De conformitate conjugationis Arabicæ atque Hebrææ dissertatio, posteriorem cujus partem, venia ampl. ord. philos. Upsal. p. p. mag. Justus G. Bexell ... et Adamus Rosenblad, stip. reg. Uplandus. In audit. Gustav. die V Dec. MDCCCXII. H. p. m. s., P. 2

DE

CONFORMITATE

_{CONJUGATIONIS}

ARABlCiE ATQUE HEBRASÄ

DISSERTATIO,

^ ' / 1 / - , • _ •

POSTERIOREM CUJUS PARTEM?

VENIA AMPL» ORD. PHILOS. ÜPSAL.

p. p.

MAG.

JUSTUS G.

BEXELL,

S. TH. CAND. STIP» REG.

* i

ET

ÄDAMUS _ROSENBLAD,

STIP. REG. UPLANDUS.

.

IN AUDIT. GUSTAV. DIE V DEC. MDCCCXIJ.

H. P. M. S.

U P S A L I JE ,

\ a MONSIEUR, LE BARON

GUILLAUME

_KNOKRING,

ET \ a MADAME, LA BARONNE

ELISABETH

™ KéE DE

GRIFENSTEDTj

MONSIEUR ET MADAME!

En me souvenant de Votre _{proteélion, par laquelle j'ai été Ungtems}

heu-reux, _{je m'empresse de Vous faire connoitre} mon obligation et ma vive

reconnoissance. Daignez agréer cette foible marque des sentimeas

respe-Äueux, avec _{lesquelsj'ai l'honneuf d'etre}

,'. . . - .- i

MONSIEUR ET MADAME!

Votre tres humble et tres obéissant Serviteur

I

/Jt.

§.

IX.

Pro _{fignificatu ac forma Hebraeorum Ripkhil ac}

Rnphhal cum Arabum qüarta Speele ex omni numero conlentiüht. Vis et)im _Speciei in utraqde lingua eft:

effediva, atque, ut Hebräei n praefigtmfc

radici,

ita Ära-&

bes Verbo _primitiyo

_{f addunt}

_{prostiaefcicuiD.}

Ad.

J-Ö.

_Pasf.

§. x.

Hebraeorum _{Hitpahful Hotpahhal cum Arabum}

quinta Speele pro vi habituque prorfus conveniunfc. Qua® Speeles in Hebraeis habet fyilabam m zj Speciei

Pihhe-Jis _{praefixam. Arabes npn nifi *S fecuridae Speciei}

praepo-nuntcharaderifticum. _{Significatio plerumque eft recipioca.}

/ t M_{fS /} 5

Ad. 7t5|5nn,

_jJoläü,

_Pasf.

_tiopnn

_a)

c

_■;

'

_§,

_xi

z) Proprius Speciei charader eft n, fingulis commune dia*

ledis, cui tarnen Hebraei ob fomim minorem n _praeponunt» Axåmeei bans Pasftvam Formam, _per n formatam, qualem ab

omni Verbo Ad:ivo _{fingere poruerunt,}

_fibi

_{propriam, eamque}

unicam, fecerunr. Quare Pasjiva Aramcza

dici posfunt

ejusmo-di Verba. A _{fpeciebus quoquepermultis, praeponta}

_Syllabä

_nrr, alias huic confimiles formant Hebrad,

a) Pasfiva; Forma: exftat exempluni Deut. 24: 4. Cfr. Simonis Lex. ed. 2 in voce Nttu. Ceterum de Pasfivis

ejus-modi Verborum Hebrseorum Formisfuo modo ita_{agit Spinoza:Ha*} beutHebrasi _{Reciproca Verba Pasfiva. ''Cujus rei ratio eft, quod}

Pasfiva _{apud Hebneos numquam Ablativum agentis poft}

_fe

_habeut.

I it

II

_I

_I

i

I II

_II

I

f Itr 11111<i ii

I

I

i

ciprocam dj.

Quiä

re

eüTcitar,

ut

in

valorem

pror&is

P#sfivum interdum transeat Genus Addyjam.

Ad. Pasf.

§ XIII.

♦

Rarisfima in> Hebrseis exempla exlbant,

Arabum

Offiauce _{Sp-eciei conformia.}

_Sin

_{a utem revera}

_funt,

_ne

quid audoritati ipforum

paucifcas

detrafaat.

Sic

Hebrseo-rum Pithel ac Pijthal _ej huic

Speeiei

prorfns funt

_ana«»

löga. Speeiei einm in utraque

ling-ua

charader fic

cer-nitufj ut primae, litteras

radicali

x

vel

tv

poftponatur.

