Caput XXXI Corani Arabice et Suethice. Cujus partem primam venia ampl. fac. philos. Upsal. p. p. mag. Carol. Fr. Björkman ... et Johannes Petr. Schoultze Ostrogothus. In audit. Gustav. die XV Maji MDCCCXIII. H. a. m. s., P. 1

in

Sacra m Regia m Majestatem

SPECT at £ fldei VlRO

MAxiME Reveresdo ac Celeberrimo

Domino

mag.

JOHANNI

BÄR

WALLMÄN

AD. REG. GYMN, lincop. s. s. theol. lectori

ECCLESI./E LANDERYD pastori et pr^epesito.

FAUTORI OPTIMO

SACKUM

Voluit, deburt Respondens..

IN

Sacram Regia m _Majestatem

Spectatje FideiViro

MAxiME Reveresdo ac Celeberrtmo

Domino

mag.

JOHANNI

BAK

_WALLMÄN

AD. REG. gymn, lincop. S. S. theol. lectori

ECCLESliE LANDERYD pastori ET pr^epesito.

FAUTORI OPTIMO

sackum

i

Voluit, debuft Respondens.

m

H 6 G Å D L A

E N K E F R U

HEDV.

CHRIST.

SCHGULTZE

FÖDD

_{:NX>2EUDJEJCJL}

; r 1 '

: t ^ - • j'

MIN HULDASTE MODER!

iU - 1 - • .

Eder _{Helgas dessa blad, såsom en}

ringa gård af skyldig Vördnad och Tacksamhet

af Eder _{Lydigste Son}

CAPUT XXXI C O RANI

arabjce et suethice.

Verum

pulchrumque cognofcendi

defiderium

quum tan¬

dem _{opinionum delevit commenta,}

_{hominumque ita}

ani-fnos affecit, ut id _{quisque, quo fuerit liberior, ubique,}

etiam cum Muhaminede in fpecu montis Harae fequatur

et _{dignum judicet, ad quod anitnum}

fuperftitionis

immu¬

nem acriter attendafe: nemini quidem, Arabutn divitias

et felix _{ingenium cogitanti, mirum videatur, nos}

fpeci-men aliquod edituros, caeteris

Coranum

praeoptasfe,

qui et veneres illius miremur,

interdum

etfi lafciviant

et Corano _ignorato, ténellos in Arabum litteris

fa&um

iri fateamur _{progresfus. Tempora Certe}

_{deleétus noftri}

veniam dabunt. Plurima, quae noftris moribus

repu-gnant, non Tunt contemnenda.

Multa,

quibus rerutn

aequus aeftimator ignofcas. Dicnnt, qui

Coranum

vene-rantur: —»Os—5f l_/o a)

et credunt. Id reéte nos rejicimus. Etiam _cum

male-dicentisfimis confentimus, Muhammedem, doftrinarum

quam maxime di verfarum farragine erroribus plurimum

indulfisfe. _{Ignorantia reéti potius quam culpa}

_fecisfe

putamus. Nam tempora quibus

fcripferit, fi

perpende-rimus et cultus infantiam, tum auctoris tum totius gentis Arabicae, cujus auribus orationem aceommodatam

nfinaaret, atque ipfum denique finem, quo

id

cum

pri-aus _{fpe&a-sfe videtur, ut triplici} cultu diverfos,

Paga-aés, Judaeos et Chriftianos mixtam fed communem

re-igionem doceret: minime certe in eain illoruin

fenten-:iam iverimus, qua omnein hane

doftrinam delirium

A esfe

oj Quidquid inter duas eß libri tabular,

feu

pegmata

qui->us _{continetur, Verbum Dei eß.} Vid. Gol, in

Append.

ad

irpen. Gram pag. ige.

