I. Instrumentalis: Kim? Czym? – Med vem? Med vad?
9. Genitiv förekommer efter en stor del av verben med prefixen do- och na-:
doko'czy% – avsluta
doczeka% si& – vänta (tills något händer)
Wreszcie doczeka#em si& ... (twój przyjazd) Doczekali$my si& ... (wakacje)
10.
Genitiv efter vissa verb:uczy% si& – lära sig
ba% si& – vara rädd, frukta brakowa% – sakna
broni% – försvara pragn!% – önska s#ucha% – lyda, lyssna wymaga% – kräva
"a#owa% – tycka synd om, ångra "!da% – kräva
Brakuje ... (mleko, chleb i herbata).
Jan uczy si& ... (j&zyk hiszpa'ski).
Pan Nowak s#ucha ... (muzyka powa"na).
11.
Efter mängdord: du"o (mycket), ma#o (lite), troch& (lite grant), litr (liter), kilo(gram) (kilo), kawa#ek (bit), paczka (paket), ...
Poprosz& litr ... (mleko).
Prosz& kilo ... (ry").
Prosz& kilo ... (kie#basa).
W sklepie maj! du"o ... (cukierki).
Daj mi troch& ... (sól).
Poprosz& kawa#ek ... (tort).
W sali jest ma#o ... (studenci).
Mam du"o ... (czas).
Prosz& paczk& ... (papierosy).
Poprosz& paczk& ... (herbata).
II. Räkneord
(ETH – s. 29-33)1.
Skriv ordningstal till följande grundtal:jeden ...
dwa ...
trzy ...
cztery ...
pi&% ...
sze$% ...
siedem ...
osiem ...
dziewi&% ...
dziesi&% ...
jedena$cie ...
dwana$cie ...
trzyna$cie ...
dwadzie$cia ...
2.
Skriv följande ordningstalen i maskulinum singularis:0 ...
9 ...
17 ...
25 ...
29 ...
30 ...
31 ...
50 ...
55 ...
60 ...
77 ...
83 ...
92 ...
99 ...
100 ...
1 000 ...
2 000 ...
1 000 000 ...
Lektion 7
I. Dativ: Komu? Czemu? – Åt vem? Åt vad?
(ETH – s. 11-16) OBS: Dativ för feminina är lik lokativ!!!I pluralis har dativ gemensamma ändelser för maskulinum, femininum och neutrum.
Verb med dativ:
da% – ge
dzi&kowa% – tacka
gratulowa% – gratulera, lyckönska t#umaczy% – förklara, översätta obieca% – lova
odbiera% – hämta
odda% – lämna tillbaka, återlämna odpowiada% – svara
opowiada% – berätta
podoba% si& – tycka om, tilltala pokaza% – visa
pomaga% – hjälpa po"ycza% – låna
przygl!da% si& – titta (se) på, betrakta zapisa% – ordinera, skriva ut, skriva upp
1.
Svara på följande frågor med dativ singularis. Tänk på substantivets genus:Exempel: Komu matka daje &niadanie? (syn) Matka daje &niadanie synowi.
a) Komu siostra daje mleko? (brat) ...
b) Komu oddajesz pieni!dze? (kolega) ...
c) Komu pomaga Wojtek? (wujek) ...
d) Komu Jacek opowiada o filmie? (student) ...
...
e) Komu dzi&kuje siostra? (Zbyszek) ...
f) Komu pokazujesz fotografie? (Micha#) ...
...
g) Komu odpowiada Hania? (ojciec) ...
h) Komu Janek po"ycza zeszyt? (przyjaciel) ...
...
i) Komu podoba si& ta dziewczyna? (Marek) ...
...
j) Komu gratulujecie z okazji imienin? (dyrektor) ...
...
2.
Svara på följande frågor med dativ singularis. Tänk på substantivets genus:Exempel: Komu matka daje &niadanie? (córka) Matka daje &niadanie córce.
a) Czemu przygl!da si& ten turysta? (rzeka) ...
...
b) Komu posy#asz "yczenia? (Barbara) ...
c) Komu lekarz zapisuje lekarstwo? (dziewczynka) ...
