• No results found

De correctione elementorum Veneris et Mercurii ex observato transitu per solem. Disquisitio cujus partem tertiam venia ampl. facult. philos. Ups. p. p. mag. Axel Theodor Bergius et Gustaf Mauritz Lundquist, Sudermanno-Nericii. In audit. Gustaviano die XI

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "De correctione elementorum Veneris et Mercurii ex observato transitu per solem. Disquisitio cujus partem tertiam venia ampl. facult. philos. Ups. p. p. mag. Axel Theodor Bergius et Gustaf Mauritz Lundquist, Sudermanno-Nericii. In audit. Gustaviano die XI"

Copied!
12
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

DE

CORRECTIONE

ELEMENTORUM VENERIS

ET

MERCURII EX

OBSERVATO TRANSITE

PER

SOLEM.

DISQUISITIO

CUJUS PARTEM TERTIAHT

VENIA AMPL. FACULT. PHILOS. UPS.

P. P.

mag.

AXEL

THEODOR

BERGIUS

ET

GUSTAF MAURITZ

LUNDQUIST,

Sudermanno-IVcricii.

IN AUDIT. GUSTAVIANO DIE XI APRIL. MDCCCXL.

H. Ar M. Sr

U P S A L I JE,

(2)
(3)
(4)
(5)

17 Cos«

f

dN

dnzz < Sin

(P—p)

206265 Sin a l

K

1

dh

+

BtmsAd^\ih'

dh

j

w

dN

*ed —zz m Sin <5 Sin 9Sin h Cos / -4- ni Cos

9

Cos

h Cos

/

zz

dh

dCos<p

c? Sin

<p

et zz—

Tang

<p

sed

ex

(c) obtineraus

dA dh

d Sin <p

Sin

(P—p)

dM

dh B

Tang

A

dh

<*M n

et zz mSin d Cos 9 Sin h Cos l— m Sin 9 Cos hCos /zz G

dh

proinde, si sit

dh'

error expressus

in

minutis

graduuni

secun-dis,

dn vero in minutis

temporis

secundis

exprimi

debet,

ha-bemus

CosCO Sin

(P—p)

dn zz

(P-4-

G

Tang cp)

dh

et postremo 13751 Sin a

valor

ipsius

dx ab

errore

in temporis observatione

dependens

dx

(

Cos

o

Sin

(P—p)\

(

1

-äzjl

i

Li

Tang

cAdh

.

(B)

dh 137 5 1 Sin a /

l

j

quod

tali modo

exprimit

correctionein ab errore in

temporis

observatione

dependentern.

Yalor vero

ipsius

du ab

errore in

ipsa

quantitale

/,

qua?

latitudinem reductam loci observationis

exprimit, erit

(6)

18 dx Cosa» /

dN

dCosq>\

w — dl zz

j

Sin

(P—p)

-

-j-

^

Tang

A

———

I

dl

dl 206265

Sin

o

\

dl

1

°

dl

)

_ ö

Cos

®

.5

Tang

——— zz

Tang

cp

Sin

(P—p)

al dl

dN"

sed: — zz Cos <5 Sin

9

Cos l —m Cos

9

Sin h Sin /

dl

-j-

m

Sin §

Sin

9

Cos h

Sin

/

zz

H

-— Cos d Cos

9

Cos /

4-

m Sin 9 Sin h Sin l

dl

1

+ m

Sin d Cos

9 Cos h

Sin /

zz

I

ideoque:

dx Cos co Sin

(P—p)

(

)

^rf/=-^S^?{3

+

iTan^P'

• •

(C)

quod exprimit

correciionem

ab

errore

in

lalitudine

correctå

depcndentem.

Si ponamus

Cos

A

rz

1

,

quod sine

aliquo discrimine

face-re possumus,

obtinebimus

valorem ab

errore

distanlise

cen-troruni

dependentem

dx d

'x Cos a» / „ „

dCoscp

,

\

— dA zz 1 B Cos cp

dA

Hh

B Tang A

dA

i A 206265Sin a\

ö

dA

)

d Cosqp „

Sin2

qp

dA

Sed: dA= dA Coscp

Tang

A

*

et

proinde

correctio

ab

errore

in

distantiå

centrornm

depen-dens

dx Cos co BdA

dAzz ; . ...

(D)

(7)

10 Si de contaclu limbi

utriusqne

agitur,

erit,

mentione

de

inflexione

*)

non

factå

dAzzz.dA ±

do-Si de errore in latitudine

geocentrica

quseritur,

haberaus

dx Cosco / d

Cos

cp dl Cos a» /„

„d Cos

cp \ dl ~— —

I

B

Tang

A

Sin

co

1

206265 Sina \

dl

J

dl dx

Cos

a

ideoque:

dl

1=2— . „i p

Sin

(co

+ <Jp)

dl

.

(E)

dl 20626o Sin aCos cp

correctio illa est ab errore in

latitudine

geocentricå

dependens.

