• No results found

De viribus atque usu digitalis purpureae consensu exper. ord. med. Upsal. praeside Petro Afzelio ... pro gradu medico disserit auctor Fredericus Wilhelmus Brannius ... Sudermannus, in auditorio Gust. maj. die XXVIII Maj. MDCCCVI

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "De viribus atque usu digitalis purpureae consensu exper. ord. med. Upsal. praeside Petro Afzelio ... pro gradu medico disserit auctor Fredericus Wilhelmus Brannius ... Sudermannus, in auditorio Gust. maj. die XXVIII Maj. MDCCCVI"

Copied!
20
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

1

DE

V I R I B U S A T Q U E U S U

D I G I T A L I S P U R P U R E A E

O " " •- - I f . ' - '■ = 3 Q

CONSENSU E X P E R . ORD. MEO. UPSAL.

P R A E S I D E

P E T R O A F Z E L I O M . D . P H . E T C H . M. R E I C H 1 R U R G I C Æ D I R E C T O R E S U P R E M O E T M E D I C I N A5 T H E O R E T . E T P R A C T . P R O F E S S O R E R E Q . E T O R D . R E G G . A C A D D . S C I E N T . E T P R O R E M I L I T . H O L M . S O C I E T T . R E G G . S C I E N T . U P S A L . E T M E D I C . E D I N B . A T Q U E S O C I E T T . H I S T O R . N A T U R . P A R I S . E T M E D I C . M O N S P E L . M E M B R O P R O G R A D U M E D I C O D I S S E R I T A U C T O R

FREDERICUS W ILHELM US BRANNIUS,

S T I P E N D I A R I U S N E S S E L I A N U S

t

S U D E R M A N N U S . I N A U D I T O R I O G U S T . M A J. D IE X X V I I I MAJ. MDCCCVI. H . A» E T P . M . S. P. I.

U P S A L I Æ ,

T Y P I S E D M A N N I A N I S .

(2)
(3)

ii 11

tmtm

Y

JLn t e r re m e d ia , quibus recentiori aevo ditata est M ateria m e­

d i c a , praestantiora , locum haud infimum sibi vindicat D ig ita lis p u r p u r e a a). Licet p e r dim idium vix faeculum medici vires ejus o m n e s sibi cognitas h a b u e rin t, experimentis tamen adeo lucu­ lentis de ejus efficacia nobis est p e rs v a s u m , ut ea e num ero m e ­ d ic a m e n to ru m p ro sc rip ta , aeque forsan utili remedio destituere­ m u r , ac si elim inaretur C ortex Peruvianus. Huic quidem m edi­ c a m i n i , ut fere omnibus h eroicis, accidit, ut jam ad coelum id e x tu le r in t, jam ut venenum aut prorsus inutile rejecerint scripto­ res m e d ic i; m edium autem haec inter duo extrem a, sicut sem­ p e r , efl tenendum. Quamvis enim n o n deiint m ulta e x e m p la , quae D ig ita le m b) inefficacem vel n o x iam fuisse dem onstrant, p luribus ta m en e contrario, vel m o rb u m depellendo om nem , vel a e g ro tan ti saltem m ax im u m afferendo lev am en, ceterisque plane deficientibus, unica fuit m e d e la ; et cum aliquando exspectationem m e d ic o r u m deceperit, caussam fuisse su sp icam ur, quod aut in­ caute aut in m o rb o usque adeo p r o tr a c to , ut nihil p ro fu e rit, aut denique illis in casibus ubi nullum m edicam en ad recuperan­ d am sanitatem aliquid effecisset, adhibita fuerit f ) .

A Pri

-a) Nobis materiem hanc elidentibus, neutiquam incognitum fuit, quod jam a Hub. van den Bofeh in D issertatione de her­ ba D ig it. P u rp . Traj, ad Rh. 1794 edita, pertractata fit; quum vero tractatum ejus non vidimus, nostra quantulacunqueconamina ede­ r e , ipsius rei dignitate moti, ausi sumus.

b) Hoc loco, sicut semper in Dissertatione nostra, nomine D i­ gita lis occurrente, purpuream subintellectam volumus.

c) In tractatu quodam, quem perlegendi nobis non occasio fuit, Car eno Digitalem luteam, quoad vim diureticam, purpureae ante­ cellere postulat, eamque H y d ro p em , spem fru stra n t purpurea, sa­ nasse dicit. Licet hanc oppugnare nolimus rem, ulterioribus tamen

(4)

Pr i m u s, qui de n o s t r a , quantum nobis c o n f la t, herba men­ sionem fe c it, fuit L eonhardus Fuchsins. N o m e n D ig ita lis , ex germ anica lingua m u tu atu m , ei im p o suit, atque eam calidi et sicci te m p e ra m e n ti, esse praedicar. Au ilio vivente in praxi m edica usurpata f u e r it, difficile est p e r s p e t t u ; verum enim vero respßctu saporis a m a r i , quem cuin Gentianae com para*, DigHst* le m , c u m extenuatione, abstersionc, p u rg atione et obstructionis lu beratione opus e fl, c o m m e n d a t ; sicut etiam credit eam expecto­ rans mcnsesque movens r e m e d iu m esse d)*

M o r b o s v e r o , in 'quibus efficacem sese p ra e b u it D ig ita lis , m im o s Epilepsiam atque Scrophulani invenimus fuisse. C o n tra E pilepsiam decoctum la udat P arkinson e o m o d o p aratum ,, ut m a n ip u li duo H erbae cu m Po ly p o d ii quercini unciis q u attu o r in cerdvisia d ecoquantur. ‘ S tr u m o s is , in q u i t , co n d u cere trita m e t

im positam herbam succumve ejus in u n g u e n t o , experientia c o m ­ p e r tu m est’’ e). C o n tra Scrophulani va n H elm ont j a m , B a te s et

H u lse Û ig itû lem »etiam m axim o p ere c o m m en d a n t ; ex hujus rela­ tione a d k r t R a ju s eam tamen praesertim in scrophulis »hmnidis et pure manantibus utilem esse, p a r u m vero in siccis valere. I n te g r u m autem an n u m et amplius ad c u ram perficiendam requi­ r i coritendit / ) . Scrophulas p ra e te re a , U lcera et Ic te r u m D i g ita lem curare, refert Salmon g ). In ulceribus q uoque sanandis in Italia diu usitata est h).

