• ’ : . . ;. . D , D.
D I S S E R T A T I O
THEOLOGICA
D EV E S T I G I I S I M M O R T A L I T A T I S
A N I M Æ P R Æ C I P U 1 S ,
I N S C R I P T I S M O S I S .
„ 1- ,-- gjgg- ... Q V A M ,V E N I A
M A X .
V E N .
nocT.
ERICJALMQUIST.
T H E O L . P R O F E S S O R E K E G . E T O R D , N E C N O N R E G . ORO* D E S T E L L A P O L A R I M E M B R O ,PRO CANDIDATURA THEOLOGICA
P. P.
S V E N O
A L L
P H I L . M A G I S T . I N A U D I T . E C C L E S . ‘D . I I . J U N I I M D C C X C V I U . H . A . M . C .■
.1.1 ■■ -■ ...
U P S A L I Æ ,
L IT T E R IS J O H . Fr, EdM A N , R fiG , A CA Ö. TYPOGR»D E
V E S T I G I I S I M M O R T A L I T A T I S
A N I M Æ P R Æ C I P U I S
I N S C R I P T I S M O S I S .
c r €% *•
A
b Antiquioribus inde temporibus fuit
inter Eruditos
difputatum , posfetne animae immortalitas ex
ratio
n e certo demonftrari. Qua d e r e d iv e r fa n o n Philofophis tan
tum arque T h eo lo g is, fed ne his quidem , eadem fuit
fen-
tentia a
In caftra negantium transiliunt
noftra
aetate
p h ilo fo p h iæ criticae Srudiofi, contendentes, esfe animae
im m ortalitatem fide pra£lica asfumendam, propter
neces-
fitatem m o r a le m , cum alias religioni locus nequaquam
aperiretur 6 ) .
Hac de causfa Celeberrimus K antius
nul
lus dubitat, Judaeos aeque ac alios Populos antiquiores m a
x i m e etiam fero s, futuram creaidisfe vitam poft mortem
v e l felicem vel infelicem , adeoque animam corpori
fore
fuperftitem.
Idem vero fimul negat: Mofcn
immoitfalita-, '
A 2
tis
a ) E x fo la S c r i p tu r a , i m m o r t a l i t a t e m a n im a ru m firm iter d e m o n f t r a r i p o s f e , tio n fo lu m f t a t u e r u n t o lim S c o tu s e jusque A s f e t t a t o r e s , fed e x n o f t r i s e t i a m T h e o l o g i s a n ti q u i o r ib u s H u lfe m a n n u s „ C a lix - t u s , A . O fta n d e r a liiq u e . I m m o F e e h tiu s d i x i t : p l u r e s esfe p r o h a c f e n t e n t i a , q u a m e o s qiil A p o d i x i n e x r a tio n e c o n c e d u n t. Praei. I n S y l l o g . c o n t r o v . p. 167. I p f p m e t t a m e n , c u m p lu rim is ta m an tiq u i o r i b u s q u a m r e c e n t i o r i b u s & T h e o l o g i s & P h ilo fo p h is , aninfæ i m m o r t a l i t a t e m r a t i o n i d e m o n f t r a b i l e m e x iftim a v it.
iß
b ) R e l i g i o n i n n e r h a lb d e r g r e n z e n d e r b lo sfe n V e r n u n f t p a g . 1 8 7 . C fr. B o u t e v e c k a p h o r if m . n a c h k a n tif c h . L e h r e p a g , 1 9 9 .
)
4
( . J f r
tis d o ftr in a m ullibr fuis in fcriptis atti-gisfe c ) .
Ur aliosv
huic op in io n i a m ic o s , filentio praetereamus, eadem im
primis nobilitatus fuit fV h a rb u rto n u s d ).
Cujus fuit f e n -
tentia: Mafcn Ifraëlitis non tnculcasfe, animas esfe im m o r
tales arque poft m ortem corporum vel præmiis virtutum
Yel poenis vitiorum causfa adficieodas.
A n o n y m u s A u
f to r F ra g m en to ru m D e iftico r u m , quæ e x Bibliotheca G ar/-
pherbytana in lucem protraxit Lesfm gius^ progreditur ad h u c
l o n g iu s , ftatuens, fcriptores. V. T . immortalitatem ani
mae neque credidisfe neque in fuis tradidisfe fcriptis, an
te captivitatem Babylonicam ; fed J u d x o s hanc doctrinam
a Chaldaeis accepisfe e ) .
Eadem v e r o etiam chorda o b e r
ratur in edito a Lcsfingio fcripto: D ie Erziehung d e s
M e n fc h lic h e n G efchlechtes.
O peram itaque perdi exi-
ftimat atque oleum a quaerentibus veftigia immortalitatis,
animorum in Scriptis V . T . & i n T p e c i e Mofaicis. A re
d o autem tramite- aberrare illa negantes v e ltigia, addu-
ftis p o tio r ib u s , quae ipfa continent, l o c is , praecipue e P en
tateucho, hac monftrabitur opella / ) .
Quae vero brevius
funt d ifta , BL L. pro lix io ri fuppleat favore*
§•
Q uod (I p o n e r e tu r, do ftrin a m , de immortalitate ani
mae,M o fis non co n tin e r i Scriptis, falfo tamen inde c o lle
geris y fuisfe illam ipfius tem pore Ifraelitis incognitam.,
lp fu m K a n tiu m audivim ui §. Pr. illud licet-afftrmanrem *
h o c tamen n e g a r e , utpote qui populis om nibus, a deoque
eriam
O p. i 8 8 . d ') T h e D i v i n e l e g a t i o n o f M o f e s . < . e ) Z u r g e f c h i é t e u n d l i t t e r a t u r . P . I V - F r a g m e n t I V . p . 384.. fequu f ) P l u r a q u i d e m a d d u c i t C e l b . J . D. M ic h a e lis in I. C o m m e n t â t * G c e t t i n g e n f i : c u m v e r o o m n i a n o n æ q u e v i d e a n t u r f t r i n g e n t i a , illa p o - î i s f î m u m a d f e r r e & v i n d i c a r e e r e vifu.ro e f t , q u æ m a x i m a m p o s ß n t k a b e r e v i m c o n v in c e n d i * 'ctiam
T fraiîitiî co n v iftio n e m de immortalitate animarum
tr ib u it, Ifefe cu ilib e t, per d ifp o litio n e m naturae humanae
m o r a l e m , fponte quali fua obtrudentem .
Idem v e r o quo»
q u e c o n t e n d it , line credita futura v i t a , nullam cogitari
p o s f e relig io nem .
Sed religio eft firmisfimum vinculum ,
q u o Publicae res colligentur atque Im perantes & C iv e s
ar£lisfime conjungantur.
