DÅTID, NUTID, FRAMTID
– ett förtätningsförslag
Kandidatarbete 15 hp Fysisk Planering Blekinge Tekniska Högskola
Emmy Wallmark
Maj 2012
i{oSGiG{Goü
müaGl G~
{aGkëSGuSGmG ˀGGüêü
wVaGwGüGm G
u aGm GwSGmüêSG nü
oaGiGsü
raGmtX[WY
raGlGr
vaGX\
uëGGüaGnGj
|aGr
tëSGËaGtSGYWXY
Förord
qGGGGGGGGiGsüSG
ëGiG{GoüUGmüGëGGêG
GêGGGUG{GêGGrG
Gê üGüGGëGG
üGêGëGGGGGGGG
U
lGGGGGGüGGüGGGGGG
GGU rSGGYWXY
l G~
Sammanfattning
}GëGGzGGGGëGëG
GGGêGGGüGUGlGGëG yêGGGGüêGG
GëGTGGêëëGêG GG
GTGGüUGzGG üGGêGüGGG GêGêUG}G
ëGGGGGGëGüGGêëfG iGüGüGGGëGG GGêGüG
GüëGGGëGGüGêGG
GëGëGëGGüëUGzêG
êGGGGüëGGGGG
GGGëGêGêSGGG
GGGUGlGüGëGGGG
GiGGGüêUGtGüêGGGG
GüGGêGGGGG
GGëGGGG
GGêUGkGëGGGG
G͍GGüêGG͌G UGkG
GGGGüêGG G
GGGêUGzêGêGGG
GüëGGGGGGGG
ëGêGêSGGGGGG
UGlGGüGGêGG
ëGüëGGGGëGGGG
GGGGTGGüêUG rGGGGGüSG
GGGëGêGGG
ëGGG͍GSGêGSGêG
GGêGUGwGêGGGGüG
G GGG GGGüG
üêGüGGëGGëGUG
pGrGëëGGGGGGG
GGGGGGüGüêGGëGG
GêG GGêG͌GGGGGG
GUGkGGëGGGGG }êGGGGGGiUGvëG
êGGGGGGGëGüGG
ëG GGGGU
tGüGêGGGGGGGüGüëGüG
GGGGëGGGGüG
êGGêGGüêGG͌G ëUG hGGêGGGGëGG
GGGGëêGGGüG
üGüGGGëGGGGG
GGUGqGGG G
G GüêGGGSGüGG
GGGGGGGGGüêGGG
GGGUGtGGGüGGG
êüGGGëGGGGGêGGGUG }êëGGëGGGëGGGêG
GGGGGêüGGGGG rUGkGGGGGêGGGüêG
ëGG͍GGëGGGG UGkGG GG
GGGëGGGüêGUGÊG
êGêGGGëGëGGG
G GëG GëGGG
GGüêU
Innehållsförteckning
Förord ... 3
Sammanfattning ... 4
Del ett Bakgrund ... 7
Problemformulering...8
Syfte ... 9
Frågeställningar ... 9
Metod ... 9
-Urval ...9
-Datainsamling ...10
-Genomförande ...10
-Empirisk studie ...11
-Bearbetning och analysmetod ...11
Avgränsningar ... 12
Disposition ... 13
Begrepp ... 14
Del två Stadsbyggandets historia i korthet .... 18
Planering ... 20
Förtätning ... 20
Hållbar utveckling ... 21
Attraktiv boendemiljö ... 23
Forskning om boendemiljön ... 24
Naturen ... 25
Vattnet ... 26
Åkermarken ... 27
Forskning om naturen ... 27
Del tre Karlshamns historia ... 30
Berättelsen om Vägga ... 31
Karlhamns översiktsplan 2007 ... 34
axplock av kommunens viljeriktning kopplade till förtätning ... 34
Områdesanalys ... 35
Illustrativt planförslag ... 37
Resultat ... 38
Del fyra Diskussion ... 43
