• No results found

PRIMO WEXIO-

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "PRIMO WEXIO-"

Copied!
60
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

4». Λ. V. Ο.

DISSERTATIO ÜRADUALIS

De

B SIGFRIDO,

PRIMO WEXIO-

NENSICM EPl SCOPO.s

Cenfentiente AmphJJ. Semtu Ph'tlofi«

fbUo

in Reg. Acad. llpfdltenfi,

pr/eside CELEBERRIMO V1RO,

DOMINO

Mag. Ε L t A

FRONDIN,

Hiftoriar. PRÖFESS. Reg. & Ordin.

Publica erudicon&m exAmini modejle fubtnittie

Stipendiarius

Köhreanus

ANDREAS HALLENBERG,

SMOLANDUS,

ίο Auditor. Carol. Maj.

die

id.

April.

A. MDCCXL.

^

tlaris ante merldiem folitic.

ttPSALI&

impreifa»

(2)

, VIRO teUherrimv, DOMINO

MAG. ANDREJ

C ELS I O,

Aftron. in Regia

Acad. Upfal. PRO-

IESSORI, Confift. Acad. ASSESSOlU, R. S. L,

«c S. Suee, MEMBRO ac SECRETARIO, RR»

SS» Loiid. 5c Bero!, Academ, Scicnt. Suec,

nee non COLLEG. Leopold, Nat, Curios»

atquc Inft, Scient, Bonon, SODALI inclytoi

tATRONO & PROMOTORI fufpitiende·,

f) Ef

eren

Ja

grät

i

a

nuUum officium magio

ti<eRoman*Parens Hoc enim,ceuvin

tur itioautemingrattanimi

facile folvitur

Αυτφ τφ μ,ετξω}

xobi

reddere jultet Åfcraus ille vätes, fbuA

motores faventiiiimi, hocleoiienfemu·

cbferoantia pignus, pro

coUatis

in me

be·

fngit5 Veftris in me meritis illud

neuth

parte /evabor^fi

quafkri

a me

poteft^rd·

teßatusfsero, cjuumgratiam referre ne·

perenni intolumitate ad SummumNumeH lumentum veique literaria

decus

ac com»

Ampliflimorum Nomi*

_ eultor ha·

ANDREAS

(3)

VIRO Max. Reverend* Atqut jimplijfimo 9

DOM. OLAVO P.

OSANDRO,

S. S.

Theologiae DOCTORI Cele-

berrimo,DioecefeosWexiotaenfisARCHI-PRÄPOSf

6c Tcmpli Cathedr, Ecclefiaequc Bcrgundcn- fii ANTISTITI laudatiifimo. ncc po»

Vcnerandi Coniilt ASSESSOR!

Primario,

FATRONO ac PROMOTORI optimo, certiiümO,

ejfe neceffarium^ reBe olimmonutteloquen·

euloa rcli(fim o,focietAShumana confirtngU

acdiftrahitur. Hinc &quaacceperisηtenda Xcåiov, di Kl

JvPlfAl,

cum ita finty

Vobis, Patroni

& Pre·

nufculum, in gratiffmi antmi

tefferam

&

neficiis offerrefuflinttu Haud equidem me quam reß>ondere} aliqud tarnen arü mei fione, pium gtatumque animum publice

queam. Pro Veftra autem

Veftrorumqj

VotAfundam calidijfima, ut in patriaem*·

tnodum, fofiites diu virÄtit>floreatis·

num

Vtftrorum

eniutmut

KALLENBERG.

(4)

Viris Plur, Rever* atqut

Préclarijfimu

Dom, Mag. NICOLAO P,

OSANDRO,

pASTonfin Sföartanjb & ^tinertjb digniifimo»

Dom. Mag. NICOLAO β.

-OS AN DUO,

Pastori in *|)ieifen)b laudatiffimo.

Dom, Mag. JOHAN NI

LUND E,

PAsfoRi iu Sigunnaroö fideiiflimo,

Dom. Mag. ER ICO HI ELM,

Pastori in®tOttcrj)b &Stflijerijb vigilantiffimo.

jVcrquam Reverendo & Doftißimo, Dominoy

Dom. JOHANNI ANNELL,

Comministrq in S25oyfltl bcne mcrito,

VObis, nefaBorcs Patroni, Fautores &

aftumatiffmt

t

in β·

gnumgrati

ammi obvaria in

fe coU lata beneficia,

cum

felic hat is

perpe¬

ta# voto hane

qualemcunque opellam eo&fecrat

PraecIariiT. atque DoäiiE

NominumV, Veftrorum*·

· ··■-*-■

titltor

Obftru»nti$mui

andreas ijallenberg.

(5)

/. Ν. J.

CAPUT PRIUS.

f. i.

Nrer

primos licet,

quos patria noftra vidit, verbi Divini praccones, B. sigfri*

do, cum nominis

fa-

maeque

gloria,

tum quoque

fingularibus in

eandern meri- tis, non alius facile fuerit illuftrior,

aut memoria

digniorj

res tarnen prx- clare ab eo

geftas,

non tantum tene-

bris, fed etiam

plurimis

controver-

Iiis, fcopulis chronologicis, & Mo-

nachorum

denique commentis eile

involutas atque

obfeptas

, qui cum

anciquitate aliquid habucrit

commer-

A cii,

(6)

cii,

fugere poteil neminem. Multa

vero, qus

ipfis haud exiguam fcene-

ratura efifent lucem? olim exftitifTe

vetuftatis monimenca9 nullus dubito, certis edodius rationibus ac teflimo*

niis. Annalinm enim noftrorum quam»

plurimos partim edax

rerum tempus atqtie

vetufhs invidiofa, partim

cre- bra Archivi

aliorumque tabulario-

ruin incendia , Romana

aflutia

par¬

tim,

partim denique fraus & smula-

tio a.Ijorum, majorum noflrorumho-

liori

glorraeque invidentium

,

in

an·

tiquitatum

nofrrarum

damnum ac de-

trimentum , nunquam reparandum, aboleverunt,

furripuerunt, excufle-

runr. in tanta illarum ruina , etiam nonnullas, vitam 5igfridi

illuftratu-

ras, interiifTe,

quis

jure

iturus erit

inbetas? Sic

Upfalis,

in

templo

S.S.

