Qr 9t

ao I Aj

I 2^ B. K

DlSSfiRTATtONE Graduali

I

VIRTUTUM,

Ex Confenfa AmptiJJ. Fäcukdti*

Philojvphica in Repa Academia Upfalienfi

Pr^side

Vir^o Qeleherrrmo ßf Amplisßmo

PliilofPradt.Prof.Reg,&Ord;

Publico exämrni mode(ie. fubmittit

Alumnus Regius

Ericus 91_>"1

v.

0-Gotbus.

In AuditörioGuft.Maj. dfé 26Juni!

ANNO cbbccxxm.

Horis ante meridiem folitis.

UPSALVE) LiterisWernerianis.

vi AMPLISSIMIS

MAG. FABIANO

H

^ 9i

Qr 9t

Eloquemk

PROFESSORI

Regio &

Ordin.

VI

c 'MAXIME REPERBNDIS

Mag. a NDREJE

RHYZELIO,

Inclita^Diaccleos Lincopcnßs

Archi^-Frsepositq digniflimo ,

Confift. Adsessoriprimario.

MiEcenatibus,

Patrone,

Pro-

D. D.

AMPLISS1MOR, Atque MAX.

RIS

CELEBERRIM1SQVE,

MAG. PETRO

SCHYLLBERG,

Poeleos PROFESSORI Regio &

Ordin.

Et

RIS

A1QVE

AMPLUSIM1S,

MäG. petro

»

?>/..

Norcopénfium

Antiftéti

posito adcuratiflimo*

motoribus&Evergétis

Opimh>

perpétmfmpiciendis^

profiquendis,

D.

REVERENDOR.NOM.VESTR.

cultor clevotiffmut

E,

Spjäatiffimds Integritätk é* i

^

Pnulenti<e PIRO,

Dn. G E

O

G I O

S V E BI L I

O,

Infpectori Offic. Ferr. ad

Scb'cborg & WW adcuratiffimo,

Proihoiöri certiffirao.

VIRO PrudentiaFideque Speßatifflifiö,

Da

ERigO HAGEL,

Fodin. Metall! Dannérnor. Pra?tori

vigilantiffirnö ^, Fautori multis~

nofeirtilÄis ^olerkfc).

Speftat£ lme'gritatis Pnåentiff*. PIRO,

l)n. »ANDRE ^

B ROM

S,

Offic. Ferrenrum in £oI>dFcT3 a ra- tionibus perinduftrio, Nutritio,&

benefaöori, quovis honore feirlper profequendo.

Hoc otyervantix pigniis Jacrum voluil

*- c

E. X.

- /. N. I

fioi Smixmn zuphup m omli

ép

iit' : j n£J

ucmadmoduiti

fupplicia

praemia /iint

tibuspropofita.Id-

que etjam ^a

gentilibus

tum luiilc, latis indicat vene-

rabilis blyiiorum titulus: &->

c contrario, horrenda infero-

rurn nomina, ac feverum illud

& inexorabile Rhadamanti Mi-

noisque Judicium. Confcien-

tia: quoquc magna vis eftj &

A ob

2 PR20 MIA

ob id, ut prxclare Poeta

a)

Conjcia mens ut cuiqitejuä efl, ita

- concipit 'mtrct

Tedora _pro faäo ßiemque metum-

quejuo.

Hinc ut quisque

maxime

fcientia recté fectorum fuften-

tari cupit 5 ita

maxime

id

ineumbit 5 ut honcfti äc deco-

tt régulis aftiones

conformet.

Åd

quod

eflemus ala-

criofes, uberrima prasmia &

lex diviiia& humana pollicen-

tur, Eft nimirum hominis na¬

tura ita comparata,

utlaborem

eo impendat,

unde emolu-

mentumatque

honos fperaturj

& nihil hon aggredimur,

fi

magna

conatis

praemia

proponuntur. Ex quo

fit,

virtutis ad gloriam

gras:

a)Qvicl. LibJyFafl. v. 48j.

ViRTUTtlM. "

graflantur, prsemia merito ^rc-3

j

Iija quidem virtuspretiumßbi, fi- laque late

Fortuna'fecura nitet, nec fajcibus I ^yflqoloiin" tiiLHoiinbaogjfiftuui

Erigittwy phiupMe. petit clarefiere Vulgl,

Nilopis externa cupiens, nil indiga laudisj

Droitin ammofci _Juis, imnrotaque

Cundis ' :i'

Cäfibus, altamortaliadefpicttaroet, cAttamen. mvitrni blande veßtgat

& nitro

^Jmbit honor b)\ nec non

pracmiarcliqua; cujus-

, vis virrute digniffirna: ^quas

certe afliduum virtutis cülto-

rem adeo deledfant, ut, Iis ob- ientis, in .dcfidcratiflima fe fe*

licitate acquidcere fateatur*

A 2 THES.