Tali modo etiam invenimus

correctionem,

qese

aberrore

quo

dam

in

parall.

Solis

et

planetaj oritur, posito

Cos (P—p)

dx d

(P—p)

Cosco d

(P—p)

206265 Sin —-

ffiV--[~

M

TangqpJ

(dP—dp)

.

(F)

in u

)

Correctio ex errore in motu

horari

erit

dx nda

— da

206265 Sina sed 3600a=a et 3600

Sin

a =

Sin

a

da da

ideoque:

=——

et

proinde

Sin a Sin a

(8)

20 dx n. da , _ — da — ♦ . . •

(G)

da 206265 Sin a

V

'

%

Si in dnbium vocares, num

rectå

omnino

computatione

in-clinatio co esset

definita,

(quod

quidein,

si in

computandå

bonis Tabulis usus fuisses, haud facile aliter accidere

posset),

voluinus tamen earn quoque

correctionem

exprimere,

quae ex illius variabilitate

profluere

posset;

erit

enim

hoc casu

dx «

Tang

co ,

Cos

co / dN

dco zz dco

(

Sin

(P—p)

d«i 206265 206265 Sinn

V

V

lJ

dco

d Cos ®\

—Sin l Cos

w -4- B

Tang A

|

du

do>

)

Sed per

in §. 3

demonstrata habemus

et inde: Cos

9

Sin co Cos £ Cos co Sin £ Cos L

Sin 9 — 1 —

Cos d Cos d

Cos co Cos £ Sin coSin £ Cos L

M

Cos <5 Cos d

d$\nQ dCos 9

ideoque:

dco

Cos 9

dco

et

dco

zz: — Sin

G

du

dco dco

Si difierentiamus

quantitates

M

et

N (§.

9)

positis

Sin

G

et Cos9

variabilibus,

erit, si in

his

formulis

valöres,

quos nu-per

invenimus,

substituanius

dJV dM

— t

zz— N

dco dco

(9)

21

d Cosqp v

/

. \

B

Tang A

zz

Tangcp(

A^Sin(P—p)

SinwSinÅj

dx nT ang a

ct

denique:

•— dozz — da

da 206265

Cos

\

M Sin

(P—p)

Sin 1 Cos

co

\

.

(H)

206265Sina \

V

u

/ K

'

-Tangqp [ATSin

(P—p)

Sin

coSinÅ]^

da

Si

longitudo

Solis

minus

recte

esset deterininata

L_(Sin(^)

dx Cos co / dN habereinus: — dL zz Sin

(P—p)

— dL 206265Sina \

V

1

'

dL

^ m

d Cos

G£>\

-f

B

Tang

A

———

dL

ulj j _ _

„d

Cos

<p dM

»ed: B

Tang A

——— zz

Tang

cp

Sin

(P—p)

—— et ex

(e)

dL dL

Cos 8 Sin

9

zz Sin co Cos£ Cos a Sine Cos L

Cos 8 Cos

9

zz Cos a Cos £— Sina Sin £ Cos L

Ex ElementisveroAstronomise est

cognitum Sin

dzzSinfiSin

L

et exinde:

d Sin dzzSin sCos

LdL;

d Cos

8 zz

Tang

8 Sin

e

Cos LdL

d Cos 8 Sin 9 zz— CosaSin £Sin

LdL;

d Cos 8 Cos9 zz Sin coSin £ Sin LdL

sed: d Sin d Sin 9 zz Sin QdSin 8

-J-

Sin 8d

Sin

9

Sin

9

Sin £Cos L Sin 8 Cosco CoseSin L\

(10)

22

d Sin <5 Cos

0

zz

Cos 0 d Sin 5

,-j-

Sin

5

d

Cos

0

(Cos

0

Sin

e

Cos

L

—j—

Sin d

Sin

co

Sin

e

Sin

L\

\

dluj

Cos2 <5

'

Cos d

)

Sit: R zz— Sin w

Cos d Sin

L Sin /

Sin

h Cos l (Cos

w

Sin

L

Tang

d Sin

0

Cos L)

-f-

Cos

h

Cos/

{

Sin

d Sin

w

Sin L

Cos 0 Cos V

+

Cos <5

:)

et: S— Cos oj

Cos d Sin

L Sin

/

Sin

h Cos /

(Sin

co

Sin

L

-{-

Tang 5 Cos

0

Cos

L)

Cos h Cos

/

^Sin

d Cos

co

Sin L

■ : -

-,

Sin

0

Cos Ls S-f-

R Tang

cp^

dL

.

(/)

Cos d dM Sin s dN Sin s dL Cos

cT

dL Cos

5'

et

postrcmo:

dx Cos o)

Sin

e

Sin

(P—p)

dL 20G265

Sin

a

Cos d

Talis est valor

correctionis,

quse

ab

errore

in

Iongitudine

Solis

proveniat,

quaj

tarnen,

ut

Astronomie

scientie

est

hodi-ernus habilas,

sine

ullo

discrimine negligi

potest.

