AT CORD

CORD AT US

LEVITER ADUMBRATUS,

Qt ^UEM

Ex Suffragto AmplifJ. Senatus Philo f.

In Regia Acädemta Upfalien/i,

PR^SIDE

riRO celeberrimö,

Mag. Ρ Ε T R Ο Ε Κ Ε ^{R Μ} Α Ν,

Eloquent. PROFESS. Reg. & Ordin,

pro gradu,

Publica cenfnrβ tommittit

MAGNUS ANNERSTEDT,

S Μ 0 L Α Ν D US.

In Auditorio Guftav. Major, die ²² Aprilis

aNNO mdccxliii.

Horis ante meridiem folitis.

υ Ρ S A L I fö.

5 ■

MONSIEUR 7

ANDRE

UNGE,

Juge TERRITORIAL

Ors _que dun fouveniv, mtßi charmant qtf aimable,

Des bienfaits infinis ^r äont Vous m-avet

tomblé,

Mon coeur recomoifant fe trouvant penetrJ,

Ne falt que vous offrir pour étre agrédbk*

fe cherche vainement, dans le fein de ^mon ame ^r Tout ce que mes defirsy peuvent lut fugerety

Mais mes fens interdits, ne fauroient plus aider

Les Soins l attention d'une fi pure fiame.

Si des voeux tres ardens fuffifoient pour vous plafrey fen fais journellement des plus ßnceres a Dieu Ceß tout mon pouvoir, de louer en tom Ten fes graces, les bontes, qiiil Vous ^a plü ^me faire*

lMAGNE annerstedt.

ι Μ %

§. Ι.

Oc opus, hic omnium omnino

erit homimim labor, ad repraefen-

tarrdas fupremi & iandiffimi Nu-

minis perfe&iones in dies ut eva-

dant magis ac magis apti. Etenim

eil 'hoc, ut alia iaceam, gloriam Ejus _{promovere, cui} illuftrandae, quidquid nomine adpellari folet de- f>endenfis, _quidquid eil fuitque ^natum conditumve, pro viriii parte mferviet. Eum, non alium, in ftnem eluxit homo facultatibus inteiligendi & volendi. Quarum nunc;

utraque eukura indiget diligenti, & emendatione fat fol- licita. ad ejus Hinc fieri difciplinae poffit, nebulas Theoreticaead ccecLtientis difpellendas, intelledus quo- fa-

ciunt, quemadmodum Praélicse ad voluntatem erranterrr in redarn viam reducendam. Ut autem hasc iinguia rite fefe habeant, placuit eidem Conditori Optimo Maximo

hominemalia, eaque infigni plane, ^exornare prasftantia, egregiuiü iliud ioquor femronis munus, quo, prce eete-

A a ris

4 Ät ). · ( J*

ris anirnantibus, eum au&um inflru&umque voluit. Ce

Cerum ut in fano _corpore fit ^mens fana, utque mentisfa-

nae figna haud fallacia dicendo exprimantur, nihil homini

eritprins, antiquius nihil. Nempecum Democrito, lin¬

guam , ψυχής ^{αγγίλι?,} jure meritoque collaudamus. Tan¬

tum enim commodi ufcilitatisque in genus humanum & fo-

cietatem omnem civilem inde redundabit, quantum ra- tione quidem concipere licet, verbis vero^compledi di-

gnis, haud facile queas. Quare in finiTnobis* gratulare-

mur, β Oratorem bonum atque cor datum, adumbrare va- leamus, cujus tradationis te, B. L. pradbere digneris cen- forem mitem & perhumanum, eil, quod magnopere ro-

gamus.

