ANDREAS BERG

NOTATIONES V ·

DE REGINA SABJEA

ET SITU SABiE CONTROVERSO,

QU AS

VENIA AMPL. FAC. PHILOS. UPSAL.

PUBLICE PROPONUNT

MAG.

ANDREAS

BERG

AD ECCLES. S, NICOLAI HOLM. CATECHETA

ET

JOHANNES OLAVUS

FORSSÉN

GESTRICIO -HELSINGI»

ΪΝ AUDIT. GUSTAV. DIE XII DEC. MDCCCXVIII.

Η. A. M. S.

υ _{V S A L I JE}

IN SACRAM REGIAM _MAJESTATEM MAXIM-® FIDEI VIRO,

ECCLESI® SVIOGOTHIC® ARCHI-EPISCOPO_,

ACADKMI® UPSALIENSIS ΡIiOCANC ELL A RIO,,

REGIORUIVI ORDINUM Μ ELM BRO ET COMMEND_ATORI,

AGA DE MI® SVECAN® _{OCTODECIMVIRO,}

EMINENTISSIMO AC REVER.ENDISSIMO

DOMINO DOCTORI

JACOBO

AXEL1I

LINDBLOM.

IN SACRAM REG! SPECTAT® PROFESSORI ET CONS REGII ORDINIS DE ST MAXIME REVEREND DOMINO

Mxcenati

_SummOj

_Patrono

_Pro

venerabundo

hasce _pagel

IN SACRAM REGI ΑΜ MAJESTATEM

MAGNiE FIDEI VIRO,

AROHI-PR AiPOS I TO UPSALIENSl,

S. S. THEOLOGIE PROFESSOR! PRIMARIO,

REGH ORDINIS DE STELLA POLARI _MEMBRO^ MAXIME REVERENDO AC CELEBERRIMO

DOMINO DOCTORI

JOHAN NI

fl Ν

B

O

Μ

AM _MAJESTATEM FIDEI VIRO,

ECCL. UPS. NOTARIO,

ELLA POLARI _MEMBRO,

O AC CELEBERRIMO

- DOCTORI

pensissimoj

Fautori

Benignissimo

pioque animo las consecrat

<

-enkefru doctorinnan

högådla

MARGARETA

CATH.

HILLBERG

född EKSTRÖM

konungens

trotjenäre ordin. kongl. hofpredikanten contractsprosten och kyrkoherden

hogv0rdige herr doctor

ERIC

_FORSSÉN

samt

doctorinnan hogådla fru

ANNA CHRISTINA

FORSSÉN

född HILLBERG

En vördad Mormor

och

De _{Huldaste Foråldrar}

Med _{sonlig karlek och tacksamhet}

tillegnadt

af

NOTATIONES

DE _{REGINA S AB iE A}

ET SITU SABiE _CONTROVERSO,

JXeghia

Sabcea» cum _{audisfetfamam Saiornonis,}

venit, ut tintaret mm in _{cenigmatibus,in Hierofolymam:}

cum _{magnii opibus, camc.} Iis,qui portabant aromata, πκη _pltirimum

gemmasque pretiofas. Cumque venisfetad Salomonen, tocuta _{eß ei, quacumque träntin Corde}

fuo ι). Βασίλισσα νοτ8 ηλΒεν εκ των περάτων τϊ}σ

γησ ακ&σοή rrjv σοφίαν ΣοΚομωνο: 2). Qutim ambo hsec _Scripturse

Sa-crae loca _{parallela antiquitatis}

fcifcitatoribus ansatt) prae-buisfent accuratius _{deiiniendi, nbi}

verum _{Reginse Sabsese} domicilium iltum _{esfet; fparfa memorabilis}

hujns feminse

veftigia, inter tenébras _{vetuftatis remotisfimEe}

inquiren-da, in duas _{metropoles, Sabam live}

Mariabam _Arabias, atque Sabam five Azabam _{iEthiopise urbem, ducere}

in-venerunt. Hinc _{continuus inter}

eruditos, hujus vel il-lius _{auftoritatem defendentes}

3), ortus efl _{disfenfus, Qna}

A _in

1) II. Chron. C. 9. v. r. 2) Matth. 12 v. _42.,

3) Ut _{antiquiores infra recenfendos prsstereamos,}

heic nominare li-ceat _{celebratisfimum}

J, von _{Muller, qui, duas hasfententias}

quodamtrodo

componens, _Reginam exArabia _{oriimdam, pofteros}

Habesfi-2

in confcroveriTa praecipua utriusque partis argumentaexa· -minare, atque auélis s-ecentioris sevi

cognitionibus

inilrti»

