■HO-T O Y X
i
:
k
y
©
a i e
O N T AS I I A H S I O X n P O T ST E T A S ,
S E U D EC O N F I N I B U S
S C Y T H I S
G E T I S
clue
H E R O D O T I
D I S S E R T A T I O N E M N U T U A M P U S S . F A C U L T . P H I L O S ., T R Æ S I D E CELEBERRI MO VIRO,M
ao
.
J O H A N N E
A M N E L L
,
G R . L I T . P R O F E S S . R E G . e t O R D ., P U B L IC E IN A C R O A T . C A R O L . M A J .TRO G R A D U P H IL O SO P H IC O
DEFENDETM A R T I N U S G E O R G I U S
WALLENSTRÅLE.
XXVI I'EBRUAR. MDCCLVII. H. A. M. C.I
R E G I A E
C E L S I T U D I N I ,
S E R E N I S S I M O
PRINCIPI,
D O M IN O
GUSTAVO,
R E G N I SU EC. G O T H . V A N D .Q
uePRINCIPI
H E R E D I T A R I O
SUCCESSORI,
ETC. ETC.
DOMINO CLEMENTISSIMO.
S E R E N I S S I M E
PRINCEPS,
D O M I N E
CLEMENTISSIME.
J T
T
niverforum
S / animos non jam tacitum, Jed
feßis
ubique
adclama-tionibus
gau
diu
m
, fö
Juccre-fuccreviffe viderint in d ie s, quam in
R
e g i aC
e l s i t u d i n eC E P S
S e r e n i s s i m e ,
fufpiciunt,
Novam
Antiqua S
tV A S E Æ,
Regnatricis
in S
ep
tem
D o m u s
Gloriofißma,
Propagi
ro
e t i a m ,
quotquot
juveniles
confecramus
/ubjeäijjimo
excipiamus
Ju
v e n t u t i s P r i n c i p e m
, Qui in Re
g ia
A u l a ,
conjummatiß
gußarum
virtutum
n a , fapienti duclu maxima fidei
M o d e r a t o r u m ,
ultr
re
c o m p e r t u s ,
inc
vehementioris
incitam
Jl :entium
animis
a
in pra fens, haut fine devotißima ad
miratione y mecum reputans, a pro-
fundijjima reverentia mea non duco
alie-alienum,
qualium
cunque,
rim , progrejjüum
R
e g i æC
e l s i t u
d i n iT
u æfubjeßißimam reddere
rationem,
pie
dicata
bratione Academica, qua pri/ci Suio-
Gothorum patres, Getæ ac Scy-
t h æ , e Grœcis annalibus proferun
tur.
Clementiffimam veniam,
S e r e n i s s i m e
PRINC
plici
audacia
mea
tas ,
nullo non
tempo re lifiofifimis
vacatura
precibus
v i v a s ,
S e r e n i s s i m e
P R I N C E P S
,
A u
g u s t i s s i m o r u m
P a r e n t u m
triaque
T u æ
commune Delicium;
v i v a s ,
& , Quos in ipfojam a-
tatis limine, hereditariis ingenii di-
vmifjimi
clementiaque
do
tibus refers,
M a g n i s
G U S T A V I S
Par fis olim C A R O L I S ? « e,
A D O L
-ADOLPHIS Par & FRIDERICIS.
Sic demum y
S e r e n i s s i m e
C E P S ,
T e
majus nihil in homi
num genere, nihil melius, terrarum
orbis
confpicabitur.
S
e r e n i s s i m eP
D O M I N E
C
l e m e n t i s s i m e
,
REGIÆ CELSITUDINI T U Æ
<levotifimusfubjeclijimusque »
C O N S P E C T U S
D
is s e r t a t io n is.
§. I. S C Y T H A R U M n o m a d u m , Cim m eriam E u ropa; occupantium , ex A(îa origo.
§. II. E o rum dem , Cimmerios p e r fe q u e n tiu m , in Mediam irruptio.
5. ill. Perfarum viciffim fub Dario H y f h in Scy- tlias expeditio.
§. IV. Fines Scythiæ Europaeae , ab Iflro protenfæ ad Tanain f. ad Afiæ confinia.
§. V . Scytharum inftituta; in quibus ars jaculandi, unde genti nomen indidiffe Græci putantur. V I, Darii R. per T H R A C A S G E T A S q u e in
Scythiam iter.
§. VII. T h r a c u m mores, n eg lettu s agriculturae , latrocinia.
Ç. VIII. Sepulturae Thraciae cum S cy th ica , Scandi, c a , Graecanica, collatio.
IX . T h r a c u m facra, M arti fa£ta & B accho; cum Scythicis collata.
X. Getæ T h ra c e s , in ora Pontica Iftri adcolae, Scythis finitimi; h o ru m qu e illinc in ulteriora feptemtrionis demigratio.
XI. Z am olxis, do& or G etaru m , animae ftatuen- tium immortalitatem , virtu tem q u e adeo fe llantium .
§. XII. Getae G o th o ru m patres.
§. XIII. Getae G o th iq u e S cytharum aliquando com - prehenfi nomine.
■i-* * * # # #*= mm
g . B
.
«■ LC Y T H A R U M haut f è c u s , ac ceterarum fere g e n tiu m , in- certæ funt origines multisque in vol fi tæ fabulis. Ipforum de prim o fuæ gentis au&ore , Ta r-g ita o r e g e , J o vis filio, eoque
trium liberorum parente , fabu lam portenti plenam narrat H E R O D O T U S ; (in Melpomene f L. IV. C. V, fq.) qui paullo pofl (C. VIII, fq.) G ræcorum de Scytha % H er culis (71) filio, Scythiæ regum progenitore,com m
en-A
ta
( A ) De divino HERCU LIS apud Scythas honore cfr H E R O D O T I L. IV. C. LIX. Et memorabile eft, nonG rae. çis tantum & Romanis, fed & Scythis ceterisque arélois gentibus celebratum fuifie Herculem } cujus quidem colu
mnis non in folo occidente, fed vero etiam in feptemtrio-
ne antiquitus datum fulfle locum, arguit C. C. T A C I T U S
L. de G erm . C. XXXIV & XXXVII. ubi perhibetur Dru-
inqui-ta æque monftruofa recenfèt: ipfe interim (C .X I.)) adfentiens h o rum narratio ni, qui Scytbas, n o H a a a z ^ (Æ) Aßaticos, a Masfagetis bello vexatos, occupafies tra—
ren s, Oceanum tentafle , Friftos a d lu en tem j i . e . SYE--
T O N I O interprete , Oceanum Septemtrtonalem, querm
primum naviqajfe ait D rufum , belli Germanici ducem. Nece
quidquam prohibere nobis v id e tu r, quin H e rc u le s , farno— fiflimus per terrarum orbem peregrinator , innotefcerce non inodo, fed & religiofius honorari potuerit S cy th is,, hi licet a facris Graecanicis alioquin abhorruerint, uti exx H erodoto infra videbimus. Aliter f3men fentientem vi de T H E O P H IL . SIGFRID. EA Y ER U M in memor. Scyth j.
Ac for. Vetropolit- T o m . III. p. 369. quo judice, cultumn
fuifle a Scythis H erculem , incredibile H erodoto eflfce oportuit.
(/>’) ZK TG EnN NOMAAXlN frequentem facit meni* tionem H E R O D O T U S , vid. L. I. C; L X X I II .L .1V . C W , Oujc dçcTou fivtv, in q u it, ccflict vofxcc^ss a 'Zv.v&ca. Addee L . IV. C. XIX , ubi Scythæ m e m orantur Nchecks five pee*
c u a r ii, tr s n w e lfa re s OC(fivTSS. Sic C .XLVIII.