Trinitatis, ihrer alia κεφάλια , qua!

ibi oiirn aiTerväbar.tur, fuiÜe librutn quendam

hifto'rias

Sanöor'um Henrici1

Sigfridi j D&minici & Brigitta

cortti-

nentem, inventarium ejus feu

tabu¬

la? d. 31 Jul. An. 1^9

cohfe&ae»

loquuntur

a).

Quin etiam,

cum

Ar-

thiepifcopUS Ahr. Andrea

Angermannut^

(7)

41 ° S* 5 vi edidH Ducis,

poftea Regis, Ca?

rolilX, Vafteni d. 18 Dec. ifp; da·

ti /-), anno

fequenti

omnes

Suecanae

ditionis Ecciefias luftraret,

collapfam

fub

iiturgicis turbis reftauraturus difci-

plinam ecclefiafticam,

ingens monl·

nientorum, qua: ex

Papilmo fuper-

erant, numerus, ejus

inteinpeftivo pietatis zelo periit. Nam

S.

Birgitt*

y S. Catharina, & S. Ingr tdia Vaßeni;

Lincopi* S. Nicolai\ Wexiqni* B. Sigfri-

dii Scara S. Brynoiphij Scbiodvii S. He*

lenai Muttcbatorfti S. Davidis , quondam

ibi 4bbatis j Stregneß* S. Efchilli ; in Scogenfiecclefia B. lioüingcri in Tclganet

S, Ragnildis,* CT Bothvidiana S. Botbvidi

veter arx-onimsntaprorfusfuftnlit c),

Mit-

to infeftas hoftium faces,

quibus ipfa

olim Sigfridi fedes,

Wexionia,

tem-

plumque ejus cathedrale fuit expoii«

tum. Anno enim cjrcjter 1176»

Wal-

demarus,

Birgeri Jarli filius, ob vitac turpitudinem civibus exofus, auxilip

Danorum non tantjarn IF-irothiam y

Einvediam , Vevendiamque

ferro flam- misque vaftavit, fed ^7exioniam

quq- que cum templo

cathedrali incendio

delevit

d).

Iterum an. 1770, Erldc«

A t ricHi

(8)

4 © Μ

ricus I, rex

Danorum, aliquot terri·

toriis Gothiae auftralis vaftatis, 7Mar*

Iii die Wexionenf. urbi flammam fubdi-

dit e), qua tota

conflagravit,

Schola

folum , & nonnullis Nofocomii ardi- ficiis

exceptis. Teftantur

quoque

Vi·

ri

graviffimi,

Nicolai Canuti,

Epifco- pi Wcxionenfis,

ad Regem Job. 3 in

prsedio Ekefåhs

d. 10 Martii cjusdem

anni datae

literac,

in

templo cathedr,

caftra metatos fuifle Danos, atqueo- mnia fedilia, tabulas & ornamenta,

ena- cum

horologio

, te&o ,

turri campanisque igne abfumiiiTe

,

laquea-

ri tarnen maximam partem

intcgro

f).

Huc etiarn accedit, quod

fuperftitiofi

& mendaces Monachi, vitam

Sigfri-

di, Breviariis Scarenii & Wexionen- (i infertam, primi

compilantes*

(ex

quorum

fontibus

Hiftorici Noftrates, lltpote Ericus Olavi , Joan. Magnus ,

Job.

Meßenius,

Joan. Vafiovius, Claud,

Oernbielm & Joan. Baazius, multa de

Sigfrido

hauferunt) credulac & fim-

plici plebi fueum fafturi, fpuriisque

Sanftis fuis divinamquodammodo ve- nerationem conciliaturi, in

affingen-

dis,

quemadmodium

ceteris> ita etjam

Sigfri-

(9)

Ο Μ $

Sigfrido, miraculis, inimica vcritati

licentia ccrtaverint. Hinc Viri anti·

quitatum

patriarum ftudio illuftrcs

,

multa de

Sigfrido vulgo

narrata

in

dubium vocarunt- De biftoris,

iive,

Ut dici fuevit, Legends S. Sigfridi ,

quac

ineunte fec.

13,

fub Joh. Ern- gislonide, Verendiac Épifcopo

g)9

li¬

teris

monimentisque coniignata,

ex

antiquo codice mfc. in

monumentü Ben*

xeltanis edita

eft;

cujus

etiam parti-

culas

quasdam in lucem olim protulit

B, Bsszius b), ita

judicat

Rever.

Epi- fcopus

Ericas Benzelius Filius: Ututf in-

quit) biftoris

eß S. Sigfridi, & antiqus

se vers legends, non omnia tsmet» illius defendenda mihi ftimo, nec slius credo fnmferit ί). Gui enim a

praejudiciis pardumque ftudiis liber eft animus»

ei

putidas in

ea Monachorum ac Pa-

patusfabulas &

impofturas facile erit deprehendere.

Et

quis

non

videt illa

effe fi&a & commentitia, quac Josn.

Vaftooius k), Jo. Magnus /), & Fetus

vits Sigfridi Autfor Anonymus m) tra- dunt de theatrica illa, fub

papilioni- bus,

in Verendia a

Sigfrido

celebrata UÜfla*

vifoque in manibus ejus

puero

A 3 tener*

(10)

6 «Ι ό f»

tenerrimo>

ipfi arridente,

cumpanem illum candidum & admodum

exigu-

um, in linteo

poiitum, fed poft mul-

tå müfmura in manus acceptum

fuper

Caput

eleVaret,

cetetis

fiantibus

fuper

genuA fua, elevatis ocuin C manibus fe devotijfime inclinantibnsj

qui

mox

dis- paruerit,

pane

in linteo remanentc?

fejusdem fere generis funt,

quae

de Sigfrido in

monum. ») narrantur 5

il¬

lum nempe

in fomnio vidifle

ange-

llim, tempii Wexionen. definientem amplitudinem,

ac

fomncj difcuffo)

nepotutnqué

quodam afTumto* certis

termiiiis & indiciisejus

longitudinem Jatitudinemque circumfcriptam inve-

JliiTe. Etenim crediirile eft, hoc finxijfe Sigfridum, ut locumfacris ufibus non in«

vitt eederent vetetes ejus Domini. Nee iß infotens tatibus dormientes fomniare,

qua vigilantes cuphint 0).

