KIN VI

• //.?. _v i'

7. 7. _N.

S.g

DISSERTÅTIO GRADUALIS,

VI KIN G I S

VETERUM

HYPE&BOREORUM,

CUJUS

Partem Posteriorem,

Permiffif jdmpltJJ. Facult. Pbilofopb.

Upfalienßs,

MODERATORE CELEBERR1M0 VIR O,

Mag. ANDREA

Eth. &c Polit. Profess.

Reg. & Ordin,

h. t. Rectore Magnifico,

Tublico bonorum examim modefie fubmittit

Petrus Ubström And. Fil.

IlFLANDUS.

Itx Audit. Guftav. Maj, d. Februari! A:o 1734.

tioris ante tneridiem confvetis.

UPSALIAS, Literis

wernerianis.

S:m R:^s M:tis

■jfUMMiE FI DE I VIRO,

Reverendiffimo

Patri

ac

Domino,

D.'ct. J o a n n i

steuchio,

Regni SvecitE

ARCHI

^-

EPISCQPO

Eminentiflimo,

Acadcmia:

Upfalien/is

PRO -CANCELLARIO,

ut &

Ven. Confiftorii Ecclefiaftici

P R JE S ID I

Exccllentifllmoj Graviffirr.o,

M/ECENATI MAXLMO.

Nid

Summa. Illa, Comitas.

Et. Favör.

In. Literas. Earumque. Cultores.

Prorfus. Singularis.

TI Bi

Eminentiffime. Ecclefi». Sveo-Gothic». Antistes Bona. EfTent. Propria. Atque.

~\ Domeftiea.

Infignem. Temeritatis. Notam. Yix.

Effugeret. ^;

Rudis. Mea. Minerva.

Dum.

Confpeaui. TUO.

Siftere. Se. Non. Veretur.

Jam, Vero.

Qvum. Nec. Dignitas. Tua.

Nee.

Qu». TE. Quotidie. Diftringunt. Cur», Quemquam.^ Aditu. Prohibeant,

Humillitnus. Rogo.

Digneris.

Ef. Eacilem. Concedere. AccefTum. ^ Et. Obfcuras. Hasce. Lucubration_es, Hodie. In. Lucem* Qu». Prodeunt.

Gratia?, TU^E. Radiis.

Colluftrare.

Idque.

Agere.

Ut.

Sub.

Tutamine. Et. Pr»0dio. TUO,

, Sarti.

Teåique.,

Maneant.

Hi

Hr. Pietatis. Me^a?. Interprefes.

Quicquid, Mente. Et Votis.

* Concipi.

Poterif. Grati. Atque. Tucundi.

Id. TIBI.

Cum. Grandi. Ecclefia?. Emolumento»

TUA.

TUORUMque.

Felicitate.

Perenni.

Larga. Manu. Det.

Univerfi. Stator.

Bonorumque.

Dispenfator. _Omnium.

D. O. M.

Sic. Dum.

Viver.

Vovebit.

Eminentisfimi Nominis

T U I

Cltevis huMillimm Petrus Ubström.

<lAnd. Fil.

VIRO

AMPL1SS1M0 atque

JOHANN!

«easRasiceo.si/

Eloquent. & Polit. Professori

Reg. & Skytt.

In Academia

Upfalienß,

Patrono Magno.

\Artem

"DiJJertationis hujus poßeriorem

editurut, impte feeiße <viderer multbs, (i

non

fimul aliquod

argumentum

obfev-

vantia inTc ^mea , Celeberrime Domine Pro-

feflor, exßaret. Etenim

maxima

Tua, qmbm

^, per

plurium

annorum

decurfnm, abunde

me

cumulaflt, beneficia, dum

_reputo,

plura omni-

no bete mihi

oecurrunt, quam qua

oratione

com-

prehendere,

^ne

dum ullo ojßciorum

genere

demere-

n _,

posßm. Si, quod vivam,

a Parenttbm

habeo,

a Te certe ,

quod reSle givarn

,

quodque bonis

artibm

Itterarumque doSkma Jim inftitutm

^,

4

me

me habere,

palam atque ingenue confiteor. Qu®-

ties

confiiiis Tuis fluBuantem excitafii? Quottes

animum meum,

calcaribm veluti fubjeSis, ad li¬

teras

conßanter exercendas exßimulaßi, exßimu-

latum

confirmaßi ? Patiaris itaque benigne,.©*

ex

foltto Tuo in

me

affe&u, Nomen Tuum Amplis-

limum rudtbm

htfce pagellü prafigi. §htod fit«

perefl, ardentisßmis votis atque jufpirm DEum

O, M. orare nunquam

deßßam,

^M,

^Te, in hujm

Academia decm, in

Nobiliffimse

Tux

Familie

folatium,

quam

diutisfime fofpttem & tncolumem ejje jubeat. ^Er

^o,

dum

^vixero

Celeberrimi TUI Nominis

i . . •

Cultof & cliens devotiffimus Petrus Ubstrom

And. Fit.

< VIRO

Admoåtm RevereuJo &

Tr<eclarifltmo Domino,

MAG E R I G O

WALLERIO,

Ecclefiarum , qux

DEO, in SSltU

I5fa &

colliguntur, Pastori

atque

Praposito Laudatifimo Meritiffi-

nioque,

Patro

n o

Exoptatillimo.

IN

^hbt,

fpem

^admodum

certiflTmam

Reverende Domine

adducor, före1,

Pr&-

^ut

foßte, hoc

meum

inftitutum fit

gra-

tum, dum conlvetudinem

disputantibus

^re-

ceptam

fecutus, hunc ingenii foetum

⁹

ISfomini Tm

inlcriptum

^>

ad 7e mitto,

Qvum enim,

_quorum

;explendelcit fama,

& in

quibus

ea

inlunt

quae

venerationem

narr minus quam amorem

aliorum

provo- cant, corum favore nihil

optadus ducaturj

- v \* inde

inde ego

invitatus,

mea

intereile judicayi, id

agere,

ut hoc qualicunque chartaceo

mune-

re, Te

mihi propenfum faventemque redde¬

rem.