n o n frugibus viélitare Scythas » fed ex peco rib u s, traditt. Hoc vero Scythis olim proprium non fuit & peculiarec. Quin immo/'« rufii cat i one, ut qu<cßitoß{ßmam, ita anti-i-
qutflimamfuiffe pafcendi rationem , adfirmat in u n iv e rfu im
C O L U M E L L A in Præf. L. VI. Sic Germanis T A C I T U * (quorum nomine & is Scandianos com ple&itur,) arment ( a
foltc & gratifjim e opes j nerunt» L . de G . C. V. Svevos r ,
•continentis Germanise in c o la s , Scandianis noftrii cognaa- tione proximes non multum frumento , fed m a x im a m partem la tte ac pecore vivere^tefïis eft C. J. C Æ SA R L. IV/*
C. L qui & alias, L. VI. C* V. G erm anis lac & coleum & £
tradunt Cim meriam ;h. e.eam dem E u ro p æ regionem , quae poftm odum , ex novorum incolarum nom ine, di&a fit Scythia: in qua, ætate H erodoti ( C . X I I J ex- fiabant adhuc loca, dom inorum veterum
adpellatio-A 2 nem
traélanfem AmplifT. D. PRÆSIDEM in Difierfar. II deSvio-
nibus Fetinis T aciti i nec non de noltris majoribus hæc
talia docentem Celeberr.JOH. L O C C E N I U M Antiq. S-G. L . II C. XVI. XVIII. fqq. qui eriam C. XIX. ex A D A M O Bremenli probat, nobiliflimo cuique noftratium curæ oliin fuilTe rem pecuariam. Et certe opulentiam fuam ex pe corum copia metiri, feptemtrlonalibus noltris com mune fuit cum plerisque gentibus vetuftiflimis; qua. um m orem neque dedidicerunt hodie Africæ & Americæ gentes quae dam , ipfique Lappones nofiri, rangiferorum pallores, ex quibus illi vicium pariter & ami&um h a b e n t , ite m q u e /r -
landi : cfr fuper illis Reverendifi*. J. BILBERG, de re fra - ttione J'olis inoccidui p. 17. de his Perilluftr. Baro L. H O L -
B ER G Hili. Danicæ C. IX. Quia vero nomadibus Scy this , quos diximus, non erant fixæ in agris fedes, (n e dum conditæ urbes & m œ n ia , H erodoto telle C. X L VII.) facile in telligitur, cur vaflam regionem ingrefii Perfæ n i hil inferre potuerint damni rrj XkvSrtrj %ûqçv. C. CXXIII.
H inc etiam , quando Darius Hy/Vafpis 'IndathyrIum, Saulii filium , ( INAA0 YPZON , in aliis Herodoti exemplaribus & apud Strahon. Geogr. IAAN0 TPSON,
Pherecydi apud Clementem Alexandr. IAAN0 OTPAN,
qui , Regum* Scythiæ fupremus , quo tempore te r ra illa divifa fuit in plura regna , Nomadibus impera vit, ) internuncio miflo, avocaret a fuga, & ad apertum prselium follicitaret, Scytharum ille rex refpondit negan do , vel fugilTe fe unquam , vel nunc fugere Darium ; nec“ quid fe facere diverfum ab his,quæ in pace fieri a fefve-“
nem fervantîa , u t p o t e KIMMEPIA TEIXEA , mut»
ri Cimmerii , HOP0MHIA KIMM F PIA , portoriia
Cimmer, , KIMMFTIH XI2PH , regio Gmm. ; d e m u rm -
que B O i n o r o z KIMMEPIOS, Bosporus Umnuriuss,
quood
verant. Er mox rationem addit, cur non protinus ineatt“ praelium , quod fibi neque Tint neque yy 7rs<£vrev‘*4i’
yivrf, {te rm culta & eonfna,) quorum va flat ionem fui i ‘4
cives metuant C CXXVI, fq. Atque hoc rpfum ert,quo>d .eptime praeviderat Coés , Mifylenæoriim dux ille prudern- tiflimus* qui D arium , Scythiam cum exercitu ingrefluu- r u m , adm onuit, adverfus eam terram expeditionem fie--u r i , in qua fertur nihil a r a r i, nullas coli urbes $ nec ti-^‘c mere fe , ne a Scythis fuperarentur Perfæ, fed potius, neeCf quid hi paterentur errabundi, quando illos n e inveniret* quidem poflent. C. X C V1I. Nimirum Scythis noftris foo- litudines fuæ fecuritatem præhabant & præfidium $ quo^d & ipfum de prifcis Germanorum civitatibus teflatur CC. JUL. CÆSAR de Bello Gail. L. IV paßim & L. VI. C. W . ac de majoribus noftris M IC H A E L W E X IO N IU S GYLL- L E N S T O L P E in defcript. Sviog. t f Fennie L. VI. C. IIII- quippe quibus filvas olim & paludes pro moenibus & preo- pugnaculis fuifle monet* Scythis autem Europaeis nomaa- dicam vitam vi&umque paftoralem ita tribuere Herodco- tum , u t fic tamen agriculturae non omnem denegaverrit lo c u m , laltim in quibusdam Scythiae tratfibus, ex aliiste- jusdem teftimoniis manifeftiflime liquet. Nationes inteer, ad occidentalem Boryfthenls partem colentes, referuntuur EKT0AI APOTHPEX C. XVII. Sed & trans Boryfthenerm
habitarunt Scythae TEFIPFOI 0\ ß i07toKirou. C. XVIII, fc'q.
E t mox a lafere Scytharum vofuctiïcov, quorum paullo antte fecimus mentionem , habita fle i Hos yeoùçyovç, feftis eeft N o ite r I. cit* Denique Geloni finitimiScythis, quos, curm
q u o d quidem nomen diutiffime nianfir freto, Pon t u m Euxinum & paludem Mæorin inter fe commit te n ti, ac Cherfonefum T auricam , q uæ T artariæ Eu ropaeae poti(Tima portio eff, ab Afia riillerminanti.
Sic
Graeci fuerint olim , iingva partim Scythica, partiin Grat- ca, uti m em orat, non rnodo y*s l^/ocrcu il aircÇ/ccya, agri»
.colæ frugibus vtffirantes, fed & n.oHiorislllius rei horten-
(is cultores feruntur C CVIII, fq. (Rumdem in modum J U L . C Æ S A R & CORN. T A C I T U S , ille L. VI. C. V, hic L. de G. C* XIV, licet Germanice incolas in univerfurn ab agraria re dicant alieniores, quippe quibus pigrum fit
vifum & iners fudore adquirerc , quod pofftu fangvine pa r a r i : fic tamen idem CÆS AR de B G. L. IV. C. I. neque agriculturam a Svevorum gente, quam longe maximam is
v ocat & bellicofiffimam Germanorum omnium, inter mi(Jam
Juiffe teftarur ; & T A C I T U S annal. L IV. C. LXXIÎ. L.
de G e rm . C. V. XXV. XXVI. XLV. &c Germanorum arva & agros y eos que partiendi, per annos murandi ac per vi
te s occupandi r a tio n e m , nec non ab Æ fiyis in Svevi a, dextrum maris Svevic i, h. e. Balrici, litus colentibus,
m ajori laboris patientia tra&atam rem frumentariam,non reticet. ) Interim initio vita illa Nomadica diligentiori & c o n f h n ti o r i agriculturae diu fatis obftitit. Quando enim p a fto re s, armentorum gr?gumque fuorum profpicientes ufibus, una cum pafcuis mutare ledes , atque huc illuc mi grare necefTum habebant, facile videmus defuifie illis op po rtu nitatem colendae terrae frugumque ferendarum, quod qui facerent , fixas ftabilesque fedes tenerent t oportet. N eq u e eosdem ftatim ad curandam rem agrariam gravior adegit neceffitas atque indigentia; fiquidem & e pecudibus fuis h ab u ere, quæ ad vitam co nferendam fuftentandam- q ue facerent. Erant ipfis efui Iaftieinia carnesque ;
vefti-6 Fi n i t i m i S C Y T H I S
— —.... - - - ■ -- —
Sic vero cnam patere nobis videtur r a tio , cu r G r æ - ciæ anriguitïïmus fcriptor , H o m e r u s , IAIAA. N. V. 4,?q. OATZS. A. V. 14. KIMMEPIOTZ q u i d e m ,
G V h h K A Z , rAAAKTO^AIOTZ , irUIHMOATOTX d e
n iq u e
Cui pelles , in regione præfertlin frigida utiliflimum vela- m enti genus. Et cum civilis a rch ited u ræ cunabulis locus dari vix potuerit a n te , quam vagari defiiflent h o m i n e s , larernque fuum alicubi fixificnt, hunc quoque defe& um farcire quodammodo potuerunt cafæ & tentoria pellicea, quæ ex alio loco in alium facillime transferrentur. P o r tables Scytharum domos m em orantem cfr H E R O D O T U M C. XLVI , quos ait & ille in plauflris habitare. A dde C. C X X U ubi m entio tmv dy.oc^oov, in quibus S c y
thae cum filiis & uxoribus degebant. E t Sauromatis q u i dem ceterisque, qui pro fedibus plauftra habent, Apocfy-
ßloov nom en inditum tefiatur STR A B O Geogr. L. II. C I .
Æ SCHY LO in Prometh. vinclo Scythae nomades dicuntur
yiXev.Txs çsy ces vcctetv s7t Iw.vkKcis c%cts , nexiles habitare cajas fuper rotandis curribus. De Scythis etiam J U S T I N U S Lib. II. C. II. Uxores y inquit, liberosque Jecum in
plauflris vehunt quibus > coriis imbrium hiemis que caufja te ftis , pro domibus utuntur. Et Q . H O R A T I U S C ar min. L. III. Od. XXIV. v. 9.