I _t)Claud.Paneg. ConfuLMal.Theod.

Of PR3CMIA

Thes. II.

Felicitas illa

utique

eft alia _quam perceptio &

fru-

itio fummi boni; quod, com-

mumcordatiorumPhilolopho-

-rum conlenfu,

quumdebeat

efle hotnini proprium &

ab

"eodem imipetrabile, per fe ex-

p.eti, conftans &

immutabile,

fibi aliisque fufficiens;

opti¬

mum, perfeétiffimurn, jucun-

diflimum: hoc certe fi Deum efle dixeris, ^nec fall is, nec falleris. Is eft:ipfam bonumdvr-

ayäSov bonum fummum, acper-

fe&tsfimum^$ fempiternum, per

ac propter fi appetendum,

fibi

Q? quod indi-

gentiam noßram prorfus

explere,

plene

plat

V. ^{v, . r. ■-} ' fä

Vir^{t ut um;} 5

nefatiarepoteft c)«, Qtiod ^cum

ita fit, quid quaefo uberius

praemium excogitaveris? Sci-

licet perfeétae virtutis ea indo-

les e(t atque natura, ut ami-

citias cum Deo jungat, ani-

mo tranquillitatem pariatjho-

nores, fanitatem, nobilitatem, divitias, amicitiam deniq$ ^bo¬

norum fibi virorum conciliet.

Qux fingula virtutis praemia

breviter, _pro ratione inftituti, perfequemur; eosque conatüs

noftros fi ^non indignos pror- fus favore ^tuo judicaveris B.L»

judicabimus

mum efle,

B 3 Thes.

c) Omei/i Eudxm.p. m, 185,

6 PRse Mik

Thes. iil

Fatemur cum Tullio, o*

mnäm qua-a-mtione fujaptur de

re alicqua inßtutwnem debere a

defimtmhe froßctfci, ^ut mfetttga-

tur cquul ßt ul, de quo dispute-

tur d) ^: verum cum cuivis fa-

eile pateat, quid iibi velit fröns differcatiunculse; indicafle luf- ficiät, nos per virfutis pnemia

nihil aliudanteiligere,quamfru-

6tus illos amplillimos, quos, oblervando honefti ac decori

regiilas^{, percipere} faséfL Con-

ftat _vero,tam ex ratiöne,_quam revelatione.amicitiam cumDeo

atqjCorxjunÉfionem,virtutisprse-

mium efle: idq; utomniumam- plilümum eft jucundiflimum-

que;

LikLcäp, 2. deöffic.

ViRTa TUM. 7 que$ ita dignum

profeclo,

accuratius confideretur. Quod

ad revelationem attinet, in

confeflo ^res eft, fincerae virtu-

tis cultorem fibi de intimiori

cum Deo amicitia gratulari pofte. Qua

de

certiores

nos reddunt perplurima

Spi¬

ritus landti oracula> quibus re*

cenfendis (iiperfedemus,ne

fab

cem in alienam meflem mitte-

re videamur. Iplam quoque rationem docere, quod verse virtutis cultori intercedat cum Deo amicitia, nondubitamus

affirmare. Quum emmhomo^

vi principiorum

internorum,

videat honefta efledequendaj intelligat etjam

Deum, boni

omnis ac honefti audtorem ^,

A 4

bonis

8 PR^MIA

bonis

virtuolisque

adionibus delc<5taris hinc ^con- ciudit, iibi,amicitiam Dci ^com-

f>arat.uro,

ncceflum cflc,

^ut

naai amando, Deum aoiorq

ohedientiae profcquatur. Un-

de demum fit, ^ut illum Deus

aruorc benevolentiae amplecta-

tüiv Et quamvis homo liiis

viribus ad ejusmodi vircutis

dtyw pertingere nequeat, ut Dei amicitiam ei conciliet _$ vi¬

dettamen fibi rqlidus virtutes, in debita fua perfectione con-

fidcratas, dettinatione diyina efle comparatas.

Thes, IV.

Ignoraffe hoc prifci aevi

fhilöfophos

VlRTUTUM. 9

re nos vetant praeclara corum in hane fententiam diéta. An-

non digna eft hare Plarone ^, Philoiopho lummo, quaeftio ?

