la urentio

•B. C. D.

DISSE R.TATIO HISTORICA nej

CONSTANTIN O

MAGNO,

Cujus

Partem Priorëm 'a Coujenfu

Amplijf.

Facult.

Philofoph,

in_{Regia Acad.}

_Upfal.

PRESIDE V l RO

Amplifjimo

atq;

Celeberrimo

Dn.

la

urentio

ARRHENIO,

Hiftor. Prof. _{Reg. & Ordin.} Candido _{\Bomrum examini}

modefte

jhbmiîîït

nicolaus cartelin,

dalekarlus,

In Audit. _{Guß, Maj. ad d. XVIII<Decemb.}

MDCCXIX.

horis ante meridiem confvetis.

NobiliJJimo

_{Amplifjîmoq;}

_Domino,

Dn.

_andrere

_swab,

Adfeflori 6c Rei Metallica ad _magnum

cuprimontem Pr^fecto _dexterrimo, evergeté ut_{propenfifîimo,}ita _pia

fem-per animi obfervantia colendo. Adm.Rever. _atq;

_{Prœclariffimo}

_Dominoy

Mag.

JACOBO

MOEL,

Paftori 6c _{Pra?politoin longe dignis*}

limo, Patruo 6cBenefa&ori,

honoratis-fimo, 6c _{quovisobfervantia cultuad} cineres usq; devenerando.

Speâatijfimo

atq\

_{Pruâentiflmo}

_Vïroy

Dn. CAROLO _{ASPGREEN, *}

Civi 6cMercatori inter Holmenfes inte*

gerrimo, Nutritio 6c Fautori mul-tisnominibus _honorando.

Tenuem

banc _& omni _{deflitutam ornaiu} tum, in débitœ Reverenti<e _{& honorispi*}

Aäm. Rever._atq;

Prœclari/Jïmo Vir

_o,

M.

_JACOBO

Reg. GymtiaC

Arof.S. S

Theologie

Le-£fcori Primario, Paftori&Praepofito Badelund. meritiffimo, Patruo

& Promotori _optimo.

Adm.Rever. _atq;

_{Prœclariffimo}

_Vir

_o,

Mag.

JOHANNI

ELFVIO,

Ecclefia? Kihlenfis Paftori _graviflimo,

1

Patrono&Nutritio, ante hao,

be-nigniffimo, nunc Promoto¬

ri _magno.

Rrudentia &_Integritäte

_Speâabili

_Domino,

Dn.

_{JOHANNI ZA.}

_ANDERSIN,

Civi& Mercatori inter Holmenfes

per-induftrio, Fautori quovis honoris cultu _profequendo.

dijjertatiunculam, ceu primum ingenii

fœ-gnuS) &promotions Ipem

certijßmam,

cum

'Reverenter

er

Submifle dedicat &

_offen

.

'Sftßs'maitneit

Slfcrfborne od; 2Bd!acf;fa&

•9*.

5Î3£@

CARTELIN,

932in _{fiarafîe gaber.}

min$dgfdrabfSar/ 3 f>afrDca fu betbrtf

mit/

$f _{jag til finnetg jtjr ffulP ocfParnaïïîort}

Qjeföftafct/ ocj) Der tili foftnab fîov utgifrotf/ &Pfpavtber miö ndn _{tingt men fïpnbatiw}

mer _fort.

görbenJTuI

brnab

mit jagemotalt fåbantmifa? €nfåbangobpettagepfannu fem ftg bor Utföra/ et; bar nog

incb

mitte orb beprifa/

Jajî minbre pinnatid afrtenat / _put*/aggtor.

£>ocf till en mörbnabé _{plicpt bar å ef profflctl}

mara

$2in _{ringa ftnneé frucpt / en ringa papper#}

fîidncf.

03_{plog bet/gobefaarlfomjagmonb1}

_uppenbara/

9)?eD _{faberligt bepag: mig (törre mtlja}

_tdncf.

€?util _{mig: tag @5ub af pierfatbebeti} -Ç)anlate_{gobbetäfrucbt}nu_fiprcfaOröerfropp /

Ocbfmalfa fdrëbr fidlafpögbenflpta neber/

£cpgtfma bimmelfï ro fibft efterlefnabjlopp.

