PROPHETIA CA

(1)

Ί

1

D. Dy

Diflertatio

Academica,

DE

PROPHETIA

CA IA PH/E

^>

Job. XL 50.

Quam,

Conßnt. Amplijf.

Facult. Fhil.

In Res;. Acad. Upf.

PneficTe

MAG. J O Η A Ν _{Ν Ε}

FLODERO,

Gr. Ling. Prof. Reg. & Ord.

Publico _exaraini iubjicit.

Stipendiarius Regius.

ANDREAS

WIDGREN,

Angermannus.

In Auditor. CaroL Maj. _Febr. _1771,

Horis onte meridiem folitis.

U _ρfa 1iae, ^

Apud Joh. Edman, Reg. Acad. Typogr.

(2)

Viro

Admodttm Reverendo ntaue PracIarifRmo DOMINO

MAGISTRO

ERICO WIDGREN,

PASTOR! in Ncetra Ρigilanii(ßmo,

PARENTI INDULGENTISSIMO.

Quisque

^eye ^pretia,

heneficiis adcumulatus, fijufla

ⁱⁿ ^idplerumque omnem impendit

iis didicerit

operam, nt

β η tu ·

referat, vefi fi id vires ejus excederet, promeiitas agatgra-

tias. Tibi, Påvens Optime, Denm^ omnia debeo, vitam

hanc, _quam fpiro, otiunt hocce^> quodmihi benigniter fecißi,

Academicum Ef multa alia pnterni amcris dpcumenta, quibus

η cunis inde ad hunc _usque .diem nie crnatum voluißi,

que tanta funt, uberiora filius nunquam a Patre defi-

derarepo(fit. Magis igiturfane nihilconveniensforet^{^} quam

ut tot beneßciis_puremgratiam rependerem. Quibus vero re¬

pendam l Facultetes, 7ί/?ί ovbatus^y millce [uppetunt, verb^α

neque invenio, quibus Ina in ^{me mer}ita, quee certe maxima funt, quemadmodum oporteat, commemorem, wultöque minus,

quibus dignas Tibi perfalvam gråtes. AW femper fibi con-

flaty Parentum nuUa mcrcede

liberos

pojfe explere merita.

In fignum vero objervantioe pietatisque, qua Te coloy exci- pias, Pater DileSiiffime, ferena*placiaaque fronte pageüas hus, iptfj· nomini Tuo conferratas mente offero venerabunda.

Deum prχterea Optimum Maximum ardentijfimis minquam

defiflam[oliicitare precibus, concedat 72/7 vitavi vegetamEf iucolumem> at diu vjyq$ femperque floteas in Ecclefia\ Con- fangvinarum Ef ^meum fu/crum acJolatium exoptatiffimum³ fvavijjimum. /<7 ww/ 8r vovebit,

PÄRENTIS INDULGENTISSIMI

Filius tabecKentiifimus

ANDREAS WIDGREN,

(3)

, §. I.

pjum

JudaiciE

gentis Principes

viderent

Chri-

ftum quum aliis iignis ac prodigiis incla- ruiile, ^tcm vero,edito noyiilime éxcitati La-

zari miraculo, numerofam]uda:orura turbam

in fuas partes pertraxifle, non lento ampli-

us gradu procedendum eile cenfuerunt, aut juflo remiffius tra&andam rem, quam ad evertendam religionem & Jabefa&andum reipubiica; ilatum pertine-

re credebant. Itaque ad iynedrium,cui etjam tunc Ro¬

mana Lege permiilum erat Judicia exercere rerum, quas ad Judaica Sacra ipe&abant, quid iii iilo rerum articu-

lo facere ipios oporteret,retulerunt. Qua in cäuHa quum

aliquantum barere viderentür Senatores, protulit eorum Poncifex Caiapbas hane di&atoriam fententiam: ύμίίς ^«κ

cιόare édsv, die $(αλογΙζε(&ε, ^οτι συμφεξει 'ήμ7ν, Ίνα?</£■ οίν&ξω'

ποε oc7τοΒοίνη υπέρ τδ x&f μη ολον το sSvos· οοττοΚηται.

Quafi dicat': ilupidi vos ellis & bardi, quum non cer- natis quid ad pubücarn cohducat falutem tuéndam: Π,

quacoepit, via Nazirenum graiTari fiverimtis, ad nomi-

Λ 2 nis

(4)

<Ü> ) ⁴ ( $i>

nis farnam Tibi pariendam, brevi erit futurum , ut vaga multitudo increfcente indits viri claritate fe in ipem in-

duci patiatur, fore ut ejus ope noflris cerviribus excu-

tiä.tur Romanum jugum: hinc facile concitandai turb#

quantnm labem & perniciem acciiis fatis aiitea opibus

noftris fint importatura; ^nemo eft, quin videat: pr^ftat

ergounum hominem, tot concitatorem rurbarum, mo·

ri,quam totam gentem in extremum adduci difcrimen:

agite ergo, hujus vrri nece ialutem patriae redimarrius.

Verum tarnen in aliam, ac dicla a Pontifice fint, _partem accipienda, ex fpiritus fanuli mente, eile verbaifta, con-

ilatex fubjun&a Evangeliflae epicrifi: τ8τοJe «<p' §αυτ8 ύκ

εΊπεν* άλλοί, Αξ%ιεξεύς ων τ8 ενια.υτ& ίκείνβ, προεφητευσεν, ort

εμελλεν^lv\a8S άπ&νησκειν υπεξ> Τ8ε&ν&ϊ. In quorum illuftra-

tione verborum operam qualemcunque· nodram collo- caturi, veniam petimus, fi Tuo, B. L. defiderio medi·

tationes noftrae minus deprehendantur reipondere.