Campeflres melius S C Y1H Æ ,
Quorum plauflra vaqas rite trahunt domos, V iv u n t, riq id i G E T Æ : Hfc.
U n o verbo : A gricultura licet & res paftoritia coaevse f m t , & ambae quidem nafcentis mundi cunabulis proximae, id quod Caini agricolae & Abelis opilionis exempla fatis innuunt ; attamen plerarumque gentium vetus hiftoria nos e d o c e t, temporibus remotifîimis felicius m ulto pe cuariam rem tra d a ta m fuifle, quam quidem agrariam :
nique canat ; fed vero nullos SKT©AS , urpote qui bus nondum hæc erat (èdes, tenentibus adhuc illa ad P o n tu m loca Cimmeriis. N e q u e enim tuto credimus
Scholiaflis Hom ericis, qui vulgo ad ipios Scythas re-
feru n t p ræ dichs gentes, has p ræ fertim , quibus ex la&iciniis Græca tribuit nomina Poetarum princeps; p erinde ac ti nulli fuiflent antiquitus nomades, prae terq u a m Scythae. Q uam vero admittit Hiftoriarum ille pater, Scytharum Europécorum ex Afia orig o , pro
be confentit cum iacra hiftoria M ofaica, q u æ , poft- eaquam in r e g io n e , quam majorecn olim Armeniam, hodie T u rcom anniam adpellant , ubi fiti montes A- r a r a t , arca Noachica fubftiterat, multiplicato rurfus h o m in u m genere , fiifceptas fuifie ex hac Afiæ pla ga prim as migrationes antiquilfimarum g en tiu m , fa tis evidenter innuit.
5. ii .
Q v u m Cimmerii ,priftinis in E u ro p a fedibus de fertis, in Afiam fu g e re n t, hos perfeqvuti Scytbæ , f A )
& illi quidem longis viarum erroribus abrepti, ipfam in traru n t Mediam, (C, XII. cfr. L . I. C. CIV.) E rat ea tempeflate M edorum rex C yaxares, A d y rio ru m v i& o r , q u e m , uti refert laudatus feriptor , ( L . i.
C .1 0 3 ,
*■
»--—
- - ,
- - - r » , >
—
. . - I"1
quoniam fuit utrorum que horum inftitutorum « a , quam modo diximus, inter fe p u gna, quamdiu familiis popu- llsque fatius vifum vagari per regiones , & nova fubinde queerere pafcua, quam certis fe continere domicilii*.
(A ) OI ZKT0 AI in-tßctAov h rry Acrlrjv , Ktfjtjxeflcv? cKm ßocAovTSi' ck rîjf EufwVrçr. H.r. A, L. I. C. XV & CIII. L I V. C. I*
C. 103, fq.) adgrediebatur ingens Scytlurum i x e r - “ citu s, duce Madye reg e, Protothyæ filio.” Sic au tem Scychæ , vittis Medis , dominatum tenent Aliae per annos X X V III, (C. CIV & C V I.) omnia g ravi ter depopulari. T u rn vero potiorem ho ru m partem, liofpitio a iefe comiter acceptam , Cyaxares o p p ri mens dolo, atque inter epulas de medio tollens, M e dis redituit imperium. Reliqui dem um Scythæ , an nos jam X X V III (B ) in Media diverfati, redierunt in regionem fuam , quam Cimmeriis ipfos eripuifle fupra audivimus, ( L . IV. C. I & III )
5
. III. .Hæc S cytharum in Mediam irruptio caufla n deinde præbuit prætexendam Darii R. in Scythiam expeditioni. N e m p e Perfarum ille rex , vlrurns Scythas , qui Mediam vi&ores ingrssd , im perium Afîæ Medis olim erip u erant, atque fic priores intu lerant injuriam,ipfos domi fuæ adgredi conllituit. (T) N e c vero, adventante dein Perfarum rege, hanc bel li caufîam ignorabant Scytb<e aut diffitebantur. (A) Quare
( B ) A7T0^4fJiYI/ZUYTe£' GY.TOÛ 21Y.0GI €T€OC , L. IV. C. I.
f i v e , ut paullo fuperius loquitur audior , ere» hcov
àéov-TOC TÇmKCVTOL.
(T ) M em orat H E R O D O T U S L. IV. C. I & III.
r r jv 87rî E w S o t s ÏK cttrtv A o c ç e lü , h .r & v fx y a o c v r o s Z k v S o c s r i *
roKrS’ûM, c r i iy.& voi 7r ç o r e ç o t ecrßoc.Å o v T e s e s ty iy M ti& u r jv ,
» , \M Y \a u v T e s /u c c ^ tj r è s c t v r m p e v t i s , v7 rîjç £ a ,v x & x J iff»
Q uare etiam finitimarum g e n t i u m , ( Tauro*
rum ( E ) puta, A gat by rjor um, ( Z ) Neurorum , ( H )
ß Andro*
( E ) T A U R i C Æ g e n t i s , quam vivere ex rapto ait C . CHI. noftcr , fedts Scythis finitimas m em orat etiam C. XCIX.
( Z ) A G A T H Y R S O S in nonnullis accedere ad c o n - fvetudinem Thracum, monet Nofler C. CIV.
(H J N EU RI vicinorum Scytharum imitati mores dicuntur 1. c. , ubi narrat etiam familiarem Scythis & , qui in Scythia habitant, Græcis, fabulam cie Neuris Åvx- u\$çoü7ïci£ , five qui femel quotannis per dies aliquot in lupos abeant, rurfumque evadant homines. Eps ptyyvv, inquit Herodotus , raZroc Ktyovres è 7Tct&u&i' ktyoai oe
siïèv r,a<rcv, iu. cfxvpatrt iïè Aèycvreç. Videlicet fagacior no- fter eft , quam ut admittat ejusmodi quidquam ccàuvurcv jù un&cv, ipfique naturæ rerum inim icum ; quod tamen, etiam cum adfeveratione c e r tio r i, am pleétebantur, qui e Scythis Græcisque creduli nimium erant ac luperftitio- lif Et fane pervetus de hominum in lupos ixt'rcty.oçCpjûce* fabula ipfis Græcis communis fuit cum feptemtrionalibus populis, quos inter Scandiani quoque noftri com m entum illud circum tulerunt antiquitus, ita quidem, u t ægce etiamnum e vulgi animis eximi poftit. Quod ad Græcos a d t i n c t , tritifnma h o ru m eft fabula de Lycaone, tyran n o Arcadiæ liveLycaoniœ Peloponnefiacæ, q u i , cum Jovern advenam , eumque humana fub imagine luftrantem t e r ra s , minus hofpitaliter excepiftet, ejus fulmine adtonltus, & in filvam p ro fu g u s , ( ut cecinit N A S O M etam. L, I. v, 220, feq.)
F it lu pu s, - - Jolitæque cupidine pr<edœ
V ertitu r in pecudes, nunc, quoque Jarigvine gaudet.
mi-Ândrapbagorum, (
S j Me
lancbUnorum
,( I }
Geto-norum t rari quis poffit, H e ro d o to , qui in afiis id genus fa bulis interpretem agit Ingeniofifïïmum » N euros n o n Cenferi prædones immanfvetos , quorum beîiuina feritas locum fecerit fabulæ. Nequc enim dubium v id e tu r , quin hunc in modum faceta iuferit anti quitas , per îatrocinia hominem homini lupum efie in nuens» quod vero fimpliciter dein ac crude accipiens r u dior pofteritas, ifl» /uFTccpcq(pct)o-e< dederit focum : quomo do & complures alias fabulas portenfofi ffimas ex falibus & argutiis veterum » non fatis intelle&is ac fini A re ac cep tis. enatas fuiffe, evidentibus exemplis egregie con firmatum ivit P A L Æ P H A T U S «W<?<wv WoçtZv. No tum eft y prifeis Scandianis Martios homines, atque in- primis ex rap to viventes piratas, quorum eo feculo nul la infam ia, im m o v e ro non infima laus erat, follemni tro p o nuncupatos v a r g a r , lupos , i e prædones lupinis moribus f quemadmodum & Romani bellatores R em var-
gar noftris olim di&i fuere. N e c forte afiter in Græcia A rcados reguli, quem modo n o m in av im u s, immite in genium & nom ini Avkccovos (ccnc r £ àvx&} & poetarum fabulæ dedit anfam. U n d e forlan trahi etiam poffit n o- m enA uxiW , quæ litoralis fuit A fise regio , maritimis o- lim prædationibus infeßa Super his amplius differentem cfr Clariff. Mag. ERIC. M O N T E L IU M In Differt, cut ti tulus : Barnabas & Paulus, Zevs ^ Ef/t*?}*, II & III. ubi refertur quoque praedones aut feri ingenii hom ines“ adpellari Fennis Varas & V'areat, Efthiis V argat
Hifpanis v e ro e tia m , G othica multa fervantibus, Var-U g a s y i.e . lupos: itemque T ureis lupos &pr<tdones corn-“
m uni adpellatione Curdos five Curtos infignlri r denique“ piratas n o f t n tes propria virorum n o m in a , U l f , Bjbrrtf1 &c.* a feris belluis m u tu o accepta, ambitiofe præ fe tu-“
G E T / E He r o d o t i. i t - - - - — — .*&■— . - •. — - »
norum , f K ) B udi nor um ,
(A)
Saur omat atum ,B 2 ( M )
lifle. &c. C f r ,( i placer, de licito feptemtrionalium per pi raticam adquirendi jmodo 8t bellandi crenere, A LBERT I K R A N T Z H Hi/l. Norveg. L. !. C. V ilï, O L . V t R E L d
not. uri Hiß. G otrici <? Kolfonis p. 75 , nec non in not.
