HOSP1TAI.ITATE SVEOGOTHORUM,

£7^ C/C/K'* • 3 N.y. SPECIMEN ACADEMICUM DE

HOSP1TAI.ITATE

SVEOGOTHORUM,

hdulgente

^Amplß.

PbiloJ.

_ß

SUB PR&SJDIQ

PIR1

_Amplisftmi

_Celeberrimi,

Dn.

LAUR.ENT1I

AR

RHEN

_11,

h. t. Rectorjs Magnifici,

Pubhco Examhn

_fißit

ERICUS NIC. SPARRMAN,

UV LANDUS.

In Audit.Gufl. _{Majdie 18 Decemb.}

ANNI M D CC XXVIII* höris ante meridiem folitis»

Sias

Rias

Mitis

MJGNsE FIDE!

_PIRO,

ISobinßmo

ac

Gener

oßffimo

DOMINO,

Di*. DANIEL!

«I>si9t3te*3ö8©/

In

_Oftrogothia

_jUDICI

_{Prudentiflimo,}

Summa <venerationead eineres

colendo♦

QU

od

levtfftmo buk fpecim'mi

prtffigere fim aujus preeter

Tua ora _,omnis_favorit

_ple¬

, qua

rmnest Tibi fefe _{committentes,}

åeris, et'mm

_ßngulqris

quam parenti olim meo prxftitifti, plurimaque beneficta , qv<e in nos o•

conferre voluifli, veniam fpe*

jubent. ^Accipe itaque grattofo

vultu , Maxime M&cenas , qu<e te;

u-is med Minerva in _{devoti(]tm<e nun*}

tis _{pignus, <£7°pii ac venerabundia}

i-wi _{teßtficattonem , humiüime offert.}

Submi/Je in/uper rogo, ?/£ Tuo, me am

-pleät acJovere digneris patrocimoqui

conatus _{<£rprogreffits omnes Tibi}

hu-millime commendo. _{Supremum mimen}

indefeffis femper venerabor precibus,

ut _{Te, Mescenas Gpttme}

, /72

jpiendi-dijjimee Tu# familiee decus atqus

fut¬

erum _{longe maximum}

, omnigena

fe-hcitate_{quamdiutijjimeconfervareveht.}

Nobilifllmi _atq;

_{Generofiffimi}

Nominis Tui

cultor humillimus

Admod. Rev. _{atq; Pr<eclar 'i[f, VIRO,}

Dn.

_Mag.

_ERNESTO

GESTRINIO,

Antea Paß. & Prxpofito in JydffiS

Vi-burgenfium dignifiimo, Jam Paßori in

^bund &©foffy) Roslag, vigilantttfimo,

Pautori multis nominibus, nullo non

tempore fufpiciendo. Confultiflimo at cl, Spettattfhn.q VIRO>

Dn. HA

QU 1

NO

EKER 0

Diredrori _{Vedtigalium minorum}

per-totam Sveciam accuratiffimo, affini

honoratiffimo, & _quavis

obfer-vantia _profequendo,

Confultijfimo atfo Spett.itifltmo VIRO)

Dn.

E

R

KIHEBERG,

Civitatis _{OeregrundenfisConfuli aequif*}

fimo,_{dignifiimo, confangvineo}

honoratiffimo.

HAs qualcscunque ftudiorum

rrimitias

in

rao-lunaitatis_{proipcntansquc voto,} ac ulterioris

Admod. Rever. PraeclarifT. &

Cultor

NICO-tiÅämod, Rev. atq;

Pv&clariß.-VIRO,

Dn.

_Mag.

_MA

Sandell,,

Paßori & Pr*?oßto in (&parr$dfra &

SÖreö Merititfimo, Patrui loco

cjuovis obfervantiac genere

jeta-tem colendo.

Confultiffitno at& Spettatiffmo V1RO,

Dn.

andrea

sparrman^

Jufiitiario, ut & Senatori Gevalienf. aquiffimo dignifiimo ? Fratri ^

Optimo Cariffimo, ,

Spettattffnno atd? PrudetotiffimoVIRO.

Dn.

DANIELI

HO

NT

H

_ER,

Territoriall per Roslagiam Practori

adcuratiffimo ,Patrui loco venerando* Nutritio & benefaftori _{propenfiflimo.}

numentum debitae in Vos obfcrvantiae & _amoris,

in me collata bencficia, cum ardenuflimo inct-favoris _{ipe, offero atque coiifecro,}

Spe&atiffimor. Nomin» Veftror.

vantiflimus

i Gefle etat)/ Sfrcborne od) _{ftdgn>äfad)fat)}

LORENTS _HAMMAR,

r ©amt

Arrendatoren $reböl'lie cd) l2Bct(befl,öt)t)É

Jperr CARL HYLTING.

