? ?
Q. It. V.D ISSER TA T IO N EM PHILOLOGICAM,
Q u a Si s t i t u rK Y P I O S ,
I N S A C R O C O D I C E
G R Æ C O
A E SIT O M Q NYM Or,
A D S E N T . AMPLISS. F A C U L T . PHILOS. UPS.
e t
MODERANTE
VIRO C E L E B E R R IM O ,
M a g .
JOHANNE J.
AMNELL,
Gr. Li t.
PROFESSORE
Re g. e t Or d. IN ÆDE G U S T A V .XXVIII JU N II, A n n . M DCCLVI,C O N S V E T . H O R IS A N T E M E R ID .
P u b l i c e De f e n d e t
C A R O L U S M A R E N I U S ,
R O SL A G US.
TPIOS, nativo fignifîcatu , eft o
y.vçcff a ) H%^'v , five cui plena eft
in rem quampiam auBoritas , jus ac poteßas i cvjus ctvriSrrcv eft
olxvçcç. Ita^ PL A T O N I dicitur quis ccxvçcs f/va; rcov tavra (fufc- audi xçvy.a-TCM , ) cut ademtum eft
fus ac poteßas b&na fua adtnhii- ' i quemadmodum, ex adverfo,T<£v taurS nugics, aut V.VÇKS uvTQs S06VT8, qui fui juris e f t, neque alienæ fubeft
tute-— ■■■■tute-— i.... . . . — —.~ ---
---a) Nulla magis in re conjecturis locus eft, quam in quaerendis vocum etymis. Neque forfan immerito cui quam adriferlt kvçmv arcefïere aVc' tS xvçetv , (unde poftit
etiam efie verbale ro vZ^os, ) fj yvfeiv, quod, cum qeniti-
vo conftruCtum, H E R O D O T O & EURIPIDI paffim eft cmifequittiancifci rem J n quam quis forte fortuna incidit;
unde re y.ûç/uct, ( S U IDÆ x.v(>v\fjtcc} )E U S T A T H iO interprete | ad OcJvcc. r.furu%tV ev^/xcc, quod cedit occupanti. Nempe fic
wçics erit o , five qui, quid adeptus, jus In rem partam habet ac dominium. Minus autem commode re ferentur cunabula mçtts ad to y.vçzïyy quod rêf ewcct
æquiva-tutelæ. Videtur autem kvçms natura fua adjeftivum efTe
nomçn. Ira ÆSCHINES contra Ctejiphonta ttvçlus vc^usi (}. e. xeKvçW'Uèvxs , quemadmodum PAULO Gal. III. i f. incStjxrj Kfxvftv/uhij ttfl amentum eft ratum atque confirma- tum, ) ratas le^es, ouæquc vim obtinent & auåoritatem
publicam , opponit rois dxvçoiS) i*e. abrogatis abolttisque,
A 2 leu
let >? ru rvyxxvsiv , (effe, ex fidere,) apud Potftas traç. paffim, v. g. ap. SOPHOCLEM : xvçeîs e%a>vy pro ruy%«-
y sis s%cov’ & ap. EURIPIDEM: dv xvçei, pro d>v r v y %dvsi. Interim huc refpexifïe putantur ot t&iïcfAr/Aevrx,
ubi Terçctyçccy.jjiocTcv illud & elTenfiale DEI nomen nirP q u o d , a radice
frn
dedu& um , notat h u n c , qui fu it, ert& e rit» (A poc. 1. 8 ) tantum non femper Græce reddiderunt KCçtcv, uti videbimus infra. Denique » an Grsecum kvçics , mifïis fontibus indigenis, ex Afiæ potius lingvis deduci queat, difpidundum relinquimus his, qui lingvarum orientis funt peritiores. Nos, cos iv xctçciïaj) id faitlm m onem us, A fiaticis, atque Inprimis Caribus , rnv
/Stj^tcçoc » frugum deam , didam efTe Kv^y. (unde forfan rà Kvçrj&oo, i. e. SUIDA in terp rete, decidui folliculi, paleae
& purgamenta hordei aut tritici exficcati» vel aqua ma cerati ; quamquam & HESYCHIUS infuper uhtpircc five farinam exponit.) Quod quidem deæ nomen ex Hellade fruftra deduxifie quibusdam videtur vetus ETY M O LO- GUS j ubi Ku£î7, in q u it, tsocçcc to y.vçtcc 'etvui tS (,îfv. For- taffis enim æque tuto derivaverit quis, mutata v ice, xv-