Mul

-d ) Leonh. Fuchsii Hist. Stirpium . Bas. /542 p. gça.

f) Theater o f Plants, p. p ç i. 654. — Geoffroy Tractat. de Mat.

Medica. P ar. Tom. 111. p . ^ 0 3 , pop.

f ) Raji H ist. Plant. Lond. i6g6. Tom. I. p. 7 6 7 , 76 8. —

G eoffroy, I. c.

■ß) Botavologia or R rittish Herbal.

h) Mutiere Medicate 1770. Tom. III. p . 67. — Comment. Lips.

(5)

Mu l t i s abhinc an n is, i a P h th isi pulm onali ut valens re m e ­ d iu m est adhibita. Jam Salm on ta m m axim opere çomjnendaf. S y r u p o utebatur ex suceo herbae fiorujnquc cum meile p a r a t o , ad cochlearia qu attu or m ane noettq u e su n n o ; vel dicit ejusdem succi cu m m ulso cochlearia tria m a n e , stomacho jejuno, t r i a , ite ru m hora ante m eridiem X :m a , post meridiem IV:ta et deni­ q u e vesperi dauda esfe, et mirandiuj) in m o d u m ulcera p u lm o ­ n u m sauari i ) ; q u o d q u e attentionem m e re tu r, e s t? quod satis certa longaque experientia hac de re sibi persuasit. É p ilep siagi etiam ope D ig ita lis curatam narrat ; an v e r o ejus in H yd rcjje praestantiam cognitam h a b u e rit, nec n e , in obscur? jätet j dicit enim ta n tu m m o d o eam abstergentem , emcticam% catharticam esse, corpusque et sursum et d e o rsu m , h um ores pituitosos atque a q u o ­ sos p r o p e l l e n d o , purgare.

P o s t e a u s u m D ig ita lis adeo obsoluis&e c o m p e r i m u s , u t M e ­

d ic is diu fere in c o g u i t u s , vel sa ltem susque deque habitus fu e r it, et im e r d o m e s t ic a ta n t u m , quibus in d u lg e t v u lg u s , rem edfa u sque v i g u e r i t , d q u e e

IVil. Withering,

e a n d e m in p r a x in m e d i c a m

re-A 2 d u x it

i ) Family Diet. E d. y.:ta. p. 144. Vid. The Medical and Chi­ rurgical Review Vol. V I . p. lyS- — ”This medicament has restored — where the patient has not been absolutely past cure —* beyond all expectation. ,It cures a pbtisick or ulceration of the Lungs, where all other medicines have failed and the sick been esteemed past cure.* Salmons Botanartpgi^. Vid. The Med. and Physical $ou rn . Vol. I. .p. 175. * - Etiam in notula exemplaris cqjusdam Parkinsonii Herbarii haec, ut credit W ith ering, a Saunders inserta spnt : ”Consumptions are cured infallibly by wçak decoctipn o f Foxgloves leaves in w*ter or wine and water and drank fqr .çpnstant drinck. Qr .take 01 the juice of the herb and flowers , clarify it and make a fine Syrup w ith H oney, of which take three spoonfuls thrice in a d ay, at physical hours.” Vit}. An account o f the Foxglove and some o f its * medical uses by W illiam W ithering. Birmingh. 1785. p. 9.

(6)

d uxit k). H ic p rim u m 211110 1775 D ig ita lem p u rp u rea m c o n ­ tra H ydropem d e d it, et praesertim haud sine m a x im a utilitate in A n a s a r c a , A scitid e et H y d ro th o ra ci ea usus est. E p ilep sia e q u o ­ que et M aniae eam m e d e la m esse perhibet i sed in P h ith h i puU tnonali ei nihil effecit.

Eo d e m fere t e m p o r e ^ o h n fV a rre n usu m D ig ita lis i n eis­ d e m H y d r o p is s p e c ie b u s , ut etiam in H yd ro p e Ö v a r ii, pleris* qu e com p ro b av it e x e m p lis , instructus casu , qu o P h a rm a c o p o la c irc u m fo ra n e u s , hac herba m o r b u m e u n d e m , a medicis ut insa- n ibilem d e re lic tu m , curavit / ) .

\

Po s t hos de genere h u m a n o o p tim e m eritos v i r o s , magis

m ag isq u e vulgaris evasit D ig ita lis usus. O m nes autem , qui h u ­ jus herbae m en tio n em fecerunt auctores, recensere, operae prae- t i u m n o n esset. P lurim i e o ru m experimentis s u i s , vel effica­ ciam ejus in supra m em oratis m orbis fla b ilie ru n t, vel o b serv atio ­ nibus usum illu s tra ru n t, vel m o d u m , quo a g i t , explicare renta- r u n t , vel denique c o n tra alias aegritudines eam a dhibuerunt. Q u o s d a m tamen silentio praeterire n o n possumus.

Sic

k) Contra H ydropem in Anglia pluribus in locis plebs D ig ita li utebatur. Sic in Yorkshire se ipsos cum infuso foliorum curabant. Prope Warwich secundum formulam a familia quadam servatam ( f a ­ m ily receipt) morbum nuperrime dictum nonnemo sanavit; etin^Shrop* shire anus, arcano Hydropicos sanitati restituit, quos fato fuo tradi­ dere medici. Hoc arcanum viginti circiter ingrdientibus, inter quae quoque D igitalis numerabatur, compositum Witheriugio herba hacce uti ansam praebuit, W ithering lib. cit.

