Jonas Zacharias Hjelmerus.

/ 3

T

ΕΡΙΣ HESIODEA,

(Ε^γ. ^κ. Ημεξ. V. 11- 26)

Quam,

Ven. Ampi. Fac. Phil, Ups;

Praefide,

Mm joh. flodero,

Gr. Litr. PROF. Reg. & Ord.

Propotiit

Jonas Zacharias Hjelmerus.

Wexionia■Gothus.

In Audit. Guft. Min. df 15 Dec, 1779.

Upfaliae,

Apud Joh.Edman, Direkt, & Reg. Acad. Typogr.

Admodum reverendo pr&clari(fim&

Domino

MagJON/E hjelmero.

Eccleiiarum Urshult &

Almuhdsryd

PASTORI

& Prsepoiito vigilantiiiimo,

Patri indulgentiffimo

SÄCREJM..

voluife

Filius ohedientiffiwus'

JONAS ZACHARIAS HJELMERU&

Plurimum Riverendo prßclarißirn*

Domino

ag.

DAVID! RUDA,

Ecclefise, quas Deo in

Linneryd colligitur,.

PASTORI adeurariifimo.

Avuncuh Fautori exoptatiffimoy

Ql) ^οΟξίεΟΌΌίν ίμΟί S7VSW TKTOCt

Οίμθί[2)ήν

Των Ιυεξγεσίων, ων

τίαξά Σ?ΰ επα$ον>

Αλλά _σοοφη*

5νμ&

Σεο μνήμονος

k

^ω

ελεγχοϊ

Η Lrlvv, τέίν την

εμά

μοΊσοί

φέξει.

Αετϊτοίλεον rok εμευ ψοίξ ευφςονι

$υμω

Καί λ' ψοιγε

τέλει

■,

λίσσομαι, ε<&λά

^νοων.

Ευ hccyoie,

φιλέ &ε*9 ζ^ην πολλές λυκοίβάντχς*

φεξών

υγί'ής, rßs έ<Βλά τύχης.

Dileciißmi Tut

Nominis

eultor ohfcrviiiitißvnus

JONAS ZACHARIAS

HJELMERUS.

D. D.

§. I.

Rufticse Scientiae lande

^queAgricultura^inclaruitfcripferunt,

^HESIODUS, ita inter principem

^ut

Grsecos ^inter ipii locum ^{illoe, qui} Romanos- ad- ^de

iignare non

dubitaverint. Hefiodus, inquit PLINIUS, a)

pvinceps om,iium

de agricultura pracepit. Arque alio loco b)*

Hefioäus ante mille^annos preecepta

agricultura pandere orjus

efl; bujus curam non pauci

fubfecuti Junt, unde ctiam nobis

labor creyit. Quumque adeo PLINIUS haut

diiUmulet,

multa ie ex HESIC)DI icriptis haufifle, quae in

fuos

con- vertiiTet ufus, & id quidem profiteatur in

praefatione,

illi proemiiia libro, in quo naturam

tradit arborum fru-

giferarum, datur nobis

fufpicandi locus, ad aliud illurn

refpexiiTe HESiODI opus, quam

quod noftris reritur

manibus, dictum ε'ξ<γο&

r&j

yytgct(.

Et quidem de arborum

plantarumque ufu Sc cultu

fcripiifle HESIODUM, vel

indequodammodo

conficipoiTe videtur,quod VIRGILIUS)

quem om nes crediderunt in

Georgicis imitatum eiTe

HESIODUM, fecundum illius operis librum, qui

ratio-

nem fiftit ferendi colendique arbores, vocat

Afcraum

carmen c). Quo accedit, quod

PLINIUS, in defcriptione

arborum Sc plantarum verfatus,

pailim adfert teftimonia

HESIODI. HESIODUS, inquit inprimis

cultum

agro-

rum docendam arbitratus vitam, negavit olea fatorem

fru-

Slum ex eapercepiffe ^quemquam. Atque

alio loco e)\ Heßo-

dus docuit afpbodelum tufum cum ficis maxima cum

voluptate

edi. Quemadmodum etiam alibi

dicit f) Hefiodum adfe-

ruijje aspbodelum nafci in filvis. Ut vero

quod PLINIUS

adfert de oliva> HESIODO au&ore,

tärde crefcente,

A 2 nequa-

a) t.XVIII24, I)

Praf ad L. XIK c) Georg. /i. II.

v

ιη4,

i) l, XK ^t. e)

L. XXI.

57.