Quum

ita*

que

vetuftatis

mon'imentä,

quibus in

vita

rebusque geftis Sigfridi

exponen»

dis uterer, tot

tantisque commetttis depravita

, ac

fatorum

etiam

injuriis expofita fuerint,

quam

difficilis

Car¬

duus labor nobis incumbat*

cuivis

eft manifeftum. Si ergo

in hiftorico

(11)

<8 β B1

1

variorum tramitum

labyrintfiö,

pre filo Ariadnes laqueum

arripuero in-

cautus» & in turbidos

Monaehorum

euripos

abreptus fuero> adeoque d&-

fiderio &

exfpeftationi Tuxj OL·

fatis non feccro, aequus

iis noftra-

rum

cogitationum ccnfor, Tua Te

ad hoc ipfum provocante

humanitäte.

α) Ρer

ingfckto eld% Uüeraker.

mon.p.

IS*

fe%· b)

Baaz.

L

4. c. 30.

feq. p.ppf.

feqq. e)

Meß'. Scond. illußr.

/.

<f.

p. SS*

d) Er» Olavi

l.

3. Ρ· fy· 3°·

Mag. 1.

10. c,

i.Chron. Rhythm. maj. p. 4**

e) Gyllenβ

a

Tiefer« Suec. 1.f. c. γ»

Meß.

t. 7« Ρ· 7·

Rhyzelii Bront. Theol. hißor. p.

f)

tfr Colleft»

Palmfkiaeldiana

in

Bibi> Acad.

llpf. g) p. /. proleg» in Men. Benz.

&

ρ.

jj. Annot. in Vaflov.

öernb. t.

c· 4* P·

181* h) p. 109 feq. i) p, #7.

proleg. in

mon. k) p. 57. /) /. /7. c. fp.

m)

p.

24. n) p.s*

&

26. tfr Breviar.

Scarenf,

f. ISS» e)

Oernb.l,

3. c. 4.p.

ify»

II.

Hiftoricorum ,

qui de Sigfrid©

quicquam prodiderunt memoria?,

te-

ftimoniis conftat, eum

do&rina &au*

Äoritate,

regioque

genere

p) illu- {Irem

fuifle: Aliis etiam

placet,

A4

p'l*>

(12)

f & O $

fätiy immo

ArchUpifcopåli quoque

di·

gninte ormtum fuiüe q). In Repe- Utionibut S. Birgitta, nulla fedis ejuS

in

Anglia

mentione fafta,

Archiepi·

Ccopus

vocatur, & his quidem ver-

bis: S. Stgfridus

Archiepifeopus

exivit de ArgIiä, fecit voluntatem DEIin regne Sueci<e r). Sed

qui

rem aequa lance ponderant, ab his jure

meritoquedis-

(entiunt. Etenim huic

opinioni

All·

glorum.refragantur

annales *;.

Qüod literis

etiam ad me datis benevole do- cuit Vir M x. Rever. D« Do<itqr^»*

dreas O. Rhyzelius?

Archiprarpofi

Lin-

cop. meritiiTimus : Eboracenfem, in·

qui

t, ex Anglia fuijfe Sigfridum non ne*

ge; at Archiepifcopalifulfiffe mitra ma·

rtifefte falfum ej]e

οφΒαλμοφαηξως oßen·

dit non interruptus, qui habetur , Ehe·

tacenßum Archiepifcoporumtataloguspun*

de Adamus Bremenßs nuβίαιη tum vocat

ArchiepifiOpunt,

fed tantummode Epifco·

g**». Si

itaque ArchHpircopali digni-

tate & munere fundus fuiflet

Sigfrt- dus,

fas eft credere,

diligentiiTimum

i'lum

Scriptorem

Adamum,

ipfi

συνχμ·

mvv filentio illud non pratteriille s)·

Vero tarnen videtur eile

fimillimum,

cum

(13)

«I Ο9

cum

patfios reli&urus eilet Iares, ab

Eboracenfi

Archiepifcopo

creatum

fuifleEpifcopum,

ut in

feptentrionera profedus, ii

quemquam,

praevia in-

formatione , ibi

inveniiTet

vero

DEI

cultu Sueo-Gothorum animis irrbu·

criciU idoneunn, eum facris initiarc

polier ordinibus

/).

p) efr Oertth. i. c. e, t. ρ, ijj. J#«

17. e. '8 Vafiov. p. jr. Meß. t. 11

p.}8. q) Locc, in vit. Olavi Skaik.

Paul,

H'fi- ArR.l. /.r. gg p. /2/. I. 2. c. 47.

top. Defcr· Sttec. inojßic, ε/zeiir. ρ. zg4*

RadZ ρ pf. jo- Μ/ig. I. C: Ol. Μdg. Miß,

rer. fept. I. 2. c, n.p. 66.

Beringfk,

τηοη.

llpl. p. igj. Meß. thron, Eptfc, c. ζ ρ. ij

& c. 11, ρ, ijg. Spegel. Kyrk. hiß. part,

* V i7o. $71. Legenda Sigfr. in mon. r)

t. /. 46, p. jij. *) Oernh, /. j. c, /. />.

Ifl' cfr Ρ. 70*. *) r/r Λ/e^. f. y. />. _f/.

*0/ CpLXXriU. t) Metf. t. /- ρ. 77.

JRever, Benz. Cotieg. mfc, de Ant, Sueo- Gotty, c, «?» q. §, 14,

§. III.

De occafione & via, qua

hucac«

ceflerit Nofter

Antiftes, triplex

oc«

currit hiftoricorum diflenfus. Nor

ßratium,

quotquoc

mihi quidem in·

jfpicere

(14)

ro Ü ö Μ

ijpicerc licuit, in

co

confentitmt plu-

rimi. Ad

Anglia*

regem Edelredum,

iive EtheIredum , (hiflortA Sigfr, in mo·

vum u), Jo, M/ig, x)9 Βλλζ» j), zoi"

cen. ζ),

aliique

perperam Mildredum

vocantj nullus

quippc hujus

nominis

rex in

Anglia regnaffe legitur

a) a- micitiac jure

fibi jun&um, legatosmi-

iifTe Olavum

Skcetkonung, inter alia petituros,

ut Viros, ad

religionem

Chriftianam

propagandam idoneos

ί

in Sueciam curaret transmittendos.

