^ F. F. S.
Diftertationis,
~IG1A RI-
PASSIONE DOMINICA
Luft rat ii rae,
PARTEM POSTERIOREM,
Cum confenfuIn AmfltsfimA Facultatis Pbilofopb,
Regia Academia Upfälienfi, PR£SID£
VIRO CELEBERRIMO,
Mag.
P B T R OEKER MAN,
Eloquent. PROFESS. Reg. & Ordin*
PRO GRADU
Publico examini medefte committit,
Alumnus Regius,
PETRUS AND.OSTROig£>£3!©3t33! /
-GOT.HUS.
In Auditorio CaroLAnnoMajori, ad diemXIX. April.
MDCCXLVI.
Horis, ante meridiem,fihtis.
UPS A LIA2.
.<
m
pJurimumReverendo VIRO, ntqti
DOMI NO
.ANDRE,®
COMMINISTRO, in Eneby &Kifajam diumeritiftimo,
PAKENT I OPT1MO,
quovis übfequiOy ad eineres usque> c&lendo.
INgratus
Indulgentißtme,ego effem fane
in me promerita,dicendus,
occafionefi Tua, Pater
quali-bet data, velnon praedicarem, vel oblivionidarem.
Hinc, ne iners tantorum beneficiorumajftimator videar,
neve illud Senecas: ingrato nil ingratius, de me ufurpe-
tur; faciam quod mearum eft partium. Quid veroillud?
Numne gratiam referre mens eft? Vellern fane, fi pos-
fem: aft, quod doleo, defunt vires, Quum ita fit, ani-
murn Tibi offero, fingula Tua, Parens DileEiiJfimc, a-
moris documenta fervantem & nunquam non fanélifti-
me fervaturum. Videlieetin memoria hasrebit fempiter-
na, Te,Genitor Qptime, mihipuerulo, fendamentain«
ftillaffe artium liberalium; Te fimul progreffus meos,.
meamve felicitatem, commodis Tuis cariorem duxifle.j
Te denique me, in hunc usque diem, Tuis ornaffe &:
auxifie facultatibus. Tibi itaque,ut, poft Deum, hanc
debeo vitam; ita vitas rationem bene inftitutam. Acci- pias, quod enixe obteftor, pagellas hafee, Tibi eonfe-
cratas, tanquam reverentise & pietatis indices. De ce-
tero Sumrnum Numen venerabor, velitTim, Cariffime
Parens, multos per annos variis conflieftato morbis, ca-
niciem concedere placidam & vitam longiorem, in me-
um noftrumque omnium gaudium, fulcrum & folatium
maximum. Egovero, quoadvixero, permanfurusfuia
OPTIMT PARENTIS ♦.
Filius obedicntijjimus
PETRUS And.
—
§/ VIII.
.Ucie,prioriDifputationisnoftraepar- ticula, difteruimus, perpendere (i
volueris,B. L.,non negabis, opi- nor, Romanos fuiffe in pcenis in- fligendis perquam crudeles. Quip-
pe magnum edidere ftevitise ac fe-
rocitatis in eo exemplum, quod
peccantes ad columnam flagellatos
afperrimis caftigarent verberibus; quod morti addiélos,
confolatione qualibet egentes, confpuerent; quod inda¬
mnatos diras evomerent & contumelias; quod,ante eru- cifixionem, tortoribus traderent reos, ad furcam aftrin-
gendos, perque viam trädos, virgis csedendos. Aft!
quid dicam in crucem agere? Eft hxc poena,-reliquas
gravitate fupplicii exfuperans, tum qua infamiae magni-
tudinem, tum maxime qua diuturnitatem dolorum,quia
non nift lenta exftinguebantur rqörte, ligno aut aflixi,
aut ailigati. Idcirco tyrannum ita loquentem facit Rru-
<Jentius a):
- Non volenti imperliam.
Prüftetur ut mortis ot&
Cotnpendiofus exitus.
P^rire reiptim non dabo.