/) L. XXIL

c.

j2.

il )

4

(

I!

nequaquam habet ex ^yois, quum ibi ^ne mentio quidem

fiat iilius arborisj ita nec illa loca , qua? de afphodelo

agunt, reipicere exiftimamus ad hos HESIODI verfus ?):

>f\> v cr . t C/ ην

&σ ισασιν οσω τνΑεον ήμισυ στανιοσ

Ου/5 ^οσον εν μαΑά·χ^ τε }\oy άσφοάεΑω με<γ ονείας.

quum nihil in illis ^memoretur de ratio'ne praeparandi afphodelum, aut de folo, ubi crefcat, quod tarnen PLI-

NIUS dicit HESiODUM docuifle. Supereft ergo, ut di-

camus, peculiari illum opere, quod temporis injuria no- bis invideritj complexum efle cultum atque ufum arbo-

rum 6c plantarum, nec non ea forte, qute ad agricultu-

ram pertineant: quce enim de illa in ες^οις dilferit 6c pauciora funt 6c magis generalia, ^quam ut fufftcere pot- uifle videantur illi, qui inter iftius Magiftros artis no-

men fuum profiteri voluerir.

§. II.

Licet HESIODUS in iqyois x&j ήμεςαις ex profefto

tradere ^non videatur rationem colendi agros, ad quas- dam tarnen eo fpe<ftantia monita, eum nonnunquam de-

ducit propofiti ratio. Propofitum ^autem illi fuit fratrem ejus Perfen docere artem Oeconomicam, iive rationem adminiftrandi ^rem familiärem, honefto illam labore pa*

randi

augendique. Ut

ergo

ad ifta

tradenda viam iibi

fternat, diflerit primum de difficili, qute corrupto feculo ingruiflet, vi£him parandi ratione; cujus quidem caußam repetit ab indignatione Jovis, qui Promethei frau.de in-

citatus _, Pandoram immiijflet in mundum , 6c cum illa

omnium catervam malorum. Qua data occafione expo-

nit, quibus gradibus gens humana degeneraverit ab aurei

felicitate feculi in illam morum corruptionem, quae ejus

cetatem funeftaret: _qua quidem late graflantium vitiorum

luculenta defcriptione defun<Sus, accedit ad commemora- tionem

® 5

^>

{ sH»

tiönem ampliilirni prasmii, quo juftitiae ftudium hobeftf-

que labores compenfantur, arqiic eorum incommodorumj

quae injuftitiam & ig ηaviam rson poiiunr non comitari:

idque eo fine & coniilio, ut Perfie animtim exciter ad ea

admittenda praecepta, qure de fugienda injuftitia reque

augenda familiari honefti adiiduitate laboris, in fequen-

tibus rradir. Ifta in re priori parte operis confumta, ad aliquantum fpecialiora progreditur. Docet enim quinam praecipue labores & quo ordine fufcipiendi fint illi, qui

domtim fuam bene adminiftrare ^ac rem familiärem au-

dtiorem facere velit. in illis autem quum principem lo-

cum fibi merito vindicer agricultura, de illa primum«

agit; ita quidem, ut doceat quo tempore quadibet rufti-

cte operte fumendae fint, quando terra aratro fit inve-r-

tenda & conferenda, quando feges demetenda, ligna fc-- canda, aratra ceteraque inftrumenta ruftica par-anda, fub- junflis paiiim monitis de fugiendo otio, cunffisque fuiS'

locis Sc momentis rite difpenfandis, ne fperato laborum

fru£fcu deftitutus vicinis fupplicare cogeretur. Quum vero, praeter agriculturam, alia etiam via patear, qua quis ad- opulentiam graifari queat: navigationem loquor, non partim, fi fortuna faverit, fru<ftus illam exercentibus ad- laturam, neque in illa explananda, ^quantum quidem prc-

pofiti ratio poftulaverat, fuam deiiderari induftriam pas- fus eft Poera. Hanc do£lrinam excipiunt rurfus quaedam

praecepta oeconomica de tetate, quae nuptiis contrahendis

apta fit: quid fpectandum fugiendumque fit illi, qui fa-

miliae condendae _operam dare in animum induxerit: at- que agmen denique claudunt monita de vita communi, inanem, maximam _partem, redolentia fuperftitionem..

§. III.