Suscipe igitur quaelo, för Admodum

Reverende, dextre atque

benigne hunc

candidiffimi animi mei

interpretem. Meum inluper erit,

a

Supremo

^rerum

Arbitro in-

definenter petere, ut,

in hngulare Ecclefiae

commodum, Familume

Iua

longe hone-

ftiffimae

gaudium

ac

iolatium

perquam ma¬

ximum, iolpitem le & incolumem

quam

diutiffime

conlervet.

Admodum Rcverendi 0®

Präclarisfimt

Hominis Fui

CultOY obftrvdntiffimus Petrus Ub ström.

And. Fil.

fftåt)' od) £anbcB;9)?atiiieit

Utt

Vpfala,

Srebowte ocb <53gad)tabe Rettert /

etc ANDREAS

ÜB STRÖM,

Sttro J^oöfawOc .fiåre

,2Bab5öl<F Wr focDoitt

war

i 2(51« ©ww»

u &t£e/

'Som uti

tapper&et/

fil

©io/

forn

£«nb

fin life

(Eij funnit/

etter

ben/

forn tcåtjat

(ig af ftå

(Emot befj fjårba flott/elf fit Deß fiprefa nå.

55e fotte flrart fil matf / i fötfta

brabning

flotte f 9tdr ©warben _{brogos ut} oft

tffe bwarannan-

mötte/

SJleb

fpmt

oft

Elubbor rnång'/

tå

til

^en wdlbig flari

©trapt

lifreet

nnba

mdft

/ gie

bort (jwab fdrafl

war.

SSebröfligt

fpntedwift/

ndrtbe begtjntc

luta

2il ijaffené biupa bp/ oft watnet Witte fint«

SDem atta uti (tg/ oft i

fttt fatta ffiöt/

©om febanaf

oft

^an

blanb ftorm oft böljor flöt.

SJU»

SJteu Doc? blanb annat tbcn fötttåmfla Delen

folttf

Sitt tbe fin lycfotfsfart ttieb ©uDa ofct öfte;

3 bopp De flulle nä De Jpteltaré SDIamia «105/

Oct) ta

fin tapperbet/

ttprefa

SlrcftoD.

Slit Detta meb bn>aD ma /1 fortbet jag tut brifwet

$ä

befja t>lat»en

få

/ tneb öbmiuf pant) ttlflnfmev f£v ^nu mitt

.Jabet tar/

att 3 tbct taga mil Slf mig/meb

manlig gunft/ bmiiD

jag

ißt bringat til.

Sä) fpngte

fcötba

fins cij båt pä Penna jötbeti / Sin tn otacffam (tål i ©ober| fom i Horben:

Sben eij beflnna tt>ef / bmaD _{gobt ban} niutitbat;

fSör mifta bmaD ban

ägt

affina goba Da'r.

SOlin

farters gobbet

jag ej

märbigt

fatt

förfMla/

Om jag meb ftörfta flit / Den fotte atupfptla

SDteb Den Dorbar'fle flått / lifmdl fä finner jag/

Saft miljon felar ej /

förmågan

alt för (trag.

Gmeban jagbår fet ej mera fan uträtta/

$n tneD en papperé Dicbt/ ocb raDer fä utfätta;

, 2>etför'jagöDittiuftber/famt frambärbmaDjag bar/

Sit 3 meb gunftig banb / ben famma af mig tar.

jp>mab jag meb orb ej fan pä Detta blab utföra/ 2>en Drift flal önflan mini biertat boef

fuligiöra:

@ub figne iebet nu / fom ban bar altib giorbt/

£>cp i£ber

före flbft til

i)imbla'

fäflbetä ort.

min

^joßtäpab? fapc Labors

fj/btgfle ©ott i Mb«

Petrus A. Ubström,

I. S.

J.

CAPUT QUINTUM

$. I.

Vikingnm fuiffe

piratam

demonftrat.

§o XI. Tafteros

deinde

hoc nomn in

Vikingt honorem fujcepiffe.

Iii. De variis mmimbits

VMpgorum

eorimqtte ex*

peditionibus.

§. IV. Vhi jedes fuas Vihngi

habuerint.

J. V. De

Regibus Vikmgorum

^{, eornmqtie}

dignit&tt

& excellentia*

Ikingum hunc, cujus In priori parte

Difiertationis meas mentionem injeci, aliquod reipublicse rnunus

adrniniftrafTe,

•ex noftris jam antiquis annalibus parum

liquet 5 at piratkfam traåaiTe ^, armaque tantum, quibus multum jam eilet deditus , a primis aetatis

annis, hoftibus fuis intuIICTe , acque rnfigni rerum fucceflu _, corporis animique

roburj exciraviiTe.-

A Qvum-

/

o

Qvumque una viåoria alterius

eflfet inftrumen-

tum a); majori flagrare cupidine pugnandi ccepit:

id quod in Torftenfonii, &

Vikingi hiftoria

^,

hasc

indicant verba : J)tta WtUt

fagMft

2MftngUr / CHlt fg

flau fara

t

J^emaD:

i. e.

trium

anuorum

fpatio,

.

inquit Vikingus,

exercebopiraticamb). Crebras

igitur excurßones

navibus fecit Vikingus

^,

inque

mari Baltico _{, non} tantum FénnorumRufiorumque

invalit litora , fed etiam multas alias in Oce-

ano litas ica luftravic c); infulas ut cum ami-

co Tibi devoto H?alfdano, 8c Rege Bele, ingentem

divitiarum , ac opum fibi aquifiverit vim ^,

8c

ingruente autumno ^♦

redierit domum. Ubi

ve-

ro fuis perfruentes

bonis domi

^per

hiemem.