çlcty ùtüo ty[s uvetis. Ut vero, opportunaoccafione data, id
etiam addamus, videtur nobis Romanorum Ceres> (quam a frugibus vel gerendis, vel ferendis, vel creandis, minus commode trahunt, ) adpellationem fortita ceno rr,s K tW , T in E m utato $ perinde ac deducitur halcedo ab «Aku&v,
vibex ab polem a a t,x7v\ty{ , remus a tepere
feu quarum faéta ctServjeis. cfr PAULI I.e. & Rom.VU. i,fq. ubi m emoratur o vcyos Kvçievœv t& ccv&ftvTrx, quando is
ipfe käsreu vofjM. Atque eft nomen illud per (uos gradus mobile, r.vçixreçov A R IST O T E L I apud BUDÆ UM ad» pellatur , cujus magi* rata e(t fides atque exploratior ; & G A L E N O rcc fxèçii KvçrdroiTct r 5 aocyxTcs , potUjinia membra f. prjecipua. Femininum etiam ac neutrum vivfcc,
v.uçicv » pafîim occurrunt. Sic DEM O STH ENI & D I
NARCHO dicitur y ßzhy kvç!co% (enatus aufforitäte pol lens Lf pote/late, EURIPIDI kvçicv yyctç condi ft us dies
ell & pr,c fl 11 nt us ; H ER O D O TO xvçy yylçy* Et ISO CRATES xvfscs Y.TïCktï, uti monent Interpretes, adpeî- lat bona, quorum quafi rata efl Cf legibus firmata polles-
fio. Haut dubie igitur xvçicç &: kvç!x , qusr vulgatiflirno dein ufu ,abfolnte pofua,exprim unt dominum & dominam Latinorum , eadem fubiere fa ta , que c omplura aliaGrce- corum adjeffiva » fubflantive adhiberi lolita ; qualia vies,
vsclreçcs> (plXos, tx&çcç $ Svytos, /3gores y &c. atque in
his, quod xvgico feepe opponitur, JSAos, quod & profanis palfim feriptorihus probatiffim is, & PAULO Rom. VI.
19. (tcc fxtÅrj J$Acck. r. A.) adjeffive ufurpatur.
$. IL
Prima omnium , eaque originaria, K T f l O T acce p tio , Sacris ufitata Scriptoribus, hæc e ft, quafignifica- tu r cujuscunque rei dominus, qui fic eam poflidet, ut ab ejus ufu alios excludere poflit; cuique adeo in rem fuam jus eft ac poteflas,eum fumma aucfloritate conjundta. Huc refer Gal. IV. 1. ubi filius x.Aygcvcycs, ( patriorum bono
rum heres, ) vocatur wogios 7sxvt(uv. (fubaudi xçyycéroov.)
Marc. X III. j f . 0 xvçios rr,s ctyJces' {paterfamilias b) , quem
b) Plconafmus e(l Luc. X X II. //. ubi dicitur cw^emo- rys rys oiyJccs..
quem inter atque r ù s àèXas heic eft quædam ecvT&eo-ts'
conF. comm, præced.) ubi c nia non Tolas imporrat cedes, fed metonymlce bona com prehendit & facultates, non Tecus atque Marc. XU. 40. Et quidem fatis Græee dici
y.vçiov e n ta s, m erito contendit adverfus GA TA K ERUM
ELSNERUS tom. I obferv. facr. p. 162. Nec certe quidquam prohibebit kvçiov entas efferre eunidem in mo dum atque Tenfum , quo quidem TroÄeaw ^ ro7rcev kvç'uss effert DEMOSTHENES in O lynth. II. M atth, XX. «. •
y.vçtes r5 djjLTssKmos, (vinec dominus & po(Je£or, ) qui
dicitur etiam verfu i & 11 ciKcàeo-7roTr\s , cui m erito tribuuntur heee: Ovk yct iscnicat, 0 &åm , h to7s
iyo7s ( fubaudi K r y y o u n ; ) v. 1 5 . Itaque & hunc ô a y -
7ië\8çyos compellat kuçiov Lu c. XIII. 7. fq. Addantur ex
M atth. IX. gS* c xvçtcs rS Q-eçuryiH, & Luc. XIX. j j .
Kvnci rS 7ÏÛ0À8. Denique lic Matth. XII. g. /cuf;ov r*
(raßßdru dicit TeTe CHRJSTUS-§. III.