J)itna

jSIga @id|fergtarna mof/ 04) tl;em burttaf fågnaplaga/

.£>dljt nar man fan arnne aga 04) en$ ^uué fidr pa goö foot>

(ffr en faf/ fom bor b.erömmaé/

04)af ©tdften tnfef glömma*.

Snjiig/ glaö o4) rolig gid|l

$rtfar SSBerbtn albrabdft. Omen fdban gifmtlbf)ei/ Jpafma foröom tiulra ©anar

©a t ©tdbcr fom i bt) ar

haffat mcb be|Febligl)ef. $l)e ba bdiiit for en dra 2it rtje Funnat frdmmanD' ndra

Sftdgta bogar i jitt j)uué / 04) tbem gie bebagltgt inu*. $betta dc/ b^ar om ocffd 3rag pd t^e^a blaben biifroer/

jag <£*>ra SRatim iilffrtfttHr/ SDftban jag *£r bagge ttoä /

$an för goba ^Baroar ndrana/ SÖil nu fijf min önffan Idmna/

©om t _{fortl;et Ipber fd} :

€bra *£>UU* Florera md !

SEfttna _gcöe

_{n>d(gpnnc»reö}

Siövfamfie Stenore

Prooemium.

Ominem natura

I

efle

cum _ipfa

creatio-j nis inftitutio, tum

vita _{noltra, quse}

fi-ne focialitate clauda 5c manca

ef-fet? fatis teftatur. Omnia

anima-lia _{bruta, dum ex utero materno}

prodeunt, ipfa fefe in pedes öfte¬

re _{, ac fuftinete poffunt, homo}

Vero, _{quamprimum in} lucemedi-ruseft , donec vixerit , aliorumu

öpe 5c auxilio non facile carere«»

poteft.

ad

colendam aptus

eflet

eximiis

et-jam dotibus, pra? Casteris anitnan

i o

tibus, eum inftruxit Deus. Ratione _j

j,

orriavit, ut ea. non folum in

iu-um , verum etjam aliorum ufum

uteretur. _{Loquelam c oncedit,- non}

ut fecum _{colloqueretur,} quodftul-tum & _{fupervacaneum eilet; ieå «}

urcum aliis agens _exprimeret

fen-fum , & animi fui affeåum. Hifce

mediishominem _{etjam ad amorem,} mutuamque

coniunåionem

ad vitas _{ejus perfe&ionem ,} mui-tum conducat focialitas. Nam

Non omnia _{poffumus omnes.}

Nec eflum _{igitur eft, quaedam} ab

aliis difcere , quasdam aliis

trade-re _; quod _{converfando optime} fit.

In _{primis temporibus , dum pau*}

Ciorés^eflent

officia_{atcß auxilia}

ge-nere , cum una terra omnes

ale-re non poffet, _{quidam novas fibi}

quaefiverunt

fedes,

necefTa-j,

neceffariis rebus inftru£he

No?1 omiis _{fert omnia tellus:}

Sic _partim

_neceflitate

« _morum formandorum, ad alias

gen¬

tes _peregre

proficifci

Cum autem _{peregrinantes aliena}

ope indigerent, quoniam nec vi-#ui neceflaria fecum _{ferre, nec,}

ut teftudo , domum bajulare

poi-fent; _{hofpitalitatem exercere} coe-perunt; qua? denique benevolentia

adeo_{accrevic, utjure quodam}

fe-fe ad illam _{obligari fentirent.}

Noftri _{majores, qui inter}

cul-tiores _{gentes merito numerandi,}

nec domi defides fuere _; fed _{, ne¬}

gotiorum cauffa, ad exterosfaepe dbierunt: cumque viciffim alii ad

illos _{accedereru, benigne} hofpi-taliterque habuerunt , & per

o-mnia _{tempora, hofpitii}

_jura

fan-Öa 8c illibata coluere.Hanc Sveo-gothorum hofpitalitatem breviter

deli-4 o i&r

delineandam fumfi ; dum autém-* %

materia _{dignitatem tenuesque in*}

genii mei dotes confidero , eas

.non _pares efTe video. Igiturad _ru*

um candorem B. L. _confugio,

ob-nixe _{rogans, ut levifTima hxcce_j}

conamina _aequi bonique

confule-re digneris.

$. I.