-Metoddiskussion ...43
-Resultatdiskussion ...44
Avslutande reflektioner ... 46
Källförteckning ... 48
Bildkällor ... 50
Bilagor ... 51
Del ett Del två Del tre Del fyra
^
Del ett
Bakgrund Problemformulering
Syfte Frågeställningar
Metod Avgränsningar
Disposition Begrepp
Bakgrund
}GëGGzGGGGëG
ëGGGGêGGGüGUGkG
GêGG GGGGëUGlGG
ëGyêGOYWW`PGGGG üêGGGëGTGGêëëG êG GGGTGGüUG }GGGGGGëGG
GG G GGGüGTG
G UGzGGüGG
êGüGGG GêGêGG z ëGOYWXWPUG}GëGGG
GGGëGüGGêëfGlGüGëGG
GGGGiGOYWW^PGGüêUG kGêGGêGGG GüG G
UGiGOYWW]PGGGGüêSG
GüGüGGGGêGGUG zGGGGëGG
GGGGêUGkGG
GëGëGGêGGGG SG
ë GGGG GGüG
GOtüGzSGYWW_PUGkGëGG
GGG͍GGüêGG͌G
UGkGGGGG
üêGG G GGGêGOzG u üSGYWW]PUGiGOYWW^PGüG
üGGGëGG GGêGüGGüëG
GGëGüG GGüGêUGkG
GëGëGëGGüëUGlG
GüGGêGGGëG
üëGGGüGëGGGG
GGGTGGüêG OiSGYWW]PUGzêGêGGGG
üëGGGGGGGGëG
êGêSGGGGGGG OuëSGYWW]PUGoêGëG
êGGGGüGGGGüGGG
ëGêGüUG}GGGêGëG
͍GGêGGUGrGGG
GGüSGGGG
ëGêGGGëGGG͍G
SGêGSGêGGGêG
GOzGu üSGYWW]PUGrG
ëGëGGGêGGTG
GGGüGGêëGVGüGG
êUGlGGGGüGêGêGêüG
GGGGüGGGG
GGGGêSGüëGG
üGüGëGGGGUG {êGOYWXWPGëGëG GGêG
êGGüGêUG{GGG
GïGGGêGüGüGêGëêGG
GGGUGpGG
GëGGGGêGüêGGêG
ëGGGG GGGêGG
UGGGêGGGG
GGGGGGGGUG kGGGGGêGGG
ëGˉêGˉGGGGGüGGëGGG
GGëGGGOiSGYWW]PUG lGtGjGOX``^PGGêGGGG
GGêGGG GGGGGGG
GGGGGGGGGG
üGGêGGüGG UGmüG
GGGGGGGGëUGkëG
GGêGGGüGGüG
GGGêGG GëGG
GGêGGüGGêGêG
GGGGGê GGOzG u üSGYWW]PUGkGGGGGGGG
Del ett Del två Del tre Del fyra Del ett Del två Del tre Del fyra
_ `
GGGGGGG
üGGGGU lGqGGzGOYWW[PGêGGGG
SGSGGSGG
GGüUGtGGGGG
GêGüGGUGkGêGêGêG
GGGrGGGGGGG
GGëGêüGüGGGG
GGêG GüGêGG G OrGSGYWW]PUGmüêGêGGüGëGG
GUGpGrGëëGGG
GGGGGGGGGGüG
üêGGëGGGêG GGêG
͌GGGGGGGUGkG
GëGGGGG}êGGGG
GGiUGvëGêGG
GGGGGëGüGGëG G
GGGUGwGüGGGG
üGGGGGSGG
GêSGSGêGGG
GGüUGpGrGüGYWW^G
GGG}êëGGGëUG rGGêGGüGGüGG
G}êëGüGGüGGGêGG
GG}êëGGüUGmüGGG
üGG GGüüGëGêGGG
G GGüGGGêGêGGG OiSGYWW^PU
pGGGêGGëGGGGG
GGGêG ïGGG
GGüGG êGGGëGêGG
GGGGG͌GëUG hGGGêGGGGëG
GGGGGGGëG
GGüëGGGG UG}G
üGGGüGGGG
GGGGGüGGGG
U
Problemformulering
zGGüGGêGüGGG
G GêUGtGëGêGGëGG
GGGGGëGüGGêëfGlGG
üGGêGGüëGGêG
üGëGGGGGGG
TGGüêUGzêGêGGG
GüëGGGGGGGGëG
êGêSGGGGGGUG kGêGG GGGGüüGG
ëGGGGGG
