Ad Gajum epistola Johannis, quæ III numeratur, explanata dissertatione graduali, quam, consent. ... Facult. Philosoph. in Reg. Acad. Upsal. ... præside ... Johanne J. Amnell, ... censuræ publicæ subjicit Samuel Gagnerus, Westmannus. In audit. Carol. maj.

•

.

D. D.

AD

G A J U M

E P I S T O L A

Quæ III num eratur,

D IS S E R T A T IO N E

C O N S E N T . AMPLISS. FA C U LT. PHILOSOPH.

PRÆSIDE

V I R O

_{C E L E B E R}

Dn. Mag

JOHANNE

J. AMNELL,

S A M U E L G A G N E R U S ,

IN A U D IT . CAROL. M AJ. D. VI JU N II,

H. A.

H i ç / l d t a F ru D O C T O R I N N A ,

Fru AN NA CATHARINA

LINDEGREN,

Fru M A R I A U L R I C A

G E I J E R ,

F

Låm na M odet fjål o ch kropp* Ålfka R ang och hö g a T itla r ,

Ö m findt höra dårars b ö n , Rofa allt hvad ögat k itlar,

U tg ö r ej e tt ådelt Kön. M en a tt hö g a faker m å ta ,

M untra u p p en trum pen v e r ld r Låra lifvet kranfar flata,

L c åt fm îcker , p rak t och flård, H elig t vörda dygdens lag ar,

Se hvad offer vördnad för* ... G lad ly n t m öta m ulna d ag ar,

Ädla H>ertan ådia gör. v

h o g J d l a f r u e r n e s

Ödmjuka ße tjenare,

SAM UEL G A G N ER U S.

M O N S IE U R ,

Mr. FREDERIC O T T O BOMAN,

M O N S IE U R ,

Mr. D A N I E L H A S S E L ,

M O N S IE U R ,

Mr. S A L O M O N G E I JER,

Meflieurs,

P

erm ettez moi de Vous offrir le fécond fruit

de mes petits ouvrages Philofophiques. Par­

donnez aufïï, Meilleurs, la hardiede, quej’ofe

me p ren d re , d’ orner ce foible éfiâi de 1* éclat de

Vos noms. Il y a long tems que j* ai eu 1’ hon­

n eur de Vous être connu, & les graces très parti­

culières, dont Vous m’ avez favorifé, Meffieurs, ont

toujours été gravées au fond de mon coeur. C’eft

pourquoi que je profite de cette occahon, comme

F unique,que j’ai,de Vous témoigner publiquement

ma profonde veneration, & de Vous affurer, que je

ne celferai de prier 1’ Etre fupreme, qu il veuille

Vous accorder toute forte de félicité. J ’ ai 1’ hon­

neur d ’ être jusqu’ au dernier foupir avec la plus

vive reconnoiffonce & un relpeft intini,

Meffieurs

,

Votre très-humble Ü* très-

obeiffant ferviteurt

I.

N . J .

v. r.

nPF.rBTTFPOZ ) Senex. Quam- quam in Gr. nomine qradus ille ubivis involvit comparationem, faltim tacitam , fæpe tamen com­

parativus Græcor. per fio/îtiv. alfé-

rius linguce commodius redditur. (Ita profanis fcriptoribus aeque ac facris veooreços paffim pro ve os ccvyç, & c.) IntelHgiftir autem fenex JO H A NN E S , isque Apo-

Polus & Evanne lift a y a quo diverfum exftitifle Johmmem

quemdam Presbyterum, qui fuerit huj. epiitolæ fcriptor, perfvaderi nobis haut finimus. Si rem adcuratius ad re ­ gulas probabilitatis hifloricœ expendere velimus , PA­ P IA S , Epifcopus in Phrygia Hieropolifanus, v i r , judi­ ce Bar. LUD. HOLBERG a ), fide, qua o p o rtu it, ac

dexteritate non ornatus , cuique foia aetas fua peperit au- éloritatem , primus v id etu r, qui binos höfce Johannes, Apoftolum Presbyterumque, diftinxerit. confr EUSEB./3). Ipfe 1R EN Æ US, Papiæ ceteroquin adm irator, uniu» Johannis Evangeliftæ meminit. Hinc & J. CLERICUS In _Hift.

Hift. Eccl. commentitium exîftimat Üfobannem ilium Pre-

fbyterum , & quidem a Papia > homine fubtefhe fidei » ton- fidum . &c. Itaque hi præcipitarunt judicium, qui, pri­

ma duarum epiftolarum JOHANNIS vocula indudf,

Presbytero cuidam Ephefio easdem tribuerunt Apojlolum

autem» u tp rim æ , ita binarum pofteriorum epiftolarum fuiffe au&orem , vel ipfa prodit ftiLi has inter atque illam convenientia, quam & obfervat MILLIUS. (confr Ed.III v. 11 cum Ep. I Cap. III v. 6, io. & Cap. V. v. ip. &ç.)Ne- que nos m ovebit, quod 7rçeo&uTeçcv fe dicat Apoftolus» haut dubie ifto tum nomine coetibus facris cognitus, ut q u i, prove&us admodum ætate, reliquis omnibus Apo* ftolis fuperftes effet. Nec vero infolita eft ejusmodi «V-