I ) The London Medical jo u r n a l. Vol. V I . p. 2. — Comment. L ip s . Vol. X X I . p , 474. — IVtcko/krift f ö r Läkare och N a tu r for/ka- ret Band. 6.

(7)

Sic Scrophulas Q ttarin i n ) , D a rw in n ) et N eum ann o ) , ali is fruflra adhibitis r e m e d iis, sanasse reperim us; licet hoc in m o r b o , sicut etiam in C h lo ro si, usum quendam D ig ita lis se h a u d percepisse dicat K inglake p ). H ahnem ann D igitalem c o n ­ tr a In ß a m m a tio n em G landular. M eibom ianarm n com m endat q). I n S cirrh i M a m m a ru m u s u m succi expressi com m endat K ühn r ) c o c h le a tim sumti ; et M a y er contra Induraiiones G landularum s) succum h e r b a e , Jlo,rum radicisque, excitata D ia rrh o e a , utilem expertus est, Icteroque t) mederi narrat.

Q u o s ob l u m e n , recentioribus te m p o rib u s, usui D ig ita lis i n P h th isi pulm onali datum grati re c o r d a m u r, quorum que n o ­ m i n a , p r o suis hanc in rem m e ritis, nunq uam oblivioni dentur, s u n t: E ra sm u s D a rw in u) , N a th a n . D ra ke v ) , T h o m . B

ed-does

m ) Josephi Q yarin Animadversiones practicae. Viennae i?%6. Vid. Comment. Lips. Vol. X X I . p. 6 p o , 6 pi. Succo expresso cum Extracto utebatur. Tumores molliti su n t, ulcera pus edebant lauda­ bile et fanabantur.

m) Medic. Transactions. Vol. I I I . Vid. Rich'er Chirurg. Bi- blioth. Vol. IX . p. 411, 412.

o) Journal der Pract. Arzneykuttde v. Hufeland. Band. X X . Stück s . p. 42.

p ) The Med. and Phys. f f our n. Vol. I I L p. 126. — The Med. and Chir. Rev. Vvl. V I. — Obstructiones autem Mesenterii usu D i­ g ita lis curatas bis vidit.

q) f f our n. der Pract. A rzn eyk. B . II . p. 499. r ) Rieht. Chir. Bibi. B . I V . p. 591.

s ) Richter I. c, Vol. V . p. 531. — Comm. Lips. Dec. I I I . Suppi. I . p . ? G Ç .

t ) Richter. I. c. Vol. V . p. 532.

u) The Med. and Chir. Rev. Vol. I I I . p. 374. fqq. — Richter I. c. Vol. I X . p. 413. fqq.

v) The Med. and Chir. Rev. Vol. V I. p. 14S. fq q ■ — The Med, and P hys. ffo u rn , Vol, I. p. 290. — Vol, II. p, 267, 26$. 418.

(8)

does x j , F e r n e r y ) y G eorg. M os sm an z ) , L . M aclean a ) >

Rob. B ree b ) , K inglake c ) , M a g n n is d ) , Sheris en e ) , f f . P e n - kevil f ) , R o g e rs g) , D u n ti h ) 9 Friese i ) , H itfeJaud h) , et in ­ ter in ulto«, qui eam variis H ijd ro p is speciebus o pposuere, e x cel­ lu nt : E ra sm u s et C arolus ü a r w i u I) , F e r r ia r ni) , H a r r in g ­ to n

X) E ssa y on the causes, early signs and prevention o f Pulmon. Consumption. Lond. 1799. Vid. The Med. and Chir. Rev. Foi. F I. p . 341. — The Med. and Chir. Rev. Vol. F i l l . p. 134. fqq.

y ) An Essay on the Medical properties o f the D igit, p u rp .

Lond. 1/799- Vid. Med. and Chir. Reu. Fol. VI. p. 354.

z ) A n essay to elucidate the nature, *origin and connexion o f Scrophula and Glandular consumption. Lond. 1800. V7 id. Vhe M ed. and Chir. Rev. Vol. V II' p. 5 rç. — The Med. and] Phys. ffo u r n . Vol. II. p. 236—242. 314.

a)

7

he Med. and Phys. Jamrn. Fol. If. p. 113.

b) The Med. and Phys. ffourn. Vol. II. p. 314.

c) The Med. aud Chir. Rev. Vol. F i l l . p . 140. — The Med.

and Phys. $ o u rn . Vol. Til. p. 121. fqq.

d ) The Med. and Chir. Rev. Vol. VI. p. 493. — Iffled. and

Phys. ofourn. Vol. II. p. 130. Vol. V. p. 200—216. e) The Med. and Phys. ffo u r n . Fol. II. p. 177.

/ ) The Med. and Phys. ffnurn. Vol. II. p. 315.

g ) The Med. and Phys. ffourn. Vol. F i l l . p. 82.

h) The M ed and Phys. fjfourn. Vol. X . p •551.

i ) The Med. and Phys. ffourn. Vol. X L

k) The Med. and Phys. ffourn. Vol. X L p. 420.

I) Experim ents etablisking a criterion hetwfm muc'laginous and

purulent m a tte r , by C. Darvtin. Lond, ‘et Ednnb. rygo. Vid. Com.

L tps. X X V I . p. 333. — The Med. and Chir. R ev. Fol. II. p. 374. —

Med. Transact. Vol. III. — Richter l. c. B. IX. 411—414.

m) Medical histories and Reflexions, by ff . Ferriar. Vol. 1.

(9)

to n « ) , Sherwen o) , fjfoh. B ailey p ) , f f . S. H ow ard q) , UT. D . R olfe r ) , C ar. B ro w n sfl, W h ite t ) , Struve u ) , L entin v j. I n Epilepxia eam quoque M aclean x j et quidem haud sine fra­ c t u ad h ib u it, cuique experientiae consentit Kmglake y ).