Stot

_(tarefie

_§at>er$

V^i •<£?% v-^> V^> V5^> vi> *-0^' v^>vî^» ^ _{y.%. ^ * * -Jfr & * ^} * * * * * * * * * * * * * * D. D.

Cap.

Primum.

lEneicentem

Po-puli Romani asta-tem

confideranti-bus, vixaliam

gen-tem _{praecipiti ma¬}

gis curia feitinafle ad interitum-. deprehendere licet. Poftqvam e-nim _{Auguftus, univerfo orbe}

pa-cato, _{Janum claufifTet, nullusque} jam fupereflet Romanae potentiaî a?mulus, qui timeretur, hoftis,

non tantum omnis _negleåa

difci-plina militaris eft , fed etjam

in-ertiffimum otium introdu&um-,. Hane _{peftem quae non alia deinde} fubfecuta funt mala? _Luxuria,

ftus, invidia, avaritia, libidines &

omnia fcelerum _{genera. Ipii}

quo-que Imperatores, ne in acceleran-do _{genti exitiqm fuis deefTent par¬}

tibus, _{profcriptionibus,}

_rapinis&

csedibus omnia _{replere ,}

propofi-tisque

delatoribus

pra?miis, in fon¬

tes cum infontibus f^vire, & _ar¬

ma,

quibus

_olim tot parti trium-phi, tot dornte gentes,& uni

ver-fus Terrarum orbis _{concuffus, in}

civium convertere vifcera. Sed neque hoc vifum eft

fatis,é

quin

&

te&is Nero _ignem

_injici

_juberet,

quo urbs opulentiffima,

multorum-que feculorum opus, maximarru partem conflagravit. Ut vero

tan-ti criminis_{culpam a fe removeret,}

Chriftianos au&ores _fecit,

variis-que cruciatuum generibus in eos

graflatus eft. Secuti deinde

id

e-xemplum fucceflores

ejus

de

eo

quam maxime certafTe videnfur_/,

utri in feviendo eflent

ingeniofio-res _j

_fuifletque

_pene

_de

Chriftia*

no nomine _{a&um, nifi}

Conftanti-no _{Magno gubernaculis}

Imperii

admoto, novum illuxiffet fidus. Is

peculiari favore Numinis

Chriftia-nam _{amplexus do&rinam}

, hanc

profitentibus impenfins favere cœ~

pir, oforum vero furentem

impe-tum _{repreflit. Hujus Principis}

vi-tam adumbrare in animum _induxi, quo in negotio L.B. fi tanto

Impe-rarori non fatis congruo _fermonis

genere ufus Tibi videar ,

fuccen-(eas, _{quaefo, forti}

_{mea^duricrhqua}

exulem ab hoc _{Lycseo vitam} pie-rumque _{transigere coa&us} fum,o-pellœ vero anguftos limites

iniqui-tati _{temporum adfcribas*}

7hefis L

De_genere

_&

_Patria

_Confiantinu

COnfiantinus

dusfùic _{è gente}

Magnus

_FLAVIA,

oriun-antiqua _{quidem, fed}

ple-beja

«Se

_ignobili,

Auélore T.

4

vio _{Petronio, munîcipe Reatino,}

qui cum primum fuifîet centurio in _Sabinis, mox fädus efl: argen-tarius & _{publicanus in Afia.}

Po-flea tarnen _{gens illa inclaruit}

pr<e-cipuéper Vefpafianos &Claudium Imperatores, quorum hic, qvura

mafcula careret _{proie, adoptaviu}

fraüres _{FlaviumQvintillum & Falv.} Crifpum. Hujus unica filia Clau¬ dia _{nupfit Eutropio, nobili viro,}

genuitque ConftantiumChlorum^,

Parentem _{ConftantiniMagni;} Un-de tam illuffcrefadum eftFlaviorum

nomen, ut, _{quemadmodum Ro¬}

mani _{Imperatores a Julio Casare} C^fares _{appellati, fie} &Conftanti-nopolitani aConftantino Flavii no-men ad/cifcerent, _{& Juftinianus,}