- '

Cete-Fbrma, lermone trita, per analogiam Acfiiv» Forint

in

^£3;

coticrefceret, fuit necesfum, unde Nophhal- (S^CO) hasc Speeiei

Forma audit. Easdem Jeges fervat alterum,

quod

in itHN;

cie-di-mus _{exemplum, Cefer um}

_{ha- binsc}

_Speeiei

_Form»

_non

in

uno tantum adfunt Verbo: ^33*Zeph. _{3: 1,}

^33

EF

_{57: 3;} fed et cum _aliqua

ilgni^c^tus

varietate _|n.N3

Jof.

_,22:

9}PN3

Gen. 221: _13..

dj In ipfa. Speeiei

conformstione

id pofitunv

efl,

ut pro

fignifTcatu. ab

Adivo.

jegre

fecernatur

Pas.fi.vuin. Sie

^33;, fi

per

fonnukm: fe pnltüexeßnere? _qjuas

proprio

c(i

nofio,

tractet'far,

non valde-,a Pasflvo b>N53 fe pollui ßnere difieit,

Sic

fit,

ut

in aliis Verbis h»c Forma, fit ufitatror, in 'aliis illa. In Ver«

bis iö" _{ipfa Adliva}

_Forma,

_ip

_Päsfivam

_.concr.evit.

_In

qui-bus _{ipfa Hebrae-i}

_{fermonis ratio}

_{,, omnem}

_exofa

_{dipfrthongum,}

{em-per ac ubique pro - 73

pofeit

ej jdffi.va huios Speeiei

Forma

Spn

F.f.

8:

29

odlat

>

Jtemque

Pasßva

bimn

Ef.

_Cw'y44:: 20.._G

Quibus

Formis

refp.ondet

^ Cw s

va Arabum Species

Vid. Golium

ijn. Voce

J.Å.

/å~.

==== ₁₅

Ceterum i prostheticuin addvu.it

A;

abes,

Significatio

fgepe- eft recip-oca.

y .✓ye y f ?c.i Aft.

_{JpoÄ^I. Pasf.-bur^,}

§.. XIV.

Cum Nlpna Arabum> Speele, quae non nifi ad

_Verba£

colores _defignantia,

_pertiqet,

_Hebraeorum

_congruun Pihhl ac _{Pylilal f),} Sphse^am _autem

hujus Speciei ad

Verba alius poteftati» extes.rd.unt Hebr^i* quo fit, ufc

Atftivam _{paritet ac Pasfiv&u» Formam ei}

_dem

_tribusnt.

Character Speciei in eo vertitur, quod ultima radicis £■

liftera ingeminetur ,, apud Arabes

f

prosthetico addito. Adh. _{bbtop, Pasf.}

_VrtSR—

§, XV.

Huc _{usque ab} uno eodemque primitrvo Fiehraeornm

Arabumque Speeies aequo p-rocesfére gradu , nihiique

in his _{repertmn eft djverft, nifi quod dispar linguas} icribendi _{pronuntiaudive popofcit ratio.}

_Sin

_autem ra-rior illarum nunc infra inveniatur fimilffudo, majorique exquirenda fit foilicitudine, hac

de

re minus videtur

mi-f) Piurima hujus Speciei in Hebrseis

adfunt

exemp

la

,

eacjue,

vel col.orem _{defignantia: Job. 15: 38,}

_vel

_alhis

_poteßatif,

ubi Pasflvis Form is eft locus. Sic a Primirivo btt-N Pasfiva

Jiujus Speciei Forma

Huf.

4: 3 ,

fonat.

In verbis

VJ

maxime obvenit _Speeies. 'Quam fentenri&m

fovent

R ..ctnr'bies

Philologorum plerique. Sic >0>sip pro >2>cqp

emoliutim

eft.

Itaque n-Tö ef _JOOip fono vocalium comparia,

ckirraétere

_autem

Ii

Ui•!I il

H

11 IH / |l

iii

: .1 11

mirandum. _{Quas enim fuperfunt}

Araburn _{Species, ß}

ab hac _Decima

difcedamirs, vel in _Arabica

Iingua funt

rariqres, quo fifc, nt in _{Hebrsea tenurora}

adbtic reflent

exempla, Etfi _igitur

_{FbiJciogorurn}

multi, _{analögiå duce,} refiduas _{perficrutati funfc}

Verbörum Hebrsec um _Speciec,

in hisce tarnen nihil _{Afabum Decimce}

Speciei rc_{pertum efi:} fimile. _{Qu33 etfi ita}

fint, fidei haud _{abfönuun efi, hane} Speciem tiominibus, linguam quondafn _loquentibus,

fuis-fe _{fatniliarem ,}

inque fcripfis, quas ad nos _haud

perve-nére, ufitatam. Heic _{enim, fi}

uinqnam, valet _analogia;

ceteris enim _{Unguis vicinis}

g) frequens efi: _Species,

neqne in _{ipfo fermone Hebraeo,}

quo minus hae indue-retur _{Förmå, ePc}

impedimentum.