éti, quid in re non

fpernenda

five

veri

five

probandi

nveniretur, sccuratius inquirere, juvenil! faitem

acindul-gentiam le&orum

jure

fuo

exfpeftante,

tentamine

baud

indignum. putavimusj

praefertiin quod baeece

ma

ter

res cum _ipfo commerciorum

cuituraeque

apud

Judaeos

ftatii

qpodammodo cohaerere

nobis

vifa

eil..

Etiam Patres Ecclefiaflici de hac re

disfentiunt.

Jufti-nus_{Martyr,Cyprianus,}

Epiphanius

&

Cyrillus,

Reginam

Sabaeam ex Arabia venisie„judicant;

poitea

vero

erudi-tisfnnus Bochartus documenta ouinia,

quibus haee

fenten-tia _probari

_posfet,

_effufe

_atque

dil

igen

_ter

coacervando

effecit,ut infequentibus temporibus

fua

auétoritas

fe

re

i©-la valeret., Teftiinonii.s Agatharchidis,

Diodori,

Stepbani

, aiiorumque collatis, Arabiae magnam

urbem

nomine

Σα-, Σχξαί,

Σχξϊί, metropolim

Sabseorum

,

omnium

in

Α-rabia _{puicherriiijam,}

_monti

haud

_magno

ineumbentem,

ex·

ftitisfe exbibet. Eandem metropolim etiam

Mariaba

esfe

vocatam, ex Erathoilene,

Artemklwo

&

Geograpbo

Arabe confirmat. Ipfum loeum

II. Chronic.

9. v. 1.

tibi

leguntur verba

jamdudum

»Ilata,

camelif

,

qui

porlabant.

aromata auri plurimum, gemmarque

pretiofas,

deinde

re-fpiciens, prinium

quidem

parte«»

Arabiae

,

ubi

Saba

flo-ruerit, odoriferam Veteres

nominasfe,

atque

tanquam

b-alfamo, casfia,

myrrha,,

thure

& cinnamomo

_da

«bun-

_ritent

niaftatuit;&celebernmum S.0dmann,.qni,

controverfiam

breviter

t3ngens„

nihilcerti definit. —Vide Vierund zvanzig Bücher

Allgemeiner

GeTchich-ten von Müller. T. II. p. 55. & Geographiskt

Handlexicon

of.

Ν.

T».

3

dantem _{expofuisfe, docet; licet ipfe concedat, praeter} itaéten & _{myrrbam, nulluni aromatum genus in Arabi¬}

ens iftis Sabseis, _{proprie fic di<5tis} , a Recentioribus

ob-fervatum fuisfe; neque uila auri metalia. Quod vero

atti-net ad _{auri msgnam illam copiam iapidesque pretiofos?}

Agatbarchidem citat, cujus verba heic audiantur: ■sJrv _γάς ευποξάτεςιν Σκ?α;/'^5 kjx-ϊ Γejjalocv efrcci γενοε, _{εχτεταμιευμενοΜ} παν το πίπΊονeh

άαφοςάε

_{λόχον cl710 τη εΑσΙαε} x&f τ η ε Ευξωπηε. éret_{πολύχρυσοι τηνΠτολεμαίεΣυξίαν πεποιηχασιν χτοιτη Φαν/καν} φιλεξylet χατεσχευάχασιλυσιτελεϊε εμποξ'ιαε, v&j μυςΐα άλλοι, efι $ε 7τολυτελ&α _{παβ άυτοιε, ου μόνον εν} τοξευμασι βcivμαςο7ε, xßf ποτηβων τταχιλϊαιε, er ι Ιε κλινών y.cu

τξιπόάων

μεγάλεσι, y.cu των άλλων, των kut cr/Jav πα·ξ ημϊν εχτεινομενων, λαμβάνε* την νττεξζολην' πολλών, ωε εοιν.ε, χεχτημειων χοςηγίαν _{/3ασιλικην.} χίοναε τε πολλαε αυτοΐ'ε _{φησι κατεσχευαε$αι}

