Stoffe OLAO

IIi ■t 3 1 I t r r A. D. T. DISSERTATIO HISTORICÄ De

OLAO

Stoffe

'onung/

QUAM

Cpnfenfb _{Ampliflim^ Facultatis} Philofoph. in Celebri Athenaeo_Upfalieufi,

PR^SiDE

Viro Celebert, atque

ÅmftiJpmOy

Da

_LAURENtlO

AR.RHENIO,

Hift_{Profefl^ Reg. & Ord.}

Pro _Grada,

Publice _{ventilandam exhibet}

HAQV1NUS

DRAKE

femttus. In Audic._{(ar<K;Majori ad d.}

An, MDCCXXVHI,

-Horisconfvetis.

********************

S:x Rix

_Majitis

MagntFifleiVIRO,

_{Illufinjßmö}

Cofniti,

Dn.CAROLOGU-STAVO

_BIELKE,

GENERALI _MAJORI,

Provinciarum _{Norlandiaj Oed«}

dentalis

PRAESIDI ac

_GUBERNATORJ

Exoptatiffimo,

MiECENATI SUMMO»

^^J^xotnate&fillicite

qyicri

aMufaru

cultoribusmirumnoncjl» _cumiHo•

nan_oPenon

tantumfchciusßudiomtti rnetam

attingant, labqrumquefrutlus

percipiant

/ fid eilam _{adverfiis cos%}

quibus nihil _{placet, niß quod}

_ipfo*

rummofibits_eß

conveniens>

patroci-?iiahabeant. _{Mihi itaque,}

cogitan-ti.de

_{Mxc$n<ite?ßtb}

_cujusfavör

_is

_ym*

bra _{Hißoriola Ölai}

_{(SfOtffCtUttft}}

_Ü*.

berins_{frodiret. MagntimTuumN}

o-IiluftriffimeComeSi_occurebat>

rveluti _{aftrum interalla.Ignofcas}

au-tern _{Summe MSecénas.>quod tumuL}

tuariis

_hifce

_{pagellis Illuftri fiimü}

Tu-iim Nomen _{graßgere ßßinuerim.}

be venia _{hnpetranda certiorem} me

f?* ^ ^ t\ » .i

jacit injigms Tuagratia, qua clieft* tes _{ampleBi fåles,}

quorum in nume*

rutn ut etiam me

_fufcipias,

_{eß quod}

devotijßma mentecontendo. Pro Tu#

Illu{lriflima;que

tuseFamilia? omnu

gena <2f_{perenni felicitatc, calidijßmiq}

fimdereVota dum in uivis ero, noft deßßam*

Ulüftrißiitii Nominis Tui

Devcftifliraus Gliens*

Reverendt'Jtmo ■

PATRI ac DOMINO

D.n.

NICOLAÖ

STERNEL,

Norlandiarum Occidentalium Su<

perintendenti lorige meritiflimo, Venerand,

Confiftorii Hernofandenhs_{VreßdiyRegiique}

<>ymnaßi Scholarumque Ephoro Graviffimo

DigniHimo.

Promotori & Patrono venerando*\

N " t •>

PXimiailla,, ReverendisiimePater.,

bcne-volenfia, _{qua Aiußarum cultores bene}

multos Tibi _{obfirilios redderevoluißi,}

fidu-ciam mihi_{addidit, ut hafce pagellas,}

eleganttadeßitutas, Tuo Nomini confecrare

außm. _{Ignoßcas, ßibmiße} oro, audacu, ££

dfcrconatMi _veniam,

concipiam

cer-tijßmam, , ut mea fortunaTibi

Rcvc-'

rendisfime Pater_{^ßtquammaxime} commen-'data Vota_{proTua, Nobilislimieque Tuas} Familiseincolumitate_{nunquamfaceredeßnatn*}

Reverendiffimi Nominis Tui

Venerabundus Cliens,

CT

hiftoria

exo-tica* ut vita?

Magiftra,

pla-cereföletj

u-tique

domefti-ca,_qua?

acrio-res ad

virtu-tem,prudentiam &laudem

ftimu-los _{habet, ingrata elfe non debet»}

Mihivero _{cogitanti dé}

diflertatio-lie _{publica edenda,prce ceteris}

hi-ftoriola Olai

defcri-benda _{arrifit; quippe in qua} fci-tu _{jucunda ftmul ac utilia occur*}

rant non _{pauca. Sed quoniam} nonalia a meafferri _poflunt,quam

qua? dudüm a fummae eruditionis

viris

_prolata

_funt:,

_judicabif

_forte

•

aliquis hanc>

quam cernit,

hifto-riolamlevern nec fatis _dignam

fu-is oculis efle. Verum _enimvero

meum hoc in_{negotionon eft}

pro-pofitum, nova quaedam 6c

inau-dita commemorare, fed tantum

dignisfimas

ejus

res geftas

recita-re. Brevior _{fui, quia rerum 6c}

temporis anguftia, qua jam

pre-mor, non minima* ar&iores _mi¬

hi _{pofuit terminos, Rogoitaque}

Te, B» L, ut _{qux heic a me}

alla-ta _{funt, sequi}

_bonique

_confulas*

6c conatum _{magis, quam cetera} refjftcias*

$. Ih

PaterOlaifuit _Ericus,e ftemma-te_{Ynglingorü,cognomine Vidlo-»}

riofus _{©eqcrfddita di&usa}

vi&ri-cibus* _{quse circumtulit armis, ut} SÜrfHJ a fuorum _temporum anno-nx felicitate» _Optima

tametnmes*

Jtsieraty utait_Loccenius, verbi

Di-vini _{fruäus tunc renafiens, quiJu*}

,perflkionis

dominantium vi a

temporeBero?iis

tertiißtppreffusjacu-it. _{(a) Mater erat Sigrida ©COiTd*}

fctt _{/ qvae poft mortem Erici}

pri-mum _{defponfata eratOlao}

Tryg-gonidi Norvego , poftea vero ab

illo non tantum _{relida, Ted}

prae-terea _{inftgni contumelia} affeda,

idque verfuto confiiio Svenonis

ywffveßä'ägg

, regis Danici, cur

poftea nupfit. (b) Annum

nati-vitatis Olai noftri non exade

de-terminant hiftorici ; indicant ta¬

rnen eum _{parvulum patri}

mor-tuo _{fuccefifte, de quaü puerum}

fi-nu _{geftatumregno admotum}

ef-fe, unde ©ftotfOHUttiJ didus eft

a_{ßnu. Nam folitum erat} apud

Ardoos_{regibtts fbis imponereno«}

mina, a _corporis

habitu*

_morura

ratione*_{fadis, rebusque geftis pe¬} tita. Sic-etiam

_quid

_{am regem} hunc Olamn _putant

_didum

_efte

, A 2 (BMI- '

(a) Wß. rermnSvec. Lib.2,p.w.fz*

(b)Locc.cit. loc.p.fS'

Eric.