S e b pra ete r hos jam allatos m o rb o s, aliis etiam medicata

est D ig ita lis. Sic in E rysip ela te %) atque Rheum atism o acu- to a ) m a x im o p ere eam laudat H u n t, et hunc m orbum quoque D ig ita li debellarunt E a m . P its G apper

b)

et C u rrie

c ),

qui eam c o n tra Inflam m ationes C erebri, Pulm onum Gordischst etiam praescripsit. M aclean d) et C um ing e j eam valentem quoque c o n tr a P neum oniam praedicant. — In H aem orrhagiis activis ipsam ad h ib u erunt C urrie f ) , F erria r g ) , M ossm an h) , B a i­

ley

u) The Med. and Phys. jo u r n a l. Vo\. I!. p. 202— 206. 0) The Med. and. Phys. ffo u rn . Fol. II. p. 309.

p) The M fd. omi Phys. ffotirn. V ol. Ilf. p. 127.. q ) Tre Mf d. a r ti Phys. ffo u rn . Vol. V I. 4.19. 420. »•) Tiie Med. avd Phys. Journ. Vol. V. p. 406. s ) The Med. nnd Phys. ffo u m . Vol. II. p. 146. t) The Med. avd Phys. Journ. Vol. III. p. 114. u) Huf«land. I. c. B. I V . p. 596. 597.

v ) H it feland. I. c.'II. X I I I . S t. IV . p 1—22. x ) The Med. avd Phys. ffattrn. Vol. TI. p. n g . y') The. Med. and Phys. Journ. Vol. V . f . 437. 2: a) The Med. and Chir. Rev. Vol. X . p. 272. b) The Med. and Phys. ffo urn. Vol. V II. p. 156.

c) Medical Reports on the Effects o f IVater, cold and warm as a1 Remedy in fewers and others diseases. Ed. 3. Lond. i S ° p Vid. Med. and Chir. Rev. Vol. X . p. 290.

d ) The Med. and Phys. ffow rn. Vol. II. p. u g . e) The Med. and Phys. ffottrn. Vol, X I I • p. 1^3— 115*- f ) The Med. and Our. 'Rev Vol. I. p. 447.

fr.) The Med. and Chir. Rev. Vol. V I.

(10)

— ö v » -—i

h y i ) ; et ad H aem optoen curandam F e rria r k) atque D ra k e t)

illam porrexere. — In variis N eurosium speciebus p o rre c ta , sae­ pe D ig ita lis aegro sanitatem reddidit. In A p o p le x ia , etiam p ro - tractiori m ), utiiis fe rtu r, et eam in omnibus A sth m a tic is affectio­ n ib u s, in D y s p n o e a , T u s s i chronica, atque convulsiva lau d an t Maclean n j , F e rria r o ) , C um ing p j , D ra k e q j , P a tte rso n r j , R o lfe s ) , f f år dens t ) et H a ro ld u \ ; q u id , quod in P a lp ita tio n e Cordis ipsam ad curam contulisse refert F e rria r v j . — M elancholi­ cos atque M aniacos in statum restitutos fuisse san u m D ig ita lis ope C urrie x j , D u n ca n y j , ffo n e s z j , P a tterso n a) et C o x b )

peri-i ) Tlperi-ie Med. and Plnjs. åfourn. Vol. 111. p. 12p. k) The Med. and Chir. Rev. Vol. II. p. 21 r. I ) The Med. and Phijs. ffo u rn . Vol. II. p. 41g.

m) M atiere Mcdtcale. Tom. I I I . p, 6p. Vid. Comment. L ips. Dec. I I I . Suppi. I. p. 32.

«) The Med. and P hys. gfourn. Vol. I I . p , 113—u p -0) The Med. and. Chir. Rev. Vol. V I. p.

p) The M ed. and P hys. Joitrn. Vol. X U . p. 113. q) The Mrd. a nd P hys. £fourn, Vol. I I . p. 4.18. r ) The Med. and. Phys. Jo u rn . Vol. V . p 4 4 2 . fqq. s ) The Med. and P hys, Jaitrn. Vot. V . p. 406. fq q .

0

Hufeland. I. c. B . X X . S t. 2. p. i t .

u ) The Med. and Phys. ffo u rn . Vol. II. p. 118.

v ) A n E ssay on the medical properties of the D ig. purp. Lond. ipçç. Vid Med. and Chir. Rev. Vol. V I.

x ) The M td. and Chir. Rev. Vol. I . — Mem. o f the M ed. S o ­ ciety o f London. Vol. I V .

y ) Richter. I. e. B. IX . p. 682.

z ) Med. Comment, f o r the year ipgd, by Duncan. Dec. 11, Vol. I. Vid. Richter. I. c. B I X . p. 6çç.

a) The Med. and Phys. ffo u rn . Vol. V . p. 4 4 2 . fq q .

b) Practical Observations on Insanity, by ffo s . Mason Cox. ■ Lond. 1804. Vid. Med. and Chir. Rev. Vol X p. 291. — Med. Comment, fo r the year 1788. Dec. 11. Vol. I l l , — ip89> Dec. I I . Vol. V I. — Richter. I. c, B, X I.

(11)

p ericulis suis com m onstraverunt. — In H erm a In ta r te fa tn, aliis incassum tentatis rem ediis, H ufeland c) et Simmons d ) excellen­ tes repetierunt D igitalis effectus, quod tamen in dubium vocare v o lu it R . Killer e ) . — Herpetem tantae sensibilitatis, ut nulla passus sit alia vel mitissima rem ed ia, infuso D igitalis lav atum cu ra v it F erriar f ) . — Strumae denique D igitalem m ederi ferunt g f et Hahnemann eam Gonorrhoeae virulentae inveteratae, hab itu praesente S c r o p h u lo s o , p r o p o n it, ac in Prostatae Indurations c o m m e n d a t h).Abscessum Lumborum D igitali sanavit Simmons i f

D i g i t a l i s usus in Anglia inceptus, p o s tm o d u m , gradibus

citatis, p e r omnes fere E uropae terras processit; et qui p rim u s in patria D igitalem a d h ib u it, praestantiamque ejus in H y - d r o p e stabilivit, sine dubio fuit ffo h . L ym an k ), saltem n e m i­ n e m ante e u m , illam apud nos adhibuisse, nobis conftat.