PRsclaras admodum

Sveogotho*

geftas,ex omnibus hiftoriis

&mo-numencis conftat. Alias

interqua-rum pallim _mentio fit _{, egregia_,}

quoque eft holpitalitas, qua men?

tes exterorum adeo iibi devincire

didicerunt _noftri, ut _{plurimi patrii}

folioblivifcerenturdulcedinis.Con*

veniunc in eo _fcriptores, noftros,

in _{hujusvirtutis exercitatione,non}

folum neniini inferiores _fbiHe, ve¬

rum etjam _{ceteros longe}

antecel-luifie. _{Specialia fingulorum hofpi*}

f

talium _{exempla enumerando}

pro-lixum efTs , curta fuppellex notu

permittit. Quare hofpitalitatein^ noftrorum _{traditurus,pauca} folum-modo _{fcriptorum teftimonia}

pro-feram. _{Johannes Magnus : Carolas} inquit, Rex Gothorum & Svecorum,

inter maximas _{leges & mandaca"} conftituir, ut Gothi ac Sveci in-"

ter fe & maxime in omnes ad ^

venas & _{perigrinos , hofpitalita-"} tern _{obfervarent,fummumquene-«}

fas _{ducerent, quicunque viato-ct}

rem a te£tocoérceret,quod _fiquis"

facere tenraffet, & idoneis

bus ter _{negafTe hofpitium con-u}

vi£tus _{fuifTet,frnrnifTb igne , a*desct} ejus comburi juflit, ut propriis"

sedibusjufte privaretur,qui earumu

ufum inhumaniter _{denegaffet* «}

Hinc ergo dedu&um puto, quod"

vix alibi in tora _{Europa prom-cc}

tior _{liberaliorque hofpiCalitas,i(}

quam apud Svecos, inveniatur; ; _Quippe

_advenas

_be-*f

6 -m o

„nigne admittunt, fed cun&a ad

„liberalem convi&um neceflaria, 11 „gratis&fine ulla numismatis

com-penfatione , fubminiftrant: deinde

„equis vel jumentis ad vieinos de-,,ducunt,eisque cornmendant, fitqj

„non raro Iis inter convicaneos,

„quisperegrinum excipiat.Summa

„enim laude a ceteris efterri

con-j,fvevit, qui plures advenas

„ liberali hofpitio collegiflet :

,;Quemadmodum, publico

odioju-,,fte infe&andus asftimatur, qui, cibum, potum , hofpitiumque

ne-„gaverit itineranti; Siquidem

tan-,,ta ubique eft cibi _& potus

abun-,dantia, ut fordidas avaritice

man-„cipium reputetur, qui, pro nu-„merata pecunia , cibaverit

efu-$,rientem,nifi forfan in civitatibus

,,&oppidis,

,,terris,nummo

men(urantur;quan-„quam iilic fme comparatione_i

„minus _expenditur. Casterum in

Willis, quae

palfim

H®-? o 7

gricolis habitanrur, omnia gra-«' tis diftribuuntur , majore}ue ad ( hofpites, quam ad proprios filiös"

liberalitas _{habetur,bisnamque ad"}

menTam viliora _{apponuntur,quan-"}

do advenis _{preriofiora refervan "}

tur. Eft namque _{Gothis laudabh"}

Iis _{pudor innatus , a quo afficiun "} tur,quando nequierinc, omnibus" fe exhibere liberales. Fatetur" hancfummam Gorhorum liberal«

litatem SaxosDanica£ hiftoria^ fcrt "

ptor, qui alias Sveticisrebus"

nonfatis favere _{videtur, & poft«'}

eum Krantzius _{Kamburgenfis,qui"}

affirmat in omnibus _feptentrio-"

nalibus _{regnis magnam efle ho "} fpitalitatem, fed apud Gothos &"

Sveones _{prascipuam a). Idem de"} Sveogothis teftatur etjam Seba-" ftianus Munfterus. _{SDlatt fcfcstetbet}

bon ben _{eintoohnem / Daß (te}

gantj

freunbftch unD barmljeittg fetn <\v gen Den

frembben:

einS3il>

ger ober

fretnbDer gaft hinein fcttu/

A 4 Ml

2-8 o

nn( i()tt ein jeder in fein

_fyctbctß

fd)mad)/foit einet etnetn frembDen ßaft die berber# abfragen b). Con-fule _{etjamCeleberrimum}

Rubecld-umr) Ex allaris teftimoniis

con-ftare fatis arbifror , majores no-ftros _{femper hofpitalitati addi&os} fuiile,quas confvetudoin legem

tan-dem abiit,qua omnes ad

hofpitali-tem _{pr^ftandam obügarentur.Cum}

autem _{pro varietate ordinisac}

con-difionis, modus tra&andi _hofpi«

tes _{excipiendique varius}

depre-hendatur; primum Principum

no-biliumque,deinde

um _{perfequar hofpitaliratem.}

T _{Reges , prineipesque,}

fum-mo in forruna? _{faftigio pofiti}

funt, eorum fa&a cundi nofeunt,

& eorum ad _{exemplum cives}

quoque fe gerunc. Quare etjam..

b) Sebaßtam

_{MunßeriCosmographm}

P#g< 568. 570,

_6}o.

§. II.