fub quo rurfus coaluit Imperium.,,

utrumque geftaret nomen. Ma¬

ter Conftantini fuit _{Helena, quam} Angli fcriptores, & ex his

Baro-nius & _{Boxhornius, Britannica}

originis fuifle exiftimant, Conftan-tioque

jundam

matrimonio, cum

%

apudBritànnos

cum

imperio

dege-v

ret. Sed horum _{quo minus}

acce-damus fententia?, _ipfaobeft tempo-, rum ratio» _{Nusquä enim}

Conftan-tius, _{antequam Imperator fa&us}

eft, fuiflein Britannia legitur, Na-tus vero eft Conftantinus anno C»

272,Patretandemanno 291 adCae-faream _{dignitatem eve&o. J.} Li-pfius ex JulioFirmicoconaturvin^ dicare natales Conftantini _Tarfo,

Bithynim urbi, quam eandem ait

efle cum _{Drepano, Ted} quibus ra-tionibus non videmus, _cum

_apud

Firmicum non _{legatur Tarfus,} Ted Naiiïus, Daria? mediterranem op¬ pidum. Huc aceedit, quod ante

Imperium inIllyrico plerumque

de-gerit Conftantius , & quidem in

Daria? urbe Naiffo vel _Na?fo,quam

non aliam a Niffa, Servim_oppido,

putat Nobil.Obrechtus. Heic

He-lenam, ob forma? decus, uxorem

duxit, & ex ea filium fufcepicCon«

ftantinum. Vera

igiturConftanci-*

ni_patria

_Naiftus

_eft,

_quod,

_prrnter

6

Jul'ium Firmicum, infignemeorum

temporum

_{Mathematicum,}

Con-ftantinus

_{Porhyrogeneta,}

Stepha-nus, Cedrenus , au&or

excerpto-rum de

_{geftisConftantini,}

& Vale*

fius _{téftantur. De matris Helen«} ftirpe non minor lis eft, aliis

Bri-tanici _{cujusdam Regis filiam, aliis}

virginem genere & _{opibus claram,} aliis _{demum, & fortaflis re&ius,}

jgnobilem plane adfirmantibus.

Ambrofius, proximus iftis

tempo-ribus, ftabulariam vocat. Ita nec

itifer _{fcriptores convenit, fueritnc}

concubina Conftantii _{Chlori,anle¬}

gitima uxor. Prius volunt

Eufe-bius, _{Orofius, Chronicon} Alex. &

ZvOfimus, adeo ut _{pro Notho} ha-beatur iis _{Conftantinus. Pofterius}

verum efle _{prolixe oftendit}

Baro-nius , cujus fententiam _nos

eofaci-lius _ample&imur,

quod ipfe Con¬ ftantinus _{pro legitima patris}

uxore agnoverit. _{Poftquam autem}

im-perio potitus eft Conftantius, eam>

uttanto

_faftigio

_indignam,

_répu¬

diare coaftus eft uxore du<fta_,

Theodora , Maximiani

Herculei

Augufti privigna , ex qua

filios

habuit, Annibalhmum ,

Dalmati-um & Conftantium, quibus, legiti-mo matrimonio natis ,

antelatu-rumConftantinum, fi Ipurius

fuis-fet, non tas eft

credere.

Thef

11:

DeEducationq

_Conftantini

Ma-gni,

GT

iuta

ejm

reltqua>

antecjuam

Imperator

fa&m.

PUeritiam

Naiftb _transegit,

adolefcentiamque in

_{fine tamen ea} educatione , quae Principum

filios

decet, a cujus cura Patrem avoca-verant _perpétua,

_quibus

praee(le_j

cogebatur], bella. Poftquam vero Conftantius,_Imperator

_fa<ftus

,

re-pudiaffet Helenam

,filium Conftan¬

tinum Diocletiano, _{qui tunc in} Oriente fummae rerum

pra:fuit__,,

commendatum _{ablegavit, cum, ut} eo minus novercae odio infidiisque

s

pateret, tum,ut, & Nicodemi« iis

artibus _{erudiretur, quïbus}

_ingéniaid

magn& fortimœ cultum excitantur, &

fub _{Diocîetianot, tanto magiftro,}

prima militias tirocinia deponeret. Fa&um eft _{utrumque feliciten,.} Cum enim _{aliquamdiu literis}

