Ad Kyrian epistola Johannis, quæ II numeratur breviter exposita dissertatione graduali, quam, adsent. ampliss. Facult. Philos. Ups. sub præsidio ... Johannis J. Amnell, ... in acroat. Carolino maj. die XXV Maji, ann. MDCCLVIII... publice defendere conabit

H

j

AD

K Y P I A N

E P I S T O L A

i

J O H A N N I S ,

Q U Æ II NUMERATUR,

DISSERTATIONE GRADUAL^

A D S E N T . AM PLISS. F A C U L T . PHILOS. UPS.

Sub PRÆSIDIO

V I R I

C E L E B E

D n . M ag.

JOHANNIS

J. AM NELL,

P R O F E S S .

S A M U E L

_{E C K M A N ,}

V I R O

M a xim e Reverendo Ampliflirnoqne,

Dom. D o & A B R A H A M O

P E T T E R S S O N ,

Ecclefiæ Riddarholmenfis P A S T O R I Digniffimo , & Ven. Confiltorii Ecclef. Stockholmenf.

ADSESSORI Æquifîimo.

y v i r o

Admodum Reverendo atque Præ clariflim o,

Dom. Mag.

M

A

G

N

O

T R O I L I O ,

Husbyenfium P A S T O R I & P R Æ P O S IT O Meritiflimo.

V I R O

Admodum Reverendo atque P ra cla riß im o ,

Dom.

Mag.

E

R

I

C

O

S E R N A N D E R ,

In Stora Schedvie P A S T O R I & P R Æ P O S IT O Laudaclflïmo.

P A T R O N I S

N o n . U t. Singularis. Erga. Me. Benefïcen

Qnæ* Exigua, Com prehendi. Tabel Omnino. Quam. N unquam. In ferm oritu

Q ualecunque. Ex Hancce. Qua. Par. ER. Faulta. Quævis. Et. Felicia.

V I R O

M axiw e Reverendo Amplifjimoque

D om . D o d . A N D R E Æ

M U R R A I f ,

Ecclefiæ Germanicæ Primario PASTURI Meritiflftmo, ac Ven, Confiflorii Ecclef. Stockholmenf.

ADSESSORI Graviffimo. V I R O

Admodum Reverendo at que Vrœclarijjimo,

D om .

_{Mag. P E T R O}

U G L A,

Hedemorenfium PA STORI & PRÆPOSITO Digniflimo.

V I R O

Confultijjimo at nue A pplijfim o,

Dom.

P

E

T

R

O

S E R N A N D E R ,

Per O rientalem Dalekarliam JUD ICI TERRITORIAL! Æquiflimo.

IN D U LG ENTISSIM IS.

f _{0 . K * i \L}

T a m .

tiæ. _{Ingeptiumque. Promeritorum.} Ia. Levique. Penicillo« Adumbrari. N equeunt. U t. ræ. Pietatis. Meæ. Ret. Monimentum. Opellam. Veneratione. Offero.

D evoto, Pedore. Precatus. E C K M A N .

Hôgâ

reborna

F R U E R N E ,

Fru

M A G D A L E N

E L I S A B E T

Och

Fru M A R G A R E T A

C H R I S T I N A G E IS T ,

M ina Gunßiga F A S T R A R

.

M

ot de rika kårleks håfvor

Som m ig alltid öpna ftå,

,

Ger jag ringa papers gåfv

or;

Mera kann jag ej förmå.

H im len gifve EDER trefn

ad ,

O ch fôrôke E D E R T vål.

S id ft, når flutad blir ER

lefn ad ,

F rogde H im len EDER fj

ål!

M ina Gnnftiga F A S T R A R S

bâmjuknjîe t j enare, S A M U E L ECKMAN.

à

_»

M O N S IE U R ,

Mon/. P I E R R E EC R M A N ,

M E S S IE U R S ,

Mon/ C H A R LES E K M A N ,

M onfieur

T H O M A S

_H

Monfieur

P I E R R E N O R D J V A L D

,

Monfieur

P I E R R E

_{B R}

M E S S I E U R S .

V

_{ous ne prendrez pas en ?nauvaife p a r t}

que

f o fe Vous offrir ce petit ouvrage , comme

une marque de ma reconnoi/J'ance à tant d’

amitié

amitié iif (T a jfe ttio n , que Vous a ve

z lien v o u ­

lu vie témoigner j u s q i i i c i ,

Vous ajfûrant que

F eftime que j'a i eu toujours pour V o

u s , ne di-

m inuera ja m a is .