Convocato iie Clericorum concilio R.Olavi

petitionem propofuifife,

eam- que ut

fibi

haberent commendatiifi··

inam, fuafiflfe Edelredum. Celebrato dein per tres

dies

concilio , cum il-

lorum alii

magnitudinem periculo-

rum, itineris

incommoda)

&

gentis afperitatemobjicerent

alii, eruditao-

ratione ac

pietatis plena,

coram to¬

to confeffu habita, qua

huic

oneri

ne fubtraherent humeros, Glericos

permovifle,

& itineri fua

fponte

fefe obtulifTe

Sigfridum.

Omnibus

itaque

officio huic facro praeparatis rebus ?

adfcitisque

vinamanno

Presbytero,

Su-

ttatnajwo Diacono > & Ity/imanne fub-

diaco-

(15)

88

6

β

11 diacono,

nepotibus fuis»

atque or-

dinis Cluniacenfis

difciplina imbutis,

- ftavem

confcendifie,

paucisque

inter- jedis diebus,

per mare

Anglicanuttf

vento vedum (ecutido in Daniam ap<»

pulifte, ibique paulifper

moratum

ad

Gothiac Auftralis litrora

navigåfle b).

Sunt,

qui ad littora paroecia: Hagby*

infii

in

Mo

ringt

Λ

Auftrali

,

provin

C106 Calmarieniis,

Sigfridum

navem ap-

plicuiiie contendant. A templo enim

Hagbyenfi

prope

abefl;

pir tus

Sigfridi9

&tränspontem

Lowrtnfeåiewmieerium

Sigfridsi

in Mortorpenii

aütem parce-

cia celebris eft fons Sigfridi. Hinc per

Hrbyenfem> Mortorpenfem

& Liungbyen*

fem,

parcecias, in iocum Oeßrabo

, ,

qui

nunc ab incolis die itur IVexiö, Domino äucente,

perveniße traditur c). Hic

federn

aliquantifper figens Sigfridus,

magnam

incolarum Verendia vim coii*

vertiiTe,

&

templum ligneum exftru-

xifle d);

fadoque

tζ

tribuum,

per qUarum

Praefedos regio illa admini-

ftrabatur*

decreto, totidem elegifle

fertur,

qui fide Chriftiana imbuti#

åtque

in fontc,

juxta

Oeßrabo

mon*

tem manante>

facrg afperfi lavacro,

ρ - "

reite

(16)

12. Μ Ö Κ

reliquorum

Sponfores fidel in

baptifmo

futuri ellent. Fama vero horum o-

mnium ad aures

regis

cum pervenis*

fet,

qui

Scårλ, vel in vicina arce, Hufaby,

habitabat,

a

Sigfrido,

quem miffis nunciis ad fe curaverat

vocan-

dum, cum domefticis & univerfo ex-

ercitu, Chriftians

religioni

initiatis,

in fönte

juxta Hufaby facrae

lotionis

aqua

perfufus

putatur e). Hinc A- nonymus ilie

catalogi

regum Chrifti-

anorum audor ad calcem

legum

W.

Gothicarum f): Olaivür

Skotkonongr, inquit*

tvar fyrßi Kononger, fum Cbri- β in Ivar i SXoeriki, han 1vdr döpter i

Kialdu therre XvidHofaby ligger, ek be·

ter Byrgbitii , af Sigfridt Bifcup, Et in ferie regum paganorum,

pariter

ac

Chriftianorum,

ex cod. membran

raceo eccleiia;

llpf. leguntur fequen·

tia ' Olavus fuit primus Rex Sueciar Chriftiana fidei

imitatör,

qui λ b. Sigfri¬

do epifcope, magna fanäitatis Vtro, in.

fontefito juxta

Hufaby

, baptifmi facra-

mentum recepit &C g). De hifce

quid

fit habendum in

feqq.

commodior e*

ritad aliadicendi locus.

progrediar

,Priustribus,veroutquam

dici;

tur,

(17)

41 © I» 13 tur, verbis, obfervaiTe fufficiat, Ola-

vum Skétkonung

primum in Suecia

Chriftianum

Regem

perperam

dici.

Etcnim, ut Celeb.

inquit

Loccenius

b):

primus CbriflianusSuedorum rex ideolau¬

datur Olavusy noη quodordine primusfue-

riti fed quod principem locum inter eos Sueonum reges habere meruerit , qui Chrißiane religioni fe tunc devoverant;

tamfodeliter in ea perftitit, GT tam ferio

in populum tamproferri laboravit. Hinc

etiam Rex Chriftianifiimus vocatur A- damo i), Ceterum cceptam narratio-

nis telam de via & occaiione adven-

tus

Sigfridi ulterius

pertexam.

u) p. z. & zt. χ) L c. c. ig» y) l. c. ζ) /. c. a)Spegel. I. c.p. 370. b) efr Meßf. cbron. I. c. & Auft. fub Ut. q.

Meß. t. /. ρ. 79. go. t.9. p. 16. feq. t. ii.

P* 38» e) Mom. p. q. efr Difput. de Cal-

mar.p. sj. 4) Mon. p. 7

&

9. e) Fa- fiov. p. 33. Baaz.ρ. ιοζ. Fit. Sigfrid, in

Mon. f) ?> 93. g) *n Mon. genzel,p%

69. hyin vita 01. Skcetk. cfr Mejf, t. iz·

f. 41. i) l. z. c. 41.

§. IV.

Job. Mejfenius k), & Harald. Hütt-

> ly a Canuto,

cognomifle

Magno ,

panix

(18)

14 K o K

Daniac

Angliieque

rege,

perDaniam,

in Gothiam auftraiem

exAngliaSi^

fridum miiTum cflTe eontendunt. Fuit hicCanutus fräter uterinus OlaviSue-

ci, feu

Skcetkonung,

natusmarre Si- grilla Storrada ,

h.

e. imferiofa, patre

autem Suenone Tiufflvefkiagg , Dqni#

rege Pacata, quam expugnave- rat,

Anglia, & Edelredo

per moero-·

rem , ex fuorum

perfidia k. hoftiurn

fucceifibus , exftinclo »), cum anno ιοιρ Daniam inviferet Canutus, pra- cones, Scondici gnaros

ferniopis»

ex

Anglia fefe mjflurum eile Olavo fratri promifit.