Tcvcfxuvia. _{Sic jpfe JOHANNES nofter cum in épigra­}

phe Apocalypfeos ©«Acyes- , tum ab antiquitate fimplici- te r, fine addito nom ine, im ifö a s /3/3), in pedore re-

tubnnsy ex Job. XIII. 13. adpellatus fuit. IGNATHJS

itidem in inferiptione EpifloU ad $myrnoos & alias ©«'-

Çcçcç hut _{i^o%riv vocatur. Ad hæc, de Apoftolica Epi-} jtoU I I I auéïorltate diéta funto , q u « , in vindicanda E- ptflola II occupatus, Commilito Clarlff. nuper adduxit.

TAIfi; ) Gajo, Cajo. _{Utrumque enim in modum} fcripfere fuum illud pronomen Romani veteres, non fe- cus, ac Gneus & Cneus, cygnus & cycnus ; itemque in legibus & columnis paftim Aenos, Pucnare^vto agnus> pu­

gnare , &c« _{Ceterum origine Græcum Gajus *710 ty\s} y cis n youus, a te rra, _{deduci queat, praeeuntibus SÇA-}

LiG ER O Patre & CÆL. RH ODiGINO: etiamfi aliis a- liter vifum. Non novum autem eft, foium adhiberi pro­

nomen y ubi quis amicum hominem & probe notum adlo-

qultur -, neque aliter heic Gajum Johannes nominat, ac Ti­

tum fuum Tullius. Verum quis & cujas fuerit r«/cr, ad quem _______ fcripfit ß ß j V id.SV IC LR I Ih e la u r.T L p -tiyc.

a

v

m m . in

■ I — I T - « ‘ " * " » I fcrîpüt nofter , non ilquét. Ncti funt e S. Htft. N. F. f åks MccKeiïc*?, cwéyJtjfAoç rS n&uAs, qui apoftoio adfuit Ephefi, A éh X IX . 2p. ScTaior Aefßcuw, Afiaticus homo cx Lycaoni« oppido D erbe, & is quidem unus de multis Pauli comitibus ex Hellade , A d . XX. 4. A quorum for- fitan utroque diverfus exftitlt tertius quidam Tomos- , 0 £<f- vcr rS ITauAÿ Xj rîjç sky-Kv^tIocs o\r\s, Rom. XVI. 23. unde & videre e ft, hujus hofpiiio ufum fuifie Paulum , qvum C orinthi degeret. Eumdem huncce G ajum , cum paucis alii* Corinthiorum , baptizatum a (e refert PAULUS I Cor. I. 14. Et veri fimiiis elt BEDÆ, CALOVII , L IG H T F O O T I &c. fententia , qui Corinthium illum cum

Gajo Johannis noftri ftatuunt eumdem. Sane, quam fibi

pariter & toti etclefi£ probatam innuit Paulus 1 c . , Gaii hofpltaHtaiem commendat & haec Johannis Epiftola v. 5 & 6. M onet quidem H. G R O T IU S y ) , ætaterf» vix fer­ r e , ut idem fit nofter cum eorum quoquam , qui nom i­ nantur I l ce. Sed quid o b fta t, quin Gajus adhuc juvenis Paulum, annis vero jam prove&ior alios pari hofpitahtate excipere potuerit? jdnftant, a Johanne referri Gajum i ot­ ter tW 0CVT8 r ix v a ^ v . 4« i.e . fptrituaUs filtos, difcipulot• v e , quos ad Ghriftianam fidem ipfe perduxerat5 quum tamen Gajum Corinthium Pauli potius opera Converfum effej colligi poflit ex I Cor* I. (4. Etfi vero facris epifto- lographis, prseferrim Paulo , non inufitata eft acceptio il­ la r£v rhv&v pro filiis fidei dlfaipulisque; fic tamen iis­ dem etiara , noftroque inprimis Johanni in Epiftola I pas- (im , réélit & 7rawjt« compellantur fideles in imiverfum, feu quicunque vere Cfyriftiakii quos, filiorum inftar, pa* terno am ore, 4d e ft, quam tenerrim o, am pled i fefe te- ftantur eo nomine hi fcriptores. A liter fenttentes JO. •ENS <>)\ BRA U N IU S *) alftque, G tijim Johannis

faoe-* _.«*

y ) InCrir. S a e r .id ÈfK ( I I Joh, $ ) bt &rblhofib.Sacr, p. 200, e) In Ssleciis Star, p 161\

JO H A N NIS. _y ' ——

— _{ii «i -mi -r_.} re «jalunt eumdem cum Macedone illo, Pauli _{comite y} quem modo ex A<*t. ÎIX produximus. Und_{e hauferit} GUIL* W HISTONUS £ ), Gajum hunc Verka_{men# te*}

define Epicopum Rufie , fnirari convenit. Interim & H. G R O T 1US credit , vixifie Gajum in aliqua _ecclefiarum, quarum in Apocalypfi fit mentio. Peculiaris eft _conjeéK1- ra D A N . HEINSll n) , cui, quia Faiar idem ip_{fi videtur} •‘atque o

fcripfiffe putatur Johannes ad quemdam ex ^fratribus, cujus nomen certam ob caußam dtffimularit.