•m o' f

Reges noftri, tam in aliis

virtu-\ tibus, quam hofpitalitate exercen-da , fuis femper documento fuere; voluptati fux tum maxime fatis-factum _{ducentes; cum} , quo

ani-mo in _perigrinos hofpites;

efTent,

< oftendere

Jiceret; nullam unquam

omittentes _{occafionem, ad} shofpi-tes invitandos 6c liberaliter ha

-bendos.Quam primum enimilluflre hofpitem acceffifle comperrumu

eft,obviam ei

_{iverunt^/),comiter(^}

falurato , dona eximia interdum

obtulere , ftatim animum ejus non

folumhumanitate verum etjam

be-neficiis _{occupaturi e), Deinde}

in-ter _{tripudia plaufusque vötivos in}

aulam deduxerunt , ubi cunéia_.,

hofpiti recipiendo neceflaria,"erant diipofira; nihilque intermi(Tuni-»

eft opera? > ad exhibendum adve^

na? honorem 6c officia , utcumqf

res

exigerenc/). Ad

de-A _{5 inde}

diQBilt ©. c.267. Gotb Rolf, ©.<r,

®. c.

IÖ O

inde _{epulas & muruas} compota-tiones, per triduum plerumque_.,

comirer _{compellabanc. Is}

antiqui-tus _{recipiendorum hofpirum ufus}

exftabat _{g): ubi pro dignarione} fedes _{fmgulis affignabantur} h),Ho-fpitibus dcinde non folum manen-di facultas , quamdiu illis vi(urn_>

.eilet, concelfa eft , verum etjam

cum maturius abire _vellent,

aiTi-duis _{precibus & largitionibus} per-fvadere conati funt , ut iter

differ-rent, atque diutius apud fe

com-morarentur _{i)'; Parrem vero tem¬}

poris , quo manebant, conviviis ac _genio impendebant, _partem

ve-nationibus , jocis , ludis aliisque

innoxiis _{voluptatibus k). Cum} di-fcelluri iter _{pararent, lolliciti}

fue-re, de donariis, cuique _pro

digni-ta te

£) Saxo. Gram. lib. 5. p. 62.

0. _{e.r.948,/) ZBM}

<S. _{£.343. Saxo Gram lib. 5. p4}

o _{24*. ii}

täte 5c decoro _{decernendir./), haec} fuere _{plerumque, arma}

pretiofiffi-ma, merces mirae raritat;s,

_veftescg

eximi^ _{m). Gislero, regis}

Niflun-galandicE filio, Margravius Ro-dingerus , filiam (uam donarii lo*

co _{obrulir, ut eam matrimonio}

Tibi _{jüngerer. Hinc concludere li¬}

cet , veteres adeo amafTe &

ma-gnifeciffe hofpites fuos, ut, quod ..cariflimum eflet , dono iHis

of-ferrent, videlicet liberos fuos,quos

vel cum fuis matrimonio

conjun-gerent, vel ut proprios educarent

»). Abeuntes plerumque adcivita¬

tis _{pomceria profequebantur ,}

in-terdumvero comires _{longiorisviae} fe _{prcebebant, qucevis felicia}

ap-precantes : amica deinde valedi*

öione , tenerrimos inter

ample-xus a fe dimiferunt o).

$. III.

/) Goth. Rolf, hiß. cap. iG QGBtlf.

(g cap. 94-. m) <233116.©. cap. 284.

cap• 949.

w)

Goth.

ér.

Rolf.

16,

ii o

f. Iii.

CUm

is

mifericordia

patroci-

vide-atur, _{qui in alienis rerris, procul}

a patria _> fuorum _opem iroplora-rare nec _{poteft, nec}

audet;irano-ftri _{infigne patrc-cinium &} fingu-larem tutelam _peregrinis praflite-runt , quos inhumanum & omni crimine tetrius _immaniusque

du-xerunt ullo modo violare

,juftifli-roum vero _{protegere&commodis} eorum ftudere. _{Quare, cum ad}

il-los accedererrt _{advent, qui tutela?}

& _{gratia? eorum fefe}

commenda-rent, eosnon rejecerunt, fed be¬

nigne exceptis hofpitium

concef-fum , rebusque ad

indigentiamab-unde _{profpe&um p), Si injuria pa¬}

tria _{expulfi, armis aliquando}

re-ducere conabantur _{q) , maximis}

fefe _{exponentes periculis hofpitum}

tutandi caufTa. Gum litern inten_.

peregri-p) mil ®. ca{k26s q) mn®.