. Vitm tcnebo af åfferam
18 4M )*( H*
Pxnis moratam iugibus,
Et mors inextricabilis Longes dolores protro'het»
Etenim rede apud Senecam b): quemaåmodum acerbij/t'
ma crudelitas efl, qu<e trahit pcenami ita mifericordise
genus eft, cito oceidere» Crucem vero vocatNonnus c)
ihéyiurov mot iroTftov
i. e. fatum omni ignominia dignum; Cicero d)fiuppli-
dum crudeliffimum. Unde Ulpianus e): fi liberifint, ad
hefiias dari;fiferviJupremofupplicioaffici debent. Chri-
4 ftum, Salvatorem nofirum, licet fuerit ille omnium in»
nocentiflimus, hos omnes fuftinuiffe cruciatus, facrae- docet nos pagina. Iilum namque fupplicio crucis defti-
natum; aPilato flagellatumj fpinis coronatum, ac pur¬
pura velatum; ftimulis per viam adum, & vino exce-
ptum Mirrhato indicavimus. Jam vero noftris fefe offert
oculis fpedaculum, quo nihil triftius, fcilicet Deus in
trabe pendens.
a) nt^ rt<p. Hym. 2. in aqeneLaurent. ArchiLev.
b) L. 2. de Benef\ c. f. c) in cap. 1$.Job. d) L.J. in
Verr. e) ad leg. Com. Falfi.
§. IX.
Supplicium crucis, ab antiquiflimis inde tempori-
bus, a Romanis ufitatum fuifie, probatVidor in Con-
ftantino, quippe qui id ipfum vetus dicit veterrimumque,
Livioa) fi fideshabenda, hancce crucis pcenam, primis
fub regibus, ufurpatam ftatueremus. Quid, quod adfir-
mat non nemo b) crucis pcenam Tullo Hodilio fuam
debere originem. Verum objiciat quispiam Ciceronem
r), iftum in judicando rigorem ad tempora dernumTar-
quinii fuperbi referentem, nobis adverfari: ita enim il-
le: I LicTOR: coLLiGA manus : qu* non modobujus liber-
tatis manfvetudinisque non funt, fed ne Romuli quidem*
aut Nunu Pmpilii, fed Tarquinii> fuperbijfimi ac cru-
delis-
-•* ) O ( H*
delijjimiregis, iftafunt cruciatus carmina: caput obnu»
BiTo, a-rbori iNFELici susPENDiTO. Aft audorem hujus fupplicii & fuaforem primum fuiffe Tarquinium, non prcefrade contendere videtur: fed, vel favorem fibi po¬
pulärem conciliaturus,tyrannidem regis exaggerat»fuam-
ve oftendit manfuetudinem, pariter ac animi lenitatem facilifatemque; vel, fiquidem, id quod nulli dubitamus,
poena haecce crucis, jubente Tarquinio, plus folito,fre-
quentaretur, ac quibuslibet fuminum incuteret horro-
rem; hinc Tarquinio teterrimum iftud inventum, ni
valde fallimur, adfcriptum voluit Tullius. Quidquid eft,
firmo tarnen fententia noftra de crucis, apud Romanos, antiquitate, nititur talo; unde nec veretur Lipfius d) a primis liberte Romanorum reipublic« cunabulis illam de-
rivare, Dionyfii e) in primis teftimonio dudus. Hic
enim de primis Romanorum fervis, conjurationem tum molientibus, ita loquitur: dvrfaa Öl psv£% cixiuv ovå-
, Ol TUY dyogüv ä'/pSVTiC dvSPXQÅO-
7rJ(rSrj(rM UTTMTSg. i.e. illico alii quidem e domibusex- tradi, alii foris abdudi, omnesin crucem adi funt. Fa¬
cit etjam nobifcum Bynasus/^, dum ad ada veterum, quae perantiquum fuifie crucis fupplicium teftantur, pro-
vocat. Fuit crucifixio pcena perquam vilis & abjeda,
eivibus ac libero homine ut indigna| ita fervis infligen-
da. Quo fpedat Piautinum illud g):
Noli minirart: fcio crucem futuram mihifepulcrum,
Ibi mei majores funt fiti5pater, avus,proavus,abavus^
nee non fequens Horatianum b):
Si quis eum fervum, patitiam qui tollerejuffusy Semefos pifces, tepidumque ligurierit jus,