de-difîet operam, juvenis evafit ejus

indolis, ut ex _{omnibus, qui circa}

Diocletianum _{erant, nemoullaar'}

te conferri _{pofTet. Sic facile} gra-tiam _{Imperatoris Dioclecianina&us}

eft, qui, ne fortitudinis _quoquej

declarandaeoccafiones_deeffent,

per-petuum expeditionum &

periculo-rum focium efTe _{voluit. Iturus}

e-rat in _{/Egyptum Imperator, ad}

or-tos in ea _{tumultus componendos,} In _{quo hello ita fe geflît}

Conftanti-nus, ut _{primi ordinis Tribunus}

conftitueretur. _{Hujus tant«}

indo-lis _{virtutisque farna mox late}

per-crebuit, 6c ad Patrem _quoque

de-lata miro _{ipfum aftecit}

defideriovi-dendifilium. _{Itaq;aGalerio}

Maxi-miano

9

miano, cui paulo ante Imperium traderecoaétusfuerat Diocletianus,

per literas petiit, ut

filii

defidera-tiflimi videndi _copiam

_faceret

Ga-lerius vero, partim timens

Con-ftantii _{potentiam, quam, recepto}

filio, nimia capturam incrémental

credebat, _{cumjam, poft}

abdica-tum aMaximiano Herculio_impe¬ rium , folus rerum in Occidente^

potitus effet, partim virtuti 5c

cre-fcentiConftantinifortune_invidens,

hoc Conftantii defiderium vario

fub _{pra?textu eludere tentabat»,.}

Simulabat ita Tibi a Diocletiano

commendatum_{,tamquecarumeffe,}

ut a fe divelli non _{pateretur î}

po-ftulare pra^terea ejus prasfentiamL. res _{maximas, quas meditabatur_,.}

Re autem_{vera, eum periculis} qui-busvis _{objiciendo, perdere} ftude-bat. Necdefuere _{oecafiones,quas}

tarnen, ad meliora eum

refervan-tibusfatis, feliciter _{fuperavit Con-»}

ftantinus. Ceterum _{cum,fub fpecie}

vir-*o

virtutis

ejus

_{probandi, ferisquoqj}

objicere auderet Imperator,

facile

perfpexit, nonalio, quam quem* fufpicatus fuerat, effe in fe animo*

fibique tandem quibuscunque arti-bus Galerii elTe _pereundum.

Igi-turclam fe _{furripuit, eaque}

_dili¬

gentia icer confecit, ut,perfequen-tibus licet emiflis ab _Imperatoren

percufToribus,

falvus adPatremve¬

ni- et, Parabat tum is in

Britanni-am tranfitum, _ut turbatis

perPi-&os rebusfua_{prasfentia mederetur,}

quamobrem advenientemexoptato filium itineris focium afTumfit. Ut

Eboracum ventum _{eft, Conftantius} morbo _{corripitur, quem ut}

_ulti¬

mum vitas fua? finem impofiturum

intellexit, filium Imperatorem

de*

claravit, _{pofteaque decefftt.}

In-gentia ipfius mérita, filiique

virtu-tes id effecere, ut _poftero

ftatim^

die, invitum licet, Imperatorem

proclamaret exercitus, nomenque Augufti imponeret.

11

Thef.

Ill

De reim

_geftü

_poß

_acceptum

Imperium,

_{dijfictliojue}

ad

hoc aditu.

Sic Imperator fa&usConftantinus,

_{poftquam jufta Patri periolvidet,}

Britannia? res mira felicitate

com-pjofuit. Quo bèllo _{perfefto trajecit}

in Galliam , quam Francos _magna

multitudine inundaiïe _cognoverac. Horum furores adventus fui

celeri-tate _ftatim

compefcuit, copiasque eorum _univerfas,

ingenti édita(tra¬

ge,

diflipavit.