An. 1020

in Angliam

re-

verfus, nec immemor

prqmiffi,

quem

fxpc commemoravi Sigfridum, in

Go¬

thiam

ablegavit, fenefcente

yel

grand-

&vo jam Olavo. Sunt

denique, qqi

Praefulem noftrqm,

juflu

b.Olavi,Nor-

vegia: regis, cujus

ex

Anglia fidusfu-

iilet Achates, per

Norvegiam in

Go¬

thiam

penetraviiTe velint. Hifce fa-

cem

praetqlit Antiquitatum hyperbo-

rearum

Scriptor, /fdamtq

Brenfe?jßr^q\\\

religionis Chriftianac

, per regna

fe-

entrionalia

propagationem,

atempo- rjbus inda CaroU

Magni, ad Henri-

(19)

o i$ cum IV üsqüe,

hiftorice explicat o)»

Habuit,

inquit,

fecum

b. Olaus Epifcopos

ii Presbyteros multos ab dngflay quorum monituii doblrina corfuum Deo prapara- vity fubjeftumque populum ad regendum commifit, Ex quibus clar i doftrina

ii

virtutibus erant Sigafridy Grimchil, Ro·

dolfii Bernard. Hijujju regisy ad Sue·

diam (iGothiam, ceterasqueinfulasy qua:

träns Normanniamfunt, aceedentesy bar»

Paris Dci verbum Ü regnum JeΓη Chrifli evangelizabant ρ).

Hinc MeiTcnius

ϊ S'tve aCanutoy

inquit,

in

Scondiam ablé·

gatus

Sigfridus

5 quod potius

crediderim,

five ab Olao Sanbio? in eamfuerit

addu-

cius7 inde nihilominus licet infallibiliter colligeret illos magnopere fallt Ü

fallere,

qui haclenus feripferunt5 b. Sigfridum

ab

Edelredo /.tnglorum rege, per QUum veheψ

menterobfecratumbutfuiffe deflinatum q).

Hifce fua'm etiam adferibit fententiam Max. Rever. D. Dod. Rhyzeliasm lite-

ris

fupra allégatis:

Nan negoy

inquit,

Sigfridum vcniß'e in Gothiam^ ibiquegna-

vam ucilemque βperam aliquamdiu irnpen- difle Chriftianitati dilatanda atque flabili-

end*i at fabulas Monachales redolety eum

fuiße miflfnwp ab Edelredo {noflrates vo-

: cant

(20)

χ* m o m

santperρeram MiIre dum )Anglerum rege^

circiter An. DCCCCXC pelpriusy ut& pri»

mum adpuliße inMorea auftrali &paretcia ffageby, ubi bodienumpor tus Sigfridi ce·

le bris eßy atque mnprocul erexif/e farel»

lum Liungbyenfe, teemiteriumque illic con-

feerafc , a lapillis cribrando purgatum.

Νam perfuaßßimus Jum, Si^fridum drΆ an. MXXi a Canuto Danice (S fimul tunc Anglie regey mijjum futffeper Norvegiam

in Gotbiam ad Olaum Suecum feu Skatko·

nung in (enium vergentemy& ScAra tuncy vel in vicino Hufaby refidentem, ibiqut paucis poß annis defünftum atque fepui·

tum. Quid ? quod vero minus vide¬

tur

iimile,

& prudentiae,

Sigfrido di¬

gna:, conveniens, illum, utpote

ad-

venam, tantam in Verendia molitum cfle avitac

religionis

mutationem »

,quanta§.III. traditur ex aliorum hatt*, fta fontibus,

priusquam

regem

adiis*

fet Olayum, & contra vim ac furo-

rem

gentilium,

mutationem illam z-

gre

ceteroquin ferentrum,

ejus mu»

nitus luiiTet au&oritate ac doce di

venia , cujus erat

religionis

agere cu-

ram. Ita Anfcbarium & Wiethmarum,

qui Chriftiaoae religronis propaganda*

Caufla,

(21)

B oi?

cauila , in Sueciam ivcrant, regem Bcronem Bircae prius convenifle conftat, quam

huic operi fefe

Λβ- accingerent.

Quo fa<flo, rex^audi-

to fibi fidelium confilio,

facuitatem ipiis publice

docendi conceifu r). Il¬

la vero, quae

Sigfridi

nomen & me- moriam in Moringia

adhuc

retinentv loca, valde dubia funt argumenta, i-

pfum ad provinciae iftius

littus navem prtmum

adpuliiTe. Pari enim, fi

non

majori

jure affirmari

poteil, ipfum

Bremam

navigaturum

aut ex portu 9

qui

Sigfridi nomine

celebris eil, fol- viflfe navem ,

velaque

ventis

dedifife*

aut indereverfum ad eum

applicuifle.

Nec t&miterium &fonsSigfridi rem ex¬

tra omnemdubitationis aleamponunt.

Qua

autem veri

fpecie

RegilOlavi, re-

£f<fque iuftrdtiofamiii*, cum toto excr*

eituy

b. Sigfrido adfcribacur,

non vi¬

deo. Nam$ ut obiter hoc addam,de

anno converfionis Olavi Sueci valde inter fe diflentiunt

chronographi.