GGüGGGGüUG oGêGG GêGGêGG
GGUGlGüGëGG
GGëGGGêGGüêUGtGüêG
GüGüGGGGêGGG
GGGGëGGG
GGGêU rGGGGGGG
GGëGêüGüGGG
GG GüGêGG GGG
GêGGGëUGlGG
üGêGGüGëGüêGGG }êëGGrGêGëGGG
͌U
Syfte
kGüG GGGêGGëGGG
G GGGêGSG
ëGGSGGGGüGëGG
GüêGGGG GëGGGU
Frågeställningar
pUG }G G G ëG ïG G
GG}êëGGGGG
GüfG
ppUG mG G üG G üêG G G SG G
G ëG G G ͌G üêG G
üGGGGGëGüGf
Metod
UrvalmGëGG}êëGGüGG
GGGGrGUG}GG
ëGGkGOYWW`PGGGGêG
GêSGGêGëGêGUGzëGëGG
GUGrGGGGëG͌GG
GGüGGüêUGkGOYWW`PG
êGGëêGüGGGêGG GG
GGGGëGGUGkG GG
GGGGGëGGG
SGêGGGGGêGüGGG͌G
UGkGGGGGGGGGG
GGGGGGüGëGGG
êGOkGYWW`PUGmüGG͌GüGëGG
üGëGGGGGGGG
GG êSGGkGOYWW`PUGiGëG
ëGGëGêGGGGGG
êGüGGSGüSGGG͌GG
GOtGX``[PUGhGGGëGG
üGGëGGUGlGkGOYWW`PGGG
GêGëGëGêUGkGê GG
G UGhGGüGGGëGG
GGüGGGêGGG
GGGGêGGGüGG
GGGüêGGGUG rGGrGGGGüGGG
GGGGGëSGGG
GGüëGGëGGêG
GGU
saGtGGGGGGGG
üGëGGGGêGGGGGGGG
UG
GGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGqSGzGYWW[SGUG]Z
Del ett Del två Del tre Del fyra Del ett Del två Del tre Del fyra
XW XX
GGêGëGiG{GoüGGG
GGGGüUG|GëGYWXYG
GGGëGGGGGëG
GüêGG GüG
GüGGGGëGGGG
GêGGëGGUGkGGüG
üGGGGGGGGG
GOtGX``[PUGoGGGGGGëGG
GëfGzGGüêG
GGGGüGüGGGG
GGGGGGGüêGGGGGG
U
h GGëGGüGêGGG
GGG SG SG
͌SGüüGUGtGêGG
GGGGüGGGG
GêGGêGGGGGG
GGüUGvG G
ëGrGGGGüëG
GëGGëGêGGGGGGüG
üGGSGëGêGGGGüëGGëG
GGGGGGG
êGUGG G
vëGGGGëGêGGG
üSGGGêGG GGG
GGêGGUGkGüGGGG
êGGëGGGëGGëGG
êGGêSGGêGüGGGGG
GüëGGüêGêUGyG
GêGGGêGGG
SGGGGëGGëGGêG
êêGüGUGkêGGGGGG
GG GGGëGGGG
Gm GGëGiG{GoüUG h GGGGGGëGëGG
ëêU
Empirisk studie
tGGGGGGGUG z GGGGêGGGGëGGGG
êGGGü GSGGGG
GGˉˉGGˉˉGOtGX``[PUGtGêG
GGGGGëGGGüGGSG
GtGOX``[PUG}GGGGGG
GGGGGüëGGGG
GGGGGGGGG
GëëUGkGGGüSGG
êGGGêGGGGG
GGGGOtGX``[PUGtGOX``[PGG êGGGêGGGüêGGGGG
GGGGGëGGêGGêGG
üGUGÊGêGGGGüGG
GUGlGkGOYWW`PGëGGG
G GêUGkG GêGüGGG
G GëGëGUGmGüêGëG
G}êëGGrGGGGêGüGG
GGGëGGSG
GëG͍GGGGGëG OrGüGYWW^PUG
vëGGGG GG GüGGêëG
GêüGGGüGGGGG
GGëUGtGGëG
G GêG GëG]WTGG^WTUG wëGX`]WTGGGêGGüGG
GG GGUG}GGGGGG
GêG GüGêSGêGG
͌GüêGêGGêUGqGGG
ëGüG GGêSGëGêGGG
ëU
Datainsamling
kGG GëGGêG
ëG SGSGSGG
üSGGGGGG
UGlGGGGGGUG yGOYWWZPGGkGOYWW`PGGG
GüGGGSGGGêGG
GëG͍GSG͍GêSG͍G
GGëGGGêGGGGGG
GêGGGüGGëGGêGüëGüG