Quum _{ergo ex} brevi illa Sc rudi, quam §. 2. exhi- buimus, ^Hefiodeioperisrepraefentatione-conftet., idPoetam

A 3. im»

Φ ( 6 ( ϋ

iimprimis

fpeåavifte,

ur fratris animum, a

litium Sc inju-

riarum rurpi amore avocatum, incitaret ad alium fequen-

»dum multo honeftiorem Sc tutiorem rei familiaris _augen-

tdae modum , facile adfequimur rationem, cur a defcri- ptione gemmte

tySos

opus fuum ordiarur: eft enim illa origo omnium curarum Sc

adtionum,

qute commodis fuis proipiciendi c auiia ab hominibus

fufcipiuntur;

ut adeo

referat,_quam quisque ^εφν fequatur in ctirandis rebus fuis.

■'Qui make fe gubernandum permittit, litibus impli-

ccatur foreniibus, bcllis Sc casdibus, quum is contra, qui

bonam _εξίν ducem fequitur, toto animo feratur in bona paranda fedulo labore. Quam utriusque

ε'ξΛοε

differen-

tiam pluribus verficulis perfequitur poeta, ex quibus, ii

inter fe collati rite perpendantur, confici facile poteft,

sgidos nomine illum

intelligere quamlibet

contentionem

animi Sc ftüdium, quo quis feratur ad aliquod iibi com·

modi parandum. Si confpecfus aliorum honos Sc feli-

citas alicujus in animo excitaverit invidentiam, ita ut bona, quibus fruuntur, omni ftudio illis eripere nitatur,

illius contentio eft mala 'tys Sc vituperanda. At ii quem

contra in aliis obfervata virturum honeftarumque adfio-

num laus incitaverit ad idem fedftandum decus, illius con¬

tentio animi eft bona tysy omnihus commendanda, queis

cura peculii fuerit. Efte ^autem

tyv Heliodeam

ita expli-

candam, patebit ex fequentibus, ubi ea percurremus o- mnia, qute Poeta diflerit de utriusque natura Sc

effedtis.

§. IV.

Prius quam Poeta ad fpecialem utriusque

tyios

de·

fcriptionem accedat, ita generatim de illa canit;

'Ουκ οίξοο ^{μχνον εην} έξ'$ων yhos osA'eVl yotioev ε(σ) juöt)· ty,ν μεν κεν επ'αιν-ησειε νοησοζε, Ή _{επιμωμητη,} And

^dvl&υμον

ε%8<ην

ubi

eW ) 7 V ^

TLJbi Poeta, qui non operan pretium ducit nbique obfer-

vare άκξίβειαν Philofophicam, adhibet ylvos loco tS

hhs,

eft enim μ£νον yevcs

ίξί^ων

idem ^{ac tv-} tiåcs

l^/Jcov,

non lina eft in terra fpecies contentionum, (ed duas obfervare licet

inter homines verfantes eorumque abimos impellentes j qua rum alteram laudaverit νον\σαε, id eft, o νανεχ^ε, fa- piens quivis, vel o νοήμων, ifto enim feniu uiiirpat HO-

MERUS b) hoc vocabulum de procis Penelopes;

-· -

ϊΤΐΗ 8Ti νοήμονες, &νε Jr/.aio/,

quin neqne prudentes fuiit neque jitfti. At altera sqts eft ϊτΐιμωμητγ], vituperatione digna, quum nullius non mali

fcecunda fit genitrix, uti altera illa miiltarum caufla vir-

tutum exiftit, quam ob cauftam Poeta· dicit, illas εχεν

Βυμον $ιάν$ιχα. Quse verba peilime redduntur a Latino interpreter in diverfa diflrabunt animam, quafi indicaretiir'

utramque εξιν, hominum animos in diverfa ftudia impel-

lere _j quum tarnen, frequentato maxi^me loquendi ufui ^con- venienter, s%siv Βυμον J/avc\ιχα fit diftentire inter fe. A

vocula enim Jk deducba adverbia, $ίχα, άνΰιχα & (ϊιάνώχα

ab HOMERO frequenter ufurpata occurriint pro, duplL

citer _, bifariam. AUa Je _σφίσι πάντα

$ε$αςαι

i) hifavium

in daas partes, omnia ipfis divifa funt. Et alio loco k)

- Αΐχα δε σφίσιν

riv^ave

βαλη,

'HJe

άίαπξαΒεειν,

vj άν^ιχα πάντα

^άσα<Βαι.