Q u o a d P h a r m a c o p o e a s, in quibus D igitalem invenimus in­

t r o d u c t a m , prim a est quae locum inter simplicia ei dedit Edin- burgensis A:o 1735. Postea re peritur in Pharm acopée univer­ selle raisonnee p a r Q yincy 1749. In T h e General

Dispensato-B r y

c) Hufe land. t. c. B. X V , St. 3. p. 16t. — Med. and Phys.

jffourti. Vol. X I. p. xçi.

d ) The Med. and Phys. Journ. Vol. VI. p. 134.

e) The Med. and Phys. Journ. Vol. V I. p. 322.

f ) An E ssay on the Med prop, o f D ig. purpur. Loni. tpyy.

Vid. Med. and Chir. Rev. Vol. V I.

g ) Richter. I. c. B. IX . p. y? r.

h) Unterricht fü r W undärzte über die Vener, Krankh. Leipz.

t? 8 ç . Vid. Rieht. I. c. Vol. X I I . p. 4 4 ? . 453.

i ) An Essay on the Med. prop. etc. by Ferriar. Loni. ipyQ,

Vid. M ed. and Chir. Rev. Vol.

VI.

(12)

IO

r y 1 7 5 3 . In P h a rm a c o p o e a Parisiensi 1 7 6 0 . W ir t e m b e r g i c a 1771, Suecica 1 7 9 0 , et deniqu« in P h arm aco p o ea Borussica 1799.

Pe r t i n e t Di g i t a l i s Pu r p u r e a secundum sy stem a sexuale

ad Classem D id y n a m ia e O rd in e m q u e A n g io s p e rm ia ru m . C h a ra c te r genericus :

Ca l y x 5-partitus^ C o r o lla c a m p a n u la ta , 5 - f i d a , ven tr ic o sa .

C h a r a c te r specificus :

D. p u rp u re a foliolis calycinis ovatis, ac u tis, c o ro lla o b tu s a ; labio superiore i n t e g r o , foliis pubescentibus.

De s c r. R a d i x fibrosa. Caulis 2 - ^ 4 p e d a lis , teretiusculus , fo lio su s, pubescens. — F o lia a l t e r n a , p e tio la ta , subdecurrentia; o v a ta , c r e n a ta , in te rd u m serratiu scu la, subtus praecipue p u b e ­ sc e n tia , r u g o s a , n erv o sa, radical ia maxim a. — Spica term inalis, e recta, s i m p l e x , m ultiflora. — Flores n u ta n te s , s e c u n d i , bra­ cteati; c aly x p u b e s c e n s , c o ro lla p u r p u r e a , intus a lb id a , maculis ocellaribus sanguineis adspersa, subpilosa. — Capsula supera * ovata, acuta. Semina n u m e r o s a , parva.

Va r i a t f l o i e a l b o .

Pl a n t a biennis; crescit in pascuis atque silvis, solo g l a -

r.eoso, a r e n o s o , ‘a r i d o ; in A n g l i a , G a llia , H e lv e tia , Suevia vu l­ garis / j .

FlO'

/ ) Beatae memoriae Carolo von Linné scecana D ig. purpu­ rea haud cognita fuit, qnam ob rem eam in Flora ejus Suecica frustra quaeris; in appendice autem E dit. 2\ae Faunae Suecicae eam , ut in

(13)

F l o r e t mensibus Jun. J u l. A ug.

S u e c i s : BjSlla, B is k o p s ô r t, Biskopsmössa ; A n g l . : F o x ­

g l o v e , F oxes' G loves, p u rp le F o x g lo v e ; G a l l i s : Digitale, Gants de n o tre D a m e ; G e r m a n . : F i n g e r h u t , ro th e r F i n g e r h u t , p u r - p e r F i n g e r h u t , FiinfEngerhut'; B o n o n i e n s . : Aralda,

O m n i u m plantae p artiu m S a p o r est quam m a x im e a c r i s ,

a m a r u s , e t , ut n o n n u lli v o l u n t , n a u s e o s u s , O d o r narcoticus. —■ Q u o n ia m vero hae praesertim in foliis latent qualitates, ea tan­ t u m m o d o p r o usu m edico adserventur. R a d ix q u o q u e , secun­ d u m experim enta, quibus accuratior illius cognitio d e b e t u r , m e ­ d ica m e n tu m quidem sese praebuit efficax, superfluum t a m e n , c u m folia vices ejus sat superque suppleant in).

V i m m edicam inum s im p lic iu m , q u a m m ax im e - a justa

e o r u m collectione accurataque conservatione p e n d e r e , quis est, qui in du b iu m vocaret? et si h o c de quacum que alia h e r b a ,

im prim is de D igitali est observandum .

B 2 Ra

-Norvegia crescentem, allatam invenies. Posterioris temporis herbarum suecicarum investigationibus edocti, illam nostratem esse pro certo sci­ mus; quare in U tkast till en Svensk Flora, a Sam . Liljeblad edito, rarior in patria nostra inculta nasci, dicitur. Silentio neque transire possumus amicum nostrum Carol. Stenham m ar benevole nobiscum communicasse, se hancce plantam ad Finspång Ostrogothiae d. 8 Aug. i8 or. sponte crescentem, reperiisse, et crescebat quidem ibi in subruderata declivitate collis vivarii, loco cuidam, nuncupato L u g ­ net, e regione oppofita.

m ) Semina foliis siccatis praestare affirmat Shetwen, et cum Ni­ tro vel Crem. Tartari contusa ea praescripsit, Dos, gr. j. Vide M td . and P h ys. gfourn. Vol. I L p . 310.