Car j e m e reprocher ois comme

un crime , f i j e laijjois êckaper une oc

afion f i f a ­

vorable

de n i aequiter de mon devoir

envers

Vous.

R ecevez donc gracieufeftient mon entr

e-

prife ,

p erm e ttez , que j e me recommande à

la continuation de Votre bienveillance,

fo u h a ita n t

du fon d de mon ame ,

que le très- haut Vous

conferve toujours en bonne v f confia

nte f a n t é ,

c f me fajfe la grace, qu'il tie Vous ar

rive

rien,

que ce qui peut contribuer

à

Vos félicités. Je

f u is avec beaucoup d’ e ftim e ,

M

ejjk

ttrs

,

■ . . H#

Vôtre tres-humhle ferviteu r,

led lub Parthorum dei

a) Q uffl* Evangelic. II. ig. aa) In C rit. S. ad Ep. J, ÿ'jb. b) Ab its , qui po/l eri orem utram que epi(lolam Johanni Apoftolo jam olim abjudicarunt, ne que. dijjentit EUSEDIUS Ili/L Ecclej: L I I I . C. 2/.

B . C. D.

i;iiti nunquam dubitatum eft , quin Epiftola f t JO H A N N IS Apoßolt, quam primam jamdiu numeramus *. quaeque olim ditfa fuit Epifiola ad P arthos, teftc A U G U S T IN O a ) % h. e , G U 1L. E S T I O & H .G R O - T I O aa) judicibus, ad Judæos trans- euphratenfes, Chrifiiana amplexos facra , eosquenon fubRomanorum, je n te s imperio : ita non omnino certa fuit ecclefia vetus, an præfens ad EKAEKTHN KTPIANZfp^tf- la Apoftoli fit, an vero alterius;/ohannis,cognomine Presby­ teri, qui fecundam hanc, quamque numerant tertiam,con- fignarit; quarum etiam utraque,in limine tV/yfa<£fr, titulum t ? 7içe<r$uTéçii præfert^). Duo vidcl. exftitifle feruntur .?<?- ^ « « e /E p h e fi j Apoftolus alter atque Evangelifta,hujus alter

difci-riilcipulus, isque Ephefius P re sb y terj id quod inprim is colligi (vevit ex diverfis horum cognominum virorum fe- pulcris, quæ loquitur & ipfe H IERO NY M US. Et confli- tuîiones C L E M E N T IS mentionem faciunt utriusque J o ­ hannis, magillri ac difcipuli, quorum hunc ille ecclefiae Ephelinazb b ) præfecerit. Verba hæc funt :KÀtî/ur)ç dt yutr« rev Alva Sccvcctcv \)7i ffÀ.8 YlèrçU hvTtçcs y. e^eiçoTc virées*

ty ,s de E<péffü TijxcSecs /utv v7ro Uccvhu, 1IÎANNHS de v7r’ ILL AN N O T . i. e. Clemens pc/l U n i mortem a me P e­ tro fecundus eletfus efl f ordinatus ; Ephefi vero lim o r /enJ

quidem a P aulo, J O H A N N E N autem o me .7 0H A N N E * .At fie tam en, an quis Johannes, Presbyter Ephefius, e x - fijterit unquam , ancipltes hærent eruditorum plurimi. (Vid. J. CHR. W O L F , in Cur. Pht/ol. & Cr.) Interim H. " G R O T I U S c) & recentiores alii ö/xc^tiQct, quibus hae litera? non videntur apoHolicæ, illinc argumentantur, quod Epifiolographus nofter non AttcVcAcv ipfe fe dicat, fed Ilçeo@rheçcv' quum non foleant Apoltoli, etiam ubi ad privatos feribunt, eum omittere titu lu m , quo fcripU fua vel maxime com mendarentur. Nec facile ipfis vi­

detur Apoftolus in literarum inferiptione adpellaturus fele 7rçetr» bb) E P H E S I m axim e commoratus lu it J O HA N N E S Apofl. , ni fi quod fub Domitiano Imp. relegatus perhibea­ tu r in P atm on, Æ gæi maris infulam ; unde demum re-

verfus Ephefum.y Evangelioam hifloriam fuam cotifignaf- Je exi [lim atur. Confer E U S E B . H. E. hh. I l l c. iS l / 2 itemque in Chronico p* 164. I R E N /E U S L. I l l adv. Eher. c. /• E P IP H AN * Hær. 31. l/c . Quin t / m ultis pro- habile v ifu m , in eadem A fise minoris metropoli non modo I I I Epiftolas exaraj/e Jobannem , fed & ip/am A pocalypfin, • bane licet in Patmo y ex filii tempore, confignatam autu­

ment a l i i , praeeuntibus IR E N /E O adv. . Hser. I. V . r. j o . E U S ED. in Chr on. l / c . c ) In a dno t. ad Ep. IL Job.

