MATTHIA MEDELPAD!A

Qi_F. F, Qi_S,

DISSERTATIO

_ACADEMICA,

De

MEDELPAD!A

ANT1QUA

etHODIERNA;

Quam,

Ex _SufFragio

_Ampl.

_Facultr.

_Phil,

_{in Reg. Illa*}

ftri Acadeinia _Upfalienfi%

PRESIDE

VI RO CELEBERRIMQ,

MAG.

MATTHIA

Eloqventise PROFESSORE Regio &

Ordinario,

"Publica _{cenfuYA modejlc exhibet}

CAROLUS _{JONaE GENBERG}

MEDÊLPADVS,

InAucJitorio Girolin _{Majoriadd. XV. Junii, Anno} MDCCXXXIV.

STOCK HOLMIJE,

RhE M.ptis

MAGNJE FIBEI _VIRO,

REVERENDiSSiMO PATRI ac DOMINO,

D.no

_NICOLAO

STERNEL,

S. S._{Theologias DOCTORI Celeberrimo, Noi>}

îandiarum _{Occidentalium}

SUPER INFE ND E NÏI

Longe meritiffimo, Venerandi Confrftorii

PRJESIBI

Graviflimo > Gymnafii,

Scholarumque

EPHORO

adcuratiflimo,

M/ecenati

Magnq.

/

j S ^1 i M' ■"jjFV T ys\ ** i

IGnofcatîs,

_commendabile

PATRONI

Optîmi, quod

hoc

qualc

, ad VOS tendat* utpote

fplen-mns~

itaq&e

_{rogo, dignemini incomtum hoc}

Iri-dore colluftrare , quod per meam tenuitatem

te-defiderari_{patiar, quohumillimammeam}

inVOSpie-Summum,quod humanasresmoderathr,Numen,ut

SIME PAÎER , exoptatiiïimis aufpiciis

diu-Te _{fuperftite ovet? exfultet : ut denique}

Clien-bus _{expofiti , habeant Patronum commodls} eo-Maxime- Reirerende BO MINE BOCTOR> in

fe-tiflîmus, ut perenni Tua feliçitate munitam'

au-miliaî

REVERENDISSIM. MAX. REVER,ft

CE-Cîiens &

VlRO

Maxime Reverendo_{atque Ampliflimo ,}

Duo

GEORGIO

_WALLIN,

S. S, Theol. DOCKORI 5c _PROFESSORl

Ce-ieberrimo, Confiftorii

'■ V\. . i i ' i Vil\ i sZ ' ' ' '* 1 " * •

ADSESSORI

longe digniffimo , ut & Académie

Upfalienfis

BlBLWTtlECARI adcuratilfimo,' C

Patrono

_Magno.

-. ' ' x

cunque Excercitium, materias _{dignitate tantum} dida 6c PATRICE 6c Parnaffi lumina».

Humilli-genioli meiSpecimen NominumVeftrorum

fpien-nebris 6c _{fqualore fordet. Nihil in me}

unquam

tatem 6c reverentiam _{fubmilTe declarem. Faxit}

Clerus _{Hyperboreus fub Tuis,} REVERENDfS-tiflirne _{vigeat, floreat : ut Nobiliffim? familia}

tes _{TUI, novercantis imprimis fortunas ,infuki»}

rum benigniffirne profpicientem ! _{Viv^s 6c}

TUj

ros _{ufque annos omnigena}

profperitate

cumula-ctamque fe diutiflime (entiat Nobiliffima

fa:-LEBER. _{NOMINUM VESTRORUM}

tor humi litnus

VIRO

a

Admodum Reverendo

_{atqê'Celeberrimo}

_>

Mag.

PETRO

TigersTedï,

Ànte hac S* TheoJ. PROFESS. _{apud Aböenfes}

Ex-traOrdihâno ; Niinc Eccleiîarumin Tunaa Atmar& StödeMe¬

delpad, ANTfSTlTI meritiflîmo, nec non adjacentium

PR/E-PQSITO _{longe digniflirno Fautori beneficentiflimo,}

Admodum Reverendo _{atque PraîClariflîmoVIRO,}

"

Màg.

_JSACQ

_BIBERG,

Sundsvallenlium & _{adjacendum parœci^rum PASTORI}

longe

vigilantiflimo , Avunculo utunîco , ita ob maxima bénéficia ad

cine-res _{ufcjuecolendo,}

AdmodumReverendoac PraeCiarifiîmo _VIRO

>

Mag.

AN

DRE

JE

aôsesîsîat

ûmi

Eîoqv. &: Poer. Ledoriin Äeg. Gyirm.Hernof, dcxterrimo,Veut,

Confiftorii ADSESSQRT_{xquiiïîmo, Prxceptori olim exoptatiflimo} nunc} Evergeta: quovisobfequii cukufufpiciendo.

AdmodumRever. atquePrœClarifïïmo VIRO,

Mag.

E

LAFO FRISENDAHL,

Mithvs, LECTORl _{digniflîuno , Ven. Conf, ADSESSOR1}

aequilîimo, fautori benignifllmo*

Mlhtbénéficia Veftra PATRONî & Benefa(flores _Optimi;,

incem-turacolin\ diflertiflimo Oratori _Mureto,coram

Rege Polonia: pef. <juam fermone, quantumvis eloquentiïïimo , Regis auribus obftrepere.

4em _{major vix addi potuerit cumulus. In}

pignus autem gratiffimi

ani-ant, _{qvadçcet reverentia} oro. Fateor leviaefFe* qua:oiïèrreaud.tt rudis

»ominibus _{pretium ipfis acceflerit. Beet vos omnes} , fautores _Optimi,

dfe VESTRAincolumitate. diutiffinte mihi liceat VOBIS _gratulari.

Adm. Rever. Celeb.

Culror

Nobiliiïimo acConfultiflimoDomino _,

DmCAROLO

MAU

Rit

10

BIQRNER,

IUDICI TERRITORIALI

_Medelpadorum

aequiflimo,

BENEFACTORI

propenftlîimo.

^

VIRO PRJEGLARISSIMT) _,

Mag.

JO

HANNI GENE,

Hift. & Eth. LECTORI in _Gymnafio

Herno-iàndenfî annis &c raerïus _{conipicua, Ven. Confîft+}

ADSESSO-Rl _{«equ-iffimo., Prarceptori antea fidelilïïmo, benefa&ori} Pa-frni loco veneiabuncia mente _obfervando*

Admodum Reverenrîoac ClarilÏÏmo _VIRO,

■pm JO

HANNI

LID1

PASTGÏU in Sidenfio _{AngermannorumfoJIertiflîmo,}

Avuncu-. il loco

yçrpenm honorar.cîo.

'

Admod'tim Reverendo _{arque PraeClarifïïmoVIRO,}

•

Mag.

AND

R

EJE

NE

N

SEN,

Log. & Phyf. LECTORI Laudatiffimo Vea^

Con£ ADSESSORI _aequiflimo,

fautori _optima.

r:r\ to _{quod'am verbo}ru m apparatu extnlTere geftlenti' , idem' SccTdere vide'

oraturo, _{qui dicen-d}>rum copia: fuccuaibens digitunori imponeremaluit, Ti-nfcusqu'ppeeft, uïitque in nve meritorum Veltronimnum'erus , ut

£t-mi ne _{prirritiarhje ftudiorum meoruiri, licet perexïguar, VOBTc} difpllt?'-mea nûnerva , _{cjus certe} leviora reddentur, nifî ex Clariflimis Veftris

divina bonitas,per longanxannerunxferiem» omnigenabenedi&ione>.ut Conf!" & _PraeCL Nom..Veftr»

indefeflus

Dtôb'Ctf)

JptWMémaïutCtt _Sundsvall,

fmttDI-RECTEURENItJib

_Alingsåhs

Manufa<äorie>

2£reborne

_{od)i!>öga<Jtab}

m

_{JACOB POLACK*}

9îcgements*

@friftpartn

t 3emfd(mos Rec^emente

Streborneod)

Jpöcjacffaö

m

_JOffAN

_SON

_DELL,

CONTRO-^ s®»

5tcttg(,

q3cft> Con-tn

an-SWin _{.Çtégfdrabe} c

©irofiige

[Sïr

jag

ttu

©»érgtmfî/

_{£&gtåraD' ferrât/}

»iBe

£0îct> råtta

_fårgotg

_glanfc

_tflbôrttgt

_ffit»

bra _af;

i&å _{feta orben mis ecfj nog «(rådigt ftiiflc/}

£tt>ar meb

jag fatt

Qîet (ofopijôja til mingraf:

Stn _{(jarjufèlgt mig åt}

_{från forjfa}

_{tmgoomo tvårat}

3ig pmnogt ju ben får ån jïonja bwarje _bag:

Cr _{gobljet barftgett/ fom poö mig ofa$ årent}

2>ocf bet»

_bcfïriftpa

_{rått minptntta år}

_fbrfmag.