(14)

R a d i x , c a u l e jam e x c r e t o , s i c c a m , s in e s a p o r e e t v i r t u t e , ses e p r a e b e t; u n d e s e q u i t u r , ut si ea uti v e l i m u s , a n te h o c t e m ­ p u s ef fodia tur.

F o l i a planta florescente, v e l cum imi evolvuntur flores ; « m t legenda; rejiciantur, ut inefHcacia, quae flava sunt aut ver­ m ic u la ta ; quae autem coloris obscurioris aut magis fusci eligan­ t u r , a petiolis et nervo m edio p u rg a ta , in fascibus p a rv is co lli­ g a n t u r , aut c a u lib u s, filo p enetratis, pen d en tia, aut supra rete sparsa i n u m b r a lente aëri exposita, vel solis, vel ignis vi ce­ leriter siccentur. Q uod tamen loco u m b r o s o , sicco, ventis p e r ­ v io quam aptissime f i e r i , ea nem pe caussa m o t i , c r e d i m u s , q u o ­ n i a m tunc m in im e m e tu e n d u m est, ne partes e o ru m volatiles a v o l e n t ; im prim is autem ne jam in sole jam in u m b ra vicissim exsiccatio perficiatur, cavendum efi »). Recte siccata o d o r e m sp a rg u n t g r a t u m , foeni recentis h au d dissimilem.

H is rite observatis, spes tam en n o s , m o rb o cuidam rnedr- «am en hocce o p p o n e n te s , fallere p o te s t, nisi exacte adservatum f u e r i t ; quod igitur m axim i aestimamus. P e rp lu rim a enim e x ­ p e r i m e n t a , quae cu m D igitali in stituta, si p r o voto n o n suc­ cesserint, n e g lectae, m a x im a m saltem ad p a r te m , ejus conserva­ tio n i sunt adscribenda. Digitalem a ë r i , praesertim h u m i d o , e x ­ p o s i t a m , virtutem suam perdere experientia c o m p r o b a v it; h o c ex eo luculentissime p a t e t , quod D igitalis ad n o s ab exoticis translata inefficax, evadit. C u ju s , u t nobis v i d e t u r , nulla alia caussa inveniri p o t e s t , nisi q u o d , d u m ex australiori E u r o p a in,

p a t r i a m

vi) Kinglake magis placet siccationem illo instituere modo u t folia in furnum caloris 8 o ° Fahr, laminis stanneis inducantur; ibique, apertura bene clausa, ne aëris vel lucis influxui exponantur, isdem tamdiu caloris gradus servetur, quamdiu necessarium fit. M ei. and P h ys. ffourn. VoU IV , p, 65.

(15)

p a tr ia m n o s tr a m p e r m are tr a d u c itu r , h u m id o spissoque a ë r e , naves infestante, vitietur. A rido igitur l o c o , nec nimii c a lo r is , in vasis vitreis bene clausis folia s iccata, vel in teg ra, vel con« cisa o j y sunt servanda p ) .

Qu u m n o b is , si quid aliud» p ro certo perspectum ha b e a ­ m u s , o m n e s , fere d i x e r i m , plurim as saltem herbae cujuscunque virtutes ex natura soli in quo n a sc itu r, vel ex plaga c o e li, vel d enique ex c u l t u r a , qua fruatur, p e n d e r e , haec etiam de D ig ita li q u a m m a x im e valent. C u ltu r a m igitur ejus paucis adferre e o m agis n o stra intéressé p u t a m u s , quod tanta c o p ia , q u an tam exi­ git u s u s , in patria sponte no n crescit. Silvestrem scimus illatn s o l o , q u o d etiam n u p e rrim e d ix im u s, arenoso aridoque colli- ibusque im p rim is apricis delectari ; q u o d c u ic u m q u e , qui illa m colere o p t a t , est observandum . In h o rto s tra n sla ta m , virtutes suas h a u d q u a q u a m D ig ita le m p e r d e r e , experientia testatu r; sed u t om nis s o l i , qui fas sit, respectus h a b e a tu r, veremur. A pud n os c u l t a e , ap p ro p in q u an te h i e m e , in cellas in ducuntur p lantae, fbique h i e m a n t ; atque vere im m in e n te , iterum in h orto l o c u m su u m adipiscuntur. Sunt e n i m , qui folia, tem p o re v e rn a li, c u m subsederint n iv es, saepissime putrescere c o n te n d u n t; quod t a m e n e u m illis n o n facere possumus. N am h o c , si forte acci-derit, cred im u s ta n tu m abesse, ut plagae c o e l i , sub qua v e r s a m u r , sit tr i b u e n d u m , ut potius solo p in g u i, in quo alitur h e rb a , o m n i ­ n o adseribi debeat. Incultae scilicet hiemes nostras non nocere,, in d e c o n c l u d i m u s , quod sponte crescens etiam apud nos o c c u r­ r i t , q u o d q u e in h o r to A cadem iae Upsalieusis novo inculta intra 1 a p t­

er) Subtiliter incisa ut adserventur, n o n commendamus, et m u lta minus in pulverem redacta j magis enim ex illis haud pulverandum , quam usus exigit.

p) Si vero alias, vim illorum rite conservatam esse, quoddam- modo ccntendere velimus, caveamus ne diutius, quam per annum conditorio vitreorum sint credenda.

(16)

Iapides quibusdam in collibus crescit laetaque floret. U n d e c o l­ ligere nobis l i c e a t, cultu ram D igitalis purpureae, a p u d nos o p e ­ rosam n o n esse, d u m m o d o justam coeli solisque ra tio n e m h a ­ beamus.