4M o Ml- i*

peregrinum & civem ortam audif

fent, qua? non nifi duello 6c armis

dirimi _{pofTet, neutri parti fave-*} bant vei auxiliabantur ,

vi&oriscj;

arbitrio _{relinquebant, quid Vellec} de viéto ftatuere. _{Infigne 6c}

me-moratu _{dignum eft : Theoderico}

Veronenfe , a Vidga inträ regni limites ad duellum _provocato,

pa-tr$m Dietmarum , licet in

maxi-mo vita? _{periculo conftitutus}

ef

-fet, nullam opem tulifTe; (ed

fum-mo _{lytro vitam} filii _redimere

vo-luifle : cum tarnen non folum eos

invicemavellerejverum etjam Vid¬

ga? petulantiam ulcifci potuilfet,

qui perigrino in folo aufus effec

regium filium ad certamen

provo-care _{r). Legatos, jure gentium}

in-violabiles , noftri etjam fanåos

habuere , ac licet ab mimicis mifli

éflent, omni honore &

hofpitalita-te _profeqvuti

_{(unt,domumque}

exi-mii

14 o §-<§*

miis mumenbos dotatos miferunt s), fumma? laudi ducentes, cun-öis , etiam inimicis,

hofpitalita-temliberaiitaretnque exhibere;tur-pe vero ,

inhofpltaies

in terra _{quenquam fine cauffa}

la-ceffere.

$. IV.

RFg/s ad exemplum

totus

componi-

ex-perientia teftatur. Felix itaque ae-ftimanda illa _{civitas, qua?}

pru-dentibus _{probisque ornara eft}

vi-ris ; qui non minus vita ac

mori-bus , quam inflitutis ac legibus,

cives ad bene vivendum inftruant. Infelix vero merito

cenfendusil-le _{populus,qui a pravis regitun_ :}

nam , qualis dux tales etjam cives

tfie _{lolenr, cum, ob auctoris decus,}

ejus

accipiatitur, &, five ignavia? , five

virtutis documenta _fuerint, adimi-tandum incitamento fint. Noftri itaque s) ®ilf. cap. 67.

4M ° <Hs*- H

itaque majores felices prardican*

di, qui optimos principes plerum-que habuerunt, non vitiorum

a-mantes _{, fed virtutis fe&atores,}

fortitudini ac _{gloria? omnes} dedi-tos. Inter alias _principum

noftro-rum virtutes _{hofpitalitatem etjam}

fuifle audivimus. Eorum

exem-plum imitari cives etjam volue-runt,atq;ratione

conditionis

.hofpitalitatis exercitationenon mub

tum inferiores fuere. lilis

enimo-mni _probro

_graviusfuit,

denegare transeuntibus } cum au-tem ad vicum eorum pervenifTe

holpitem notum eflet, eum

fla-tim ad fe invitarunt, fuitque

in-terdum inter convicaneos

certa-men,quis holpitemreciperet.

Re-cepto omnia hofpitalitatis atque^

humanitatis _{jura exhibuerunt} perbenigne habuerunt, quamdiu

apud illos commorabatur ty Si veftesmadida? _{efienc,detra&a? funt,}

aliae

t)

Alberti

1(5 o

aliae redditie , aqua lavandis ma¬

nibus cum mantili _adporrata,

men-fa inftruåa _{cibusque aliatus cum-,} potu optimo. Poft ccenam

jocis

eos dele&are folebant _{, cumque_»}

tempus eilet, quo membra

defa-tigata componenda,

adle$ospre-tiofiflimis _{pellibus ftratos}

deduxe-runt. Si_{quid iliis notum erat, quod} hofpites fcire averent, ■fumma

fi-de indicabant. Abeuntibus viam

commonflrarunt, interdum etjam comites fe _{pra?buerunt, vicinis}

a-micisque commendantes u).

Pra?-cipue eos abominabantur , qui

holpitem

Herodotus: Sacri dicuntur ,

quoni-am eis nemo mortalium v'tm _infert^ji

quis autem ad eos confugerit, is a

nimine faditur _v).

5.

V.

Thor-faen _{Vikings ©oné ©aga cap. 16.} Sturlauges ©. cap. 9. Albert. Krant,

p. 2oj. 01

Mag.Lib.lS-cap,6.

O ₁₇

$. V. >

|L¥Ofpitalitatem

in inimi*

*-1 cos obiervabant, _quibus

ho-fpitium, denegare , pocum ac ci*

bum non prasbere, _tenacitatis

fignum , a quo tota abhorrebanf

mente, efle exiftimabant:

Ultio-nem tamen fuorum minime _negle*

xerunt, fed _{ternpus obiervarunt.}

Infigne hujus rei exemplum Gigas

hillafte, Thorfteno & Thorero praeftitit. Hi, cum ad tugurium e-jus , eo abfente, perveniflent, 8c

vi _{janua aperta ,.imroiflent; ipfe} # _{domum rediens}

hosque ambos in-veniens, _{qui & faterentur fe}

fra-trem ejus occidiffe, dixit;

flatjag giöra något ntbmgén>årepå

cDcr t natt / ffolen 3 cd) btba

tit

mårgoné /

oclj (jaftM fåoan

fem cDer tpcfeé. gfter t^etta fläc

ban fonber jtn nnUbråb / tog

fram

tbe tå ttlfammané/ ocb gmgo t&er

> efta ttl

fång&

25roDtm lågo

tib

fam-18 o

fammatté unter Siutfdllar.