3),c&

tan

benäget

op bet

fpäba

fram jag giftvet

Sttitie

©urt*

dpanbctéttuwncn iSundswaii,

Sfrebome

_od)

_.ftbgacftab

I

mm

s

I

FE

RT

BISTEDT,

-fjanbclemannen;

i Stockholm,

Sïrtbornc od) -Oôgacftab

<.

mm

SIMON

LIDm%

SÔÎin _{J^ögtflt-ftöe f, SSftorbreber.}

LEUREN toiret t Stockholm>

DERS

_LIDIN,

fidce ÇDîorbro&er.

0t)ttnare.

1,4 H(,\> t ' i l|| "_{" '} ;/| il'''

fjjd

befja

tinga

25(ab

/fom

?0tS©S8$§©

angår/

®årt

rêdrba

_{fcfîerlonb/ betm}

_ocf

_{Sr ttlfïufroer/} .

3 faft

fbr&opning/at

afgunficn

Sr

bet

får

Stt annattvåtbe/ dn bet i

_fig

_btnncr

_dg

_a/

Om betflalffattaö afben ringa tpngbbet

bar

:

3<ig fåjer betrent nt/ ot bet ei crctar »aga

3 minfta måttonmotSrgeb ocb

frombet

rar»

îiibeie Sbct _{©ttb/ 2Rm'}

_©unfttg'

_{J5etrar cHa/}

3 aU Sr

iefttabé

tib etrdgabt

faifeb

mått.

Sii _{pmnogwaigång}

_Sr

_{meb nbje ftebs tiffolle/}

<£tl mI

_{blatib^elgond}

_{i)op3fdenSv Wftalottl}

flige 0t)nnareö

èifnare

âiàô'Odî uti _{Czsunîtéroafl/}

^Tbornc ocf)

_.$%acfta&

icil'JONAS

_GENBERG,

SDîinJpàgtaraïJc

fidregaDer.

Ue' mil _{jag/ fiåre Sar/ met» tvèrPfam penna} :

■

prifit £

_ilfplïefî

_{Sbet gttnfi/Den3motmigtâcfé roffa}

Sïnnu i Denna_{Dagocl;fiân min}

_{fôDfio<ftunD;}

2ö

långt

fik att jag <£r för gatftdc lalla fttnD'1 ÄitnD'dn min Clio f(en fom tvitrraftorDenDeia/

Ocf; ttppå

bdfia'fatt

tncb tafrif tunga

fpeîa

;

©å roerc Det Docf _ftvårt

_tilborligt

_{rita ut}

Qér_{tnpcfna goD&et attemot mig1/toarminut, .} JproaD trdgen emfjet för min rodifdrD3 forflarat/

3)å_{3 til upfomft min et; någon môDa fparat t} £DtenDelat

_runDclig

_{til fiorfia min fèrmon/} Så _{ntpefet fotn} en_{gar fattnà'nfingiefinSon.}

3"9

wågar ntt roål tilat giefd goDt jag gitter/ 2tl _{prof af tacffamt finn'/ fom i mitttnre fitter/}

- 21Uenaft

några 33(aD /ett magertpapperofram/ Som talaromroårtlanD/Det_jag

_{Ifdtldggec fram.>}

tillåt _{mig /}

_ftåre

_{gar/at rnebfå ringa gåfroa * ©}

©å för ©rfoinnia fram/ ed) tvôtbfantt finnelofroa/

- Så långe DlcDett

roarrn _fig

_rôrer

_{i tnin}

_fropp/

'

Dd)_{jag på} jorDeno flot får fjamittlefnaDé_lopp. 2effidnDigt/greimnegar/lefftdnbigt tpål od;n6gDcr; <£c (iféfifitväre _{lång/ til alffiöno tvålgång bogDer/}

Slt_{fiebë' <$rt liufroafiånDrnebfrôaDn>ifiåDamå;}

ïilttO <£r lefnaDö ba'r 1

_{eroigfrogD bortgå!}

; ;

'

SOîiit fiåmfre

jaöcré

SoMgftjle ©ört

CARL GENBERG*

'

■ J

Ct. ;Û),

\ ,'vTsi

CONSPECTUS SBCTIONIS GENERALIS•«•i

l" " »_{y*-» )}

dL^, I. (. /. // W. Deprjccipuîs noinintbus, qvibusxro vetuftioriitK notuit _{Medelpadia, agit.}

i

CAP, II.§ I. De Etymo Mcdelpadise difquirit. j. H. De ptfmordiïseju*

diflerit, §.'III. Circalimitesde/îgnandosrerfatUr, IV. De fnfigriï Se figiilo pauca-monet, « .

ÇAP*III. (.1. De variaRegiminisforma dijudicat, ubi FedesHegum an*

tiquae quarruntur, addita ferie fublcgifer. §. Il Au&örém & ufumLeg.Helf, immo&tempus, quoillse abrogata:fint, inv'e-jftigat. £ UI. Militiam & bellica Msdelp, Eisçarma bréviter

•perftringit.

r • r -■ "i . - *>q$ï«J.orm Ji

ÇAP.tV. Gemum &Oecon^aniamMedelp. e*pomt. f, II,

Conuher-jtfîa _tangit. knâk

•' ' '! ■ ' • ■ '■ i.» . f <>

CAP*V, Chriûianifuù fota memorat.

E. U

'tttireris, irrtertôtresinfignes, invailo -feientiarom drrulo

ubi-queobvias, hane impri misnobisarrififFe raateriam. Faciles

lar-*

gimur , huic, quamelegimus, juvéniles noftros humérus mini.

tene

litique îiujus

fofïicere

t

feculi

prxfertim

geniutn

fi &

nosaccomodare

noftro

otficio

velimus. Non ignoramus

rite

deftmgi&ad

limati

qirt-

po¬

dem_{, hujus noftrae regi'nisfodiemfeliciantea miserva a b, m.}

jJordalia

efle adornataui, ut egregiam aliorum qperain jaai taccatnus : hincillis

potiusacquieicere , <quam (partawi dextre adcopoHtam refumere

pT^ftà-tiffet. Verumeuimvero tantum abfuit, ut illoruia laberes nosa

pro-poficoavocarepotucrint, ut lllmulos potias addiderint Eorutn itaque

■provocati-exempta, priorumpartim legendo veiUgïa , partial nova ous-êlam addendo, qua; &patrije annales & experientiafuppeditarunt, in

lu-cempublicam pradimus. Ad_amorem iiifuper intimuni_, quo

qvilifcetpa-trioslares _{profequi fölet,acceiTere aliorumjufia} , qulbus refragari nefàs

omnino duxi. Ut taceam , ab ipfisunguicuîis miro& fingulari

pror-fus modo animum meum affècifïe venuftas illas patria;mea; delicias, ut

pmninoilliviudicemhxc verba Ciceronis : Cari (mitparentesV , can.li-_bcr'>

1er), _propinayt> fam)Dares: fîd omnes omntum caritates'_{patria un*}

complet?)thr: pro 'qtfafuisbonus 'duhitetm&rte'rn_{opl>ére>é, 'fî ?ifît profit*}

turttm, ( Offic L, I C XVILj Unde, judicioBuripidis, Baud_recîeTapit,

vqÛ| fprçtkpatrix finibp.s , m ribus alienis.dcceptusalienam _laudat,

,,Multonamque, inquïtalibi , auro& opibus anteeellk_{patrià Q^are}

a-iiquali ratione patrix inme meritisme latisfaiiufum efîe _opinor , fi levi

fi>t'nifcîltô_{patientbjûs & JtrntfîtHbt & HodieYxam adumfrravero. ■.}

Pluri-lfea htic d celle haifd'diffitcmur ^ _quxad_eam illùiirandam_"non

paru m fa-cerent; Ted perperam hanc incnriamnobis affiiixeris, dun!_{e?pendis, no.}

.pis, utpojte dqçumentorumcqpiadejlitutis, _{inomnimoda caligine}

fuccef-jfùm rion adeo'féficefn _,%randum ftiiffe. D'einde fi annales _antiquifÔ.