Inter hxc, literse, a

Galerio Maximiano _milBe, adve-niunt,quibus, fua(u _{confiliariorum,}

quod aliter fieri non _poiïet, Con-ftantinus Cœfar eiïe _{jubetur. Quo}

audito _{Maxentius, GenerGalerii, fe}

pofthabitum _indignatus,

_invidia?q;

plenus , magnis pollicitafionibus

Prastorianum militem eo _{adegit, ut}

fe _{quoque proclamaret}

Imperato-rem ; _{moxque, ut novum firmaret}

A

Imperium,

Patri Maximiano

culio, _cujus

_majorem

_futuram au-&oritatem _{credebat, perfuafit, ut} quos vivente Conftantio Chloro

fa-fces

_depofuerat,

_{rurfus refumeret.}

Secutus confilium filii Pater, _quo

utriusque fui potentiam adverfus

Galerium,Orientis tunc Dominum,

eo firmius munirer, Conftantini

a-micitiam & focietatem _qucefivit-.,

dando _{ipfi filiam Fauftam in}

matri-monium. Hoc foedere au&us Ro¬ marn abiit, _{atque, ut erat fempen*}

incertus _{confilii, variis}

accufatio-nibus filium _{imperio privare}

fru-ftra conatus eft. _{Itaque reverfus}

in_{Galliam, generumConflantinum}

ad arma adverfus Maxentium

ca-piendainftigare

cœpit- Cumvero

& heic _{ipium fpesfefelliflet,}

_{ad Ga*}

lerium fe contulit. Interea Con-ftantinus contra vicinos

populos,

irruptionibus perpetuis Galliam-»

infeftantibus, fibi

_{profpiciendum}

ratus, trajecto _{Rheno flumine,} in

Bru&erorum fines exercitumduxit, &

Sc _{pofl ingentes}

_eaedes

_{omnia igne}

ferroque vaftavit; Quae res cete^

ras Germania gentes, _Chamavos,

Cherufcos, _Vangiones ,

Aleman-nos, Tubantes excitavit, ut

jun-&is viribus fe _{Conftantino oppo*}

nerent, celerrimum _ejus

vi&oria-rum _{curfum, ut fperabant,}

retar-daturi.^ Sed longe aliter res

eve-nit; omnes _{quippe eorum copias,}

addito etiamvirtuti _{dolo,funeftifli«}

mo caecidiü _{praelio, 5c qui fuga} eva-ferant, inabditos Sc incultosmontiü finus _{compulit. Dum ha?c in Ger¬}

mania _{geruntur, non minores in_*}

Italia Sc _{Oriente exftiterunt turb^.}

Severo enim

ImperatoreabHercu-lio, contradatam _fidem, interem*

to, mortem _{ejus vindicaturus}

Ga-lerius _{ingentibus copiis Italiam}

in-greditur,

_{obfidionemque}

_Romance

urbi minatur. Seddefertus a _fuis,

nullo commiiïo _{praslio, Italia} exce-dere coa&us eft. _{Poft qu^ de re¬}

busfuis

_defperatis

_{paranda medela}

14

fubfidio _{follicicus, Licinium}

Impe-rii confortem affumfit , inftigante

Diocletiano & _{Herculio, qui}

Ma-xentio filio hoftem _undique quae-rebat. Praeterea , ut pacem _{qua- '}

lemcunque potius , quam bellum

haberet, Maximinum DaZam,

Ma-xentium &Conftantinumfimul

Im-peratores agnovit , nulla prorfus

habita ratione Maximiani _Herculii,

qui propter hoc infetifus in

Galli-am ad Generum fe _recepit,

antej

a&orum _{pœnitentia a&us,}

_quod

_%

vitam _{privatam, quam ante}

delicia-arum _{plenam egerat, reliquiflet, &}

intëmpeftiva imperandi libidine fe

omnium contemtui _{opprobiisque,}

fortunae autem

_{ludibrioexpofuifTet.}

.