§. IL

Quod φύης, & αο-κ^ης, amico & fororio

veluti adftridse vinculo _, ad conitituendum Oratorem,

in numero prseilantiffimorum collocandum, concurrere debeant, inter eos, qui divinam hane arfém yel prioribus

labris guftarunt, jamdudum convenit. Triplici enim illo praefidio muniti, promtiores non modo & exctcitatiores

reddimur in exprimendis animi noftri fenfis ^, ibU id et- jam confequimur boni, ut concinno non folum ordine ^,

fed fvaviter atque perfpicue dicamus ^, fed verborum de- ledu,. fententiarum argumentorumque robore ^, dicenda,

ceu gemmis, ut diftinguamus. Unde in proverbium fe-

re abiit: natura incipit, ars dir igt t, ufusperficit Voca- jbulo φυο-εως nobis fignificatur indoles animi ere&ior, in- genii celeritas in excogitandis & difponendis rebus ^, qui-

bus addi cenfemus, cum Longino ^, jrsgi ίψας, vividam imaginationem ^, cujus ope didio, juxta ae pronuntiatio,

vultus & geftus, rebus refpondeant ipfis. ΜοίΘηο-ις ^ea

tradit tirocinia, quae rede & ornate fcribendi loquendi*

ve rationem inculcant, certisque innituntur legibus; im-

jjleant itaque, oportet, futuri Oratoris manus eloquen*

■»* )ö( ?

..

v"-'-· ·' " ·«£'

ti« prascepta caftigatiora, occupentque Ingenium, ad pa^

randam promt« & profluentis orationis facultatem. Sic

inter operam in h«cce addifcenda infumendam contendi-

mus effe do&rinam Logic«, ut argumentandi & ratioci-

nandi quis evadat peritus, nec non Ethic«, ut virtütes

norit & vitia, curvoque reftum dignofcat, turpi hone-

ftum fecernat,· iibique habeat perfpe&um,· quid auditores

ad fpem, ad iram, ad metum, adgaudium, ad [amorem

&c. quam maxime commoveat. Evolvendi, monet Quin- tilian., penitus Auel· ores, qui de vir tute prxcipiunt ^{^ ut}

orat or is vita cum fcient id divinarum reruin fit humana--

rwnque conjunti ^a. Qu<z ipfie quanto majores pulcrioresq/

viderentur \ fi illas' ii docerent, qui etjam eloqui pr<eftan-°·

tifiime pojjunt '? a). Korκη ης denique conciliat Oratori

vim eloquendi, ut queat μίτοί τταρρηήας faktor, digneq;

verfetur in oculis univerf« circumilantis eoron«, cujus

demum _cunque illa fucrit generis ^r fexus ^, setatis f ordinis. -·

a) Inßit. Örat. Libr. XII· ^c. i.

§. ii.

His ita delibatis, id fub acumen qüalecunque ftf-

ίί noilri fubit fucceditque negotii, utadcuratius paullo ifi

mores, quibus fulgebit& commendäbitur Orator, inqui-*~

ramus. Conilitui hi folent: prudentia, probitas & bene-·

volentia*■ Prudentia in eo eil occupata, utdifpiciat Ora-

tor, quid cum perfonarum, de quibus & coram quibus

loquitur, dignitate & utilitate dici poilit ^, quid minus,

quo nihil prsecipiti confilio animi atque intempeilivä ^repre-

hendendi libidine proferat; fedmodeile, prorenata,do-

eeat & moneat: quemadmodum caput eil artis naturam

ac voluntatem auditorum feiline odorari. Ad comparan- dam fibi benevolentiam debet Orator praefe ferre fingu-

iarem erga auditores ^, rempublicam, &patriam, amorem debitamq; obfervantiam. Deprobitate feu bönitate operoiius'

erit nobis agendum. Γν

r w >ö< vm f. IV.

Duas pr£cipue res oratorii eife munens, nemini

non ccnilat, fei licet, ut animo diligenter Orator volvat ^, quid deeeat; quidve expediat. Verum enimvero, fi hane regiam tenebit viam, bonus iit & cordatus, fm minus

verba er it facturus nuda & inania _, non adplaufu, fed

libiio & fupploiione pedum potius excipienda. Tum au- tern probitatem feu bonitatem declarat Oratorcum vir- tutes gloria & laudis exor.nat infignibus, cum vitia vi- tuperat, deteftatur, inorcumque, unde prodiere, ^amarv-