II,

Primo omniuro loco indisquifitiqnem veniat, _qua-·

nam via JOHaNNFS, qui Caiapham dicit Pontifkiura

munus obiifie iftö, quo ChriiluspaiTus eil, anno, in gra- tiam redeat ^cum LUCA, qui in ariibus Apcilolicis C«

IV. v. 6. indicat eodem tempore Annam fujile Poncifi-

cem, atque iniuper etjam in Evangelica Hifloria C.III,

v. 2. non muko ante emortualem Chriili annum fa-

ifle utrumque, & Annam & Caiapham, pontifkali mitra infignem. Ad hunc iolvendum nodum alii aliam viam

ingrefli iunt. Euere, qui dixerint, iilo urique tevo, quo, violatis fub Roroaocrum principatu Judaicis Legibus, venalis & deiultoria fuit dignitas iila, acciditfe non nun·

quam, ut Pontificio muneri, vel fimul vel alternis obe-

u ηdö, bipri eodem anno adrroverentur. ^Verum, il i(ljus annales gentis pervolvers libueiit, videbis claiiilimis verbis

(5)

• ) f { ·

bis adnofatum, _nunquam confvevilTe Juda?os _plar« fi-

mul pontificali munire jure ac dignitate: _neqqe in fori- ptisJOSEPHI, qui Pontificum feriem pertexuit, uliuna

mc legere memini exemplum, quod

adveriae

fententiae patröcinetur. Et quidem quod ad Caiaphsm attinet, jllum difertiffirne dicit JOSEPHUS ff), non fociata ^cum

Anna opera Pontificia jura exercuiOe, ied, interje&is non-

nullis, huic fucceiliile, quod infra pluribus expianabitur»

EVSEBiUS violatam eo temoore fuilfe Moiaicam Le*

gem inde conficit, quod όνο kr^{c ι} kcctcc το οουτό άξχιεξεις

syhovTo" at quam parum Tibi ifte Hritoricus ccnilet, vel

inde patebit, quocl a'io in loco conjun&ionem illamAn¬

na? & Caiaphas apud LUCAM ita interpretatur, ut intei- ligendum fit, quantum quidem ad facerdottum, iepara-

tos illos eile,nt, quantum ad tempus pr&'dicationis Chri- fti, conjun£tos, ita ut Annas in annum baptifmi &

Caiaphas in annum psfTionis conjiciafur. Verba EVSE- BII ha?C funt b _): φησ) όε αυτόν (χξ'^ον) ^γ\ $εια γξαφή

τον 7ίάντοο _ty\s $t$ctffKcchiocs διατέλεσα^ι _%fovov _ετι) οίξχιεξέωσ

Α'νν α ngjj Καϊάφα* όπλχσα ότι όη ^εν tc7sμεταξύ ^της τύτωνεΤί~

σι Λειτ&ξ*γΙοιε ό πάςτης ωόασν.αλιας άυτω συεπεξάν&η χξόνοε*

άξ^αμενα ^μεν κατά την τ£ Αννά άρχιεφασΰνην, μέχρι οε τη?

οΐξχης Tt Καϊαφα 7ταξχμεΐναντος, ti' ολος ό μεταξύ τετξα-

ετης τΐα-ξίςαται ygcvos. Indicatum ergo verbis LUCΜ

putat EVSEBiUS, Chriürum bapfizaturrt^aJohanne faerurn-

que minifterium exorfum fuiile, Anna Pontifice, il- ludque obiiiTe temporis fpatio, quod interjeftum fit

inter Annarn & Caiapharo. Verum LUCiL verba ad*

eo funt clara, ut nemini, fui modo fit confcjus, ^non poffit eile perfpeéVum, indicari illis, ^non quamdiu Mes*

fias docendi munere in terra fun&os fit, ied quoηam

anno Johannes,ex ipiritus imoulfu, baptizandi ac docen-

A ι di

α) Antiq. Jul LXF1JL c, 3. h Hiß. Écclefi LJ.c.iq,

(6)

# ) 6 ( #

^

di provinciam adierit. Quo etjam accedit,

quod, fi

tempus rifc κηξυζεχε rå xugift ^computatur ab Annas pontificatu ad Caiapham, fcqueretur, ^ex calculo SCALIGE-

PJANO ^c ), ut Ciirifhis paflus eilet anno XII Tiberii,

quo ad Pontificalem dignitatem evectus fit Caiaphas,

quum tarnen LUCAS au^tor fit XV demum Teberii

anno enm baptizatum fuifie. Nequc prasterea, fi, quod

LUCAS docet, Chriftus fit baptizatus Pontio Pilato ex- iftente Judasas procuratore, potuit id factum e(Te fub pontificatu Annas, quum jOSEPHUS tradat d) ipii Sa-

ferdotium ademtura fuifie a Vaierio Grato, tribus circi-

ter annis ante Pilati adventum in Judaeam. Quum

ergo hac non iatis bene procedat res, alia eam via ad- greditur SIGONIUS e)>, dicens morem inter Judasos in«

valuifle, ^ex quo Pontificalis mitra uni ademta transferri

in alium coepiffet pro lubidine Imperatorum aut Praefi-

dum Provincias, ut etiam illi, qui e dignitatis gradu

illo dejecti erant, Pontificis tituio nihilominus^, dum vi¬

ta maneret, decorarentur: & quum conftet in Pontifica-

li folio iedifle Annam, ad fidem _pronum efle ait SIGO¬

NIUS, ideo eum vocari ά^χιεφοί, quod vir eilet Ponti-

ficius: ni cui forte in mentem veniat dicere, fuifieAn¬

nam ftationis cujusdam Sacerdotalis five F.phemerias Pras<

fidem, _atque ideo άξχιεξ'εως nomine honoratum. Ut ^ve-

ro nos concedererous, non cum munere ipfum titulum

exuiiTe Pontifice«, fed qui vel unicum annum dignitate

ifta prsediti fuerunt, ^{eos, per} reliquam vitam omnem, iummos Sacerdotes dictos fuifie; ifta tarnen adcuratio,

quam Evangelifta fe&atur in notando ^anno, quo Curi-

ftus eftmuneri fuo initiatus, non finit nos creaere, po·

tuifle illum in animqm inducérc ejus notam aliquam pe·

tere

V χ.