§• XVI.

Nonse _{admodum fimiiis efi:}

uridecima _Afabum

Spichs, nec nifi ad _{Verba, colores}

defignantia, pertinet. _Nullam

in _{Hebrseis haec}

fpecies invenit _fociam,

Sin

g) Non Arabiccs _{modo, fed Ammceis etiam}

linguls

ad-fcripta efi Species. De _{Speciei ortu in}

iingua Syriaca vid. J. G. C. _{Adler, Infiif. Ling. Syriacas,}

Alton. _1784?

P- 3°.*

Ejusdem in _{Iingua Chajdcea ufus Eftse}

4: _{13 cerriitur, De Spe¬} ciei in _{Iingua Chaldasa}

geneli vid. J. Felsler, 1, c. Pars _pofi. p. B» Ubi _{igitur confiat, Speciem}

Schäphhelis Hebrasis

esfe _{(vid. infra notam ad}

litteram: _{k), haec}

Species

Ara-bum in _Hebrscam

linguam admodum _{efi prona; nihil enim}

aliud efi, _atque

_Pasßvnm

_Aramceum

Speciei

_{Schäphhelis.}

büprnp'n locum obtinef _pro

_hippv/nn.

Quas _transpofitio ante

litteram foni _libilantis

_linguas

admodum efi _{familiaris. Quib}

u_s,

aliisve _{gravioribus, duefius}

caufis, Speciem _Paradigmati

Conjuga-tionis _Hebrreas

adjungere

haud dubitavit A. _{Schultens, 1.}

c._p.262.

Sin ad Arabum _{Speciem decimam fecmdam feransgre»}

dniuir. un um in Codice Hebtaeo huic confortre exftat

exeniplnm, Pehokel hj in H'ebrseis fonat Species.

Cha-Vacter in eo _cernitur, quod féconda» radicali

ingemena-ta? o, Arabum _{atque i} Hebraeorum imprimitur _{, apud}

A-

s-rabes _{f prosthetico addito. Signlficafio, fi quid a}

Pri-initivI discedat' _{pofeilate, in majori ined intentione.}

Ach" _{btoiiop, Pasf. —}

§. xvir.

Arabum _{Speele, decima terti}a, cui in Hebrasis nihil ab

omni _{parte reperitur fimile, faciie fuperfe demus. Prae¬}

ter hasce Arabum tredecim _{Species Grammaticorum}

quidam Reeéntiores alias recenfeofc, qnarum Hebrceis affi-nes funt nonnullae.

btoph, i), btopu;,

jm

_k)

,

Stobt:p

,

t).

§. XVIII.

h)

Exéinpjutn

in

Satj&n

i Chr. 5 : 13 exdaf.

i) Per _{-analogiam Tiphhel dicitur Species , atque in voce}

Sonn Hof. ! i : _3. obvenit _cer.

k) Qure Species Hebrasa in nomine

t\pT\hpj

tanfummodo

ed _{fuperfles. Schaphkel dicitur Species, quas, j4ram.eeor11m}

Scha-pliheii ef] conformis. Vid. J G. G, Adler, 1. c. p. 3*0. Eadtm _{iinguao Chaldcece Species}

_ex/fat

_{Efr. 5 : 11»}

l) Pehcilhal et Pohalhcd dicitur _Species. Exetnplum Afö.

Fovmce in nrnno Pf 38.* 11 5 occurrit, Paefivce in Thren. 2 : m. '

§.

XVIII.

Ex hisce autem , quas enumerant Recenfciores,

A-rabum _{Speciebus etiain fuperfunt, quse rsullas fibi}

inHe-» / " isC_^ brseis inveniunt pares. Indicio funt et V-Laj,

VUiajf

2kC

/XvlA'f

_m).

^

5 " £

Idem qucque jus iibi vhidicant Hebrsei, quo fibi oronino _{proprias exflruunt formas, ubi propria Hebraei} fermoniS cernitur conformatio. Cum autem harum Spe-cieruiu in Hebraeis rarior fk ufus, neque aiiquas in

Ara-bus _{Ijbi habeant confimiles, easdem recenfendo tantum}

indicabimus. Aét.

_'bujsnn.