OL

UpfaL

2%-4

©üölfftftUltt#

a cenßt, quem alii,

volunt rnifTum efle fubfidio

Impe-ratori Romano Conrado _2:do,

ad-verflis_{Sarracenos, eo tempore}

ve-xantes ecclefiam Dei in Oriente*

(ir) Alii autem dicunt> Olaum,

fva-fu _{Sigfridi & aliorum prsefulum#}

cenfum _{impofuifle regno fuo}

an-nuatim _{pendendum ecclefize Ro¬}

manze_{, quem cenfum Romanum,}

ßve S. Petri denarium item Vo¬ tum Olai _nuncupatum

_ajunt*

_\d)

indeque di&um ©ÉötfönUlt^/ h. e.

-tributariurn. In_{utramque partem}

difleritNob, Oernhielmius*&dicit utrumque forlan pofTe eiTeverum.

(?) Huie noftro Olao, ex

concu-bina> vel _{potius, ut placet}

cita-to Nob. _{OernhieImio> (/jimpari} cronjüge Elda, Elia comitis cujus-dam

_Vandalici,

_{natus eft filius}

E-

mun-(c)Locc. cit. loc. p. f4. (d)

Meßejt,

Sconäl_{riuft.7o?n. jz.p.}

4t.

(?) Hiß._{Ecclef. Lib.}3.cap.8. n.48.49-■

\ _s

mttndus.» & dtiae filiae> Aftrida &

Holmfrida, quarum hxc elocata

eil Svenoni _{HaquinbJarlo in}

Nor-vegia, illa regi Norvegico Olao

S:<äo. Ex _{legitima autem}

_conjuge

Eftrida, iilia Slavorum

Obotrito-rum _{regis * habuit filium}

Anun-dum,

_filiamque

_{Ingerdam, quam}

Gerslef rex Rufllse in

matrimo-nium duxit. _(g) §. III.

Quo tempore Nofler floruerit atque regnare cceperitj

jam

pau-cis videndum eft. Nec videtur

illa res _{aliquam_*} nobis

faceffere

moleftiam, quamvis Ericus Qlai

Upf. & qui illum feqvuntur,

vide^

antur diflentire tam in

contexen-da _{regum ferie, quam}

_i)arrand£

ratione. Nos non

poflufaus

_non

Oernhielmio album calculum ad?-dere, quippe qui, ut{trenuus

anti-quitatum indagator; Ita in

ordi-ne _{regum vSveciar inveftigando,}

A % cer~

certisque annis

definiendis,

in-defefTam videtur collocafTe

o-peram. Ifie dicit Noftrum cir¬

ca o&ö _{poftremos feculi noni} annos _regnare

_coepifTe,

_(h)

Nec non_{pag. 592. & ^93. in}

Chro-jiologia ac Genealogia_> regum.*

Sveo - Gothicorum öxa&e

deter-minat _{993. annum.}

5. IV,

Ut in_{pulvereaut cafa Olao non} contigit nafci, ita quin optimis

inftru&us fuerit _artibus,

pluri-misque ornatus virtutibus* nemo

dubitaverit. Ob multa vero cum

laudatur, maximam eo meritus

eft _{laudem, quod reiigionis}

Chri-ftianae_{propagandas per}

feptentri-onem curam

_{fufceperit majorem.}

Hinc a multis _{primus Chriftianus} rex falutatur. Non _{quod ordine}

frimus

fuerit, ait Loccenius>fid qvodfrincifemlocwn inter eos

Sue-mum _{Reges habere meruerit}

5 qui

Chri-Lib. 2._{caf. S*}

7

Chrißian£

reltgiöniß

tum

devove-tant: tamfideliter in

eaperßitit,

<2f

2/zw_ßrio

in

_{populum eam}

prof'erre

laboravit._{(z) Collapfam}

_hane

re-ligionem

feliciori modo

reftitue-re non potuit, _quam

confhedera-tioneiEthelredi _{(alii El-vel}

_Mild*

redum _{vocant) RegisAnglici,cu¬}

jus

integerrimam

fibi

conciliavit

araicitiam: &_apudquem

_poftea

_per

legatos egit, ut virosaliquotoptr»

mos, in Chriftiana reiigione

e-ru-ditos, & habiles ad inculcandum

Sveonum animis verum Dei cul«?

tum , fibi mittendos curaret.

M*

thelredus> legatis fummo

hono-re exceptis^convocatis

Anglorum

facerdotibus , regis Svionum

pe-titionem, utxquam ac

honeftam;

notamfecit-, Concilio

perafto

Sig-fridus, archiepifcopus

Eboracen-fis, tantam _negotii molem in

fe

ftfeepit> (Scfimulcum

fuis

nepotibtii

Vinamanno, Unamanno deSuna¬

rnas

8

manno , (A) fimulac Efchillo Sc

Davide, dulcifiimam _relinquens

patriam, fuperato

fki&uofiflimo

rnaris ifinere , in Gothiam

fe-liciter _{perveniebat. (/; Rex Olaus,} de horum adventu eertior _fa&us,

illls obviam_{proceflit, gaudio}

ma-ximo fummum fuum _{erga eos}

a-morem verbis

_fa&isque

_dedarans.

Et, ut eratadmirabili _{pietate fuo}

cenfus, ita fine ulla intercedente

mora, divina vocante dementia,

Jacra lauationis aquöt tinBus eß in

jonte Weßrogothice, prope Hufiby>

quimorborumcurandorum miraculis

c_{larm, fontis}

_Stgßridi

nomen acce« pit._{(B)Regiamq aoqve arcem,quae} i-tidem _{erat, in facras Chrifto} se-des confecrari _{praecepit. (?»)}

§. V.

Nofter Olaus nontantum folus

&

(k)Joh- Mag.

Hiß.

Sveo Goth♦

Li

b. 17. c. 20. (ij) _Locc. cit. _loc.