tran- quille vixeranf,

ckntU, [neunte.

vere, excurrerunt,

artem piraticam iterum

exercituri.

a) Torfi. Viking. 0a|Je. cap. 4,

b)

Loa,

cit. c)} Loa,, cit

capi. 7. ÖÉ 2#. / ^,

<; -

^

' & Ik /

^-

"

if\Uia nomen

Vikingi aliis innofuit gentibu£, vir*

tusque ejus

bellica

in

admirationem omnium

eeflit , lucceffores indé 8c pofteri ^» qui

piraticam

fecerant , idem etiam furniere nomcm Ita ut„

ilio

^ita defun&o ^, _magnas

ducerent laudi 8c honori

^,

Vikingorum nomine

nuncupari. Scilicet5 prifcis in

^t

ufu erat temporibus apud

majores nottros, aliorum

nomina fulcipere ^, eaque

deducere

a

Regibus d)

aååisqu&: virjs*

illuftriffimis

3ammQ a

regionibus pro»

vinciiSf

o fi

"Vinciisque. Nam priusquam Vikingi ^nomen erat cognitum ^, homines hüjuscemodi expedifionibus

' dediti > publice JPjewaber vocabantur, poftea 23fj*

finger/

quod

unam tarnen eandemque habet ti- gnificationem. Hinc Reges ^orumque fiiii, &

alii illuftriflimi quique, in patria noftra ^, viri,

hoc uti nomine non dubitaverunt e).

d) Bäda Island.65*Fab. e) Hervor, htfl.^cap.7, Rptdbeck.

Atlant. Tom, III.pagi 6S$%

% HL

/^Uam ob rem majores noftri antiquiftimicg

regni pofletfores putabant, neminem efte re vera

nobilem, nifi aliquot ^annos piraticis expeditionibus exegiflec, & nominis tamam fortibus comparaffet

fa&is , quas non folum licitas ^, illis quidem tempo- ribus, led etiam honeftas ^ac laude digniflimas judi-

eabant. Petrus Claudius de illa re agens 9 in de- fcriptione Norvegia?, honeftam fuiile dimicandi

artem indicat ;

éiötöfiVCtii

^l inquit, tuat forDom häftet for ett rirlfgit Irtg/J. Ignominiae datum ideo?

inträ limites domi _{manere, atque}

, ut tritum illud habet proverbium ^: Itggia i aflu tnnt i niatgetDar bufum. i. e. in foco defidere ^, & culinario einere

obtorpejcere. Quibus etiatn confona funt, _{qua? poe-}

ta de iftiusmodi canit hominibus, quinullo modo

fortunam ac vires fuas experiri aufi funt, nec pe- riculis aliquando te objicere :

^ - a %

jpaxt

. c

"

^■

' ;

^-

'

^•

'

- o s^-i

motigt tuägat / i

werften ut;

©iit et| fom £wetbtbM barn nu giora tunoin

fnutj

€J3å SStorncfaüeufaji/ ocp mänga äplen

ftefee/

©tt' efé pä §anneré mft met pcfletotfor

lefetv

AfTvevitideo generofa juventus, aprimis astatis an- nis5 animum longe a voluptatibus &

molli

vifa

ha¬

bere _remotum, corpusqj

ad tolerandos gravillimos

labores ^exereere. Hinc Olavus Haraldi fiiius, cu¬

jus vita mcruit ^, ut

Sanétus appellaretur

^,

jam

nondum duodecim annos natus ^r artem tamen pi-

yaticam excoluiiTe memoratur g). Ericusetiam, qui 33lctH)(te

cognominatur

^{* a}

quindecimo aetatis

anno, hujusmodi

expeditionibus celebris evafit h)

%

nam per has res militäres

nitebantur aptiores ad

nia]ora in rnaturiori astate reddi,atqj

ad regendos

^s

procedente

tempore , cives

regni i )♦ fgitur Hei-

dericus , pofiquam diuturna

piratica juventutis fe»

rociam

pofuifjet

^,

annique & ratio animum ad melio-

ra revocajjent ^, regno

fiw inflituendo gubernandoque

totum fi

applicuit k)~ Hinc pariter irrtelligimus»

nomen hoc Vikingi, qvum

aliqua

rnora

temporis

manfiilet apud certos tantum

viros,

eosque

cele-

bratisfimos , latius demum fe extendere

ccepifle,

& commune nomen faéhim fuiiTe ducum & im- peratorum , totosque

exercitus vocatos Vikingen-

lés, Nam populo

magis magisque incre-

fcente , natale folum divitiis opibusque parum

affluens tantae hominum multitudini

fufficere

non videbatur ^; hinc utile judicarunt piraricam exer*

«endo,

aliunde fibi divitias &

rerum

copiam com-

parare i

4$4> o &<§å» ^- Tj

i. i.., . . ,

parare; idqj fecerunt quotannis,

tefte Geleb. Rudk

becfcio : Siffa wåta gfofäoer drogo dritten nii

©törofmerij om SOären ut / ocfc m Soften m

i. e. ujh vero receptum

juit majoribus noßris

qnotan-

ms vere ad exercendam piraticam proficijci & au~

tumno domum reverti /)• Qualis autem Jiic eflec ap- paratus maritimus annuus , ex

vetuftiffima lege

noftra patet : 2f)et åt taga 2et>f)unger /

#iugl)U£

©frp af JpUttfcari

l)tt>atju h.

e.

hese legitima

expe*

ditio navalts eß ^{, ut} quatuor näves ex

ßngulis

cen*

tum^pagis

confictantur m).

Nec regna Hyperboreorum toium

bellieofoä

hofce viros , verum etiam virgines clypeatas,

©fi51t>m6t olim di&as , quam plurimas habuiffe*

easque nan

infimo Iogo

notas ^,

led F.egum

princr-

pumque virorum

filias

^, qua;

maritimas expeditro-

nes intrepido animo fuiceperint ,

hoftibusque

for-

titer fe oppofuerint,

auéior eft Johr

Magnus,

di-

cendo: A, M. 2495 tuoto be Orouifofcfctt

lifo mel) SSMnnerna til frig

cd)

tjetfdrD tuaue/

tfy at brufo tåt

sikt

frcatD mt Dem lifo

fiärt

#).