...
d) Komu dajesz ró"e? (Krystyna) ...
e) Komu t#umaczysz lekcje? (siostra) ...
f) Komu pomagasz w domu? (matka) ...
g) Komu dzi&kujesz za prezent? (Jola) ...
h) Komu po"yczasz sto z#otych? (Zosia) ...
...
i) Komu babcia czyta ksi!"k&? (wnuczka) ...
...
j) Komu kupujesz rower? (kuzynka) ...
k) Dzi&ki komu umiesz mówi% po polsku? (Andrzej) ...
...
l) Dzi&ki komu umiesz gra% na gitarze? (ojciec) ...
...
OBS:
m) Czy masz co$ przeciwko temu? Nie mam nic przeciwko temu.
n) Czy masz co$ przeciwko s!siadce? Nie mam nic przeciwko s!siadce.
3.
Svara på följande frågor med dativ singularis. Tänk på substantivets genus:Exempel: Komu matka daje &niadanie? (dziecko) Matka daje &niadanie dziecku.
Komu siostra przygotowuje jedzenie? (koci") Siostra przygotowuje jedzenie koci"ciu.
a) Komu ciocia daje mleko? (niemowl& - baby) ...
...
b) Komu ojciec przygl!da si&? (szczeni& - valp) ...
...
c) Komu przygl!da si& ten ch#opiec? (kurcz& - kyckling) ...
...
d) Komu przypatruje si& Marysia? ()rebi& - föl) ...
...
e) Komu Jan przygotowuje jedzenie? (ciel& - kalv) ...
...
a) Jakiej dziewczynce dajesz ciastko? (znajomy) ...
...
b) Któremu s!siadowi pomagasz? (sympatyczny) ...
...
c) Której kole"ance Maciek daje kwiaty? (#adny) ...
...
d) Któremu dziecku matka opowiada bajk&? (ma#y) ...
...
e) Któremu profesorowi oddajesz s#ownik? (stary) ...
...
f) Której s!siadce po"yczasz rower? (m#ody) ...
...
g) Jakiej ksi!"ce przygl!da si& Roman? (polski) ...
...
h) Jakiemu kurcz&ciu Zosia daje je$%? (czarny) ...
...
i) Któremu przyjacielowi opowiadasz o przygodach? (bliski) ...
...
j) Której studentce Adam t#umaczy zadanie? (wysoki) ...
...
5.
Svara på följande frågor med dativ pluralis:
Exempel: Komu pomagasz w nauce? (uczniowie, uczennice, dzieci) Pomagam w nauce uczniom, uczennicom, dzieciom.
a) Komu ciocia daje #adne prezenty? (siostry i bracia) ...
...
b) Komu przygl!da si& Franek? (dziewczynki i ch#opcy) ...
...
c) Komu matka daje obiad? (córki i synowie) ...
...
d) Komu profesor po"ycza ksi!"ki? (studentki i studenci) ...
...
e) Komu nauczyciel oddaje notatki? (uczennice i uczniowie) ...
...
f) Komu podoba si& film? (kole"anki i koledzy) ...
...
g) Komu pomagaj! uczniowie? (nauczyciele i nauczycielki) ...
...
h) Komu dzi&kujecie za "yczenia? (panie i panowie) ...
...
i) Komu daje je$% pani Bielawska? (koty i psy) ...
...
j) Komu pokazujesz zdj&cia? (ciocie i wujkowie) ...
...
6.
Komplettera med adjektiv i dativ pluralis och ställ frågor med dativ:
Exempel: Ch"tnie pomagam ... s#siadom. (nowy) Ch"tnie pomagam nowym s#siadom.
Komu ch"tnie pomagasz?
a) Babcia daje kolacj& ... dzieciom. (ma#y) ...
b) Pokazujemy Warszaw& ... turystom. (w#oski) ...
c) Na spacerze Ela przygl!da si& ... wystawom. (pi&kny) ...
d) Natalia daje obiad ... kolegom. (mi#y) ...
e) Nauczyciel pomaga w pracy ... uczniom. (pilny) ...
f) Kazimierz przygl!da si& ... samochodom. (wspania#y) ...
g) Ojciec po"ycza pieni!dze ... ludziom. (ró"ny) ...
h) Gratulujemy serdecznie ... maturzystom. (tegoroczny)
...
i) Janek kupuje kwiaty ... kole"ankom. (sympatyczny) ...
j) Brat kupuje ksi!"ki ... studentom. (biedny) ...