7f^e(rß6re^ov' ut quæ adpellatio in primitiva ecclefia defer­ ri fueuerit fenioribus illis atque exploratioribus difcipulis, quos Apoft >li fingulis ccetibus prcefecerant. Sed vero, quia P E T R U S , ille fumma auttorrtafe pollens Apoftolus, ipfe v ocat fe Zviu7rçer&ÙTeçov I Ep. V, f . i. e. presbyterorum ceterorum r. oll'% am ; videbitur forte Johannes etiam, ex pari m odetlia, & falva quidem fuæ aVc^cAfc dignitate , nuncupare fe pottii/Ts Ugeaßvre^ov. Neque tsmen e it, quod nomen illud heic accipiamus de membro presbyterii Chriftiani j quomodo alias fæpenumero muneris fa- cri _{n om en elt , notatque}

leniorem apoltol c u m , particularis alicujus ecclefiae curam gerentem : con­ fer A d . XI. io. XIV. 23. XV. 2,4,0 XVI. 4. XX. 17. &c. Q u in immo fumimus hic loci vocabulum illud line tro­ p o , originaria & nativa lignificatione fua» pro feniore A p o ltb lo , urandtvOy five ætate jam provedo. Nora b«c vox elt in proprio fignificatu illo, reque S- feriptoribus G r. inufitata. Sic Luc. XV 2f. u vios 0 7t^s(rßvTeqoc, na­ tu m ajor fili u s, & Hebr. XI i . et 7rçeafivTeçoi funt majo­ res , antiqui homines. _{Itaque cum plurimis interpre­} tum communem ampledimur fentenriam , r 5 U^eo-ßv- rtoft n om ine, quod libi c*vtovoia<*ïik*ç tribuit JOHANNES in épigraphe , delignari fenem Apoltolum 5 nempe qui polt lata reliquorum omnium Apoltolorum fuerir fuper- ftes* _{Etenim vixilTe eum adhuc & fcripfilfe fub finem I} polt N. C H R. feculi, confirmant hiftoriæ ecclefialticæ fcrlptores cc). E .go dicit, quod res elt, Uçe<r,_{' ’} 3vreçov fe«

A 2 _fe

ce) Confer

J o

III-fe dicens nofter ille, rrqcßeßqxojs iv reus rfxtçous «VrS* ( Luc. I. 7.18 ) quemadmodum & P A U L US a grandiori aeta­ te 7r^s<rßvrriv ipfe fe agnominat in epift. ad Philem. v. p . Nec quidquam proh ib er, quo minus Apoftolus confiigna- rit epiftolam, proprium licet nomen fuum, probe cogni­ tus h i s , ad quos feripfit, ex m ore fuo prætermiferit 5 id quod faétum etiam in t7iiy^u(pv\ Ep. 1, quam Apoftoli noftri efle nem o dubitat. Quarè & alteram e p i f t . , quæ ad Kvfiav e f t , eidem autftori fine hæfitatione trib u e ru n f, & inter canonica retulere feripta , maenæ audoriratls Patres, IR E N Æ U S , CLEMENS Alexandr., T E R T U L ­ L IA N U S , O R IG E N E S, C Y P R IA N U S, A T H A N A S IU S , C Y R IL L U S Rjerof. , G R EG O R . Nazianz. , D ID Y M U S A lex., C H R Y S O S T O M U S , A M B R O SIU S , A U G U S T I - N U S ; patres itetn Concilii Laodiieni ac Cartbagtn. III. 9 £< ex antiquitate alii d). Quibuscum facit e tia m , quis­ quis fuit auctor tTiryçuffis extra contextum pofitæ, (la>ccv~ va tS A r r e s te Ett^oà»; B. ) quam licet ab ipfo feriptore facro literis luis praefixam nem o facile cqntendat e5, fle t t m e n , antiquitate fua fatis cornmendabiRm, prifeaé d e ­ beri ecclefiae, fateam ur, o p o r t e t / ) , Quin im iro apofto-