dat. Λ t Orator, qui vitiis ipfe, -quafi compedibus & vin- culis, coriftri&us inclufusque hseret, pro Oratore habe-

ri nequit, iiquidem ex didatis ^verse eloquentke, ^quam

tarnen die _{, ut ut} preepoftere, profitetur, graviilime fi£

caftigandus. Equidem novimus morbum animi, etjam

bonce mentis hominibus efle perfamiliarera ^, de iis autem

no fler nunc non agit fenno, quippe qui fefe in verte fa- liientiiE difciplinam tradidere. Äft cum , omnium judi- cio., fteiiile Ciceronem in eloquentise faftigio, deprehen- derimus, in cujus fcriptis reda & plana dominatur dicen- di ratio, eaque, fucci & fangvinis plena, quam ob c'aus- fam _parens fa!utatur eloquentias$ is itaque nobis dicat, quid hac in parte fit fentiendum, _quid fequendum. Ei-

.dem ver o, nihil eft aliud Eloquentia^ nifi capiqfe loquens Japientia a), Sapientiam porro vocat principem verum, tum äivinarum, tum humanarum, fcientiam, in qua con- linetur Deorwn tf hmnmum tommunitas b). Scientia

rerum Divinarum & humanarum compledatur etjam ve-

ritatem, neceffe eft, quse erit con veni-entia conceptus cum

dbjedis, & honeftatem, convenientiam illam adionum

cum lege. Jam vero , quoniam nil prodeft noviife ve-

ritatemp neque honefiatis perfpexiffe leges, nifi & ame- mus, fequitur veritate & amore honefti communitatem contineri Deorum & liominum. Quod idem ille Tullius,

pro

4H ) o ( HK t pro more fuo, pereleganter confirmat r mwica, inquit quodammodo & incoata efl _cognitio eontemplatioq; ^natu-

5 fi nulla åttio ^rerrttn confequatur ^s ea autem åttio in hominum commodis tuendis maxime t er nit ur c)► Hac ita-

que ratione fapiens erit Orator. Quod autem vir fapiens

& bonus unus idemque fit, id ita probat: omnibus virtu- tibus inftruttos & ornat os, cum fapientes, ^tum vir os bo¬

nos dkimus d). Ämice in hoc confentit de ^re oratoria e-

gregie meritus Fabius, dum hiec ejusleguntur verba: fit mbis Orator is _, qui a M. Catone finitur, vir bonus di-

cendi peritits e). Unde celebris quidam Gallus: notre

dificours ή efl qu" une copie de 1° original, qui efl ^en

notre tete, il rt y a point de banne _{copie di un mechant} original.

a) Partit. Örat. C _23. b) Cic.Oßic. Lib. I. C. ₄₃₁ t) L. c. dy Qutefl. Tufcul Lib* V~ C. ^10.. e) Quint iL Jnfliu Or au L· XII C. /..

§. V,

Quotquot itaque hsec probe perfpiciunf, non mira~

buntur nos cum Celeb. Canzio* _hane formare ac tueri e-

loquentiae definitionen* r Eloquentia efl fapientia omate'

loquens a). Porro, ^ex iententia ejusdem Auctoris, eil fapientia, fcientia & amor veri & honefli: fcientia' autem

cognitio rerum, folidis nixa rationibus: & denique amor

propenfio ex alicujus, five pcrfonoey five _rei, felicitate,

aut incremento voluptatem _capiendh Hinc utique emer~

git caputque altius veluti erigit Orator, quonuilus dignior5!

melior nullus excogitari & nngi poffit. Et quid, quiefo,

arti oratoriae _& convenientius, quam ejusmodi magnifico- pretiofo ^eam circumveftiiife habitu ? Quid prieilantiiH-

mx rei magis congruens? cujus ea efl: indoles', ea ratio, eacopia, ut ad omnia, minima, maxima, fupera, infe-

ra, terrena, cceleftia fefe extendat; quidquid enim cogi-

tatur ' fapienter^ id etjam facqnda oratione erit proponen-

clum^

t -m ) o ( i»