7
. Dativ i opersonliga uttryck (kom ihåg de):
zimno mi, ci, jej, jemu, mu, wam, im (jag fryser) ciep#o mi, ci, jej, jemu, mu, wam, im (jag är varm) smutno mi, ci, jej, jemu, mu, wam, im (jag är ledsen) weso#o mi, ci, jej, jemu, mu, wam, im (jag är glad)
II. Konjugation -% / -isz /-ysz
(ETH – s. 40-41)
1.
Böj följande verb:robi! (göra), liczy! (räkna), prosi! (be), uczy! (lära), uczy! si" (lära sig), widzie! (se), mówi! (tala), lubi! (tycka om), my&le! (tänka), p%aci!
(betala), le$e! (ligga), nosi! (bära), wozi! (forsla), je'dzi! (åka)
2.
Komplettera:a) Pani Matuszewska ... zawsze w pi!tek zakupy. (robi%) b) Nauczyciel ... g#o$no i wyra)nie. (mówi%) c) Uczniowie ... pilnie do egzaminu. (uczy% si&) d) Ju" teraz (my) ... o wakacjach zimowych. (my$le%) e) S#owniki ... na stole pod oknem. (le"e%) f) Pan Jarz&bski ... cz&sto do Szczecina. (je)dzi%) g) Joasia ... bardzo dobrze po francusku. (mówi%) h) Czy (ty) ... tego kota na drzewie? (widzie%) i) Janek i Piotrek ... polski jazz. (lubi%) j) Pan Gawlik ... rachunek w restauracji. (p#aci%) k) Czy (ty) ... o tym powa"nie? (my$le%) l) Zofia ... Adama o pomoc. (prosi%) m) Dlaczego (wy) ... tyle kawy? (kupowa%) n) Co (my) ... dzisiaj wieczorem? (robi%) o) (Ja) ... ten film po raz pierwszy. (widzie%)
p) Ania i Kasia nie ... czekolady. (lubi%) q) Nasze dzieci ... bardzo du"o. (mówi%) r) Twój brat ... stale do Zakopanego. (je)dzi%) s) Kuba ... ju" ciep#e r&kawiczki. (nosi%) t) Pani Maria nic nie ... bez okularów. (widzie%) u) Codziennie (my) ... za bilet tramwajowy. (p#aci%) v) Janek ... gra% na gitarze. (uczy% si&) w) Pan Zawadzki ... zup& pomidorow!. (lubi%)
3.
Komplettera verben med rätt ändelse:a) Wiesia my$l___ powa"nie o ma#"e'stwie z Karolem.
b) Tomek widz___ bardzo dobrze po operacji oczu.
c) Zuzanna je)dz___ zawsze zim! do Karpacza.
d) One kupuj___ bukiet kwiatów.
e) Dzisiaj (ja) robi___ zakupy w domu towarowym.
f) Studenci prosz___ profesora o ksi!"ki.
g) W kawiarni Jurek p#ac___ za lody.
h) Czy lubi___ krymina#y, ch#opcy?
i) (My) Nosi___ niebieskie sukienki.
j) Dzisiaj (my) widz___ si& tylko krótko.
k) One je"d"___ bardzo dobrze na nartach.
l) Krysia jeszcze nie mów___ po rosyjsku.
m) Czy (wy) widz___ ten zielony samochód?
n) Uczniowie ucz___ si& codziennie nowych s#ów.
o) Mama rob___ dzisiaj prz!dki w szafach.
p) Dzieci lubi___ nale$niki z d"emem.
q) Halina my$l___ o swoim narzeczonym.
r) Na stole le"___ dzisiejsze gazety.
s) Marysia pros___ o kaw& ze $mietank!.
t) Pan Nowak je)dz___ do pracy autobusem.
u) Oni le"___ jeszcze w #ó"kach i $pi!.
Lektion 8
I. Lokativ: W kim? W czym? O kim? O czym? Gdzie? –
I vem? I vad? Om vem? Om vad? Var?