Absque relig io ne neque Illi fe-
c u r a m , neque H i felicem vitam a g ere posfent: Princeps
e n i m , qui D eum foederum initorum A ufpicem & viola
torum vindicerc non m etuit, o b lig a tio n e m illa m , qua,,
o p e p a& orum , C ivibus obftringitur, ut> nodum refpiceret
g la d io facile disfecandum : C iv e s v e r o , qui D iv in a s non
r e v eren tu r, latas ab lm perante l e g e s , p r o terv e etiam v i o
l a r e n t , m o d o impunitatis fpes v e l vera vel fifta adfulge-
a t , D iv in a m non reformidantes N e m e fin poft fata etiam
ultricem : Absque re lig io n e finguli, n o n falurem p ub licam ,
fed privatum c o m m o d u m ,fu p r e m a m fibi leg em üatuerent;
r e li g io autem, legibus humanis, v im etiam confcientias
o b lig a n tem addic Rom. 13. 5.
C u m v e r o r e li g io , abs
q ue do£tiina de immortalirate animae, farta teftaque co n-
iiftere nequeat; e r g o
Mofcs, fi illius eriam le g e s , ut v o
lunt
IVJxarbur to n u s, K antius atque L esßngtus, civilia tan
tum refpexerint inftituta, praefumfisfe tamen videtur im
mortalitatem a nim a rum , Ifraelitis jam cognitam adeoque
ab illo non primum inculcandam.
H u ic opinioni fidem
facere p o sfet, quod
Herodotus memoriae p rodat: Æ g y -
p r io s, quorum in terra lfraëlitæ diu com m orati f u n t , a n i f
m o s primum habuife imm ortales a ').
Abfit t a m e n , ut
A 3
Æ g y
-—— —
—
—■
■
■
■
- ■—
1
- —
a )
Herodotus
d i c i t L . I I .c.
2 3 .7
J £ toyÅoyov A .yux»
T i& ieia iv tiT ro v re ç , öJct \ } / v x *1 u
S
ocycctogs g t l . I p f a r u m a u -t e n -t d e i m m o r -t a l i -t a -t e c o n c e p -t u s a v e r o f u i -t a ü e n i s f i m u s , l i n x e r u n -t en i« « Wet e m p f y e h o f i n p e r t r i a a n n o r u m m illia d u r a n t e m : T t y 7jeçieû\.ï\<jw « v i t i y e i e t TÇiGKiXiQtGiv s S e c M , H e r o d , i b i d .)
*
(
JÇ*
Æ g y p t iis hanc quis pafmam tribuat.
Etenim multis an-
*re faeculis, quam in Æ g y p tu m migrasfent Ifraëliræ, illo
rum Majoribus cogn itam fuisfe animorum immortalita
tem , ex Scriptis Mofis v idere licet.
1
3-D e
Chanocho G e n e f 5: 24 dicitur: Quoniam cum
Deo ambulasfet, non diutius f u i t , quippe asfumfit eum Deus.
Quin hæc verba, in quibus explicandis tantopere fudarunt
Interpretes, de animae agant immortalitate, nulli dubita
mus.
D ixerunt quidam Rabbini <j), <Sc poft illos, Recen-
tiorum nonnulli, verbis: Deus eum asfumfit, nihil fignifica-
r i , nifi praematurum m ortis g en u s, quo offenditur fulmi
ne, vel alia v e h e m en tio ri, incognita ratione, Chanocho fuis
fe e vita difcedendum b).
A t hæc interpretatio fenfum
textui inferre, non inde efferre videtur. In priori he-
m iftichio verfus vigefim i quarti capitis citati Chanochus di
citur,
cum DEO ambulasfe. Phrafis ambulare cum DEO
fecundum plures facri codicis interpretes, indicat, vitae
ope-a ) R ope-a f c h i , A b e n E f i ope-a ope-a d J u f t i ope-a P f e i f e ro D u b . V e x . p. 5 8. b ) S i c . R o fe n m . in S c h o l . in G e n e f. p 5 2 . M o fe s nihil aliud in d i c a r e v o l u is f e v i d e t u r , q u a m h o c , C h a n o ch u m obiisfe, n e c c u i q u u n lo c u m Hz g e n u s m o r t i s i n n o tu i s f e . A b h a c f e n t e n t i a n e q u e a lie n u s f u i t A m m o n , q u i l o c u m n o f t r u m d e C hanocho c o m p a r a t c u m 2. R e g . 3 . c. i . v. in q u o a g i t u r d e E li a in C o elu m fu blato. U t r u m q u e vero f u l m i n e p e r e m t u m , a s f e n t i e n t i b u s a liis, a fe c i t a t i s , ex iftim at. Bibi. T h e o l . p . 5 2 9 . fe q u . E a d e m e ti a m r a ti o n e m o r t e m t a m C hanochi quam E iio e e x p l i c a t D c e d e rle in I n f t it . T h e o l . C h r . § . 2. p. 114. H a n c vero H y p o t h e f i n r e f p e f t u C h a n o ch i c o n f u t a t P a u lu s , d i c e n s , illum non v i d is f e m o r t e m E b r , 2 1 5 , e r g o n o n m o r t u u s eft fu lm in e perculfus. T a n d e m fi f u l m i n e i n t e r i is f e t , m o r t u i t a m e n c o r p u s p o t u is f e t in v e n iri, fe d P a u l u s d i c i t : 8 % c v ç k s m t o , I p f e e t i a m c o n t e x t u s 2. R e g . 2 10. X I. 1 2. 1 4 . 1 6 . 1 7 . u t h o c in tr a n s c u r f u n o t e m u s , o b fta re v i d e t u r , quo- oaiuofi
Elias
f u lm iu u s f u b la tu s dici p o s f it.o p e r a m dare piisfimæ c).
E b r a i viram virtutibus infl-
g n e m D e o q u e probatam depi&uri,-' ipfam i t i n e r i, cum
D E O inftituto, adfimilare co nfveverant.
Cujus rei e x e m
p l a pluribus locis occurrunr. Cum jam Chanochus praece
p t is D E I obedientiam præftitisfct, hic ejus e vita difces-
f u s refpiciendus e ft, tamquam praemium ftudii, quo in-
c e n fu s re£la facere allaboraverar.
Sed extra o m n e m c o n -
troverfiam
pofitum
csfe d e b e t , ab Orientalibus fuisfe
v ita m l o n g n f i m a m , pro fingulari in ho m in es D E I b e n e
v o l e n t i a arque favore habitam d ' ) , quare m o rs , fulminis>
ta£lu m a tu r io r , Chanccho haud fuisfet praemium probita
tis & vitae pie a£lse.