Bifariam _{ipfis ρlac}ehat conßhum, auf evertere, aufin duas'

partes omnia dividere.

Et rurfus de Diis inter. fe diflidentibus, /)

Εν όaAotfft Βεο7σιν _{εξιε π}ίσε, βεβξΐ$υ7ο&

Αξ·γαλεη7

$1χα

Je σφία Βυμοε άητο..

Ceteris'

b) Od. ^IF. 282.· i) Od. XF. au..

k) IL. XFW. _jio.. 1) IL

XXL

tfy.

#

) 8 C

II

Üeteris Diis incubuit gravis contcntio, ^animus enim Ulis in

pr&cordiis in diverja ferebatur. Id eil, ut Scboliafies _expo·

nit_,

ΰιοοφοξον

εσχον την χνωμην, vel

^χοο

εφξόν8ν, ησοον

$ιχονο8ντεε, quod τω, εχειν $τυμον ϋ'ιχοο alias exprimit Poeta, ut, quum dicit Deos, quomm alii Graecis, Troja-

■21is alii .favebant, fuiife

$1χα

$υμον εχοντοοε vt) hoc eil,

ut alio locö dicic, _8χ svcc &υμον εχονταε. Atque haec eil

notio ξήσεωε hujus in Heiiodeo hoc loco: repraefentat

enim duplicem εςιν in imagine perfonarum ^, quae ειχον

Βυμον

$ίχού,

vel

heivüiyjx,,

h. ^e.

&χοο

εφξόνΰν, alia alio cogita·

tione & iludio ferebatur, difcordantis erant fententiae &

diverii ingenii.

§. V.

Quod Poeta ha£lenus generatim docuit, id porro in fequentibus particulatim explanat ^, contendens inter fe utriusque

εςώοε

diverfam indolem & contraria iludia. Et

quidem de mala conrenrione ita primum loquitur:

Ή _μεν ydξ στόλεμίν re κοίκόν Kcct όηξίν οφέλλει ΣχετλΙη ^-

Si, qua noxia εξιε heic notatur, vocis, _{σχετλιοε,} natales {pedlentur, quos Etymologi deducendos putant «'?το τ&

σχεό"åai & τληνοοι, dixeris σχετλιον proprio vocari τον

άνασχε&οιι vAi τληνοοι όυνοίμενον, qui multOS fert aut ferre cogitur labores. iilo utique fenfu non raro ufur- patur ab HOMERO, ut in hifce Diomedis verbjs ad Neilorem »):

Σχετλιοε ^εσσ/, χεξοοιε, συ μεν πόνα χποτε λψ/ειε.

eil σχετλιοε, ut ERNESTI exponit, qui fe nimis fatigat

exercet laboribus, qui nulla fe ratione a laboribus ^avo·

cari finit, quod Poeta dicit verbis fequentibus: quo fer-

me fenfu άμηχανοε ufurparur in eadem Diomedis ^ora- tione:

m) II. XX, 32. ,72) II. X, 164,

® )

s

■( f$

tione: ^cu $αμήχανος ϊσσι χεξοαε.

Eodcm fenfu

vocat

Achil-

Iis umbra Ulyffem σχετλιον, quum

periculis cedere nefcius

eo proceifiifet audaciae, ut

inferos adire in animum in-

duxiilet:

Σχετλιε, inquit o),rmr ert

μείζον ivt φεςσ)

^{μησεαι εςγον}

Πών ετληε ούβοεΰε κοοτελ^εμεν ^- -

Quum vero illi, qui animum

obfirmarunt ad quaelibet

ferenda & audenda, nec ullis occurfantibus

periculis fe

a propoiito abduci

iinunt, aliis

non raro

malorum cauflbc

exiftant, fit ut σχέτλιοε uiurpetur etiam pro

faevo Sc noxio;

quare Achillespailim ab

HOMERO

vocatur

σχετλιοε, Sc

σχετλιού _egyoc funt opera

atrocia & pernicioia. Ad hane

notionem refpiciens

HESIODUS

vocat

malam

εξίν σ%ε·

τλ/>jj/, Sicc ^το οφελλειν πολεμον κακόν ycy

ΰηξίν, quia

promo-

vet bellum Sc pugnam,

vel rixam: nihil enim mihi

quidem obftare videtur,

quominus $§& heic referamus

ad defignandam pugnam

de contentionem,

quae

verbis

peragitur, quum mala

Sc noxia

εξιε,

h.