(ETH – s. 11-16) Verb med lokativ:dyskutowa% – diskutera marzy% – drömma
mówi% – tala my$le% – tänka
opowiada% – berätta o kim?
pami&ta% – minnas, komma ihåg o czym?
pisa% – skriva
rozmawia% – samtala s!dzi% – tycka
s#ysze% – höra
Tidsuttryck i lokativ:
O której godzinie jest zebranie? (10.00) O dziesi!tej (godzinie) W którym roku to by#o? (1923) W tysi!c dziewi&%set dwudziestym trzecim Månadens namn i lokativ:
Kiedy to by#o? W + månadens namn i lokativ
stycze' ...
luty ...
marzec ...
kwiecie' ...
maj ...
czwerwiec ...
lipiec ...
sierpie' ...
wrzesie' ...
pa)dziernik ...
listopad ...
grudzie' ...
OBS: Kiedy? W pierwszym tygodniu marca.
W ostatnim tygodniu kwietnia.
Lokativ efter följande prepositioner:
w(e) (i, på), na (på, till, i), przy (vid), po (efter, för, över), o (om, på)
En del polska prepositioner kan styra flera kasus. Man skiljer då på riktning (ackusativ) och befintlighet (lokativ, instrumentalis).
1.
Svara på följande frågor med lokativ singularis. Tänk på substantivets genus:d) Gdzie le"y s#ownik ortograficzny? (na + stó#) ...
...
e) O czym piszecie wypracowanie z polskiego? (o + romantyzm) ...
...
f) Gdzie stoi nasz samochód? (na + parking) ...
...
g) Kiedy macie egzamin z gramatyki? (w + grudzie') ...
...
h) O kim mówi nauczyciel? (o + S#owacki) ...
...
i) Gdzie bawi! si& dzieci? (w + pokój) ...
j) Gdzie stoj! kwiaty? (na + parapet) ...
2.
Svara på följande frågor med lokativ singularis. Tänk på substantivets genus:
a) Gdzie mieszka pan Kwa$niewski? (w + Warszawa) ...
...
b) Gdzie le"! twoje r&kawiczki? (w + szuflada) ...
...
c) Gdzie Jacek kupuje znaczki? (na + poczta) ...
...
d) Gdzie mieszkaj! Nowakowie? (w + Krynica) ...
...
e) Gdzie jest dyrektor Nowakowski? (na + konferencja) ...
...
f) O czym mówi dzisiaj profesor? (o + literatura) ...
...
g) Gdzie s! wszyscy studenci? (na + wystawa) ...
...
h) Kiedy zaczyna si& rok akademicki? (w + sierpie') ...
...
i) O czym opowiada wujek? (o + podró") ...
j) Gdzie jest Jacek? (w + biblioteka) ...
3.
Komplettera följande meningar och sätt adjektiv singularis i lokativ. Tänk på substantivets genus:a) Pawe# marzy o ... samochodzie. (nowy) b) Ojciec czyta wiadomo$ci w ... gazecie. (dzisiejsza) c) Adela my$li ca#y czas o ... Piotrze. (mi#y) d) Krystyna ta'czy na zabawie ... (sylwestrowa) e) Lubi& spacerowa% po ... parku. (nowy) f) Brat jest w bibliotece ... (uniwersytecki) g) Mieszkamy przy ... ulicy. (#adny) h) Ania jest na ... zebraniu. (wa"ny) i) Andrzej opowiada o ... wystawie. (interesuj!cy) j) Marek studiuje na Uniwersytecie ... (Gda'ski)
4.
Svara på följande frågor med lokativ pluralis.a) O czym rozmawia Janek z kolegami? (o + podró") ...
...
b) O kim my$lisz? (o + kolega) ...
c) Kiedy idziesz na koncert? (po + lekcja) ...
...
d) Gdzie mieszkaj! Zofia i Kazimierz? (w + willa) ...
...
e) Gdzie le"! obrusy? (na + stó#) ...
f) Gdzie le"! notatki z wyk#adu? (na + #awka) ...
...
g) O kim my$li matka? (o + dziecko) ...
h) Gdzie rosn! te pi&kne kwiaty? (w + ogród) ...