A d itlam , quam adtigim us, kvç!# acceptionem pro
xime accedit & altera , qua ad familiam inprimis re li tum illud nomen æquivalet r£ JW?rcry , hero , domino ? quemadmodum apud PLU TA R G H Ü M paftim, tamquam
, !V / t \
KrcdvvUfJtÜVTX y j u n g u n t u r KVÇlOS ÿ OlXCdcGTÏCTYfi , XVf i X c tK o $ h 7t o t \ a . S i c L u c . X V I . j . y . o p p o n u n t u r k u ç io s &c i tK o v o y .e s, q u o r u m h i c , a l i e n æ r e i f a m i l i a r i s a d m i n i f t r a - t o r , i l l i , t a m q u a m d o m i n o f u o , f a c u l t a t u m q u e p o f f e f t o - r i , d e b u i t Àcycv cc7to^8 v a t r ï j s otK O V cylas c c v r è v . 2. fq-
S i c K v ç to s ^ c t y J r q s r e l a t a f u n t R o m X I V . 4* i t e m q u e L u c . X V I . i ç . ü h ) s c iv J r r js i v v a r a t Jixri y.v çïcts è & h ev fiv '
n o n f e c u s a t q u e 1 P e t . II. iô< A m o r t i s ? i c ty J r tis ' i t e m - q u e 0 oiKocis<j7ïcT Y \s c i C4KIXKCI M a t t h X . 2 f . I ta p o r -
r o x v ç t c s & 7s a to ls K ï\y ( a n c i l l a f. { e r v a, fi e u t 0 tïcc 7s p a s - f i m ÆAov n o t a t , ; o p p o n u n t u r A d . X V I . 16. 19. F r e
cjuentifîima autem eft xopla ^ J&Åx dvrlSeas. Matth. XXIV. 4 f. 46. 48. f o . oèhos , cv y.urtçyjcrev 0 xvçics ocvtü
tVi ry s Seçcc7r£tocs ccvtü. (in te llig e rès èe^d7rcvrus $ r à î ovv^Åas v. 49. ut fit h d c terminus abflraiïus pro concreto.)
Adde Luc. XII. }6. 47. XIV. 21, fq. Eph. VI. 5. 9. & Col. III. 2 2 . IV. I . (et JSâc/, Ottanxere rois xvçlcts' 01 xoçiciy ro èiKUtcv rois iïtiÂois rra^é^ec^e, x. r. K ) Matth. XIII. 27.
(ci JôAo/ t£ ciY.oleo7tcns ei7rcv d u rd ’ Kvçit &c. ) Cap< XVIII. 13. 17, fq. ( ZxX c ty x y t& e 0 kudos' t 5 J#A&. ) Cap. XXV. 19. fq. &c. Quibus quidem locis non alii (unt ko•
, quam quos PAULUS dicit ^serreras y atque rois v?ro £vycv tet iïxKotç o p p o n it, i Tim oth. VI. l,fq. T it. II. 9.
IV.
KTPION dldhitn, q u i jurisdiefionem h a b e t, obfer-
vat ex BUDÆO STEPHANUS. Sic Magiftratul civili etiam in S. cod. Cræco tribuitur ille titulus j & primum quidem fummo Principi , w. g. Romano Im peratori, quem k c c t Kvycv adpellat PORCIUS FESTU S, Judææ p ro cu rato r, cum Agrippa regulo coiloqvufus,
A<ft. X X V . 2 6 . Quippe k v ç i c v v o c a t, quem AGRIPPA cap. X X V II. 2 4 . itemque PA U LU S & ipfe FESTUS X X V . 8. 10. 11.21. KocKsccçcc vocant: quem & ipfum t o y
Seßoezov, auguftum, ( rnoc^d ro oeßdge&cci , idem quod <ri- ßeiv v (rißtcàu t, colere > venerari ^ ) follemni cognomine
adpellat idem FESTUS v. 11. i f . Sed & inferiori ma- g iftratui, cui delegata eft a fummo Principe poteftas, defertur idem nomen. P O N T IU M PIL A TU M , Judææ Præfidem , et d ^ u ^ i i s ^ ci ®açic-ot7ci ita adloqvuntur :
Kvçity tuvfobnusv, l n &c. Matth. XXVII. 63. Quibus addefis M atth. XVIII. 2 $ . i f > fq% ubi ävb^omos BacnÅevsy
(os föeÅrjrs evvccçoei Åo y ov /Jierd tmv åvÅw dv r x f) & xvftos idem valent ; ac Luc. XIX ubi dv&çwrôs êvyevrjs, cui
tribu-tribuuntur ßotaiXslcc v. 12. 14. 15. 17. itemque 7toKtvctt >3
TtcAetç, v. 14. 17. 19., xuftfs- nuncupatur v. 16. 1$. 1 0 . 15. Videlicet ccç%ôvTtov e/t $ ßccaihew , xoçisvew r£v e-
SvZv y (xecTctxvçuveiv.) cfr. Matth. XX. 25. & Luc. XXI?.