Vix dici _{poteft, quanto honore &}

reverentia advenientem _exceperit

Conftantinus. _{Nam, nonfolum in |} eligenda fede, ipfi data eft optio,

fedctiam _{largi adje&i reditus, Quae}

gratia fatis fuifîet ad eum in of¬

ficio _{poftea continendum, fi}

tur-bulcn* i

bulentifïîmi _{ingenii Senex}

_diu

_fua

forte contentus eiïe didicilTet. Ce

-terum _{quascunque captans}

occa-fiones res novas moliendi, partim

mala fubminiftrandoconfilia

Gene-ro, _partim largitionibus corrum>

pendo

militem, partim arma

pa-rando, quibus imperium

invaae-ret, non ante deftitit Conftantino

negotium

facefTere,

qvamMafliJias obfeftus _{caperetur. Ignovit ipfi} hane _{culpam inufitata dementia-.} Gener, _fperans eum aliquando tan¬

dem mutaturum _{animum, &}

per-verfum _{imperandi ftudium}

_depofi*

turum. Verum adeoerat_obftinato animo, ut nulla beniticiorum ma-gnitudine devinciripoiïet, fed mox

infidiis _{quoque Generum peteret,} fa&a confiliorum _{participe Faufta} filia, quœ patris

perfidiam

detefta-ta,, rem omnem marito detexit.

Itaque cum eunuchum, in locum

no&u interficiendi

Conftantinifup-pofitum, trucidaflet Herculius, in

16

Ipfo

deprehenfus

fcelere laqueo

vi-tam _{finivit, meritasque}

inconftan-tix & temeritatis _{fua? pœnas dédit.}

Hoc liberatus aemuio Conftantinus

in _{parandam imperio fuo fecurita- v}

tem omnem intendere _cœpit

ani-mum, _{Adgrefius fuerat}

_pauloan¬

te Rhenum _{ponte lapideo}

_jüngere,

ut ad infidos _fœderumque

contem-tores Germanie _populos

_facilior

pateret

aditus,

fi ulterius

rebellare

auluri _{efient; qua? res}

_fregit

non-nullorum ex his animos,itautmis- •

l

fis _{obfidibus pacem expofcerent:} Franci vero _perniciem fibi

allatu-rum illud _{opus rati,} ad _arma rue-banfc, fed infeliei exitu. Cognita quîppe morte Maximiani, quem

domi Conftantino _negotium

datu-rum, (altem, ut divideret copias,

coadiurum _{fperabant, eadem}

celeri-tate, qua arma arripuerant, Impe-

I

ratorem _{perlegatos adeunt,pacem?}

que precibus obtinent.

Oportune

admodum eo _{tempore pacata}

eft

*7

Germania, quo opem Conftantini adverfus Caledonios Britannia ef-flagitavit. Transmigravit enim,

hoftemque folita felicitate ad dedi#

tionem & _{obfequia redegit, & tri*}

umpho praedaque onuftus in

Galli-am reverfus eft. Sed _{non diuturna}

ipfi a belio concefla eft requies.

Maxentii _{quippe eftrenis licentia}

,

mortuo _{Galerio, quem folum}

ti-muerat, laxatis _{habenis, erupit,}

aufusque Conftantinum hoftem pa* lam _{profiteri, in ftatuas & imagi¬}

nes _{ejus , quafi flc debellari poftet,}

ftolide defeviit. _{Digna profe&o tro¬}

ppa Imperatori inertiftimo, quem

in acie ftantem dimicaffe nemo

un-quam conlpexit. Aderant praeterea Roma _{profugi immanem Maxentii} feriüatem accufantes.

Quereban-tur _trucidari Senatum , crudelis*

ßme ma&ari _{plebem, bona diripi,}

matronis _{virginibusquevim inferri,}

templa fpoliari, divina humanaque

cunaa _{violarij ni opem ferret,}

«8

m nes rnifere _perituros.

Veniret

modo,& imbelîem

acfcelerumcon-fcientia_vecordem,

propriisquemi-litibUs, licet civiurn fangvine

fa-ginatis,

jam

odiofum

debellaret.