ArAHHTIl;) Sic PAULUS Epœnetum^ A_mpliam^

Stacbyn, ly c h n u m , Epaphran laudat rfy dya_{^ r è c , &} Yerfida rdv dyoc7rvjrrv, Rom. XVI. 5, 8,9,12. Ep_{h. VI. i r .}

Col. I.7. Ef, ÆG. HUNNIO judice, compellatio heic p o terna efl, Apoftolo fa m iliaris, que non manda_{t pro im­} perio , fed blanda humanitate adit ci r auditores. &c.

Ov èyd dycLTid év dhii&eicc.) Non contentus, G a­ jum dixifie *y«w?jTcV, plconafmo emphafeos ple_{no fubji-} jcit protinus hæç verba, dydnw dvvxcxfjrov _{te fia otia feu}

fincerym amorem expertemque fuci. Et proxim_{e poft haec}

votum fuum orditur, repetita compellatione _familiariT

jSy»7tt\ri, V . 2_{- quam & deinceps iterat v.-j & 11,}

V. II.

Poft infcripticnem v jr, exordium eft v. 2, quofaufta gucevis & felicia Gajo fuo adprecatur Apoftolu*:

ri^ I 7rdvTcov, inquit, tv^cgcu cs ,k>o^b<Bou.') Poftre* mum hoc verbum, convenienter etymo Tuo ac _proprie, iignificat prolperum iter facere: ad quem quidem _natlvjjqi fenfum accedit propius Rom. I 10, ubi mentione_{m adjicit} f*aulus optat! itineris, Hornam fufeipiendi. A v_iatoribus autem transfertur ad quoslibet, projpero rerum _quarum~

tunque fucceßii ufosj notatque adeo feliciorem hominis

__________ _flatum

Ù Proleg. ad commentar" in Epi ft olas fob, tj) In Jacr..

e x e m t, ad b, I. _{. •}

g IN EPIST. Ill

1 ■■1 — ■■ " 1 —1 ■

ftatum in univerfum x), Sic H ERO D O TU S /3), r £ KAtor* fxèvèf > inquit » evooiaSri to eV rov Aiif*xçr,Tcv 7rçtjyfxx’ Gleo~*

me ni. res in Demaratum bene cefftt. Et ôt o Pf. L j. n uv— T x , oax uv 7toiY< y tcxrevoiïo&qaerxi. Quando igitur currai r £ iuofct&x* copulatur heic

TFIAINEIN, ) valere y ) , port totum p a rs, feu poflfc:

genus Jpecies quædam, eaque præcellentiflima, non fine*

pondere, fuperadditur : utl re d e m o n et G R O T IUS S).

Kxàxff iuciïétrcu as q ) Kof^cJv accipimus folito- comparandi fenfu > eu jus correlation %ra> in an te ce d.

membro commode fubaudiri poflît ; fenfusque erit aper- tlfiimus : Omnibus in rebus, omuive ex parte ita fis fe lix ,

at que etiam corpore ita valeas , ut re d e jam valet feu felici efi conditione ac datu animus tuus.

V. Ill

N arratio eft de fama virtutum Gaji , feu de 11/limo­ nio honorlficentiflimo elogiove , quo ipfum o rnav eran t

advenœ Ohrißiant. Dicuntur o/ xèehspo) /jtxçrvçêiv

Tfj x\tj$&x G aji, h.e. te/limonium edere & præconium in­ tegritatis animi, ac finceritatis in doctrina pariter & vita-

Neque aliud in v o lv it, quod proxime fequitur, &, judi­ ce J. DRUSIO x x ) y membri prioris explicationem conti­ n e t, ro lv «A>;$«<* Treçi7rxTÜv' quod ubi dicitur de G ajo* tribui cenfebitur eidem & dogmatum Chriftianorum pu­ ritas» & morum landitas. O ccurrit eadem hæc phrafis, æque lato fenfu, feqv. v. 4 & alias apud Johannem. Sic demum in propatulo e ft, qua In re fita fuerit felic ita s , quam rn ^ vX*i Gaji tribuentem modo vidimus

Apofto-lum*

x ) Confr E D V . L E IG H Il annot. P b ilo L tf Theol. in N . T . ß ) Erato f. Lib. V I c. J i.p . n t.jp j. y ) Te T yuu- yetv proprie corporis e/t; at que fic opponitur r £ xaàevêiv j KXKuc rxjw' Luc. V. 31. VIL 10. J) In Grit, Saer, ad b.Ep-

luum. _{Et demurn liquet , quid fibi velit conwnatos initio}

rcio y ù ç , partie, dmaXoym. Quippfe preefens narratio con-

fiiirniac feiieem itatum animæ Gaji«

;

;

;

v. iv.