ad Hiß. Hervorœ p.tfqfeq. Revtrendiff. ER. BENZELIUM
in Coll* Mscr. Antiq. Sviogoth. &c.
(@) ANAPO<î>ArOT2 Nc/^acW, agreftifïimis mori u b u s , eosque non judiciis utentes neque legibus , veftem“ licet Scythicam g e r a n t , minime tamen efle Scythas, “ m onet Nolter. ( cfr. C. XIX cum C V I , quorum priori lo co Androphagorum etiam fedes , fupra quas deferta o- rnnia » adtingit. ) N im irum longe abfunt ifti mores a S cythis, quibus e contrario fapientiarn & eruditionem tribuit H erodotus C* XLVf. fimul h e icfaflu s, ceteras ad Pontum Euxinum nationes efie omnium imperitiffi- m a s,ex cep ta duntaxat S cy th ica; cujus quidem ingenium 8t prudentiam colligere licet vel ex ipfa illa belli adver- fus maiorem vim Perfarum gerendi ratione , quam plu
ribus defcripfit Herod* vid. fupra , $. 1. lit. ß. ( I ) Vide infra , §. IV. lit. D.
^K) Vide fupra , §. 1. Iit. B.
( A) BOTAINfXN No/uoc^av eSvor fjiîyct Xj m e m orat nofter C. C VIII & CXXIII. qui , cum Gelo nis Sauromatisque , exoptatam Scythis opem foli pro- miferunt, C. CXIX. Hos ipfos Budinos , una cum
N euris & Gelonis, de quibus m edo di&um , O D I N U M ,
Getarum Scyrbarumque ducem , in remotiorem feptem-
trionis plagam co m itato s, eosdem efie cum H r « //S T U R - L O N lD Æ , cumque Fernis noftris, (qui T A C ET ! jam aetate innotuerant R om anis,) exiftimat TH EO **SlGFR. B A Y E RU S in converfionibus rerum Scythic. Commenta- rior. Acad. Petropol. T . V. p. 34R, feq. cui infuper cum
r i
« ! » m
m
eêrn—
âm
m
tum
tm
m
n ■
F i n i t i m i S C Y T H IS■
» ■
■
■
—
■
--
■
■
—
—
,, „ ,
( M ) C. C l l j f e q » ) reges , q u o ru m adverfus Ferlas focietatem opcm que , ■ miflis nuntiis , e x p e .Budinis commune quid habere videtur ipfura nom en Odi* quern A D A M U S BREMENSIS ceterique adpellant
Vodtin, itemque alii Voden, Vodin; quod Græce expres- fum erit N em pe fie B A Y E R U S Odinum n o ltru m ab iftro deducit & Boryjlhene. A d Borylthenem autem coluere Budjni illi, non commifcendi cum A ßattcis trans T an a in Bcvölvcic y Caucafi adcolis, quorum frequentiorem injiciunt rr.entionem hiltorici, H ero d o to inferiores. C f r laudatum B A Y E R Ü M 1. c. nec no n in Diff. de origine
t f prifcis fedibus Scytharum , A<Ror. Acad. Petrop. T . I. p.
3 8 7 .fe q ., ubi e Scythica ftirpe Lappones, Fninosy Æ (lios,
Livones, Lnrones, Lituanos, Borufjos paucos que ait os repetendos ducit; S arm atas, Sc lavos, Hunnos, Hunga-
r o s, Rußes , Tattarosque aliunde potius arcefiendos ar bitratus.
f M ) £ATPOMATAX Scythice coXcwJCew feu corrupte lo q u i, uti tradit H E R O D . C. CX,fq. n o n m iru m , f», q uo d adjicit, hi, genere paterno Scytha; , m aternum referunt ad
Amazonas; quarum vivendi genusSauromatarum im ite n tu r m ulieres, v e r a n d o , equitando, proeliando. D e Sar matarum quoque feminis PO M P O N . M ELA L. UI. C. IV.
Arcus tendere^ in q u it, eq u ita re, ven a ri, puellaria penfa
Junt : fei ire boßem, adultarum fttpetidium efl.&tc. S T R A BO item Geogr. L. III. C.. V. K^u^cvocs laudat Suvgoptctm
rifyoef quas, v ero ille ad Cafpiuin finum collocat. E t , ex indicio H erodoti, antiqua Sauromatarum fedes ad T a n a in fuit in Afia , Europæ finitima ; qvum poliero dem um tempore iidem , trajecto Tanai , ipfam ingrefïi Euro* p a m , Scythiae confines habitarint regiones. Hinc e f t , quod Scytharum dein nomine comprehenfi fæpius occur ra n t Sarmatae; quodque, ex ad v erfo , latius extenfum n o
-expetebant Scythæ , abnunnc his ferre fuppetias, qui a u r o r e s fuerant injuriæ ( N ) . M o v itautem in Scvthas Darius inclinante jam VI ante C H R I S T U M n at um feculo. Cfr T H . S. BAYER US in Chronologe
Scythica , A & or. Pctrop. T . I, §. IV ;
A n te v ero , quam difpiciamns, qua via Perfæ ad fines pervenerint Europææ Scythiæ , hanc ipfam , duce H e r o d o to , adtingam us, oportet. Quia vero Perfæ S cy th iam , qua meridiem fpefrat, Geta ru m fedihus finitimam , ingredi fu n t, noftrum in- prim is erit amplidimæ hujus regionis , verfus au- f l r u m , infpicere terminos. V ix autem melius, unde incipiat Scythia a m eridie, & quorfum p o rro
te n d a t,
men Sarmaticum Scythîæ quosdam populos ambitu fuo comprehendat : diverfæ licet initio hse fuerint gentes,
Cfr JOH. JAC.MASCOU in Gefcbicbte der leutfcben>Obî. XXX. p. 185, fecj.
(N ) Hk«v ioy.tcfxsv, inquiunt, 8k h t yjuécte ïléçaocçy « A ’ t7ri rès ocirlas dcv/dys yevophxc' fC .C X IX , L. IV .) S cythaspura, quibus objiciunt etiam I. c. r quod fuerint
ii 7TçoTtçcv ci^ncyaavree riéçaccs-, il 7rcÅty.x. Inprl-r mis digna funt o b fcrv atu , quæ feguntur ibiden» , vicino rum regum ad Scythas verba : tV ryv Ulefatuv
fa ßmKgvtss yyv , tlseY.^otrsrrs helvav , txrcv yçcvcv vf/iv 0
©EOS Trccçeolàti’ pI, h.etvoi , <-V« aÇtccç dovrcs 0 «V tyeiçet,
ryv ofxolyv C/mv u7rM$cn. Vosy inquiunt, Ver favum in-
grejjt regionem, imperitaftis its , quamdiu Vobis D E U S per mi fit ; illi itidem , quando ipfos idem D iu s excitât (feil, adverfum vos, ) vicem vobis reddunt.