- _morum

têmpo'rura confiilas, vix, v«l faltem rariufcule ulluhi_apparebit

fcujus _{trad'ùs^veftîgium.} , Nec ma,ör forte luxTibi adfulgebit, fi

nomi-na, _quibus åfitiquis _hic1rm«mit, peritittraveris: non enifn nifi dubia

fc incerta_{reperies ; prxfertim, quiam pleraque}

mylhologiisfcdeo fintin.

-Teduta , utio^di quicquam inde-eru.ere _temerawuqi

magis^ quam jaiu

danduru _{videatur. Licfcdt interéa nobis "Huniänitatem R.} L,"ea, qua dgcet, obfervantiaambire. ut innoxii conâtus

mitiori nUentur cenlùta. ~ •

y

v. . .no

pi«®

_{fooooooo o 000000000000?}

ê

méimtmimtx.

f^c^^c^c?5apr.£cpc¥îqpcpc^qpc?5Ç^cpr?^: "v 4^000000000 00000 öooooA

ISISPSH1lllliSM^lllf

SECÏIO G

Cap. I

Otam Sveonïam nomine

Gîotunhei-mise _antiquis

_fuilfe

_{notam » ex}

E-ricoOlai_{(0inferre vultHeliconis} noftri decus , b, 01. Rudbeckius,

ïënior(2). Verum ante Odini

pofèi

-*erioris adventum Gotalandiam per totam Scandinaviam fe exten-difie CeL Verelius non facile admittere videtur _($>,

fi _regiones,

_quarumfacit

_{uterque mentionem, eaedera}

fint* _Quod autetn univerfa Sveonia , LXX circiter

annos ante _tempora Chrifti, _{5c poft adventum Odini}

ex Alla ad oras noftras boreaîes> appellata fuerit

Go-thia , Manheimia, feu Svec a ftri&e fie diâa , &

Gio-tunheimia feu Norlandia, rerum _{patriarum annales de}

liiftoria? _{pafilm mculcant(qAquae omniaaCl:Ant.Archf}

Reg. Translatore Biœrner in

tra&atu

de

Giotunhei-mia _{allegata 5c diligent! ftudio expofita videas. Huic}

fententiie etiam _{patrocinatur Regni Svecias}

gra-» _{( » )}

f>

graphus

Nobil.Jacobus Wilde _{(5)provocando adMSS.}

Arch. Anr. Hill. _{Hervarae(6). Videtur quoquehoc}

con-firmari ex_{Origg. Norrig. in Hift. 01. Trygg.}

Scalhol-tise in _{Jslandia édita (7)- Denique codex}

Flatejenfis

apud Torfaeum , nomina harum regionum diftinâius

recenfens, eadem fere _{profert (tf). Unde} lucemeri-diana clarius conftarearbitratur ; & Ymislandiam

ean-dem efieac Umalandiam_{(9),& ubi fitus Gandviki,}

liti-giis adeo nobilitati> rite _poni

_debeat.

_{Certe concludit,}

illos & fallere & _{falli, qui fitum}

_hujus

_Gandviki

mi-grando ad marealbum cönttituunt _{(10)uti &}

Geogra-phia Nubienfis , quae finum hunc ad feptentrionalem

Cumaniae _{partem collocat(iO,roburopinionis fuae} ar-defiens, tam ex _{fupradi&is, quam exipfàvoce}

,

ut-pote quam magnam inter finum (fvet. mif) & mare*

'{'feflf) aifferentiam inferre _{judicat;(i2). Accedit} , quod

*terram iftimari & locis _{contiguamnunquam gigantes;}

fed _{pygrtiaei ob intenfiffimum frigus}

,

fterilitatemque

fummamprope

_{TornoviaminhaBitarint (13).}

Quaeprae-tereaubi vis _{apudfcriptoresdehac noftraGiotunheimia} difierantur, naud latere arbitramur. Felicifiimus

anti-quitatumpatriarum vindex Rudbeckius in toto _opere

fuo Atlantices _{fiepius ejus inferit mentionem :}

impri-mis vero notatu _{digna funt, quae}

pro vindicanda terris

borealibus _{gigantum fede venditat, utJotunheimiam}

Svediie _{boreali competere}

> nemo facile iverit

infici-Sas _{(14)» Hinc gigantum terras in aquilone}

ex Edda

conftanter_{ponit& defcribit(15). Ut taceam , quod giv}

gantum cum diis certamen in _{Helfingia vel}

Jotunhei-mia _{contigifie A. C.900 ex infigni Tryggv. loco}

(16)

rotun-( 0 )

f§»

_î

rotunde afTerat_{(17). Jotunheimicefimm, primos inco¬}

las & _{amplitudinem egregie explicant non pauci}

fcri-ptorum ( , ad quos B. L. modefte ablegatum

volu-mus. _{Jotunheimiam ad annumChrifti 350 durafte ex}

Peringfkiœldioprobat

Cl.Bioerner(19)>

II.

JnJotunheimia ifthac fuifïe alia etiarn regna minora nobis _{perfvadet nom. Cl. Bioerner , qui plurimis} ra-tionibus Reid Gotalandiam , Glesisvalliam, Biarma

Un-diatn & _{Hunalandiam, qua}

_majorem

_{partem intra}

Me-delpadise pomœria fitas fuiiïe evincere fatagity

fihgu-larum fitum & _{defcriptiones argumentis ex}

hiftoria-rum _{pondéré &circumftantiis petitis, muniens.}

Con-feratur etiam hac in re Celeb, Hiftoriographus Wilde

in Hift. Svec, _{Pragmatica(2o).}

%

M.

Helfingiam infuper, cum tota fuperiori Svecia, an¬

tiquitus nuncupatam fuilTe £)fft>aRj?eg/ liquet ex

trans-aftione R. _{Magni cum filio fuo Erico Anf 1357. d♦ iS} Apr. (21). Sinoftri fintMedelpadi , qui

Orpheoprae-unte _{,CelebertRudbeckio MedetpaBi audiuntC21) &}

_â

Burseo eodem ordine _{traditi(23<), uri & eorum}

memi-nit in _{mappis fuis Geographicis ad juftum fitum}

_fut*

PaiBorum nominePhil. _{Jac. Thelott; Medelpados}

no-ftros ex longis _rétro feculis fuum _{repetere & nomen &} setatemin _{aprico eft» Normannos itidem cumHelfingîa}

ad Herdaliam feextendifTe _{fuffragium Çeleb. Polyhiftp.}

risRudbeckiî evincit _{C24), quos alibiNorlandos,iRov*}

4 _{c °- )}

p*«

Idttttm#ar / _{îpfîs hodienum familiari nomirie}

>

appel-•?

lat _{(25)Jmmo Sturlefonius}

Normannos

_Helfmgiam

in-habitare diferte _{contendit (26),}

Scythas» per totnm or-bem _tantopere.

decantatos,

heic _{quoque fixas} aliquan-do habuiiïè _{fedes, Hiftoriaa MefTenio}

édita A. ₁₆₁₅

ina-gno _{fcriptorum ftipata numéro tradit}

(27). Singulis

hifce _{regionibus fufius}

expendendis immorari non ti-cet : _Ideoque,

pauciflimiscirca hane rem _praelibatis,

ad alia _pergimus.