*

Gaudium ingens fuper ifta Gaji felicitate, quod jam piræced. v. j. teilatus erat, (g % ^ v t'ini^uit, Afoirr) fufius hceiç & majori cum <xdSe* exponit Johannes, innuens amnpliorem nullam exfiltere gaudii fui materiam.

Met&rtçccv tstoov» inquit, %obçdv, 'Ivot duxo*

k.. r . A.) ubi notamus peculiares formas. Primum pro

/jutzigca, quod & Johannes frequentat alias, (cribit /uetgoré- çcacv ad fignificationem intendendam, alium ab alio for-

nm*ans comparativum ; quemadmodum non Paulo foluin Ejph. III. 8. a fuper lut. èhdx^os notfus fit gradus fA«%<*

sdreços, _{fed & Graecorum antiquiflimis a comparative} X'&çwv, ^ « w v jf iu n tj novæ terminationis additamento, %‘eiÇQTeçcc , ys.a&cT£ços‘ itemque a TtçiuTos alter Juper- la u iv. TrpcjüTisbc &c.' Confr. ERASM. SCHM1D1US «J&

. S TO L B E R G IU S /3 ).

À lterum eft plurale txtmv _{, qvum fenfus pariter &}

conftruétionis analogia pofeere videatur fueigereçoev rau-

Tws xocçdv, quam Iedionem & quidam admittunt codices,

utti nos edocent LAUR. VALLA , • y ) D. ERASMUS , o) NUC. ZEGERUS, e) J. PRICÆUS £)., ceteri. Et certe fa.vet huic leétioni analogia loci Jobantuci » Evang. XV. 1 3 . M«£o y oc rdurtfc d yd n w èo&s t%«. Interim receptio­ re m Ât£iv tueri conantur THEOD. BEZA Jfj & JO. C H R IS T . W O LFIU S , poftr&Va* fubaudientes

B v* , •

ot) Ad Ep. ff ob. III. ß ) E x er eit. Gr. L. p. $8> 7) A d b. /• _{/« amot.ad\ N . 7 . 0 In Crit. Sacr. öd h. I.} £_) Ibidem, _{n ) In notis ad E pid Job. $ ) In Curis Pbi-}

fZv. Allam formam ellipticam m avelim , huncce in mco-

dum fupplendam: M«£or^av *k t%oo %ocçciv tt^o ( r f c x ,atm çccs) rys Ix tütuy (ÇnpctTwv $ TTçccyfxocToov.) ita ut gent pi* vus pronominis ad objectum fefe referat cauffamve lætithae.

Tertium eft '(vu. Nos Græca verba fie reddlmuis :

majorera non hûbeo U titia m feu voluptatem, quam bnme., ubi (quando , qvum) audtero &c. Sic autem a præ ced.

TccvTvs v el, uti vulgo legitur , tötm pendebit Ivoc, quiod non femper c auf]a le eft , fed & de loro & tempore sili­ quando adhibetur. A b H ERO D O TO paflim & Poéitis r f Ivoc exprimi ubi locale, confirmantem vide H E N R . STEPH A N U M *). Temporis autem efie particulam inrô. cod. G r. & vel maxime apud Johannem , dudum eft o b - fervatum C H RIST. SC H O E T T G E N IO k). Vid. J O H . XJI. 23. XIII. I. XVI. 2.32. sçyertu ccçcc rj lArjAu&rv, 'Ivoc

iïcfcccât). 'Ivoc fjieTccßv' Ivoc ayo£?r/<ô%rs. y.. t. A. Reddit laud.

S C H Ö E T T G E N 1ÜS : venit tempus, q u o h e . A dde 1 Cor. VII. 29. 0 Kcuçoi’ - - - içîy, ly oc - - - ua/v» atque inprimis locum fupra adlegatum JOH. XV. i j . proxime huc facientem : Meî&vcc reevrys «yownjv èS&s , Ivoc

rts T.tjv court ôïj v7tfç ru)v (plXùov, converto : In* tenfwr non eft amor, quam tile, ubi quis vitam (nam ex* poluerit pro amicis. Itaque hic non opus eft ellipfi, quam ftatuit ad h. 1. W OLF1US : hoc ocrtoo , plenius, inquit, »1 ivoc «Vaco* quemadmodum alias fj.u/Xcv ante fj in

tomparandi negotio om ittitur. Sane per fidam illam elliffin rS n peribit omnis fenfus ac vis præmiffi pronominis r«- tûûv , quod fiabefiet, tum demum comparativo netÿrtçcç

particula n fubne&i hoc loco poftet. Quod reliqvum eft,

cujus meminit 1. c. W O L F IU S , notior ellipfis r t pôc&cy ante a pracfentl loco omnino eft aliena. In fine verfus*

tcy.éco toc TfKvoc 7teçmctTÏiVTcc > familiaris eft enallage par­

ticipii , pro infinit. neçtt7«t«v. y ^

n^ov 7roiêis) _{feil, eçyov $ Trçuyfxct' puta avJfcV cc£tov} rrr^S. Incipit heic ipfa traïïatio ; cujus priori membro , (;ad verf. usque 9, ) teftatam Gaji in Chriftianos benefi- ceentiam atque hofpitalitatem ita laudat Apoftolus, ut ea- dietn opera exhortetur eumdem ad hæc officia perfe- qpjenda.