Poxi-ma vero luce _, tullafle _{ultürus cae- *}

dem fratris füi , cum iilis

acerri-mam _{pugnam inivit, in qua ipfe}

tandem _{cecidit^) Huic addendum} illud de Rolfone , & Asmundo

fo-ciis , apud Gigantem Grmerum ,

dr _{fagt / at bau fdtter fram}

mat _{pä nptt igen mpcfet fnpgqare}

dn filforente/ bdrfratn banbmatn

cd) rent banbfldbe<-/ ocb fdger. 3

tpcfen mal at _{jag tutet marctmpc?}

fet _{foftrrt bdrtité: @d gacfmtf.}

Rolof cd) tag tig mat, meb tittfaU

flap: tp intet dr jag en fäban arm* 1

lingcr / at jag tpcfer ftort om gif* xva _{ndgen man mat fom are mot}

natten infomme, taft bet mote ritt*

gare man ann 3:

Quibusdam

in-terjeé^is. £per borta t banfen tig»

getnagrabiitrffin fager

tbem od) lag*

ger unber eber/ tper 3^Wninatt.

Poftero autem die dicebat fe

ul-turum morrem fracris fui, aRoi- 1

fone t

fone _{quondam occifi y). LatroneS}

etiam _{quibus nulla inefTe (olet re¬}

ligio, (ed naturam fere videnruf

exuifle _{humanam,etjam hofpitiire*}

verentia , inträ penatium

limi-na latrocinium _{exequi veriti funt:}

quoniam omni crimine tetrius im-maniusque duxerunt ,

hofpitaiita-tis (acra violare _z). §. Vi.

"fojOn

minus

peticulofum

noxi-umque eft, quemque adveni*

entern _{recipere , quam humanuni} & _{hofpitale admittere ; ficut enim}

formofiflima fub _herba,

nocen-tilTima interdumlarere fölet_vipera;

ita nomine _{hofpitis veneficus &}

lacro _{faepe accedit, adipfum}

hofpi-tem _{expeliendum bonisque & vita}

privandum. Sic rex Segobrigiorum

Qomanuf, fub _{jure hofpitii,}fortes

viros _{folenni die in urbem}

Mafli-liöm mifit, _{qui infidias civibus}

B 2

ftrue-y) Goth. ér Rolf. 0. cap. 30. z)

io o

ftruerent, omnesque opprimerent

a]. Noftri igitur majores, qui

pru-dentes & in omnibus _circumfpe&i fuerunt advenientes _peregrinos

in-terrrogare folebant;Quinarn ellenr,

unde locorum advenirent ? _quid negotii haberent, atque quo

tende-rent &)? _{cum nihil mali} fubeffe

fu-fpicaremur , omnia humanitatis

fiofpitalitarisque officia

prasftke-runt. Tantum de _{hofpitalitateve¬} terum _{, jam recentiorum tempo¬}

rum mores _perfequar.

§. VII.

TEmporibus recentioribus GIo-

ut diverforia _ubique

exftrueren-tur, ne cives , qui ob Reipublicse

commoda, majora quam antea«* pendere tributa cogebantur ,

gra-tuito _{holpitio quoque gravarentur*}

utque peregrinantibus faciliuseflet, itinera _{perlequi, ü prope viam} pu-blicam

a)Judmm liL 43. cap. 4.

b) Sßtlf,

o 21

blicam certa eflent _{loca,ubihofpita*}

ri _{poffent, & necefTaria aequopretio}

invenirent. Haec diverloria _publica

primum a rege magno Ladulås

in-ftituta _{videntur; ab} illo enim _leges

JatcB _{func, de curju publico , tab}

er-vis ac diverfortisad v'tas _publicas

ex-flruendis, ubi viacoribus ad vi&um

necefLria _{praebeantur c\ Idem-»}

codex _{legum di&itat: ffola fa*}

tnerne trasa å almdnna _magar

bmart anbro nar _{uppå tmå}

mtjiorr

efter _{öalftrebte oft) ep ftermer/ oft)(}

ftorbpn rdttare tbet ep funna ta«

merna mara.

j£>drat>é6ofDtnge

Jfpdrtbjadmbb

fiulu

båbe tamerne _{oft) tattare t btrarjo}

bdrabe: 0ftcr töet et) ocb ftdra

mdgfaranbe man tl)er uppå/ bote fd

JpdiabjböfDlnge fet ntarfer for taf meme _{bmart. £amerne IM mdg»}

faranbe mannom öuué låna/

flugit/

B 3 et)

iz _{-*$4» o}

et) ufDrtfweé: fobo od) foDer fdlja t .

til ena natt od) ena

_må(ttjD^).