%

esfe _{jaélent atque portentum. Contra fi inultum efc}

hujus aevi Chriltianis quod ptofit, nihil> meliora

edo-étis, _quod noceat, Coranus diceretur p aebere, a vero

id nobis alienum dici non videretur. Sed _{obiter haec} vei o a nobis _{disputata fnnt, fiaepius miratis, qui tam} acerbe ir.ulti _{Interpretes doétrinam traduxerint,}

qua, erroribus licet infefta, Muhammedes _{potisfimum patriae}

confultum voluit et cultui Numinis. _{Neque hac mercede}

Corani ledtionem commendamus. Id alio modo evinci-tur. _{Neinpe omnes ferme fcriptores Arabum, qui}

ope-ram in oratione ornanda _{collocarunt, Muhammedes}

pvae-ivit, imaginem, quam fcribendo effingerent, relinquens. Coranum nullibi non venerantur et ad _hunc,ficutad Lv-dium _{lapidem, religiofe explorare folent quascumque}

posfunt de lingua fua praeceptiones. Quicumque igitur

in litteris Arabum _{proficere cupit, ftilum Muhammedis}

penitus perfcrutandum habet. Qui licet folutior fit

in-terdum, atque, ubi homoeoteleutis indulget, plus jullo quaefitus 5 quo fit, ut tenor orationis truncatus

tavtolo-giam et obfcuritatem incurrat: faepe tarnen fublimem

invenies et Arabum _{linguse nativis veneribus adornatum,}

nec eurn cognovisfe _{umquam poenitebit. Haec meditati}

atque penuriam exemplariutn Corani, quae ad

privato-rum ufurn venerunt, _{reputantes, juvante etiam exemplo}

aliorum, non operam nos lufisfe credimus, fi caput vel

Suratn tricefimam _{primam, argumenti praeclaram , textu}

adpofito,invernaculam transflifam,publici juris faceremus.

Ad _{quam illuftrandam pauca, quae Coranum fptftant} afFerre liceat.

Sermones fuos, _{quibus divinam auftoritatem}

asfe-ruit, ad varios temporum iftorum cafus et eventus

ac-commodatos, Numinis adfhtu patefaftos, vel ab Angelo

Gab-iele tradifos, Muhammedes _{concepisfe fertur in}

urbe Mecca vel _{Jatrippa, Medina deinde vocata, ubi ab}

imi-k

■

3

inimicis fe receperat. Ab imperii

fuccesfore

Abubekero

colle&i, omnes jun&im, non, ut a

Muhammede,

fingu-li,

_(jf-JiJf

_{b) et}

_generali

_nomine

cX-=:T*a_+Jf

_cj

_nec non d) apellabantur. Hunc nos

Coranutn

intelligimus. In centum et

quattuordecim

particulas

vel

capita, quorum unumquodque

Sjej

dicitur,

_eaque

in comtnata vel _{cA_jf fj fingula diftinguunt. Caeterum} unumquodvis caput a prinuo textus,

vel praecipuo

ar-gumenti fui verbo peculiare nomen

fortitum eft.

Sic

noPrum _{g) infcribitnr.}

_Obfervandse

_funfc

etiim notae _{quaedam, reétius litterae}

Arabicae,

_numero

variae, capitibus viginti et novem

praefixae,

tres

noftro,

nempe Quse, a quo, vel quare

adpofitae fint,

va-rie traxerunt _interpretes.

_Optime

_{autem illi}

_conjecisfe

vicentur,qui per

J

j.*>\

h) vel

J.A£Laa?

(J j*f

_ij

eas reddentes, a Muhammede adjeftas _putant.

Quod ad textum adtinet Arabicum et noftram ver-fioiem , illum, qualem in Ludov. Maraccii Refutatione

Ccrani invenimus, editum, hane ad verbum, quantum

natura _{linguae Svecanae} admifit, expresfam voluimus.

A a Ett

b) Lectuva feu Legendum.

ej Codex, Uber.

dj Pr. quod difiinguit verum a falfo,

nifi

potius a

Judseor.

aut _{npVö (Sedho}

_{legenda vel idem}

_quod

_HN")]?

_leffiura)

cuu Golio 1. a. c. _{pag. 175} derives.

ej Pr. linea vel ftrues una lopidum in muro, feries,

ord$

bin: _{caput Corani. Rabb. NVnz/\}

fj Pr.figna, miracuta Hebr. fiiN.

gj Caput Loiman vel inquo mentio fit Locmanni.

hj Dixit mihi Angelus,

Ett _eapitel,

_{Lokman kalladt,}

_uppenbär

_adt

_{a) i Metca,}

ocå trettio _verfer.