>

c) Conf. Scali%erl profeqomena Evfebiana ti) Antiq.

Jud.,L. xrm c. de 3. e)

'fcp

(7)

# ) ?i #

tere a viro, qui nullo cum imperio tuncfuiilct: impri-

mis quum ejus ordinis plures eotempore eflent, qui ^non

minus ac ille, iniervire potuiflent »anno illi defignan- do, Γι quidem res id pati viia fuiflet: receptutn utique

morem eile novimus, annos & tempora fignare ^eorum, qui rebus ipfi pradurtt, ήοη exau&oratorum aut munerc dejeåorum, nominibus. Ha?c non improbabilis ratio op*

poni etjam poile videtur alteri iili explicationi, a qua ie

non abhorrere innuit SIGONIUS. Videlieet quamvisve¬

rum eflet, Liturgiarum & Ephemeriarum Pradides vo-

catosfuiile άςχιεξεΊς, quum!tarnen ifta dignirate confpicui complures eRenc fimul, haud iäris frequentato mori con- gruenter fecifle dixeris Sacrum Scriptorem, ii quidem, quumaliar bippeterent digniores & manifefriores temporis

nota?, iliud fignavifTet nomine viri, non alia in republica dignitateeminenris,

nifil

qua? illi cum permuleis aliiscom¬

munis efler.BARONlUS/) addignitatem aliquamCiviiern

nos reipicere beic jubetdquem feeutus SFLDENUS g) ita rationes iubducit. Syncdrio, qüod Hieroiolymis floruit, Magno bini perpetuo praefuerunt, quorum alter, qui

Prides fuerit primarius, dicius fit alter 3^: jam

vero fuit is habitus reip. Judaicae ifto tempore, ut principem in ceiebri illo Collegio locum tenerent fic άξχιεξεϊς, unde factum, ut in icriptis Ν» T, interdumad

civilem interdum ad eccieiiaHicam dignitetens referatur

vocabulum illud: ubi de fun£lione iac:a fimul curu Pon- tifice verba fiunt, ibi palam elt denotan illum, qur pon-

tificatum ab Arone derivatum obtineret, üt Fbr. IX» 7.

at verp ubi η η omno detun&ione facra, fed de Ci- vili rerum adminiflxarione Pontificum, id eft, auate-

nus cum imperio a Romanis temperato fuerunt, agitur,

quem·

f) <wn. Eccl. ^mm. X. ^an. XXXI. g) de fucceßione in Pontif% c. i3.

(8)

• ϊ I ( #

quem 3dm

od

um

paffim

quum in

Evangeliis

tum

in

A«

poflolorum a£tis, ved latis eil ßmile ibi lllo nomine defignari Pontifices, non qua in Sacram dignitatem e- vecfi _eilene, fed qua civili prareflent adminiftrationi·

Hinc conjicit SELDENUS, ubi a LUGA Annas &

Caiaphas fimul Pontifices fuiiie .dicuntur, non iilo no¬

mine denotari facrse functionis dignitatem·, fed Civi-

lem eorum adminiftrationem, ita ut anno Tiberii XV.

feu in loco iilo LUCyE,. Annas fuiiie videatur Princeps Synedrii, quum primo is loco nominetur, Caiaphas ve-

ro Pater: quemadmodum viciflim ^anno

paifionis

Chrifti, Caiaphas fuerit Princeps & Annas Pater. Sed eft hsec

conjeftura folido deflituta Fundamente: unde enim pro·

baverint viri eruditiflimi, Principem Syne'drii dictum

fuiiie άξχίδξέα? In Hebrxorurn icripds frequens occurrit mentio ^re _NTO, qui alium habuille dicitur quafi vi-

carium ipfi adfidentem, dictum a fapientibus plfll 3K b): at illum KTO vel 3& vocatum fuifle Principem 5a-

ccrdotum nullo probacurn eil ceilimonio: neqae, judice

CASAUBONO /), eile videtur ratio, cur qui Collegio

iiti praefideret, hoc nomine notaretur, quum, fi hdes ha--

benda fit Rabbinis, in illud cooptarentur non Sacerdotes

tanium & Levits, fed ex cetera quoque Ifraelitarum turba, qui fapientia pollerent. Certiori fundamento ni-

ti videtur illorum iententia, qui dicunt Annam & Cai- apham in loco LUC/B conjungi, quod alter eilet Pon-

eifex Maximus alter ejus vicarius, _[jd diclus: Ssd tarnen

non defunt, _qua? huic etjam explicationi opponantur;

utique enim, ü adeuratius expendäntur JOSEPH! verba

£), qua: ex graeco. in Latinum translata fermonem ad-

fer-

b ) vid SELDENUS de Synedriis L. IL c. 6. CA-

SAVB0N1 Exerc. XIII. annal. Baronii. i) L, c, k) Ant\

Jud. L, XFIl ^c. l

(9)

f ) 9 C ^ x

ferre lubet, Matthia, inquit, Pontificatu accidit, efjama~

Jium Pontificem ad unum dient fubßitui, quo Judcei jeju-

nium cekbrant; ηam Matthias ea notte, qua pracedebat di*

em jejunii, vifus bibi eß per Jomnum cum uxore congredi:

quum ob hoc ad rem divinum faciendam non ej]et idone-

us, datus eft ei Jofepbus Ellemifilius adjutor vicarius pro*

pter cognationem, ti, inquam, baec verba expendantur, fa?