dum, quod ut fiat ^, non modo temporis ratio, fed infi-

nitse alise circumftantiae poilulant jubentque. Quid? quod

eo magis eil neceffarium, ut Orator vera fapientia incla-

refcat, ^utque ipfius fermo mentis, iapientise preeceptis re-

#e compöiitae, eommodus evadat Internuntius, quo la-

tior ampliorque exiilit eloquentiae campus. Etenim fl is

iniit in Oratore animus, non poteil non fingulari adfici voluptatis fenfu ex felicitate, commodo & perpetuo au- ditorum flore. Haec vero quum non nifi veri & honeili

iludio promoveantur, nec aliud dicendo efficere conatur,

quam quod aliis fit falutare, oralionisque fuce frurium

Qmnem reponit in ialute, quantumcunque iieri poffit,

teorum promovenda, augenda ^, coniervanda.

.a) De Råttorns & Orationis vinculo. ρ. i(i.

§.VL

Praeterea, qui falutari & iincero fenfu in arte hac per^

difcenda & exercenda ducitur, is ipfam dicendi provin-

eiam omnium optime obit. Etenim hinc enafciturmirifi-

eus fermonis vigor, hinc didlioni flumen, contentioni vigor accedit, hinc verborum mirum quantum increfcit

copia, hinc pronuntiationis fuavitas & gratia, hinc ariio-

ni denique toti conciliatur lepor, perfuafioni autem ju-

ilum jrobur. Et quid non efficiet vitce integritas , feu a-

mor veri & honefti in eloquentia perpolienda ? Quantam

vim quantumque momentum bonitas feu ^morum probitas

habeat, ad verum obtinendum oratorias finem, qui is eil,

ut perfvadeat vera , honeila, utilia, inde quoque fatis colligitur, quod vir bonus, modo iitcognitum, quid co- gitet, plusfaepe valeat tacendo, quam improbus, artis

licet ^utatur machinis, an lenociniis omnibus, perfuaden-

do. Et huc referri poteil effatum B. Ignatii ad Philadel- phenfes de eorum Epifcopo: Έ,ιγων, inquit, πλέον Juva-

Tfitt, των πλίον λαλζντων συνηξμος·eti γα>ξ ταίς εντολΑΪς

Κυξίχ ^, κλi ^τοις %οξ£&) Hi&aga i. e.

tacens

««Oers«' §

tacens plus poteft, quam alii plus loquentes: convenit fr*

iiim mandatis Domini & juititise praeceptis ^, velut chor-

dse congruunt citharce.

J. VII.

.

Neque id tantapere mirandum. Nam fsepenumerö åccidit, ut vel difertiffimum, etjamii in bona caußa ver- ba facientem, non iine tsedio & faftidio audiamus, fi ^mo¬

res ejus, ii vitaecandor, eanon gaudeant probitate, quam fermo ipiius pne fe ferre geiiit, praecipue ubi fama, e- normi quodam fcelere contaminata, laboraverit. Pulcre

Fabius: Permagnam affer t fidem expofit ioni auchritas nar-

rantis, quam mereri debemus, ante omnia quidem, vita a).

Totam rem fuis veluti coloribus pingit Juvenalis;

Ridendum, quoties aliquid de moribus audent, Qui Curios fimulänt & Bacchanalia vivunt.

.

Quis tulerit Gracchos de feditione querenteis ? Quis coelum terris ?ion mifieat & mare coelo,

Si fur difpliceat Verri , homicida Miloni,

Clodius accuiet mcechos, Catilina Cethegum,

In tabulam SulL· fidicant difeipuli ^tres b) ?

Hinc Stagirita non perfuadent, ait, qui exißimantur ma¬

le fentire b). Ut igitur hoc certius bonus haberetur Gi¬

ratar Athenis, _qui confilium daret, nemini, ne viliffimce quidem plebeculas erat interdidlum, habere concionem.