1 Guds den

_hogfte

_{forbarmarens namn.}

I, A. L. M. a. Detta år _{verfer utur vishetens}

bok. _{3. Sanning och barmhertighet}

_får

_{de dygdige.}

4. b) De fom åro

beftåndige

i hånen och gifva atlmofor

famt ha/va en faß tro på det tillkommande lifvet; 5.

Des_{fe åro under fm Herras ftyreife och lej}

v a fålie. 6. Men

jj « i,

a) De Corano ejusque promulgatione ita refert

Zamcha-fcerius:

Jj.j'\

&_3f

3c\_5f

_{Q._Jf}

_{ib^-.A_sn+Jf}

_j,X])

{j—o

2^—j _{-Ä.—MA_5f *— A_i» 8^/0}

^Cs~^

L.^j-3TU

(jo

f

(y-Lc

ä_a_av <Scc. i. e. Traditum _{eft eum}

(coranum) dimisfim fnisfe

fimul totum in noble Ka dar e tabula _{cußodita (in Coelo Lp?} i-mo, _{cuique infcripra funt rerum fat«.) ad coelum}

terrae

proxi-mum _{ibique Gabrielein, librariis}

Lt-Jff

Cs&J

&

<._£=>.

K

+——*

>

^

3§C «N

jf

(JJ

^

'->3

i *o / c5 _{jo i ro} |V ■%• (z)"~"*"~~~^j—

&—X—3f

|%~ / c ra , s _ C-Oi 5 S C i— ^jl_X_i=_3f CÅ_jf

^C_X_!>

2 x£c

*—3f

I i. • / ; / " / 1 J, ig / C ) c i / C // ^ )

^

ja—3f

4

y\x

^._^_\_^_s:i+_XJ

3

C }-» SJ c° ✓ JC } ^ * s £ rO s ) j —A4

3«—;~3^,_3f

(^.—13—.-^5

^—X—ta—31

—*♦•—5-—^^

^ > s , £ , - 5 .. 5 & 5 x 5<yo ^jOv-Å

^-X_c

5

^.»cv5)l_3

> 5 c ) oro r ) „ o c. D$C ^2

s:-i_X_-Ä._+_3f

_{j»_A}

(éX—J^33

_f

_§—C^—*

(^sc^

6

gatun Dei (Muhammedem),

pvopitium fit ei

Nnmen! (^jo

pro X^Xc

&X3f

^Xjo)

fpatio

vigrtiti trium

fere

annorum

di-mifisji. ViJ. Lud. Maraccii

Refutat.

in

Alcor.

in

Notis

ad

Surain 97.

'}) Sic quoque Ap. Paulus in Ep ad Romanos Cap. 13 v. i:, 13: zrj 71_Qovevyy 7i^c,aKU^T^\rss. Tals ^Liocts _toov

dylooi Kotmvtvres. — Preces quinquies per diem, ftatis tempo-Libus, juxta dotdrinam Mtihanmiedis continuandas erant; nempe 1)

_{^s=t*.3f c^Lo}

_precatio

_matnüua

₂₎

-glnJf

_meridiana

₃₎

jia*3f pomeridiana 4) precatio tempore occafus 5)

6

6. Men den _{c) ibland mennijkorne, fom jjelf}

okunnig

for-fiajfar Jig en berättelfe, fom kittlar _{finnena, att dernied fira}

andra _{fran Guds lära och anfer den med}

foragt;

han hafier

att vänta ett _{hånfulltftrajf;}

7. Som, när vara _verfer

upp-läfas for honom, vänder_{fig bort fl Filt, att han ej matte håra}

dem, _fåfom vore han duf. Forkunna du honom ett

pinfamt

ftrajf. 8. d) De äterfom äro _{trogne och beflita ftg om goda}

gärningar

dem väntaJkona luftparker. 9, _{Evigt Jhola de der}

forblifva; Guds löfte är fanning och han är

mägtig

och vis.

i o Han

^Lo. _Eleemofynas autem, _{quibus pauperum et militum fuorutn}

inopiam ievabat, _{dupiices, fpontaneas nempe et lege Oatutas,}

commendat _{Muhammedes, Vid. Georg. Sale}

prelim. Discours

pag. 109 et fequ.

c) Audtore Beidavjeo docet Georg. _{Sale, Nadarem filium}

Harit hoc loco _{peti, qui ex Peifia hifloriam attulerat Ruftemi}

et _{Isfendiari, lieroum Perficoium}

, _quamque in coetibus

Goreisji-tarum, inulta de veterum _{perfarum potentia et fplendore}

ja-dlans, recitatam _{pluris fecisfet,}

quam quod de Davide, Salomo .