eile quis in eam induci poilit fententiam, ^ut putet, vi-

cariam ejusmodi iacerdotii prsefecturam ^non perpetuam fuiile aut ordinariam, fed ad breve temporis fpatium aliqua urgente neceffitate concedi confveviile. At

contra ea probarunt SCALIGER l·, CASAUBONUS m)t

DANZiUS η) aliiquedignitatem

TöVlUn

JHD [JD fuiile

perpetuam ^, ita tarnen ut in facra funcdione furamo fa-

cerdoti tunc tantum vicarius fuccederet, _{quum per} mor- bum aut aliam cauffam ionticam ipfe non poilet obire

ea munera, quac, prteter folum Pontificem, nemini fas eilet obire, pradertim quum expiationis die in ian&a adyta ingrediendum eilet, quo ingredi nulii licuerit fa«

cerdoti, prceterquam ipfi aut vicario ejus. Ideo tanta fuiile dicitur hujus vicarii dignitas, ut alter Pontifexha-

bitus & vocatus fat: neque alius ordinis fbiile dicunt _jro

tVW q«i i Reg. XXV. Mf. jungitur ^τω twin jHD. Quod

ü ita fefe res habeat, vero eil fimile, ideo Annam &

Caiaparn conjnngi, quod alter eilet (ΓΟ alter

?WD vel jro fJJD- Sed in re adeo impedita atque in-

certa nihil nos quidem definire audemus: fequatur quis-

que explicandi rationem, quas minimis ipfi videatur dif-

ficultatibus obiépta.

§. III.

Quod ad prafens argumentum attinet, noviile fuf-

B An

l) Pro/eg. Evjeb. m) Εχerc. XIII. ad, annal, BA*

RONIL η) de funtt. Ρ, M, m adjito aniverfa,

(10)

ti ) 10 C >&

' . V,

fecerit, Cajapham

pontificio

munere

fun&um

eo anno fuiile, quo cruci fuffixus eil

MeiTias» Au&or enim eft

JOSEPHUS o) Valerium Gratura,

Procuratorem Judasas,

tempore

Tibérii, ademtum Annas iacerdotium detuliile

Ifmaeli Eabii filio: quo paulo poil

dejeåo,

io Eleazarum

Anani filium iilum honorem transtulifle, hoc, poil än¬

nuam muneris fun&ionem, nd privatam fortem redirc juilo ^, dediile Pontificalcm mitramSimoni

Camithi fiiio,

tandemque exa&o anni fpatio,

jufMe hunc ced^re

Jo-, iepho, qui di&us

fit Caiaphas. Hoc in

munere

confir-1

mato Romarn repetiiile videtur Gratus,

tmdecim

circi-.

ter in Judasa annis exaclis, cui deinde

iucceffor

miiTbs

eft

Pontius Pilatus. Et quum, eodern tradente Tudaicarum fcriptore rerum p)> a Viteliio

dernum Pilad fucceflore,

in Caiaphas Pontificis locum fiibrogatus

fit

Jonathls A-

nani hlius, confequens eil, ut pluiculum temporis is

fonclus fit munere hoc, non quidem ieptemdecim annos; quod,

manifefllilimo Calculi

errore,

vult BARO-

.NiUS, fed ^per oclennium circiter:ab excitu, puta, prin¬

cipatus Grati, ad

initia procurationis Vitellii,

atque

adeo

toto iilo tempore, quo cum imperio

fuerit

Pilatus.Quo

circa non poilunt non ie

manifeiliiTimi erroris

peragere

reos, qni, üb i jegunt

Johannem EvéngeliRam dicere

Caiapham fuifle άξχιεξΐα τ& ένιχυΤ8 εκείνα,

Ρontificem

an-

vi Witts, _quo _nempe nec-i

datus eil Chriitus, mde Tibi

concludere pofle videntur,

pontificiam funRionem

eo tempore, violätis

fub

Romanorum

dominatu JudaicisLe¬

gibus sc inilitutis,

ordinarie fmile

^annnam:

quafi hie

eilet lenfus verborura Johannis: contigit Caiaphas pon- tificacus emortuali Chriüianno, quem,» hoc elapfo, ob-

eundi iors obtigit alii,. & fic demeeps per annuas fac-

ceiliones continuas. Verum enim vero, non, fi ponti-

fex o) Antjud. L. Will.c. 5. p) L·

XVILI

c, <S.

(11)

® ) I"· ( ®

fex fuerit illius anni, ideo _negatur illum & ante & port

illud terapus iffcadignitate prxditum fuifle. Accidif, ^ut

trium C&iaphas deceilorum facerdotium perexiguo unius

anni fine circumfcribéretur, fed quod iliis uiu venit,

non ideo fa&um ert, quod vel Lex aliqua vel recepta

ac confirmata confvetudo ita juberet, (ed quia fic pla-

cuit Romanis Praefidibus, qui nihil non

dediiié

viden-

tur avaritia?, odio vel gratia:: unde etiam repetieris rationem, cur Caiaphae adcolicuerit eile feiici, ut amplius ieptennium iftura.honorem obtinuerit.

§. IV.

Quum Caiaphas ille, ecclefix Judaicx

Pontifex,

iti Synedrio confideret, ^cum ceteris fkerdotum principi-

bus ac fenioribus de ^re maximi mornenti confultaturus, occepiiTe dicitur ab Evangelifta divino fpiritu a&us πξο-

<βητευειν. Ergo Caiaphas inter Prophetas.^

Sciicitatur LIGT-

"FOOTUS q), ita porro

argumentando

pergens: Non

''exrtiterat inter Pontifices, inter Sacerdotes, inter popu-

^lura per annos quadringentos & amplius

propheta quis-

"piam, & Caiapham primum

prophetare? Longiffime

''petita eft hujus rei ratio, dum

adicribitiur officio

ejus

"pontificali, acfi ex ipfo potificatu fieret vates. Ratio-

"nem propriam reddit ipje Evangelifta, quum

dicit

"χιεξζνς ^ων ενιχυτα εκείνα. Quse

verba dirigunt Le£loris

"oculos in ipfum annum potius, quam

in pontihcem.