Tn crucefuffigats Labeone infanior, ititer Sanos dicatur. - -
Atne (ic quidem negamus liberos interdum, verumma¬
xim©-
20 ) o ( J#
ximopere peccåntes, mortem crucis luiflfe, latrones,pu¬
ta, & ficarios, fugitivos & populum in magiftratum con-
citantes. Uride Caliiflratus i): famofos latrones, in bis
locis, ubi grafati fiint, cruä figendos covipluribus pla-
cuit. Idem Firmicus: homrcidam, lätronem pocna affi-
tiet; iftis facinoribus comprehenfus patibiilo frrffixus in
trncem crudeliter erigitur k). Sic novinrus Scipionem
transfugas Romanos, tamquam patrioe fugitivos, cruci-
bus affjxiffe /> Hinc Cicero 7/i),ubi inCaftorem, re¬
gem Dejotarum accufantem, vehementer omnino inve-
hitur: qua crux, inquit, huicfugitivepoteßfatisfippli»
di aßerre?
~a) L. I. b) Salengre in Ihef fuo de Antiq. Rom.
Tom.3. p. c) Ortff. pr# Rabir. r. 4. d) L. T. de
cruce c. XL e)L. V. antiq. f) L.3. de morte Chrift.
g) Mil-gloriof. AB. II. Se. 4. jf. /p. />) C. I. Satyr.3.
i) L.jS*depcen. k) Lib. VI.c.31. 1) Vid. Lip/il. cit.
c. 12. ni) Örat. pro Reg. Dejot. c. g.
> X,
Proxlmum nunc eft, ut ipfam Salvatoris crucifixio-
nem, more Romano pera&am eile oftendaturj quippe
apudjudceos ufu receptam fuiffe crucifigendi confuetudi-
nem, probari nequit. Affirmant, quod non diffiteor,
nonnulli, at negant re&ius alii, quum hominis in ligno
fufpenfio longe diverfiflima fuerit. Ad Baronium quod
attinet, qui, exPhilone de fpecialibusquibusdam legibus,
homicidas in Judaea cruci efTe affixos defenfitavit, Kip- pingius a) folide illurn refutat. Sic quosdam populf
Judaici doétores, in hunc modum loquentes, eomme-
morat Cafaubonus b): nonfuit bic mos in Ifraele, ut tlavosfigerent in pedibus aut manihus hominum, qui la-
pidati autfufpenßfuißent. Hic item locus'eil,.quoin
perniciem fuam abutuntur Rabbini, hiftoriam de paflio-
ne Chrifti vel illudentes, vel pernegantes, Accedit,
4M J o C Wp
quotf tantummodo quatuor pcenarum capitalium genera, hac in gente, antiquitus fuerint ufitata7 lapidatio, vivi- comburium, decollatio & ftrangulatio. Fuaclamentum hujus divifionis oftenditMaimonides c),quando dicit oc- cifionem per gladium robur fuum exferere, cum quig
peccaret in ea, quee Deus cum vitce periculo prohibuit
Exod. c XXL 12. 14. 15. iapidationem vero fuum acce-
pifte vigorem e Levit, c. XXIV. & Deut. XXII. ftran- gulationem pcenamve ignis, pro värietate eircumftan-
tiarum e Levit.c.XX. 10. Maimonidem huncce, & pro- pter integritatem ejus & docftrinam infignem, maxime
commendat Cafaubonus. Ulterius Rabbinis, ut ut ad-
curate legitima populi Judaici fupplicia recenfentibus &
explicantibus,de hac tarnen mortis poena,tefte eodemCa- faubono, altum eft filentium Plura, fciens prudensque,
omitto argumenta. Sufpenfiönem vero Jud&orum Kip- pingius dj hoc modo defcribit: Hebrcei, quos fufpende- bant, eos primum jugulabant, ßve hiimi proftratos nervo praefocarent} ut hodiernum Tura, Mauri Indi face-
re (onfueverunt, ßve lapidibus obruerent, inde caäavera
ad lignnm pendula cftentui exponebantar, eratque hujus- mofti fufpenfio non tam [upplicium, quam Jüpplicii confe-
quens. Romani cruci affigendos, primum nudarunf; hoe ipfö naturam quafi imitando, homines, ut nudos in vi-
tam producentem, ita & nudos inde deducentem, De
qua re Artemidorus e): qaVfSp&txi ayctSov tä Tthrfd?