GGüU
Genomförande
lGGêGëGGGGGüGGGG
GGGGGüGGGGG
ëGGGSGGüGGUG hSGüSGSGGüUG müGGGGëGUGÊGG
GGGGGêGGGG
GGGëGêGSGGGG
GëGsê GGrUGÊGG
Bearbetning och analysmetod
lGGêGGGêGGGG
GGGGUGhGüGGëG
GGG UGkGGGëG
GêGGUGkêGGGëGêG
ëGUGlGGGGGêGG
GüGüGGGGGëGG
GëGGGUGhGêG
͍GGGüGGGGGG
UGtGGG
GGGSGGGG
GêGüGGüGGGGG OkGYWW^PUGtGGGGêGG
GGGGGGêGGGG
UGnGGGGGGüG
GGüGGGGGêëG
GGüGGOtGX``[PUGpGGG
GGêUGkGüGüGaGëSG
GGUGkGGGêGüG
GêGGGGaGSGüG
GUGtGGGGG
UGkGGGGGGGG
GêGüGGêGêGGêGGG
GUGkGGGüGGGêGG
UGmüGGGêGêGGëGGêG
GG GêGGGüGGGG
GGˉ GüˉGGGüGGUG tGGGGGGGëGGêGG
üGUGkëGGëGêGêG
êGGêGêGGGGGëG
GêüGëëGGêGGêGGUG tGOX``[PGëGGGüGüGêG
Del ett Del två Del tre Del fyra Del ett Del två Del tre Del fyra
XY XZ
GêGêGêGGGêGUGmGG
GGGGGGGG
GGtGOX``[PUGzGGGG
GêGGSGGGêUG {GG GëGGëGUG kGGGêGGüGGG
GGGüGG SGüGG
ëêGGüêGGGGG
üGGGSGGtGOX``[PUGkG êGêüGGG GGGGG
GGüGG GGUGkG G tGGGêGGGGGGG
G GGGêGG G
ëU
Avgränsningar
lGtGOX``[PGGGGGGGêG
GüGGGGGGëGGüGG
GêGGëGGGGêGG
GUGmGëGêGGGG
GüGGêGGGGüGGG
GGGGGOtGX``[PUGhGêG
GGGGGëGGUGzG
üêGGGGG { GGlGGGüGüGGGG zUG
müGGêGGGGëGGGêG
üëGüGGGG
GG UGoG
GêGüGGGüGëGëG
GGGGGGGüêG OrYWW`VX]YWVr}PUGmüGGëGGëGüêëG
üGGGëGGG
GGGüSGüêSG
GUGtG
͌GGGG͍GGGGê GGG
üêGGGGüëSG
êüëGGëGUGtGG
ëGrGGGGGëGG
êG͌GGGGGGëGG
GëGGüêUGtGëG
üGGGêUGnüGGëGêGG
GêGGUGkëGGGG
GüGGGüGGGGGG
GGGGOiGYWXWPUGG mGGGëGGGGG êGGGUGhGGGëG
GGkGOYWW`PGêGGGUG kGGêGGG GOSG ëGPGG GOSG
͍GPUGhêGGëGGG
GGëGüGGrG
UGkGGGGêGGüGëG êGüGüGGGGGSG
GüGGüëUGhêGG
GGGGGüGGGGGêGG
GëUGlGüêGGGG
GGGêGGGGGüGG
GêGGGêSGGtGOX``[PUGˉ{êG
ˉGêGGGGêGGêGG
GGGGêGGGG
UG
kG͌G GGGGGêGG
GGGGGêGüGGG
ëGUGuëGê GGGëG
GG GGSGGGêGGG
GëUGzGtGOX``[PGG Ga ˉpGG GGGêGGGGGëG
ëGGêGGUGuêGGGGêGGGG
GGGSGGGGüSGGêGGG
ëGëUˉ
GGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGtSGX``[SGUGXZ_
Disposition
hGGGGG GUGmüGêGG
GGGëGGGêGGGêG
GëGGGGGGGGG
êG͌GGUG}GGGGGGëG }êëUGiGGGGGëGG
GGüSGGGGGGGG
GGêGGêGüGëGGüGG
êGGGGGUGrTGGG
GGGGUG
iTGGGOGëPGGGG
GGGüGGüëGüGGGGGGüG
GGGüGGGëGêGêGGUG tGOX``[PGGGGGGêGGGGG
ëGüGGGëGGGêGGGGG
GGUGhGGGGGGGG
GGGüêUGoGGGG
ëGGGGGGGGG
GüUGhGGêGGüëGGG
üêGGGëGêGGGêG
GOtGX``[PUGlGGG
GGüGG GGUG iGGGGüêSG SGSG
