ROMANORUM LITERATIS

(1)

DISSERTATIO GRADUALIS,

APHORISMOS XII.

De

SERVIS

ROMANORUM LITERATIS

PROPOSITURA,

Quam,

CONSENSU AMPLISS.FACULT.PHIIOSOPH.

IN REGIA ACAD. UPSALIENSI,

PRjESIDE

VJRO CELEBERRIMO

MAG. Ρ Ε T R

O

EKER MAN,

Eloov. PROFESS. Reg. et Ord.

PUBLICO _EXAMINI SUBM1TT1T

JOHANNES SJÖSTRÖM,

V. D. M.

GEVALIΛ GESTRICIUS

IN AUDIT. CAROL. MAJ. D. X. JUNII,

ANNI MDCCLVIII.

II. P. M. -T,

UPSALIVE, Excud. L. M.HÖJER,Reg. Acad.Typogr.

(2)

φφφώ###_<λΟ,λ φ####.

t\<5ocPo c\0o cQi> q9p c£Jp c$p cS/poßp cQp ctfpcQp c&pÉPll'0,9/7 q$p cQp οβρ

WW%€%€%$%€ w%€%<0%€%€%€%€%S

###φ###fåfäföfäfcfy$2^ 2^

APHORISMUS h

Romanos

^hoc eft litetis &^non

^minus

armis,

virtute

mirifice inclaruiiTe,

togäta,-

quam

fagataj

utcrel darnus, fvadéntjubencque annalium monumenta fide digniffima.

APHOR. II.

Inftitutionem juventutis Romanoe, a primis statulis,

in animi dotibus rite excolendis pariter, ac corpore ex- ercitando cörroborandoque^> fuiiTe pöfitain, tuto adfir-

mare licet.

APHOR. III.

Neque ingenui folurn & liberi, fed liberti _etjam,

immoi quod mireris, ipft fervi, apud Romanos, erudi-

tionis dignitatem ,atque in fcientiis notitiam debitam, ut Tibi parerent, ope operaque omni enitebantur.

APHOR, IV.

Servi Romanorum, ^cum in familia urbana, tum vero ruftica, rniniftrantes percommode conhderari foient;

quemadmodum nec ^vana eft diftincftio, ratione Etymi,

interjervum, mancipiWn if vernam.

APHOR. V.

Inter immenfa illiteratorum fervorum agmina, dequi-

bus digni funt, qui confuiantur Laur. Pignorius Patavi-

nus in traélatu deServis, & Titus Poprna Frlfius de 0- peris fervorum, altius erninuere fervi ht^eratt, voce ab sequivocatione Plautina omnino liberanda, ubi literatus

idem eft, ac literis, infcriptis^ fronti, noratus atque

compunftus. Vid. DiiT. Α. χ 7/5· heic habitam de Vete-

rumfervö Stigmatia.

APHOR. VI.

Gentium cpmmuni quodam vitio, afpcre atque a- cerbe

(3)

83® ) I C 83®, ^„

ccrbe nlmium fraéhbantur fervi Romani^» ^atnon defunt

tarnen creberrima eorum exempla> qui dominis fuis ita fefe probarbmt fide & obfequio, ut pileo, id eft liber-

tatis figno ^, donarentur:literatosvero fervos melioriscon-

ditionisaclocifuifie,noneft,quod indubiumullusrevoca ve- rit.Cfr. Plin.L.VIII.ep. i.Sveton.dsIlliaftr.Gramnutic. ^c.2.

APHOR. VII.

Literatorum fervorum prsecipuos conftituimus2?/M'-

otbecariosy quorum munuseffet ordinem librorum ferva-

re, eos cuftodire, ac petentibus, ^pro renata, tradere,

immo fmgulos perlegere ^, vifuri, ηε qua ineptiffimorum

hominum fcriptain Bibliothecas irreperent. Sic mentio«

nem facit Cicero Dionyfii fervi, qui bibllothecam fuam

muhorum nummorum tra&avit. Ad Famil. XIII, ep. 77, Studiofamvero luxuriam carpitSeneca, quaarmaria,cedro

atque ebore aptata, ignotorum au&prum & improbato-

rum voluminibus et tot millibus librorum exfplendefce-

rent, ut quicquid orationum hiftoriarumque eflet, tedo,

tenus exftruéla loculamenta repleret. De Tranquill, ani-

mi c,9. Quare in veteribus elogiis leguntur ifta: C. Ju*-

lius. C.L. Phronyrnus. a. Bibi otheca, Grsecaj Tib. Clau¬

dius.Aug. L. Hymenseus. Medicus, a.Bibliothecis; L. Vi-

bius Aug. a Bibliotheca. Latina. Apollinis. Tit. Claudius

Lemnus Divi Claulii Augufti Lib. a ftudiis. Cfr.

Difp. Upf. habit. A 1744. de Bibliothecis Romanorum.

APHOR. VIII.

Sequuntur Notarii, qui a£h & diéhta vel in judf-;

ciis, vel extra judicium, mira veloeitate fcribendi., ηοϊΐ

literis tantum, fed lignis» ac notulis quibusdam Tachy- graphicis, exciperent, unde JVlanilius:

Iiic & fcriptor crit velox, au litera verbum efl,

Quique notis linguam fuperet verjumque loquentis· t Exdpiens longas nova percompenäia mces.

Lib. IV. v. 197.

APHOR.

(4)

<S*0 ) 4 ( <8*0 APHOR. IX.

Quidquantumquedifcriminis intercefierit inter Scri- bas, Scriptores, Amanuenfes & fervosa manu, vel ad

manum, fervos ab epiftolis, Librarios &c. ^an eandem faepe operam commodaverint, acutioribus, quod illa res variisinvoluta eft tricis ^ex Au&orum difleniu> dijudican-

dum modelte rellnquimus.

APHOR. X.

Anagnofta five LeSior esin eo erant occupati, ut do-

minis coenantibus adeiT nt> eruditorum hominum, quos

vellent, libros, pulcerrirno utique inftituto, clara voce

praeleduri ^: nullum enim Romani tempus, quoa publicis

muniis negotiisque vacare Jicuit, praetermiferunt animum difciplinis perpoliendi, quemadmodum Anagnortas non ad coenam folum , fed fub ipfa node, fomno experge-

fa<fbi, adhibere fueverunt. Corn. Nep.in vit. Atcici. c.

13 & 14. Flin. L. III. ep. j Roiin. Antiqu. Rom. L.

V. c. 18« Martial. L. Iii. epigr. 49.

APHOR. XI.

Grammatic orum dignirati tantum abeft, utquicquam detradum velimus, ^cum ipforum ordini adjunguntur ier- vi,utpotiusilloscumVVoveroinPoiymath.aliisque^aximi

faciendoscenfeamus; ^interim tamen^nonutiquediiTimulan-

dumeritfervorum,hacinpalasfl:ra,ftudium fuifle^commemc-

rabile. Profeffores,Literator estP&dazogi, Magißri,Prxce- ptores, uttitulos honorificentioresaliosfileamus,itidemvo-

citabantur. Vid. Djfp. de Dignitate Grammati^torum Upf.

ventil. A. 1740.

APHOR. ΧΙΓ.

Singula & univerfa, quce ad fervos literatos fpedant,

fi perfequi quis _conaretur, is volumina, ^non _pagellas,

mihi crede _, expleret: at vero[quam breviilime dida fuf-

ficiant, quia tempore ad plura dlcenda, nobis invitifil*

mis,per morbum aliasque publicas curas> emani¬

bus elapfo, excludimur.

& D. G.