____________________________________licam c. 5*. teflis e f t , vixiffe 3ob annem ad tempora T rajani Im p* Ç fr. H l EKO H Y M. in CataL Script; EccleJ><

d) Confer C A LO V II B ib i iü u ftra ta , MI L L I I prole- gom. in Nov. T e fl. M O L D E N H A W . introduci, in Uhr. can. N. Fed. C A R A N Z Æ fumm. concilior. p. /40 & i6y. t ) Ipfum utpote S O U A N N E M » p re fe r tim ubi non ad e- csdem fe rip fit, numerafjc epiflolas , fi-perfcrtbendo 7tç<xmiv, levTtçccv, tçÏtïiv , q u is jib i perfvadebit ? Accedit anim ad- ver I a in M jcr. codd. tnagna varietas ejuscemodi fuperfcri- ptionum ; quas , dißinffionis er go,a doff oribus demum vete­

ris eccleftæ librarii sve fuper addit as nemo dubitaverit. f \ Id genus fuperfcripticnum antiquitatem prodit ipfe 1E R -

iicam arguit epiftolam ipfe ftilus, verba& fententias præ- ferens vere Johannæas. Confer v. 4, j, 6, cum I Joh. If. 7. V. 3. itemque v. 7 cum I Joh. II. ig & IV. I, 2, 3. &c. C a u f f a v e r o , cur canonica harum llterarum auâorita* jam a veterum quibusdam in dubium fit vocata, atque etiam eæ in editionibus antiquis Syriacae metaphrafeos N. F. Tint prætermiffæ , vix alia fu it, quam quod breviufcu- la hæ c epiftola, neque integro’ coetui, fed uni perfonce privatæ ejusque familias infcripta, non iliico forfan in o- m nium notitiam pervenerit ; praeterquam quod 7rçsj&uTsçx adpellatio, uti modo d ittu m , nonnullos aliquamdiu fus- penfos tenuit.

§. n.

Proxim um eft, ut videamus performs, quibus inferi- ptæ fu n t miiïæque literæ. Sic hæ incipiunt: O Uçeefcv- Tegs txÀe/.rrj rvçlct i\gy rois rm ots dvrtjs, *s syœ %ccycc7tû* X. t. A (fubaudi ante âattv. %oc!çsiv sv^c^xi, ₇

u 7rr-xTrefv9 »; ev ûiccyeiv, aliamve follemnem formam , qua jaivere alterum jubent Iri limine Graeci epiftolarum feriptores. confer falutatienem cpiftolicam JA C O B I, literar. initio.) Sic nobis offert fefe M atrona,'cum pluribus liberis ; in qui­ bus, cumr«xvoj notare pofiint fubolem utriuslibet fexus,fuif- fe filio s, colligere licebit ex fubfequenti relativo mafculi ireneris bs, (pro « ,) cujusmodi quidem evidens f.generum h u K sxyr, facris frequens fcrlptoribus, (cfr I Joh. V. 21. Gaj. IV. 19. &c.) externam vocum formam innovando, confulere fenfui, eique facilius percipiundo defervlre m erito cenfebitur. _{A d d e, quos JO H A NN ES mox lau­} dat sk Toov tskvoov Kvçiocs 7reçr7_{r x r t\r x s sv ccÀifietx, h. epiff.} v. 4. Sic autem pronomen ts referimus ad matrem pariter & Itberos ; ad quos omnes pertinet non modo ilia lalutatio apoftoli, & , quæ fequitur, fui æque ac ceterorum Chriftianorum in hanc domum veri ßncerique amoris telli- ficatio 5 (ed & adinonitiones • fubnex* v. 8, 9 , 10, &

6 IN EPIST. II

L ~ 1 r J u ■ ■- mm« mv rn. •»»

tpfe demum epilogus Hterarum v. 12. Quae vero & cujas fuerit hæc femina, non conflat. Gente Sfudœa , notu E - phefi, (u n d e mittebatur epi/lola,) fed in alia urbe habi­

ta n t , videtur H. G R O T I O ; qui rès rrtv asAfö&ocv tyva- Keras v. t. âccipic de Chriftianls, Kphefiis & vicinorum locorum , quorum communem in familiam illam ad- leélum heic loquatur Johannes. Plurimis cenfetur epiflo- lographus, ut f u u m , ita ejus, ad quam feribir, norrien fupprim ens,& in épigraphe, & infra v.5, ufitata tum c o m ­