ti, ydp vipqtäg o <rotvgto&sis; 7ig Si ntecrfeg ßXäx-
7si yvpivol ydg FavgSvjca. i. e. crucifigi bonum pau-
peri$ quia fublimis eft crucifixus: noxium vero diviti;
quia nudi crucifiguntur. Romanorum milites Chriftum
item cruci nudum affixifTe ex Evangeliftis conftat. Ne-
farie peccantes ereélum ad lignum fepius adpficarunt
Pvosnani. Ne*npe3 cum cruciarius ad illum perveniftet locumv
4M >0 ( 1*
iocum, ubi poenam de illo fumerent carnifices, crux,
quam ipfe portarat, vel tum demum erigebatur: vel fi¬
xa etjam confpiciebatur,caufla dum diceretur. HincCi*
eero in Oratione Rabiriana/J in campo, commemorat
Martio crucem ad civium fupplicium defigi (f conftitui.
Jofephus g) idem de Judceo quodam a Romanis capto:
"O Se ßdcarog, dicit, ttfoasTafe KxroncYjyvvvai
gcv ug uvTiMt xge/JL&v rev EXexcrectgov. i, e. BafTus jus-
iit defigi crucem, tanquam ftatim fufpenfurus in ea E-
leazarum. Sic loquendi formulae exftant perquam tri-
tae & familiäres, excurfere, afcenderc, fahre & in cru¬
cem\levari. Verum raro, &quidern praeter legem,in ja-
cente crucifixionem efTe ufurpatam, monet Kippingius.
Rufius h)negat omnino quosdam cruci, in terra cubanti,
fuifTe affixos, quandoquidem id omni antiquitatis tefti-
monio deftitueretur & locutionibus veterum repugna-
ret. Chriftüm in eredtam afcendifle fatetur Nonnus i):
Eis Sogv TSTfctxXevaov, hntyov, viptäi ydiYjS,
Ofliov s^srdvvcauv. - i. e.
In lignum ijuadratum, altum terraque levatum,
Keäum extenderum. -
Verbo heic monendum duximus, ipfum Lucianum A)f
ubi deJudaeis agit, iftsec adjüngere: TOV MSfXoXoTtirpid-
vov exeiw acQitrrjv dvräv koocxwüvi, 0^ pisv töV
Etärjvixvg dica^wfsruvfai i. e. crucifixum illum praece-
ptorem ipforum adorant, Graecorum Deos abnegant, id
quod alii ab Luciano, fidei utpote Chriftianae defertore,
per irrifionem fcriptum contendunt /), alii eontemtu ac
conviciis liberaiit, (i vox rotyfclft in primo accipiatur
fignificatu pro Dodtore & fapientiae magiftro.
a) L. 2. c. /. b) Exercit. i(f. ad annal. Ectlefi Bar.
c) Préccep. 22f. Zf 22$. dj vid. loc.c. e) L 2. c.jf.f)
C*d'
««Joes».' m f) c. a. jf) L.y. Excid. ftud. h) In Harm. Ev. Tom.
j>. Vol. 2. i) L. c. k) Dialog, de Morte peregrini lom.
Jl.-edit Graevian. p. ?6I) Cfr. Traftat. Tob. Eckhar¬
dt de teftimoniis Non-Chnftianorum deChrißo p. in. ipp.