A- lii, teile Mejf. s)9 an. 980$

alii

981;

cum Saxone t) an. 985, opera

cujus-

dam Bernard*, converfum fcribunt

Iii. Sunt etiam,

quibus verit» vide-

Ε aturι

(22)

»§■ mom

atur» circa an. py.tf , vel propc

haee

tempora, opera Sigfridi

faftum

id

fu-

iife.«. In Breviar. autem

Lincopen·

fi an. ioyo* procurante genero S. O- lavo,

Norvegise

rege, per eundem Dolorem converfus

fingitur

Olavus

Skcetkonung. Etenim ionge

ante hoc

tempus uterque

Olavus fatis funåi

e-

rant *). In tanto it:que

hiiioricorum

dilfenfu, veritati convenientiflima il·

lorum videtur fententia , qui circa

an. 997

hoc fa&um efie

contendant»

Tum enim Olavus Sueonum, & Ola·

vus Noricorum incliti reges, Chrifto riomina dåre

cupientes

,

ab Angliac

fcege

Eddredo

,

qui ab

an. 97p , ad

an. jotö, varia regnavit

fortuna^)»

fohannem & S,iguArdum

impetrarunt

>

quorum opera

informati

&

baptiz ti

civibus fuis

religionem

Chriftianam inculcarc ftuduerunt. Unde facile e- V.enirc

potuit»

ut Saxo Bernérdum pro S.iguArdo, & Momchi

noftrates, qui

Chnftiarae

rcligionis

propagationem

& fata

inSuecia, primum

rpemoriac

prodiderunt

9 nominum

qualicunque

convenicntia

decepti,

Sigfridnm loccK Stordi, ab Edelredo Luc rciifi> an-

nali·

(23)

§1 © Μ

nalibus

infcriρCerint, qui

error

de*

inde latius manaVit ζ). Α verträte itu»

qtiehiftorica. verba funt D. Dod,

Rhy-

zelii I. c. prorfus abludit, et,) Olavum Skoetkonung a Sigfride fuijfe in Hufabf bapiizatumj nam idfaffumfuiffecircaan.

hCCCC.XCVa Signar do, Spifcopo Nörve·

gicc7 Confejßonario Olavi Tryggotij, Mes- fett. oßendit Scond, Illußr. t. ig. n-ot·

CDLXXIV. p. po. ß) Sigfridum fuijfe E*

piftopum Skarenfem} nam itlo adveniente9

iSper Gothiam dotentc, EpifcopatumSka*

renfem ab an% MXV tenttit

Turgotbus.

Hic Ut teftatUr Adamus 7 petentZ

Cbrißianijfimo Rege Olaph h. C. ÖlaVO

Skcetkonung,

Scarac primus ab Unna*

no Arcbiepifcopo eft ordinatus

EpifcOpüi

a). Accidit vero hoc inter an» tö») vel ioi4j

quando fedi Archiepircopa*

li admotus fuit Unvanus

b)

%

&

an, loit c)7

vel

10141 qt}ö

obiit Ola¬

vus d).

Quin

& circiter 1015-,

Tur- gothi

opera

Olavum bApiizari pfAtit·

pijfe duos filiot

(Ammdum

puta* qui

cognomento fidei & grAtta diftus eft Ja*

cobus ,

Emundumque)

una cum Uxoret fua (Eftrite) ac populo« innuere vide«

tur AdamilS e)%

Quibus Meffen. f)

B t binas

(24)

ie ]g o

Μ

binas etiam addit

regis filias

Ingirdem atque Eßridem*

k) Meß. t. 13. p. ;i. not. CDLXXFIII.

t, 1. p.gp. So. I) Hiß. eccl.p.p. m) Oernh.

/. 7. /#.ef7. η06. Jo. Mag. I. /7.

f. //. n) Oernh. 1. 3, c. 1. p. ijf. c. 3.p.

166. o) Benz. Hiß,eccl. See. XI. §.3. ρ) Hiß. ecti. Ι. ζ. c. 4°' cfr c- *41· defitu

Dan. & rel. Sept. reg. q) Meß. t. 13, /.

c. r) Rim b. 10.3. Oernh. i /, c. g.p.ifi.

t) t. 13. ρ. »0/. CDXLFJI. r)7./7/.

Meß", t. r.7. »o/. CLLIX.7. jo, »0/.

CBLXXII. £r. Ol. 1. 1. 7. 2/. edit. Zerr,

«) £r. 0/. /. 2. 7. 31. χ) Meß', t. 13, 7.

7-0. #0/· Ζ)/· y) Puf. de Stat. Europ. ct §. Sim. DuneIntens. degeß. Angl,ρ,

igi. Torf, hiß.Norτ eg.part.3. 1. 1. c. /7.

f. ζρ. Oernh. 1. 3. c. 3.ρ. i66. Locc. Ant.

Sueog. I■ z. c, ip. p. nt. 114. ζ) Meß', t.

i. 7. gt. t. 13. p. yo. not, CDLXXIF. t. 13.

p. 14. μ) l. 2. c. 41, b) Oernh. I.3. e.

/. 7, ιοζ, & c, p. iffj, c) Ben*, An*

tiot. in Vaflov. p. 27. d) Meß', t. 1. 7.

Bt* t. iz. 7. 4g. feq. e) l, c, Benz, in Mon.ρ. zig. f) t, /.p. gg. t. ij. 7. ty.

§· V.

Sigfridi

autem nepotes,

itineris lafcorumque focii, talem habuifle fe-

runter

(25)

ϋ O 1$ 21

runtur exitum g): In

W-Gothia

cum

apud

R.

Olavum

commoraretur

Sig-

fridus , fadioii

quidam in Verendia pagani,

ut

pretiofa Anglorum poti-

rentur

fuppelle&ile h), occafione fe-

dulo captata,

& frequenti ficariorum

cohorte colle&a, advenarum,

nihil

mali metuentium, in monte

Gelbo¬

ge

fitas aedes, circa

an. iczi

/),clam

invaferunt, Viros

innocentes truci-

darunt, rem illorum

famiiliaretn ab-

ftulerunt, detruncata

capita

atqu-e

in

vafculum,

ingenti faxo junftum

con-

jefta, in vicini lacus fundum demer-

ferunt;

corporibus in palude vel

pro-

xima filva defoilis. Horum dux Sc

nefarius caedis au&or fuiile traditur

Gunr.arus Grapa,

regionis Dynafta,

Glvichee, Verendiat

Reguli vel Dyna- ftar,

filius,

fanguine fuo,

quam

vir·

tute nobilior. Cacde

cognita, Sig-

fridus Olavi

Regis

opem

implorat,

qui ira

& indignatione accenfus,com-

parato

exercitu iter in Verendiam pa-

rat, de homicidis

fupplicium fumtu·

rus. Intercedente vero pro

ipfis Epi- fcopo

,

fceleris veniam impetrant

Gunnari

complices, Antiftiti magnam

Β χ

vins

(26)

η ® ο 18

vim pecuniarum, pro vita

redimenda, perfoJuturi.