P a r v a etiam D igitalis dosis nauseam excitat, u r in a m m o ­ vet pulsusque retardat. L a rg io r vero E m e sin c ie t, a lv u m valde p u r g a t ; d o lo re m in sincipite aut in fundo orbitae vel v ertig in em efficit; visum reddit h e b e te m , quasi nebula o b d u c t u m , usque ad coecitatem , vel eum ita m u t a t , ut objecta colore viridi flav o v e represententur ; vel ut pupillis n o n n u n q u a m dilatatis m acu lae m i ­ nutae anre oculos in aere circum volitare videantur. H e b e tu d o s e n s u u m , s y n c o p e , d e l i r i u m , convulsiones, sudor f r i g i d u s , g lu ­ tinosus et tandem m ors ipsa sequuntur.

H i enum erati D igitalis effectus, pariter ac o d o r atque sapor, plantam narcoticae indolis esse, sat lucide significant q) ; et f o r ­ san q) Praeterea etiam affinitas plantae hujus cum aliis narcoticis, hoc indicat. Car. von Linné D igitalem inter plantas sic dictas L u ri- das ponit, dicitque omnes Digitales venenatas esse. Vid. Car. Linne Ordines naturales a Gisecke. Hamb. 1792. — Herman. Boerhaave eam cum Hyoschyamo, Nicotiana, Schrophularia, ad D isangias suas atque Polyspermas refert. Vid. Jnd. P iant. H orti Lugduno - B a ta vi. L u g d . Bat. i? io . p. 93. E d. 2:da e. I. im pr. 1720. p. 228 , 229. — Inter Solan iceas cum Solano, Atropa, Mandragora, Hyoschyamo , Datura, Nicotiana , Strychoo, Ligno colubrino et Verbasco M u rra y Digitalem locat. Vid. £fo. And. M u rra y A p p a ra t. Med. G ötting. i? 7 6 . Pol. I. p y.90 — Schrophulariis eam adnumerat A n t. Laur. Jussieu. Vid. E jus Genera Piant. Tur. Helv. 1791. p. 135. Miram igitur nobis vi­ detur, cur D igitali purpureae hoc principium omnino abnegare quis­ quam possit, quod tamen voluit M artin. B ruynvisch Maatjes. Vid. illius Specimen Medicum inaugurale, de D igitali Ferruginea. i8°4» Hartenkeils M ei, Chir. Z e itu n g . 9:1er E rgänzungsband. p. 31. — Olim jim suspectae et venenatae indolis D ig. purpuream esse', nec sine ju re , crediderunt; haec autem qualitas non tantum a principio ejus narcotico pendet, verum etiam ab acri quoque quo gaudet

(17)

prin-san huic p r i n c i p i o , sic d ic fo , n a rc o tic o , tantuin no n om nes sa­ l u t i f e r a e , quas in v o lv it, vires sunt adscribendae.

Qu o d Pulsuum m inuit f r e q u e n t i a m , vel ut dicim us eos r e ­

t a r d a t , sat superque experientia d e m o n s tr a v it; interd u m tamen a c c i d i t , ut eos iri principio frequentiores r e d d a t , licet cito t e n o ­ r e m g en u in u m recipiant r). N ec plane desunt e x e m p l a , illam ad eos retardandos nihil valuisse, c om m onstrantia s) ; quod vero in c o m m o d u m , au t medicamini c o r r u p t o , aut statui aegroti singu­ l a r i , sine dubio adseribendum est / ) . R a r ita te m , quam efficit D i g i t a l i s , p ulsuum saepe cum duritie vel etiam m o llitia c o n ­ ju n c ta m r e f e r u n t ; et absque praeeuntibus capitis, ventriculi aut in te stin o ru m affectionibus adesse p o te s t, ut ab illis n equaquam p e n d e a t , quamvis accid erit, ut saepe eam com itentur. Plura q u id e m sunt medicamenta q u o ru m effectus in arterias idem v i­ d e t u r , ut Scilla et forsan om nia N a r c o tic a , in quibus n o m in a re sufficiat O p i u m ; sed nemini e o r u m , ut ad h u c c o n s ta t, tanta est a c tio n e m arteriarum deprim endi p otestas; q u i d , quod O p iu m saepe n eu tjq u a m adhiberi p o t e s t , q u u m D ig ita lem tu te p o r r i­ g im u s.

Di g i t a l e m diu ut Purgans cognitam fuisse ex dicto F uehsii

s u p r a allato jam patet. Vim igitur hanc p r i m a m , no n tamen u n i­ c a m , D ig ita lis antiqui M edici sibi perspectam h a b u e ru n t; n a m S a l~

cipio, quodque jam sapore detegitur foliorum. Hoc principium acre adeo est fcfficax, ut succus foliorum O s , Fauces, Oesophagum Ven-triculumque exulceret. Vid. B is t. Plant. H ort. Lugd. Bat. Lond. 1738• p. 308.

r ) The M eà. and Phy s. £fourit. Vol. II. p. n ç .

s ) The Med. and Phys. £fourn. Vol. II. p. 314—316. — V ol. X . p. 5 5 4 '

t) Dicuntur quoque pulsus intermittentes effici; hoc autem non; nisi incaute medicamen datum fuerint, fieri putamus.

(18)

Salm on, praefer q u o d eam catharticam d ic it, vis qu o q u e ejus emeticae haud nescius fuit u). Haec ipsa vis Parkinsonio etiam fuit cognita. ' ’M e d ic a m e n tu m , in q u it, hoc robustioribus tan­ tu m c o n v e n it, siquidem violenter a d m o d u m purgat et v o m itio ­ nes immanes excitat’' v) U t Purgans atque E m e tic u m multis retro ab annis Somerseti q uoque Anglicos rusticos D igitalem adhibuisse Lobelins affirmat x). H os vero m o tu s , E m esin l o q u o r et purgationem alvi, raro ex citat, nisi la r g io r i, q u a m p a r e s t, dosi adhibita fuerit.