(Jf) Locc. ibid. ( Mag. di

B.

9

& cum-flia domo, fidem

GhriHi-anam _{fponte amplexus effc,}

eam-que palamprofeffus; fed etiamper

pontifices iftos, non minus pra;« ftantia do&rinse & fan&itate

mo-rinn, quam generis claritudiqe

celebres, eam _promovit.

Impri-mis cune ei _{fuit, templum}

ido-iorum _{Upfaliae deftruere; fed ut}

hoc_{magna?venerationisapud}

gen-tiles erat, ita fruftra in eo

labora-vit.Animadvertentes enim_pagani

intentionem _{regis,fe conatibus}

e-jus oppofuere, ipfi tarnen

permi-ierunt _{ut,ßvelletejfe Chriftianus,}

optimam Svedia Regioncm, quamvel¬

let_{fuo jureteneret, inqua Eccleßam}

<S?_{]Chrißianitatem corßituens,nemi¬}

ni de_{populoviminßrret. Jliijusmodi}

Rex _{placitogavifusmox}

?in

occiden-tali_Gicthia,

qu<e Danis proxima eß

velNordmannis, Eccleßam Deo

fe-demquefundavit

Epifiopalem. Hatc eß civitas Scarana _{maxima, in qua} petente

_{Chriflianijßmo}

_{Rege Qlaph,}

to

przmtts

ab Unuattö Ärcbiepßopo> 7rtt.

got ordinatus eß. (n) Hoc in nego¬

tio, _{quoniam fvaderi religio ma¬}

gis> _quam imperari vult* nofter

omnem exercuit _{humanitatem,&}

lic lenitate ad inftillandam

paula-tim _{populo veram Dei nofitiam»}

plus, quam fever!täte, vaiuit. In

confeffo enim _{eß:, illos ad}

tem-pus, tantumChriftianos eße, qui

vi

_{compellüntür}

_{ad fidem}

Chrißi-anam _{recipiendam: non enim}

ve*

ro _{reiigionis amore du&i, nequé}

confcientia fua_{convi&i, illam}am-

t

ple&untur, folumodo metuvelfu¬

gapoen<£;& fic ubi tulerit occafio,

ab earecedunt. Iftam ienitatemac prudentiamaprifcisSveonum

Re-gibus anteaquoqueobfervatam

fu-iffe innuit Oernnielmius _dum,fuo

more, _{eleganterßcloquitur: haccc}

prifci gentis noftr<e Reges du&i"

fentétia, fvaderivolueruntfidem/c

non _{cogn Vimoderunt, pieta-"}

tem (n) Ada?nBrem.Lib. 2. c. 41.

it

tern habentesextra odium. Sed"

jffca _{majorü noftrorum fapientia,"}

non omnibus femper arrifit, ut^"

pore

rigidioribus

pietatis

Doöo-"

ribus> _{qui iloxiarn}

_{putabant le-cc}

nitatem, refra&arios non per-"

dere, ■& exemplis fevitiae

nolle"

incredulos ad fidem fumendam" compellere. ' Hinc miti

fenten-"

tia _{Reges , pro non}

_Chriftianis"

habifi: atrocibus ver o _parentes"

confiliis _{pallimpraedicati}

_Chrifli-"

aniflimi, _{quandoque etiam Di-"}

vorum ac eoelitum adfcripti _nu-"

tnero,_poftquam

_adverfiis

malam"

vim recalcitrantibus _{populis, &"}

fua & Chrifti _{apud fe regna im-"}

prudenter fubverterant, 11011

Deo"

perinde habiti fan&iac piiut

hu-"

mana aliquando decrevit

ftulti-"

tia. _{(o) Olaus ergo,ut 11011 refte}

& _{fecuri, fed manfvetudine 8c}

facilitate fuorum civium pervica-ciam

_infrigendam

_atque

_domarn

dam

1%

datn eile _{cenfüfr; ita, divina co*} operante gratia, non foium to-tarn

_{Veftrogothiam}

_{ad Chriftum}

convertit, _{converfamque facri}

ba-ptismatisundaperfundicuravit,(p)

fed etiam alias _{regiones; ejusque}

tempore inftituti funt_Epifcopatus

Wexionenfis, Scarenfis,

Upfali-enfis Sc _{Stregnenfis. (q)}

§. VI.

Ex _{iis, qii'je}

_jam

_{brevjter di&a} funt> fatis

_liquet,

_{regem Olaum}

ftudiofiflnnum fuiile veras religio-liis, _{rerumque facrarum, & Tic} ,

dignum, _qui a fuis amaretur&

co-leretur. _{Porro, ut felix fuit in}

promovenda do&rina

Chriftia-na ; ita non minorem _expertus

eft _{felicitatemin}

peragendisrebus

bellicis, de _quibus

_jam

_paucis

di-cere _{animus eft. Ut ver o}

ordi-nem rerum , a noftro geftarum>

fequamur

jtelam narrationis a hel¬

lo

<f)J°h- Mag. Lib. iy.c. 19.

*3

lo cum Olao

TryggonideNorve-go aufpicamur. Olaus ifte, rex

Norvegiae, cum eilet bellicöfus,

cura animum _{ejusvehementer}

an-gebat, quomodo Daniam fub

fu-am _{redigeret poteftatem. Id ut} ex voto illi _{cederet, defponfavit} fibi _{Sigridam, reginam Svecise,} matrem _{Olai, ut filium fibi} adju-torem obtineret. Hoc _cognito, Svéno rex Danise _{perterrefa<ftus}

eft; facile enimfibi _perfvadebat,

privignum aliquando matri ftus

& vitrico _{fuppetias iturum* & fic}

duos fe habiturum hoftes. Solli-dte_{itaquecogitabat devafro}

con-filio _{impediendi hoc} matrimoni-Um. Voti vero_{compos faftus eft}

hac _{ratione, utcatenam fraudum} ab illo textam recenfet Eric. 01.