C o m p e r to autem , quod Chanoeho, licet piisfim o, mife«
rabili tam en m o d o om nibus hujus virae bonis maturius
e s fe t v a le d ic e n d u m , aequalibus vita illius proba non fuis-
fe t imitandum ex e m p lu m v irtu tis , fed tragica mors, p o
tius illos deterrere poruisfet, a veftigiis ipfius prem end is,
r e ö e agendo. O bfervatu praeterea dignisfimum e f t ,q u o d
facer Scriptor de reliquis Patriarchis dicat: mortuos es*
/<?, de Chanocko v e r o : a Deo tsfe affum ium e) .
U n d e c r e
de.-.
c )Schmdius
a n n o t a t , f u p . G e n e f . p. 6 g . a m b u la r e c u m D E O e f t n e g o t i a fu a f a c e r e p r æ f e n t e & a d j u v a n t e D E O . P f e i f f e r : d i c i t D i s f e r t a t ; d e C h a n o ch o : a m b u la r e c u m D E O , e f t D e u m D u c e m f e q u i, E i ad hae r e r e , e x e j u s p r æ f c r i p t i s u n i c e a g e r e o m n i a , v e r b o ; v i t æ f a r . f t i t a t e m e x p r i m i t . " d ) C f r . D e u t . 4 : 4 0 . Pf. 6 ï . 7 . 9 1 . i 6 . P r o v . 3 . 2 . 1 6 . e ) O b j i c i u n t q u i d e m c o n t r a f e n t i e n t e s v o c e m n p S ( a s f u m p f i t ) d e m o r t e e r j a m n a t u r a l i a d h i b e r i . I . R e g . 1 9 * 4 . l e d d i v e r f a o m n i n o ' e f t l o c u t i o in d i f t o n o f t r o u b i D e u s d i c i t u r a s f u m f i s f e C h a n o c h u m , a b H i a , q u a l o c o p r o x i m e c i t a t o , E l i a s D e u m p r e c a t u r , u t t o l l e r e t a n i m a m i p f iu s . D e p r i o r i d i c i t u r 8 % svÇKTKflo. Si v e r o D e u s p r e c i b u s p o f t e r i o r i s a n n u i s f e t , f u b l a t a a n i m a , c o r p u s t a m e n n a t u r a l i t e r m or*- t u i i n v e n i r i p o t u i s f e t . Tde r e fas eft, q u o d , q uem adm odum probatiori fe v ita
com m endasfet
Chanochus
, fie etiam faciliori via, a D e o , in
beatorum fedes fit translatus.
H u ic noftræ fententiæ
S a
m aritanus
f a v e t , dicen do:
Chanochum
non occidit D e u s ,
id e ft , non pasfus eft mori.
Et' eandem veteribus fuisfe
o p i n i o n e m , teftantur Paraphraftæ C h aldæ i,
Onkelos
,
ôi J o
nathan
B tn
Ufitl
: album his calculum addunt plures q u o
que Interpretes Chriftiani; ut, prarter Patres
Iren a u m
,
Chryfoßomum
,
Hieronymum, A ugußinum ,
e x noftratibus Z-w-
th e ru s, G erhardus
,
C alovius
,
Schmidius.
M ajus
aliique
plures, quibus e x recenrionbus luo Jure addendus eft
Cei.
Erneßi
/ ) .
H ifc e facem praetulit
Syracides
g ) , inprimis autem
Paulus
dicens: H eb r. i i * 5 tussi Evo>v /xf
7
<
7
f$>f
7
&
/urj tiïeiv
'Sc&vctlov Y.0C.18 X w ç i o x f l o , iïtc]i fx e je B ’rjKsv ctvlov 0 © e c a , l l ç o y c t ç
Ir/a fuflotBeoeoüO avia, /ue/uaflv^rflut evYj^ssriKevui
7
m ©eoo.
H is verbis adbrmatur, ob pietatem, qua D e o p ltcu ir,
fuisfe
Chanochum
ab Ipfo asfunuum <
3
t translatum , quo
m o rtem evitaret
h ).
Pofito a u tem ,
Chanochum
revera esfe m ortuum , va
let tarnen argu m en tum , ex verbis
Mofis
petitum ad de-
m o n ftran d u m , q u o d animi immortalitas illius tem pore
cognita fuerit.
Q u o m o d o e n im , c o r p ore, per hypothe-
fin m ortu o, dici potuisfet
Chanochus
asfumtus vel trans
latus
/ ) T h e o l . B ibi. P . I V . p. 9 2 1 . g ) S y r . 4 4 : 1 6 . 4 9 : 1 4 . ’ h ) V o c a b u l u m f u e l c ß i ^ e ^ o u , q u o d a P a u lo d e C h a n o c h o a d h i b e t u r , m e t a p h o r i c e e ti a tn m o r i f i g n i f i c a t ; fe d r a t i o m e t a p h o r a e , q u o d m o r t u u s ad b e a t i o r e s f e d e s t r a n s f e r r i p o n a t u r , u t in L e x : a d h. v. ob- f e r v a t S c h le u jn e r u s . H i c v e r o l o c u m n o f t r u m P a u li n u m d e C hanocho i t a e t i a m i n t e r p r e t a t u r : o b p i e a t e m C h a n o c h u s o c u l i s h u m a n i s e r e p t u s e f t fin e m o r t e , & d i f p a r u i t , u a m D e u s e u m j u f t o o c i u s i n ç œ i u n tra n s iatus a D e o , nifi anima fairem vivus, in cœ iituei confor-
cium fu isfe t a D e o receptus /).
§. 4 .
In n s , quæ probant, hiisfe Ifraëliris mature patefa
c t u m , quod cum corporibus m inim e exftinguantur ani
m i , ulnm um haud iibi vindicat locum phrafis. Genef,
2 5 : g. 35: 29. congregari ad populos fuos.
Cum Celeb. Michaelis a) aliisque, quibus haec dicen
di f o r m u la :.congregari ad populos fuos-, nihil innuere vi
detur, nifi corporis fepultura in m onimentis Majorum,
e o m inus facere posfumus, quod Gen. 49: 29. fepultura
a c o lle& ione ad populos fuos expresfe diftinguatur. Per
c o n g r e g a tio n e m ad populos fuos non iotelligi fepulturam,
in m onum en tis M ajorum , etjam Uiculentisfime confiât
e x e m p lis baronis & Mofis\ quorum ille mortuus in m on
te
Hor. N u m . 20: 24. H ic vero in monte Abarim Cap.
2 7 : 13. urerque autem di£t. cit. aongregatus ad populos
fuos dicitur, neuter licet Majorum fit illatus fepuicris.