25. Itaque & *uçtccs iU fècc<riAliïcis conjungi ab A T H E - N Æ O , notavit laud. H. STEPHANUS. Ssepe vero etiam Kvçicttjc Maglftratum Politicum dcfignat ; ita qui«- dem „ ut terminus abftraftns idem f i t , quod fuperiori- bus locis concretus, 0 xvç/os’ eumdem in m odum , quo paffim in N. F. <%ç%ccï, é g a la i, iïo£oet, éwafceis, fL at.
pote fla te s , nobis m aster ^ ) non aliud funt, quam a ç x ov" res, efüevlÇptres , èwctçca , evfcPct, f. qui pote flate gau
dent ac dignitate, cfr Eph. f. 21. Col. I. 16. IlPetr. II. 10, Judæ v. 8* ubi taxantur ot v.vçiÔty;Tcs y.ocrocÇçovÿvres,
leucis fi7\ccaCP'i)fuävres.
5. V.
Siquidem , qui in potcftate quomodocunque habet alterum , ejus dicitur xvftos9 non mirum» quod in para bola C H RISTU S Matth. XXI. 1% jo . j i . introducat fi lium , (r<? t ey.vovy ) qui tcv ttetrace compellet yjjçiov qui quidem titulus patriam exprimit poteftntetn. Ceterum Sc I7ùrçovtos-j {tu to r,) qui jus habet in pupillum, h u jusque, bona auctoritate legitima admlniftrat, uti obfervant BUDÆUS in commentar. & STEPHANUS in the f auro ,
ejusdem dicitur xuf/ec.Unde PAULO judice Gal. IV. 1. fq
tip oaov ’xçcvcv à y.kqçcvofxcs vqTtics è~iv j oioiÇtçei
7 T « V r « V COV , U / 7 <5 t 7 t l T Ç C 7 t 8 S £ ? < CiXCVCU&Sr
*XÇ* r ^s 7tçoSeffx!ccs tü 7roLTçcs. (Ubi r n o , de more fuo,
poteflatem im portat, quæque ei refpondeat, fubje&io- nem.) Atque mox in adplicanda ad filios DEI hac fimi- litudine occupatus Apoftolus : areo x, ypeis, inquit, ?•
fjiev iïeiïnAoûfxhct, x. r. A. v. 3., faß i demum per Divinam
adoptionem, öh i n ètAot,, «Äd iW«. v. 7. Sed &
tas maritalis elucet ex kvç’w. adpellatione , quam Abrahæ deferens Sara Gen. XVIII. 12, laudatur a PE- T R O v & Chriftianis uxoribus proponitur exemplar. I Petr. III. 6. H oc autem fibi velle titulum iilurA, in nuit adjunéta mentio rîj<r vTrorcayîjs- ^ v7rccKor,ç, objequii,
Apud Judæos, Graece loqvutos, magiftris fuis trl- huiffe difripulos K TPIH N titu lu m , verus eft Philologo rum obfervatioj ficutl etiam ex adverfo, quod m o net C H RISTIAN U S S C H O E T T G E N IU S , ad difcipulos pertinuit JsAm adpellatio: quorfum referri pofiint loca Joh. XIII. i XV. i f.item que Matth. X. 24. fq, ubi, quem admodum iïiïïdvxuXos Xj Kurios, ita e contrario r>?V
>L JSaos cenfentur ïaciïwaptsvTu. Id faltim m erito conten
dimus, multis locis hiftoriæ Evangelier adpcliationem h a n c , vel 0 kvçios p u , valere idem , quod apud Judæos 'm aut 'JD V quorum hoc Syriacum eft cum adfixo primae perfonæ.) Ita ci ovo fxctSrroc),
ru> ’fyc-5 , c) eutp compellant ‘Pa/3/3< , 0 Atyercti tç- fxrivevofjievov A/i'aVxaAf Joh. I. |q . Maria ad CHRI S T U M inquit : Yotßßnv) % 0 Aeysrcci, J<J«Vîc«A*’ Joh. XX.
16. quod quidem M arc.X. j i . a R A R T IM Æ O , CHRI STU M itidem adloqvuto, effertur Yccßßcvl. Adde Matth.
c) Ubi nota, qued to ockoXhSsIv , quemadmodum alias c7sl<T(û rives ehBsiv, non raro fit dtfcipulorum, frquentium Maçiftros & comitantium, c fr M atth. 1V. ip, Jq. 22. Cap. V f II. i p . ubi c yçct /upKTsiç inqutt : Aiddo-xacke, ctxoÅ&Bq- (Toj aci x. r. A. AddeC. IX . g. Marc• I. rj. 20. Job. 1. 41. X1L iç . tfV*
Rom. VII. 2.
§. VI.