*uir jufius Gf proifts nonne Deo

amicus ed? Ipfe etjam Arifto-

teles, _quam leite in hane fen¬

tentiam? cpiti beatus futurus

eß,

ab ipfoinmoßet ^numinisparticeps*

'vir bonus Deo carus eß ⁵ Deus eß ^{amtcus ti?}is boms, eosojue re-

munerainr e). Audiamus Sene-

cam: Inter honos viros ac Deum amiciiia eß, conciliante uirtute,

Aymcitiam dico₅ imo etjam ne-

cesßtudinem/), Ceterum noh

negamus, in multis, multo,

quam par eft, audacius inhane

A 5 fen..^-

f)vide BeniiDec.i.Lib.3. inPhiloßPlat.

&Arift.p.m. 157.iÖp, ^ de

prov.cap.i»

IO PR MIA

fententiam didhim effe ^a Stoi-

Cis. Quid? quod ipfé porro

Ariftotelesg) (cribat: quimfun- gendtsniitti munenbusgent

fe

jentanéd rHenth atque

hunc

retur $ & re&isßme affe&meffe

tidetur: ^eum probabtle efly Deo eße amicisfimum,

cansßmwn\ &

bde rattone beattsßmum.

Thes. Yl

Verum, quando

mentio-

ném facimus virtutum, qua-

rum exercitiodiclumeftvirum

bonum fibi cum Deo amiciti-

as parere,

quaeftio riobis oritur,

an virtutes Ethnicorum hoc

praeftare poflint? Non equb

dem ignoramus, Ethicas

inter

6c Theologicas

virtutes

gnum

v g)Ith ^io.Nie, capt8. prag,53.54»

VlRTUTUM. K

gnum intercedere difcrimen$

tam

quoad formam,

ad

onania cauflarum genera: &

bas iUis eo efle perfedHores ⁵

quo perfedtius innabitent iub«

jeélum. Quteri igiturheiefc*

Jet>^an virtutes gentilium, ac-

curate loquendo, dici poffunt

Deo unquam placuifle? Re- fpondeamus paucis, cum ma¬

gni nominisTheologo: Quam

do virtutes Ethnicorum Deo

placere dicimus, complacenti-

am intelligimus generalem ^$ prorfus ^ut honefl;x aeftimentur.

Ethnieorum aétiones intrinfo

ce, & ratione fute quidditatis^j

non vero extrinfece, & ratio-*

ne lui fubje<fti

Thes.

b)VideJu MtifiPhiloj. Sobr. Éeä, ^2.

Qv. 5.>.»».'475,47^477-

12 PRX MIA

Thes. VI.

Sed hxc sv itoLPÖctt: redea- tiiusjn viamu Amicitiam ^cum

Deo cxcipit, iiidividuo ^nexu, tranquillitas animi: eamqs ceu

amplum virtutis prsemium,la- pientiffimi Philofophi vel pro

xpla beatitudine, vel hujus

ad-

habue-

runt femper/)* Ec id quidem

merito* Quando enim legi,

quantum quidem in noftra

fitum eft poteftate, aftiones

conformamusj annon tunc a-

nimus le reeipit in jucundiAl¬

mas xequietis portum,

& de-

jiique acquiefcit?

Profe6to>aut

ego valde fällor, aut

- - hic murus aheneus eflo, AtJ i) Omeif. Evd<?m.p.m. 190.

VirT uT UM. 13 Nil corifcire fobi, finita palejcere

culpak%

Si itaq;

beatituclinem

quemadmodum diximus ^, in

Deo unice quaerimus, immo

invenimus5 utique, qui ^ea de-

mam felicitatis provedtus

eff,

ut aBu intelleblus cum Deo con-

jungatur, eoque a&u voluntatis fruatur⁵ feu tili inbareat tanquam bono fuompetrato /) ⁵ is revera beatus eßj ob id jucundisßme

vivitm). HincSeneca n): lllum

ita in virtute fundatum, ne.-

cejfe efl> velit noht,fequatur bi-

laritas contmua ßf Uttüa alta ex

dio proveniens.

.Lib. i.Epift.i.v.60. 1) Bajer.

Comp. Theol. Pö/tf. cap.1. p. w. ij*

m)Arift.Lib.7. Bud.cap. 15»

u)devitabeatacap.

I'4 pRteMIA

Thes* VII

Hifce bonis ^ut cumulus äccederet, honore etjarri, ^ceu

'öbertimo virtutis aliméhto, maétatur cultor virtutis» Id-

qtie merito atque optimo ju¬

re» Et ob id å Romanis tern-

plo Honoris eonjundtum quo- que eft Virtutis o); per quod

fcilicet eundiim eilet, cüi ad honorem aditiis patcret. Quo

certe fignificare voluerunt ad

honoris faftigium non alia

quam

virtutis^via

dum. Quumque

- - tenäai in ardua _virtus;

merito, ut hac via ad gloriam graflemur alacriores,. honoris

jucunditate allicimur» n&V yä*

-71 .W?L (m

o)Liv. Ub.^caf,27.