Eod. comm, qvum feribitur : hs rès uiïekcpès ^ hs Très %hxs , copulam accipimus è^yjyyjrtKok, ut defignentur

G a j i , cum in Chriftianos reliquos , tum præcipue in ad-

sentantes hofpites, officia. Sic Marc. XVI. 7. Electre Trois /xocSyitcus t_{S> IIhçco. Act. I. 14. XIII. 27. avv yv«} vcat£ï Xj Mccçtct. i Cor. IX. f. et cc7rôçekc( - - ^ KtjÇiccs*

Ittaque non e f t, quod, a recepta le&ione recedentes, ctuoi G R O T IO & PRICÆO ex rnanufer. Cod. quodam legam us : hs rès ocbkCpès, ^ tkvtx _{|é vas* quemadmo*}

dium i Cor. VI. ç. videre eft ^ tccutcc _{cciïehtyés' ceteroqui}

liicet utriusque hl^eois eumdèm emergere fenfum fatea- imur. Per jivwr autem quo minus Intelligi poftint homi­ nies ab ecclefia alieni , adeoque rois dbkîptïs oppofîti, v^etat totius loci contextus. Nempe fuerunt & ôt £hoty die quibus cum Gajo colloqui pergens Johannes,

VL VI- , •;

Efxu^rv^swi^ inquit, es rn »yxitt\ ivu7n*v ««cArça/ar.)

h.. e . coram cœtu Gbriftianorwn, (haut dubie Ephefino,)

tiuum amorem laudarunt. Namque k^A/jv jxctçrvçlctv, ut

citim PAULO loquamur iT im . III. 7 , Uve praeconium a- liiquode/ög///wve importat to _{fxocçTvç&y jtvt, five fit da-} trous r e i, uti h. 1. & fupra v. }, five perJoneC) ut JÔH.

H!. 16.X II, 17. XVIII. J7.&C. atque inprimis infra huj. e^îift. v. II. AtjfJttjTçlto fXBfJlXÇTVÇtjTCU V770 _{TTCtVTCOV K. T. Ai}

à\ èfsSs Je /xccçTvçS/uev, puta ccut_{£» Senfus eft , bonori-} m w n teftimonium (C laudis plenum Demetrio datum eße

m o ore omnium ; & vero ab ipfo Johanne idem /audis etsi

d e j e r r i .

Our v.ctXws ireifoeif 77^077 Codices a liq u o t habent prœjens Rear, autem L U I HERUS & f e -qvutus eum SV. interpres reddunt : du haß zvol % et ban &

tu haf wer wàl gjordt : ac fi legeretur xceXvs forcivierccx»

quomodo legendum etiam GROT IO v id ttu r, ut enco*-1 mium fit C a ji, quem , trita & follemni laudis formula *

pulcre, bene f. rehfe e^ifje dicat. Sed nihil prohiber, q u o 5

m inus, receptæ leéfioni inhærentes , verba illa accipia­ mus de his ctàeXÇciç io j^tvcis, q u i, a Gajo reverfi E p h e­ bum , iplius in fe liberalitatem paiam prsedicarantj q u o s vero nunc rurfusEphefo abiturientes , (vel certe h o ru m fimiles alios hofpites, ) Gajo fuo commendet Johannes in poderum tempus pari humanitate excipiendos. Scium id remaner dubium , an adcujativus pronominis, « s, r e • ferendusfit ad particip. 7rçc7ït/*^ci<;, an vero fimul etiam ad ro KctXiïç Tîometç , ut fcepe folet apud Græcos & ad

verbum & ad particip, idem referri cafus. Malunt cum

W O L F lO m ulti, regimen deferre participio; at l i q u i t pariter a tZ v.xXZs 7rc/«v ( beneficio projequip) pendere ca-

fum autum averit,exem pla non deerunt analoga : M A R C .

XIV. 7. rus TkTuyßs tv 7icir\(jou. M A T T H . V. 4 4 ' rxXws

•nsiètre rès. picisYTocs' quod alias item effertur: v.uXZs n a -

« t f reis pacisci, LUC. VI. 27. Eft autem 7sçcvt/u\j.eu nvcc

non modo honoris caufia deducere abeunfem aut comitari r fed & deducendum quem curare ; itemque dimittere bofpi»

tern, officiis maéfatum & beneficiis, inprimis viatico ln -

fbruélum » ne quid ei in itinere defit. Exempla paflim ob­ via funt in y Aci. Apoft. & Epifi. Pau/inis.