XXVI.25. 49. Marc. XI. 21. Joh. 1. 50. IV. 31. IX. 2. XI. 8 - 8cc. Quem titulum adfe<Rafife r è s y^ccyyxrs7s r è s q>«-
çicalxsi docet ipfe CHRISTUS , quando redarguit hos
(Tikxvrcts reis 7: poor cy.c/,Bs'^plots tv reus cvvotyocyoiis , ft, r w
» \ , i > \ C X j*V\ /
otvTtctayts f v retis ctycçcus , ^ v.ccAeidjcu v7ro roov
ccvijçco-7:m Paßß), fccßßl. Matth. XXIII. ö, fq. Q uando Eutern C H R IST U S comm» feq. fuos m onet difcipulos : uyuhs
y è y A ^ r e gccßß) , non abfolute hane rejicit adpellatio-
wem , utpote quam & ipfe nonnunquam , & JO H A N N ES Bapr. Joh. III. 16* admiferat; fed regnantem ea tempefta- te in Judaifmo rabbinicum faftum d a rrn a t, cx adverfo modeftiam commendans fuis : id quod hujus lo c i, dili gentius p o n d erati, docebit contextus. Non autem aliud, quam do&orew five magißrum, plurimis locis notat KT- PIOZ. v. g. M atth. XXI. 3. Luc* VI. 46. ubi CHRIST US Inquit: rt ye yctAUrs Kvçie, Ku£/f , fc) è 7tciéïre t oc Ktyca\ (p ertin et heee nimirum exprobratio ad rès chèaccvrctc
r<*v hcyutv, fi yr\ Troi^auvrocSy V. 47* 49* atquefenlis eft:
quid Magifh urn veftrum me compellatis > meosque audi to res vos profitemini & difcipulos, qu i, doétrinæ meae convenienter, officio veftro non perfungimini 5 quin ope ribus v eftris, quantum in vobis eft , deftruitis praecepta» quæ dicente me & docente audiiftis? ) Specant huc et- jam verba CH RISTI Matth. VII. 21, fq. Ou 7rcts 0
Af-yoov yci Kvçte , K vçit , hrsA ever erui hs rrjv ßoceiAelctv rwv èçavav' ccÂ.' 0 7iuS>v ro StÅqyot rë nctr^os yx' I. e. non
quivis ,Paf/?/3î me compellans f. dVaVxaAov , docentemque me aufcultans, regnî cœle/tis heres evadet. &c. Et C H R I S T U S ipfe fie adloquitur Apoftolos : T yeis Qœvïirt y*'
c AicugymAcs fi 0 Kvçics* (funt hæc ovvcuwyct heic lo cij
eftque Attica tvet^ayn nonnnativor. pro vccativis.) Joh. XIII. i | . & mox comm. 14 CH RISTU S effe (e tatetur Kvptov fÿ iïiiïctaKufrov. Joh. XX- 20. I f . ’éxctçwccv ci yuBty
rca j làcvrfs rov Kvçiov. Et, quod fequitur v, 28 » T H O M Æ
adlo-adloquium, o Kvy'os yn Kj o ©fos ya, eamdefn facile ad-
rr.iferit hgnificationem Jo^Vetiamfi Thomas ,©<?* nomen adjiciendo, non magiftrum raodo, fed & filium DEI fe jam demum agnolcere innuit. Hinc d l, quod M A T - TH Æ U S quidem difclpulos,in mari periclitantes, CHRI S T U M ita adloqvutos exhibeat : KTPIE , àZacv yyus ,
tc7:ûhvye^a. Cap. VIII. 15. MARCUS autern locö
parall. cap. IV. 38. eorumdem ad CHRISTUM verba lie efferat : ÀIAASKAAE , è yèXti ercj, on ct7rcft\vye$ct ; de nique vero LUCAS Cap. VIII. 14. EmZTATA , E2r/<?a-
r u , cctto/^v/usBco’ quibus locls, geftam rem eamdem ex
ponentibus, Jynonymtcœ funt Kvçla, AdWxaAs , larvari* adpellationeS , quae & alias alternant fæpenumero atque Inter fe permutantur. Ita Luc. V« 5. ft. SIMON C H R I S T U M modo F.Tnçarrçv com pellat, modo Kvçtor & Matth* VIII. \Q. 2 i. CHRISTUM colloquentium alter AsSeZcttcc-
Xov, Ku^cv alter compellat. R e f e r h u c M a tth .X III.fi.
XVI. 22. XVII. 4. XVIII. 21. Luc. XL i* tkvfie,
fiyus; rnçoG(\>'x,e&cu' ) XII. 4 1. Joh. XI. 12. XIII. 6, fq. 15.
36, fq. &X. 20. 2f. XXL 7. i f , fq. &c. £- VII.