_Sunt

etiarn multa? alia? _{leges,de ejusmo}

-di -diverforiis ac ftabulis

inftiti)ien-dis fancirac. Ad neminem vero a- !

lium , live clericum Ove ruftieum,

diverrere _{licebat, nifl bona} hbera-que

ejus

folutoprae-tio. Pro hac immunitate ab ho-fpitii oneribus , certum tributum

jmperatum eft, ut ex a&is

corni-tiorum _{Norcopenfium videre eft}

c). Ut vero diverforiorum

praefe-<fti eo melius officio _{funganrur, .} v

certis immunitatibus ac _privilegiis

gaudent.

trögare

re _{orontngen/ ofmerfeD od) forbät*}

traD _på

iRftdbagen

gare eller dMaftgtfToare / ntuta and¬

ren ett litet feemman/ efter äng*

ftpefej fjaga / efter torp

på

ntngen / fom utan ftaba mtfta^

fan &c. _{$. 36.}

_öftrer

o _{Wh a*}

Jbrnt muta fri&et pä ocf hemman

fom&anäboer / får uttltifmng for

|tß|Klf/fi)ca Srätigtar förutan $oj* lar _{od) 33arn. 2M utan tillåta} t>em / at _{upKopa od) jtg ttlbanbla /}

l)tuaD tit ®iäfternaé tiacbtertnq od) noDtorft forcé / utan tull ccp frtDt for SanDotiOp. Pneterea id habenr,

ut fi _{quis illis vuri inferat, vel}

de-bito non foluto abeat, graviffirne

pledtatur. /).

. $. VIII.

PRrimam

itaque

hofpitalitatis

reges GloriofiHimi, quorum

innu-mera _{hofpitalitatis documenca late}

per orbem eelebrantur. Korum-*

exempla fequuntur non folum

Pro-ceres _{Regni nobiiesque , quorum}

dorrms & menla? _{cun&is, hoc}

be-neficio non _{indignis hofpitibus,}

patent; (ed etjam reliqui cives,

inter _{quos non ultimo}

lococenfen-di Sacerdotes _{, qui.fcepiilime irer}

B _{4 facientes}

f)%Joh, t). 3.^drfroarclfe bvcf får @id|V gtfvoare i>» 4* 1

*4 o

facientes _{hofpicio excipiunt. A re*} motioribus inde _{temporibus hunc}

morem _{ipfis fuffle proverbium} in-nuere videfur.£bcn fom _tml f)(tfn>a

mer _{fä fät: femmfattl}

Im-mo hane facerdotum hofpitalica-tem laudatRobinfonius _{Anglus: Les}

Eccle/tafliqttes /ont eftimezducoté de

t

_hojpitalité

tene-ri ad _{hofpicium gratuitum , ob}

fa-larium frumenti ex decimis,

non-nullis eorum conceflum, _{quod toe*}

fcerfag appellamus. Quibus

autear-gumenris innixi hsec dicant, non video; cumi _{diplomafibus regiis}

feverifiime interdi&um fit, ad

fa-cerdoces contra eorum

volunta-tem divertere _{b). Pra?terea} non

o-mnes _{parochi ejujmodi gaudentfa*}

lario , nifi in illlis tantum

parcE-ciis

■/) V Etat de la Svede cap. 4.

b) Guß. i.

(StaDga

olaga

ty

ciis, nbi fine hoc ali non _poflunt.

Äongel.

miffi ben _{29 Maji 1698 tueberlag/} frm^3rdfterna dtniutct forgdftntng'

fiele tnbragaé / bod) utan efteråt

ntng ttl di' 1687- 93Ten bet tueber'

lag/ fom dt: gfftuet

for Paftorates

ringber / ber bet finne*) at Paftor

förutan faban unberftob ftg ei) _begä

fan/ _{flole bltftua beftdenbe i). Ex}

hifce fatis convi&um _puto, nul-los Paftores hodie ad _gratuiturn

hofpitium lege obligari, Multos

tarnen novimus ejus effe

benevo-lentia?, ut _{hofpites libenter}

ex-cipianf.

S, ix.