Per populos locis fupra allatis cum Calovio fc) & Schmidio
c ) intelligendos cenfemus fpiritus Juftorum. Hebr. ia :
B
23.
i ) L o c u t i o n e m i l l a m : D e u s ip fu m a s f u m f i t , H e r d e r & A m m o n e x p l i c a r e v o l u n t e x lo q u e n d i r a ti o n e p o p u l a r i, qua d icitur de pie m o r t u o , q u o d i llu m , u t fii>i g r a tu m , D e a s a sfu m ferit vel abftulerit. A m m o n L. c. S e d h æ c lo q u e n d i c o n f v e tu d o n ititu r pofita im m o rtalita te a n im a e , cui p e r m o r t e m ab æ r u m n is j h u ju s v itæ liberatae in aeternum b e n e fit. C fr. S a p . 4 : 14. A d m isfa ita q u e h a c lo cu tio n is n o ftræ e x p l i c a t i o n e , n o n t a m e n t o ll i tu r in d e d e d u & u m a r g u m e n tu m ad d e m o n - f t r a n d a m i m m o r t a l i t a t e m a nim ae, an tiq u isfim is e tia m te m p o rib u s co
g n i t a m . X
a ) G e h e n in d ie h e r b e r g e f e i n e r V o r f a r e n . vid. M ich a el iiberf. d e fs a lt. T . m i t a n m , p . 124.
b ) A d p o p u lo s c o n g r e g a r i f u o s , eft c o n g r e g a r i ad coetus E le & o - r u m . V i d C a lo v. Bib. vet. T . illuft. p. 5 4 0 .
c ) A d p a t r e s c o n g r e g a r i, id e ft ad fpiritus Juftoruoa.
Vid. S c h m id .
a n n o t. fup . G e o . p . 2 2 5 .23.
Haec fententia p r o m is fo , quod G e n .
15:
15. D eus
Abrahamo concesferar, nititur firmisfimo ; fore videlicet
ut Abrahamus ad p a n e s lit perventurus D i W a , p e r q u a m
v o c e m in facro codice fuminam inlig n iri felicitatem, diu
viderunt Interpretes.
Senfus di&i G en . 15: 15. ideo hic
haud dubie erit: Abralnamum cum p a trib u s, quorum cor
pora fu is conditoriis illata e r a n t, fum m a csfe bcatitudine
fru ttu ru m .
Quae quidem promisfio m em oratur. Gen. 25:
8 - impleta Abrahamo ad populum fu u m congregato, licet u
na cum majoribus non fepuho. cfr. V. 9. 10. Præter aiios
exilii mat Ammon1 hetc refpici veterum, inprimis G en ti
lium c o m m e n tu m , d> R e g n o mortuorum vel umbrarum,
quod Ebraeis btrv Graecis
Latinis Tartarus eft
di-dtum d ) IVitfius reputat, illud ab Æ g y p t iis ad Hebraeos
transiisfc Si illarum
-menthen horum b w refpondisfe e ).
H uc referri quoque Colent plura Scripturae di£ta ut H iob.
17: 14. Pf. 13: S. 14: 7. Prov. 2 7 : 2 0 . 3 0 î 16. Jef. y . 14
In his tamen Snm; comm uniter explicatur vel de fiatu
m ortuorum in g e n e r e , vel de fepulcro f f .
Altius aurem
h;rc repttere ratio brevitatis ô i inftituti non finit. Huic
fufficir, quod Regnum mortuorum adm ittentes, ejus ta
men cives conftituant animas, corporibus fuperftites, Hui
fibi confcias atque immortales.
§•
s-y ac obus s-y poltquam ip(i perfvafum e s fe t , Jofephum r
quem filiorum habebat carisfimum, in v iv is amplius non
esfe,
d ) B i M i A . i i . T h t - o l . p . 5 3 0 .
t ; t t h f i y s / K g y p r i a c a p. 15. p r æ c e d . p a g . a d d u c i t P lu t a r c h u m in t r-ic laru d e l d d e p. 3 6 z . Æ g y p t i o r u m o p i n i o n e m d e R e g n o M o r t u o r u m r e f e r e n t e m : le v c c tjck B o m o v l o 7to v ster ov c u v h x i l x c r \pv%<X(r cC7i e y xe& o ti fxficc le À e u in v U fxev^yjv k x A s c i cripictivcvlco- I s ovo p e e l o<s le v
Å x p ( 3 x v c f l x x & f h o evicc.
e s f e , moeroris jaäatus eft flu&ibus, quos prius fedari n e
c a v i t , quam irerum filium co n v en erit in 7NW
D olorem
interim gravisfim um levavir fipe immortalitatis animae:
defcendam, inquiens, ad filium meum in btsui? G en .
37: 35.
V olunr quidem Celeb. Rofenmuiler a ) , aliique nonnulli
Interpretes ve r b is, defcendam ad filium m eum in Snw ,
tantum exprim i vehem enrisfim um , quo Jacobus, nuntio de
filii m orte a c c e p to , incendebatur moriendi defiderium.
H u ic quidem expiicandi rationi, praeter alios antiquiores
erjam praetulere facem nonnulli J u d æ i,u t J o n a th a n } A bar-
banel S i Sal. Jarchi.
H ic verba «oa Vn interpretanda vult:
propter filium m e u m , ut fenfus fit: propter filium m o r
tuum lugens e g o et jam moriar.
Sed R, Salomoni o p p o n i
poteft
' V a r g u mOnkslofi, ubi particulae Sn ulitarisfima fi-
gnificario tribuitur, qua denotat ad.
N e c tamen diffiten
d u m , quosdam noftros T h e o ’o g o s . ut G e,hardum C. L,
T . V I
11
. p
211. S i Calovium ad
h. J. a priori in te r p r e
tatione non
fuisfie a lie n o s, quoniam Pontificii e x foiita
explicatione, qua Jacobus dicit, fe defcenfurum ad filium
in
ftabilire volunt ruinofum illum limbum patrum.
Sed licet verba 'on Sn reddam ur: ad filiu m , non tamen
inde fequirur, Jacobum cogitasfe fe illum reperturum in
U t o p ic o illo Patrum iimbo.
Etenim ceeleftis erat patrb-
bus civitas parata, in qua arterna & beatisfima fruerentur
confverudine Ebr. 11: t6.
Sed de hoc argum ento §. fe*
quenti.