tendat, v id eb im u s,q u am fi fluviorum huius terræ ha buerim us rationem. Satis multa S cytharum regiones interfluxere flumina ; quorum quidem celebriora , eaque a mari naviga! ilia , recenfec laudatus icrip to r L. IV. C. X L VII, fq. Primus nobis o c c u r r it, isque omnium maximus, IZTPOZ, (A ) Ifter, hodie Danubius,
q u i, Jumto, ad folis occafum , e x Celtis initio, uni•
verfam emetitur Europen. Videlicet in regione narus, quam Sveviam ( Schwaben) hodie v o can t, & p er G e r maniam ceterasque regiones lapfus, verius o rtu m fo lis p e r g it, usque d u m Scythiam ex transverfo ingrts-
Jus , ( f i ) & d em u m in diverla fciflus, in P o n tu m
E u x in u m fele e x o n e r e t E t is quidem fluvius Scy- thiæ verius meridiem term inus exftidc ac limes. (C) Perlas, quando trajecerant iftru m , Scythiam Ingres- furos videre eil ex H R R O D . C. X C V li. qui m ox (C. XCIX.) memorans TO Ano IZTPOT, (quod ah l/lro
eft f o l i ; ) ATTH , in q u it, HAH APXAIH XKT
0
IH FXTJx. r.A. Q u o autem pateat, longe latequc patuis- fe Scythiam , quas ultra Iflrum eft, ad d am u s, o p o r te t, & reliqua flumina. Illro p roxim us ab Hiflori- oo noftro ( C L l.) m em o ratu r t t p h z , ( T y r a s , v u lgo
( A ) IZTPOS rrevTocçofxcs, taoy fjilyiços rrcrctfjcôôv iTctvrav,
$tc-i ê'rj Oui 'nûtxys r y s EvçooTryç , ùppoiuevcs fa KeArï».
X. r. A. L. IV. C XLVII,fq.
(fi) Es rot 7rhotyict rys- Zjcu&V faßoc^wv. C. XLIX.
(C) ISTER, au&ore H erod., C XLVIII. 7rçZrcc r i
«V ètrntçys toûv èv r y ExvStv.tj ( fc. Ttcrotfxôôv
)
Çlet, P ri•g o hodie 'N ieder, D n iep er y contra& um fortafle cor-
r u p tu m q u e ex D a n a fler, q u e m , præeunttbus fequio- ris ævi G ræ e is , nominat J O R N A N DES de rebus (yet. C V. ubi tamen per erro rem disjunxifle eum
1 yram & Danaflrum fluvios, i ufpicatur C H R
1
S T O P H . C E L L A R I U S in Sarm atia a n tiq u a , p. 495.) ad cu j u s , Pontum itidem E u x in u m ingredientis, oflium colere dicit FAAHNAZ TTP1TAZ. Grœcot innuit ge n e r e ; liquidem T y r a, civitas fluvio adjacens, Mi- lefiorum perhibetur colonia, quod confirmantem vi de I. c. laud. C E L L A R I U M . Fruflxa vero A M M IA N U S L . X X II. C. X V I II , fola T y rii nominis adfinitate perm otus , Phoenicum facit coloniam. H i autem H ellenes, quibus a flumine haefit T yritarum no- m en , (equenti ætate mixti haut dubie jfuerunt vici nis b arb a ris; iinde S T R A B O Geogr. TTPPHrFTAr & P L I N I U S L. IV . C. XII. T y r a c e t a s ad- pellant. Quos quo jure I. c. infulares faciat Plinius, chorograpnis non co nflat, eonjeftantibus in te rim , gem ino quondam oflio hunc amnem in Pontum ef- fltixifle. T ertiu s efl H Y P A N I S , (cujus meminit & P. M E L A L .I I.C . I.atque O V ID IU S L. IV .e x Pon to Epifl.X.
v .47.)
q u i, abiturus in E u x in u m Pon tu m ,a n te oflium cum Boryflhene mifcetur.fC. LUI.) E t ex deferiptione quidem H ero d o ti TITANIN efle, q u e m nunc vocant ftogum, chorograph? recentiores colligunt. Q u a rtu s efl B O R Y S T H E N E S , cap. cit. (hodie £)«r>/tfr,contra&um ex D a n a p r is, quod ejus nom en medio ævo obtinuiflè oflendit C E L L A R I U Sp- 448.)
poil Iflrum Scythiæ fluviorum maximps,juxta quem lætiflïma fuerunt p a fc u a , icemqtie opti ma femencis. E t quia fîuens ab aquilone verfus m e ridiem tendit ad Eux. Pontum , non m irum e d , fu-
periora ioca , per quæ fluit, ipfosque fontes flumi n is, (oritu r autem in Rufiorum terris, ) ab H e ro d o to inter ignota Grxcis referri. ( D ) Quæ de hoc flu mine
( D ) Superiorem illam & ab Hellade remotiflimam feptemtrionis plagam , non mirum 5 quod dicat heic N o - fter Græcis ignotam : flquidem n e c , quæ fint ulteriora Scythiæ, ab aliquo «VrcVn? audire licuit H e ro d o to ; (C. X V I.) nec vero Scythis illis habitata fuere aut adita ul tima feptemtrionis. O ccupatus enim nofter C. VII. in exponendis iis , quæ de ampliflima regione fua ipfi nar rant S cythæ; quæ lunt boream verfus, inquit, ultra eos“ qui fuperiorem incolunt S cythiam , ea ferunt nec p ro -“ fpici pofle nec transir! propter diffufas plum as, quibus“ terra pariter & a£r fit oppletus.’* Quam quidem fabulam egregie interpretatus in f r a , C. XXXI. pennas illas, adfpe- ftum prohibentes aditumque, refert ad cliïçf,v 7rfirrei»-euv, f. cadentis nivis copiam. In terim r% 7rreçcc xe%u/u*vfle,
jocantibus Scythis fic d i d a , poftero tempore nomen fe ceru n t regioni, quæ P LIN IO tefle H . N. L. IV. C. XII. di&a Pteropboros ab aßiduo nivis cafu, pennarum fimi litu-
dine » Ëoms yccç r, 7rreçèto-t , judice H E R O D . 1. c. EtJ ulteriorem quidem plagam borealem non modo Tem per nivofam , fed & præ hiemis fævitia non habitabilem
exhibet. Ita qvurn, plurium Scythiæ populorum longio ri faefla recenfione , fupra Regios S cytb as, (dç'kss re rZv
Hv.vSmv K) 7rÀeîç8ç , qui ceteros pro fervis ducebant, ) bo
ream verfus degere dixifiet MelancbWnos , gentem non S c /t h ic a m , at fic tamen ufam veptom,- X*afyttçi&t , ( cui fuit dnc peÅxmns %ÅU4vrjs f, a nigro ami Plu Græcutn
no-mine M ela habet
1
. c, , cum defcriptione Herodoti eximie conveniunt: atqueinter alia, longe vertit, in quit , ignotisque ortuf efl fo n tibu s. &c. Quintus e(l P A N T1
C A P E S , is quoque ex feptemtrione decur rens , dem um que immilcens fefe Boryflkeni ; ( E )quos inter fluvios colere dicit Herod. Agricolas S cy < thas. Sextus H Y PA C ARIS per medios Nomadas Scytbas m anat; in q u e m fefe infinuat G E R R H U S ,
fluviorum fep tim u sy ( C . LV I.) nomadas illos fejun-
gens a BASIAEIOIS SKT0 AIE. OH avus , isque ulth m u s, T A N A I S efl:, (C. LV II.) hodie D o n , qui fu- perius ex ingenti lacu profluens, effluit in alium maiorem lacum, regios Scythas illos a Sarmatis dis
terminantem ; puta AIMNHN aaAeo^vry MALQTIN, C (quom
o-m en.cfr C. CVII.) Me\oty%\ouYoiv, in q u it, ro y.ccrv7re^et
Kifxvoa, »j sf>v\fxc£ dv$Ç'J>7TûûV , vmtcvov rj/uêîç lofxev. Su
p ra h os, paludes & vacua hominum regio, quantum nos J ci mus. C. XX. Ubi vero notter I. c. tra&um illum aqui
loni; proximum propter vim hiemis doîxnrov facit, non fic putandus efl îpfl Scythhe Europææ multo mitiorem tri- buifle aeris tem periem; ut qui alias (C. XXVIII, fq.) de-<( fcribk hiemis in Scythia, per o<Ao menfes anni, vim pe-‘* ne intolerabilem , quæ glacie adftringat etiam mare to-u tum que Cimmerium Bosporum, ita quiclem, ut fuper a-Ée quis concretis ducerent Scythse exercitus} & plauflraa-“ gerent. &c.’*
( E ) TXl> BOPYX0ENEI cvfxfjdoyrTCH, inquit H ERO
D O T U S ; quod vero negat PLINIUS H. N .L . IV.C.XII, C e t e r a , quæ de hoc flumine habent P. MELA & PLIN. II. c c . , cum H erodoto confentiunt. Dicunt autem, amne
(quomodo, port H E R O D O T U M , STK AHO, P T O - L E M Æ U S &c. Græci ad p e lla n t,^ M x o tin, qu am P O M P . M E L A L. !. C. I & H. P L IN IU S L . II. C. L X V
1
I. L. V .C. X X V II. L. VI. C. I. prom ifcue lacum vocant & paludem M æotia.n; quam que pigram paludem ^ Scythici 'patientem plauftri, L U C A N US exhi
bet L. II. v. 641. Et hunc quidem lacnm cum Pon to Euxino committit fretum y quod H E R OD O T O
Bosporum Cimmeriam nuncupari fupra notavimus. Re
cipit adeo hic lacus T A N A I N , quem Scythiae (F ) Europaeae terminum non obfcure conrtiturt H e ro d o tu s; quo & ipfo Europam ab A fîa(G ) dirtermina- ri, m onuere plerique g eographorum veteru m & re- centiorum. E t fatis quidem conflantes hi fuere fi nes Scythis; quos ab Iftro ad Tanain u sq u e coluifte etiam aetate Alexandri M, ortendit BA Y ER US, a å . Petrop. T. Ill p. 988. Sed & M ithridatis arvo Scy- th is eosdem fuifte limites , n ifr q u o d , traje&o jam I rtr o , aliquantum tenuerint a g r i , vicinis ad em tu m
T h ra
-( F ) Scythicae potor Tanaiticus undæ, (I. e. Scytha
fluminis adeofe, Tanaita,) inter alios feptemtrionales po pulos , laudatur S ID O N IO in panegyr. M ajoriani v. 479. (<j) Ita S T R A B O Geogr. L. II. Europam u(p JHçct-
r.X&uv çy\Xùùv extendit p ty g t ra Tocvcc'^cs% P .M E L A L. 1. C.I. A d Tanain, inquit, Europe / u ltra quidquid eft, A fia eft.