pellatione honorifica, vjutfotv nuncupare feminam, illufl. i g e ­ nere natam,dignitate pradlantern,aut quomodocunq; laurto- ri atq; honoratiori gavifam fo rte g)\ infimul autem (.b n flia - nam innuere matrem familias eximia, p ie ta te , h?e/.rjv adpellando v. 1. quo fenfu & in claufufa huj. epifl. v 11. domina iUius fororem dicat rrjv sk\pkt^v' quod vereC hri* fth n o ru m epitheton frequentant A p o llo li: v. ColofT. III. 12. Apoc. XVII. I4. &c. inprimis autem Rom. XVI. It» & I Pet. I. i. quorum priori loco P A U L U S R u ficn top èy.Àexrcv falutari ju b e t; pofleriore PetruS syÅexrés agnomi- n a t, quibus dicat epiflolam, Judaeos per Afiaticas regio­ nes fparfos, eosque Chrifliana amplexos facra. Et fane (ufeeptam ab hac m atre, filiisque diligenter traditam, ty)v 1-5 bida-yjy aperte loquuntur cum tota epiftola, tum præcipue monita Apofloli v. Ö, fqq. Itaque ad Cbriflia- nifmum referimus aapellationem exAekt^t, non ad dignita­_{te m}

- - -

-■ . . . %

g ) Videri tamen p^Jftt h i externam conditionem pla­ ne exim iam non arguere adpellatio y.vçlas, quee in illo Jexti non minus late p a tu i t, quam in v irili kvçIs nomen, quod, ex more Jii£ œ ta tis , M aria etiam defert buic , quem efje

toy Ktiorsfor (h o rti cuftodem) Cenjebat$oh. X X . if. O b ­ vios om nes, inq uit Seneca Epifl. f U , fl nomen non fuc- currit , dominos falutamus. Confr. H. G R O J I U S m Ct\ & adb, /« & D A N . H E I N S l US in e x e r c ja c r . ad Ep. II f f ob.

tem , uti volunt h l, qui pr eflantem reddunt aut excellentem dominam. Nes vero etiamfi dicam minime feribimus iit, qui y.vçiav heic ditfum in modum accepere, quin potlu* hanc interpretandi rationem ordini vocum & contextui ef- fe quavis alia convenientiorem ftatuimus ; nec tamen om nem veri fpeclem derogabimus fententiar HEUMANNf aliorum que, propriam matronæ nomen ftatuentium Ku- ’çlccv, Cyriom . Fuifie qua i dam eo inhgnifas norr ine , laud.

H E U M A N N U S b) confirmat; & ante eum alii e rrtsr- tyrologiis C yrix (D om ine) nomen, ceu proprium, adf­ uerunt. _{Judaeis fimiliter ac Syris in ufu fui-t Nmb'Ma?*}

$<x, notum ex hift. evaog. rnuliebre nomen, dominam fignificans. Et quia follemne apoftolis eft, nemini pro­ prio adjungere praedicatum aliquod ^ laudationem _fecum habens; (.yria videri poflit in épigraphe nuncupata rxAe- y.Ttj _{non aliter,ac Toties ille etyècTttjrêç}

in Irontifpicio epift. III. Sic PA U LUS ad calcem epift. ad Rom. falutans Etrtave- *rcvy _{Afx7TÅiccv , STa%tiv, horum quemque ad pellat}

oiyctTiriTcv Item n_{eçciiïu rrv à y a 'x r jr iï, Å7ré^,*iv}

reu 6cv.ifj.ov, &, uti fu- pra v idim us, PS<ßcv roV hhsvrcv laudat c. XVf. f,fqq. A- iiam, vix procliviorem, ingreftj viam H. G ROTlUS , f) JAC. C A P P E L L U S , k ) PRICÆUS / ) & COLOME- S lU S , w ) adpeWativum quidem nomen mçIccs, fed Ek- proprium dominae ftatuunt nomen ; quod vero in« fuper eidem cum Jorore fua (v. ig .) commune exftitiffe. inaniter perfvadet fibl CAPPELLUS ille, idque ea de caufla, quod pater forfan utriusque mulieris didus fuerit ExAncros. _{Licet autem concedamus ultro , proprium} aliquando fuifle& iftud nomen, (fic v, c* memoratur qui­ dam ExAsurer inter principes conjuratos in necem Com­ modi h) _{Vid. Poeciles To. 11. p 420, fq q .tf To. I ll p,}