A n im o facile præcipere posfum us, vitam Jacobo,
cum filio esfet orbatus, gravislim o fuisfe o n e r i, quod ta
men triftisfimo ad inferos defeend en di defid erio , non le
vatum fenfisfet, fed illo prorfus etiam fuisfet oppresfus,
nifi infuper fpes ei adfulfisfet lartisfima, f o r e , ut animae
B 2
nati-<*) D e f c e n d a m in f e p u l e r u m e f t , p e r i p h r a f i s m o r t i s , q u æ n i h i l a liud f i g n i f i c a t , q u a t n in c e n f u m m o r t u o r u m v e n i r e , m o r i , V i d . R o - fem n iiL S c h o l . in V e t . T . p a g . 2 7 1 .
nati, cujus corpus a feris opinabatur d e v o r a tu m , quare'
cum illo mortuo osfa fua in uno eo dem q ue fepulcro m o l
liter cubitura fperare non posfer, tandem adjungeretur..
Sic per Snw- etiam heic intelligendum putamus animarum
ftatum poft corporis m ortem fuperftitum.
Et huic e x
plicationi phrafeos:
defcendäm ad filium meum in Snw, fuum
adfenfum præ b et, praeter multos alios, etiam Cei.
Schmi-
d iu t, cujus haec verba: non vult Patriarcha, quafi lu£tu
fuo m ortem fibi ullo m o d o c o n fcifce r e t, aut m ortis caus-
fa fibi esfet, fed perpetuitatem tem poris l u ä u s fui figni-
ficat, quod fcilicet a luctu fuo prius non fit cesfaturus
juftis d t causiis, donec poft m ortem ad filium fuum eo
perventurus fit-, ubi in conjunctione filii, causfam luctus,
non amplius fit habiturus bS).
§.
6
Vitam praefentem vo ca ndo peregrinationem idem Ja*
cobus haud obfc.ure fignificavit, quod crederet animas,
poftquam e corporibus migraveranr, immortales & fixam
habituras fedem. Ita enim alloquitur
Pharaonem G en . 47 :9 .
dies peregrinationum mearum fu n t centum & triginta anno-
rum.
Saniores etiam gentiles vitam humanam p e r e g rin a
tio n em vocarunt
ai). Jacobus v ero non fuam tantum, fed
majorum etiam v ita m , quibus longius contigit aevum, di*
xit
peregrinationem.
1
. c. Et quidem jure, nam N o m a d ic a
S i vaga ipfis fuit v iv en d i ratio, neque fixas habuerunt
f e d e s , fed in
tentoriis habitarunt, eam exfpeftantes, qux
fundamenta habet, je dem, tefte Paulo Ebr, 11: 9. 10. Idenv
vero*
b ) V i d . S c h m i d , a n n o t . in G e n . p. 6 0 7 .
f l ) S i c P la to i n A x i o c h o d icit : r o Se noivov T tiT o v & j 7r ç o a 7tUY* tû cv S f t v h Å a p e vovy 7r x ç e 7n S n p io c ri<s 0 ß to tr . Æ g y p t i i s n o t a m fuis- fe h a n c l o q u e n d i r a t i o n e m , i u d e c o l l i g i p o s f e v i d e t u r , q u o d e a d e m uf us
)
»3
(
v e r o Apoftolus, numine adflarus, adeoque falli nefcius, ir*
feq u c n tib u s, ex vita Patriarcharum terreftri, peregrinatio
ni fim illim a, colligit, polt n.orrem corporis, animas illo
rum in cœ lis immortalem vitam a£luras: dicit enim v. 13.
Illos omnes in fide mortuos b). N on accepi sfe promi sfioncs fi-
bi datas, fed ipjas procul tantum v i di sfe: cum autem con-
fesft fmty quod esfent peregrini & advena fuper terra t fimul
oftendisfe, quod Patr iam quarerent, Ö* quidem ea meliorem,
e qua exiveru nt, hoc efl ccelefiem.
Hujus autem com potes
fieri non p o tera n t, nifi, corporibus mortuis, & terrae man
datis, animae in ccelis viverent: ergo illae esfent immorta
les. H anc v ero conclulionem Paulus n o v o confirmat ar
g u m e n t o , d icen s: N on erubefcit D eus, quominus vocetur
Deus illorum ,| p a r a v it enim illis urbem. D e hac autem,
argum entandi ratione pluribus §. fequ,
§•
7
.
In c o llo q u io , quod Chriftus Matth. 22: 31. m em ora
tur cum Sadducæis habuisfe, verbis D ivinis Exod. 3: 6.
illos c o n v in c it de animorum immortalitate. H o c loco
Deus dixerar,
fe esfe Deum Abraham i* Jfaaci at que Jacobi.
H i vero o m n e s , quando haec dixit D e u s, corporibus m or
tui erantf q u o d autem arnfmæ illorum nihilominus vivae
remanfisfent,
Chrifius inde dem onftrat, quod Deus non fit
Deus m ortuorum Jcd viv e n tiu m ; id eft, Patriarcharum ani^
mae adhuc fuperftites gratia D ei fruereptur arque favore
fingulari;
vox
enim D e i , ubi posfesûvum cafum poft
fe
B
3.
ha-b ) V e r b a • Metiot 7t i 7 T tv c o n f t r u e n d a v o l u i t G r o ti u s n o n c u m p r o x i m o « T r f & a v c v , fe d r e m o t i o r i d c y r e c r r u t fe n fu s f i t : fecundu-m fi d e m v i d e n t e s C o rrim . a d b.
1
. S e d n i h il o b f t a t , q u o m i n u s P a t r e s d i c a n t u r in f id e m o r t u i ; P a r t i c u l a m e n i m K ttloc p r o ev p o n i o b f e r v a r u n t P h a v o r in u s & H e fy c h iu s ; q u o d e t i a m in N . T , l o c u m h a b e t c fr, S c h le u s n e r i L e x ad k c c tc c .' X
)
J*
(
J t *
habsc, fignificar benefadtorem optim um & porencisfimum
eveçyerw a
).
L ocutionem autem illam d iv in a m :
Ego
Deus
tu u s
,
lig nifica re, favore & gratia c o m p le & i, etiam conflat ex
oppofita d i£ lio n e:
Non vefier
H o f. i : 9. quibus verbis
D e u s minitatur, fe gratiam Judaeis fub:ra£turum & pce-
nas iiTognu-mm
S a d in c ^ is autem, immortalitatem ani-
m * & refui regionen* mo tuorum neg a n tib u s, 'cu<n n i
hil de illa in Scriptis Molis legi exiftimarent £>),
Chri-
flu s
ora obturavit quad capitlro, (
etpipoxrev
) 35. dicens:
Nonne legijlis quod diäum c(l a Deo: Ego fu m Deus Abra-
hami.
Deus autem non eß Deus m ortuorum
,
Jed viventium .