» \ %'■ _\

t ->** •••TN \ _{tv.S\ Vfil} H 'N'j

CO^1*P* T*(2 )-di*C. 12. §.2, _{(3) JVot.ad hift.}

Herv,p. 4, 11. & 2f. _{Conf Sturl. Jtogf. 0» TT i. C,}

f. _{(4)Snor. Sturl. T, i.}

p. ii, £T

alibi, _{(r)Iratt, de Giotunh. Hist.}

Svec, _{Bfagm. C. I1.& lf.} §, J3.

Conf § 36. (6 ) C, i. C? if. tratt. de Giot. _{p,36. f}

7) tratt, nom,_p,2p>.

dijf deSved. Bor. p. 8. itde W. _{Bot. p.. ja, Conf. Bcringff.}

zAtart. Gen; 8,_{p. 86. C 8) Hijt;A7or. T,}

i,c._{9, ( 9.) dififde}

Urna p, 16, 17, ( 1o_)Ver.

Lex _{Scapid p. 13$. Conf.}

Lagerl. Sv,ant. nov. T. 1, L. 1. C _{5. (/i)} Rudb. Atl. 77 \\i. c. 10. _{(12 )Snor, Sturl. *T.}

11, _{p. 126. & alibi,.}

Conf. Betr, Lamb. not. inRimb. vit. Anseb._{p -241.add. Rudb. Atl. %.} i. _{p.160, (13) Rudb,77}

III _{p. 24^,Scheff Lapp,}

C. f Conf, Snor,Sturl. f._{-l.p. vid. nom. tratt,}

Bicernerip.36,57. _{feefv. qui pro vrndicando}

Gandvikpplurimas adrer.t rationes. _{(14) Atl. 77}

1. _{C, 24.p. 623. 638,} 780. 77 Hl C. g, if, _{(isfMyth^ l.p. 131, Myth}

8. Rudb. Atl, T. r.

p. ioi. 197-400. _{Conf Ol. Mag,L}

1. c.36. Bet,_{Clajf. defcr. Nor. (}

16)1

p. i ço, (17) Atl. 77 ii i. _{p. 248. (i8) Sal,}

not. ad _{Egill. &}

Afin;Hifi. p, 122, Edd.Ref, _{Myt.8.Rudb- 77 I.c. 7.}

Conf Lund. Zam,

L I. C. f. _{§'. Il, Bicem. tratt;}

( _jpfidijf. deSved'. _{Bor. p. 57.}

[20)C. p. 82. § is. 33. (^i) Hadorpb, Ckron. Ryth, B, i_l\pt 3 I., 6> 4^. Oz?/7 C. i.. _§, ii._{p,46, (22) AiL T.}

1,c. 26-,

§. i. (23 )defcr^Svec_{p. 4/. ^24^Atl,T, !♦}

p. 20%. 630. _{T.u.p, 462;}

(2j)jb:p,711. (a6)T. _{l.p. 9J.362.}

7.4l>o.Conf. dijf. de _Bielf

Ant._{p. to, (23) C. l.p.}

I 2, Rudb, _{Atl. 77/. p.443. Beringnot\}

in?

vit. _{Theod. p. 106.Bicern tr.}

p. _{37, Eefm. dijf. de Gcth. è}

Scand, exped,.

p.$7, Add. Atl.T. 1._{p. 4*}?.}

cc » )■ _$ .„-,-■3 r ■ : : mi / '

Cap.

II.

: § . * , _1>: : M. V , i-mîii - < »I ' p

NIhil

num

cenft'o

i quibys

difftcijius,

kvo veteri

quam eruere

urbes «Sf

origine

regiones

m

nomi-

inno-tnerunt, ait patrie antiquitatum feliciffimus myfta

Lagerlœf Ca)* Quod noois de Medelpadiae

difquireotibus> etiam accidere meçito dolemus. Ne

tatfnën _{ficco, ut dicirur} , pede heic verfari videa-itfiir, _{qualiacunque breviter adduxiffe erimus} con-tenti, judicium Le&ori Benevolo reli&urn Quo ve-ro _{fempore primum} diçi _cœpit

ÎVledelpadia

_non

a-deo _{liquet, Uti autem plurima regna Se regiones}

prifea amiferunt nomma ; ut Gardaricia, feu Mo-3,

fcovia: _{Jamberia feu}

_Weftmannia

_{fuperior, vulgo,,}

^cr.^Iagen * Sundhedia f Heifingia ; Marchia feu.

Daîîa Vermlandica: _{ALfhemia f}

_Bahufîa

_{: fiefa£tum,n}

ut nulla _mentio occurrat _regionum

_Medelpadias

% „

Angermannîae-&c. in antiquifiimis hiftoriis; quia 5>

ante Cbrîâianîsmum alia liabuere _{nominia (h). A-n} deoque poft introdu&am veram religianem a

nomi-num antiquorum _in ethnicifmo _ufitatorum

ofori-bus _{Àfedelpadiae nomen huic etiam regioni forte}

inc^tupi' erfe

potuit (c). Sunt qui exiftimant >

flu-vium Miitlian y ab incolis MialU nuncupatum>

qui i ex alpibus

Norvegicis

profiuens> inter

Är>-germanniam 5c Medelpadiam in fiumen

Liustorpen-fe decurrit , indeque in lacum

Loegdospnfem

_{pro- \} perat V

donéc à fîumine

Jndalenfi exceptus , in

\

<1

C o )

fjj»

cutn, _{Kringel ftSrben / 6c finum botnicum fe}

exone-rar, _{Medelpadias primitus nomen dedifTe. Nobil.}

Palmfkiœldius _{(d) arbitratur * nomen}

Medelpadiae

huic terras _{eapropter adhaefifTe}

, quod vel inträ

flu-vios Niurundenfem öc _{jndalenfetn fere} tota inclu-danir ; vel _{qnod inter}

_Helfingiam

_6c

Angermanni-am media jaceat. _Hinc

quoque b. m, Palmfkiœld alibi _{(e) ita difïerit: quando}

ex nomine _hujus re-„

gionis duplex illud E cum P, _{quod apud veteres,,} in ufu non fuit, _{excluditur ôc loco E}

fubflituitur,, A vel _{J inque compenfationem abje&i 7*}

P ad-„

optatur B , re£e pronunciatur 6c audit Madal-vel,,

Midalba f. Milanland _(fj:

_{Adeoque Medelpadia,,}

quafi Mefopotamia di&a , quod media fit inter

duo _{fluinina, Niurundenfe 6c Jndalenfe, uti}

adftru-it _{Conringius (g). NobilifË Peringfkiœldius,}

lucem huic rei _{fceneraturus, ftatuit, regionem noftram à}

fitu di&am efTe _{Medelpadiam a voce fc. fcandica}

medal, lat. media, 6c _{fti# /} via,™-Jligium, campus, planifies. ftdlD- Jndè, inquit*

Me-delpadia provincià ïhter Helfingïam <2f Angermanniam

media _{(h). Un 'e Elingius hanc}

quoque deducit a

voce ttcctoç _{(i). Verum hase vocabuli}

denomina-tio, quas a fvët. medal 6c grascanico

defcen-dit > non _asque omnibus fe probare videtur

;

aua-fi _{ille, qui primus huic provincise}

nomen indidit,

fuifFet _{Sveco-Graecùs, née indigenas auftori} fufFecif-fet Svecanum vocabulum :