_{επιχ,ξύσουε}

τι χα) άξγνξονε' πςοε

όε,

χα) τάε οξοφάε

xgj άυξαε

_{φιάλαιε} λ/3β-χολλητοιε _{εζειληφ$αι πυκνά7ε' ωσαυτωε τα μεσοςύλια Βέαν} eyjiv εύπξεπη' χομ χά$ολ8, τύε παςά των άλλων πλύτϋε

εκ-κιΤέ&αι την

άαφοςάν

μεγάλην 4)· _{Heic vero nemo fuerit,} quin concedat, in hominem inter tantas delicias _natum,, tamque mirifica, atque per Iongum _{tempus colle&a,}

ar-tis inonumenta _{quotidie intueri folitum, minime}

quadra·

re admirationem _{tantam, quanta magnificentiam} Salome-nis _{profecuta eil Regina Sabsea,}

quum illa cerneret

do-ihm», quam asdificavercit, nec nan eibarici _{menfee ejus, & habt·} ϊacuta _fervorum

, Qf oßeia mmßrcrum ejus,& veßimenta _eorum,

pincernas quoque veft.it eorum _{5). Nam quantacunque}

fue-rit _{opulentia Salomonis, talein certe excellentiam}

3

qua-lem

4) Agath. in Geogr. Minor. Ed Hudfbn. Vol. _{I. p.64.Conf.Diod.} I. _{ρ. 2»5, atque Heeren, Ideen üb. d. Politik &c.}

Τ. II. p. 291.

lem _{Agatharchides verbis allatis defcribit, illa minime} aemu-lari, nedum iuperare potuisiet.

Uiterius Auftor noder, ad fententiam fnam

ftabilien-dam, ex Geographia Nubienii habet: ''Mareb, eratque h3ec urbs Saba, nunc diruta, e qua erat oriunda Belkis

uxor Salomonis fiiii Davidδι alibi: "in ea fnit arx no¬ mine Servach Salomonis fiiii David. Eriam in ur-be Mareb ed arx Aikafib, _quae fuifc _{palatium Bel¬} kis uxoris Salomonis.'0 _{Refpiciens ad verba Saivatoris} nodri βασίλισσα våra, e libro Hebraeo Sepher Juchafin

ad-fert : _{''Regina Sabaea, quae} Nicoiaa voeabafcur, _{venit ex} regno _{Jemsn ad audiendam fapientiam} Salomonis." Tedi-monio autem Aben _{Esrco, regnum Saba vocabatur}

lin-gua Ismaelitica Aljemanj & ut poo*» Jamin Hebrseis, ita Arabibus _{Jeman & cum articulo}

_Aljeman

Au-ftrum fonat.'' Verba· etiam: ex των

ττεξάτων

_{rys γηε cum}

ipfo MariabcO Πtu ad ulteriorem Arabiae partein optime

convenire, contendit. Qnibus demam Bochartus addit: "jfruftra ex Adtor, _8· v. _{27. & Strabone, Plinio,} &

Di-one objicitUrin JEthiopia _regnasfe feminas: _cum de Sabseis

aiiisque Arabum idern legatur. Aben Esra etiam in loco nuper citato de Sabaeis inAljeman habet:" Hodieque muli¬

er iiiis _imperat.

Hisce vero _{omnibus velfi nihil aliud}

opponere-pos-femns, objeftionem haud exigui mömenti de populo IVIa

-riabico idem ille _{Agatharcides, qui plus quam annos}

mil-le & trecentos ante hos Au<dores _{nuperrime allatos vixit,}

nobis _{ioppeditat dicendo: 0}

_Je

_{βασιλεύων rS παντός}

_ε&ν#ς,

πξοεάξίαν s%et

παξά

τΰ λαΰ: τη μεν εντιμον, τη

de

άκληξοτά-την: εντιμον μεν, οτι ττολλοΊς επιτάτ]σι, κατά κξ'ισιν

ανυπενΒυ-yov ο βύλεταΐ

πξάτΊων:

άχληξον

de,

_οτι πκξαλα&ων _την επιμε-λ&αν*

ÄefOiv, å _{évvotTöLj πάλιν} εκ των βασιλείων

ε£ελ&ε7ν,

_{si ds μη,} λι^όλουςοςυπο πάντων ylvsrccj κατά _{χξησμόν άξχάιον'}

ωζε hvotf

την ύπεξοχην

βλαζεξάν

_{6), Ha?c quidem Bochartus tetigit,}

conciuiionem vero ocnissam _{addere nobisliceat,}

quaeren-do: nuinna tredibile _{fit, gentem illiusmodi indoiis,}

impe-ranti e _{paiatio egrediendi iibertatem denegasfe,}

Hierofo-lymam vero, remotisiimam urbem, vißtandi _Hcentiam

con-cesfisfe? ac demum _{prineipem, moribus iftis}

atque opi-nionibus infticutum, rem tam _{difficilem, tantisque vel inter} ipfos cives periculis obnoxiam, lufcipere voluisfe?