In his excellurt Alvilda ^, Regis Gothorum Sivard!

filia ; de qua ita Joh. Magnus modo laudatus;

Alvilda ad Danici juvenis (Alf di&i, proci fui) con*

temtum adduBct , viri veße femineam permmavit i atque ex

pudica admodum puella ferocem piratam

age•

re ccepit,

compluribus

^quoque

ejusdem

voti puellis ^m

commditwm adcitis , eo forte loci pervenit, ubi pira-

tarum agmen amiffi hello dttcis interilum

deplorabat

³

0

qmbus

ob formes

pdcritudmem pirmic# princeps

Å 3 mat®

'■■;s "<T"" V ' - • ' -Yv ■v' • ..

54 -t$5 o

- -

creata majores muliebri virtute res edidit o). Quin

Hervoram quondam piraticas principem

egiffe fe-

runt. Affumebant etiam ha? mulieres nomen Vi¬

king!, ideo ^vocata? 'Biltur p). Inter

has laudantur, Thorborga, Erici Regis

filia q)f

Hervor Agganthyri filia ^, & Hervora R.

Heidre-

chi filia r), Ingeborga Ringi, Regis

Danorurn

filia j). Has in rebus militaribus fingularem

often-

derunt virtucem , & paflim figna vi<åoriarum ac tropasa erexerunt.

SUtflattt

virgo ^,

ftrenuis mili-

tias operibus, muliebrem animum

fupergreffa legi-

tur t). Ejus generis erat

Igutljgert&a u)

^, nec

non peltata

Brinhildur, filia Agnari JarleriinNoa-

tuna (quod prasdium

ab

nova

Upfala urbe, ad

vete¬

rem portum Regum

UötUlta

/ proxime

abeft) JO#

Sbuarf mt i Jpetnabi / mdttf ban

fltriHD

*

mair

tftnt er SBrinftftur biet; bdn mt bottet

Signar^

3<irlé ur

Sloatunum

:

l

e,

Tbuarus piratkam

exer-

cens _, virgini ^armatß occur

rit,

nomine

BrinhikU,

qu£ Agneri

Jarli filia

ex

Noatuna

erat

x], In hifce

dum occupamur ^, prasterire

baud poflumus

Amazonas , qua? virtute

bellica

atque

inu-

ficata quadam

fgrtitudinis laude

, terra

mari-

qtie olim inclarueruni;

y). Etiam in cantilenis

noftris vetuftiffimis in hunc modum earundem ce¬

lebratur nomen:

görgplDene SSMe

Der

meD pleije ©toetiffe jungfrur

at rtD

©«Del

af ©ölf Sangen flottgemtle få tijDe wtj

©roenffe

guter

tu gtlDe.

,

Sangen

r'

^ ® 55*

Sangen

ftange

mtle

/ få tijDer mi ©rnenjle &tuer

s ttlpflitoc?

£>c& t&et ^afcper tvartt gammal fet> få lange rnt

lefwe bltjm

Der tneD.

Et paulo pofi:: ^{1 .} >,

3Bore ©ftolbemoer hare for ftg Den prté

©om reDe t

£rtg efter forDom

Sequentibus autem temporibus ^, qvum pi¬

ratarum vis adjacentibus regnis formidabilis efTe ccepiflet, idemque efTst nomen Vikingorum ac pi¬

ratarum _? tandem Vikingorum nomine , quod non nifi immanem quandam hoftilitatem _atque rapinam redoleret, repudiato, SBargttT/ Lupus, appellari

pla-

cuit y

quod

tarnen,, in veteri iinguabGotnica ^, non

femper habet Lupi fignificationem ^, fed etiam/ra-

émfc _Scboflåf

a% quoniam infigni bellandi furore perciti, obvia quaevis ^,, regionesurbes folitudinem faciebant, asdifieia laora &), te&aque

elegantifiima

ferro & flamma dépopulantes* Unde

interdum nominaiitur^Brennetuargur

/ incenåiarii c), 8c

Äaj>

nemargur pro genuinis malefieorum nominibus

habentur d). Ex illa re natum putatur vetuf

If-

lud,

apud

noftrates ^, proverbium ^; Söpa

®arg.

Atque omnium ore etiam adhuc celebrantur fabu-

las hominum * antiquiflimis temporibus⁹ in lupos

converforum ,

horreqdamque

hane transmutatio-

nem fenfifle integros ccetus virorumac feminarum, fponfum & fponfam in andern facram comitantiurtv

Quibus verborum involueris lucem fceneraturus^?

b»m*.

JÖ 9

*«•'

«cwMWünir TS til. .MHfc, HIM'I ■ ■ ■ ill 1 !■■!■>!■!!.■ nr II■■■■!'■aahaaeaBB—cac

Celeberr. Rudbeckius hunc in modum loquitur:

Quod novarum nupt-^rum arque

adeo integrorum"

agminum eas

comkantium converfiones in lupos <c

concernic, per eas nihil

aliud

^{, quam}

deteftandi u

illi & ^a veteribus nimis frequenter

infticuri fponfa-

rum raptus intelliguntur , quorum

pleni fünt"

omnes noftrorum hominum libri. Quis enim c{

nefcitOrythiam a Borea Septerrtrionis

Monarcha u

& Proferpinam a Plutone ^, &

alias complures ab "

aliis hujusmodi

raptoribus

^per vim

abdu&as fuifTe <c

e) ? huc

faciunt Saxonis & aliorum fcriptorutn

teftimonia. Ideoetiam feveriflime erat

prohibitum

in vetuftiflimis legibus ^, ne quis fernere

vim

nu- ptiis, eorumque

coetibus inferret quoniam hofce

homines facrottfan&os efle 8c minime

violandos

cenfuerunt veteres. Hinc illud ; ox

S3rt)fiop

bruggit / men

tebtr 33tut>fdrt> find

/

ÜdD dt fefte

SSrutgumme / onmtt

$3ruD

/

tbtebte $5rut>fdta/

fiette

SKetumanninn/ fdmte / (tdtte

oc

Ituunbe ©tub»

Jada. Jdffutn dtu Jpelgtjgion.