Vocans de curia fua viros duos"

terfutos &_{gnaros,mandavit eis/c}

üt _{rebus fuis ad hoc difpofitis,"}

quafi _{profugi de Dacia Regem} <<r

praefatumNorvegke accedentes,"

re-*4 ' . .

regem Svenonem multipliciter"

infamarent, vilipenderent&

de-<c

nigrareiit. Filiam autem

ejus"

Tyram> multis virtutum, hone-"

ftatis , nobilitatis & prudenfia?"

titulis _{pratdiearent>}

_{extoilerent,"}

infignirentque. Viri igitur prce-"

fati_{juifa fui Regis implentes, in'*}

tantum _{virginem iliam in ocu-f*}

Iis _{regis Norvegiasglorioiam, in-<?}

jfignem &

mobilem reddiderunt/'

ut il-le mutato _{propoüto reginam"}

Sveda? contemneret, & pro

ob-'<

tinenda fiiiå _{regisDaciae, ad pa-"} trem ejus _{foiennes nuntios diri-'<}

geret, ut fui cordis

defiderium"

explicaret. Itaque gratis

refpon-"

ils ad vota _{receptis, reginam"}

Sveeice ad navem fuam _{per nun-rt}

tios feeretos vocatam* _{qvafi elan-"}

cuium cum ea _{aliquid traftatu-"}

rus multis_{vituperiis & imprope-"}

riis dehoneftavitj & ficut con-'<

ceperatjfubmergimandavit;

fed"

Xilio vix tandem extra&a evafit." (r)Hac fua inconftantiaac malitia

Olaus_{Tryggonis anfam bello} de-dit: _{quamprimum enim Sveno}

rex Danise id _{compertus elfet,ad}

Sigridam legatos mißt, qui illius

nomine_{ejus ambirent nuptias.Re¬}

gina non recufabat

ejus

fatisface-re defiderio, _quippe

quo

melxo-rem _{occafionem haberet illatam}

contumeliam ulcifcendi armis,. Nuptiis ver o

peraäis.»

Sveno non

tantum _{negavit Olao Norvego}

fuam

_filiam;

_{fed etiam,}

auxili-ante Olao _{noftro, & Erico Jarlo}

Norvego,

qui noftrum

fequeba-tur, _{decrevit paranti bellum}

ob-viam _{ire, Hi enim tres inter fe}

convenerunt, ut _{fuperato Olao*}

regnum _{Norvegias inter fe divi*} derent._{(^)HocinpradioOlaus} Nor-vegus ufus adverfa fortuna, fu¬

am _temeritatem ac _{inconflantiam}

non

(r)Htfl._{Svec. til.?. 2\m*}

16

non minorirerumacerbitate_quam

difpendio

vitae & regni

penfavit;

ne vero vivus in manus hoftium

traderetur, e navi inmare fe

pro-jecit, ac vitam inter undas

fini-vit. _(JT)

§. VII.

Submerfo Olao _Tryggonide, regnum ex pado dividitur _&

re-tinetur _{üsque ad tempora Olai}

Grafli _{Norvegici. Interea}

Canü-tus _{Magnus, fräter uterinus Olai}

nodri,fucceffitpatri Svenoniin

im-perio Danico. Hifratres

amiciti-äm inter fe invicem _{femper coler}

bant» utjundisconfiliisac _viribus,

divifam _{Norvegiam fuis devotam}

fenerent _{obfequiis. Regnabant}

vero nonnullos annos fatis

quie-te &feliciter donec _Olaus,

Haral-di _{filius, robudior}

fa-dus fefe _{ipfis opponeret. Sicno¬}

der novuin nadus ed adverfari-um _{, cum quo podea}

_diuturnas

, . *7

exercuit immicitias , quibus jara

paululum immorabimur.

Omni-um _{primo in expeditionem}

pira-ticam _{profedus eft Olaus,}

Ha-raldi _{filxus, fimul cum Ranone,}

morum fuorum ac _difciplinae

ma-giftro. Afluefa&us vero rebus

bellicis _{, verfus Suioniam ftatim}

vela _{faciebat, ubi igne &}

_ferro

o-innes, quas poterat, vaftare

coe--pit regiones, juftas fibi

praete-xens belli cauflas, _{mortem patris}

Haraldi _{vindicandam; (quem}

Sui-ones dolo _{Sigridae feftinata nece,}

vel incendio ut Loccenius perhi-bet, e medio fuftulerunt) (t) utr-que recuperaret, fi

pofTet,

Nor¬

vegica partes a rege Svionum

oc-xupatas. Primum conflixit cum_*

Sotone, _prasfe&o

_clasfis

_piraticas;

quo fuperato, cunétain fuam po teftatem_{redigebåt;ut}

_hujus

_prtelii

-mentionem facit _Siguaturus

fcal-dus in encomio rerum bellicaruqi

Olai: B _gdltj

f-18

gdttg

©fieppet bar

ut

rtl ©utifcft

Sf)cn unga

Sfonunga

©cueu/

@et>an

_{frucbtabe folcfct}

gor

Äontmgen£

wrefcc/

3ag fon många tingminnas/

*

®Jlcn forfta gången

gårjabe bau ©warben i

blobet

-£>ffan for

©etafltår*

(«)

Inde cum clafTe fua ad inferiores

partes Suioni# pergens,

ad lacum

Melerum Scurbem _{Sigtunam per*}

venit, ubi amnem _ponte

junxit,

iupra quem exercitum traduceret.

-Olaus nofter confeftim

numero-fum _{colligit exercitum, & catena}

ferrea _fupra

_{fretum ßoekfimd}

ex--extenfa, nec non

prsefidiis ibidem

pofitis, ei reditum, imminente

hy-eme, intercludere conatur. (u) Co-•gnofcens vero Olaus Haraldi, re¬

gem SvioniceclaÜem ac validuriu

exer*

Cti)Srwrroßurleß

Hiß.

Reg.

_Septentf*

; _Tom.

I.p. 378.

*9

exercitum _{inftruxifie, diutius}

mo-rari

_{periculofilfimum elfe}

_{duxit_j.}

Confilium ergo, quodpraefens

ne-cesfitas _{requirebat, ex tempore-»}

capit, & magno fuorum fludio,

induftria ac celeritate folfam per

iftmum _{Agnafit perduxit,}

_viamq;*

fibi ad mare _aperuit;

folfa

_per¬

fecta, imbribus tum forte

caden-tibus, favente etiam vento,

inco-lumis fua cum clafie evafit. _(v)

Nofter, farna de hoc _{accepta, val¬}

de _{commotus, graviter}

increpa-bat duces _{exercitus, quod}

imme-mores officii omnia

_perfide

_&difc

fimulanter _{agendo, ipfum, quem}

in manibus vi&um habebant»tam

libere elabi

_permififlent

_Alii

ve-ro referunt: _{Suionesfédulo}

obfer-vafje molimina Olavi cum ißmum

perforaret, acfubito dijjiuentibus

a-cjuisy cum militari manu adortosy

ncquicquam tarnen illius inßitututn

impedire potuijfe.