Sed & longius extenfaKTPIOT adpellatio evafit com mune honoris indicium. A d. XVI. 3 0 . $etryc<pvKcc£ ill« Philippenfis Pauium & Silam adfatur : Kvçta, ri ys St7
arc/f7v 5 Joh. XII. 21. ci Philippum Lethfaidenfem compellant kvçitv. Huc facit, quæ in parabola M atth. XXV. 11. occurrit, tow 7rccçbhoùv 7rçoç rov wyÇ>!ov ad cla matio : Ku ça , x.vçif t ävoi^ov î y7v. Inprimis vero etiam
huc referre convenit rrv Kvfocv, cui epißolam II infcri- pfit JO H A N N E S : vide v. t, f. Itaque nec m irum , quod aliquando etiam ignotis, quos nihilo fecius honore dignos quis præfumferit, idem titulus fit delatus. Ita PA U LU S adionitus, au d ita v o ce , quam effe C H R IS T I
nondum noverat, percontatur: ris « , y.vçie' A£L IX. 5. XXVI. 15-Nec fere aliter CORNELIUS ly.oiTorrolqyjis fareenfis vifum fibi angelum , (p u ta adflantem xviïçx èv fcBîjn ^ocftTT^êty) adloquitur : rl f=r/, rvçte. Ad:. X. 4. |0. R eferri huc poflit etiam a muliere Samaritide delatus hio titulus C h riR o, fontanam petenti aquam , quem quidem ipfa adhuc viatorem Judaeum efTe, perfvafum habebat; Joh. IV. 9. fq. (E t quando mox efTe 7r^o<p>fr>iv viderat, pergit adpellare xuf/cv v* 19.) Denique n o u tu dignum eft exemplum M a ri« , quae • quando S« ... * . • > > / C\ zocpH tcv ’Irça#/
cf c », ~ * /
e^COTCC , Xj 8 X >1 0 6 1 ) OTi 0 1J1&8 S- HÇi, Key St CCVTto' V.VÇIS,
ewe \xci X. r. A.‘Joh. XX. T4,fq. Videlicet compellat xu- çtcv, quem Kti7ntçovt horti cuflodem , exiftimabat : unde
non Immerito colligimus, communem honoratioribus, ea tem peftate, xvfa adpellationem fuifle cum his, quorum non admodum confpicua fors orat & dignitas. Ita nimi- rum ampliffimos titulos , per x x tx x fi™ » communi re ceptam ufu loquendi, a faftigio fuo vel ad infirra non- nunquam delatos fuifle, compluribus exemplis diverfa- rum gentium & lingvarum facile confirmatum iremus, fi pateretur id propofita brevitas. Id faltim heic monemus, DOM INI adpellationem, qu« omni propemodum ex par
te KTFLft* Grsecorum d) refpondet > apud Romanos Initio
R 2 ne
d) Dominus a domo Romanis d iftu s, non folum, huic
convenienter origini, patrem fam ilias notavit, fed & cujuscunque rei poße/Jorem. v«g. apud MARON. Eel. III. v. 16. Quid DOM INI facient &c. I. e ., interprete FA BRO , gregis pofjeßores. Porro DOMINUS olim fe rv i, ut xvçioc JÿA«, fuit correlatum ; quare titulum illum repu diarunt fummi principes, A U G U S T U S , TIBERIUS, ALEXANDER SEVERUS, JU LIA N U S, ut non fervis, fed ingenuis Iiberiique civibus Imperare fe innuerent. A t fu: tam en deinceps DOMINUS & Gefar C Imperator w
-n e ipfis quidem Im peratoribus, a t, temporis progrcffu, h it delatam folis, fie demum eviluiffe , ut commune eva deret honoris vocabulum, quo tantum non omnes com pellabantur obvii, etiam qui nomine vix noti erant. Hinc Tua jam ætate SENECA Eplft, III. Obvios , inquit,
ß nomen nçn fuçcurrit, dominos falutamits. Quorfum po
teru n t etiam referri M ARTIALIS in Prifcum & Olume-
pigrammata CXIII. Libr. Ï. L X V J I Î . Libr. //.
Q vumte non noffem, dcminum retiemque vocabam. &c.
De titulo Dominarum matronis demum æque ac virgini bus Romæ d a to , non eft quod heic aliquid adjiciamus.
§. VIII.
U t poftremo loco memoremus illud, quod In vocis hujus ofjtoowfjLiu primum e ft, pr«cipuaque obfervatione di- gniflimum , fefe nobis jam offert KYTIOZ, tamquam D i
vinum nomen. E t, ii reifpexerimus heic ad ervftov, non a-
lio adcommodatiore vocabulo, independentis atque o- m nipotentis rerum univerfarum Conditoris ac Confer- vatoris jus in res creatas ac fummam poteftatem quis ex- prefferit, Ipfe èçctvts yrtçKv^os (moiçxfr Aét.XVII. 24.