Jgiwat tbdro mitj<

fptmit t

tMffum n>dg i fatnm dfia barbagum / efta

i

_{Dvapi /}

_roati boot palft» (jögtt / tl)e fnm gen funu

tibö / fMIu bdnne

fjeem

matta

ftrt aUurn mißfafe

tum/ tßdr ti! f)on a

bi&jo

oc

bolftit

com

bit / t()a dt

«8tub t tonband |tné matnabi : i. e.

fecundum

verfionem Celeb, Rudbeckii;

Epub

ad

nuptias

ratts, éfpompa quoqite

nuptiali inflruäa, primum qu'f

demJportfo,

deinde ßsonfie, tertia promtbte,

paranympho

^{, ,}

fexto atque quinto loco jponfa

duflortbus

Jive Jatellttibus, bi

omnes

Jacro^fetnäi funt.

I *t$3 ^{Q 57}

, /// hac via conftitutis dammim intukrit⁹

pro

vulnere

atque

verbere

aut

c<ede, dr/p/o multetar.

ig»/

jjwta equitare poßunt

^>

ab omni injuria im¬

munem firvent ^,

*/o/w ftratum ihalamumque fuum

perduüa fuerit.

Jnde ßonj#

Ju<e

cußodiam maritus

agat f). In

cujus

rei indicium ^,

adhuc infulas,

quss inde nominis appellationem

trahunt,

fuperfunt,ve- lutit

infulaVergionis, ®argöon: ad

maris

Baltici iitus

Orientaleeft

dBatgencté/

piratarum

Promontorium

^:

ad

occidentem 2BatftÖÖIpiratarum in

fula,

etiam

UlféOt

luporum infula , 6c aliae pluresque,^qua? nunc recenfe«

ri non poßunt. Inde

videmus,

quo

loco fit ha*

benda obfervatio a Cel. Rudbeckio fada circa L. IV. Herodoti, cum ait, homines Scandia«

nos transmutari femel quotannis in lupos per ali¬

quot dies ^, tempore

seftivo

, cum

expeditionem pi-

raticfam exercerent ; 6c rurfus ingruente bruma,

ad priftinum corporis

habitum redire,

cum , pi-

racica reli&a, ad mitiorem vivendi rationem re-

verterentur g). Quem locum Ciariff. Verelius,

quoque

confirmat

^,

caufla addita

^, quare ac- cepiflent hoc nomen antiqui :

Exercuere

quon- dam _y inquit ^,

Scandiani

contimiam fere

piraticam,

unde Vargi, &patria ^eorum

Vargön vel Varghem,

dici potuere

h).

Svionia quoque a

nonnullisßßtx*

QtOn /

infula luporum, appellatur *)♦

Huc etiam pertinet hiftoria

de Gryphibus,

quam, ut fere

fit,

percipere non

valuerunt,

qui,

eam in fcriptis

fuis

^, velut confuium

aliquod

chaos} aliis ^, ut ipfi acceperant, reliquerunt;

fifto

B & in

fs »m » ^

6s in mundi theatrum introdu&o olim animantis

quadrupedis ^genere, chimers fimili, cujus roftrum

6c aice,;avis , alia ejus membra, ieorifs fpeciem ^re-

£errent. Gothico fgitur verbo ©tip dicerefur, quod olim hodieque apprehendere 6c comprshendere

fignificat. Unde

6c ©npbetlD occupatio ejus rei,

qu£ lites ^generat. Sunt igitur, qui

probabili conje-

åura ftatuant , genus iilud ferarum ³ qua; in Hy- perboreis montibus*gignerentur, Gryphes,vd

quod

re&ius fecündum Soranum 9 Grypes, a noftro (&XU

pa nomen

deduxifle»

Quamobrem piratarum non- nulias ,cohörtes, ©ripnft / ©ttpnr/ ^(ugtipur/

©ripfiutur /

©atPgtlput;

/

SBtDgrtput

di&os, Ed¬

da in gigantum nominibus enumerat / ^)., ©ripilt:

etiam ipfam rem pretiofam denotat, quam tecxtm rapiebant illi homines ^, utpote aurum > argenturn 6c alias opes. Per Gryphes itaque intelligendi la-

trones maritimi: hi , quod mirum ^, Cummo ftu- dio 6c diligentia congeftarum divitiarum vim cu-

ftodierunt , ut illas reperiret & atcingeret nemo*

Se"des fuas plerumque circa litora jucundiflima, 6c finus maris habuerunt, quo vel ingruente vi exter¬

na vet ubi vifum , paratiores eflent tempore aefti-

vo _, 6c ad excurfiones faciendas f promtiores*

Quin etiam propter navigandi commoditatem 6c

ut ab injuriis cceli tutiores eflent. Éxils forte ^com*

pluribus infulis, uni hasc potiflimum adhaefit, ad

noftram usque memoriam ^, appellatio ^, quae vetus

&des regia

£uit,

atque dicitur r in ea Suder*

o m* 59

Sudermannte _parte fita * qua? litora lacus Meleri attingit, unde Grypho ^{s pro} infigni iuo, utitur illa provmcia. Et in Norvegia infute

firat, Grypho-

rum nomine

irifignic#

k),

In cenfum horum veniunt etiam homines ill?^

qui

fortitudme olim clari

piraticam

fecerunt,

ttiftttgür

diåi,

quorum urbs

3öm#boV<$

lat

Juli'