^e.

pravus mentis

nifus fuis confulendi commodis cum detrimento

alterius,

non bellis tantum cruentis, fed rixas quoque Sc

forenfes

lites fovendo fefe exferat, atque iito utique fenfu,

ufur-

pantur inde dedudla verba,

S-^tocoo Sc $ης!ω. Sic enim

fyficrocSoii εκποίγλοιε ^{επεεσσιν}

apud HOMERUM p) eil acri¬

bus inter fe verbis contendere; quomodo etiam

in alio

loco q)

$γ]ξΐΰ6(&αί

Sc

εξίζειν

ix ποίξοολληλα

ponuntur. Ho-

mines autem in moxiae hujus

*qi$os

amorem non

fuopte

ingenio propendere, fed

ab iratis numinibus impelli non-

nunquam adeam

colendam indicat Poäta verbis fequentibs:

- xris njvys φίλεΐ ßqoros

αλλ'

υ57 ccvccyy.v\s Αθανάτων βχλησιν εςιν τιμασι βχςείαν.

Scilicet eum in m'odum de Diis fuis

philofophati funt

veteres, ut eos etiam

ad mala impellere mortales dixe-

B rinr,

#) Od.

XL·

413*

Ρ) Od. VIIL

ηj.

q)lh XU.

)

10 C

§?

rint, qimm alias ob cauiTas arcanas nec facile ^a quoquam mortalium explorandas, tura vero praecipue quarido fuis

id meruere fkgitiis, ur ab irato & vindi&am meditante Numine fana ipiis mens eripiatur, caecique adeo ipfi, in

fuamet ipforum perniciem ruant. orar/, inquit Poeta, igyrj δαιμόνων βλάπτει τινά, τύτω το πξωτον εζαφοαξεΤτοοι,

ψξενων·) τον ν&ν τον ε<&λcv, εΐε eis T'/jv χείξω τξεπεί χνωμψ^ <V ißrj μηόεν ών άμοίξτάνει. i. e. quando ira Deorum aliquem lc£~

dit, huic primo eripit prudentiam Of fanam mentem, atque

in deterins mutat confilia, ut non videat, qua peccat. In eamdem fententiam loquitur Adraftus apud

ÉURIPIDEM

r)

SI Ζευ, τι $ητα ^τ8ε τοολοαπάξζε βξοτύε Φξονειν^ _{λεχασί)} σ£ yåq εζηξτημε&ού, Δξωμέν τε τοιάυθ·' cc ν συ τυγχάνης Β'ελύον.

U c. ο Jupiter ^, cur dicunt miferos bommes fapere ? ex te enim pendemus, & facimus qucecunque tu vis. Hac opinione

etiam HESIODUS imbutus dicit fiaeva _nonnunquam Nu-

mina ^arcana quadam ratione immittere hominibus _pu- gnandi rixandique libidinem, hoc eil, efficere ut noxiam

%ξΐν colant.

§. VI.

Quae ad malam ϊξΐν pernofcendam fatis fint ha£tenus

cxfecutus eil Poeta: hinc pergit ad alteram illam defen- bendam, quam nihil aliud defignare diximus, quam nifum

mentis honefta ratione fuis confulendi commodis. Quum

vero, ex auctoris _mente, in noxite

eqitos

^amorem fponte

& naturae duetu homines non propendeant, fed ab iratis

Numinibus ad eam fequendam impellantur, confequens eil, ut honefia _εςιε hac fit astate prior. Id quod Poeta

«tiam indicat _verfu fequenti;

Trjv ό' _ετεξψ πξοτερην μεν eyeivxTo vvf ερεβεννν\

Ubi

r)

$uppf

v, η24.

)

ii

C f!

Ubi adjecLivum τtooriqw

ufurpari videtur

pro

adverbio,

τίξοτεξοοε, vei 7Γξοτεξον, ut

adeo fenfus iit: obicura nox

genuit alteram

illam prius

quam

noxia εξιε exilieret. In

Theogonia

Hejiodea, connubio junguntur εςεβos & νυ£ i)