Unde cuidam, id miranti, refpondit Xenophon: o'i fk ^yt-

vuCKMtv, ort η τχτχ αμαΒΙα, χα\ πονηξία ^, κα\ εύνοια

μάλλον λϋ(ΓίτίΛ« , η η τ* xai σοφία, ^{και ΚΛ-}

κόνοιa h e. Norunt enim hujus imperitiam ac vilitatem, cum benevolentia jun&am, plus prodeffe, quam viri boni vir-

tutem ac fapientiam cum malevolentia d), Oratori juxta

noilro probe erit obfervandum fapiens illud, nefcio cu¬

jus, ex veteribus Graecis, effatum, qui, difcipülo ^ro*

ganti, quomodo feie optime populo commendaret? id

refponii loco dedit; Ει λίγα τα άζίς-α, ^και ττξάττα τά

Β ΚΛλλί"

ίο 4M )°e κ*

Λαλλ/5"Λ i. e. fi dicit proeftantiffima, & facitjoptima. Immo,

quae habentur apud Plautum verba oratori, fl ulli un-

quam, dida funto:

Id optumum ejfe, tute uti fis optumus:

Si id _nequeas, faltem ut optumis fis proxumus e).

Etenim ea, ftne ullo dubio, eft eritque optima oratio , quae

ab optimo proficifcitur; ille ^{vero non} poteft non efle o- ptimus, qui veri honeftique amore ducitur maxime. Sic

res verba rapiunt, verbisque & fententiis addunt figuras

animi, verae fapientiae deliciis rede imbuti.

a) Quintil. Inftit. Orat. L. IV. c. 2. pag. 31%. b)

Satyr. II. c) Rhet. C. 2. d) L. de Republ. e) Tri-

nimm. AB. II. Scen. 4. v. Sy.

VIII.

Hcec utut vera funt ac rede difputata, non tarnen

ire inficias quisquam poterit, quin haud raro nequiffi-

mus _, qui armis facundiae, quae in utramque partem, ut

cum Fabio loquar, valent, abutitur, deiiderata obtineat.

Inftar omnium nobis erit exemplum Pififtrati, quod re- fert Valerius Maximus : dicendo tantum is pollebat, ut ti Athenienfes Regium imperium oratione capti permitte-

rent, cum prüfen im ex contraria parte amantijfimus pa-

trite Solon niteretur. Sed alterius falubriores ^{erant con-}

tiones, alterius difertiores, ^quo evenit, ut alioqui ^pru-

äetitifftma civitas libertatiJervitutemprßferret a). Quid, quod non dubitaverat Solon fuam,in hane fententiam, ^au-

ij)icari orationem, uti memoria prodidit Diogenes Läer-

tius: aliis quidem, Athenienfes, prudentior fum, aliis

autem fortior: prudentior Ulis, qui, quid moliatur Pifi-

ftratus, non vident; fortior Ulis, qui vident, fed metu fi-

lent bf At facilis eft conclufiuncula. Si tanta eft vis,

tantumque facundise momentum fitum in cauflis iniquis, quid tum fperandum, ii vera virtute inclarefcat Orator,

« amor veri & honefti totum occupet, uti occupare de- ^-

•wc )β ( m·tt bet, ipfius animum? Monne timc dicendo, communita-

tem Deorum, pariter atque hominum, vinculo plusquan*

adamantino copularet conjungeretque. Hane fallaciam;,

inter alias, praeclare detegit Reverendiilimus Lundenfium

olim Epifcop. Doéh Andr. Rydelius ^, ubi ita fatur: Et ftort bedrägeri ligger uti arte oratoria, eller rett are

fagt i tbes mißbruk, fbrborgadt. Man zirar fä ofta ofanningen, fom fattningen medfkona ordblomfter ^{, och en}

welziräd ofanning fynes fanningen mechta lik. Nåftan

alla fallacier kunna hos en Orator paffera^fbr flora

•fkiäl, när han ^mer bekymrar fig ^om feger, än fanning ; och man kan icke neka , at ju ochfanningen ofta hos en¬

faldiga åhörare mer béfremjas med Ibfa, än med fafla fkiäl i emedan the wid the fbrre äro befl ^wane.

af L. VIII. C. ß. b) Cfr. Voflius de Rhetor. na-

tur. & conftit. C. X. c) Exercit. Ration. Rars IV.