V. VII.

Y<7Tf£ T8 CVffUCCTCÇ CCUTÿ ( Tkt ©fS ) ?£tjX9cV,

XufjßuvcvTts' !Ü7io t w iSvw .) Pro varia mterpun&ione

voeu-v/(oculi$ /urfv AotfxßocvovTss inclufis parentheft , aut per

Cimtnmata interfeptis 5 ut fenfus fit: Dei & religionis cauf-

fat , f. propter fidei Chriftianæ profeflionem , a paqanis

rœcejjtjje eos, vel certe expulfos fuiffe, cundis facwltati-

hius fuis relidis. A lii, adrniïTa poft e£îjÀ&ov diftindione, iliilud Mtrfiv XctfjißccvcvTes n ed u n t cum proxime fequ. wno

r-{MY èèvxv, hoc fenfu, quod exierint ipfi , praedicatione

D)ivini nominis, perfundi inter gentes, idque gratis, f. Mulio ah iisdem accepto laboris præmio. Licet autem r fuve in h unc, five illum in modum acceperis, Gajo com- naiendatrdeprehendantur, qui aliena egebant ope; pojle*

rvorem tarnen interpretandi viam , ceu vocum ordini ma­

giis congruentem , eum H .G R O T IO & aliis plerisque lu- bentiores ingredim ur, quam cum T H . BEZA , ÉR* S G H M ID IO * &c. priorem.

V* VIII.

A7rcÀof/u$sfiVFA') idem, quod fæpius alias 7rocfccÄcc/ußcc- veuv , 7ïÇG(rÀocpl3otYe&£a, rrrqca&'xeSjCU , 'nu^ctll'/jsSdou , aVe» ålxf& oa, &c. r et iper e ad fefe, adwtt t ere, exapere, fulci*

pe re, Neque aliud _{fqq. v. 9, 10. quorum ta­}

in en prior locus ad ipfam dodrinæ evangelicæ admiflio-

nem fefe refert: AicTfetyr,? > inquit Apoltolus, xx indice» rau ypcts*.ubi,pronomen perjonæ accipimus /ueravu/xiucce prot

t*?v tTTiçoÂMv npLOùv , (cfr prox. antecedentia in h. comm,} a u t certe*tmV vipnèçctr , (literis illis comprehen-fam, ) non recipit, (ed rejicit, fusque deque hab et, aver- fatur.

V. iX.

Pofterius efl tratfationis membrum a v. 8 ad v- ubi exempla fiftuntur, uti laud. W OLFRJS merito cen- f e t , inter fe oppoßta ; vitandum alterum , alterum ad imi­ tationem propofitum : puta Diotrepbis v. 9, feqq. ac Deme­

tr ii v. 12. quorum ille male moratus homo, hic contra

Eyçccÿc* Ttj ixxAriaîx ) In quodam Mfcr., tefteG R O *

T I O , poft eyçcc^cc exibat r î , quod alioqui facile pofïît fubaudirh Apud M ILLIUM codices aliquot habent ey^x-

ypcc «v, ut fenfus fit : potuiffem / cribere aut voluißem ; feriaturus fu iß cm , vel demum, uti habet verf vulgata, fcripßßem

.

,

Ju-

vfjTMyj, quin heic non fecus» ac Rom. IX. 3, fubaudien-

d a, huncefle pofle huj. loci fenfum, non negamus >, fa- tente id etiam ad h. i. W O LFIO . Interim Apoftolum non modo feripturum fuifle epiftolam quamdam, fed & re­ vera fcripfifle, ex hoc loco, citra ellipfin accep to , ple- rique tutius colligere fibi videntur. Sic autem ifth sc ad

ecclefiam epiftola vix alia e rit, quam prima JO H A N N IS;

quam ad coetum Corinthiorum , in quo Gajus fuerit v er5 fatus , feriptam exiftimat L IG H T F O O T U S cc)t Quae fententia probabilior e ft, quam SO N N TA G II /3 )aliorum - que, intelligentium epiftolam quamdam, inter canonicas non relatam , quæ penitus interierit. Neque magis audi­ endi , qui denotari fufpicantur Epiftolam II Johannis, ad

hXsKTvv YMç'iw, utpote quam iidem allegorice ecclefiam a-

liquam interpretantur.

0 Ç)i\c7r(><x)TevMv cc-jtooy Aiorçe<pr,s uk h t . ) Aicrçe(pri^(q(. dicatur Jovis alumnus,} non eft, quod adje- Hive aocipiafur curti FR. V aT A B L O , 7) de jaSlabundo

homine Garrottante. Ceteroqui notum hoc eft Homeri­

cum epitheton principum virorum , qui nobilitate generis,

vel a Jove ceterisque diis arroganter arceffiti, fupra alios eminere cenfebantur. Heic vero proprium eft nomen vi­ ri t quem laud. G R O T IU S unum exiftimat ex collegio Presbyterorum iftius ecclefiæ, in qua Gajus e r a t, ia-” d u m ex gentili Chriftianum, eumque vacanti tum Epifco-” patui

cc) Opcr. Anglican. T. / . p-339. ß ) I n Hecdecad/bust ad Ep, U I Jobi y ) In adnot% ad h. /.