Kon dubitavic _imperator

_poft

_tot majoris fartunasaufpicia opem

pre-cantibus _polliceri,

_laetus

_fibi

de-mum _{patere viam}

ad

illud

_in

orbe

Romano _faftigium

_occupandum,

cujus

ante conceptam anîmo

fpem

hue _{usque celaverat. Paratis} ita-que, qua potuit

celeritate,

rebus

necefïariis, itineri fe accingit, non

tarnen fine _graviori

anxietateani-mi ac follicitudine, de futuro

ex-peditionis

fax eventu*

Confidera-bat dubios & incertos elle

bel-lorum exitus, & a levi fœpe

mo-mento

pendere

_viétoriam.

Maxi-mas _prêtera fibi _occurfuras

diffi'

cultates. Si enim in campum

pro-gredi aufurus

effet

Maxentius,

co*

piaruni numéro

longe fuperiorem

futurum

\9

futurum vîdebaf, fin întra mœni^a

fe _{contineret, tot operibus claulae}

firmatceque &

abundantis

omnium

rerum _copia

urbis

obfidionem,

longe graviorem &

funeftiorem,

ut fieri affoler, futuram

obfidenti-bus, quam

obfefiis.

Auélam

nu«

per quoque

hoftis potentiam,

ad-dita, devi&o Alexandro,

Africa^.

Animum contra addidit, &

pro-fperos rerum

fucceffus

promicte-bat _juftitia

_cauffk,

_&

_feelera

_ac

.1,

immanitas Maxentii,

quibus

divi-na vindiéfa non poffenon

immine-re videbatur, Neque enim

crede-bat Deos adeo nullam _amplius

cu-ram _gerere Romani Populi, _ut

fe-riflimi _{tyranni crudelitate mifere_»}

perire permitterent;

praefentifli-mam vero eorum _{opem nunc ma¬}

xime _{requiri putabat.}

_{Quod fi}

li-I berando atarn_{turpi Servitute}

Prin-cipi

Populo

fe

deflinaffent fata,

itu-rum _quo

juberent.

His curis

di-B 2 diftriéto

20

ftri&o circa _{velperam in cœlo fu- a} pra foîem apparuit _{iignum crucis>}

his additis verbis ; In Hoc Vinte.

Cujus prodigii cum diverfa vario- 5

rum effet _{interpretatio}

, nofte

fe-quenti Chriftum per fomnum fibi

videre vifus eft, _{jubentem, ut ad} formam _{confpe&as in cœlo crucis}

aliud conficicuraret_exemplar

exer-cituique prafferri,

_{Expergefaftus}

mox Chriftianos _{dolores arceffi-} I,

vit, 5c ab _{illis, quantum tantillo} temporis fpatio fieri potuit, in

ve-ra fide _{eruditus eft. Sic meliora} edoâus

_ketusque,

_promiffam

_fibi

a Chrifto vi&öriam

, fpei plenus

iter _{ingreditur. Superatis}

alpibus,

primum Segufienfium

_oppidum^

capit, deinde in _{campis Taurinis} Maxentii _exercifcum, equitibusca-

tafra-taphra&is terribilem, tugat, mox RuriciumDucem Veronas _primum obfidet, poft numerofifiimo

ftipa-tum milite in multam no&em gra-viflimo casdit _praelio;

repertum-que poftero die cadaver Ruricii.

Hujus vi&oriasfama attonita?_urbes

Italic, _{Aquileja, Verona,}

cetene-que fere ornnes, miffis ad

Con-ftantinum _{legatjs, deditionem pa~}

'

cifcuntur. _{Pepercit fingulis viöör,}

exceptis Veronenfibus , quod

in-greflum obftinatius _{denegaverant.} Poft _{copias Rom3m}

admovit, ubi

rurfus _divinitus

per quietem

ad-monitus _{eft, ut crucis fignum}

ga-:

leis _{fcutisque (ingulorum militum}

infculpi

juberet. Maxentius

inte-rea, inter casdes & _rapinas, quin-qve

22

^uennalia facra 5c theatrales ludos ceiebrabat, fatis fecurus fibi vifus, fi _portas

_{urbis &}

_muros

tuere-tur _{, a} quibus

tandem

irritis

_re¬

bus cum _ignominia

difceflurum

fperabat

Conftantinum.