A R R IA N U S item in Periplo p. i t . T ccvme KtysTtu cfifav Ù710 ty \s K alcts rtjv E v çu7Tw. E t in T an a i S c y th a ru m , tam quam in term ino utriusque continentis Europæ A fiæ que, confentire tantum non omnes G eographos , do cet C H R IS T . C E L L A R IU S , N . O. A . p, 51, fq.
T h r a c ib u s , ex S T R A B O N E confirmât idem T. V. p. 307. A n v ero, quem adm odum ætate H E R O D O
T I , ("qui medio circiter feculo ante Xçwymccv quin
to confignavit hidoriam ,J ira etiam ance Herodotum, quando jam D arius Ilyftajpis bcllurn inferebat Scy th is, hi fedes fuas protenderint ad Idrum usque, non
seque ed in propatulo. Darii adhuc ætate, ar&ioribu*s
intra lUryßbenem Tanainqun terminis ipfos coercet B A Y E R U S T . III p.360. Aliter alii. N ec vero, in
tanta hidoriæ pariter & chorographias veteris obfcu- ricate, certam quis nobisfecerit fidem, hos, qui Scy-
tbarum nomine complexi funt, omnes omnino, Idrum
inter T an ain qu e, populos , adpellationem idam non extend ifie ad quasdam gentes alias , Scy this proprie di&is propinquas , forfan & fub- jecfas. Ceterum portionem hanc veteris geogra- phiæ multo difficillimam, quæ de Scythiæ ed fi n i b u s , adcufatius ut rim e m u r, non indituti ratio, neque virium nodrarum permittit tenuitas.
$. V.
Q v u m Scytharum mores atque indituta , dedita o p e r a , exponere nobis non liceat ; quæ huc faciunt, n onnulla, locis opportunis,fparfim adtigifie contenti erimus. Sic uno verbo indicavimus ante regiam im perii Scythici formam , & Scythiam quidem E u ro paeam in plura divifam regna ; id quod aperte arguit H erodotus , ubi memorat in hidoria belli Perfici
T O T S SKT0E.QN BA£!AHAX,(C. C X X V I I I & C X X X Ï )
in quibus eminuit In datbyrfus, magnæ partis Scythiae C 2 rex.
rex. (Vid. H E R O D . C.CXXcSc C X X V I. h u iu sq u e difl. Ç. I.) Sacrofan&am autem duxrfîe Scythas fuo- ru m Principum majeftatem, vel inde c o n d a t, quod his civibus, graviori jurejurando rei cujusquam v e ritatem confirmaturis , mos plerum que fuerit Juran di per regies lares., (T A2 BAHAHIA2 I2TIAS, ) C. L X V III. Porro quantopere difplicuerit Scythis ex ternae fervitutis jugum , quale ipfis im ponere conaban tu r Perfæ, nos edocet Indarhyrfus& reliqui Scytha- r u m re g e s; qu o ru m 'ille ,(A ) cum munera, terram & g q u a m, per internuncium ab ipfo pofceret Darius tamquam dominus , (/>) ifiam deditionis tefleram d a re a b n u e n s , folos fibi AEHIOTAZ eenferi ait AIA TE, TON ATTOT IIFOTONON, ( C ) ISTIH N , Jovem &
Veji a m ; (A J C. CXXV[, fq. C f r X . C X X X I , ubi ad Darium
viciflim reges Scytharum miferunt rjçvyjt, tâçu Act^iu
(p è ç G V T U , c ç v t â o c X j fJLVV r @ U T Ç C t% C V , Xy CÏÇOVÇ 71 e V Tff*
quæ perplexa quidem , at eerte probrofa, «T/çaÂy.ocnx- quid fibi v e l l e n t , ingeniofe interpretatur Gobryas apuci Herod. C. CXXXII. hunc in modum : Hv ^ opt&es ye-
vc/AFVOt * dvx7i'ryjSe h rov èçxvcv y go Yleçaca, rj y.veç y e - vofxevoi , xccTcc rns yijf KccracJvrjTe , fj ysvopevoi;,
h raV AIfxvaç lx7tY^r\cr\rt-, 8x ccTrcvosjaere c7r!<T6o , v7io T w v i ï e tgov T c ^ e v /jL U T C ü V ( è o c T k c p e v c u
(B ) TU/ AESITOTH/ AI2PA $EPEIN THN TE KÄI TATIP, fymbolice non aliud fuit, quam fefe fuaque omnia dedere vi&ori novoque domino ; quare Darius infra C. CXXXII. conjungit haec duo r r/v< AIAONAI T<£EAZ TE A TTO TZ, KAI THN TE KAI TA I2P.
(C) Notum eft , plerarumque olim g e n tiu m , inque his Graecorum ); rege« atque heroa« ad deos fuum retuliiTe
Veftam: (C. C X X V II ) bi vero etiam , vel folo fer-
vitu lis nomine audito , ira excanduerunt. (D ) N e q u e
facile ceteros fibi Scythas adfentientes habuere Rc~
g i i i i l i , KOtj ita d ifti, qui tantopere fibi pla cebant , ut fuos efîe fovÀovç reliquos arbitrarentur«
N o n omnino nobis inta&us fupra fuit Scy- tharum Bellandi mos ; de quo cum dici mulca pof-
fent, id unum in præfèns addimus , militare robur ejus gentis nervofe ab H erodoto ex p rim i, quando
Scythas exhibet innOTOHOTAS, f C .X L V I.) qua qui
dem una voce fimul & equites eos facit & jaculatores%
five qui ex equis egregie noram: m ittere fagittas» m nO T orO T O N poeticam dixeris periphrafin quam fuppedicat nobis O V ID IU S . de Scytharum adcolis h u n c in m odum canens:( T r iß .L . V E leg.V tl v j j J q . }
SARMÂfiCÆ m ajor GETic& qiie frequentia geutis
P er medias in Equis it que re d it que v ia s; h i quibus cfl nemo, qut non C o r y t o n , & ÅRCUM ,
T E L A qu e% vipereo lurida feile , g e r a t.
E t fane equeftri præiio quanto plus valuerint Scy* thæ , quam p ed eftri, in hidoria irruptionis Perficae non tacet Herodotus : a quo perhibetur Scytharum*’ equitatus fem per in fugam vertifie Perfas equites*,4< quibus vero opem ferente peditatu Perfico , abfce-4 dere dem um coa&i funt S cythæ , ita tamen , u t ,c
paul-gen u sj haut fecus arque Scytharum rex ille jfovem non m odo dominum, fed & progenitorem fuum facit 1. c.