mm, Hase ininlula Vellina ad oftia fluminis Oder#

fuit fita > cujus de celebritate & excellentia audia-

mus Albertum Crantzium : erat Julinum prclarum

illa diate Vanäalorum emporium , tantis

opibus,,

^tan-

tis mereatorim negotiis frequem ^, ut vtx aliud par tili tum Europa videret

\

Conflantinopoli excepta l),

HiJoms-Vikingenfes,^uno prasito contraHaquinura Jarlum Morvegicum inito,

interfe&i

funt ad finum, qui

j£rafelén)tfctt dicitur

^, circiter ^omnes m\,

Qvum hoc Vikingenfe nomen aliquo tempore durafTec, demum in defvetudinem ceflic propter atrocitatem Sc nefanda fcelera piratarum * purabant

ideo _magnam efie ignominiam ^, hifce temporibus Vikingos falutari, quos hodiernus dies xuitiori

vocabulo ^omiriléfavare appellat*

/) Pag. w, II. Joan, Schejf. not. ad Hiß. Goth. Roh.

pag. t"jo. ö* ad eandern Ol. Verel, pag. 7$, ad Herand,

& Bofes pag.04. Ad Hervar. 00§, Pa£- 47> 48*

Epit,Hiß. SveO'G. Lib. I.cap, i.Hobtlig,Renhielnt. not.ad

Torß. Viking. pag. loj*,ihucyd. bei. Belog Lib. I,

cap. 4. g) Olav. cap. f. h) Snorr.Sturl. pag.

#) Verel. not. in Hervar. 00$. cap, 14. vag, 140, /41.

£) IdCi dt. 1) Atlant. Tom. /. cap. p.gag.40$. m) Up-

B t land.

*> . 4^8 O SH»

Und. L.L. *8. X glocf §.2. |») cap./4. o) Job Mag, Lib.7. c.8.&SaxoGram.Lib,7. pag. m.tif. p)

Hi-

Ror. ejus cap. 7. q) Gaut. Roh. 0ag. cap. ty. pag. $4,

r ) Herv. 0ag. cap. 7. pag.88-cap. 13. pag. /37. s)

Halfd,.

Brennefoßre bißor. cap.7. /) Gr*w. £/£.7. 74^. 134, u) loc. c/V. £/£. 9. pag. tyy. X) Heraud 0C$»cap. *. 7)

Rudb.Atlant. Tom.III.cap.X.pag.zöt.cap. /2.74^. <f/7. 61p,

vid, cap.i.§.X a) Verelnot. 4<V 00$,

/.7. /7.

/)

O/ö/ Tryggv.

@Ctg.

c. 12.p.fß.

60. c) Island*

L. £. *) Atlant. Tom• /. *47, 20. /) £4-

/4»» £. £. Tit, de jure matrimon. cap. 2, llpland.L. L. Tit.

*■ fajure hared*i. Jiocf. §> 2. Suderm. L.L. Tit.de jure

matrim. g) Atlant. Rudb. T. I, c.zo.p,fip.&rzo.

h) not. in Herv.0Ög. cap./,pag, /7. /)

Rudbeck. Atlant.

Tom. I. pag.408. Atlantk Tom. /, 74^. 408. /)

i» Vandaliafua pag. m.43. m) Snorr.Sturl. Olof Tryggv.

eag. cap. 42, 4J, 44, */. 7<#£\

*)r*?

*<?/. 4^ Herv. 0a$. cap. /. 74^. /7«

$. IV.

OMnla

diffima &

Hyperboreorum

jucundiffima obtinebant

regnorum loca olim 'com mö-

Vikingi

⁵ praecipue tamen

litora

mans ^,

& lacuum

finns magis opportunos, propter

rationes

a

nobis

fupra aüatas. Horum tres

infigniores memorantur:

gprtngsfjamn /

Uttfuna&amn

/

£ong$f)amn / qui

baud procul ab

Upfalia

nova

diffiti. De portu

'SpngÅQattni fra dflTerit nobilifL Örttfjieltn. dn vi-

mi lacus (JfålClté _porlu

fida flatio mviurn

regnt mi¬

litärhim, mn

procul

a

jr

eto,

quod

^a

claflis regia vt-

urita etiamnum 8I6tfUtt& diettur , prope

Salani flu-

minis oßium ^,

trajedu commemtium bodie nobile. Huic

-m o

claffi lervanä& mflodienddique adpofit# exeuhi<e

^, vict-

m pr<edio 33dt,t)fdttCl nomen tmpofuere. Et paucis interje&is ^: Ulis

temponbus

credibäe e(t, etiam das- parits frequentatam

fuifje hane urbem

^, ipforumque

maltos hykernts

menfibus

per

Roflagi#

^rara difyerfos,

per

vices%

egifje bic

dajjis

excubias ^, reconäidijjeqne

hic & cetera rei navalis inflrumenta ^, & prxcipue

remos _, qaibus atfuariä tiaves propelli debuerunt

in expeditionibus maritimis n). Etiam SUtflCOtt / in-

fula

Aug<e, in mari Baltico

jam

ad hunc usque diern antiqvum fervat nomen, celebrata a navigantibus

propter

commodiflimam

navium ftationem. Baa¬

dern infula Promontorium SSarftaflubbCttcernitur,u

mons altiffimus* cujus adradices aditus 8ulna-lc

rum longus ^{, -2} latus patet in fpeluncam ^, cella?<c

inftar _e^cavatam ad 15 ulnarum longitudinem &"

latitudinem o) ; alias etiam more cycladum hane circumjacenr» Receptaculum quondam latronum

erat Gotlandia />)♦

Laudatur

^quoque apud fcripto»

res Sotaskier, unde hasc ad noftram memoriam no-

tifiima nomina , Sotbolmslm , &Sotholmsherad, ter¬

ritorium Sotholmenfe _{, quo} continentur parcecias Oefterhamge,Vefterhanige ^,Oesmo&Sorunda q).