Gpuin etiamaqua»

B 2 rum

20

rum ?nole in latera _{oßii impeUente^}

colles unaque qui his injiftebant

ho--mines _in

altumpracipitatos ejje

,mul-,tosque hocperiijfe exitio. (w) Inde

Norvegus in Gotlandiam

naviga-bat: quam etiam flamma&

caedi-'bus

_devaftaflec, nifi incolse

ma-*gnam pecuniae fummam ei dedi£

-fent, ut_{Ottarus in poematehocce}

•narrat:

£u

_honung

_{fccf rffe&omitwr/} 3if tt)cn omflutna @01tlanto

ven/

Sf)e torbe intet forftoara

S2Thct_{folcfrifa lanbtf forfwåvbet/}

~

Stigen

for äftab

_förminbre/

Spången til tfebe _{foba åtmt>}

^ ,

m

yag

fpotbe

at ttjm unga bfler t

2n>tngabe

folefet meb

_fHmger.C*-)

Hyeme apud Gotlandos

_pera&a,

.

Fin-■■(ur) Sturlef, dt. /. p9

Finfioniam, Friliam, _{aliasque pe^}

regrinas oras peragrabat. In

An-'

gliam deinde pervenit, ubi per

triennium moratus _{eft, Danosqua}

e civitatibus & caftris _{expulit_^}

Mortuo vero _{regeAngliae indere-,}

cesfit, _{multisque onuftus prasdis}

tandem in _{Norvegiam adfuos re-,} verfus eft. _(y)

S. VIII.

In _{Norvegiam veniens Olaus,}

omnium bonorum _{applaufu exci^}

pitur: convocatisque amicisatque

cognatis, labores ac vexationes,

quas multis jam pertulerat annis,

expofuit, rogans, ut fibi auxilio. ' ellent> _{inregno,jure hcereditario.} fibi _{debito, emanibus exterorum"} eripiendo.Eorum confilio du<ftus,

cives _{regni convocat; querelas} de Suionibus & _{Dants exaggerau '}

Quorum _{oppresfionibus fa&unv».}

erat, ut _{priftina eorum libertas.}

in _{fervitutem deplorabilem com-.}

B 5

22

tnutata effef. Proinde fuadebat,

ut in memoriam fibi revocarent,

fe viros elTe fortes, ftrenuos ac

robuftos, nec non ad libertatem

naros, _{nunquam vero}

ad

fuftinen-dumaliorum_{jügum,praecipue}

au-temillorum, quos non

folumre-primere,

verum

etiam

fuperare

poffent.

Ad

hanq

regis

oratio-nem ita

refpondit

Brynolphus;

Se _quidem

_hificias

_ire

_non

_poJ]ey

quin

plerique

animi czvium

imperio

ffaraldi, vert patriae

domini>

_quam

extranei>ßnt

promtiores. Sed

haud

fatis virium

inpromtu

ejfe>

ad

tuen-dum _{regnum & libertatem}

_adverfus

potentiores <2?

tam

propinquos ho/i

a: qüum rex

Norvegia Jedem imperh

lo?igius ad aquilonem po/Itam» <2f a JiilJidiis regni

rémotiorem habeat.

Contra_{regis Svediae provinci#}

Nor-v_{egos proxhne} contingant _{ad or}i_en¬

tern <S?_{ftptentrionem. Id circo}

_ipfi•

its ejje prov:dere, _quaminfißat ratt-Qitemyilios_jugo

_regis

Svionum

_quam

com-v

eommdiifpme eximendi.

<?Hiodß

foßit, ipfes

ultro

ad

regis imperium

<2f _{obfequii fiti fidem redituros. (z)}

Tumipfe viciflim, ftiaipßs polli-cituseft _{ftudia, 8c, quo magis}

a-nimos eorum_erigeret,

_fpondebat*

an-tiqua

jura

ipfis

fervanda,

ho-ftilemque regum exterorum vim

å _{regni limitibus fepropuifurum.}

Jßtßcrecigiebatabomnibusjur

omen-tafidelitatis> pr

aß

abat eti_am

ipfe

re-gaIiajuramenta. (a) Norvegus

co-pirs8cpecuniis, quotquot poteraf, apparatis, ftatim praefidia Svedica

regno expeilere conatur. Quo

cognito Olaus nöfter mifit

inft-gnem exercitum in Norvegiam,

quo eos ad obfequium

reduceret:

fed mortuo duce in via , exerci-tus ille _{absque pugna 8c}

_vidloria

reverftis eft. _{(&) Poftea}

_lhifit

No-fter_{Thorgauturum, Scardum,}

As-

gau-(z^Locc. ek. Lp.n. <2f££-

(V)

Erk.

24

gauturum cum comitatu viginti quinque virorum in Norvegiam,

ut cenfiis & _{ve&igalia exigerentp}

ab incolis autem omnibus tale

re-fponfumtulerunt: geminatos

cen-fus _{penfitare non poilumus; Ola¬}

us enim _{Haraldi, cenfum a no-,}

bis_{jam antea exegit. Nuntiis}

ani-madvertentibus fe fruftratos efle fuo conatu, _Thorgauturus

rever-volebaf; Afgauturus autem

negabat, dicens fe proficifci velle

ad regemOlaum Haraldi,ut illi

ex-poneretnegotiumfibicommiffum, exiftimans illum non aufurum

a-deo _{magni regis refillere legatis.}

Rex vero_{repofuit Asgauturo;}

ut

retro ad_{fuum prqficifceretur}

regem3

ßioque nomine eiannuntiaret, fe

pa-ratum _{ejfe, proximo}

quafieri

poteß

vere _{, adregnorum}

Norvegiee

Sv/o-nttmcpue aniiquosLimites iter

fufcipe-fe _{3 \uo etiam Svionum}

regem veni¬

re_{integrumerit^ut}

aquo arbitrio

con-troverfia ißheec dirimatur,_{fuoque in}

&

f/oßerum uter-ofaepoUatur regnA, qui.

nafcendi forte jus

pojfedendi datum

eß. (c) Accepto regis

refponfo

a-hiermit _{legati, fuä}

_{finguli tia}

_;As-;

gauturus vero ulterius pergens

ad

abfolvendum_negotiumTibi

_injun-,.

dum cum 12. fuis fociis

patibulo.

affixus eil. Thor_{gauturus, ad,}

Svioniam tendens, de hoccertior.

jfaäus,

maxima, qua potuit

cele-ritate adfuos _approperat.