Cum

ve-ro casfus ad Rubricia faxa miles

e-jus pr^cipiti

fuga

adveniflet,

exci-tata rei _indignitate

_plebs

_Romana

convitiis &

_probris

_Imperatorem

adgreditur,

quod

tanto

imminente

periculo

iners

&

otiofus

fpe&acu-lis intereflet; exiret potius

&

in¬

härentem _porris

_hoftem

_divelleret.

Icaque

Maxentius

concitatam

ti-mens multitudinem,

egreflus

eft

in

_{prœlium, in}

_quo

_vi&us

_cum

turpi

fuga

urbem

repeteret,

pon»

te, quem in

Tiberi

flumine

fece-rat, rupto,

aquis

fuftocatus

est-»»

$n fTplbtg fdgnab

i bil mto

J£>6gtdf>rnt>e

fdreSSrober

1

_{fy NICOLAUS CARTELIN}

3 llpfala nflabe ett göbt prof af tbet % igenomflit ocf;arbete

fdrjjafldbe

bofwett.

ßElIona

^otatr fafl met) ftna fîott oefj

bunber

ÇOîeb'morb _{oeprafertf/tbeMufers fïaraflot}

2ltt_{dbeldgga bemfa bmarefl bpgben bot} «Çon DTffa fpftarbift/famdttar alla flunber:

SÖ?en bpgbcn Idnar mal t^cn benne tdcfcè tidna

Çp farBeîlortaÊfraft/epMomi afmubjtdb

Sôrmena nagontpet / fom bpgbenger

è v mfbbanb/

îlnfîdnt att_Atrops mil

fln

mad;t oeb bet

i till_lana;

$p tpertippa.bctpflé(Sttgtbort.att cfterlefa/ Sag ep bebbfmer/ bdlflfag finner t£)en

£3ror

.Çmabbpgben f!afta fan/ betf bnrtlftti

bdlflbon bor ££dlben_{fom berie bå/mtUfldnDi^tefrermet«.}

'

hü _{flutjag fdgernu fdrn pennan Idggc*}

nebet

$l(be(ä_{par Phœbusmeb.flnfîaraflutitetf/} 2lttfdrben_{frdgna fliftjfombeaf£brpafebt}

],4. SBifb Sahla fligattpp/nu gifmoOrberbeber.

mijfar

£tl _Refpondenten

S).

NICOLAUS

_CARTELIN,

farlig glimmanb<SoblpâfdfîetmijF »pramt/

OG^3^arConftantiausftorfmÄUnga_Romas fcepter förbe

ßeoferfbrott/ od)fegranbwapnr6rï>e

SDJootlanbod)jtdbermdngbembanodofwerwattR,

©en _{forgeban ju warfont(SfjrtftettÇefafîcf/}

©en od _{fronjiabenRomfïtt $et)ferfdfeflt)iU/,}

Od)fd bål)'religionod) refidents ombl)tte

©od)rifet ftaïtc banuti etc _{bdritgtfficF.}

©eê _{fieradatermong tagtnåförtiga platt} Qcmebatt _{Jperr Cartiin bem nogjamt barbeffrtftrer}

3wadratoardet fttf/ fom wdl wib_{banben gtftper} Sit _{bau tillberaéjijr et) möban efterfa}

11.

<£tf_{gobt bewis od) prof bau o§ bå lemnarbdc}

Ömflitod) wittertwett/ _{famt ©tabigbefattiena}

Jru Pallas roib beé l)of/ to afbe Mufer wdna c (£tt ConftansPhœbi todlt l)flttFdUß$ Warbigdt»

Laur. Tunelius.

J^Ögfd^ta^C

Pneceptor! 3ilongfeu' manbar fågbur Phœbus belteut

©itt'&iger _{fransargren/ dt fma mdmter Fidra;}

SRu börjardfwen mal _§rtiPallas meb all dbra

S$ereba/ _{bwab odQübrffal gi^wibutförbfflut;}

St) ött(Far iagber till all (pda / luftod) fromma/

Öd) eftertimligtgobt at bimmell?luilntonb Fomma. Carl Herman _Afpgreén»