...
i) O czym opowiada dziadek? (o + ksi!"ka) ...
...
j) Gdzie stoj! nowe ksi!"ki? (na + pó#ka) ...
...
5.
Komplettera med adjektiv i lokativ pluralis:Exempel: Czytamy artyku% o ... profesorach. (ameryka(ski) Czytamy artyku% o ameryka(skich profesorach.
a) Kasia my$li o ... siostrach. (ma#y) b) Jacek s#ucha audycji o ... kosmonautach. (rosyjski) c) Wujek opowiada o ... podró"ach. (daleki) d) Dziennikarz pisze o ... wypadkach. (nieszcz&$liwy) e) Tomek marzy o ... dziewczynach. (#adny) f) Na ... stolikach stoj! kwiaty. (br!zowy) g) Zeszyty le"! na ... #awkach. (zielony) h) Studenci dyskutuj! o ... filmach. (polski) i) Po ... wyk#adach idziemy do nowego klubu. (d#ugi) j) W sklepach ... jest du"y wybór. (spo"ywczy)
II. Adjektivets komparation
(ETH – s. 20-22)1.
Komplettera. Tänk på substantivets genus:a) Niebieski o#ówek jest krótki.
Czerwony o#ówek jest ...
Zielony o#ówek jest ...
b) Ten zeszyt jest gruby.
Ten notes jest ...
Ta ksi!"ka jest ...
c) Nasza klasa jest du"a.
Sto#ówka jest ...
Aula jest ...
d) Warszawa jest wielkim miastem.
Londyn jest ... miastem.
Tokio jest ... miastem.
e) Matka jest m#oda.
Ciotka jest ...
Siostra jest ...
f) Ten pozna'ski piosenkarz jest s#awny.
Warszawski piosenkarz jest ...
Paryski piosenkarz jest ...
g) Jab#ko jest twarde.
Gruszka jest ...
Kamie' jest ...
h) Ten nó" jest ostry.
Ten scyzoryk jest ...
Ta "yletka jest ...
i) Ta sa#atka jest s#ona.
Ten kotlet jest ...
Ta zupa jest ...
2.
Fyll i positiv, komparativ och superlativ till följande adjektiv:Exempel:
positiv komparativ superlativ
%adny %adniejszy naj%adniejszy szeroki
dalszy
najpi&kniejszy
#atwiejszy niski
najszybszy trudniejszy
dobry
gorszy
najwi&kszy
3.
Skriv jämförelser med ni# (* N) och od (* G) Exempel: Janek jest ... (mi%y) ni$ Anna.Janek jest milszy ni$ Anna. (N)
Janek jest ... (mi%y) od Anny.
Janek jest milszy od Anny. (G)
a) Mój m!" jest ... (wysoki) ni" ... (twój m!") Mój m!" jest ... (wysoki) od ... (twój m!") b) Zupa pomidorowa jest ... (smaczna) ni" ...
...(zupa ogórkowa).
Zupa pomidorowa jest ... (smaczna) od ...
... (zupa ogórkowa).
c) Nasze mieszkanie jest ... (wygodne) ni" ...
... (wasze mieszkanie).
Nasze mieszkanie jest ... (wygodne) od ...
... (wasze mieszkanie).
d) Twój samochód jest ... (drogi) ni" ...
... (mój samochód).
Twój samochód jest ... (drogi) od ...
... (mój samochód).
4.
Använd den beskrivande formen vid komparationen av följande adjektiv:a) inteligentny ...
b) interesuj!cy ...
c) szwedzki ...
d) polski ...
e) chory ...
f) #ysy ...
g) p#aski ...
h) pijany ...
i) zm&czony ...
j) zdenerwowany ...
...
Lektion 9
I. Preteritum
(ETH – s. 42-44)1.
Hur bildas preteritum i polskan?...
...
...
2.
Böj verbet by! i preteritum:a) sakform:
... ...
... ...
... ...
b) personform
... ...
... ...
... ...
3.
Böj verbet mie! i preteritum:a) sakform
... ...
... ...
... ...
b) personform
... ...
... ...
... ...
4.
Hur böjs verben by! och mie! i neutrum?...
...
...
...