L uc. X. XI. rS y«<? Kvçïÿ y\ y rj ^ ro Tr^çufxd ccvrrjs* r
C o r. X .26*28* fubi ttAjjça/un om ne illud, quod habet or-bis
»w/u» propemodum evafere 5 id quod vel unæ docebunt
PLIN II ad T R A JA N U M Epifiolœ , ubi pafflm hunc ille foliemni compellat titulo Domine. Tandem DOM INI ho norifice nuncupati funt & patres , & m a ritis quod con firmantem vide FABRUM in TbeJ,\ Nec vero illud præ- term lttendum » NASONI Heroid, Ep. III. v. 10 0 , Am . Libr. IL Eieg. V. v. 30. dominum torum , dominas manus, in morem adjettivi nom inis, efferri. Confer hæc cum iis , quæ de ufu Græcæ vocis fupra monuimus> & amice congruere videbis.
b !s t e r r a r u m f. c o n t i n e t . ) E t , i m Ae y c p e v o i z v ç i a
7Tc?k.o)y f ! C o r . V I I I . j . ) q u i d c o n v e n i e n t i u s , q u a m u t a b - f o l u t e & y.KT ify x w d e f e r a t u r h o c n o m e n t u t t x v t u v
Ki/-ÇICO' ( A é t . X . 3 6 . ) T U /XCtKCCçIù) fXCVCü A v vo tsy , T U f i x a t - K i t t u v ß x a t X e v o v T u v x» k v ç i u t u v x v ç ie v o v r u v . 1 T i m o t h . V l . 1 5 . ( k v ç i w kvçÏoov x* J i x a tX s ï ß x a t X i u v , A p o c . X V I I . I 4 . X I X . i ö . ) E t P A U L U S TofV V.XTX a x ç Y .x k u ç Iu v c v t x i v c v ç x v c ts - K v ç k y m e m o r a t E p h . V I . 5 , fq. C o l . I V . 1 q u e m a d m o d u m & D E u s p a f l i m d i c i t u r Aea^crys-, ( v ic î . A & . I V . 2 4 . J u d , v . 4 . A p o c . V I . 1 0 , ) e u j u s q u i d e m J a A # r f e f e u n i v e r f î p r o f i t e a n t u r , o p o r t e t , c u m S I M E O N E ? Nüv ctT rcÅ vsi? r e v àishôv a n , A h r t c r x ' y . r . A. L u c . II. 2 9 .
c f r . C a p . I. 38. e ) . F a m i l l a r e r n a c p r o p r i u m r e i s E ß i c p r x .
m o r e m
e) De diis fuis non diffimillter Ioqvutos profanos h o mines audiamus. HOM ERUS 0<W<r. M. & P. A/a ccvx-
x tx y ®szç uvxzrxç y adpelht. fquod quidem vocabulum
alias apud eumd. Poetam , non modo dignitatem re<riamy fed paflim etiam herilem notat poteJlatenq quomodo O oW . P. relata funt ccvuzrtç ^ <^u«îfs-, i. e. ttvgtct ji J&Aoa) Idem Poètar. princeps in Hymn. Alx z^lovjx r SOPHOCLES in Oed- Colon. 7rxvTxçxcv 1 A R ISTO PH A N ES in Nub.
Gsav Zyvx, Tugxvvov, i. e, ßaatX ix, f. ut in Otybicis fragm*
leg itu r, Trxfjißxatkyxy adpellat. HERMES TRISM EGI STUS a L A C T A N T IO adiegarus L. IV. fie vera fap. C VI. O KTPIOS y inquit , Xj tuv 7Tuvtuv Troiyrys , cV
Qeov x a As7v vsvsfxUxfxev, k. t . A. Si quoque Romanos adie
rimus , NASO Herold, Ep. IV. v. «2. deos dominos y & M A R O Æ neid. Libr. III. v. 111. & 43g. Cybelen ac J u
nonem dominas vocat; quibus addefis ex infeript. G R U T . Æ fvu lapi um dominum y Jfida dominam. Denique ENNIUS:
ap. CICERON* de naf. D. libr. II. cap. II. dominatorem re
rum D E um , & SENECA in HippoL v. 1159 Neptunum profundi- dominatorem J r e ti nuo cupa r.
morem rc n W Græce reddendi Kvçtcv, verbo adtiglmus fupra ad §. i lit. A. Obfervamus autem , nimium uni- verfaliter a plerlsque adfirmari , Graecos interpr. JUT nusquam aliter transtuliffe , quam per Kvçiov fiquidem Gen. IV. I. nilT redditur Geo's. Et qui Ef. LIV. 13.