A rg u m e n to hocce Ciirifti ad filenrium reda&i Sadducaei,
wihil regerentes, coa£li funt c o n c e d e r e , illi eandem in
esfe demonftrandi v i m , ac li ipfa concludo verbis allatis
esfet expresfa c).
§ • 8.
Ifraëlitæ, ut cacterae prifere artatis gentes, vehem enti
laborarunt d etiderio, quæ fibi esfent eventu ra, prarfeien-
di.
Inter ant'-julsOma tutem divinationum g en e r a , qui
bus futura fata c o g n o fce r e Sc inveftigare voluit male ie-
dula curiofitas humana, etiam numeranda eft NtKçopetvTict
a )
a ) Ct’r. G r o t . & R o fe n m . ad b .
1
. b ) O fia n d . Bibi. a d . h. I. c ) H a c a u t e m C h r i f ti a r g u m e n t a n d i r a t i o n e c o n t u t a t u r m e t h o d u s illa , c o n t r a P r o t e f t a n t e s d i f p u ta n d i P o n t i f i c i o r u m , V e r o n ia n a fic d i f t 1 a F r . G e r o n i o , q u a illis n e g a t u r , fua d o g m a t a c o n f i r m a r e h o ru u . q u e c ç n v e l l e r e e r r o r e s a r g u m e n t i s , q u æ n o n , fed t a n t u m x u r c c iïtotvotocv in S. S. c o n t i n e n t u r * C f r . V a lc h i i E i n l e i t . In ^ d ie v o r n e m f t r e l . f t r e i t p . 5 6 . fe q u . A d h i b i t a a C h r ijlo d i f p u t a n d i r a t i o c o n tr a S3d- d u c æ o s , e t i a m c o n t r a i ll o s r e c e n t i o r e s v a l e r e v i d e t u r , q u i,^ n of t r a ae t a t e , T h e o l o g i a m D o g m a t i c a m r e f o r m a n d a m c u p i e n t e s , i n d e e l i m i n a n d a v o l u n t o m n j a d o g m a t a p e r c o n f e q u e n t i a s , e S. S. d i ft i s de- d u f t a . C f r . P la n k . E i n l e i t u n g in d i e T h e o l . W i s f e n f c h a f t z v . T h . p . 4 2 4 , fe q u .a ) S evere iraque lfraëlitas prohibuit D e u s , ne m ortuos
confiderent Deur.
i g :11. Ejusmodi v e r o prohibitio va
na prorfus fuisfet, nifi Necromantiae addi£li animas, c o r
poribus m ortuis, fuperftites credidisfent.
Quare vel ex
hoc
praecepto videm us, Ifraëlitis, ab antiquisfimis inde
tem poribus, cognitam & perfvafam fuisfe animarum im
mortalitatem.
In maxima confilii in o p ia , qua Saul p re
m eb a tu r , certior fa£tus, quod Philiftæi ipfi bellum infer
r e n t, fuam anxius v ic e m , ex muliere Endorea p e t iit, ut
Sarruelem , jam corpore m o , tuum , e x cita ret, quo ut va*
te s , futurorum p ræ lciu s, dicerer, quid esfet agendum,
i . Satn. 28:
i i.
Nifi Saul perfvaGsfimum fibi habuisfer,
mortuorum animas luperftiies t s ( e & v iv a s, neque fua e r e
d u x isfe t,
S a m u e l ern mortuum c o n fu le r e , neque P y t h o
nisfae op e m expetere ad illum ab inferis revocandum b).
V e
-tf ) K r\'Avtu o m n i u m d i v i n a t i o n u m a n t i q u i s l i m a & l i g n u m c re d ita e tvi<t TOOY \f,v x < u J £ia,/xc\>t]<r. F r e q u e n t e r id f a t t i t a t u m in O r i e n t i di- f d m u s e x Æ f h y l o , P u r ß s & H e r o d o to . G r o t, r d 1. S a m . 2 $ . N e - c r o m a n t a e , p o f i q u a m fe m a c e r a r u n t , ad c œ m i t e r i a ' f e c o n f e r u n t , & j u x t a o s f a m o r t u o r u m f o p o r e o p p r e s f i , m i r a Te in f o m n ii s v i d e r e praedi c a n t , v e l e t i a m u m b r a s a u t m o r r u o s , a liq u id i n d a g a n d i e r g o , e v o c a n t . I d . ad D e u t . 18 •' 11 b ) D e f u f c i t a t o S a m u e le v a r ia f e r . t e n t i a r u m d i v o r t i a , H æ c t a m e n ad q u a t u o r c la s f e s r e f e r u n t u r ab H a r e n b e r g i o in D i s f e r t . d e P y - t h o n is fa E n d o r e a T h t f . P h i l o l o g . N o v . p .
639-
A lii i p f u mS«h
m u e U tn excit&tutl) o p i n a t i f u n t , u t J u d æ i a t q u e P o n t i f i c i o r u m p l u r i m i , alii p u t a n t D i a b o l u m p e r f o n a m S a m u e l i s e g i s f e , u t p o f t P a t r e s q u o s d a m P r o t e f t a r t i u m p l r r i q u e a n t i q u i o r u m , f a c e m p r æ f e r e n t e i p f o L u th e r o T o m . a . L a t . in G e n . p. 4 5 9 , A lii o m n i a in g e n e r e t r i b u u n t P y t h o n i s f æ T e c h n i s & f r a u d i u t p o f i M a im o n id e m B e k e r u s & h u n c f e q u e n t e s A d c e m o n iftœ . A l i i t a n d e m P y t h o n i s f a m t y y c e a r ç o - f/o t\& i$ cc fu isfe e x i f t i m a n t p r s e e u n t e V e r f i o n e Tccv q u i ä ' l H n S y n r e d d i d e r u n t p e r y v itx M c c t y y c c a l ^ / j i v B o v ^ H a s d i r i m e r e v e l c o m p o n e r e l it e s r e q u e p r o p o l i t a fi n it b r e v i t a s n e q u e r a t i o i n f ti t u ti p o - f l u la t . H u i c fuf ficit, q u a d e m u m c u m q u e r a t i o n e r e s e x p l i c e t u r , t a m e n)
Iß
(
j f r
V erum quidem eft, Mofis ætatc Sau'lem fuisfe pofteriorem-
fed inrer om n es c o n fta t, quod captivitate Babylonica fue
rit prior: Ergo non eft inficias e u n d u m , ante illatn, lira*
ëluis cognitam fuisfe immortalitatem animorum.