7

✓ Co y C < _{^ C - C} üoy _✓

3 t C/—A—ma__,3 _{^^«/0 (}

)A/A^.3[

6

✓ "_{Jy "} ' s-*

»•_{^ / // c} C _/ jS O / C ' £ ^

IÅUXÄT.ÄJJ

jV_X_C

^—A_*_.3

&_X_3[

yw.C

^Y_A2_A—3

5 "j S' >• ^ c i ' < y^, i 2J J

$c (J,_A—£—A> obx——

_p—ß—3

_Jijjf

_&

*5* ov—t 0 *

. - - _f. c 5 i' _i ' ?.i y? ' r " c '. »'fy

y_A_i=i._A_MA_>c

CJ-3^

1_A-JI_J| &_A_X_C

^_X_X_'i

fof^

7

° y • f > c / c / C/ CiJ ^

(JA—==> l—a_Ä_4—/^_3

5 (jl-i

w i c^ c ✓j£ . 3

Ir^j

cs-f

£ ✓ ✓ Jc <* s * xfx

_{p.——3f ofcX—*—^}

_{öj——•>—'}

' c' _{t ' ' M T} c\—c 5 l_a—A—'' (j~JcA_3l_^w"r * 9 », *" ' x- ' V»5 ' ' St ' i « y ^ ß

?$x _{jv a— —i}

_ac-Of

_^

_Jt—3f

_v»—^

_{&—L_3f.}

Ü&2* IO

■ / ii ^ _{i, .} ' _^' 5 '_{' / .} d) His verbis:

cA-=s:t-3\.a2.3[ U_.l_+._cj

U_å_ap?

^_j<A_3(

omnes, _{qui totam}

religionein

fuam amplexi

funt, inilgnitOs

£

Muhammedes vult. Hane enim in duo capita: fidem

ieu theoriam et _(9>-JO

cultum

Dei

ieu

praxin _eaque

in

quinque partes,

asfeclx

ejus

dispeniunt.

Priinum

caput

prima

comprehendit pars et quattuor

alterum.

Confesfio

fidéi;

tion _{efl Dens prceter Deum, cujus}

legatus Muhnmmedes: prima

abfolvitur parte in qua fex puncla

diflinguunt

nempe:

i) flden

in Denm _{2) in Angelos 3) in Iibros a}

_Deo

_ira

_dit

_os

₄₎

_ni prophetas ad homints divinitus

misfos

5) in

refurredtionim

it

8

io. Han _{hafver fkapat h'milarne utan pelare, han}

ha/ver fatt

faßa berg uti jorden att hon icke Jkulle fvigta med eder och

kringfpridt allaßcigs djur pä kenne, han hafver

nedfåndt

regn

ifrån kimntelen och derigenom frambragi växter af alla for¬

träffeliga arter. ii. Detta hafver Gud ß.apat; vifen ff mig

+

hvad de _{hafva Jkapat, fom ff dyrkan utom honom! ffa/ de}

ogndaktige uro i en uppenbar villfarelfe. ra. _Afven var det

han _{fom] gaf e) Lokman visdom}

_fägande:

_{var tackfam} emot

Gud; ty denfom är tackfam befordrar ßtt egit väl, och faßän

nägon

år

otackjam är fannerligen ända Gud rik nog och

ärad.

mala hominibus _{ßatuentis. Quattuor autem qua? praxin}

com-prehendunt partes, funt; i) precatio ßatis teniporibus

confi-nuanda, cum aliis inflitutis eidem _{prceviis 2") ßipis etogatio}

3*) peregrinatio Meccana 4^ ffejuniuni menßs Rhamadan. Vid. Georg. Sale y preliminäry Discours _pag. 71 et _icqu.

ef Diverfas dodlorum de Locmanno fententias _optime

cx-planavit Celeb. SvAnborg. vid. _{prooemiuni ejus ad libtUum}