Afc vero in _{ripani Maris Rnbri occidenfcalem}

tnigran-tibus, apertiores ac majore fide fefe commendantes

ratio-nes nobis illucefcent. Ibi baud _{procul a freto B ibel}

Man-del noftris diebus _{fparfa rudera antiquisfimse urbis}

Aza-bo, Asfab vel Saba _{7), adhuc inveniuntur, perpiurima}

veftigia Reginas Auftri nobis occurrent,_{quin etiam via} ip-fa, qua Hierofolymam eft peregrinata traditiomibus popu-lorum,qui bas regiones hodie incolunt, eodemque quo

o-lim _{Regina curfu itinera fua perficiunt, nobis} determi-nabitur gq

Asfab, in Iittore, ubi brevisfimus eftex Arabia in iE-thiopiam tranfitus, ftta, praecipuum inter emporia

antiqui-tatis

6) Agath De Rub. mari. I.e. p.63.

7) Bey Azab landwärts beiladen iich anfebnliche Ruinen, darunter einige von fehr feft zufamnaen verbundnen Stein und Kalk find. In-funderheit ift: dort eine _{Wasferleitung, mit grosfen masfiven Blöcken}

von Marmor _{gebauet, ohne Mörtel auf einander gelegt, jedoch mit} ftarken _{kupfernen klammern zufamraengefügt find. Bruce.Τ. I. p. 491»}

tatis locum termit _{3). Illnc Caravanss ex A?gypfo,} Me-roe, _partibusque Airicas _{interioribus,} nec non ex ons

hu-jus continentis auitralibus, proficifctentes concurrebant. 1) Iiluc _{opificia Indise Arabiaeque adveCta, & permutata}

e-bore, ebeno, auro & pretiofis iftis aromatibus, qua? fé-rebat _{regio, cujus metropolis erat urbs S^ba 2). Ηlue}

videmus, opes iilas quas Hierofolymfetn Reginas noftråe catneli _{apportabant, huic lbio esfe indigenäs, qnod} qoi-dem afSrmant _{Scriptores tum vetetes 3), tum}

recentio-res, inter quos Heeren & Bruce nominandi.

Has regiones maritimas, omni tempore S;»ba

nomi-natas _{4).; quarum habitatores etiam hodie funt} Noma-des _{migrantes, Hebraeis neutiquam fuisfe igηotas,}

bau-rimus ex Ei. 45 v. 14. ubi vätes /Egyptunn, j^Ethiopiatn atque Sabam ordine, quo a Septentrione fefe extendunt,

enumerat cantico: _{JEgyptiorum opes, Mthioptim hierum,}

Sa-beeorumque catervce numerofee te vement; & alibi: tui pia-culum

c,) Aehnliche TVdmxier, von denen ich die Nachrichten fchon in der

oben _ange-füirten S^Ue des Bruce mitgetheiit habe, bezeichnen noch

gegenwå tig diefen merkwürdigen Ort, der einft der ertte Stapelplatz

der Indüeben und Arabischen waaren für dafs unermcfsiiche Africa

war, Heerens, II. 1. c. p. 313.

i) Conf. Heeren, pp. 295. 304. 315.

2) Ex his lods (circa Saba) ratibus _{exportatur myrrha paucisfima} qnidem, fed ornniurn prssftantisfima, magna vis cafise, nec non alia

odorifera, et aromata, et tefrudines parvae et paucae. & moeroti

pa-rum, deteriu« Munditicb. et thus peratienm. Ex Verfione Arriani Pe-ripl. Mar. ^Erythr. Hudfon 1. c. pp. 6. 7.