JOHAtiNIS

patui inhiantem ; qui vero etiam Judseos Chriftum pro-” feffos, eo quod ex indultu apoftolorum legis adhuc rl- ’ tus obfervarent, ad coetum ejus loci non admiferit.”

<&i\o7rç<x>Ttv4_{ov civTtov y (U e. ffc ocvtùüy , puta TOW iv Trj}

fXKÀTjaJot Wray,) dicitur D iotrephes,feuprimarum in ec*

clefia partium amans ; ambiens primatum inter collegas Presbyteros illius loci. _{Sic <&iXÔ7rçuTov àVJç«, itemque} t o rS ctWç>eV <piXc7i(>uTc)>, % (piho7rçù)TictY, paffim efferunt D IO C A S S ., PLU TA RCH , in Solone & alias, ARTEMI- DOR. in Oneirocrit. JULIANUS in Cæ/anbus, SV1DAS in Lex.^ceteri, quando defcribunt genus hominum, qui eße

primos fe omnium rerum volunt, ut loquamur cum TE­

R E N T . in Eum

V . X;

M*j ccçK8iu.evcf hù Tbrrcis) fcilicet sçyotc $ 7tçccyixoc* rr:l _{His rebus non contentus. ubi nota expreffum hù ,}

quod ante tafum hujus verbt frequentius fupprimitur. vid. Luc. III. 14. I T im . VI. g. Hebr.XIII. yt

Tw ß a \ofxhis? _{, quod e præced. mem­} bro repetendum ,) kojAu«.) prohibet, impedit 1 puta dis~

ivadendo, Cfr Luc. XXIII. 2. &c. quomodo & Romanit jubere, vetare> non aliud funt interdum, quam Jvadere, _disfvadere.

V. XI.

M/j pafiu ro xoixov, cc&cc ro ccyccScv,) Late patent m onitum , hujusque mox fubjun&a ratio in fine comm ., nihilo fecius videtur vel maxime refpicere ad ambitionem ac morofitatem Diotrephis rS _{cujus ju/jUjfnjV,}

imitatorem , Gajum effe vetat. Et licet, quæ proxime

feqvuntur , oppofxta 0 dyctSvncM k> 0 xcckc7scivv laxio­ rem frgnificatum , quem probat ad h. I, W OLFIUS, facl- . le adm ittant, ut fmt, qui bene rexffeque, quivefecusa- g it; fic tamen vel inprimis heic innui beneficentiam ac li~

beralttatem , & contra officii in alios mijjionem, non im.

eri-<merito vifum eft H. GRO TIO, a ) ,CHK. S C H O E T T G E * - NIO /3) aliisque. U terque horum verborum fignificatuss, vel latior , vel ftriftior , ex pandedis N . F, fatis no-»- tu s eft.

V. 'K il

' ÛHMHTPIFI/ v. r . A .) Proprium viro nom en eft dvteo

*rtjc • Aq/JtriTçoç, five a Cerere dea; proditque hom inem te

paganifmo ad facra Chriftiana perdudum , de quo præcliat- rum ecclefiæ atque iplius Johannis teftimonium hic occ- currit: five is jam diu coetus ejusdem , ubi degebat Gau- jus» membrum exftiterit, five, ut co n jed a n t alii, hafcee Johannis iiteras perferens ad G ajum , eo jam demum ac.’- ceflerit, præfenti commendatione inftru&us. £ r a t , fi quiis alius, hic nofter civrjç fxocçrvçé/jievcs, ut cum L U C A lo>- quamur A<ft. VI. 3. i. e. oe èfxotçTvç&To wbo t&v ocdltÅ(pcor ’,

■ ç tù de Tim otheo loquitur idem cap. XVI. 2. Et quidcwn vnc 710CVTWV, h.I. N em pe, ut in Panegyr. PLINIUS lo q u itu r, fm *uli decipere pojjunt ac decipi i nemo omnes « .neminetm omnes fefellerunt. Illud vero s^mtocootutcv eft : uV’ xvryjis rys ccÅ.Y\$fiocs, feil. /jtepocçTvçqrou ccvt£>’ ac fi dicatur, noin

hominum modo , led & ipfius veritatis tefiimonio ornat­ tum hunc Gajum , non dici folum* fed & effe.revera prai- bum piumque; iplamque adeo rem loqui, - quodioqueba-

;r tùr fama. . ' ! .V . ■

<'■>.* Oiiïxre, (In MCcr. , uti obfervat G R O T A ori n

jUùçTvçicc ,Y\fjiuv oefafSys i w .) Idem heic dicere nobis vide:-

'f u r JOHANNES ad G aju m , quod ad Theffalonicenfe-s

T A U L Ü S I E p. II. 5. Ou 7SCTE h \hoyt* kcXocv&ccs syevtfi-

1 Stffjisv , KctSùs. èiiïcire. C eterum , vel me non m onente ,

deprehendet quisque, laudatiflimum hunc Demetrium eflTe ‘ àlium ab argentario fabro Ephrefino ,c u i idem fuit nom.em, Cujusque non tam pagana fuperftitio, quam QtKoks^ooxc,

JO H A N N IS.________ *7 " » . w ■ —— ■ . , ■ — ■ hi—

tuurbas adverfus Paulum Epheti excitavit : uti videre eft

JAüft. XIX. 24,feqv.