Quam

accipcre

detre- dans, illius loco a

Rege, illatn

in

pios

ufus verteilte, fnndos

impetrat,

eccl fia= sedifkands in perpetuum ces-

furos, Hof 8c Tiurby (hodie Cronoberg k), Grapa vero a

Rege profcriptusin Rlekingiam profugtt, ibique,

donec impiam efflaret

animam,

in faltibus delitefcens duram & difficilem traxit vitam. Ferunt veteres, quos nimis ob'·

leElantmiraculorum fabttU l), qtiod ve*

fpertino

tempore, circa

ftagnum

vi-

cinum inter prcces &

fufpiria

deam- bulans

aliquando Stgfridus

, tria in alto

fhgno ad

littusOrientale tenden*

tia lumina viderit,

horumque

indi-

cia fecutus in aquas cum iniiliiilet >

vafculum faxo grave

nataosdeprehen-

derit;

illoque

in continemem per*

trado & aperto, tria

confanguineo-

rum

capita

cruore

confperfa

invene-

rit^

quibus

in finum

receptis,

cum in lacrimas effufus dixiflet: vmdicet DEut^

capitum unum

refponderit:

Vindica-

tum (rit, alterum deinde cum

quaefi*

iiiet; quando? tertium horrenda vo¬

ce dixerit: in filiosfiiiorum, Inmajo¬

rem

(27)

ϋ ρ

§§

rem fcenae

pkufum de fuo adrlit Je·

Magnus,

nenaeiin Divinam

, a?vo

jam

fuo»

nondum deiiiiTe adverfis fatis il<

lorum multare

pofteritat^m,

quorum majores ram

nefarium fcelus perpc- tratent

* fed querulas

hafce ab lija

paflim auditos ruifte voces:

Sentit adhuc

proles, quod eommifert

parentes m).

Sed fi

quod

res

eft, dicere voluiflet

>

certe non minus

ipfi difficile, fuo

ae-

Vo,

fuiifet,

quam

nobis hodie^ ifta-

rum familiarum

ironftrare propagi·

nem, quarum

majores tantum faci-

nus aufi funt.

Quicquid horum fit»

in memoriam tarnen

hujus rei Capi-

tuli Wexion.

figillum tria adhuc re-

praefentat

capita. In figillo, cujus ef-

figiem exhibuit Nobiliil. Qemhielm *)

, medium caput

reliquis

err

inentius

9

crucem vexillo ornatam

in vertice geftat, cujus ab

uno

latere» fub ve·

xiilo, comparet

ftella, ab altero ma·

nus ex nubibus

prodiens, pqllice

#

indice & medio di

gitis proteniis cru·

cem illam demonftrat.

g) tfr

Mejf.

f. /« P·

So. *· 9' t·

i?. t. 7.jp. Jo. Mag,

/.

/7. c.

10. MoHi

B 4

Benz»

(28)

14 » · β

Benz. ρ. 0. feqq. ρ. zp. feqq.Paul. Biß*

Jr8. i. c♦ Spegel. Kyrk. biß.

£7^. bikman. dnt. Eecl. p. iof. feq.

Gernh. I* _? c. <?. />. /<?f Vaßov. ρ*

$ι. Βαακ. ρ* /0/. h) man. Benz. ρ.

i) M<ß. t. ι. ρ ga. t. Iy. ρ. /J. b) Baaz*

/. c. 1) Oernb. I. 3* c. />. /74. m) Je, 4^. /· *) p. >7S>

§. VI.

Auétoritatem» facramque

in fe»

ptentrionem,

éeomnes ibiconftituen-

dos

Epifcopos

ac

Presbytcros

, juris- diétionem » quam menfe Martio an.

849

Anfcharius,

&

qui ipfum

exce-

pturi efient

ArchiepifcopiHamburgo-

Bremenfesceteri,a

Papa

LconelVna-

éti erant, eam, ad Liemarum usque»

ultimumlem Scondixex Bremenfibus»), tanto

rigore Archipraefu-

ab eis

exercitam fuiiTe

conftat,

ut nullos in Suecia* Dania &

Norvegia,

iine fto- macho &

invidkj Epifcopos &

Sacer- dotes

admitterent,

nifi aut ab

ipfis,

autalibi ordinati fedi

Archiepifcopali

Bremenfi, five praefentes verbis, five abfentes

fcriptis,

aut nunciis

fubje-

dHonem

ftipularentur,

& obedienti-

am ej, Hinc ex officii

debito>

utque

Wexi·

(29)

m

o ns it Wexioniae cathedram

erigere, feuibi Epifcopus

conftitui

polTet Sigfridus,

cum Odincaro Juniore Daniac , & Äo»

dolpho

Norvegiae Epifcopis, fub

Anun-

do Sueciac

Rege, Olavi filio

& Succes- fore, ad Bremenfem

Archiepifcopum

Ltbentiumi, anno iojo, aut

fequen-

ti fefe contulit,

eique

tanquam Apo- ftolicae, per

feptentrionem,

fedis le-

gato, converfionis

gentium fa&a

nar-

ratione, obedientiam

pracftitit

p). De

pluribus

quoque in

facra

meffe opera- riis

follicitus,

quem

fecum

duxerat >

Ofmundum Suecum , ( Omundum VOCat

Mefjcniui q)

literis

ac

religione imbu-

endum Bremae

reliquit

r). Hic, pro obtinendo in Suecia

Archiepifcopali

munere,

poftea

Romarn abiit, fed in-

de

repulfus,

varia

perluftravit loca,

unde gyrovagus dicitur Adamo s). Tan»

dem a quodam Poloni«e

Archiepifco·

po

ordinatus

in Sueciam accefiit, &

fub

Rege

Sueciae Emundo GawkI, i. e*

Sene, Olavi filio, circa annum iofj

epifcopatui

Scarenii

Archiepifcopali dignicate prarfuit,

invito licet ac re«

lu&ante

Metropolitano

Bremenfi A*

dAlberst t). Emundo autem mortuo,

& Sten«

(30)

ιό ® -q κ

& Stenkilio in ejus

locum faffeåo

,

Ofmundum eo

perpulit Adalbcrtus,

utabdicato» quem

fe

invito

aiTumfe*

Tat,

Archiepifcopali honore, Epifco·

pi titulo

contentus viveret »). Negat

quidem

Baazius x) Bremam

traniiilTe -Sig frid

um , fed perperam.