§•
9
-Pofita refurreflrione, p on i debet immortalitas «nimse.illa
enim non dicitur in facris litteris,refufcitari vel refurgere. Q u a
re etiam
Chriflus
Sadducæos, mortuorum refurre&ionem
n e g a n te s, confutaturus, illos primum de imm ortalitate
anim orum c onvincit. §, 7. a ). Sed Jobus vexarisfimo illo
lo c o cap. 19: 25. non folum fecundum L X X
b)
aliorum-que plurim orum interpretationem c ) , fed etiam Cei. n o -
ftri
Tingßad* d )
nuperrimam verfionem contextu fuffultam,
fefe confolatus eft fpe refurrtftionis mortuorum.
Jo b u s
de mutatione Tragicae vitee, qua fanitati corporis
bonis-que
m o r t u u m S a m u e le m c o n f u l e n t i S a u l i p e r fu a f i s f i m u r n fuisfe ipfius a n i m a m f u p e r f t i t e m e x f ti t is f e & v i v a m . a ) V i m h u j u s a r g u m e n t i n e g a r e v u k q u i d e m C h r ifl. S a n d i u s , a f f i r m a n s , a n i m a s c o r p o r i b u s f o l u ta s d i u p o s f e d o r m i r e & die e x t r e m i j u d i c i i c u m c o r p o r i b u s u n i t a s r e f u f c i ta r i . ’P a r a d o x . Q u a t . E v . ad M a t h .22
. 3 1 . fe d haec f a lf u m i l l u m P f y c h o p a n n y c h i s m u m f a p iu n t & fe n fu i v e r b o r u m c h r if t i e d i a m e t r o r e p u g n a n t : fi e n i m D e u s vel j a m p o d m o r t e m d i c i t u r D e u s A b r a h a m i , I f a a e i & g fa c o b i o b f a v o r e m , q u o illo s q u o q u e m o r t u o s c o m p l e f t i t u r , f e q u i t u r i n d e , q u o d anim ae i l l o r u m u t v iv æ & f u p e r f t i t e s , p o s f i n t h o c fru i f a v o r e e j u s q u e fibi e s f e confciae.b ) t 7t i y t j r , c tv o t s w e t r o Seçpiot fx a c c v B å x v r e t u r e t. c ) G r o ti u s i p f e m e t f a t e t u r , n o n p a u c o s C b r i f t i a n o s e x J o b . 1 9 : 2 5 . p r o b a r e r e f u r r e & i o n e m m o r t u o r u m vid. C a lo v . in ç fo b . p . 89 9 * i n t e r R e c e n t i o r e s e t i a m & C e i. M i c h a e l i s in v erf. g e r m a n . d ) v e t a t t m in F å r lo s f a r e l e f v e r och h a n fk a ll p å fld flo n e b e ti fin m a c k t u p p ä f t o f t e t . E t in n o t . ad h. v . ita. A f d å d e n å r d e t en v e r k a n , a t t f ö r v a n d l a s t i l l f l o f t , m en a t t å terf l a lla d e t t a f l o f t t il l fm f o r d n a v a r e lfe ,
det
ä r a t t v i f a a l l m a g t o f v e r f l o f t e t och^
)
Î7
)
JR*
que amisfis reftitueretur, non agit; etenim quam nihil hac de
re fpei Ubi reliquum fuerit, jam fupra teftatus erat cap. 7:
7. 10. 20. 17. i i . 16. fed fefe conîolatur fpe liberationis
certæ atque indubiae, ab illa, qua obrutus erat malorum
Iliade in refurreftione mortuorum.
Verbum enim sn*»
fcie n d i o m n e m dubitationem excludere & adferre certam
atque firmam m entis adhaefionem od rem, fatis fuperque
exploratam , Pineda docuit ex G en . 22: 13. Sic videmus,
Jobi tem p ore animae immortaliratem creditam fuisfe. Jo -
bus autem non fine veri fpecie Mofe videtur antiquior,
cum in libro ejus non m em crètur cultus Leviticus, fed
ip fe m e t more Patriarchali hoftias obtulerit, & filentio
etiam prætereantur miracula, per Mofen patrata, quando
IfraëlitdE e x Æ g y p r o educebantur.
Saltem lo n g e ante
captivitatem Bab ylonicam vixit^ fi v e r o , ut nonnullis v i
detur
Mojes fuerit Au&or libri, qui Jobi nom ine circum
fertur, ex citato etiam di£to aeque ac argum entis, e Scri
ptis
M ofaicis, fupra allatis, non folum demonftratur,
im m ortalitatem animae, tempore Mofeos cognitam & cre
ditam fu isfe, fed confutantur etiam illi, qui Ifraelitas
hanc do£trinam a Chaldaeis, in captivitate Babylonica ac-
cepisfe fibi aliisque perfvadere conati funr. Haec H y p o -
thefis, etiam etroris r e a , peragi poteft teftimoniis plurium
fcriptorum facrorum, captivitate Babylonica indubie anti
q u io r u m , quos inter em inent varia Oracula D a v id ica ,
quæ tamen altius repetere brevitatis & inftituti ratio non
p erm ittit; cum nobis tantum propofitum fuerit, praecipua „
cirato gradu, perfequi veftigia immortalitatis animae in
Scriptis M ofaicis obvia.
Cum v e r o e x ip(o Chrifii ar
g u m en to c o n f ie t , §. 6. pofita refurre&ione mortuorum,
p o n i animae im m o rta lita tem , mantisfae itaque loco obfer-
vare breviter juvat Prophetica illa Oracula, quae d e
refurre£tione m ortuorum agunt, etiam immortalitatem
a n im « confirmare.
Haec autem
Mofis
t e m p o r e , ut
ex
an-)
18
( jÇ *
antecedentibus c o n f la t , fuit c o g n ita , erg o potius ab illo ,
quam a Chaldaeis, hanc doctrinam accep b fe videntur P r o
phetae.
J e f a i a se tia m , qui ante captivitatem B a b y lo n i
cam v i x i t , clarisfime de refurreclione mortuorum v a tic i
natus eft c. 26; 19.
H e f e k i dcap. 37: j. ad 10. atque
D a ~niel c. 12: 1 - 3 . n o n minus evid en ter r e fu r r e ß io n e m
mortuorum cecinerunt f ) .
Et licet hi Vates captivitati
Babylonicae interfuerint, ob rationem tamen allatam p o
tius flatuendum e ft, eos a M ofe aliisque fuoe genris S c r i
p t o r ib u s , captivitate Babylonica antiquioribus, quam a
Chaldæis dodlrinam de immortalitate animarum , quæ
fundam entum eft r e lu r r e clio n is, accepisfe.