m rr 'lio!? vocantur , d'tiïccKTo) rS 0«? CHRISTO funtr Joh. VI. 4 f. di&um propheticum adleganti. Loca au tem N. F. longe plurim a, ubi ad imitationem rcor t/3cfc-
fjLY\-A. , ( quorum quidem Evangeliftis & Apoftolis, perin
de ac ceteris illa tempeftate Judaeis , familiarlflimam fuiffe verfionem , ex ea admiffæ oraculorum V. T . in S. cod. G r. adlegationes fatis produnt, ) de DEO di<ffum t<? Kudos' æquivalet tu> rn«T* > Sacrar. Iit. lectoribus nullo negotio fefe offerent. Vid. Luc. I. 6. p. 11. 15. 16. 17* 2 j. 28. }2» 38» 58* <56. 68. cap. II. 9. 15. 22 2 |.
24. 26. 38« 3p. cap. III. 4. cap. IV. 8. 12. i Pet. III. 11. 15. Hebr. X. 40. &c. Àtque hinc etiam inter Divina nom ina, quæ tribuuntur C H R IS T O , m erito refertur a Theologis KTPIOZ. Licet enim in hiftoria Evang. per- fœpe aliter delatum fit Chrifto hoc nomen ab iis etiam , qui Meffiam eum efle ac DEI filium haut norant / ) ; ne- que tamen rarius morem loquendi r<Sv S^e/Jtw , feqvuti Scriptores Græci , & in his vel maxime Epi-flolographi, CH RISTU M vocando KTPION, i.e .
nirr,
filium DEI verumque DEum effe innuunt. Chriffus<dfccv$ç(c7roç 1 Cor. II. 8. vocatur Kvçics r?is dc£)jc, Stil
le quidem sccv^ooSek' quare Judaei THEO DO R ETO in Hili. Ecclef. dicuntur Kvçioktovoï nempe rov Kvçicv aV o
xrelvotvres IritrSv, I Theffl II, 1 j\ os h s t ü t o x
,
ct7rs$ctve, X) cAvtÇth Xj ccve&afv, n* ii vençœv Xj ^oovtoov xvfiitvo-rj. Rom.1 , r n f
/ ) Vhie ~/ob. IV . y . 19. toUcum v. 2f. Irem C .IX .
O M llN T M o k *
XIV. 9 . g). Hinc tjfutçx Kvçî# p a f li rn n o n aliud e f t, quam
yjudçx y.çlcecuç, rj hyjXT^ tjfuéçcc , dies e x trend judicii, a Ch ri (to infhtuendi* (vid. 1 C o r . I. 8. V. j . 2 Cör. !. 14. i Theff. V. i . 11 Petr. III. 10. tkc.) diéta alias n ru ©«?
q/xéçdc II Petr, III. 12, & Vfxeçx Xçi^H Phil. I. <5. 10.
II. i<5. 1 T h e ft II. 2. Sëd & hebdôniàdds prima dies, qua CHRISTUS ex rriôrtuis refurrexit > JOHANNI Âpoc. I. 10. âc cœ nai quam inftitult C H R ISTU S , Paulô 1 Cor. XI. 20« ku^xcV <5Votvcv ad- pellatur. Saris Latine vertimus dominicam cœnam, diem
dominicum, & » facro fenfu, Divinum heic intelligimus.
U bi notäm us & illud , Dominicam y h) (fclllcet sedem ; H 1LÅR.1Ö dominicum , ) ecclefiadica Latinitate , non alrud t f i e , qbam facram Chrittianorum « d em , Divino dicatam c u ltu i, bafilicam, templum ; quafi Graece Kvçix-
xtjv i) oiy.lxy dixeris.
g ) Verbo etiam illiid monenduih, CHRIST. UM > II
Fetr. II. / , Aeo7rcr>]v nuncupari ; q u jtf ipfe parabolice
ciKo^o7Tort}v fefe adpellat maftb. X .
2f. quonadiriûdutn h
/xa&iiTXi ibid. ouiscYclv defigantur nemine«
b) i ) Videri pojjit caput Latine vocis {DO M i nie a ) contra* Elaque G rxca vox (TTPIäKH) progenuiße nodratium illud D O M - K Y R K A ; Germanis item Dom-Kirche. Neqiie ta* '
men difficiles erim us, fi quis priorem i/ltus compofiti partem aliunde potius areeßiverit,
\
A P H O R ISM I*
r.
Q
uisquis Gr. fcriptores N . F fit tis int eilige
re ac rite interpretari v e lit
,
bunc pro•
fanos auiïores Gr.
,
foluU prafertim
orationis
,
atque in bis vel maxime Atticos
,
fibi familiariores reddere oportet.
2*