/ e . j ) Tn adhotatis ad epift. I f Job, k) In'Crtt» Sacr* ad

modi I m p e r J nec vero negemus analogiam propriorum nominum , etîam muliebrium , ex adjeftivis o r to ru m , (v» c. A y x S y , Ayoc7rr,Tti, F^octttyi' Sic.J fie tamen e j u s ­ modi quid heic loci admittere non fuilinemus. C e te ru m articuli ante Ekåsktv v. i abfentia , quæ m ovit PRI- C Æ U M , nobis videtur proprio nomini, ut non adverfa- r i , ita nec favere admodum : qvum e contrario præfen- tia articuli in mentione ty\s dïïehtpîjç tvç inAem-fc v. 13, officiat C a P P E L L O , alteram E cleiïa m , forori co gnom i­ nem , fomniantl.

Denique nobis minimum fefe probat eorum o p in io , qui hXexrnv kvçIcc* , ^llegorico dicendi genere , & per quan^dam 7rçcarw7rc7rc((xv, nil efîe aliud, quam coetum tmv ixAty.Tuv, leu Chriftianam ecclcfiam n ) vel in univer- fum, vel certe particularem aliquam, ( v . c. Philadelphien- j e v i , judice W H I S T O N O , ) au tu m aru n t; ducem feqvu- ti HIERONYxMUM 0) , atque infuper in d u d i loco Pe­ trino I Ep. V, i b ubi rry êv Baßvkoovi avvey.ÅeKrrjv una­ nimi confenfu interpretes exponunt «cxA^/av, quam qui­ dem fubaudiendam vocem & S yrus, & L a tin u s, ifthic opportune fuperaddunt, Id vero non item congruit cum -Jpfo epi/tolæ Johannseæ contextu, certas quasdam arguen- te perfonas, quas falutatapoltolus, d o cet, adm onet, a fe poft hæc invifendas. Cfr II Epift. cum III, ( v . 1 cum v. i , v. 4 cum v. g & 4, v. 11 cum v. 1 j & 1 4, denique v. 13 cum v. i f . ) & utrobique invenies perfonas, ut hic Cajum> ita illic matronam cum PJiis ; quos quidem utrobique pa­ ri vel potius eadem fermonis forma Johannes adlouuitur.

*

Adde-n) Placuit bœc fententia C A L OV IO , H A M M O N D O , W H IS T O N O ad b. I. nec non D A N . H E IN S IO in Sacr. iE xercitat. p> /j?/. 0) A d Ageruc biam E pift• X I l o . I

Addefis nobiscurn hac ex parte facientem H. GROTI- U M p ) ; itemque J.CH R. W O LFiU M q). § - U I . V . f . \ y 0171M h d X r f t d o t , i . e . d X v fc to S , v e r e , ftnc e - r e ; q u o m o d o f æ ; > e p r æ p o f i t i o i l l a , c u m r a j u fu b / t a n t t v i , c i r c u m l o q u i t u r t u m a d j e & i v a n o m i n a , ( I C o r . I I- 7 . 0 0 - (p lo t w p v ï r j ç l t o , p r o f x v w q ito è q s t T i t . I I I . ) . e ç y ot r o i t v iïiv.ou û<rt>vrj ( T u b a u d i c v r o t fj yevofxevoty ) i. e. dixcuct. & c : ) t u m a d v e r b i a » v . c . A é h X V I I . $ i . tv ^ tttc a c rv v rj, p r o d / - K tu to s:. C o l o f i f . I V . 5 . tv <rc(p!ot , p r o acC pds. A p oc . I . t . X V I I I . i . h r o c k e t , h t o y y ï , & t r e c e n t a i d g e nu s a l i a : q u o r f u m r e f e r e t i a r n G r æ c o r . d a t i v o s a d v e r b r a j c e i it e s , ê r , u n d e p e n d e t r e g i m e n , f u p p r e f l b . _{C u m p r æ f e n t e l o ­} c o c o n f e r I J o h . I I I . 1 8 u b » tç y o o to, d X rfie to o d y x or d v o p - ^ p o n i c u r r d d y o m c i v X c y c o tj y X d r o tj. _{C e r e r u m i n f i n e} c o m c n . _{1 & i n i t i o c o n m . 2 tj d X y f& e tx e l l v e r i t a s c v a n -} { s e U c a ; d x f å e t x t S i v o t y y e X ' x , G a l . II. f . I 4 . i t em q u e 0 X ô y o s r r y e d X r i& e ic te , I I T i m . II. i f . c o l l . c u m C o l of i f . I. f .