Artic. 8' §- β-

§. IX.

Idcirco _quo certiorafunt haec omnia, eo majori eu-

ra in elaborabit Orator, ut ne fermonem , animumque a

.probitate, feu,veri & honeiti amore, unquam fejunxiiTe

videatur. Etenim in palaeifra oratoria non minus, quam aliis negotiis, publicis, privatis, omne punitum latura

eit virtus; contra Vitium quodeunque peil em, & labem ^,

& perniciem mentis fatalem vere dixeris. Quo fpeifat

illud Plutarchi in feptem fapientum eonvivio; Ti ωφελι~

μωτΛΤον'·) d ξer η. Κeti γαξ τ αλλΛ τω ΧξνςΒα,ι καλώς ώ ·

QtÅtfjLct ττοιύ. Ύί ßXetßi^CTctrov ; ηλκιλ, κχι γάξ ^res,

νλϋς-Λ βλάπτει ιταξαγενομ,ενη. h. e. Quid utdiilimum?

virtus: haec enim reiiqua etjam reife utendo utilia facit.

Quid damnofiilimum ? animi Vitium: hujus enim praefen-

tia plurima bona corrumpuntur. Si itaque vera virtus in

animo refidet, iine ulla controverfia, commovebitur 0-»

rator eodem adfe&u, quem in auditoribus excitatum cu-

B 2 pit.

*s 4M > <* ( ^m*

pit. Quis enim iludium veri & honefli aliis, dicbndo,

perfuadeat, nifi eodem ipfé amore flagret ? Quis de tan-

tis tamqüe pr®claris rebus verba faciet ^, quin, pr®clarö

audientium exemplo, totus exardefcat? Immo pr ob i tat is

tanta efl vis, ut eam in iis, quos nnnquam viäimus, vd

quoci majus efl, in hofte etjam diligamus a).

a) Cic. de amicit. Cap. β.

§. X.

Sed juxta bordatus fit noiler Orator, hoc eil, me-

tum circa pericula adeunda moderabitur. Ut itaque ani-

jno addatur robur, monet Fabius: ante omni a futurus Orator, cui in maxima celebritate & in media Reipubli-

t£ luce vivendum efl, aßuefcat jam a tenero non reformi·

dare bomines a). Quo autem diligentiorem collocaverit

öperam in veri & honefli iludio & exercitatione, quo

foliicite magis caverit, ne vit® ratio, quam fitamplexus,

maculis obfcuretur & inquinetur, hoc clarius lumen men- tis admovetur oculis, ut videat, cognofcat, obfervet ^y quodcunque ad hoc officium tuendum conducat maxime.

Et fl ver® virtutis fenfu adficiatur , non poteil nöhgra- viffimum in vitia odium concipere ^, ad ^qu®, fi iila oderit,

refrenanda & iufflaminanda omnes contendere, idque con- ilanti animo, ingenii nervös, nunquam detredlat. Sic

neque deeile poterit eidem induilria, iludium, volüntas,

iabor diurnus , pariter ac noblurnus, homines a peffimis

tnoribus ad officium revocandi, eosque erroribus liberan-

di. Ση providendis periculis, at non in fuicipiendis, ti-

tnidus effe debet Orator. Magni enim eil animi profpi-

cere, quid evenire poffit mali illudque prudenter evita-

re _, at, dum in eo eil, ut declinari nequeat, fortiter effe perferendum fciat. Pr® ceteris ^vero maxima Ora-

tori adhibenda eil _cura, in comparanda & confervanda

animi conilantia, qu® nuliis periculis, nullis minis, nul-

lis lenoeiniis, nuliis iuafionibus aut pollicitationibus a vero

redo»