Adamut

enim,

qui ejusdem fuit setatis, & cui

major inde fides debetur , noftram confirmat fententiarr. Aderant vero

inquit,

tum Arcbiepifcopo

(Eibeiv

tio χ) prttdicatores tncliti Qdincar jupiar Siga/rid aSuedia, Rodokh a NormanniA Bpifiopi , narrantes et , quanta fecerit

Dominus in faiutegentium , qua quoti

dit

comertebantur ad Dominum. J^uos no»

ßer lonttftx, ut parfuit, honorifice di»

niißsi ad pr^dicatjonem denuo mißt y).

Et ii maxime concederemus9 infci©

Archiepifcopo Bremenfi, primutn in

Sueciam fe contuMe

Stgfridum

$ con*

tra fidam tamen veteris veraeque

hi-

Itoriae hinc concludere non licet, ex officii debito illumBremam non adiif- ife. Etenim Pontificqm Romanorum in.

epiftolis fuis

, ad quas Baazius pre vocat,

quereiae de

Romanas

fedis, cir¬

ca eccktias, & res eccleßafiicas

apud

Sueo-

(31)

Μ O Λ 17 SueoGothos 5 contemtu ,

fequentia

refpiciunt tempora , an. puta udo,

nio, 12jo,

adeoque illi

rei,

de

qua

jam fermo eil,

proband«

non

funtao

commodac, Nec

quicquam noftr« of-

ficir fententi«,

quod

in Legenda

Sig¬

frid!, ac vetuftis noflrorum

Scripto-

rum annalibus,

hujus itineris

nulla

fiat mentiOi £8^°* enim /unt, qua in confignancid re rum no[Irarum memoriafu·

periorutn feculorum diligentiam fugerant ?

z).

Srgfridus

Brema in Gothiam re-

verius,

fingulari religionis

propagan¬

das amore ac ftudio

flagrans

,

in do-

cendo ,

baptizando, templisque

con-

dendis,

fedulam operam

navafie

cre- ditur. Circa qu« etiam tempora ,

templi cathedralis, quod hodie We-

xioniae

floret,

prima

ab

eo

ja&a eile

■fundamenta,

vero admodum videtur iimile a)t

») Spegel. /« r. part. 2, p. 77* Me(T>

t. ij. ρ. 22. Ejusdem chron. Spifc. c. 2· p.

/7. o) Oernh. L. 2. c. /. p. ioj. I. c.

p. ifj. c. 4. ρ. i$o. c. S.p. 214

feff.

/>) Me£ t. /. p* 82. t. 12. p. 42. t. /5.p„ fg,

not. CDLXXVII. Fajtov. ρ. β2.Hiß.Arth.

Urem, ρ. /j. fe$%> Ad% Brem* Η»£· L· 4.

f% 4*.

(32)

»g is o

s

c, 46. Spegel,

i.

c. p. 6p% Crantz.

L

4* c*

IQ. q)

Me(f.

t, t, ρ.§i. r)

Ad

Brem,

Η.Ε. 1. 3. c. ij.feqq. Hiß. dreh. Brem,

ρ. ρι.

MeßΓ I.

e.

χ) I.

c. t) Benz,

in

iVaßov, ρ. ι8· feqq. in Mon>ρ, ziß. feqq.

Mejf. t. ij.p* 64. not. DLVU u)

Oernh,

/. 3. C. 12- ρ. 2jf. x)

l.

ι. <. 12. ρ. itf, y) /. 2. c. 46. ζ)

Oernb. 1.

3. c. χ. ρ.

αρ. α) efr. Βααζ,ρ. m.

$. VII.

Sunt nonnulli,

qui Runas, anti- qmflimas hyperboreorum literas, in

ufum

publicum

natas

inventasque,

fub Olavo

Skcetkonung

,

fuadente

Papa,

& annitente Sigfride, abroga«

tas f atque

in illarum locum Latinas

vel

Longobardicas» & Anglo-Saxoni-

cas fuffe&as fuiflfe velint^. Sine Ru¬

narum enim excidio, paganam

religi-

onem eradicari»

Chriftianamque ani«

mis hominum inftillari

poife, despe-

rabantprimi

ejus

propagatorcs, hemtnes

utplurimum exterit runarum ignari,

&

fic ofores c),

Hinc

rem eo

tandem

ve- nifie

opinantur,

ut tam

literas,

quam omnesillis

confignatos libros,

utpo-

te magiaeatque

idololatriac fufpedos»

nonfine maximo

antiquitatum noftra-

rum

(33)

g o R *9

rum damno ac detrimento,

penitus

abolendos, & Vulcano tradendos, la-

pidumque runis

exaratorum

plurimos partim comminuendos, partim, fue-

ceiiu temporis ,

templorum colu-

mnis, fundamentisac

parietibusfutin templo

Catbedrali

Upfal.·, VaxaU,

Up- falU avtiqu& Salenf. Weftman.

fa&um

effe conftat d) de induilria inferen-

dos curarent Sacri ordinis Viri. Ve*

rum feens hac de re fentit Celeberr.

Jatobus ivilde,

Hiftoriographus regni

Ampliilimus,

Tantum enim abeft

y

ut Runas fub hoc rege

Olavo dciiiiie

exiftimet, ut potius

majoris

commo- ditatis, levandaeque

in fcribendo diffi-

eultatis cauffa, fine audoritate

Regia,

toto regno, medio

fere feeulo

11 con- verfo, hane mutationem litcrarum a

Legiferis

fa&am

eflfe,

vero

judicet ii-

milius} runis, ob nimiam, quam

in

exarando creabant, moleftiam , in

exfilium

pulfis, omnibusque librisru-

nicis,

fuperftitione

Monachorum

Vul¬

cano confecratis. Et Rex Chtiftianac

religionis ftudioiiffimus, quamvisMo*

nachorum

adoptafiet literas

, runat

η. tamen abekre non

potuiife creditur,

References