( D ) Oi ExuSeoov ß x v ttä e s , THS AOTAO--XTNH2 t o cvycfA cc, c ç y r j s h r À tjS r jc r c ic y . C* GXXVIIJ..
paullo poft incurfionem luam repetierint. G C X X V IIL (Ac fic tamen equitibus S cythis obfuit“
rudentium aftmvum vox , Ö J'pecies mulorum ; ( E ) a
quæ quidem a Perfis adveftæ anim antes, uti narrat41 H e r o d . , non fatis patientes frigoris , adeoqueScy-“ this infolitæ, horum equos in praelio p e r tu r b a r u n r ,“ ita ut ftupcfaÖi, arrefris auribus, av erterentur. C . 4< C X X IX .) Ut vero pugnabant ex equis S cythæ , fie in Martis cultu innOGTSlAN inprimis a d m ife ru n t; C. LXI. (qu o m o d o & Sarm atas diis p a tr iis equos im-
molafle refert ARNOBIUS L. VI. a d v e rf gene.“) quin & in regum ftiorum exfequiis , una cum ceteris o- pib us, equos & equifenem confepelierunt. (C. L X X I. ) T r ib u i modo audivimus equitibus illis TO£ETMATA, itemque OI2TOTS, (fupra in n o t . , lit. A .) venato rum illa & dein militum a r m a , quæ m erito inter pa llorum nom adum que , (quales fuifie Scythas vidi mus, ; teras infe&antium , EVfijpLZTtz referuntur. Q uibus armis plurim um fidere le S cythas , non ob- fcure innuunt miflis ad Darium ja g i t t i s \ quibus conficiendos a le Perfas m initantur, ex conje&ura
Gobryœ, modo adlata. (Iit. A.) L icet autem hoftium
àfafct tä ta multo aliter acceperit ipfe Darius , ( H e
rod*
1
. c.) fic tamen is etiam fagittas potentiæ Scy- thicæ fymbolum in terp retatu r: Tovç cïçoCç, inquit, uc, TYjV iuiTûJv ctÀ/.rjv Ttot£OL$i$obfi 'ZxiSoti. i. e. donando ja ç itt a s , imperii Jut robur dedere Dario videntur. Ec
jacu-( E ) Twv Tt ovciov ( vß^t^evreov^ y Ç'novjj , jL tu* v/jho-
jaculandi qu id em arte arfeo excelluerunt S c y th æ , ne his Cyaxares, M edor. K., filium tradiderit inflitnen- d n m , (L . I. C .C X X IlI.) G ræcique iplum Hercu-
k m (F) fuum a Scythis eam dem hanfîfie artem d i
xerint. Itaque non m irnm , P o ë tis , qui ge- ftiVnr adeommodarioribus nti epithetis, S A G IT - T I P E R O S vocari S C Y T H A S , (Æ neU. V in .7 2 5 .) quibus & n o m en fecifle propria fibi jaculandi peritia v idetur non p a u c i s , huc irem referentibus nodra- tium illa S K Y T T , fa g it fa rtu s, & S K J U T A , jacu
lari. (G). Q u o m o d o Fennis e tia m , L ivonis, (Ti ro n ib u s, Æ flris , L a p p on ibu s, fagittarius eft Skytra,
K ytta1, (F ) Scholiaßes T H E O C R I T I ad Eic?. IF, I v. 55. T-Xftjra , Inquit , H^axAfc -reis ZxvSr/.oîs rlj-cx ,
xS&c ?rctçcc m e ç vBu k. t. A. Scythas nomadas !xr$c-
Actç Tcj'cicrn' f£tiçrti/utvcuç , arcubus inflrutfos longe jacu-
lantibus , nobis fiftit Æ S C H Y L U S in Prowerb, vinfto.
(G) Nihil incertius Scytbnrum erv/ua* quod referre non dubitant quidam ad Hebr. EVJ discurrere, vagari; nnde ZKTOAr , originario (ignibeatu, nomadicum & paftorale arguant vivendi genus, quod tribuere ipfis He rodotum vidimus fupra. Sane roc ZKT
0
ÏKA ïâvii £ roc NOMAAIKA copulat STRABO Geogr. L XI. p. 77s. at- que mox etiam hujus copulæ fubneait dirnXoyiccy. Kvav-rss , inquit, {01 ZxvSca, de quorum fedibus nominibus-
que diverfis heic loqvutus erat, ) ok br\ tq ttoXv NO- MAAtr. v.. r. A. Non vacat nobis alias aliorum adeu- mulare conjefturas ï in quibus nulla magis abfona, quam horum apud STEPHANUM ß y z ant. , qui Traça to Xkv» &&uf five ab irafeendo didos autumant Zxvâus , ut
K y tta five K y t, uti monet laud. B A Y E R U S ; pri- fcis item P ru ten is, ut P R Æ T O R IU S in orbe Goth.
d o c e t , S z y th i, Lithuanisque hodie S z a u ti, jaculari jaculator. N ec vero, quia 2KTOAZ ait H e r o d o tus fC. VI.) a G ra c is inprimis eo nom ine infignitos, qui quidem ipfi fêle SK 0A 0T 0T 2 ex regio cogno mine adpellarint ; {quod apud Græcos etiam q u o dammodo fervatum fuit nom en in publicis mini- flris vigilibusque Athenienfium , dictis olim vel
TOAOTAIZ, vel TO^OTAis , vel denique SKT0AIZ-)
inde ilatim fequitur , G ra ea originis efie Scytharum
adpellacionem : quam ex ipla potius lingva Scythica eu m in m odum manafie autum at T H . S lG F R . B A Y ER U S /jfi. Petrop. T . I. p. 991. u t G ræci, q u t u Scythas inter in coloniis Ponticis d e g e b a n t, admi-4< rabilem eo ru m in lagictando artem c e rn e n te s , fa -u g itta r io sque ab iis fcytbas dici audientes, id nominis“ tori genti adtribuerinf. E t m a n e t, inquit., adhuc
vocabulum in Scythica originis linavis. Cfr ejusd. Cbro-
m l Scytb. A. Petrop. T . III.
p.
296*5- vi.
Satis, o pinor, pro noflro inftituto, adtigimus
Scythas. Hæc eit gens illa, cui, (A rtabano fratre incafium disfvadente, C . L X X X III.) illaturus bel lum Darius , & is quidem feptingentorum mil lium exercitu ac fexcentarum navium clafie inftru- £tiffim us, (L c.) quo fibi e continenti Afiæ facilis in Europæ litora efièt tranfitus , fuis im p e r a t , ut
fq q .) Q ua via cu m transm itteret c o p ia s , juflit in terim Jonas ( A ) fuos, navibus im p ofitos, em etiri Po«. /k w ( E u x .) ad ollia l f t r i fl., q u em h i , ubi in diver-
fa brachia fcin d itu r, jungerent ponte , transferendis d ein ce p s in Scythiam Perils infervituro. ( B) Itaque D a r iu m , fu p erato ponte B osp ori, excepit l h r a c i a f
per quam faciens ite r , ad fo n tes T ea ri amnis tri d u o habuit flativa ; ubi & Perficas in Scythas ex p e d ition is m o n u m en tu m er exit cippum, («"f/Arçy,) cujus ha?c — E?n x e ( p c t t à ç TEAPOT 7ro r a / i * ä t
-t x s T o, é Å a v v u v e r t z k t o a s ç ç x t c ' j a a p e io x o r -
XTAsnEOX. X. r . à . N o ftr u m jam erit fubfequi Da
rium , a d eoq u e THN ©PHIKHN luftrare, peragratam ab eo & fabaciam ; q u a m , 7>jç 'S .x .v b iw jç y ï j ç itf o - xsifJLSvTjv, f C . XCIX.^) em etiri D ario neceflum erat
a n te , quam , p erven ien s ad Iflrum , deflinatam bel li m o lem in Scythia Europææ fines transferret. L on g e a d m od um ac late veteri æ vo patuifle © p h ik h n 8c
D nom en
( A ) T um demum per IflNAE hofce ceterosque G rxci € or p o n s , qui in exercitu D a rii era n t, inve- (ligatas e/fe, qu<e in eum latuerant diem, Scythicas regio nes , m o n et T H . S1GF. B A YHRUS, A d i Petrop. T . I.
p. 404.