>*( »*■ **

re&oque fe diilrahi aut deterreri patiatur, quod ei pr^clä-

rior adfulferit gloria ,ii firmiter credat, id fibi prsecipue ofc-

tigiffe negotii, ut ingenio, arte, vi tandem eloquent!«

quiecunque in genus humanum focietatemque civilem ne*

xia incurrant, avertat. Sui item muneris eile cogi- tabit, incommoda, detrimenta, damna, pericula de-

tegere, deteéla comprimere, compreffa iunöcate , eö-

rum cauiTas _, id eil, errores & vitia arguendo, &intre- pj.de damnando: fancliorenq ad veram vitse commodi-

tatem, viam digito veluti monftrando: qusecunque cala-

mitatum genera immineant, indicando, adeoquidem, ut

adinveniantur remedia, ejusmodi malis tempeilive op- ponenda. Sic imperterritus in corruptores & publici mä-

li architeftos, fuo tarnen loco& tempore, invehetur: ac-

cufandus enimeil error &impietas, improbitatisque ^, qua

tenentur mali, ilrenue funt convineendi. Tanta vero

acrimonia _, tanto robore, quaii ses triplex, ut cum Poé-

ta loquar , circa pectus efiet, gaudebit orator, ut timi-

dis etjam animum addat quamprimum deferendi inhone-

ilam furum,. latrunculorum &c. focietatem, quemadmö-

dum vefahiam perditorum civium ita frangat, oportet 9

ut, Γι ad fanitatem redire nolint, defmant tamen alios

eorrumpere.

a) hifiit. Orat. L. I. c. 2.

§· XT.

Verum enimvero in delineandö cordato Öratore ö- pera noilra, vel hoc nomine erit brevior ^, quod arotiöf

intercedit ^nexus bonum inter & cordatum. Etenim, re¬

ifte fi feceris, nihil extimefctts. Nofcat igitur & pernofcat,

qui nomen tuebitur cordati, fuas vires, nihilque magis

infidiari verse fortitudini credat, cuam vitia ^, quihus qui

eil injeftus obrutusque, is guilu rerum abripitur profano,

is ad prsemia inania & caduca, vulgi riempe ^auram ca-

ptandam, copias, opes, animum revocat refleclitque; mv

de het.

,4 4M ) b(

He fief, ut veri nihil perfpiciat, redli nihil, folidique

nihil fufcipiat? In quas, qu®fo, ineptias vitia non im- pellunt pr®cipitantque mancipia fua ? Sed contra agit mens, redliconfcia, quippe qu®, nulla pallefcens culpa, aufu plus

quam herculeo aperta, pariter aclatitantia , vitia adoritur,

detegit, ludibrioque bonorum omnium exponit, propinat.

§. XII.

Quam autem difpari menfura h®c fua dona diilribue-

rit natura, vel ob oculos noflros ponit exemplum, notatu profedlo digniffimum, fummorum virorum, de genere

humano deque ecclefia immortaliter meritorum, Luthe-

ri & Melanchthonis. Quorum ille adeö fuit femper cor- datus, ut Papa ipfe, totus Papatus, immo tot d®monum myriades, quot tediorum Vormati® latera, terrorem ei

injicere non valuerint ullum, neque impedire, quomi-

nus coram Imperatore, totoque conventu comitiali ver- ba faceret, veritatemque religionis, quam defenfitaverat,

clariilime proponeret. Quemadmodum mira animi for-

titudine idem conciones fuas habuiife legitur. Sed didli-

tabis effe hoc fadlum, e Divina quadam, eaque peculiari gratia & providentia arceifendum. Repono Sapientifii-

mum Numen fuiffe ufum ejus natur® dotibus, ad per- grave illud & periculofiiiimum opus reformationis fufc-i-

ijiendum* is, tantique eumque difcriminis negotio delegiife, cui fuflinendo non deeiLnt animus, tant® mo- per- ficiendo, cura, induilria, vires. His itaque pnefidiis

natura fua fuffultum putamus Megalandrum Lutherunv,

qu® autem praeilitit , natur® vires exfuperantia, eafpe-

ciali Divin® grati® deberi. At e contrario hic, nempe

Melanchthon, infirmo fuit animo, utut profundiori & e-

legantiori eminebat literatura, hincin concione, ad po-

pulum habenda, f®pe animo memoriaque defecerat: im¬

mo, poft B. Lutheri fata, perterrefadlus rem fuam egis-

fe deprehenditur, ut, pr® timiditate, qu® veriiTima es-

ΊΝ ) o ( **. 11 fent, quseque ipfe antea ab errore Catholicorum ftrenue vindicaflet, nunc immutaret, recantaret.