Considerati

nutem nihilo minus necesse est

variationes

longitudinis

Solis

a momento

conjunctionis

ad

momentum

observationis.

Nihil

vero håc re facilius est, neque

aliud

opus est, quam

ut

pro

dL n

subslituamus .niotus hor. Solis et formula

illa

tunc

(11)

23

Cosco Sin s Sin

(P—p)

erit ~ — Sin a Cos d dx H U

IL'3600

(s

+ ff Tang

,)

ö]

(*)

Correctionem quoque

in

medium

proferre

debemus,

qute aberrore

quodam

in

ratione axium

telluris

oriri

posset,

de

qua

quidem re Astronomi non oinnino consentiunt, ita ut

Mauper-tuis

*) illum induxerit 177:178

,

alii

vero

199:200.

New¬

ton concludit ex theoria virium

centralium, illani

rationein esse

debere 229:230.

Ideo correctionem illam proponere

voltimus,

qüse

ab

errore in

ipsa

ratione

axium

terrestrium

exsistere

deberet.

Hunc

ad finetn habemus

dx

j

Cos

co

(

, _ v

dN

.

dCosi

dm Sin a

et eådem ratione, qua antea

usi

sumus,

si

(dN

Sin

(P—p)

dCosq>\

T

+

S Tang A

-~~-dm dm

)

dM , ■ A

rr:—Sin

Ö

Sin h Cos /— Sin <5 Cos

9

Cos h Cos/zu— P

dm

dN

— zz: Cos

9

Sin h Cos l —Sin d Sin

9

Cos h Cos l zz: Q

dm

proinde:

dx Cos co Sin

(P—

p)

— dm zzz

Li

dm Sin a —P

Tang

dm

...(/")

1) Mauperinis Discours sur Ia parallaxe de la lune pour perfectionnei la theorie de la Iuue et celle de la terre Paris Ijii pag. 53 sqq.

(12)

2\

Illa autem

aequatio

non

nisi

partem

correctionis exprimere

potest,

quoniam

animadvertere

debemus, /

noti

latitudinem

ve-ram indicare sed

latitudinem reductam

et

inter

has iliam

rela-tionem

(§•

3)

exsistere

m

Tang

/

zzz

Tang låtit.

ver.

ideoque

rationein axium etiam in latitudine momcntum facere ita ut sit

dl

Sin Idm-f-m -— zzz o■et

dl

zzz—

^

Sin

2

l

dm

, .

(g)

Cos l

et si liunc valorem in

aequatione

(C)

substituamus

hasque dua*

partes

eonjungamus,

erit

dx Cos c»Sin

(P"—p)

/

j =

(Q-.

dm zzz— —

(Q—

5

H

Sin

2

/1

dm Sin a

1 ^

3

1

Tang

cp

(P

-J-

5

/ Sin

2

/)^j

dm

Correctiones, quas

hisce aiquationibus determinavimus, ab

errorre

parallaxium

particularium

Solis

et

planette

et motus

ho-rarii

hujus

posterioris

dependent.

Considerari

tarnen

etiam

o-portet

variationen!

parallaxis

planetae

tempore

ab conjunctione

ad momentum observationis peracto.

Nihil

aliud

huic rei

est

opus quam

ut

tequationes

et

eonjungamus

et

in

illis

ponamus

n

dpy zzz o,

dP

zzz .var.

hor. para!.

3C00 n 2 Sin «

et dazzz — var. hor.

paral.

Ltenim

propter are-3600 Sin P

as

temporibus

proportionales,

habemus

quam

qroxiine

(Parall.

planelaj)2

Mot. hornr. Zzz —— mot* "or- me"* • •

(")

References

Related documents

illum, quo ipse rnovetnr, Solem videbit in piano projectionis moveri in ipsa intersectione inter planum projectionis et hunc conum, dum planeta uniformiter in rectå inovetur,

Ponamus igitur, minimam centrorum distantiam in certo loco observatam esse et Å-|-d% latitudnem ex illa observatio- ne deductam; aliovero loco distantiam minimam centrorum

E loco observatoris ad centrum solis ducatur recta, quee planum projectionis in puncto R secet;. recla vero illa ex plani projectionis motu diurno

The NICE guidelines recommend cognitive behavioural therapy (CBT) for body dysmorphic disorder but most affected people do not have access to this treatment Internet based CBT is

Utöver sambanden ovan pekar resultatet av denna studie på att det inte finns något som stärker att sambandet mellan hög grad av samarbete och kommunikation (H7) samt

While literature on product development projects has investigated knowledge integration as a variable which has an impact on project performance (e.g. Hoopes, 2001; Hoopes

The annual report should be a summary, with analysis and interpretations, for presentation to the people of the county, the State, and the Nation of the