atque ex iflo connubio

fin

guntur

asther Si dies prognati,

Neque ferme alio

fenfu fingitur heic bona

εςιε

eile pro-

les watos εξεβέννηε^y h, e, νυκτοε

Ιξεβπε. Vocabulum,

εςεβοε permultum

habet cognationis

cum

Hebr ne¬

que incommode

inde deduci poiTe videtur. Ufurpatur

autem εξεβοε ad

deiignandum locum fub

terra

tenebri-

cofum, vcl caliginem fubterraneam,

liine βψοα hs εξεβον

apud

HOMERUM eil mori. Inde formata adjedliva

εςεβ'mos Si εξεμνοε notant

caliginofum. Quemadmodura

vero fictione iila, ^qua νυξ

εξεβοε genuiiFe dicuntur

diem & iucem, nihil forte aliud

fignificatum eil,

quam

tenebras fuiife prius quam dies

exilieret,

ut

ARISTO-

PHANES dicit t):^

Ύ,άοεηνy.df vv'f-,ερεβ'οετε υ.εΚαν πρώτον^ ng.j

τάξΤΜξοε

^ενξυε.

Γη ο 8ό Μ'ηξ 80 8ξοονοε ην - -

i. e. chans erat ef ^nox Zf erehus niger primum

tf amplus

tartarus, terra vero nondum erat neque aer, neque

ccelum.

Ita etiam, quando HESIODUS dicit bonam ^εςιν

eife

pro-

lem no£tis Si erebi, vel, caliginofie no£tis,

indicare vi-

detur exilitiiTe illam ^, quum primum res

emerfiiTent

e primis fuis

tenebris, vel eife illam mundo hominibusque

coaevam. In Theogonias opere dicit

quidem etiam Poeta

noiler noctem genuiife εξίν

χ,οίξτεξοΒ'υμον u) fed

quum

ibi

noxia tantum εξιε intelligatur, quae

fcecunda dicitur eile

innumerorum genetrix malorum,

manifeilum eil, aliam

eife iilorum natalium rationem: noctis nempe

filia dici¬

tur eodem fenfu, quo rebus omnibus

malis Si triilibus

tenebrofus habitus circumfundi fvevit a

poetis·

quum

B 2 bona

s) v, 12j, i)

0§v&ss

v,

θ7· u) Tbeog.

^v;

22p.

-Jä

) I»

( β

bona contra εςις filia dicatur no£Hs eodem fenfu, _quo

mundus Sc homines iplique Dii ^e tenebris proceiiiife.

finguntur. Quo autem usque hujus

epjos

vis fefe exten»

4*t, docet Poéta verbis fequentibus:

θηκε Je _μιν,

Κξονί&ις

υψίζνγος άιΒτεςι vet (ων

Τάιης εν ςίζησί γ&]

άν^ξοίσί,

πολλον oiμείνω,

Quse verba Grtéci interpretes, MOSCHOPULUS, PRO¬

CLUS & TZETZE3 ita ordinant Sc explicant: ^o ξευς o

iv τω άι&εξί ^{v et ίων,} x&j sv retis ςΐζαις ^{rys yns sv}

ccvfyo&at

εΒηκε τοίυτψ ^την _{sqiv cc μείνω εκείνης,} i. e. Jupiter qui babi-

tat in aetbere atque in terra radicibus atque inter homines fecit illam multo praftantiorem altera: quaii, ut PROCLUS

rariones fubducir, indicareturdivinam fevirtutem exferere

non tantum sv tcIs άίΒεξίοις> in cceleftibus, verum etiarn iv rok iv _yoti-ής ξΐζαις, in fubterreftribus, atque sv rols. των

κν$ξω7ίων in rebus humanis. Verum hautiine ratione mo- nuerunt D. HEINSIUS Sc JOH. GRZEVIUS το sv yocais-

ξίζητι

oivfyccct

referendum eife ad ipfam εςιν atque

conjungendum cum verbo Βηκε, hoc modo: Jupiter ha¬

bitans in sethere coliocavit illam iv ydiv\s ^ίζωις _r&j iv

άνΰςάνι,

in terra atque inter homines ^, ita ut indicetur illam exferere vim fuam Sc in terra rebusque naturali- bus, Sc in hominibus. Quomodo illa fe oftendat in ho- minibus patefeit ex illis, quae Poeta in fequentibus diife- rit. Scilicet, confpe&a _{in quopiam} bona quibus fe alii deftitutos _cernunt, excitant in hifee ε'ξΐν, h. e. nifum

idem illud fe&andi _atque sequandi decus, atque iic mo- riim Sc a£lionum fimilitudine fe cum illo conjungendi.