N o s quidem
n o n fugit, pofl
G ro tiu m
, plurim os noftra trrate c e le b e r r i
m o s T h e o l o g o s & P h ilo lo g o s , citata Prophetarum va ti
cinia explicare de liberatione Ifraëlitarum a captivitate &
r d h t u iio n e reipubiicae J udaicæ , fed pofita veritate hujus
in?
/ ) A m m o n c o n c e d i t q u i d e m , c i t a t a m d i f t u m (ffe fa ic e n o n h i t e l l i g i p o t u i s f e , ii n e g e t u r , r e f u r r e ë t i o n e m m o r t u o r n m ipfiu s t e m p o r e c o g n i t u m f u i s f e . B ibi. T h e o l . p . 5 4 9 . I l l a m e t i a m h e i c r e f p i c i c o n t e n d r t L o u t & M icliaV H s ib id . S e d c u m p a r i m o d o in c i t a t i s d i f t i s H e fe k ie - l i s & D a n i e li s a l l u d a t u r a d r e f u r r e & i o n e m m o r t u o r u m , r a t i o n o n a d e s - f e v i d e t u r , c u r , p r æ e u n t e G r o t i o , q u i h e i c P o r p l v j r i t i m f e q u i t u r , A tt i - m o n a l i i q u e ab i p i o a l l e g a t i r e c e n t i o r e s p. 5 5 1 . illa d i f t a , in p r i m i s p o - l l r e i p n i . i , t a n t u m d e p o l i t i æ J u d a i c æ r e i l i c u t i o n e , n o n v e r o q u o d a m jnod.» ' d e r e f u r n 6 t i o n e m o r t u o r u m , e x p l i c a r e v e l i n t . D e v e r b i s t a m e n B flf ' .ic lis n p p o f i t e d i x i t T e r t u l l i a n u s : N o n p o s f e t d e o s fib u s fig u r e t c o .n p o n i, f i no n i d i p fu m o s fib u s e v e n tu r u m e ti a m e s je t. P r æ t e r a l i o s v e r o .-u d-eos & i p f u m S p t H o t z a m , M e n a s f e B c n I f r a e l e x i f t i m a t î m a - n : f e ß ‘s f u m t e ß i m o n i u m p r o r e f u r r e f f i o n s m o r t u o r u m p e t i e x D a r . l u : 2. 3 . d e R e fu r. L . I . C. 3 : 4 . S i b i c o n t r a d i c e n s G r o ti u s q u o q u e fatetu» *, C h r i ß u i n h o c o r a c u l u m J la n i e li s r e f p i c e r e &: o p t i m e i n t e r p r e t a r i !Y!arth, 1 3 : 4 3 . 2 5 . 4 6 . a n n o t a t , a d h . I. Tn h i s v e r o d i & i s c l a r e a g i t u r d e r e i u r r e b b ' o n e e x m o r t u i s , q u a r e a Cu r celice
0 u t r u m q u e R o - fe n r .u iile r o a u t ^ m p r i u s , u t p a r a l i e l u m v e r b i s D a n i e l i s c i t a t u r . I n t e r v e r b a e t i a m C h r i f ti J o b . 5 : 2 8 , 2 9 . & D a n i e li s l o c . c it . m a n i f e r t u s e f t p a r a l i e l i s m u s r e a l i s .interpretationis, contendim us t2men, eandem fundamento
ca r ere, nili c o n c e d a tu r, Prophetas etiam refpexisfe refur*
re£tion em m ortuorum ut cogniram. Res e n im , cui ali
quid asfim ilarur, debet aeque nota, im m o notior esfe e o ,
quod per fimilituclinem & comparationem cum illa eft
illufirandum.
E r go mfi do&rina de refurre&ione m o r
tuorum
lfraëliris
nota fuisfer, non inde defumtis lo
quend i rationibus uti potuisfent V ates, ad animos illo
rum e r ig e n d o s , jugo captivitatis presfos. N ifi Prophetae,
in di£lis citatis p o lu isfe n t, mortuos olim vitæ refiiruen-
d o s , ficu ln eum , im m o nullum in illis esfet argumentum,
ad p erfvad endam Judaeis reipublicæ fuae reftitutionem fu
turam.
Sed quid multis: e x praeced. confiat, Jobum e x
c o g n ita fibi refurre£fcione m o rtu o ru m , dudum folatium
& lev a m e n dolorum petiisfe; ergo nulla eft ratio negan
di , P rop h etas eod em pofiea folatio permulcere potuisfe
Judaeos; aur fiatuendi, do& rinam de immortalitate anima
rum <
5
c c orp oru m refurredtione, illis primum in captivi
tate B ab ylonica innotuisfe.
N e q u e v e r o reliquorum om nium antiquisfimorum
p o p u lo ru m prim i fuere M agifiri ^ ) , qui illis facem prae»
tule-g ) D o & r i n a m d e i m m o r t . lit a te a n i m a r u m , & c u m illa c o n j u n f t a r e f u r r e c t i o n e m o r t u o r u m n o n a n t i q u i o r e s o m n e s p o p u l o s C h a ld æ is a c c e p t a m r e t u i i s f e i n d e c o n l h i t , q u o d h æ c c o g n i t a fu e rit n o n fo lu m an - t i q u i s f i m i s P e r f i s & M a g i s ; h \ illiu s q u o q u e v e flig ia d e p r e h e u f a a p u d S i n e n f e s & A m e r i c a n o s q u o r i u c u m C h a j d æ i s c o m m e r c i u m d e m o i v f t r a r i n e q u i t . A m r a o n G e v i f e n f c h ft. p r a f t . T h t o l . p a g , 3 0 4 . 'G "aecis q u o q u e r e f u f e i t a t i o a m o r t u i s • ifa e ft d e r i d e n d a A d - 1 7 : 3 2 . fe d ip f iu s t a r n e n p o s f t b i l i t a s &: e x fi. e n t i a a g n it a v i d e t u r illo r u m fa L u lis, q u i b u s f i n x e r e B a c c h u m , H i p p r . i t u m , C a f t o r e i n , T h e f t c u n : , r Mosque a b i n f e r i s r e d u c e s fuisfe . V a k v r / a u t e m l«œ f a b u l æ ; lic r ad :.las ii> h a c c a u s f a , n o n n u l l i e t i a m p r o v o c a r e f o le a n t. C o n f r . H u e tii O u æ f t . A l n e t .
1
. 2. c a p , §*. 73. P o s f ib i iiti’S t a m e n r e f u r r e f l i o n i s a tatio r« t o nf o l u m c o n c e d i v e r u m e t i a m o f r e n J i p o f e f t : fi e n im a d f i r u r u u r : D e u m o m n i a a x n i h i l o c r e a y i s f e , m u l t o m u g is a d f i r m a n d u m , iilum c o r p o r a
/