V. 2. Ev yjfx7v y _{yj/utov , i. e. tv t/uc) tij vf/ïv, fjier} tfxd vfxdv _{Adloquutus enim matronam & filios, ipfe} fitnul de fe fatur. Ibid. ante pceS' f/udv tscu fuhaudi rela­ tivu m y]. _{Eçca autem heic non feeus , ac comm, fequen-} ti « accipe optantis fenfu, pro hr vel é'ç® , fit y eflo. Sic & Htbræis fæpius futura poni pro optativis y monet ad h. I. G R O T IU S . _{Verbum autem fubflantivuni, quod hic} exprim itur v. i, fuppreffum eft in fimili votorum forma^ quam P A U LU S adhibet in limine utriusque ad Ti- m oth. epilf.

V. 4 . Quos de filiis _{y . v ^ l x e laudat heic Apoftolus,}

videntur cujuscunque negotii caufia adfuifie Ephefi, at- que üc Johanni præ ceteris innotuifie. Neque elT, quod ex loco noftro concludere quis velit, libero* illius

ma-B

fro-p ) in aduor.ad Efro-p. //* _{q ) Cur» pbilol» & e rit. Jam.}

tronæ n o n omnes facris Chriftianis addicftos fuifle. To 7reçi7rMTêfv , familiari t r o p o , fefe refert ad r a tte -nem v it £ traducenda. Vid. {infra v. 6. Job. VIII. (2. Eph. V. 2. &c. Neque aliter t o 7rcçlve&cu ad vit3m & mores transfertur A éh IX. 31. &c. atque oåos eft vivendi r a tio , feu ipfæ actiones hominum, A éh XIV. 16. Ep. Ju*

dæ v. 11.

V. y. De fVrcAn è v.ccivn y.. r. A. confer I Joh. II. 7, feqq. quæque ad h - 1. nuper obfervavit Cl. Philof.Cand# G, LA U K IN in exercitat. Philo/, ad Ep. I Job.

V. y . O 7shcivos K) 0 ccvTi%çncç, quee fynonyma heic v id e n tu r, non immerito accipiuntur collective, fiquidem 7to?k.œv 7rXccvûùv proxime præceffit mentio. Cujusmodi & alias paflim occurrunt numeri variati exempla : confr anteced. v. 6. (quemadmodum ah alia perjona verbi ad aliam fubita transitio fit fequ. v. 8 0 Neque vero adver- Cabimur HENR. S T E P H A N O & N IC. Z E GE R O , qui eros hic fumunt pro toiutcs, ut fenfusfit : qui ßc compa-

ratus c f l , feu quisquis fu e r it ejusmodi , impotior eß t f antic hr iß its.

V , i). O fxtj /uivåov ev r n iïiÏÏctyy r ë X ç i s ë , G sov a *

0 fxlvu>, - - - îy jt. Adßrm at Apoflolus in po-fteriori membro contrarium ejusce rei, cujus in rrem bro priori negatio antecefht. Id quod J O H A N N I inprimis eflfe follemne , prolatis compluribus exemplis ofiendit laud. Audfor exercitationis in Ep. I, ad v. f & 10.

V. 10,11. O Ksywv xou^eiv, (q u i falvere jubet alte­ rum , ) haut dubie eft amicitiam colens, (eu frequentio- ris & familiarioris fermonis commercium habens cum eo hominum g e n e re , de quo heic agitur j quam five o w w fa five v7reç@cÀtjv admittere h. 1. neque dubitant G R O - T I U S , PRICÆUS & C L A R IU S in Cr. S. opere. Sane non compellatio omnis & verborum comitas in univer- fum , neque civilis & externa vel falutatio« vel confve- tu d o , led illa densum curo pfeudodidafcalis focietas,

quæ culpæ ipforum confortes reddere nos pofïît, ab A- poftolo in te rd ira cenfebitur unicuique, argumenti præ» fentis indolem ac fcopum fcriptoris diligentius expendenti. N e c vero eff, quqd de excommunicatione quid heic cogite­ m us cum C A M PEG. V IT R IN G A de Synagoga 'cet.