ëGGUGuGêGüêGG
GGGGGGGGGOiG YWW^PUGkêüGêGSGGGëGGG
GüGGGGTGU
pGGGGGüGGGG
GUGoêGGGGGGG
ëGGGGGGüGUG {G GêGêGGGGGëGG
GGGGëGGGGG
SGüGüGGGGüGG
GGG͌GëUGhGêGG
GGüêGGëUGtGüGêG
GüGGêGGGGG
GGGüGGüGG
üUG
pGGOG PGGGGG
GGGG͍UGoêGëG
êüG GGêGGüGG
GGGGU
Del ett Del två Del tre Del fyra Del ett Del två Del tre Del fyra
X[ X\
Begrepp
kGGGüGëGGGGT
GSGüGGêGGëGGGG
ëGGGG U
iGëaGiGëGGüG
GGGëGëGGëGGG
GG͌GOzGPU
iêGaGzGGSGêüGG üGlSGGëGGëGGGêG
UGkGêGGêGGGGGêG
GGGGGêGGGGüGG
GêGGüêUGkGêGGëGG
êGëSGGêGGGüG
GGSGëGGSG
GGGGGGêUGkG
êGGGGëGGGG êUGkGêGGüGêüGGG
GGGGGüGüG OiGYWW^PUGkGêGGêG GëGGG
GGGêGGGGGGêG
G͌UGkGTGGêêGG G
GGüëGGGëUGpGG
GGGGGêGüGêGGG
UGtëGGêGêGüëG
G SGGGUGkGGêGG
üGGSGGGüêGGG
GGüGGüGGüGüëGOvSG vSGYWW]PU
laGk͌GGüëGGG
Gë GOPGG GG
GGGOGdGVPUGlGG
GêGGdGWSZWTGWSZ\UGsëGGGG
GGüGëGëGGSGG
GëUGmüGGGGGGG
GëGGGüGêGGGêG
êSGêGqGOyëGX`__PUGlGG
GGGGGëGêa
ˍGzëGGGGdGWSW\TWWSYGOëGêP ˍGsêG͍GOYTZGëPbGGYGëGdGWSYTWS_G OëGêP
ˍGoüG͍GOübGPGdGWS_T ZSWGOüGêSGG GüGêPG OyëGX`__PU
iGGzGêGG GëG
GGdGWSXWGëGGGGëGüGG
üGGGGGê UGtGêGëG
GüGGëUGoüGGG
êGGGêGSGGG
GëGGYTZGëGêGGGGêGüêG OyëGX`__PU
müêaGtGGSGGGêGG
GGSGG GëGëG GG
GOêSGGGPGG͌G
GOiGYWW^PU
nüëaGvG GGüëG GG
GGGüGGGêëUGkêüG
üGGGGüëGGG
GG GGGGGUGpG
GëGüGêSG
GG GêGGG͌UG
|GSGüGGGëGG͌SGïG
GüG SGGGG
GG͌GGG GêGGüG
GGêGêGGëGüG OiGYWW^PU
uaGiGGGGGGG
GëGGGG UGkGêGGG
GGGëGGGGGG
GëGëGaGSGêSGGG
ëGUGkGêêGGGGGGüG
GGUGnGGGGGG
üGSGGGüGGGG
GGGGëGGüGGOoGYWXXPU
waGlGGêGGêGGêGëSGG
üSGGUGlGüGG G
GêGOu GYWXYPU yaGiGüGG
GüGêGüGêGGëG
êGGGêGêUGkGGG
GGGüGGG GG
GGGGGêGGëGêG O~GUGYWW[PUGhGGGëGG
êGêGGGGêGGGG
GGGGUGkGêGGêG
͌GGGGGGüGGG
GGGGêSGG
GüGGGüGëGëGGOqSG zGYWW[PU
yaGyGêGGGêUG yGGGGGëSGëGüG
GGëGüG UGGyGüG
ëSGüëGGGG GG ëêGGëGGGGGüG Osê PU
y aGnü VGë UGoüG GOG
ü GêGë PG͌GGGGêGüG
GGGGüGGGëG
GGGëGGGGëG SGGëG
GëGGGGGü SGGG
GOyëGX`__PUG
zaGz GGGGGbGGG
Gü GGGSGGGG
GüëGGêSGüG͌GGG
G͌GOqüüGüPUGGiGOYWW^PG
êGüGGGêGG
GüëGGêGGêUGkGGG
GGGêGGüGSGGGG
êUGkGüGGGGëGGêG
GGêGêëGGGGU
{êaGtGêGGëGGG
GêGGGGêGG
GëGOoGYWXXPU
{êaGhGGGGYWWGëGGG
Del ett Del två Del tre Del fyra
X]ëGGGGüGYWWGGOzjiPU
|GaGlGGGêGëGG
GOiGYWW^PU
Del två
Teorierna