Hujus aliquod inftar obfervare licet in rebus naturalibus:

res diverfarum qualitatum ^arcano nifu tendunt ad mu- tuam conjun&ionem, ^ut inde exiftat harmonia &pulcerri·

mus ordo, quod EURIPIDES apud ARISTOTELEM x)

________ exemplis;

at) De morib. L, A7/Z c, 2..

SP& Λ) Ϋ"5'13 f^V W

exemplis illuftrat: ίξάί inqtiir,

ομβξΒ

yäia fygav&efoot, t^d

ås _σεμνός έξανος, ττλ'ήξύμενος

ομβξϋ

πεσειν εις ytjv, i. e, terra

ar tda amat imbrem, U5 ^co?htm, refertwn efi imbribtts,

rtr<7W libidine cadendi in terram. Sic ergo dicit HERA-

GLITUS apud ARISTOTELEM 1. c. ex rebus diiiimi·

libus oritur pulcerrimus concentus πάντα ^κατ εςιν

γίνεται. Ad iüam 'ε^ν five niftim rerum diiiimilium ad fe ihvicem, unde HERACLITUS deducit harmoniam ^mun¬

di, refpexiife dixerimus P1ESIODUM, quando εξίν polio-

catam dicit a Jove in radicibus terrae.-

§. VII.

Poftquam Poeta haåenus indicavit bonas εξίοοε nata- les & fedem, accingit fe porro ad tradendum modum,

quo1 fe exferit: Sc quidem primo generatim dicit:

Tr * > r / c/ A ^{, v} ,P ^{, ,} Ητε ngq απαλαμνον πεξ ομως επι εςγον εγειςει,

i. e. illa etiam inertem ixcitat ad laborondum. A παλάμη^

palma, manne. dedu£lum adje&ivum άπάλαμνος ufurpatur a Poetis ad deiignandum Sc illum qui nihil habet in ma¬

nibus. _quo aliquid efficiat, cujus vires tollendo, quod fe obtulerit, impedimento non fufficiunt, Sc illum cui in-

duitrise manus non funr,rov ακίνητον πξος τά ε'ξγα, ngy-οίον μη έχοντα χείξας, ut PROCLUS exponit; Priori fenfu ufur¬

patur ab HOMERO y) de viro ad rapidum confiilente

fiuvium nec ullam inveniente rationem, _qua eum trajiciar,

at pofteriori fenfu occurrit in hoc loco. Qua vero ra- tione hat ut bona _ψς inerti excutiat torporem^■ docent fequentia:·

Εις ετεξον yaq r/V ^τε

iL·ν

εξγοιο χατΐζων

Πλέίσ/öv_, ce σσιευ^ει μεν άξομμεναι

η3ε

φυτευειν

Οίκον τ ευ 3έ<&αι ^{κ. τ.} λ.

Quem verfu fuperiori άπαλαμνον dixir, illum heic vocat- s%ya χατίζοντα. χατεϊν vel χητειν Sc χατίζειν, iignificant

Β a egerey

y) 11. V. jß7·

^) *4"1Λ (v

egere, ita quidem, ut quum is qui re quapiam indiget,

ejus nonnunquam obtinendse deiiderio fiagret, ipii in quibusdam locis adhsereat notio deiiderandi; ut in hiice Ulyftis verbis apud HOMERUM z):

--- ίΐόε ris γ\μΊν

Αόξμνηςις itjv, μοίλα τίεξ χατεκσιν

ελε<Βαι.

i. e. nulla ηobis erat ccenee mentio, quamvis valde

cupientibus

eamJumere. Et quando Ulyfles non uno in Odyffeae loco

diciturvc^aoχατίζων,non aliud fignificari poteft,quamvalde

fuifte illum in patriam redeundi cupidum.

Ät

in adlatis

HESiODi verbis, praecifo refpectu ad cupiditatem eft

εξγοιο χατίζων idem ac ενδεής εξγ8 tyoj λειττόμένος,labore de·

ilitutus, h. e. é$h εργαζόμενος. Qiiando talis videt aliuSn la¬

bore ditefcentem, c ς ■σπεύδει ^{κ. r. λ,} Ubi relativum ^, ος

perperam a nonnullis interpret] bus refertur ad proxime antegreftum fubftantivum, τΐλύσιος, ifta enim admifla expli-

candi ratione foret in Poetae oratione haud facile tole- randum άναντατΐό^οτον, omnino _ergo refpicit ad τον εξγοιο

χχτίζοντα, atque ufurpatur heic pro αυτός, hoc fenfu :

quando ignavus videt alium labore ditebeere, κ#/ αυτός σπευόει κ. τ. λ. etiam ille inde incitatus feitinat arare &

plantaredomumque re<fte gubernare, vel ^rem familiärem

rite ordinäre & adminiftrare, id enim eil όΐχον ^ευ Βε&αι.