_femper

_{autem è}

penu Gothicae _{lingvae vocis origo omnino eft}

depromen-da, _{Qupd illorum fententiam adtinet*}

qua

Mdel-!!: - cifKlGjXU IIXIGifinnï OLilTiiJii

C °° '] 7 "padias vocabulum

à medalj

medius, 5c ad, amnis,

dnterpofitop, adftruitur* pro genuino, id etiam an-nuente fitu _{regionis* admitti poffe concedimus',}

nifi _{verendum, ne major ■kcl&Qwm, interpofito p}

u-tique in hac voce comparent : praeterquam quod,fi

-inde defcenderet , potius effet Medelpâ. Notum

•quippe eft, a, amnem , nunquam

prohunciatum

fu-iffe per a longum , quäirtvis veteres illam vocem

per duplex a fcribere confveverint : fed invaluit,

uti etiamnum _{apud Danos eadem fcribendi ratio}

obtinet, ut aa femper _{prönuntient per a♦ Nec} b.

m. Adfefforis Dn. _{Biœrqeri fententiam}

impugna-mus, _{quaex medaljplan coaluiiïè exiftimat,} quem-admodum _{apud V:Gothos parœciae exftant åftefceb} plan/ QlBajîerpIaN/ quod Medelpadi contracte

■prönunciamnt per Medelpa exclufo interveniente

-/ _(k)

, quod 5c in aliis vocäbulis hodie non raro fi-eri fölet E. G, _{pd pro pId föu plägat .-(1).}

Quamcun-que demum

hujus

nominis derivätionem adoptare

fibuerit, nullam nobis movebis cöntroverfiam,

Ger-to _{quippe refpeâu nulla earum adeo videtur prö^}

-fcribenda _{; quum qutevis , fi dextr-é eXplicgeuf,}

ve-ram 5c _{genuinam facile exhauriat rationem. Utrum} autem

ÉMIpat»

_{fvet. redlius dicatur , an}

haud aliter ac _{pro Medalby ( 11), aliis}

éxämi--nandum _{relinquo ln Lexicö taineii Jonœ Petri}

Gorhi _{Ep; Lincop. ut 5c apud Rudbeôkium paflim}

prius exprimi videas.

§. II.

Tempus certum

definire

r qUo eoloiiiis

abundäré

( o )

primum œperit

hasc

provincia, vix noftrarum eft

virium _{; praefertim quum in diverfas fententias}

_a^

^eant annales _{pafrii in prima terra? cultura}

deter-minanda. Adfert Celeb. Rudbeckius _{(m) plures}

ra-tiones , quibus ad primos

cujusvis

gentis natales

commode _{penetrare quis poterit: utpote i.}

Geogra-phicam defcriptionem locorum, fe invicem

excipi-Cntiumu 2. SufFragia _{naturs : quo enim plura funt}

bénéficia, quibus natura homines äd locum aliquem

occupandum invitât; eo magis de loci illius cultu¬

ra & habitatoribus,

horumque

_{vetuftate fufpicari}

li-cet* 3. _{Cippos, quibus prifci homines literas fuas}

impreiïerunt. 4. Golles fepulcrales, vulgo

^Ettebac-kan _{Quibus munitus argumentis fi quis de gentis}

fuae setate concludere _velit, non omnino fàllitur.

Certe tantuin non fingula hsec _apud

Medel-pados noftros

habere

licet. Geographicam defcriptio¬

nem locorum _, juxta fe _{invicem pofitorum, prout} a?vo vetuftiori illa _{comparuit, plurimis adftruit}

lau-datus CL Bicerner in traft. de Giotunheimia feu

Ge-ographia Scandinavie antiqua , multo locupletius

denuo _edenda, ut _{ipfe fatetur(n). Deinde in}

geni-um ac naturam _{regionis inquirenti fvadere omnino}

videntur finuofi amnium _{flexus, fluviorum copia,} pafcuorum, convalliumquedelicie, qua?ubivii ibi

oc-currunt, & neminem non maxima _voluptate

affici-unt, hunc tra&um , occupatis in coloniam ceteris

borealibus _{plagis , non diu jacuifle incultum. Nec} /umma illa vis _{frigoris, que terras boreales pre¬} nait , tantum negotii nobis

facelfit

_> quin huic

fen-tentie amn iiQ

( ° )

föfc

₉

tend# _{adftipulemur, quum}

_in

confeffo

_fit,

_filvas

ftuic malo medèndo

abunde

fuffecille

; immo

et-"

iamnum fufficere. _Neque

huic adfertioni

nöflrae

oiïicit horrida & _{tesquis non}

_{nifi oblka}

_terrai noftras faciès, quas prifcos

accolas

potins

abfter-ruiffet quam

invitaffet.

Quis

enim

dextre

fenti-ens inde inféret, illam femper cultura

caruiffe?

Egregie omnino Cel.

Lagerlœf

(o)

magna^

in-quit, pars

hodie

amœnijjima,

qua ant

iquitus

ull-gine <5?

'vepreiis

ac

fentibus

aeformis

»

angviumque

latibulis <3? _{fpeleis ferarum}

_ref

_erta

_fuit*

_Cipporum

Runicorum , qui pro

Vindicanda patrke noftrse

.antiquitate

militant,

tantam

in exigua

hac

pro-vincia _{confpicere licet}

_multitudinem

_{> quantam}

.vix in alia _regione , licet longe

majori

(p

).

Qupd tanto magis convenir mirari, quanto

par-ciora _{ejusmodi antiquitatis veftigia in}

regtoni-bus vicinis occurrant _{(q)- Unde fy}

facile inde

concluditur, huic, fi non

majorem

antiquitatem competere,

faltem

prae

aliis fingulaie

quoddam

ibi olim _geftum

_fuilfe.

_Runse,

_baculis

infcri-pfae, ubique

apud

incolas proftant,

unde

illi

cur-fum folis & _{temporum rationes}

_exa&e

compu-tare & delignare _noverunt. In

colles

fepulcra-les fi_{volupe fuerit inquirere, fantus, quocunque} oculos circumtuleris > eorum numerus fuppetit,

ut alibi majorem, nedum _parem,

fruftra

quae-fiveris, tantaeque altitudinis , ut

plures fint, qui

vix collibus

_Upfalenfibus

_cédant

_(r).

_Quibus

indu&i rationibus, tametfi non fit virium

no-ftrarum

_cujusquam

_{fententiae ac}

_rationibus

gno-10 C _o )

gnopere

obftrepere

» non

poflumus

tamen

diffi-teri > quin hxc proyincia noftra incunabula fua

habuerit, fi non proximo poft cataclyfmum

fe-culo, faltem eo _{terttpore, quo ceteras}

fepten-tionales _{plagas fuos nadtas fint cultores.}

Senten-tiis recenfendis _{fuperfedemus > quibus magni}

BLominis viri Rudbeckius> _Loccenius,

Melfèni-us , Verelius, aliique primum in hane noftram adventum confirmare allaburarunt*

§•

DL

_unoonu

Limites _{hujus provincias expofîturîs}

incum-bit forte , * ad magis vetuftiora tempora

regre-di, ut _{majorem lucem propofito noftro}

concilie-mus _, ad _recentiora deinceps _fenfim

progredi-enda Sub _{generaliare Helfingias nomine ac} li-'mitibus noftram olim _{comprehenfam fuifle, plu^}

rimorum _{fcripta immunt, licet in numéro} rè-gnorum minorum, quae ibi exftiterint*

recen-fendo, _ipfi non confpirent(a). De magni

tudi-ne & limitibus _{Helfingias videndus' Blavrusut} & liter# a _{regni Drotzeto} dn. _{Canuto Jon# m}

Comit. _{Telgenf An. 152V fcriptcefin quibus ter¬}

min i _{PJHlefingias conftituuntur ab lina parte Dab}

albis & inde- fa&o verflis feptentriorem- _usqUe

ad lat: _{gr. 67 arcu perque fintim Botnfcum}

traiå-fituq ab altera parte pafrides Caianenfes ad lat.

gr. éf. (b). In parœcia Ragundenfî Jemtîorutfï>,

qu# parœcia Lid in Medelpadia proxime adja-cet, inventas- finit liter# 5 hue Fpedlantes, datas.