V. W. _{Per roi eçycc roc irevfjçd, nihii cbftat, quo} minus intelligatur r\ _{*j nKxxa rives , f. fallax &} perverfa dotlrina > quam circumferebant ifti deceptores. C cnfr. anteced. & Apoc. II. 6, ubi quoque rci eçyct rw N;xcA«irûcy nobis videntur non aliud, quam, quæ repre­ henditur ibid. v. 15, j7 r&jv N/kcAuircav $icic6%>u

V. 12. _{Erc/xci 7içG£ çcfxa AuTcnrou , (ore ad os le-} q u i , SV Interpr. muntliga tala _{de e o , qui præfens} cum præfentibus confabulatur , trita dicendi forma, & proverbialis quidem , judice J, DRUSIO ,Adagior. Claff. JL Lib. III. n. tp6* qui laudat æquipoJJens Hebræorum il­ lud n ö b y n ô Numer. XII. g. ubi L X X Int. sopoo octroi sepa A«A«v. Neque multum abludit Paulina didio : 7rçoa- *07_{rov 7rços 7i^c(JGü7icv, I Cor. XIII. i i . Hebræis itidem}

by D'Jfi _{Et Græcas quidem phrafes illas Hebrai-} zantes plerique faciunt cum V ORSTIO de Hebraifm. l \ I L _{Sed vero X E N O PH O N TIS illud Memorab. Socrat.} L . II. f tametfi non eodem omnino fenfu di<Rum , soy.» viges , _{& adfine A RISTOPHANIS in Ne^'A. v:} >378- eues 7t(>cs tires, forman) hanc loquendi in Hella­ de non penitus inauditam prodere videntur. Confr J. C H R. W O L F I I curas Vb. _{Cr. , T. ult. p. 530. & C«} S. G E O R G II vindicias p, 322« Innuit autem hoc epilo- go Sacer S c rip to r, idcirco effe fe breviorem, multa li­ cet feribenda fu ppetant, quod fpes libi effet coram pro­ feren di, quæ vellet. (A?kd v. 12. non Incommode red­ di poflit quin im m o, vel quin potius.)

Ad e a , quæ proxime an tecedunt, &k _{fift&Afåyjv Ütoi}

%ctçm fi) /utAccvcs , fubaudi y qdcp&v, quod e fuperiori tnembro periodi repetendum eft 5 quodque expreffura

vide in epilogo E pifl. III. Quia vero utrarumque ha- rum literarum claufula eadem pene eft , ^confr 11 Ep. v. 12 & Ep. Ill v. i }, 14.) q u æ , ex occafione citati commatis , de adminiculis rei fcriptoriæ addere fuerat animus , relinquo lubens Populari Clariftimo , IU Epi- ftolæ propediein futuro interpreti.

V. i $ falutari Chriftianos alterius ecclefiæ particu­ laris , quæ dicatur oik\<pr\ , quod fide & facris jundta effet, (cujusque membra heic tIv.vu n o m in e n tu r, uti fæpe alias in N. F. dleXtpc) & ccèeÀ(pcu,) concedere non pofTumus DAN. H E 1NS10 in Sacr. E xerc. ad b. Epifl. j quin funpliciter potius liberos foror is rys kv- çlcts-, ad quam fcribebatur , Ephefi tum d eg e n te s , in- telligimus. Cir , quæ fupra funr a nobis didla $. II.

Eod. hoc comm, pro sKÄey.rtjsc, fde qua adpellatio- ne vide fupra §. I I J reperiri in codicibus aliquot Eu- $skti]s , prædicat ad h. I. G R O T IU S , proprium m u ­ lieris nomen faciens Evdcftam non (ecus, stque Ec- leffam fupra v. i. Sed vero codiccs tantum non o- mnes , vifi a dotftis & laudati, repugnant m agno vi­

ro ; cui præterea nihil eft argumenti, quo c o n j e â u r a fua nitatur.

IV,

Quæ confveverunt efte in epiftolis, partes habet & hæc monitoria JO H A N N IS noftri.

V. i , 2 , Si 4, Injcriptio eft & E xordium , cum teftifica- tione amoris & gaudii, cumque felicitatis omnigenae voto. Deinceps,a v. 4 ad v. 12, ipfa eft T ra cta tio , brevem habens complexum univerft Chriftianifmi. C ohortatus e; nim hos, a i quos fcribit, Apoftolus ad puritatem dotfri- tue & [anctitatem v i t a , banc commendat v. j , 6 , Chriftia- num amorem ciendo; illam v, 7, feqq. , praemunitione quadam adverfum deceptores falfosve dotftores.

Demurn Epilogus v. 12 & 1;, fignificata Jpe adventus colloquii, brevitatem excufat ; fubjungitque Jalutationem.