$. XI.
Romani, ad cruces funibus aduringebant alios, a- lios vero clavis figebant, bis tarnen faspius utebantur.
Lucemhuic rei feeneraturSeneca a):cum refigerefe cru-
■eibus conentur, in qnas unusquisque veflrnm clavos fuos ipfe adigit? adfupplicium tarnen afti, (lipitibus finguli pendent. Hi, qui in fe ipfos animadvertunty qmt cupi- ditatibus, tot crucibus diftrabuntur. Hinc Graecorum ytfocnqtåtåctl, quodUlpianusinDemofthenemhoc modo expiieat: rctVfcjj TrfopqkvirSai Toig yXoig. i.e. cruci affigi
clavis. Chriftum clavis ad crucem fuiffe adplicatum (atis
conftat fuperque. De qua re Artemidorus b): in ifXw
y)7mv ysyovev o foeugog. h. e. ex lignis & clavis crux confe&a elt. Aft minus neceffe erit profanos citaffe feriptores, cum ex facris literis teftem adferre poflimus
oculatum , Thomam Apoftolnm c), ita prof?ten tern,*
luv fjwj Hü sv taTg xspcrh dv}9 tcv tvzov twv f'Awv, fc} ßaku tcv idxjuhov pm hg tov tvttov täv ü uq mrevcru. Quosdam priori exfpirafie modo, vult idem
ille Artemidorus^, hic enim rovvgSrSxiy inquit, dv$$
dydfiy ydfjLov 7t£oiTOiyopévei M trjv fsrtv. i. e. cruci*
fwi) in fomniisfcilicet, viro caelibi nuptias defignat, ob
Ugcrturam. Abdias e) verbis fane expreflis indicat Apo- ftölum, Andream,ad crucem fuiflfe ligatum5 quippe re- fert proconfulem mandafle qu^/lionariis, «r, ligatisma-
nibus &pedibus, non clavis affixus, fufpenderetur, quo diutino cruciatn deficeret. Apud Romanos non fuit oui- dem defiuitüs clavorum numerus5 quosdara enim tribus
D exeru-
u )o( w
cxcruciarunt clavis; quosdam duobus; quosdam, idque
per faevitiam, pluribus. Sic Agricolam,multis cruci af-
fixum clavis, vitatandem fpoliatumlegimusJJ. Immo,
apud Plautum g) eft, qui loquitur:
Egodabo eitalentum,primusaui incrucemexcucurrerit;
Sed ea lege, ut vffigantur bis pedesy bis brachia.
Quid?incrucifixione Philomeni, manuspedesve ac de-
mum caput ejusclavis perfoderunt b). Decrucifixione
Chrifti ii quaefiveris, pro clavorum numero pugnant a-
Iiiquaternario, ternarium defendunt alii, hos inter Na-
zianzenus i)9 qui, mentionem injiciens Chrifti patieu-
tis, habet:
Tvrxvov Tpor'?ut xtipsvov Xctßüv. Lc.
Nudwn triclavi repojitwn Itgno auferens.
Supplicium apüd Romanos qui exfequebantur, fpolia ii»
dem facinorofbrum.fibi fumferunt, ut ex refcriptoDivi
.Adriani, de bonis damnatorum, conftat. Hinc miiites petufantiffimi, prsedse in/far, ve/fimentaSalvatoris inter
lediviferunt, de quareMatthäus,Marcus& Lucas,hrec
eadem verba fere ufurpant: tiitpLsgifyv ide Ipichtcc
TS, ßäXkovie$ K>.Yjfov éV dutÖL
a) De vita Beat. c. 19. b) L- 2. c.jg. r) Job. 20«
v. 2J. d) L.c. e) L.3. bifl. Åpofl. jty inMartyr. ad
di. 4. Nov. g) Moßeüar. Act. IL Scen. I h) in Mar-
tyr.addi.29.Nov. i) inChr.patient. k) Drexel.lm.
*• b 37*+
§. XII.