_(^)Loct

_'

ceniusvero narrat: illum quoque.

in reditu ad limites &

promonto-ria Sveciatoccillum eile

abEivin-dero _{Orbormio, cujusnaves in}

i-tinere

_{exfpolialfet.}

_(e)

_{Ob has}

acceptas injurias Olaus noHer^ E ra _{graviter incenfus,}

conteftaba-tur, fe regnumNorvegise

fubver-furum _{effe; feque ab eo tempo¬}

re _{nolle Olaum S. dignari nomine}

regis, fedfolum _limpliciter Crafft,

in multum _{ejus opprobrium,}

fa-

ma-(c)Sturltf.d.Lp. 438. (d) Sturlej.f.

56

maeque

ctmtumeliS.

Norvegus

in-ierea edi&um in omnes _{regni fui}

fines _{mittit, quo omne commer¬}

cium cum Svionibus fuis

interdi-citi _{Quo pr^cepto omnes}

_ejus

ci-ves valde commoti funt> quippe

qüo

futurum,

utrefpublica maxi¬

mum_{acciperetdetrimentum:}

pen-iltabant _{enirtt, regem Svecias jam}

jam

faepius irritatum, occafione

data, certius certo venturum effe

multisarmis &viribus_inflrnäum, eosque viribus minores facile

fu-peraturum. Per internuntium

i-deoque BiÖrnonem aulx

tnagi-ftrum, tale confilhim eidederunt,

ut _{pacem cum Olao noftroinirefr}

filiamque

ejus

in pacis

fidum

pi-gnus übi matrimonio

_jungeret.

Priftina enim _{concordia talem}

af-finitatem _{fequeretur, quse ab}

ini-tio _{regnorum nunquam fuerat>}

niß cum maximo _{utriusque par¬}

tis damno> intermifla.

_(f)

UX.

V7

§. IX.

OlausNorvegus hoc confiii'o a

fuis acceptp, indigne

quidem

tu»

Iit> _quodSvionum

_regi

_viftas

_ma¬

nus daret; mifit tarnen legatos*

qui pacis negotia

tra&arent>

nu-ptiasque

Ingerdar fuo nomin#

am-birent. Pr^fumens autem, fe

a-pudNoftrum minus

profe&urum,

hanc_legationem

_obeundam

_injun»

xit _{Biörnoni; quippe äd ipfum}

re-dundaturum _exiftimabat,

_fiquid

falubrius confuluiflet> _quse vero

minus

_{profpera acciderent,}

fuoim-putaret conülio. Biomo>

moni-tisarege accepti&comitante

Hial-to, _{Scheggii fiiio, ex}

Islandia,

& _{praeterea fociis undenis »}

_ad

Ragnvaldumlarlum in

Weftrogo-tia

_{prohcifcitur,}

_{ut omnium}

pri-mo nomine _{regis eum} follicitaret

ad ineunda mutua _coniilia, rau-tuaque auxilia ferenda

(jf)

Intei-lexit

_quidem

_Jarlus,

_negotium

%8t

Biornoni

_injunchmi

_arduum

ni-mis effe & efFe&u _{difficile; nara}

cogitabat, eura non inultum

abi-£urum a _{rege Svionum, qui.taiia} proponere

fu&injuiflet:-

nihilo

ra-men _{minus, fvafu}

_conjugis

_fuae,

prornptamopem Biornoni

addixitj-promittens, fe apad regem

Svio-num una _{promoturum effe nego¬}

tium ab eo _{fufceptum.. Jarlus}

au-tem, commodum _tempus

expe-öans, diu cun&ata.

Hiakusin-terea ad Noflrum

_{proficifcitur,}

_a*

,ditum _{fibl quajrens operaduorum} fcaldorum, Gitzuri& _Ortonis,qui arguto fermone 5c carminibus

de-cantaris regem exhilarabanr,

fa-cilemque reddebant ad Hialrum exipiendum. (g ) Hic fumma fva-vitare & _{prudentia regem affatur,}

exponens omnia, quas neceffaria

videbantur, ad ineundam amicam

con^iiationem; fpe vero fruftra-tus, _{ipfam Ingerdam, regis}

fili-am

2?

am _{adift, & quo par erat}

_verbot

rumapparatu, nuntiata ipfi

falute

nomine

_Ingeburgis

_Jarli

conjugis,

memorat caufiam fui adventus.

lila confabulatacumHialto de va~

riis rebus, fuam opem ipfi

pollici-ta eft, _{quam etiam} occafione

data

non neglexit, Ted patri

fuo

ifiud

negotium pacis

commendat.

At rex refpondebat: video

quid

?noli-aris _{Ingris , ut}

_fojjesfiöne

_Norvegz'Js

dimijja, te collocetn in matrimoniwn

Olao

_CrajJo,fid

_hocfrußra

_ff

_erds, A-liud mente men _{volvo, ut} nimirwn

froxima hyenie

in

judicio

Uffalienß

edicam exp

editionein

militärem.

E-'nim_verojimulac

_{remiferitfitgus,}

_öf

glaciesaquis

dectjfrit> clajfem armis

fif milite _{tnßruBarn in Norvegiam}

duBabo 3 <S?ferro

flanm.isque

fo¬

rum hominum

_{ferfidiam, uti}

men-ta_{eß, uki'car. (h)Filia}

, regem

ira aceenfum _{verita, abrupto}

col-loquio

difcedit,

Hialto aperiens

1 -

3°

fucceflum _{negotii fui non}

felicio-ri _{aufpicio pera&um eile, quam}

antea _prasdixerat.