3) Herod. II. 8· III. 114. Cosmas pp, 138. 139,

4) Bruce, p. 426,

talarn _{JEgypüost JEthioprs Saba dabo ,}

_ubi

_{ipfe ordo &}

contextus _{aperte heic Sabain} iE-thi-opicain inteliigi

de-monftrat. _{Quin etiam peftrs iilarum terrarnm annui}

no-tiriam _{arguit dieens: Tam Jehovafibilo euocabit mujcas t}

fi-teibus_{fluminum JEgyfti 7), quod pbenomenon}

_{folis iftis}

pro-vinciis _{proprium, Agatharcb des comiuemorat 8)>}

_&

Brq-ee _nuperrime de i_cripilt. At _{vero tion} (olutn tale in·

ter _Judaeos

_JEchiopesque

_commercium

_{exftitisie, ied}

_et;·

iam hinc _{Reginatn Sabseam advenisfe, plures} vetuftis-fitnormn _{Scriptorum exiftimaverunt. Sic Flavius} Jo-fephus, ad iacros S-criptores aetate proximus,

illam

ex hiice oris exiisfe ac Nicaulen fuisfe nominatam, conten-cfcit. Sed _{praeter aiios errores,, Nicaulem} , eandem cum

Nitocri Herodoti ftatuens, regnasfe narratin iEgypto

pa-rit'er _{atque in AEthtopia, cui metropolis fuisfet urbs no·} nirne Saba, dein a _{Cambyfe de nomine} for_oris fuae Me·

roe sppellata 9). Quos quidem lapfus

evidentisfima

dpétri-na Bochartus duodecim paragraphis refutavit. Sed _non

ideo Flavius omni fide eft deftituendus; id faltem

teftr-moninm _{ejus arguit, inter facerdotes Judaicos} traditfoni-bus

6) JeC 43. 3v

7). Jef. 7. j8·

,S> Ättingens /ETthi'opi'am pergit: Sob örtum· etiam Canis,

ingens'

culicum multitudo eos infeftat, tantis ^idbus pollens, ut populus, in

aqvas lacuitres prasfugiensfé ibi oecnltet. Ab his leonesqvoqve

ex-terminantur, non tam a tr.arfu vexati (quamvis molefto fatis) quam

qtod ftridorem vocii* peregrinum perferre nequeunt. Atqui hoc mirae novitatis gratia coonmemoratum efto. Qvid erumfinguiarius, quam leo¬

nes cuSicibus loeo cedere, et homines ex ejusmodi periculo evadere

incolumes. Ex Verfione Peripl- Mar* iErythr.· Agatharc. p. 37.

*) Bruce I. p. 494.

8

bus fervatam fuisfe _{memoriam, non folum feminas}

fapi-entis ex iEthiopia profeftae, _{fed etiam}

ipfius, qua Hiera-folymam perrexisfet, viae.

Inter Patres vero _{Origenes, Auguftinus, &}

poflero tempore S:tus Anfelmus cum _{Jofepho confenferunt. Etiam}

Procopius Gazaeus in verfum _{Jeläiae jam allatum capitis}

43, addit: cooßco

Je

έθνοε οη^ίοπων, 8 η βχσίλυσοο _πςοε

σο-λο[Λωνιχ _{ποίξεγενιτο.'' ι)} Ante hunc Theodoretus _fcripfit: "Σοίζά ποίον έςΐν εθνοε} " Α&ιοπικόν?' _{2) Haec judicia ,}

quae Bochartus _{fufpe&a reddere iluduit, magna fide feie}

com-mendant collata cum _{fcifcitationibus recentioribus,}

quas

in _{Reifen zur entdeckung der Quellen des Nils}

commu-nicavit _{Bruce, quem ingeniofisfimus Heeren, "ein be¬} rühmter _{Reifebefchreiber mit einem fonderb}

aren _Aufυande von

Gelehrfamkeit'' appellans ; inprimis fecutus eil in

exponen-dis commerciis _{Africae orientalis. Quae igitur ille de}

Sa-ba memoriae _{prodidit, ifta heic eo tutins adferri}

posfunt. Sabae, ut diximus, caravanae ex _{regionibus Africae} interioribus convenerunt. Illa _{metropolis fuit regtii, quod} usque ad Gardefan Promontorium i'e extendebat, _atque

igitur terras illas, ubi balfamum, myrrha oinnium

prae-ftantisfima, aromatumque plura genera crefcunt,

conti-nebat _{3). Provinciae huic a parte auftrali proxime} ad-jacentes

1) Cfr. Procop. Gaz. In libr. _Reg, p, 209.