<î

C

O )

£3»

IT

An. _{1481? vocataeque}

_{Landlkrâ(c),}

antiques

alï-quos Jemtke &

adjacefttium

regionum

limites

ex-hibentes , quas adponere arctatus non

patitur

calamus. Ab occidente hos oîim

fuille

Medel¬ pads terminos

vulgo

creditur

; nempe,

quod

prirnum

agnofeat occidens latus

templi

par

ceci

a? Hafrce _{( re&ius Forte}

_{Àvern )}

_ppo

genuino

_limi¬

te _; deinde ad Judefallet _; hinc in

Fallenfiœo-fet & termino in crucis For'mam

pofno,

vulgo

korsrâd > qui

proftat

in

Engeilœ

_,

Stafud

_,

Biœrnsberget i Flateklaggen >

korpâfen,

Em-nisberget,

Malingsflyggen,

Toringskullen,

Oe-reklinten , & Oxefand; quod

fublegiferquon-dam

_Medelpadias

_Petrus

_Andreae

_in

_NyFeter

_ex

antiqua

membrana

> qua? in

nominato

templo

Ragundenfi fuit reperta,

exfcripfiiïe

dicitur,*

cu-jus Originale , un a cum

Figillis

in

margine

fub-junâis in

bello

Danico

An. 1611

a

Balthafarô

Bseck _{(d) & Mag. Jona}

_Palm

_manu

_rapaci

abla-tum eft. Hinc ilbe

_querelle

_&

_lites

_ae

limiti-bus inter finitimas _{regiones exortae}

_funt.

_Ex

antiquis literis

(

e)

conftat

,

Malingsflyggen,

Wrângtiernfkull &

EmniskloFven

pro

certis &

nunquam dirimendis

limitibus

elfe

agnofeenda,

Ex_{inquifitione (f) liquet ,}

_terminos

_poFitos

elfe

in Äcetnebotna vik ab _aquilonari.

_latere

_ifthmi

{ fœder om

udden)

&

inde

adfcendendo

ad

Oe-reklinten, terminis confvetis

retentis.

Supre-mum Regni Dicafterium

(g)

limites

praedi&os

An, îtftï _{pro ratis} ,

genuinis de

nunquam

mi-g 2 _gran¬

i»

«i

c

«

)

grandis pronunrïavit, omnes

profcribendo

„ qui

hinc de illinc interim ultro _{citroque coniiitutî}

fiiere; _{in quo}

_{ediâo fimul}

_juxta

_ftatutum

_(h)

incolis _{pagi Toringenfîs in parœcia Medelpado¬}

rum Atmar _promittitur reftitutio

amifTorum

_cum

fumma CLX _{thaï. argent, in expenfarum}

com-penfationeni.

In comitiis.

provincialibus

(i)

à

Gener. D. Gar. Guft. Frœlich ftatutum eft, ut,

inquifitione in filvas

fafta,,

chartis

Geometrse

Reg. acquiefcerent utrinque încolae. Poftea pi¬

ns _{redintegratas fuûjrlitesde terminis inter}has

pro-vincias (*k> Addantur literie Gen. Baron.

Palm-quift ad.

judicem

territorialem (1> ubi limitem,,

qui ad Toringskullen ponitur,

ab

Helfingis

çonveîli videas. Immo in hune _{usque. diem de.} Umitibus inter duas has _{provincias dîsquiritur..}

Nuperrime enim inter pagos

Ûrtftœn

in

Niu-runda (forte Niuran) de Toringen in Atmar

Medelpadorum> quorum

tlie.

An. 1.649 :

hic

au-tem An. 1600 e _{tesquis de incultis} nemonbus,,

(fvet. af mo och marek) excultus eft, de inter Hclfingos litigari de illis coeptum

eft.

M

Jam vero e re eft , ut figillum de infigne1

Medelpadiœ

pauçis inveftigemus., In quibus nec minorem _feriptorum

diftènfum

deprehendere

li-cet. _{Wexionius.(*) ipfi attribuit tres amnes., eut}

«nanino réclamât _{ipfum figillum prout}

_id

_de

[ o ] _{p» i?}

in repenti & _antiqna

_{exhibetur forma.}

_Verum

ilii _{competere duos}

_folummodo

_ämnes ,

ipfe

rerras fitus indicat: _{utpote quse} inträ

duos

fluvi«

os tota fere fita eft(ll). Hujus > inquit

Pauli¬

nus Gothus (m)j

injigne

quidam ca/lor_em

atrumin

candido

_clypeifpatio

_{cominorantem;}

_fed

_verius

_alii

çro terra

ipjius

conflitutione

binos

argentei coloris

tor-rentes conflituunt. Alii fub _„corona

vel caftorem,

vel reftius duos _{argentei coloris}

_fluvios

_{(n)» Mef}

fenius _{fimpliciter nominat}

_duos

_ämnes.

Vexio-nius & Buraeus addunt in campo caeruleo (o

),

Primum vero notatu dignum occurrit

figillum

antiquiflimum ,

heic

fculptum

,

ubi videas

in

lim-bo Tnentionem fieri

_Mythelpharhe

_feu

_Medelpadias.

Appendim

hoc fuit literis An.

1314.

d.

7.

Martii

ad Archi- Epifcopum

Upfalenfem

Nicolatim

no-mine regionis in paroecia Skiön

datis, in

qui¬

tus_{Jingttli provinciam}

_inhabitanteS

_{confenferunt de}

quolibet

rûjiico

unam

ulnam

te

la

vel ejus

valo¬

rem _, de _çaptura halecum

de

qualibet fagena

_unam

parteni

di&am

manskut ,

de

captura

foca

de

quali¬

bet nave tinum manskut, de nave qualtbet y qua

vadit Stockholmis cum mercbmmiis unum denarium

quod dicitur fiams

kutade qualibtt

captura

Jalmonumr

primwn

pijcem^

qua captus

fuerit

y.qua'pro

Justen-tanda unius vicarïi _perpetui

_fervtentis

_{in capella}

_Jî

Olavi âf Erici _{Martyrum ad altare} ,

quod ibidem

g/?}

in honore _{ipforum ô? nomme}

confccrœtwn

£&».(

_p).

Hoc vero _{pro ea, qua} in _nos

eft

_,

gratia

_ex

di-tifllma

Golie&aneorum

fuorumpenu.

benigne

bis-*4

*Sï3

_{C : O )}

fl*

biscum communicavit Max. Rev, & CeL S. S* Theol, Do£h 8c Prof. Dn. Olavus Celfius. In.

M SS, Palmskiöldianis _{figillum huic provincise}

af-fignatum habetur , fecurim vexillo infculptam

ex-hibens. Ex _{cujus fculptura patet, aetarem illud}

redolere fatis _{antiquam ; fatemur autem figillum}

hoc, vetuftate temporis adeo elle deperditum, ut illa _{ja&ura heic vix refarciri polfe videatur,}

quamvis

lacunas,

defe&ufque

fuppiere

fategeri-mus. Qualicunque priftina

ejus

_imagine reftitu-ta _{infigne hoc impreflfum oculis Tuis C, L. fi^}

ftere _{voluimus, quo veluti}

_jure

_hereditario

no-ftra uti debuit; licet _{tempus , quo hoc primum}

ufibus_{ipfius infervire cceperit , deiinire nequea-;}

mus _; nifi fufpicari liceat, illud faftum fuiftè _eo

feculo > _quo Gothicarum literarum ufus pri¬

mum nobis donatus eft. _{Tempus autem 8c}

ratio-nes > quibus

addu&a

hoc ipfi familiare figillum

deferuerit, _{filentibus patrie monumentis} non adeo _{liquidum eft delignare. Quae tamen} Ha-dorphius adftruit > anfam nobis fuppeditarunt

fufpicandi in

expeditione

quadam , incuria

cu-jusdam,hoc elTe _{perditum; haud aliter} ac Dale-karlorum _{figillum, quod in Finlandia repertuin} Typis exfcribi curavit Regni Thefaurarius Steno Bielcke, amifTum creditur , tempore Stenonis

Sturii, fenioris j _quo Ruflla bello petebatur _«

dum 8c ruftici ex _{quacunque provincia caftra}

e-jus

fequi cogebantur. Namveritati perquam con-gruum eft, ftngulas regiones fecum _habuifte

ii-i • ) *r

.gilla, tit ,

fi

forte

quidam

eifent

confignanda,

proprio

figillo

ea

mtinire

poffent,

qua

occafione

figillum

perdi

poterat

(

q).