Virtu?um* 15

TO Ti{Za>(JLSW hJ^Tux: & alit bo ^.

nos. arlesj omnes^ mcenduniur

adßudia, gloria p). Cato ica-

que, eos, qui virtutem

hono-

re iuo fraudabant, dicebat i- plam virtutem a juventute au-

ferrem. Hinc Platonicis etjam

deferibitur honor, quod fit x- ftimatio & dignitas virtute ac-

quiiita r)M Si igiturjam quas- ftio inftitueretur, an hoc _pra;-

mium fem_per maneat virtutis

cultorem ? Utique ^nunquam defunt, qui de viris bona reülum

atque bonorificum, faltem in con-

fcientia-> Judicium ferunt: ßcut ipß etjam Uli^{, qm} bellum^> alias

uirtuti mdixerunt; dum dcbita

I-, \y\ '*• ; . • }JiJfilJiJ ua \ aX'l *>I#

vene*

p)Ck. Tufcul.Lib> L/>.4398. q)Com*

bej. hnchirApopb.p, 2. r)Omei[%

16 ^« Prsemia

roenerationisfigna vimprobis de-

negant) immoextenuseos content-

nere baud erubefcunt; ^mtenus

tarnen benignius de tllcsfentire co- guntur s)> Nempe qui nobilis-

limarn virtutis pofleffionem ^x-

qua, utpareft, lance librant;

& juxta, piilcritudinem _ejus

ätque fplendorem admiratione

debita profequuntur? honore utique ^non fraudant cultorem

virtutis. Hinc porrofit, ^ut,

quos pios, quos jufios, _quos denique prudentes ^, aliisqué

virtutibus pneditos cfle Fama

loquitur& ^res lpfa indicat; hi,

prx cecens ad publica obeun-

da munia defiderentur, eligan-

tür. ;

Thes. Vilt s) OmeiJ. p. _192,19j.

VtRTUTÜM.

Thés» VIIL

Sed ^ut

reliqlia virtutis

mia oculis animoque fubjicia^

mus, ad confiderationem

gimus nobilitati's* Ha?c,quem- admodumvirttitioriginem de¬

bet, ita meritö virtutis culto-

rem exornat decoratque. Eft

autern triplex ejüsdem genus conftitutum a Nazianzenö ₅ tt*

num quod coelo originem de¬

bet; _nempé quod ad imagN

nem Der conditi fuerimus^:

terum, quod a iängvine

pröfi-

cifcitur: tertiumderiiquej

quod

virtuti aeceptum referimu£;

Dé priori judicat Theologusj;

nobilitatem generis & yittutis Philolophus confiderat: ^qua-

mm hxc ut uberrimumi jta

B certiffi-

*8 vkxuix

eertiflimum virtutis eft praemi-

uoij illa ^{vero non} _lemper.

Hinc Antisthenes, qiéi virtutc praditi effent eosdem & nobiles

cjje dicebat: qtaum habeant id,

unde ^veranalcitur nobilitas t),

Redte itaque nos adhortatur

Seneca: erigite audoBer ^ammos>

udin medio fordidija-

eef, tranfdite^$ expeElat vos in jkrnmo nobilitas ii). Quum igb

tur nobilitatis fit proprium ^re-

<5ta fequi & cupiditatibus im-

perare, merito tum quivis le integram nobilitatem confe-

€Utum fuifie cenfeat, fi dedi- gnetur fervire vitiis, ^nec ab

eis le patiatur Jfuperari.

Thes* IX.

$) Combef. Enehir. Apopht,p* 357*

u)$emtde benefic.

f-

VlRTUTUM. 19

I"

Pythagoram dixifle ferunt

tria ^a Diis petenda: formam,

divitiäs & valetudincm\ eo

quod homo ^cetera fibi parare

ppflec. De hac ipla pr^clare

iibcrates ! fisyig-ov äyaSäv j\ nsjt

tüc&fAct Kal t/jv tyvyyjv vyfeta x%

Åtque adeo intelligimus heic

fanitatem, _quam, percontanti

cuidam, Tnales, quis felix es- let? indicat; _nempe qui ^cor¬

pore fanus eft, & animo cafti-

gatus, Sicut igitur plerumque

corpus nojirum debiütntur ebne-

täte 2finglwvie-y enervaturindo- mitaUbidtne,exunturßammkirß*

mar cejett odio as invtdia, alia^

ferit11 tnnumera morborumgenera$

j) ita quando virtutis (tudio-

B 2 fus

pc)Jfocr. Panath.P, 436.y)Omdf.p,i$2.