$. XIII.

Nobis igitur, quibus religio fandiorurnliterarum'&

Jblidae fapientiae profeilionem jam diu infinuavit, nullum

nomine & praemiis Oratoris honeilare conveniet, niii fit

Üle bonus & cordatus ^; quippe, in Oratore fingendo in- formandoque fi hiec praefidia & adjumenta tollantur ^, pe- riculum erit, ^ne, loco bonorum & cordatorum Oratorum, exfurgant in roilris facris hiilriones, in curiis moriones,

in circulis ludiones & ardeliones, quorum futilis loqua-

citas tantum a reda dicendi ratione aberit, quantum ipii

a pietate & virtute vera diftent. Sin vero iludeamus vi-

tse integritati & innocentiae, nullum eil dubium, quin

frudum & verae eloquentias indolem, libertatem feu a- nimi vim agendi eloquendique reda & falutaria, quam- quam multitudinis ut plurimum improbae, etjam poten-

tiorum opinioni contraria, fimus confecuturi. Sed quid

multa? Teftimonium fapientiilimi mortalium medi-

tationes noflras perleves claudat.

Prov. io: 31. 32.

fix*» pin* ρπχ inw niaann p»Si nosn au» ρηχ-'β

: niaann aW) 'ΰΐ Et Cap 15. v. 2.

: rhw jr v α,ι?Ό3 w njn y&n O'öpn

Soli Deo Gloria.

DEAR BROTHER.

*THere are two Things, which keep me from the writing

°.f your Praife and Commendation, t ^o wit: Our mutual

kindred by Birth ^, and ^my own impotency, The one misbe-

tomes. and the other I cannot accomplish. Nevertheleff I hope, t hat not hing may hinder to de cl are the foy, which

is fpread over my foul, having kindled in nie an incompa-

rable Flame of'Love and true aßehlion. Not only you, but

cllMankind jhouldjufllytax mewith [enlefhef, tf l didnot

make more, t han or dinary Marks of my true and Br other.

ly Love, principally on this Occaßon, feeing ^your Learned Dijfertation pitblished, touching: a Good and wife Orator:

I camit fay morejbut ajfiire that itjhalls be ^my continual wish,

That You may fl i II rife ^as bigh, as you merit, and that

Peace and Profperity may never be flrangers to Your Dwelling* I remain

JDEAR BROTHER

Your ever lowing Brother

DANIEL ANNERSTEDT.

Μ O Ν S* ^{1Ε Ό R}

k CANDIDAT,

S'11 eft ^& qui vrai, ijui* benreux eft ié plait a cultiver icrn Eiprit cclui, qui par ies ié divcrtit icicnces, il en mc i'inftruifant faut avo- *

wcr, que Veus 1'etes. Vos Etudej fe font toutcs appliquccs a entcn»

dre le vrai bien & a le diftinguer d'avec le faux, En perfeftionnant Vo-

tre eiprit ^, Vous Vous exercez a Vous exprimer avec énergie, Il nc aianque donc ricn ä votre bonheur, 6c Vous portez toujours avec Vons ^,

cn quelque Etat 6c en quelque endroit, que le deftin Vous jette, dequoi Vous entretenir Vous meine, J'ai vecu fl long tems avec Vous,

que je fai trop bien ^, que tout ce, que je Vous dis, eft vrai. Vous avea toujours cté pour moi un exemple, pour infpirer 1'amour de la ^{vertu a}

Vaimer & a la iérvir fincereoaent. Ne vous en étonncz donc pas, Π je

me fai« un plaifir de Voirs feliciter & de Vous ibuhaiter toutc forte aic biel» je fuis du fond de ^{mou coeur}

MONSIEUR

P"etre tf e* bumble tres obeiffknt JeruitetfT

JEAN E1UQUES E1UUR,