Titulum vel infcriptionem, qua* setatem, flirpem
nec non cauflam mortis fignifiearet, Romani, jam jam
snorituro aut anteferebant, autcruci adfigebant, velet*
jam deli&um, fceferato ad fupplic «m rapto, per prce-
conem denuntiabant. Tabulam,praeferrt folitam,notat
Eufebius a) de Attala MartyreT dicir,
XVXÅW
4M ) ° f M*
xv'xXa t$ duÖßsrfTfX, trivmog dvjov t^odyov\og, sv
& bteyéyfxiflo Ptouctfci xiog ésh AjlxÅ^go xptnctvog'
Ii. e. circumadus per amphitheatfum, tabula (quamKu- finns TCiMXX adpeIlat fiu titulum) ipfürn prneunte, in
quo Latiné fcriptum: hic eft Attaius Chriftianus. Titu¬
lum fuiflfe adpenfum probafurteftimonioDionisCaffii b),
qui fervum , heri ful proditorem, hunc in modum ad fupplicium datum éffe fcribit: $ioi Ts Tjjjg dyogdg jttl-
arjg, perdt yiotpiuiT&v ryjv dirav ryg $«w*toJrsvg
ccutS dy]XtivwV) foayuydvjog, usel pLSTCt rctvxot dvx*
CXVfoJctxv]og, i. e. per medium forum iradudus cum ta¬
bula ( titido) cauffam fupplieii indicante, ac poflea in
crucem fublatus efh Sic probat Erafmus f), veteres, dum fuppliciumde damnato quopiam fumebant, in loco fupplieii confpicuo £iriyfx(pqv feu titulum adfxiffe,quo breviter admonitus populus peenae areoexpetitae cauffam inteiligeret, eoque exemplo a fimili facinore perpetran-
do ceteriavocarentur, Cauffam interdum, praeconis o- pe indicatam effe Taurinus quidam fuo declarat exem¬
plo; hic enim,ad hipem inforo ligatus,fumo exftingue-
batur, praecone voeiferante: Famo punitur, qui vendi•
dit fumum dp Lubentes quidem confitemur in more
etjam Judgeis fuiffe mortis cauffam, voce praeconis, con- teftari, ideoque formulam reeeptam, hifee tradit Mai-
monides e): Ille, inquif, Exit Occidendus, Morte Illa, QuiaTransgressus Est Lransgressione Illa,In
Illo Loco: Et Sunt Ejus Rei Testes Ille Et Ille.
Qüi Noverit Aliquid,Ad EjusInnocentiam Proban-
dam, Veniat, Et Loquatur Pro Eo. Nihil tarnen
impedit, quo minus titulus ille, de quo nobis fermo eft,
more Graecorum ac Latinorum conlcriptus fit; quippe qui elegant!, ut femper, ita nunc omiffo verbo, brevi-
tati ftudent, uti apudMarcum: REX JUDJEORUM; &
D 2 apud
aS -tSHS ) o C H».
apud Joftannem addito nomine: JESUS NÄZARENU&
REX JUDÄORUM. Pilatus titulum Chrifto, dudum
oruci affixo, fuprapofuit; id quod ex verfcis item Evan-
gelillarum, heic mirifice confentieritium, apparet. Plu-
ribusUnguis titulum, quo praetereuntes illum legere pos-
fent & intelligere, exarabant Romani. Sic a feriptori-
bus accepimus titulum Gordii III. Imperatoris quinque.
Unguis, Grseca fcilicet, Latina, Perfica, Judaica &
gyptiaca confignatumjO5Pilatusvero infcriptiöne potis-
fimum trilingui crucifixionis cauflamindicatam voluitg).