"Erat ifte ^annus ille magnus

efFufionis fpiritus Prophetias

revelationum, cüi fimilem nec unquana videratmun·

''dus, nec erat viiurus. Et,cadunt non nullae guttulse fu-

"per hunc improbum ut miese

aliquae

a menia

filiorum

"adeatelium, ^ut ab ipio horte

redemtoris ederetur tefti-

'monium de redemtione &c. Duplex in hac

Ligtfooti

B t ar-

q) Hor, Hefa, in Evang,

Johannis

(12)

argiimentatione occurrii momentum, quod minuendum

non nihil fit. Primo dicit Prophetiam ita

penitus inter

Judaeos

exfpiraile,

ut per

quadringentos amplius anncs

nullus exftiterit propheta: quo magis miru'm

fit impio

Pontifici id donum contigiffe: atque hinc

deinde conclu-

dit rationem prophetiiE hujus

repetendam efle

ex

ipeei-

aii iitius anni privilegio.

Quod

ad prius

atlinet,

non nos prseterit eommuni

Jud^orum

ac

Chriftianorum confentio-

ne tradi, filentiumDivinorum

oracuiorum in Judaica

^gen¬

te repetendum ab

ilio

tempore

eile,

quo

Malachias vivere

defierit, vel fuam ediderit prophetiam, quas

in prophetiro,

volumine ultimum occupat locum: id quod

JOSEPHUS

r) eum in modum mitigat, ut

nullos

innuat

iito

tem¬

poris intervallo

exftitifTe viros, qui

tanta,

nt prius fa¬

ktum fit, argumentorum

evidentia confirmata auftorita-

te muniti, populo aperuerint,

quod ipfis ipiritus iug-

geiTilTet, ullave tantae

fidei icripta ediderint, quibus vel

rerum geftarum memoria

fit confervata, vel coeleites,&

rationi imperviae veritates

fint comprehenfar. Si

vero

ejus

ordinis Propheta; ^non floruerint, an

jdcirco negandum

elf, fingularibus quibusdam

perfonis contigiile revelatio-

nes, quibus de rebus,

vel ad ipforum privatam vel

^com-

munem falutem fpeclantibus, fint

informati ? Id profe-

&o nos negare non finunt

JOSEPHI Hifloria: pafTim in-

ferta exémpla pontificum aliorumque

Virorum, quibus,

vel vigilantibus vel per

quietem, lui comrrercium im-

pertierit Numen, Sed

ifia

non magnopere urgemus,

quum provideamus

före, qui dicant, åk<rvcTov πχξΆ-

σ;ν credulo fcriptori fisdle potuifie imponere.

Certiori-

bus niti fas eil srgumentis, cujusmodi facra

nobis Hi-

ftoria abunde iufficip Quis enim Zachariam e. g. exe-

merit Prophetarum ordini, ut cui non

angelus

tantum r) Contra Apion* L. 7,

(13)

II ) 13 ( #

in facra occüpato fun^ione adparucrit, fed qui infupcr

etiam _, repletus fpiritu ianfto, inilantcm irapletioncm di-

vinarum promiilionom, fuique fi ii, viam Chrifto bqfe- paraturi, proiperos iuccefius, aliaque eo pertinentia ex- imio Carmine l^tus celebraverit? conf. Lue. I. Neque

filentio praetereundus eil Simeon, vir juitus & religio- fus, exipe&ans coniolationem Ifraélis Luc. Ii. 25. nam

& illum fuo adßatu dignatus. eil fpir'itusy ita ut illo

a£lus in teroplum ventitaverit, puerulum Jefum fuis ul-

nis exceperit, ejusque in terram adventum inter hy-

mnos & laudes exofculatus fit. Quo minus dicere fas fit, novum prorfus atque iilo aevo inauditum hoc acci- diile, quod Pontifex divino agitatus fit motu: & ante

& pofl Caiapham exflitere multi, fi non propheticomu-

nere ilhiilres, at dono certe prophetico ornati. Sed vero non eo tendit LIGTFOOTUS ut donum iilud, _quan-

tumvis infolens, Caiaphte deneget: dick tantum, cur

ipfi praeter morem contigerit prophetare, rationem eile

inde repetendam. quod. Pontifex eifet iUius amii, quo

ipiritus ian&us uberiori copia eifet fuper Ecclefiam ef- fundendus: quafi emphafis Apoitolici diåi fita foret non in _voce, Pontifex, ied in adie&is verbis rS maurS heiva,

&: quibusdam guttulis illorum donorum, quibus eccle-

fia eifet locupletanda, improbus ille irroraretur. At ^vero idem ille Apoilolus, qui Caiapham dicit prophetaile, apertiilime teilatur C. VII: v. 59. extraordinaria illa ipi¬

ritus faa£ti dona, _qua: initio nafcentis Ecclefiie excellen-

ter viguerunt, nondum collata nec conferenda fuifle,

ante Chiili

$οξασμόν,

& ^ne ^tunc qiiidem promifcue o- mnibus imperrienda, ied tantum rotg πιςευα&ϊν hg αυτόν.