Quomodo EURIPIDES α) d icit: εγω ταμα Sr,^{σο μαι} καλώς,

Ego ^{res ineas} reSle ordinabo, & apud THUCYDIDEM b)

BlSai το παξόν eft rebus fuis inpreefenti rite confulere. Ufu

autem venire hominibus, fi mens non laeva fuerit, ut aliorum exemplo ad laborandum fe excitari iinant, indi-

cat porro fequenti fententia ^:

--- ζήλοι Μ ^τε γείτονα γείτων Έις οίφενον σπένι'ϊοντα -

Vici-

%) Od, XIII. 2$ο. a) Hippol. v, ηορ, b)L. I, c. 2j.

^ fr f

) 1 ) V ^S3

Vicimis enim cemulatur vicinum ad opulentHain contencl'entem^.·

Atque iite quidem nixus, quo quis, non akerum kcclen- di,fed ejus virturis imitandi ftudio incenfin, ^-in laborera

ineumbit, eft bona sps bonorumque non aimiaiorum genetrix:

---

CCyccBfj OSStS frjrh βξΰΤϊϊαΐ.

§.VIII.

Quod Γι in verbis, qusé fequuntur:

K«( xsqcculvs κεξρομει Korset H&i rsKrovt τεκτων Kχ) TTru>%QS 7tro:%co φ&ονεεί olctdcs άοΐΰω

fequi velimus notionem ^, qusc verbis, κοτείν Sc φ&ονεΊν ,

alias tribui fölet, videntur hsec melius convenire malte,

quam bonse, εςι$ι. Eft enim κοτείν seftuare ira, quam quis

diu mente preftit: quo fenfu Agamemnon apud HOME·

RUM c) dicit AchiIii, Ά cBcy.ctt as&ev κοτsovras, non nio·

veov tua ira,? quam alta mente repoßam coquis 2? premis.

Et quod ad verbum (pSoveTv atriner, eile illud invidere Sc malignis oculis intueri, notiflimum eft. Invidia eft dolor,

quo quis ob aliorum felicitatem tabefcit, ^eamque comi-

tatur ftudium alterius obtre£tandi laudibus Sc quavis ra- tione alia illi nocendi, Id quod nequaquam convenit in

illum cujus in anirno pulcerrimus nifus honefta iibi ra- tione profpiciendi, h. e. bona gliedern fixit. At contra

proprium eft Ulis, quos mala sgts agitat, utpote quum illi

id maxime volvant animo, ut cum damno aliorum fua

quaerant commoda. Qiium ergo ita fit haud fane inepte

calculos ponunt Graeci Scholiaftae, MOSCHOPULUS Sc PROCLUS, quando dicunt, Poetam, abfoluta defcriptione

bonse

eqtSos,

redire ad explicandamfuberius malam illam,

de qua in fuperioribus meminerat. Adeo ut ita ferme

eum antecedentibus conne&ere htec verba Sc

παξαφςοίζειν

con-

c) 11. 1. w.

$ ) «e ( #;

(Gonveniat: κατά Jl Wv ίτεξοω See.

cjuod

vero

attinet

ad

alreram illam _βξ/ify funt κότοε Sc

φ&ονοε ejus comites:

ubi

illa regnat ibi alter

alteri irafeitur de invidet, figulus figulo, poeta'poetie,

&,

quod inde fequitur,

conatur

alter alte-

rius laudes & commoda deminuere obtre&ando rixasque

Sc pugnas ciendö.

Si quis

vero

omnino voluerit verba

adlata cum proxime

antegreiiis conjun&a etiam referre

ad bonam illum oportet mitigare notionem vocabu-

lorum κοτε7ν Sc φ$ονε7ν, atque dicere indicatum ^tantura

voluiiTe Poetam, in animo ejus, quem bona ψε occupa- vit fuboriri quamdam indignationem,

quando fe

videt

infra alterius laudes iubiiftere, quäe indignatio eum im- pellat, non

quidem ad alteri quidquam detrahendum, fed

ad omnibus connitendum viribus, ut ejus gloriam ^aequet.