Bis hxc vitia, has perturbatio*

nes cane pejus & angve fugit,

nonpotelt non etjamlummam

jfß'rn

lelicitatem confequi.

Thes. X*

De divitiis quid fentien-

^um, ^an fempervirtutis culto-

rem hoc comitetur prammim, fortafie ^non tuto affinpavero.

Canit quidem Hefiodus

- TrAtfTW(T dfiSTYl fy >vdc£ 07iy]m

cti z)^j

tarnen

- quid non mortalia pectora ccgis

t_Auri facraJames a)?■

Nempc pars muito maxima

mortalium inlatiabili habendi

cupidine

incenfi,

fas & nefas, corradunt opes

cumu-

zjHefiod,oper.&dies L. i.v.3i i.p.36.

a)VirgiJ L 3.Mieid.v. 56.

VIB.TUT UM. 21

cumulantque* Plurimiiraque, posfidendo plurima, plura de-

fiderant: quum, cui plurima

non (üfficiunc, ei nihil fatis fitj & accenditur cupiditatc Cüpiditas* Verum vir

Bonus

ex periu virtutis depromtas pos- fidét opes ; luasque magis au- dit efle, _quam fentit5 non enim in mirrinm zfc, [cd m domum reciptb) Adeoque ioeuples eii*

etjamfi ^{non 11111}ka posfideat, quia modiea dcfiderat 0)¹ uti?

tur illis, non gloriatur; & m

quidem utitur^{5 tanquani} apud

fe depofitisd). fit fi vel maxi?

me virtutis itudioius ^re fitpiu^

angufta domi labarat&cj

non tarnen fua cujusqM .vtfc

B 3 ^. .tm

h)Senec^< de vita beata cap.21. c)vaL

max. Lib. _3. d)SenecEpiß.^1.

22 PRc6M1^A

tüs mentem etjam in änguftiiä

conftitutam, fvavisfima _per- mulcec voluptate? Profeélo

Alon poffidentem multa vocaveris.

Rede beatum. redius occupat Nomenheutig _qm Deorum

MimeribusJapienter-utf

Duramque callet pauperiem pati e).

u. Thes. XI.

1 Virtutis eft, ^ut diximus^>

pülcritudo lumma$ & ob id

in adrnirationem fui> & amo- rem juxta, nos convertk, im-

rno rapit. Illa fåne, dum fe <?%- iulity lumenqüe ößenditjimm^

idem alfexit -agnovitque in alio^>

ad id fe admwvet, 'vmsßrwfo ac-

cipit illud, quod in alter^o eji* ex quo exardefett atnor five ^amici-.

tid fl Hinc, üt folet, _prae-

elarc é)Her. L.^.od. 9. v. ^o.f)Om.p.19 5.

VlRTUTUM. SJ clare Tullius: nihil efi amabili-

us uirtute\ mhil,quod magis alli-

ciathormncs addiltgendumyqmppe

cum proper "virtutem & probt-

tatem, eosetjam, quosnunquam vidirms, quodammodo dtltga-

musg),' Uncie demurn fit, ^ut

non posfit nön virtutis eultor

hoc fibi-praemiumparatum co-

gnofcere. Quod cum a vir-

tute fit profedium, fine qua a- miCitiadffe nullopaéto poteff,

id ccrte praemium tam neiciet finem> _quam ipfa virtus ^,

quae clara arternaque habetur,

Soli DEO Glorial g)Crc-LaU ^cctp. $.p,m. ^220.

pr

Chri/ßmoPhiUfophi# CANDIDATö,

Dn. ERICO

Studiorum ^meorum moderatori

Dextcrrimo

T)Lurima dumpulcravirtutisprxmia

^ tradis,

EnlrofiumpuljatterpedeMufafolum.

Nilmirum inive<e virtutis amabile no- men

Afficit, & cunäos ducit amorepri,

Addas virtuti/edpramia,ferrepaficp

Ardua cogeris.pc & honefia fequi,

Quisquis es, huic ^{toto vires} conaminé

tendas,

Hane(equere, utlaetos Tu numeresq;

% dies.

Sihgula ^cum doceas nos h<ec, tibipr<£- 7rita virtus

Jpfa pris vOtis übertora feret.

«, gratulabundus adplaufit

Petrus Broms;

And. Fil.

& * *

*