Qui _ergo illius primitias fpiritus Caianfram acceoiife di-

cemus? Quod ii ^vero omnino latentem in verbis hifce,

T8 ένιοίυτΖ iye'v#, emphaftn querere velis, _conjungas illa

€um vocabulo, άξχιεξευε, atque fic deinde calculos po-

B ₃ _, _nas»,

(14)

w ) '4 (

nast ifte Jam annus

agebatur,

quo

fummus nofter Pon-

tifex introiturus cflet in

ianctiffirnum,

a?ternam

nobis

re- demtionem parturps: quo

facto,

ut ceterorum

rituum

Leviticorum, ita iummi

pontificis officii nullus

am«

plius ufus

futurus eilet. Quuoi ergo vere ifto anno

exfpiraturus eflei

pontificatus Judaicus, placuit Deo, ita

moderari ejüsdem anni Pontificis lingvam,

uthujus rei

ipie indicium perageret,

b.

^e.

vaticinaretur de redemtio-

ne per fummum animarum

Pontificem, & quod inde

fequitur, de

brevi ceflaturo judaicorum Pontificum ufu.

In hujosmodi meditationem ac

commentationem, haut

fine ratione, & ne

LIGTFOOTO quidem invito, quis

inciderit: at eo tarnen adfirmatenon

dixero facrum fcri-

ptorem

refpexiffe,

^quum

& alias eile poffint rationes,

cur potius fcripferit άξχιεξευε ων T8 ενιαυτ8

έχεΙν&>

quam,

omiuQ temporis indicio,

άξχιεξενς

ων

τϊςοεφύτευσε.

§'

V.

Exquifituris nunc porro,

quis fenfus fit verborum,

quae ex

prophetico ipiritu emanafTe dicit Evangeliila

^,

occurrit Ccleb» HEUMANNUS s)9in

notione verbi

ττ^ο- φητέυειν

cogitationes omnino eile defigendas di&itans.

Geminam autem huic vocabulo

fubefle poteflatem dicit:

non enimde illis tantum ufurpari ait, qui vero

a&i fpiritu

arcana pandunt,verum

de illis etiam, qui malo impuffi ge-

nio, auttcmcre fibi adfumta

divinandi facultate tumidi ali¬

quid effutiunt.

Quum

ergo

Caiaphas infeilifTimus Chrifti

hoftis, diVinofpiritu plenus

cife

non

potuerit, confequens

eile putat, ut priorem

illum fignificatum

non

admittat

το TtgofptfTsvsiv9

ubi illi tribuitur, fed quidquid ille πξοφη-

τευων dixerit, id profe£tum

fit

ex pravo

animo

atque

ad

fallendum compofito.

Hifce prarmiffis ita rationes fub-

ducit HEUMANNUS: Antiquioribus

temporibus & fub

/ primo

s) €tf|uwna bei

Job*

(15)

primo templo conftat fummos Pontifices vaticinar.di do-

tibus polluiße, imprimis quumfin peftore illorum ipien-

deret Urim & Thumim: jam yero evanuerat quidem ,

maxirnam partem, iftud donum Caiaphae a?vo,~nec ge- ftabatur amplius pontificalibus adjcftum veftibus infigne rlfud, ne tarnen itib fecundo templo quidquam deefiet, quod iacerdotii gloriam fub prirai commendaverat, e£-

finxerunt quandam ian&iffimi Oraculi formam, qua con-

fpicui efient Pontifices facra induti veilimenta, Quum

vero porro Caiaphas, de re maxime momentoia cum ceieris Principibus iacerdotum confilia collaturusj-in Syn-

edrium eonfcenderet, ^{non vero} videtur abfimile, eum

pontificali ornatu fe induifte, vel quod inani imbutus

eilet perfvafione fore, ^ut fpiritus ipfi fuggereret, quod

in ifto confeilu didurus eilet, vel certe, quo facilius perfivaderet ceteris, divino fe inftin&u & adfiatu ad lo- quendum concitari. Hac plenus perivafione, ubi alios iupcr prppofita quseflione difierentes audiviffct, in hunc fere moduna ipie fari occipit: vos nihil, quod c re noftra fit, intelligentes, ex humano ingeoio profe&a ^con¬

filia promitis: ego vero, quem tacito adfatu dignatur iupremum Numen, folus novi quid praeiens ^{rerum no-}

ftrarum habitus exigat, atque

icfeo

^raemct audire vos oportet; praftat, non roeo, Ted Dei ipfius confilio, u-

num mori, quam totem perire gentem. In hane fen-

tentiaro quum

jöcutum

conflet Caiapham, haut diffici-

le eil intelleSu, quo pertineant Rvangelift« verbairSro

socvt8 éit tirtev αλλ' άςχιεςενε ων rs εναχυτ8πξοεφητευσε, hunc nimirum eile fcnlum exiftimat, non, ut ceteri, iuamet ipfius confilia peftore expromfit, fed ϊτςοεφγιτενσε, h. e. locutas eil ^ut vir divino fpiritu a&us, queraadmo-

dum ipfe credidit aliisque perfivadefe voluit, vel, ut e-

jus tuIit fipfa opinio, orncula fudit. Hujusmodi ne&it HEUMANNUS argumentationes, parum^, ut nobis qui¬

dem

(16)

# ) *6 ( # _v

dem videtur, firmo tibicine

fultas. Primo enim proba«

done eget, quod

vir eruditiffimus veriiimile elfe ait,

nempe fummos

Sacerdotes gedavifle unquam extra tern-

plum

pontificalia

ornamenta:

& Γι vei maxime verum

föret, ifto ornatu confpicuum

Caiapham in Synedrium

^-

ventitaile, an adeo ipfi obtuium

fuifle pedus

putemus,

ut vel ipfe crederet

prophetlcum ipiritum fe invafurum

efle, ii pedus fulgeret

quodam imitamento iliius ora-

culi, quod fub primo

templo viguerat, vel adiidentium

in animis fperaret fe

poile hac ratione excitare opinio-

nem illam, quafi nihil

loqueretur, nifi

ex

divino indin-

du? Diuturni temporis ufu didicerant

crebriores Dei ad-

fiatus noη exipedandos eile,

nedum

ut

coniuita fandis-

fimi oraculi imagine ipes

edet Pontificibus in notitiam

perveniendi

divini coniiiii, Ipfi Hebraeorum Magidri,

ubi illius imaginis mentionem

injiciunt, hoc fatentur,

dicentes gedatam

quidem illam, led oraculi in loco nun·

quam habitam

fuiile t). Adeo ergo nos quidem non

putamus

Caiapham potuifle

tam

dolida perfvafione eile

imbutum, ut ne credamus

quidem in animum illum in-

duxiile ido modo imponere ejusdem

concilii fbciis. At

quid ed, cur

exquirarims quid ille animo agitavent? Si

ipiius Evangelidas

verba confuluerimus, patebit πςοφητεν-

ειν non edeeffutire, quod quis pro

oraculo de coelo de-

mido habere velit, fidum licet dt

illud

&

inane: ipie

enim racionem aperit, cur

propheticum quid & omino-

ium in Caiaphae verbis

ineflet;

or/,

inquit, εμελλε?

o

1η·

σ&τ ofTTο&γησκειν υπες Τ8

sSv&s·,

v&f £% υπεξ

rS eSvas

jucvovy

κ. τ, λ., quafi dicat, qua2

Caiaphas protulit verba in fe·

natu, non ex humano ingenio

profeda

erant,

fed elu-

cet in illis quoddam

prophetici ipiritus effedum,

or; ε-

μελλεν Iψχς &c. nam vere

oportuit Jefum,

ex

xterno Dei

^ con-

t) vid.

SELDENUS dg lucceff. in Pont. L. IL C. S.

(17)

eonöllo;

teori pro

jadaicä

^gente, ^nec ^tarnen _pro _illa

fala",

ifcä

ut difeerios Sc ^errantes oyespnlHgeret Qutsni

ego aperuerk Dff arömum coniilhmy''^ue ntiHbt-rn X- te, vére dicendus efl prephetaifé, lYiharc expikatiö

fponce fua

flu

i^t ex Eyonge'ifter yerbfs, Γι modo, poftco maforis

diftinåionis-(igno,

τo τίςϋεφγ\τενσε dinmatur ^a fe-

q lentibus verbs, iecus ac in omnibus, _qua* coniulere licuit, editionibos faptum invenifnus: co mmod» (Tinaum

utique nobis viietur ede, il ita foibantur & didingvan-

tur Vcrba hapc: T&rc αφ £χυτ$ &κ £l7ravy οΙλΑ αξχιεξεύ^ ^ων

Τ8 ενιιχυτ8 faéiv# π^οεφήτενσεν rationem hinc porro aperir,

cur pro prophirtia habenda eflent, %vt εμεΛλενρ, r. Λ· ita

ut ert eurndem heic ufum habeat, ac Mctb, V. 2$. XL

29. XII 42. reddendum, quoniam, nam. Si vero, quem HfcUMANNUS vult, iigibcationem demus ^τω τΐξοφητίν

ειν, hic fernpe, atque is ineptus admodum, ienfus emer-

get: ut iple putaoat & perivafum eile aliis cupiebst, non

a ié ipfo dixit, prarflarc ^unum mori, fed prophetavits

nam vere oportuitChriilura mori pro hominibos. Sed quis efF, quin cernat, hoc valde eile

άσύνίετον;

neque hoc forte prgeteriit HEUMANNUM, nam geminas illas

rS προφήτευε;» notiones conjungi poile in lequentibus dj»

cit, ita ut, fi το ΊΓξοεφτητευσε ad Caiapham referatur, ha¬

beat ilgnificatum faiii Sc. fiéti _vaticinii, at Γι r^ipiciatur

ad (enium, qui ^ex vebis ejus eiici queat, ηοή refpuat fignificadonem alteram, qua de vero Dei oraculo ufurpatur* idque hoc modo: Cakphas πξοεφητευσε, h. e. in-'

sni faftu tumens videriyoluit oracula fundere, & requo- que ipfa fudit, praeter confilium & voluntarem fuam,

nam, alio licet, ac ipfe putavit, ienfu, oportuit Chri¬

ilura _mori. Verum, noftra quidem fententia, ^non fas

gnificatipnes,minime omnium in hoc locö, übt,fi ^retme·

atur reeeptior notio, ienius planus eil & facilis, _{quem, ut}

C pau-

(18)

• ) 18 ( ·

päpeis

äbfoivamus, hunc eile

putamus,

Peculiari &

grcsno

iummi Numinis motu factum eft, ut Csiapfcas eloque-

retur verba, qua?

reconditum fenfum habererst,

ouam- yis eum ipfe non inteiiigeret: & quam ex

ipfius

ore eii-

cuerit Dens prophedaro, quam is alia mente protulie,

nec prophefiam eile credidit,

dicit Evangtiifta,

eum non

a fe ipfo iocuturo eile,

feri prophetaiTe.

§ VL

Supereft, ut vetbo tantum perquirarous, an

(Ma-

phat verba^, fl vel maxime

refpiciatur ad (eniom,

quo

ex ejusore ea fpiritus elicuerit, ramen prophetixnomen tueri queant. Si ratio habeatur natalium,

dicendus ed

is demum προφήτευε#, qui futura

pracdicit: fed

^quum

hac

ipecialis notio minus in hunc locum

convenire videa¬

tur, alia qua?renda ed aliquantum laxior, quam

npbis fup«

pediraverit VITZfUS ^t ⁾ ica

Prophetiam definiens: Pro-

phetia eft cognitio & patefaBio verum arcanaru>n, quas

quis

non ex proptia folertia, neque er aliorum

relät

inne, Jed ex cceleßi extraordinaria Dei revelatlofje novit Quam fe-

cuti dixérimus propheria? nomine notari quodcunque

quis

protulerit, iive

futurum fuerit, iive praefens

aur pra· · ritum, immo, iive res fuertnt aut eventa rerum fingu-

laria, five veritares cujuscunque generis univerfales, mo¬

do illorum notitia profeita fit ^ex cce'edi atque extraordinaria retfelatione. Quum ergo, Chridum

oportmiTe

mori _pro redimendo humaoo genere veritas

fit,

in cujus Cognitionen! nullo humani

ingenii

acumine

penetrari

pollit, nihil prohibet, quo minus

illam,

ex ore

Caiaphae

prolanm, propheriJm ^vocemus.