Ex iisdem

Palm-■skioldianis MSS. _{proftat aliud quoique}

_figillum

,

•longe alia

facie

impreffum

> quam

illud

, quo

-jam utifur hsec

provincia,

oftentans

duos

ftu--vios , in

quibus

duo pifces

,

falmonibus prorlus

Timiles, comparent;

quod

neminem

fugit

pro¬

vincial conftitutioni _{apprime convenire} , qui

ad-tenderit _Medelpadiam

_duobits

_fluviis,

_Niurundenfi

•& _Indaknji> ifrigart,

varia pijhum

genera,

inpri-mis vero _magnam falmonwn

copiant

Juppé

ditantibus>

■'afférente Paulino

Gotho

(r),

quod

Palmskiöl-•dius in MSS. confirmât ex Buraei _Corp. jur.

ci--vilis : Prasterea- obfervari omnino meretur,

nu-mérura fluminum & falmonum exacte coincidere,

ut vel inde _quicquam

_inferre

, non

adeo fit

ab«

fonum. Nos _quidem

_{lufibus ingenii}

_non

deie-dlamur, _adeoque

_{fateri malumus,}

_prorfus

_latere

nom ita fe res habeat. Zeilerus certe meminit Medelpadix cum

prascipuofuo loco

Indal,

fecun->'durn Samfonem in tabtilis

_Geographicis

_(f).

Hu-jus fluvii mentionem etiam

facit

Cel.

Ru'db.

in¬

trä lat. _{gr. 62.} Se 63 long. ₃₄ & ₄₀ ( _t

)

_: ïin¬ ni o Se Niurundenfis Se Lydenfîs Phil. Jac.

The-lotjt in _mappis

_{Geographicis.}

_Tempus , quo

hoc

ipfum

figillum

ufibus Medelpadiae

ademtum

fue-rit, latet quidem. Non tamen

ita

pridem

hoc

fa&um effe , illudque, quo

jam

utitur,

fubfti-tutum credimus. _Tempore

quidem Nob.

Erici

Teet, judicis

quondam

territörialis

Medeloadise,

1« < o )

f§&»

hane_contigifTe

_*{*cfQod<nv

_exiftimat

_Ci.

_Biœrner*

qvum is

apud

Medeipados

exiftens

judex

>

pras-fens _exculpi

_fecerit

_{figiilum, An. 1689.}

_Omnium

jftgillorum

fadern

&

formam

anne&ere

operas

du-ximus_{pretium, ut}

_collatis

duobus imprimis

ulti-mis miram _quandam

_{difcrepantiam}

_eruat

ipfe

E» L,Nobis certerarionon fuppetir* eurpofterius prae

aitero

potius

fit

ampleâendum

; qvum

iilud

pro

genuino &

vero

magis

venditari

&

foleat &

debeat*

quod

majörem

redolet

aetatem _,

cui

uni-cè inheerere vix eft inconveniens. Caute e-nim admodum feu cum granö falis, uti dicunt»

acceptemus &

defendamus

ea , quas

novitate

qva-dam fe nobis infinuare folent: raro

autemdifce--damus ab eorum veftigiis, qua; veterum

fuffra-cgiis novimus

nobilitata.

(<«) Defir. Sv. A' & N. T, 1« L, t, C, 2, (£) Bioeru,

tr. _{p. 39.} C_c) ib. _{p. 72.} (d) MSS_{i p.} 6, _quorum copiam _no¬

bis _{benigne facere dignatus efi Max. Rever. S. S. TheolDoQ.}

& _Prof ac Biblioth. Dn.GEORGIUS XVALLlN.^e}p. t. mst»

Conf, ZJex. Defcr. Svec. C. 18, Mejf. Locc. defcr. Svec.

(/*) Conf. Dikm. Buabaiti, (g) de(lat. ant. Heltnfi. %.

bo. _{(A) in not. ad vit.} Theod. p. 367. cui etiamin literisfu¬

is _{adfentttur PraClariff, Dn, Hudiksvallenjium} Pafior _Mag,

ÖL. BROMAN, cujus_fubfdium,qua decet, pietateveneror.(/)

fùfl. Grac. Ung. p, 277.

CA) DiJf- de Sv. Bor. p. 37. (l)Rudb. Atl, T, III* p.

436, 4-37* d)ijf. de Gefir, P, Pr. p, 14..

(Il ) mon. Vpl, Sett, l. C. 1. p. 163. (#»)Atl. T. i.C, U

*$5%

C ° } ï-f

A. A3 N: f» 66, (p) dijf. de Sv. Bor, p. 20, it. de Med, §16._{[f) dtjf. de'Sv, Bor, ib. (r) dijf. de Medelp. p. 37,}

(a) Conf Er. Vpf. Hifi. Sv f, y. 6. And. Bur. defcr. Sv. _{p. 33. Mejf Spec. Sv. Locc. Ant, S. L, lI- C I. (b)}

Rudbecl^. Atl. f, i» C. l6. 1, ijj. p. 44-y. Peringfk. mon. Epi.

T. 1. _{p. 2. feepv. T. 11 p. Ifo.} (c)Lonf dijf Confiait, Strœm

de _{Angerm. p. 3. 4.8, Qvid Landîfkra figmficet vid. Vèe} rel. Lex. Scand- in voce _{fkraa ) add} Btoern. ir. de Qiotwtk,

p, 79< (*0 Conf dijfert, .de fatis femtia.p. 20,

..

^^ :f ^^ ■' * _ _ ^ .rr *v .X*" Vat, _{Vpf. d. 16. Febr. An. \y6y a kgif. Norl, And,}

Sigfridfon de Bro , in t/uibus confirmantur fublegifèri cujusdam

ht, dat. ab Olao Erici in _{Helftng, JfjHab. An.} if88 d. 3O1 Maji in par. Gnarpàfubleg. Angerm. Efvert Hindricsfon & foanne Claffon Gefiricia , enter Helfingiam ■& Medelpadiam«

^g) An. 1673. d. 16 Decembr (b) dot. Sundsvall. An, 1666 d•

24 Fcbr. (i]_{Au. 1697,} d. ₂₁ fulii [^) Hudiksval,An. _170^

d. 2f. Novembr, (/)An. 1722, d. 19 Septembr.

(*) defir. Sv, C. l8> (Ä) dtjfcrt, de Medelp. p. 8. (m)

fflfi Artt L. i, C it. (») Paltnfk^ MSS. p. 14.. (o)fb,p.r,

fp )vid hdtc (S plura in ArchiEpifc. Spegels Q5-M8 til €t)COri« tffyjcfa.

â

r 1716- Ex Orig, in Bibl. Prap, N.

Rabenii _{(7) Vid, Hadorph. pro! ad Leg Val, Confier. dijfert♦}

de _{Geflricia P. Pr p. 11. (r) Paulin. Goth. Hifi, ArPh. L, 1.}

<C 2f, _{p. 44.} (/)defcr. Sv _{p. -\o>} adA. Leg, Helfi 2ÛBit)Cfbb. 18« $< *• _{(s) A/1, T,} l. p, 80.0, 2 _v, - * ; s"' . î."♦ t J Idt< JÏ"- -... ? C!i

Cap» III.

iXi.'a C"&V > . xtiuin _>

De varia , qua;

hac

in

regimbe olim

obti-nuit, regiminis

forma

quicquam

âdftruere

gefti-G entes,

Ig

«8|

₍

_<3

_}

g»

entes, tantis ignorantîae tenebris nos

circumfeptos efTe pronunciare cogimur,"

ut omnino ex îllis vix elu&ari _queamus.