Hujusmodi

finus olim appellati fuerunt

<23tftngflb&*

le I nidi piratarum. Horum in Norvegia multi

fuerunt : iftotije Oaftoer toft ©iofemten / efter fcet dro otålige gobe (jamitat /

(ange

tourit Vikm- gaböle, bet dr jtotOftoate

bolig

oc& ett

admdnt Verberge fot

De

J&ofOingat

/

jom

f6rt>e

fttg tit

ftOO r)♦ Plures id genus in

fcriptis noftratium

me-

B _3; tnoran-

6i -m o

morantur, quorum nominibus nosßfentio praster- niiflis, obfervamus, eos, pr*edonibus undique per regna & provincias

ieptentrionis difperfis,

com- möda receptacula pra?buiße. _^

Lib.4*c4p.s*p. iSfi. o) Rudbeck»/ltUM.Totn.*ö6. p) Job*

Loccen.Hiß,Sveo<G.Lib< lKp<tg.w.116. ej) Mervar,<0(10*

cap,f,pstgȣ*. r) Pet< CUud,

befcriptA

Norpeg.pag.null*

V\

^"

'

Hlfce _zjle breviter,

_{Regibus eorum}

de fedibus Vikingorum

_& principibus , eorumque

^, aliatisi

majeftate Sc auåoritate fequitur, ut paucis agamus»

Memoriae produnt fcriptores

antiquiflimi

^, Regem Upialenfem

fuiflfe potentiflimum

^, &

fummum

^pras

ceteris (emper tenuifTe imperium ; quamobrem (EtWdl&éfongw

Momrcha,

Sc

univerß

po-

puli Rex dicitur. Quin etiam Skaldi

in

Odis fuis

eum a Upfalom / Jovem Upfalenfem s) appel-

larunt ; 3ofUC autem idem eft atque Jupiter ;

quod

nomen Regibus, tanquam Angularis

dignitatis

tim- lus, tributum, patremputride t) denotabat»

Huic

non folum reverentiäm exhibuerunt, fed etiam tri-

buta pendere debebant; propterea ahqui ^, Reges

tributarii, ©frltkÄongarI audiebanc. Praeter

hunc

Regem,

habuerunc quidem hi Vikingi fuos Regu-

los, 0i6tf

Äottgat

^/

SM&ftongati ^dr^onqat/

gt)lfl05^öngat

vocatos 5 qui non

nifi venia ab Up-

lalenfi Monarcha impetrata, maritimas

expedi-

tiones fufceperunt 5

huic

propterea

domum redu»

ces,

o H

ces, tributum , a comparafis bonis ^, pendere te*

nebantur u). Et qvum tales Reguli aliquo tempo¬

re verfati fuifTent in hifee expeditiönibus, titulum- que Domini maris relinquere vellent ^, ad Regem

Svionum proficifcebantur. Ruit enim ^moris, ut omnes,

five

Germamfive Norvegt, Gr#ci ^vel Romani, aliusve

gentis eflent ^, qui vel militi# rudimenta in Svionia

depofiufjent ^, vel Regi Upfvionum belli operam navas-

jent ^, coram

ipfo

fe maris imperio fibi hattenus dela

to abdicarent, quod una cum noßris ^, Norvagicorum Regum hißori#

comprobant

^, exemplo Svenonis, Dä-

tiidd Regis, qui ante Monarch# Regis in Svionia fioliump regiam ftium deponere titulum cogitabat, ^{verum, au-}

dit^a Magni Regis morte in Dania, remanfit x),1 Et

mirari (ubit, talem Regem, quamdiu hane fpartam

örnaret, & piratarum agrnini pra?efiet, nunquam illo temporis fpatio aliquam corporis requiem fen

(omnum fub ligno fuiiginofo capere voluifle, nec

cornu ante focum bibere folitum fuiffe y).

. v - * \ , >

s) Ttetv. <£a$. tap+ f. pag. 7/. t) Rudbeck. Atlant«

Tom. 1. pag. 7/5*. 7om. II,pag, 223. Vereb index Scytb«

Scand» u ) Prof. b. m,Fabian. Colieg. Svea»

Gotb. Mfc, cap. 3. pag. m, 4? x) Rudbeck. Atlant»

Tom. III. cap. i&-, pag, 3#, y) Peringshiöld*

Srmaia i*rsu pag,

CAPUI;

CAPUT SEXTUM*

§. I.

De Navtbus Vikingorum

^earumque no

minibus»

§. IL

De Ornamentis

n

avium»

§♦ III.

De ^Acu Magnetica*

§.

IV, De Nautarum ordine.

g. V. De armis

Vikingorum.

§% VI.

De Inßgnibus Vexiliis

eorum.

/•

UT

^acque

^humana

^ad

^juftam induftria perfedionem nihil fimul perducere invenire,

valuit ₅ fic etiam rem nauticam

exigua

principia

rudimentaque habuiffe reperimus. Ma-»

' gnopere fåne

eft admir^ndum

^,

antiquiflimorum

hominum näves , quibus in

rebus maritimis

ute- bantur, non abhorruifle, a

noftris

parvse

admodura

ftrudura?--, qua? hodie etiarh

frequenti ufu Cunt, lintresque, ö&fläcfflt

^/

appellantur, iique

non

tan*

tum, in quibus finguli

(ingulos trahunt; (ed etiam,

ubi quiscj

duos

agitat remos.

Tales etiam naviculas

tere habebantad piraticam

exercendam, velis inftru-

äas, cum respoftularet, & quas

humeris impofitas,

quocunque

demum velient

^,

transferre pofTent:

fea w ;prtr

foto mflti SKfo* cc u Uptan#

Dum A

o

tum_i In tttbu

J>ete

al»

Deta fKpen

oc

fuo

bopuett abgeltet/ oc båt foten atbeb. h. e. cum iterface-

rentinterMios &Vener in Uplandia,humerk näves

&

arma portabant, eratque iter

ipßs moleflifltmum a).