_{Pasf. n).}

Adb. _{, Pasf. o) Adb.}

_SpSp,

_{Pasf. p).} Adb. " _q) — Adb.

SSwpnn

r) —•

: !

g XIX

wj Cfr. A. Svanborg, 1. c. p. 29.

n) Hüpanal ac Hotpahal fonat Species, quas a Kal vel

primitiva Specie, Aram&orum mpre,

efi

formata,

fyllabå

nn

prrepofi

a. Aßiva Forina IpQlnn

Jud.

2.0: 15

adefi,

Pasfwa

ju^rt

Ef.

34: 6, pro i.

oj Pihpehal et Pohpehal audit Species.'

Aßiva Forma

in

voce twtiyu.Ef. 17: 2. exftat: Pasfwa in Pf, 45: 3.

p) Ac?iv um Pilpel in voce

bfb-t

Jer. 51: 35.

Pasfwum

Polpal ia

SidSs

i Reg. 20: 27

funt

exempio.

q) Hitpnipel

fonat

Species, quar a

Püpel,

Aramsorum

mo-re, formata ej}. Aßiva -Ivoruia in voce Jer. 4: 24

cernitur. Cfr. Job. 40 : 1.4 cet.

rj Hitpahkl dicitur Species, quse a

Pihlel,

ef}

formata.

Aßiva Forma in voce _^isnr? Prov. _{24 : 3} occurrit.

ü£

1

5. XIX.

Prseterea Hebraeis pariser ac

Arabibus Verba

funk

Qiiadnlittera s), quörum

diverfis

vocibus

coaipofita

lunt

quaedam.

Qua? Verba

apud

Ärabes

quattuor

fiftunt

Speeles,

qua-rum _qüaevis,

quartå

exceptå,

et

Genus

AStivum

et

Pas-ßvum posfidet.

Comparem autern Specierum numerum

in

Hfcbrseis

nunc non fervant haec Verba. Mutatis tarnen

punetis,

Pasßvnm

Genus hisce

indtii

Verbis

.

exemplis

conftat t).

De cetero modum fecund,cc Speciei vei Pihhelis in

conjugan-do _{fequuntur. Cum qua}

Specie prima

in

Arabibus

_qua»

drilitterorum _{Speeles prorfus ccngruit}

_u).

Si nos, furnma rerum fecuti faTligia,

finem

obtinui-mus _{propofitum ,}

id

_certe

apparebit,

_quonsque

primige-nia Hebraeorum lingua, injuria temporum

eppresfa, in

ran's, quse fuperfunt, reliquiis nativam

Arabicae

vindica»

rit affinitatem. Arabicae autern praeflantia ita omnibus eft in confesfo, ut contraria vox non in linguae

detri-metitum, fed ipirus jadicis reenrreret

dedecus.

Cujus

tarnen vénuftates non tam fequitur Hebraea, quam

aemu-D

la-s) De Verbis Qiiadrilitteris agit J.

D.

Michaelis, 1.

c. p. 121.

t) Quo,i in Participio I

Chr.

15: 27

cernitur.

u) Siquidem Hebraeorum

Verba

quadrilittera

Speciem

Pihhelis in _{Conjugando feeufi fuur, fufpicioni}

_datur,

_cadem aiiam _{Speciem, per -».■hlq}

_formatam,

_pati

_potuisfe,

_{Quod fi}

_ita

borer, ejusmodi Verböin derivatum fecundam in Arabibus

30 ! l

latur. In mira enim _{fimplicitate, Formarum Iuxunafc}

diverfifcåte _{fingulari. Inops igitur efl, fi ejusdem fpe&es} monumenta, locuples, fi ejusdem cpnfideres ubertatis

femina. _{Quorum copiå rite exftruftå, vero tandem} tra-ditur _{judicio, fitne vocalis lingua, lenique figmento, an} barbara _{atque dura, omne refragans varietatis decus.} In hane vero _{disponendi rationem non fingula}

confpi-rant ftudia. Sitne igitur analogia, quam nos in hac

Grammatices parte fecuti fumus, confulenda, an, illa

re-je<5tå, ad anomalias, converla facie, fit refpiciendum, id

nos _{alieno, eique aequiori, comtnittiriius judicio, quod ,}

ut tirocinii iftjdiulento _{aliquid fit prasfidii roborisque,} co-ronidis inftar habemus. Ubi _{analogin alluxit, ßmul omnia} lucent et rident, _{quce ante horrida et obfeura videbantur. Qiiod}

analogice figno impresfum, ab invitis quoque asßnßonem impe>

trat; _{litesque et disc}ordias termitlat: Anomalice rixis discidiisqat