"VjEque pra?tereundi Ruricolas

noftri, qui, in nonullis

pra?-cipue regionibus , fine ulla

corn-penfatione hofpitium prebent,

po-tumcp & panem optimum

adveni-entibus fervant offerendum; licet ipfi pane vefcantur viliori , fitimqj

ladle & _{aqua gelida depellant.}

/E-B _{5 dium}

i6 o In¬

dium _{potior quoque pars in}

gra-tiam _{hofpitum patet, vulgo ©Id*}

ftligan appellant; & le&i ftrati. In

nottra _{Upiandia nioris eft, ut}

ma-trimonium inicuri , hofpitalitatis

admoneantur , die enim

nuptia-rum aute_{quam in templum eunf,}

jentacuium nymphaeafterre (olent, dicenies : dt _0$ bnct btMf _{t bag}

brut} fd bitr Du cn got) ©idftgif*

mrffa/ od) fdgnar gtecna folC/fom

.frHtttlttt ttl _{ttg : eadem verba cir¬}

ca _{prandium, & ad nympham &}

fponfum repetunf. Praecipue illis turpe habetur, quenquam ad

con-vivia illorum accedentem ,

rejice-re. Inftituuntur Iuec ad feftum

na-civitatis Chrifti, quo vicinos

co-gnatosque iuos invitant , vulgo

vocantur _{3ulcgdftbut>/ 3uIci)5gtt)D/} 6c _{per totum fere feftum durant;}

laucius tum rnultum', _{quam alias}

vivunr, _{neminemc$,mfi potu &} ci-bo _{plenum dimittunc. Recufantes} urgent , ItlW DCt/ inquiunt,

o ₁₇

at _{någon ftal ga}

_bott

$. x.

Indicium

quoque

hofpitalitatls

no-lum , quod primum adveniend

of-ferri folet. Svetice tttätfotttRff

dici-tunquooftendere vo!nnt,quam

be-nigno & propenfo animo fmt

er-gai hofpites. Verum enimvero,

licet tanta fit noftrorum

hofpitali-tas , tarnen, ut nuiia terra adeo

abundat bonis , quin &

invenian-turmali, ita nec inficias ire _pof*

fum , inter nos etiam dari

inho-fpitales tenacesque, qui non liben-ter _{vident, limina fua calcari a_»}

peregrino. Hi vero, quod nobis

gratulemur , funt pauciores, <3c

graviter, etiam a vulgo, notati.

Gerte _{Paulus, gentium ille}

Apo-flolus ita _{loquitur: tyjv (friXofaixv}

&0JXSTS k), item T?jg

_iptofceyixg

imMv$dvs,3'E cid _lävTYfi

_yä$

_eh&Sw

k)

28 O

Tivsg

fafoavTsg

ayystegl) Vrk*

te rea natura nihil convenientius eflTe _{poteft, quam ut}

benevolenti-am & hofpicalitatem in _omnes ni¬

hil mali aut hoftile molientes,

ex-erceamus. Non enim in hunc mun' dum temere _{projetli jumtts;} fed _ut a-Iiis _prode(Je,

_Ér

opera, tum facultatibus devtncire hominum rater homines

Jo-cietatem _mj

l) Ebr. 15. v. 2, _ui) Cic. Lik L

Oj}, cap. 7.

Prob# Indolis Viro Juvenil

£)n.

Populari & amico in paucis fvaviter dile&o.

P

<*• _{Effora Gottigenum}

Bore* penetrabile

frtgus

Urere_{qui credit,quodpropiora Po/of}

FaUitur: _{arvarigent brumali frigore noßraz}

Ignis ineß menti pefloribusque calor.

Gottica_{gens quondam totidem celebrata}

tropais,

6)uot numer as _{noftu lumina grata Polt^}

' tulerit pdriter faciies patuiße

pena-tes

Hofpitibus, largas hüque dedtße dapes!

Hoc TuaMufa docety mi SPARRMAN, dul~

cü _Achates,

Magnacui probitat tngeniique vigor. Auguror'.lß voveo.Tibifint modo fata be*

nigna,

Sit _{aliquando (Ines Tu bonus hofpes} item.

Lufis

n ©itt _{trogna Informator. •} ßPSOm _{fatgbet oc£» nu bår befinna/}

<**

jput

forna

roerlten

artat

2)u får förutan factior finna/

at tbcut _för feb ftetå roatit bar/

(En ofåttb _{gåft met rågat}

_mått

_groål/a

SDIet _{ftatig forg förutan tröft;}

2)e ba t ftållet roelat rodlja

(En fcftfrt baut af rctligt

bröft:

SDer'é Srcftot ej faller Curt.

2)et totfar ofj_{./jett Sparrmans pefia/}

©om fåbant nått afjfilrat bar; Sen of; oct _nogfamt gier tiltånna/

at ten _{/ fotn rotl i fina tar} (Ej bafroa namn af färger man/

)Sör tråta teraé fotfpår an.

Sen möta/iom _{min.fxtteträger}

_I

gör rott) fötfofrtng broarietit/

Jpar giortt/ at jag begingt tager

Sen IncEa mot_{/ jag bar bår roit/}

at _{fågtta mig tuet}

_{tnånga fler/}

gör Såitom 3 i (tufet ter.

Laurent, honther