Propter Judaeos Hebraicum adhibuit idioma, linguave¬
ro Graecafamiliaris admodum fuit non gentibus moratio-
ribus foluni, quarum pleneque linguam hancce, per to*
tum fereorbem diffufam,callebantj verumJudseis etjam,,
huc illucque terrarum difperfis, poltquam Alexander il-
le Macedo hafce regiones adierat, & deincepsimperium-
invalueratSyro-Macedonicum. Latina legebatur etjara1
injudaea, finibusve Syrise, utpote ditRioniRomanse janr
diu fubje&is. Audiamus Gretzerum h) : Pilatus, in--
quit, Ebraicisliteris titulum [cripfitt ob Judeeos, apud!
quos crucifixuseftDominus; Graccis vero &Latinis,com-
innni Romanorum confuetudine> qui fenatus confulta decreta, qu<e adpofteriratis memoriam durare volebantr
Latinis & Gneds literis non raro fcrihebant, Unde-
Prudentius /)-.••
Pilatus jubet ignorans: i, fcribä, fripittis
Digere verficulis, qu£fit fuffixa poteflas
Fronte crucis: titulusfit triplex, triplici Hugna'*- Agnofcat Judaea legem & Grsecia norit,
Et venerata Deum percenfeat aurea Roma*
Néc non Sedulius A):
Scribitur &titulus: JE/us Rexhic Judeeorum eflr Qua nihil: a detme wcets:nam ceclitus aäum.
Hof
«»* > o ( m*
Hoc Mebrsea refert, hoc Grseca Latinaque lr,gmf
Hoc äocet tinafides, unnm ter dicere Regem.
Adjungere tandem liceat Nonnum, qui ita habet:' fxÉcrov M SZTJGCLV IYjtJXV,
Kal UiÅctTog 9-qijlov faéygatys pictgTVgi yopttpcj)' Tpä[jL?m, rfasp xocAfaci Aomvlfo r/rAov toy.
h e. medium conftituere Jefum,& Pilatus vilibilem fcri*
bit teftificante ftilo infcriptionemquam vocant Latin*
titulum voce.
a) Hiß. Eccl. L.f. c.r. h) L.fq.p. m.f2j. c) A*
dag. p. m. 2fi. d) Lampr. in vit. Alex. fev. c.36* e) ln!
perec. 13. ex oper. Jad* f) Byrneus L.3. de mort. Chr.
g) Luc. 23. v.38. & Job. iß. v.20. k) Tom. I. de cruc•
t. 23. Cft. Elingii Hiß. Grete. Lingu. p. 222. i) Apo~
theof. v. 376.3'Sj. incl. A) Lib. V. oper. Pafchal.p. m.
tjfß. Vide dijfert. Mag. Olav. Sebrelii de Htulo Trilingui
Crucis Dominic. heic anno174%. habitam.
§. XIII.
Romani crucifixos morte, ut dixi, lenta de medio- fuftulere; alios,aeri verberationefada, per fiillicidium languinis vita privarunt, aljos efuriendo interire paflr funt, cuflodibusadcruces adpofitis, qui impedirent,quö
minus ex amicis quispiam adcurreret, finemque faceret
dolorum. Ita enim Eufebius a): TypxpLevci ts\ inqoit,
ifivjsq, stcroTB ml fa' dvruv fafm Aiptiatp&apmsik-
i e.fervati funt viVi, donec in iplis patibulis, fame ene*
&i perirent. Aüos feris beftiis vivos objiciebantj qua--
fe Prudentius b):
Crux iflttm tollar in aurqßr Vivmtesque oculbs offeraf alitibus.
Et Martialis c) de Eaureoii cujusdam Romana pcenar
QuaUter tn Scythica religatus rupe Prometheus:
-AßJduam minio pe&ore pavit avem$
Md0
aa «u, 48« )o( $«•
Jsfuda Caleåonio fic pe&ora preebuit urfö,
Non fal/a pendens in cruce Laureolus.
Vivebant laceri membris flillantibusartus,
Inque omni nusquam corpore corpus erat.
In epiftola Lugduncnfuim exemplum habetur maxime
horrendum d ): BÅatMx, fcribitur, hl xpSfJLtt-
erbsica itpkmro ßopd roov iicrßaXXopismv brjgiwv. i.e.