α) Theodoretus in 3 Reg. quseft. 38·

3) Die ganze öftliche Küfte von der fich _{Kap Gardefan in den}

Ocean hinein _{zieht, ift da« zu Saba}

gehörige Gebiet, welches feit

undenklichen Zeiten der Markt von _{Weyrauch, Myrrhen und Balfam}

gevefen. Hinter Saba am _{Indifchen Meere liegt die}

Regio

Cinnamo-mifera, wo eine grosfe QvantitSt wilder_Ziramet, der die Italiånifchen Spezereyhåndler Canella nennen. _{Bruce I. p. 490}

9

jacentes, ditisfimas

Africorum

eranfc auri

fodinse,

ubi

e-tiam fine dubio _{quaerendum efl celebratisfimum illud}

Scri-pturae Sacrae Ophir 4;.

Näves

ex Elath

&

Efionga-ber, quae hane regionem ditisfimam viiltabant, necesfe

liabuerunt ad oras Sabaeas in apchoris _confiftere,

ven-tis fic di£lis Monfoons _{itnpeditae, temporis que intervallum} impendentes ad ballamum, thus & ebur colligendum, quod

redeuntes.demum deportarent 5); fic råtes, quse anrntn

at-que aromata Hieroiolymam ferebant, fania in laudesque

Salomonis usque ad haec littora circumvehere potuerunt.

Ejus tempore regina nomine Maqueda Sabse

regna-vit; ibi enim a remotisfimis _{temporibus muHeres cum}

imperio fuerant. Illa teilantibus Auxumitarum annalibus, cupiditate accenfa fuit cognofcendi regis, cujus opes

at-que fapientia tantopere

ceiebrabantur.

Verifimillimum eil, illam cum folita ab Azab in Meroen _Thebenque

carava-na iter _{fufcepisfe, unde revera per iEgyptum Judaeam}

vérfus _{profeétam reéle dieere potuerit Flavius Jofephus.} Optime vero haec congrnunt cum traditionibus gentis Falafhas, qnae religionen! Chriilianam , ceteris

Auxumi-tis _{jam A. C. 335 acceptam, eil afpernata, fuun>que iibi} regem elegit, fideliter usque ad noilra tempora fervans leges Mofaicas, quas a Maqueda regina flbi datas

con-tendit. Simul narrant, illam timore _prsedatorpnn

Ismaeli-ticorum _{impeditam fuisfe, quin dire&ioriperArabiam} cur-lu _{Hierofolymas pergeret; altera vero via Måfuah &} Su-akein _{praeteriisfe, ex moribus iilarum regionum}

, came·

lo albo _{eximioque veftam, paftorumque caterva}

circnm-datam _{6). Huc}

4) Cfr. Bruce I. p. 485· fq. Heeren I. p. 59;

5)BiuceI. p. 484. 6) Bruce. I. p. 529.

ro

ftuc aceedit, quodä Chronicon Äuxumidcum, apud il-ios _{proximo ad ipiam Scsiptnram}

_Sacram

_aii&oritatis gra-du habituiu^ teil^tur, reginam a Salomone fiiiuin habuis*

fe nomine Menilek, quem, ut Judaicis moribus

infiitue-retiir, _Hierofolymam mäter poitero tempore mifit. Is iecum reduxisfe dicitur doftores israeliticos nominatim Azariattt Ziidoki filium, qui legem Mofaieam Heb aiee

confcriptam attulisfe narratur· Tum tota Habésfinia in religionem judaicam converfa, & forma civitatis in il4 rnilitudlnem _{Hierofolymitanae muta ta; Maqueda} vero, quae Habesfinicum imperium condidisfe judicatur, obiit

anno ante Chnftum natum 986, poilquam regnaverat

an-nos _qusdraginta, imperiumque tradens

fiiio

Menilek,

_cu¬ jus poderi, in Habésfinia regnantes, fiupem

Salcmonis

ad noftra _{usque tempora propagarunt7).}

Ultimo loco adferre liceat, ipfum hujus imperii no-men Az^bo, Asfiab, Saba 8)> ex interpretatiorte harum

linguarum peritiSfimi Bruce, fignifieare Auftrum, quod quidem coilatum cum traftli harum regionmil, usque ad

Gardefan Promontoriumextenfo, baud difficilern

admitte-re videbitur _{applicationem} ad Reginam iflam

τύ

νότα

_sy.των

ψτεξάτων τη? γης, profeéjtam»

7) Bruce I. Cap. 6.