V. XIII, fqq.

Sequitur 1Epilogus, & qua verba & qua fenfum proxi-

vm e accedent ad conclufionem fuperioris ad Kvçlotv Epifto- lasoe j nifi quod in quibusdam datus fit variationi locu* : v, c.

p>iro tjßek^Brjv eft BeAoo1 p ro IaS«v tt^cV v^ccs , eft liïêîv v t y

(tiirtvifere, convenire.) &c. inprim is v e ro etiam JW plAccvcs

KCChctfJLiS yça\pcu , pro <5W fcj plAccvcs. Q u o qui-dt<em poftrem o loco Atot fefe re fe rt ad caujjam inflruwentd-

Ite^m, puta to /-t/Aav, pigmentum nigrum, atramentum; quod

o jiccu rrlt etiam II C or. III. }. ubi laudatur ÎTtfeoAn X^<?3,

uTfo tö riccuAö, lyyty^otfj-fxlvr 8 plAceviy k. t.A,

audeoque fyftaticis epiftolis proprie d id is , quarum antece- cölit m e n tio ,oppofita: & tov KctAccpoy, qui proprie quideru

mmmdinem n o ta t, f quorfum refer v.ccAccfxev (wo civi pa

m ot Aevo fxtvcv M atth. XI. 7. kccAcc/ucv (rvvrrrçifjtufvov X II.20.m e- t(o n y m ic e autem heic loci injlrumentum fignificat Jcripto-

rruum, olim ex arundine fieri folitum. Neque alio tropo

Y.iiuAotfxov ex p o n u n t baculum geometricum A poc.XI. 1. XXI.

a j . id . quippe cujus ope dicatur ibid. purçUScu 0 votos, »i 7^0Ais Xj o'i ttvAmvss olvtyis , to r it y c s, x. t . A. ita quidem, Uiiturhis to /urjKos,xj t o7iAcctos-, Xj routes In v e n ire tu r.C u m

7t « /zfAaw n o f te r , uti h . 1. xoiActfxov, ita in Epilogo Epi/l l I 1r-ov xdçTtiv _{ju n g it 5 cujus & m eminit DIOSCORIDES /3}) : m a m m o r, in q u it, yvuçifxos fei 7ruatvy dtp' vjs 0 xce-TTuaKcvoc^erur cujusque Diminutivum %«fr/cv habet P L U - T A R C H U S y). Uct7evçcs autem harum rerum fcriptoribus

airbulcula e f tf e u p la n ta, in paluftribus Æ gypti nafcens,

e qua confici olim fveverit ch a rta , non fecus atque cie rijr /SujÖAs, quam cum Papyro Ægyptiaca n o n pauci faciunt

C

ÎN HPIST. HI JO BANNIS.

esmdenr. H inc ßvßhlov & ßvß'Aoc^ov diminutiva prô ejus­ modi charta veteribus funt in ufu. Et proxime quidem ad /3v@hw accedit y chartaceus liber. Quce

vero omnium antiquilfirra fuerit fcriptionis materia ex i/iis , quae olim , de tribus naturae regnis, diverlis temporibus locisque, adoptatae perhibentur , incerta res

d l .

; v . XV.

Epiftolam claudit votum ac faiutatio. r . . F ani) In falutâtione & alias receptiffima vpfo- rum ferma Judaeis, precantibus alteri O lStf i. e» non fola.m

facem zcjecu rita tew , fed, fynecdochiçe accepto vocabu-

Jb , ‘bonorum om ne genus & felicitatem quamcunqqe* coni- Luc. XIX. 42. cum folita illa (ahere jubendi forma [oh XX. 19. 2 r. 2<5. R om .I 7. I Cor. L ?. quibus utrisque ibeis poftremis in proœmü literarum occurrit illud votum* quod, inter dicendum vale, exftat inepihgo & huj.epifto-

ixfobaw neœ ', & Petrinae prioris.

Å(T7rct^ovrcd ae.ct (frlXeu) Gajum Jalutant am ici, h au t

dubie Hphe/i cum Johanne degentes.

kmtctås rès (folKus xctr' ovo p u .) Jubet fuis verbis /4» fa t (tri amicos, qui cum Gajo ibi locorum verfabantur; &

du idem nominativi, /igjUattm. Stc xocA&v k x t cycpcc Joh. X. 3. Sù pe autem v.mu cum fuo cafit exprimit adverbium

at:quo.U v. c. Atticis feriptoribus paflim x«r« ylvosy / getièràtim i noera v.çoctcs, kmtcI. ovrttfyv, pro

KÇCtTOUUS , K.- r . À.

S* D * G .

J ) C fr , qui dedita opera haec t ra cla n t, quaeque rem

m m endio exhibet, D id er t. C l A. NO R L I N I de ortu ma- teriar. Jcnptionis > ed. Upfi. MDCCLTI+