Et quo îongius retrogredi pergimus; eo

pîures & majores defiderio noflro

office-re _{experimurobices. Reliquia? enim ex}

yjtanfo

naufragio vetuftaus

admodum

Lib' Iv'

'

Apparent

raranantes

in gurghe vaflo*

Non. _{tangimus eximiam amplitudinem}

aillas Gudmundi _{(*), verbulo tantura} nominaiïe _{contenti, Joca fedibus regiis}

digna, ubivisintra

hujus

noftras provin¬

cial _{pomœria inveniri; utpote apud}

Silân-grènfes ; Tunenfes ; Skiœnenfes

(&)■,

in quibus fingulis, uti nobis perfvadere

ai-laborat CI- BiœrneiS _veftigia

_ejiismodi

et-(- iamntfm _{comparebunt. Jmmo Summe}

Reverendus ProfefFor &_{ArchiPrasp. Doft} Diurberg ex globuHs & vetuftioribus

quibusdàm mappis domum Regiam aut

in _parœeia

_Silânger

_{aut Tuna}

_J|

offen-.^r,

diffe alTerit (y), haud aliter ac Funcciui

ex antlquis forte Iihris _{, quorum notitia} nos nunc fugit _x aiïeverat, _Hellîngos:

fuis oîim _{Regibus in Medelpadia >}

Anger-mannia &- Btônia _{fubje&os fuiile}

_(<£).

_Jliï

vero fuffragantem fibi habent Gel.

MeÔe-nium, qui in

Cftronico

fùo ait,

Medet-padianx & Botniam bina

Norlandias

regna fuilTe _{(*}. Quousque autem}

_hoc

_regnum

, 5V

*£1

( d

}

p*

fe extenderit , non adëo oronum eft colligere,

Nec _{impugnaremus, plurimos in Svedia Boreali} fimul exiftere _{potuiflè Regulos, quum apud}

fe-ptentrionjdes

populos ea quondam confvetudo

eifet, ur, _{qui majorisagminis 'Veiexercitus} itrpe-rio _{praserant, femperregesfalutarentur » quamvis}

exigua vel nulla terrarum _{portione ipfi}

gaude-rent» Horum _{itaque regnorum plurimanon tam}

provincial vel praefe&uras, quam potius praepo*

fituras dt _{paftoratus magnitudinem}

_{aequabant(^).}

Certe fi _{qui heic aulas dt regna olim habuerint}

Reguli, uti eos habuifle omnino verofimile vi¬ detur ex _{fupradi&is (»7); femper tamen regium}

Jovis _Upfalenfis

_(&)

_{thronum fufpicere} ; tributa*

que _{ipfi folvere tenebantur (*).} Num autem dt

hi _{reguli vel poft illos quidam Jarlorum vel}

Herforum nomine _{antiquitus innotuerint non}

adeo _{liquet: quin autem reguli nôftratium cru- *}

entas _{Regis Jngelli coronationi interfuerint}

,

vi-noque graves occubuerint, parum abeft quin af-ferere dubitemus_{(*)• Regem Helfmgias}

erema-tum fuifFe adferunt dt foh. dt And. Burdus

Hinc totum _{Sveonias regnum, in tot}

regna mi¬

nora antea divifum , in unum corpus coaluit,

foli _{Regi Upfalenfi}

_fubje&um.

_{Si qui, poft}

Jngial-dum dc _{Jvarum, reguli noftris fuerint} , vel

Jarlorum nomine dt titulo tantum, non autem

juribus dt _{prasrogativis antiquis regulorum gavifi} fuere, vel certe regum> quibus nihil terrarum,

fed regnum , nomén dc imperium' ex ufu

pira

2©. C 9 )

fe*

tices

_cömpetebant

_{( p).}

_Sine

prayudicio

veritatis

evinci _pofife

_crediderim,

_Falonem

illum

junio-rem, poft

vindi&am

à

Sverchero

reportatam>

ampliffimo

honoris

pramiio

•

madfotum

apud

Me¬

del_pados

_fubftitifie,

_ibique

_imperium

_non

_fine

|ru£tu tenuiflfe. A

longinquioribus

temporibus

jurisdi&ionem

obtinuifie

legiferos

,

afferunt

do¬

cumenta. Legifero

Thiundalandiae

fi Uplandiae

jurisdi&ioni

fubfuiffe

omnes

boreales

regiones,

edocemur, qui fuos

fublegiferos

& vicarios

ha-buit , in jure dicundo

abfentis

pera&uri

offici-uim Verum cum litium caufïae plus ipfis

nego-tii facefferent Praefe&us Uplandiarum fupremus

Lc_{gifer immort, memor.}

_Axelius

_Oxenftierna

₁₆₁₁

d. 19 Jan» Norlandiarum

conftitutus

eft

Regis

Caroii IX _diplomate.

_{(0» .Qui}

reîjquorum/llu-ftrium Virorum magna nomina foire cupit, con-fulatea, _quiçin

_diilert.

_{de Geftricia (}

$)

haben-tur, ubi feries &

Legiferorum &

Gubernatorum

fiftitur. Nos fublegiferorum,

judicumque

terri-»

torialium mémorisé litare cupientes > paucoruirt,

qui

innotefcere

potuerunt,

nomina

Tuis

B, L.

oculis _fubjicimus.

I. _{Brynolfhus. IL}

Nïcolnus An.

_{1314. ( 0).}

III.

Farihiûgnus

_{Hin Unge}

Peringfk,

An.

1342.(57)*.

IV. Olavus Lrikfonius An. 1500. (?).

V. Laurentius Karlffonius An. 151$. (<r).

VL Michacl _{Erickfotiius in Kiaerlinge 1565. (r)»} VU. Pttrus AndeîJJonius ( Lagjtefare och fogde i

Medel-C( % )

fä»

*, t. Medelpad >

hic

ex ordine feculari fubfcripht

Concih _{Upfal. An*}

i$87-VIII. Petrus _{Magnujjonius An» 1624. (<£)♦} IX._Johannes

_Olafjjonius

_{An. 1625 (X)♦}

X. Nicolaus Dieckne An» 16: —

XL Laurentius _{PedcrJJonius An. 1651. (*)}

Sicubi vero ferie heic _{aliquando interrupta}

cefpitaverimns, veniam haud asgre nobis indultum

iri _{fperamus» Legiferum}

_jam

_{habet cum}

Hel-fîngia, Jemtia & Geflricia eundem Gener. Dn.

Gar. Guftav. Vennerftedt. _{Tçmpus autem , qua}

judices territoriales Medelpadiae & ceteris Nor-landise _{provinçiis praeefïe primum cœperint> ex} diplom. Reg. colligitur(«), circa An 1671 & 72

Medelpadiam cum reliquis borealibus regionibus

primum judices territoriales na&àm fuifïe. Huic

fpartae obeundae primus admotus Nob. ERICUS

TEET3, _{qui ille apud Rudbeckium patrem ( forte}

ex maie narrafis audiens judex _{territorialis}

We-ftrobotniae, quum révéra fuerit apud Medelpa-dos _{judex)laudatur ob exa&am in runicis fcipi'}

onibus _{explicandis notitiam (**>}. Jpfi fucceffit}

gener Nob. Dn. MAURIÏIUS BIOERNER, cui

honores & titulum Adfèfïbris _{fupremum Regni}

Diafterium Holmenfe ante obitum _benigne

indul-,

fit ; _{utpote inter regni} judices feniori, _deque

provincia fibi demandata optime merito. In cu-jus locum furrogatus eft optimi parentis haud

deneger h lias Confult. Dn. CAROLUS MAURE

TÏUS BIOERNER, _{qui vices}

_judicis

_{territorialis}