Blandina, in ligno fufpenfa, proftituta elt elca incur-
rentium ferarum Alios denique lanceis confodiebant,
idque mortem vel aecelerandi caufla, vel explorandi.
IUud inMarco & Marcelliano fadtum comperimus,quos,
ad ftipitem ligatos, clavis pedibus illorum fixis, quum praeteriiffet dies cum una nocte, juffit Fabianus judex,
lanceis per latera verberari e)j hoc autem in Salvafo-
re noftro, de quo fohannes ita: Ett/ J£, inquif, TöV
JyjcrSv hSoflsc, u; sifov dü]cv rjty teSvYjxora, % ax- rsx^xv xvts tu (tné/.yj- d'/x h; tüv <rgutiut&v xoy-
yYj dvTü TYjV TtXsvgu» hvjrS. Quippe milites, quum
Crurifragio latrones interemiiTent, ad Chriftumlimiliter,
crura ejus fra&url, acceiTere; verum, quod videbam:
eum jam mortuumeffe, illud omiferunt. Malitiam mi-
litum fcevitiamve merito indignamur; quippequiJefurrr,
in medio pendentem, prscteriere, ad extremumque,ne-
fcio quo beneficio Polyphemeo, fervarunt, quo diutius
eum in cruciatibus detinerent: ad quem ordine ut per-
venerunt, nulla commoti mifericordia, corpusfan&iffi-
mum, tot tantisque laceratum verberibus, ut fupra ni¬
hil, hafta perfodiunt. Qui apud Romanos ligno addidi
fuerunt, cru^fragii tormentum nonfubiere, eratcnim
ut vile & abje&um, fevum & fervis deftinatum; ita
pcena etjam capitalis, a reliquis omnibus diftin&a. In«
dicatur id ipfum his Senecxf) verbis: magnam rem fr
ne dubiojecerimus,ßfervulum infelicem in erqaftulum•/_
4H )ef t* *9 mifetimus. Quid properamus verlernte ftatim^ truts
protinusfrangere?' Liberi interdum hac quoque aiKcie-
bantur tortura, aft vel flagrante vindicantis ira,vel cri-
minis atrocitate id exigente* Sic, jubente Cornelio Sylla, M. Mario Grafidiano, abfciflis manibus, crurs confringebantur g>. Dolorem necis hujus oftendunt
fatistam voces, adhibitae aJobannek), XOLTdytw fcilieet
& GWTgißsiVy quam ipfe crurifragii modus,qui vel mal-
leo peragebatur, vel baculo ve&eque lapideo, idque
tam vehementer, ut offa quaelibet afperis perfringeren-
tur i&ibus i}.
a) L S'c- $- I) 9«^.hymn, XL c) Lib.fpe-
ffac. 7. d) apud Eujeb.L. f. c. 1. é) in Martyr, ad (f,
i$. f> L3.de Jra c.32. g) Seneca L c. top* it»
h) c. ig. v. 33. & 36. i) vid. Rujius, in Harmv Evanty
lem. 3, VoLz.
{. XV.
Demque ad extremam fcenam properarrms, fepul-
furamloquor. Komanorum legibus caottim erat,nequis crucifixos terrse mandaret, quippe corpora eorum ve!
Belfiis, etjam poft mortem, offerebanfur, vefin crirce Gontabefcere fofebant,. & folis sefadifTolvi ne cnan pfu-
via.. Quod nobis Pofycrates, cruci ab Gronte fraditus,
fuo commonfirat exemploT de quo ValeriusMaxim, aj
ita: pntres ejus artas, fcribit, &tabtdo ermre manan- tia membray atque illam Levernr cui Neptunns annahm
manupifcatoris reßimeraty [itu marcidam, Samosf /k-
tis ocultSf afpexit. HineiEIucf Lncani Laqueum nodosque nocentes Ore fiio TTipit, pendrntia corpora carpfit Abrafttque cruces, percnffaqne vifcera ntmlts
Vulßty& incoBas admijfö [ole medidhr,
låzmdblervo teflaturÄrtemidorus c): rt£TiOtpMtL
>ÄlgT