V i m ejus diureticam n e m o , quoad nobis saltem co g n itu m

est, ante W ith erin g orbi m edico c o m m u n ic a v it; quae q u i d e m , quamvis aliis quoque Narcoticis in sit, in D igitali tam en praeva­ let. Parva dosi saepissime urin am ita m o v e t, ut frequentes a d ­ sint mingendi nisus, qui interdum in veram urinae incontinen*

tiam ab eu n t; quo vero m o d o h o c fiat plane nescim us; n a m dosin ex ig u am , quae h u n c p ro d it effectum , renes ad urinae co­ piosiorem excretionem excitare po sse, haud verosim ile est. Cul- lenio itaque potius consentiendum e s t , dicenti: I h r Gebrauch muss mit Beiseitesetzung aller Speculation auf E rfa h ru n g g e g rü n ­ det fe y n y ) . H i c , respectu vis hujus D igitalis -diureticae h ab i­ t o , eam inter R em edia Diuretica num erat. N eq u e sem per r e ­ tardationi pulsuum urinae excretio succedit; sed sine e o ru m m u ­ tatione supervenire potest. Saepe ut D iureticum p r o p o n i t u r , q u u m alia spem frustravere; hac v e ro ad sanitatem nihil effi­ ciente, ab aliis urinam pellentibus p a ru m auxilii est exspectan­ d u m z ) .

In

-u) The Med. and P hys. gfourn. Vol. I I . p « 176. v ) R aji H ist. Plant. Lond. i6g6. Tom. I. p . 76?. x ) R ajus i. c.

y ) W . Cullens Abhandlung über die M ateria M edica, übers, von Hahnemann. L eipz. i~po, B . I I . p. 615.

(19)

In t e r A bsorptionem p ro m o v entia D igitalem numerandam

ease postu'arunf. Fuere», quibus haud absonum visum sir, ean­ d e m d u m arteriarum deprimit m o tu m , actionem pariter Syste- m a tis Absorbentium exciture posse a Absorptionem vi ipsius a u g e ri n e m o negabit ; sed eam nuperrime citato modo hoc effi­ c e r e , nulli largim ur. Difficile enim nobis est perspectu, quo­ m o d o u n u m idcinque rem edium simul excitans deprimeusque sit. D u p l ic e m h u n c D igitalis effectum naturae magis convenienter e x p l i c a m u s , actionem arteriarum depressam primum assumendo, q u a f it, ut o m nes q u oque, ab ea pendentes secretiones m inu­ a n t u r ; aptior relinquatur Absorbentibus vasis occasio, jam secre­ t u m excipiendi; ideoque non nisi negative eorum promoveri actio n em b).

Ha s praeter v ir e s , D igitalem etiam vi Sialagoga praeditam

esse scimus. Si autem quandoque illo m o d o sese e x s e r e r e t, n o n d u bium e rit, quin illa , dosi copiosiori adhibita sit. Exempla licet quidem perpauca, 11011 desunt, quae demonstrant illam ejus­ m o d i copiosam salivae secretionem effecisse. Rarissime P ete­ chias c) ab ejus usu originem duxisse observatum quoque est ; sed h o c etiam usui incauto tantum m odo adseribere nobis placet.

а) E . D a rw in eam ad Sorbentia sua remedia refert. E . D ar­ w in Éoonomia V ol. II. Vid. Med. and Chir. Rev. Vol. III. p. 374. б) Hac in re Georg. Mossnian etiam unum nobiscum facit. An E ssa y to elucidate the n a tu re, origine and connexion of Scrophula an d glaudular consumption. Lond. 1800. — Vid. Med. and Chir. Rev.

Vol. V I I . p. 526,

c) H istorical Surgery bu J . Hunt. Lond. 1801. Vid. Med. and Chir. Rev. Vol. X ,

(20)

C o r r i g e n d a in n o t n t i f ;

Pag. o. 1. 6. pro: Vol. I. le£<é: Cot. IT. 4. — io. — Vol. XXI. - vo\.

xxvn.

5. __ i . _ v o l. XXI. — Vol.

xxvm.

--- 6. — p 4« r.

4

'

2

. - - V' 4*4' 6.

9

- “ P- 23<5-i42. 314. — p . 0 3 X - 24».

— — 12. — p. 140. ■*-- p 142 1 7. — Vol. 11.

Vol. li t.

20. Vol. XI. - Vol. X L p. 2^6. 21. — p. 240. — p 191

24. _ Vol. H. — Vol III.

_ i _ Vol. II. — F o/. / / / . : 2 _ Vol. II. - Vol I I I

16. — Vol. X. p. 290. — Fol, X L p. 215 . 20 — Vol. VI. — Vol.

VI

p. 355.

8. — 6. — p. 1J3 -1 1 7 . — p. 117

---7. — Vol. Vf. p. — Vol. V ) p 3 5 f. 15 — Vol. VI. — Vol V I. p. 3 5 7 ' 16. — Vol. I. — Vol. 1. p. 4 4 ? .

References

Related documents

Attach additional registration forms or lists of individuals. as

Agricultural water resource research, education, and outreach efforts at CSU are large; across the University over 140 faculty members are engaged in water related activities. The

• In the high strain region, the RV was stiffer in the circumferential direction compared to the longitudinal direction (p&lt;0.05). The LV, however, showed comparable stiffness in

You'll save more beets where short headlands, rough ground, or washouts make steering difficult.. Fuller wheels are raised or lowered hydraulically, too, with

TO FABRIC MARKET SURVEY ORNAMENTATION FIT TESTING SWEING MARKER PLANNING SPREADING CUTTING TESTING OF FABRIC WAEVING OF FABRIC SOURCING OF. IRKAL SILK AND

1 Disaster experience Whether they have experienced a natural disaster in the last ten years 1.034** 2 Climate perceptions Average perceptions of climate change on a 5 point

[r]

Results- significant impacts of past precipitation change, especially extreme change belowground Acknowledgments • Global climate change is causing more extreme droughts, as well