Communica-tis deinde _{eonßliis, Hialtusretro}

ablegavit binos Gothos, qui

il-lum _{comitabantur, ut literis}

no-tum facerent _{Jarlo & Ingeburgi} conjugi ejus* Ingerdam (non

ab-horrere ab Olai _{nuptiis* fi}

tan-tum _{pater ejus aliquo modo}

_ad

praebendum confenfum fle&i pos-fet. _{Rogat prsetereaJarlum>} vin-culo _{fangvinis regi jun&um, ut} adveniret & iftius _{negotii aleam}

in fe _{fufciperet; pofie}

_fieri,

_{ut i~}

terata vice meliorem haberet

e-ventum. _{Jarlus, fexaginta}

homi-ftum _{agmine-ftipatus, comitante}

Biörnone, re&a via in Svioniam

perrexit, convocans Ingerdam

ad

fecretum

_colloquium,

_in

_aula,vel

prasdio Ulleriano* ubi

expenßs

circumflantiis _{ipfi inter fe}

_pa£tt

funt. _{(/)Jarlus tarnenpropriis}

_vi¬

ribus

ribusparumconfifus,

adiitThor-gnyrum,

judicem

Uplandiae pro-vincialem, _{petens, velit& ille} fi-bi auxilio _{efle, ut innoxie coram} rege verba facere pofiit,

Comi-tarite fic

_Thorgnyro,

_ad comi-tia

_{proficifcente,}

_pervenit

Upläli-am, ubi tum folennes nundime

celebrabantur. _{(k) Cum ad} co-mitia omnes convenifTent Biörno

in medium

_prodiit,

_caufiam

_fuas

prsefentix

exponens: ut

nomineßd.

regispacemquxrat, <5? dißin&ionem terminorum _{utriusque regni, utoHm}

fuere, regixquefilix nuptias.

(O

Rex Olaus filenrium illi

_impofuit;

nee_{imperatis Biomo refiftereau;}

fuseft. Mox_{Jarlus aflurgit fuorum} VPeftrogothorum expromens fen-tentiam: incommoda illa multis Verbis _{enumerans, qux ex ifiter*}

mijjo cu?n Norvegis commetcio

maxi-me in

_Weßrogothos

_{redundabant,quin}

etiatn damna _{memorabat, qux in} vidi (k)

ibid.

482* (T) Locc.£t 6q.

„rviciwos r'eclumläfliraerant?Jiqmdem

,Wtßrogoth'osin fcftaregergerent

Nor-.vegi; (II) lllum rex

durioribus

increpavit verbis, dicendo> eiraj>

..reum

_perfidi^e,

_6c

_proditionis,

di-.

gnum efTe, qui regno

expellere-. tur. Senex tandem Thorgnyrus

-hoc modo verba facere _{coepit: A}

,grijhna confvetudine

glurimum

jam

degetieraße Svionum reges, 6c

pau-cis _{interjeöds* eos hodiernt regis}

es-fe mores, ut alioriwi omnium

ßßh-diat_{fertnones, nifi ad}

juirmbenegla-citum _conigojiti

_Jint.

_{Agere autem}

omnia_groierve nimis_atquefer

ociter

6cc. tandem _{concludit;.Jin veromi¬}

nus _getitis

igforum annuere regi

col-Lubiuimfiterit} utique vi id

effeCtM-ram _glebem

> rcgtsque cum exitio>

tyrannidemafeje amolituram,

exmi-.glomajorum Jiiorumy quiin

comitiis

. Mulenjihus quinque omnino regulos

in _guteo

_{fujfocarunt, Jimiii}

_erga

gk-hem._{grotervia ujos. Eßejam}

com-* _v> tno:

•modUm_{t'empüs* vit fine tilteriöre}

mora conditiones declaret, _qivje

accepfare velit, (m) Sermone ad

-finem_{perdu&o,plebsmagno}

mur-mure, armorumque ftrepitu, in-dignationis confenfum ofiendit. Rex _{afiiirgens furorern plebis}

pla-cabat, afferendo, fe omniain ejus

fententiam _aåomim,

conditiones-que pacis nuptiis Ingerdee

confir-maturum» Sic finita 'flint coini¬

tia, &_{iinguli ad fua abiverunt.}

§. X.

Biomo c am fuo comitatu fta~

tim in _{Norvegiam tendit,ac ne¬}

gotii fuccefium regi fuo notum fä*

cit> a _{quo fummopere}

collauda-tur. Proxima _{a^ftate, felcfto} ac

numerofo nobiiium

comitatufe-fe itineri _{accingit Olaus Nor}

ve-gus,-ad deducendam Ingerdami» fibj _{defponfatam. Perveniens} au-tem _{ad.Kongahellamj nullam de}

Svionum _{regis adventU}

j notitiam

; .

.. Q . : -aCr

•

34

accipere potuit. Nuntios igitur

in _{Weftrogothiam ablegavit, ad}

Ragnvaldiim Jarlum, qui indaga-rent cauflam morse* Ille _refpon«

dit, fe eam nefcire; promittens

tarnen fe _{absque intercapedine ib}

lam _{exploratam regi indicaturum} efTe. _{Cognita caufla per Inger*} dam> fidemnimirum

_pa&orum

_a

Noftro ^Violatam _{efTe, ira valde}

commotus Olaus _Norvegicus>

au-licis fuis ad _{judicialem conven*}

tum _{convocatis, illonim confilia} expetebat. Deliberatione habita

tntisfimum conßlium efle

videbä-tur, omnibus modis bellum

evi-tare> vel faltem in aliud _tempus differe. Interea _Sigvaturus

Scal-düs mittitur in_{Weftrogothiam ad}

Rägnvaldum Jarlum, ut

explora-retSuionum _{regis animum acpro«}

pofitum. Accidit vero ut

Aftri-da, filia Olai noftri, ex Elda

im-pari

conjuge

genita, circa ejus adventum ibidem eflet. In _hujus

fami-familiaritatem le ifainfinuavit_Sig

vaturus, ut _{intelligeret illam}non

alienam efle a_{nuptiisOlaiNor}

ve-gici, quoniam

jam

cognitumerat,

iegatos principis Jarislavi ex

Holmgardia

adveriiffe,

ac

faven-te _{patre Olao nuptias Ingerdse}

ex-petifTe.

(ji) Jarlus ac Sigvaturus

inter fe _{conveniunt, ut,infcio pa¬}

tre, AflridamofFerrentOlao

Nor-vegico, in certam matrimonii

fpem; erat enim illa eximise

ve-nuftatis, affabilitatis atque

mode-ftiae. _{Regi non difpliceoat eorum} confiliura. Mox _{igitur Jarlus at¬}

que Aftrida magno nobiliunr co-mitatu in_Norvegiam

proficifcun-tur, atque a rege

fummo

honore

ac _{pompa exipiuntur. Nuptias}

hinc celebrantur votivis acclama-tionibus _{; addita conditione, ut} tantumdem dotis Aftridas tribua-tur, _quantum

_Ingerdse

_deftinatum

fuerat. Hifee_{pera&is, Noftervab}

C 2 de

3<S

de irafcitnr _{Jarlo, qui fe infcio} hälld veritus fuerat has

concilia-re _nuptias. Ex _{regis igitur fen- t}

tentia

_patibulo

_affigendus,

_ve¬

rum

precibus Ingerdae

_{illi concefc}

fum eft * ut tutus ac fecurus e_j

Suecia _abiret,

_fimulque

_{cum illa}

Holmgardiam proncifceretunj.