Hiric exnlicatiohi ad-

cjuiefce ^e quidero poffenius,

léd

juvat tamen

aliquantum

altius rem repetere, quibusdam ex Grarcje

l ingvx

peoo depromtis fublidiis. Prakter nativam

illam & propriara

no-

t) Mifcell, Sacr, Tom, 7, c, 2»

(19)

Φ ) >9 ( Φ

cotiöi)iiT>( ufurpatur ^isunquatn

Ttectpl eodetw

^~r,snen

fenin, _quo _{ντροφητΊΐε}\ eil uutem

ντιόφάτηε

^> quafi

dicaS

Subiocutqr, qui

loquitui; fub Vate, hoc illi veluti didan«

ic quod ßidurus fit, h. e* vaticiniorum Internuntius at-

que interpres. Hinc vocantur Poet» Mec-av ύποφητχι,

quod fint velut Sacerdotes Mufarum,

eaquecanant,qu«

ciidata fint a Mufis. Ad eumdem modumdenotat _πςο·

φητηε fåcrorum antiftitem atque oraculorum Interpretern:

quo refpkiens Diogenes apad lucianum «}, vocat

fie άλη&εΐκε 7ΐξίφγ\τψ, vertatis Antiftitem, qui veritatem profiteatur & populo interpretetur. Hane fignificationern

imitatum verbum 7τξοφητενειν non eft tantum futura ^pra?·

dieere, verum etjam Ärrorum Antiftis arque oraculo¬

rum interpretis mur/ere fun^i. Hoc feniu ufurpatum

occurrit a PTUTaRCHO _ν): Εχεκξοίτ85>inquit, 7Τξοφϊ)τευ-

CVTCS ocvEihs vizrw få κ^οίτιε πολεα8 reis Ελλησιν c Θεοε, i. e.

Ecbeerute antiflitef vi&oriam bellique^.decur penes Gracos forerefpondit jpeus. Inde translato fignificatu, dicit ARI¬

STO I ELtS x), Philoi sphiam &ειω -ψυχής ^ομμχτι τα Qeloc χοίταλζ&μβοΐνειν rots re ctvSiqdrzτοις πξοφγ\τευειν3 divino ^anima oculo divinarum naturam rerum comprebendere, botninibtis in*

terpretari, atque fic quafi antiftitis munerefungi. Ad iftam

a protanis icriptoribus frequentatam notionem reipe-

xiile dixeris PAULUM I. Cor. XIV. 1. ubi dicit: inmrr*

Tfjv αγατη;ν, ζηλ&τε δε Tel τενευμοιτικά' //άλλον ås, ίνα πξοφη*

rsviirr, 5t V, 4. o λάλων _{χλωσσοοίί} tctvrov οικοδομεί, c δε ττςο-

φγ\τευων εκκλησίαν οικοδομεί. Incerpretes enim, tantum not»

omnes, dicuntπξοφητίυειν in iftis iocis eile feripturam tn- terpretari. Unde U πξοφηται3 qui ab eodem Apoftolo

ie Cor. XII. 2g. & Eph. IV. ^11, dicuntur conft tuti a Deo primis novae ecclefi» temporibus, notaie putantur eos9

qui

κ) hβίων^ξάσει. ν) de

dej.

orac. x)

de munde.

(20)

) 20 ( #

"Spii,

iinguiari facrarum pentia

wuiu

prsditiatque extra*

ordmario fpirkus dono

InHfu&i,

äniiquas

interpretabaiV

tur propherias, confereotes

Apoftolorum

&

ΕvangeliHa¬

rum dida cum prifcis vaticiniis, atque fic demonitran-

tcs verif.uem Evangelii ex Mofe ac Prophetis. Trans-

feras hxc ad verba JOHANNIS, Sc coniiibif quo

ienfu

Cuaphas dicitur π^φ, τίνειv. Prrrnulta exda#t P o he¬

ta rum oracula de Meme idventu, paillöne, morte, fru-

£iuque inde ad ^genas huraanam redundacuro jam ad-

erac tempus, quo ifla cwmplerentur. Chriüus morti tra- idendüs erat ut Proplerae cecinerant Dum ergo Caia- phas, quancumvis inf;? »s, q »o verba vaierent, dicit, uti¬

le fote gent», utjeius- tröcidaretur,

fuaque

morte redi-

rr>e et totius populi interitum, adcommodat qüaii Pro- phetaruro vaticinia ad Jefum, h e. quod Prophet» pr»

cinuerant de venture MeiTra-, id docet funrn comple-

meritum coniequi nunc debere 'in Jeiu Nazarato, atque adeo eile hrmc verum illum Prophetamrn ore fifcpe ^pro«

rnifiufn Mciliam. Hinc fequitur, ut το τίξοφητευέιν heic,

arque ac in adLtis fupra PAULI

verbis, fit

icripturas in-

terpretari, Prophetarum V. T. efBvtn transferread recen- tiores res Ν, T. iiluflrandas Sc confirmandas. ' Nobis u-

clque videtur· iHa interpretacio llli lo:o

adeommödatis-

lima: quod Γι autem placuerif cuiquam ajiam fequi

ryja 7Ρξοφγΐτίίά£ Sc rS τΐξοφητευειν notionem, cum

* iiio non valde contendere iubet,^>

# &

&