Hifce _tantum, ad flurninum, lacuurn & maris circa

litora navigationem,ufi funt

ultro

cicroque comme-

antes$erantque partim

folubiles, partim clavis

com*

pa&a?ferreis£) ;fuerunt interdum

näves

nervisani-

malium conjun&a?,

earumc§ interiora vimkiefali-

ginocolligata?;

ha?

tarnen

capaciores erant,ita

ut

XII

remiges ad

flngula latera confidere poflent, & has

plerumque

©futot appellabantur: jjatM betltt et?

fagt/ att

©fgutfjut let $tnna

gtota

(tet fcutur tban;

Inn i flottorn t boto

buntmat

oc

etngtntt fau*

mitt t / enn biktat

fottt tut /

oc teto

tolfmen

a

I)0tJ) febatli i.

^e.

Vulgo traditum efl, quod hac

ea~

dem hieme bina navigta per

Fennones

prope

lacuurn

finum

jibi conflrui

curav

i

t

Sigurdus,

^quarum

aße-

res animalium nervis

jungebantur

^,

nullis compaftis

clavibus ferreis ; interiora navis cum

falce Jaligna liga-

bantur , duodecim utrinque

ad ftngula latera confiden-

tibus viris remigatores c),

Tales mulcum in ufu apud Lappones fuifle

^,

Ziglerus

,

& Olaus Magnus

in Nova Zembla ^, narrant d). Decurfu autem temporis

magnitudo navium crevit

^,

ut XX,

XXX,XL, vel etiamC. hominum

fingula?

capaces eftént ;fcilicet, hominibus longo ^rerum ufu

edo&is,

navium genera

fuifle varia

^,

docet hiftoria. Sunt

vero ha? , quarum

frequentior occurrit mentio

:

95aat/ SRodt<ttf4tgto7 ©futa/ ©nccfin| ©frid/

C

Söitfar*

46 4M Ht*

S3tfiavb^vl>ntng /

gråtit. Nomina his navibus fe«

eundum remorum numerum impofitafunt,

quibus

ab utroque latere agebantur, ut

©epoertng/ @iu*

avtn^bat/ £iena()rtiigur/

2olfaring/ gemtanfefia/

eutogfefia /

£upfefia

i

£rettiofefia

/

gprtugfeßa:

alia vero a fpecie animalium,

2)rej?e/

DttttUt / Dra-

C0y Serpens^> 3ft!|1ut a

forma

ovali 6c oblonga,

aliisqj pluribus

^{, petita} funt.

a ) Olof bin minne ^cap. LXXV1. Verel. not. Torß%

Viking.C>ag. cap. 2. pag. 26. zp. b j Job. Scbeff. mi«

/*>. »rff. vet. Lib> I. /Z""* *■) Snorr. Sturles._par, II. pagj 3*4. Rudbeck. Atlant. Tom^ I, pag. 470,

4) Lib. 4, cap. to.

- $• II.

ORnamenta

_occurrunt,

navium,

obfervaturis

qu#

^,

in fcriptis

fe confpiciendam

veterum

fulgore

fiftic prae ceteris eminens navis

praetoria,

in qua prora pariter ac puppis ^f variorum

animalium figuris* pr^ter ipfa latera auro

ob«

du&a, fplenduerunt : Sic enim Nob. Pering*

fkiöid. SSar 2)rcfe«bofut a frammi/ ett aptdc

frcfut/ oc boro fbtrarutr afftr

gttßtöunfc pat

bar (jalf

fertugt

at ruma

talt

oc

mpcfit at

Jsbioc bar bit

frifcafta. get Äongur aflamt

bunaf ^banba fil |!ip(ttté bcefet fegl oc retpa

rcijDa /

ncfert

OC

firetttgt. i.

e.

Habebat in

pro¬

ra Draconis caput, in puppi autem

cauda effigiata

erat >

multoque

auro

obduäis laterum extremitati-

hus. Triginta quinque remorum

ordinibus inßrufia,

v,;/, * 1 capaci*

4M ® Hb 6y capacitatis erat eximi#, itidemque operis elegant_ifc frnu Cuntta in(uper ^navis

utenftlia,

utpote

vela

^, få¬

nes_, anchoras ^, prcecipuo

arttficio

^rex

fieri fecerat

e).

Certa quaedam loca &

conclavia

navium ipfi praefe&i plerumque obtinebant. In parte ante- * riore leu prora, quas

apud

nos

hodie ©abtfatt

appellatur, illi

decumbebant,

quos non nift

vulneribus adfe&os Martis alea dimiferat /),

Verum puppis

commodior

&

dignior videbatur

locus, _quem ideo Reges &

clarfiarchi Tibi

tan-

tum federn elegerunt:

haecpars, lingva

vetuftif«

fima noftra Sppfittq vocata, convenire videtur

cum ea, quae in horum temporum

navibus Rae

jUta dicitur.

e) Snorr* Sturl, pär. II. cap. 61. pag. /*/. iz6. Trygg-

tväff. ©ag. Cap. 49* pag. I7f. Olof. pag, tf.

f) Snorr JTurl, par. II, cap. 66, pag, /34,

5. III.

NOtum peditionibus eft, Hyperboreos iuscipiendis

^,

in maritimis

non

proximas ex-

fo-

lum, (ed etiam remotiffimas adiifle regiones,

tarnen non in altum

prove&os,

reperimus, fed

litora flexusque finuum

legiffe;

quoniam antiquif-

fimis Ulis temporibus parum exculta fuic ^res

nautica, nec ad illum eve&a perfeåionis gra-

dum, _quo nunc

cernitur; Nam

acus magneti-

cae ufum , recentioris

tandem

asvi inventum ef- fe, novimus, Prceterea non prifci temporis

ho-

C 2 minibus