Heic a regina bene habitus _iru#

magna dignitate vivebat. (o) In-ter Gothos multa? _{querelar ob} di-cefTum _{Ragnvaldi exortae funt-,#} Declaravit prceterea nöfter Olaus

omnes illos criminis reos efle->,

qui

filiam

fuam Aftridam-in Nor- <

yegiam comitati fuerant; & eo

usque

furor

atque

fremitus

vulgi crevit, utquorundam conftlio

vi-fum _{fuerit, regis Norvegia? opena}

impiorare, eique fua dicare

offi-cid, cum in tantadifcordianemo

fecure vivere _{poflet. Edmundus}

autem, Gothic occidentalis_judex,

vir _{prudens ac fermonis facundia}

illu- -0)

Smtkf.

illuftrii», nomine fuorum,

com-municaro confilio tum

prüden-tisfimis _{Oftrogothias ac Svioniae}

civibus, Noftrum adiit, &

ejus-inodi incommoda _{falutari, ac mo*} derato fermone _{avertit; durum} atque implacabilem regis

ani-raum, fi£is _{atque coloratis}

lo-quendi formulis taxat. Eodem fere modo agens cumillo ac

pro-pheta NathancumregeDavide.(p> Hinc_{Arvidus,Torvidus&F}

reivi-dus fratres _{germani, regis amicl}

ac fenatores _{regni, occafionem}

na&i funt> clarioribus verbis

ex-promere Edmundi senigmata, 8c ihdicare, _{populi anirnum jam ita¬} irricatum _{efle, ut regem vel}

im-perio abdicare, vel e mediotolle¬

re velient- Rex eorum confilio

cognito, fe claffi committit im#

Melero, donec per

fideles

emiflosr-amicos, ofFenforum animos de-mulcere

_pofiet,

_addita

confirma-C _{3 tione}

38-tione de _{juris & legum cuftodia,}

juftaque

libercatis tutela. Ita

tur-ba _compofita

> r ex a periculo

Ii-beratur,

_hmulque

_{pax 8c}

concor-dia cum _{rege Norvego}

renova-tur; quem in finem etiam

No-fler _{proficifcitur Kongahellam, ut} condjtiones foederis perpetuo fei>

vandas,ibidem in _prasfentia

utri-usque regis ftabilirentür. Sic dcnuim diuturnas Iftas rixas_atque

contentiones _{fopitas, in}

perpetu-am familiariüatera commutaban-tur: _{nam, ut Nofter poliebat}

po-tentia non _{fpernanda, itanion}

ea-rebat _{autoritate magna> qua}

fra-trem fuum _{Canutum, Danorum}

regem, ab impugnatione generi

fui

_prohibuit.

5,

ix.

Antequam

vela contrahimus,

non intermittendum effe _videtur, collophonis loco inferere,;

vete-rem _{feripturam Gothicam>}

quam Ramicaxji _{appellamus, hoc tem¬}

pore

obfolefcere

ccepifle,

ac

ejus

loco Romanarn _{receptam efle;}

quod Petrus

Petreius

Upfa!, aperte ftatuit his verbis; _{Ulf)t f)atlö} ttb/ ttåmbJ» _Olof

_{(Sfottfcmntgé/}

blcftuo tf;e råtta

©wånjTaSSocfftaf*

tuer/ fom fallabcs SRuttor

_afiagbe

*J3åft>cnemti! nnlje: o_{rf) tå fomitio} tl)e ßatiniff« Sbcftfafäw

l)år

i»

f&rfl tit ©wrific. (#) _{<g)uod ni} fwjjhtj concludit Oernhielmius,

nummt _{ißis te?nporibus cuji}

-»

dorne-Jltcas Hieras_{gentis nqflra^} no?i

fere-grinas externe > quales latina Junt,

exhiberent. _{(f) Nnmmos vero Oläi} noftri Romanis literis cufos fuilfe

nemo _{negaverit. De quibus}

Re-verendif. _{Epile. Gothöb. Doft. En}

Benzelius ita _{loquitur fyané iHljllt}

foin ej for dn 1697. på Süna iStoß*

lagen ar ttpfiinmt/ beftnneé n>ara

tlaget effter

©rgclflt

©frort erti

■Sercrmteb mone-tarii _{på tl)tn ena}

@ 4 fioan/

(q) Chiron. p.fc>. {r) Lib.^. c* 2. n. fö*

40

ftoatt/ 0$ på tf)tn flnbtt Olaf* an

Sig-tun. _{(t) Tandem cx Snorrone liquet,}

No-ftrum _{aliquotannos ante obitum} exau&o-jratum _{atque poteftate motum efle. (Jf)} Nam Suiones filio _{ejus Annundo regium} titulum _{impoliieruntJ qnod Oernhielmio}

fa&um e£Te videtur anno 1026. _{(t) Quo}

vero anno Nofler mortuus _{Ht, inter fe}

hi-ftorici _{difcrepant, Petrus Petrejus p.onit}

an-mim _{1018. (??) MdTemus 1024 (*) Sed} nos hoc loco

qiioque facimus cum Oern¬

hielmio, qui perhibet idiadhim efle _anno

1040. (x) Quo in loco morte _abreptus,

YCtfus _{fequens indicat:}

3 Upfala dtibabeé batté itf 2(f dibectf fot ocj) ej af ftf- (y)

Honorifico tumulo conditus eft _Lincopia in _{templo Cathedrali, quod tunc Gothi &}

Syiones,_{pracipua veneratione}

colebant. _(z)

(s) Mantijc. Dc'kebttsSuio Gothieis.

(Jf) p- S28, (?) Lib.3. c. n. 97.

(tt) cit, loc+ _{(ti) Scond. Jllnfi.Tom. /, p,Si}

<*) b 688t fy) Chront Rhyttm. Min,

p. m. 77, (z) ]oh. _{Mag, Lib,}17, t. 23,