(/>) Et revera dein inferviit hic pons D ario, q u i, m oturus ta S cy thas, Iftrum traiecit. relicta interim pon te cum Çiiftodibus, quo fibi tutus effet reditus 5 id quod fuaferat Coës Mitylenæus C CXVL C eterum ,ut Darium d ein cep s, hoc bello infelicius gefto, clam ad Iftrum re cedere v o le n te m , prævenerint Scythæ, quos fie tamen fervatus fuga Perfarum rex, pontis illius beneficio, elufit, pete ex H E R O D . C . CXXXV & C X L , fqq.
nom en & t e r ra m , (C) abunde confiât ex teflimonio H E
-(C ) E ThraciaEuropaa fuiffe illos ©PH/KAZ, q u o s,
cum Rhejo duce, T ro ic is rebusinfcrit H O M E R U S , con tendunt interpretum quidam. Probabilius fere alii hos
Thracas Afiaticos fa c iu n t, H E R O D O T O etiam L. Ilf. C. LXXXX. m e m o rato s, e quibus, Phrygia eg reffis,
Europæi i l l i , Scytharum adcolæ, genus ducant. Euro paeos autem inteiligit haut dubie A R I S T O T . vtefi
yevéff. L. V .C . III. laudans revs êv rS n O N T Q ; SKT0 A2 tI ©PA/KAS. Ubi Iîovrov non A fix re g io n e m , fed trahi um
I up er Ponto Eux. ad Byzantium usque, adp ellat, interpre
te BAYERO in Mem. Scyth. , A . P. T . III. p. jpo.
Nempe Mœfïx pars, intercepta P o n t o , Iff ri off iis &
Haemo m o n te, Pontus diéta fuit 5 quod e x ''geograph i« notum : quorfum refer & illud O VID II exfulis L . V. Triff. Eieg. X v. i , fq.
Ut'fumus in P O N T O , te r fr ig o r e to n flitit Ifler, F a tta efl Euxini dura te r unda maris.
Q uod autem ad feptemtrionalem adtinet T hracie v ete ris te rm in u m , h a n c , abÆgæo dedu<Ram m a ri, P ontique Eux. litus occidentale co m plexam , ad Iß ri profert offia H E R O D ., cui album addunt calculum, e prifeis G eogra- p h i s , S C Y L A X , M E L A , P L IN IU S , T h r a c ia e om pre- hendentes ambitu fupernas oræ Ponticae urbes ; ( in qui bus Tomis , fida hojpita exfull N A SO N I laudata pafffm in Epift. ex alii licet chorographorum , P T O L E M Æ U M feqvuti, fuperiora, q u æ fu n t ultra Haemi ju g u m , vifum ipfis n ativum T hracie limitem , Mce/ie tribuant in ferio - r /. Q uos quidem ampliores Thraciae fines , conrra& os infeqvuta ætate ac varie im m utatos, quafi poffliminio re - ffituit Valens Im p ., provinciam hanc ad Iftri offia p r o rogando. E tf ic u ti, H ER O D . s u & o r e , proxim am Iffro
H E R O D . (L . V. C. IIIJ , ubi (Tflitur n obis illa “ g e n s, fecundum Indos, omnium maxima , eaque “futura inulto potentifiima omnium atque inexpu g n a b i l i s , fi unius regeretur imperio , aut idem fen- “ tiret. (Sic autem conjechm us facile, quid fuerit in caufla, cur Thracum g e n s , fi Geras demferis, non
reftiterit D ario, quin ei fefe dediderit.C. XCIII.) (D) “ Porro Thracas ait, pro regionum diverfitate, diver
t s infignicos nom inibus, at fie tamen legibus mori-
“ busque imbutos confimilibus, dummodo G E T Æ , “ cum Traufis & Crc(lonacis> excipiantur. Unde vi d e m u s , in plura regna minora resve publicas diftri- b u ta m olira t yjv GfyjUqv, qua comprehendatur et iam Getarum regio. E t innuit fortafie
1
. c. H erodotus, n o n tam ab omnibus T h ra c u m reliquorum inftitutis m orib u sque in univerfum abhorrere G e ta s, quam potius h o s inter ceterosque idem obfervatum efie dif-crim en , quod fæpenumero in eadem gente , latius habitante, deprehenditur; ita quidem, ut diverfarum re g io n u m incolæ5 populares licet exfi(tant& invicem
D 2
ee-Getarum regionem T hracia complexa fuit; ita medio æ-
v o Thracio: adjefta erat Scythia, Iffri adjacens oftiis provin- eia, ex prilcis difta habitatoribus, Scythis G etisque, quo r u m Æw ubique in Ponticis loquitur OVIDIUS exful; ne- que ab his diveiTos illos ^ {Scythas puta Mœfiacos,) PLI N I U S memorat. Cfr. C ELLA RIUS Not.O.A. p. *70 & 591. D ) Hiftoriam Thraciae,
a
Dario d e in , ex Scy thia reduce , per Me^abazum ducem occupatæ, repe tas ex H EROD. L. V. C. I, fq.genere propinqui, legibus tamen quibusdam ritibus- que,libi propriis, interfedifcrim inentur. Itaque videri polîlt H erod, heic potillimam habuilTe rationem pecu liarium inftitutorum d o g m a tu m q u e , quæ , Geris
cum T h ra c ib u s univerfis non com m unia, com m e m orat iple L. IV. C. XCIII, £qq. Q uod nos m on en du m d u x im u s, q u i a noftro propobto non prorfus arbi tra m u r alie n u m , ea quoque paucis e x p o n er e , quse de m oribus T h r a c u m in genere memoriæ p ro d it laudatus feriptor. L . V . C. V I , fq.
VII.
In ter Thracios m ores re fe ru n tu r h æ c : A gyov
Hivat, Kä?iTuçov' yrgiïë içy&Trp, ârifJLcjxrov. Ubi qu an
do
0
PA;KAS facit A P r o r r , (Le. dsfyeùç, uti plenius efferunt P o ëtæ ,five àveuè'fya ovraç7J non intellîgere fas eff deffdes ac pigros homines , a b omni ferian- tes o p e re , f e d , lubffratæ m a te r iæ convenienter, quitefjß'it ab opere ruflico, five négligentes rrfç E E n f-
r i A S, quæ læpe m lt Grateis dicitur EProN.
(E ) Ceteroqui minime otiolos aut laboris vacuos eos
fuiffe,
( E ) Manifefta eff helc loci ccvrl&eo-i? in ter t o 'sivea
eiçyov, atque ro rtjv y%v ëçyx£e$ ou f quorum h o c ctrtfxo- Turov, illud e contrario k c c & jîo v Thracibus vifum. SicaVf-
ylx Æ SCHINI in Crefiph. ceffatio eft ab opere, quod fit r u r i, {. ab aratione* & ab IS O C R A T E carpitur Spartano-
rum dqy'ict, i. e. neglecftus agricultura? t quem an m o iu m & yy oceçyos-, cceçyos %vçoc, (dt'çyov %vçtcv P L U T A R - C H O in P o p lico la ,) op poli t a ry y y ïiçycwpivy, agrufU notat incultum terramve non aratam*
f
fuifle, fatis p r o d u n t , quæ J. c. Tbracibus adtribuit H ero d o tu s, animi fenfa: T c Qjv u r i TroXéfxa ^ XqïçiJ-
cç, xaXXiçov. Profedto, depraedari regiones & ex
bello vi&itare, neutiquam eft ignavorum. In T hracia P T O L E M Æ U S , L IV IU S L. X X X I X . C, LIIL P L I N . L. IV. C XI. E U T R O P . L . VI. C. VIII. col locant BE
2 2 0
T2
, Beffos; q u o s, ex ipfa re petita ad- pel la t io n e , AH/ZTAZ 7r£ojuyo?tvs7S$ii, agnomitiart V rtd o n cs, S T R A B O refert G eogr. L. VII. p. 220.N o n m irum autem bellicolæ genti, p r o genio & fol- lem ni m ore Iui feculi, praedationes cordi fuifle. Sic
latrocinia, juventutis exercenda ac de fidi* minuend* c au fia r extra fines eujusque civitatis fulcepta, tiullam habmfje infamiam, tradit de Germ anis C. J . C Æ S A R
B. G . L . VI. C. V. quos dicit etiam M E L A de fitu orbis p. j . Jus habere in viribus adeo, ut ne latro
cinii quidem pudeat. E t de agricultura quidem Ger manos veteres nihilo honorificentius fènfifle, quam 1 bracas, innuit T A C I T U S , L . de G erm . C . X IV . In g ra ta g en ti quies, nec arare terra m , aut exfpe&are annum, tam facile perfua/erts$ quam vocare hoftes vul nera mereri, & c. Sic idem feriptor Cap. ult. negat Fennos ingemere agris. C ete ru m huc r e f e r , quæ de
nomadica vita priscarum g e n t i u m , deque rei agra- r ix apud eas impedimentis, lupra m onuim us §,I Iit. B.
§. VIII.
C ivium honoratiorum ap u d T h r a c a s fepultu-
ram hu n c in m odum deferibit n o d e r: ( L . V. C. VIII.) Tçeïç yydçuç nroTlGEASi r iv vfXfsv. N e m p e p er
