S E N:S I BUS IN- :

DIS FUT A TIO V ^—

PSYCHOLOG1CA ' /

S E N:S I BUS IN- :

f

TERN IS,

I

t /

Divini Numinis Aufpicio,

Cum

fuffragio & confenfu AmpiifEmse & Vencran^

da:Facuitatis PiiilofophicaeiQ RegiåSvecorum

Academiå Ublalienfi,

SUB

PRiSIDIO

CL AKlSSIM^< SXC ELLENTISSiMI VIK1

M. MARTINI ERIC I

GES TRI N 11 Math. Inf. Profefloris

Ordinarii>

PtarccptoriSiFautoris^ac Promotoris (uiparen-

tisloco dcbitåobiervantiå per-

petiai colendij

Pro J^radu PhilosofnicO,

Pubiico examini[hbrnittit^s

CAROL13S STEPHANI ÅSBYENSIS

S. R. M. Stip.

InCtUegioGuftaviano ad Oiem28.

Septemb. her

«•tfOSSOSSKXWOSSö**»«*

U P SA LM,

Ex cudcbat jEfchillui Matchiae Acad.

Typog.

Å _{K N O} M. DC» XXXIS»

Prooemium.

Titem acpernecejfiiriameffefenfuü interneru confideratimem

*nemineremaquaUncepefitanteminficiat ituri exiftimo. Nsm

Itcetexternerumfenfuumy^aquibuanonmodo interni

jenfuo^

etiamintcliechiain Cognéfcendodep endet■> ujuapermagnia exißai

ütarnenintemüfub/atü>totas collabafcitatdp innihilum abit Jfiuii

entmnudaobjeUorumapprebenfio,quamaJenfibuoexternaamméf liabrutethabere lubens admiitoabfy dijudicatione/ [uid referret9

fivel

Piatones, Ar iß oteies, Socrates rfi

Fice plus

fienterea

de rebno etiam ^Fr&ßantißimü vel ad raucedinem

de-

cUmitareni^^nemofitßrum eademdijudieare-,fenfibus imis repone-

re $ fa° temporelocotfe deprimere pofjet $ exponere/ ßjhuoeirca

cummihiad maniatumFenerand*q? Ampl'tß. facultatü Philoß»

phict-tßecimen

al/.qvod probationü loco in philofoph'u edendum

eßet,oneram me non

perditurum exißimavi> ß hanc de fenfibua

ternudoBrinam dijficilem

licet acinahdtto

m<n ac neeeßdriam^» rudi

penieiio adumbrat

candido Phiiofo-

phantrumchoro

ventiUndxm commkterem

quod

hujus

materianexus ac pene

inexplicahiles

mihi

mere audeam, cumtalisfitresqua

praßanttfßmis

Philofophü

negotium.Ingen

candide fateor (inqutl Cafmarg-

nws)remmihi

psrobfeuram ejfe>me% hic fequi aliorum duelunu,

6t rurfum adait: Deilrina

de fen film interioribua tradita, mihi

yonnihilfufbeftac&pit

ejfe* video%

modo mihiJed alifs hic

quamharerc*. Hiceos

qui aliquid fupra vulgmßpiunt,

weritatisUtebras rimentur, tnventtUfy

alqs

Hane

A 2 qua»«.

quantacun^ fit» difficultjtem 'prtMvmnata vmcit nectfßt.u ^, _qud

AddtaBm ^, ne eomm, quikws res alits persipimws⁵cognitioneypla-

ne deßituividear»inpropoßtoproingenij fj infiitut*rattansperge-

rednnttar.

*Deu<t Pater luminum d quo owne datum optimum £ff donum perfeBumdefccndity digneturi'dumin.ireacregereallmmsdi^~

tationesyfeafiMyiingvasacßudianoßrsLs, Sit it*qr

in., jesu nomine?

Thefisr5 I.

Ar i fenfusintcriorcs}hoc cit,intern-an*

aliquam facuftate'm> quå operationes fen- fuum_externorum cognofcuntur^ac dijudi- cantur>probatu hand difficile cfl. Sentit cniraanimal fe fentire, obje&a difcernitac

dignofcit, quod fenfibusexterioribus [qui- busobjefta_dicarc ta».tumpercipere*non autem aöus _luos diju- convcnit] ^autititéllcöivac,ioli hominiproprio, roi-

nimé acceptum fercndum efle exiflimamüs.

II. ' ^.

Noncupaturautem hxc

facultasf

mus] Senfus interiör: Scnfusquidem ^> quia fenfibilia obje-

£la, qua;fingularia&materiata funt, pcrcipit:Interiör ^ve-

ro , pro diflindione ab exterioribus. _{Non enim} ficut _illr immediatcabobjedo externo prasfenti afficitur» fcd _per cosdemmotus» fenfibilia_nontantum

praefcntiåjfcd abfén- tiaquoq; cognofcit, dijudicat& examinat.

III;

Vocis explicationem excipic definitio realis» _qute talil tfle potcfl;

Senfaj

ft*

f$e.cfa 'ferumfenftbifijiifa-ab exftrfi'é allaidt nen- fofiim P'r&feni&i jtd etiam

abfcntes

dens> ctnjtnsydij&M.cans $ diutm conferv'mu

'v.; y, v *?;

tV9

Indif nitionisdecfaratione>mifiaöpcfojfagenens&, difFerentraJ KiveÜigatiooe> prim 6 objedum ^, quod- reiplä

abobjediscxternorurOfeofuurn nondifFcrt, (cfe ofFcrc de- libandum: Spe,ics itaq; Scimagines ab externis feniibns*

©blatsttara abfentesquam präsentesinteraorum fenfuunt objedum conflitunnt. V.

Subjedum feuorganonhorumfenfonm prcximumt

eerebrum eflecümMedicis&plerisq* etiam Philofö phjs alle-

veramos. Quoroodo autem diftibgvantur, an diflindis

ibidemfédibus objcurura 5c inter Philofophosquam maxi- rrecontroverfumed. Quidarn enim affirmativam ^tenen-

tes (mfumcommuncm in anteriöre>phantafiamm Media,

Memoriamauteminpoftericri cerebripartCjhaudcontem*

nendissuffultiarguroentis collocariautumant. Alijnec fais

dcflituti rationibus negativam faciunt verifimiliorcm.

VI.

Kos licetfenfumcommunem, qui quafi centrum efl: in quoomnesexterni fenfusconcurrunt,inanterior!^ce¬

rebri fcde magisreceptioni. quippe adeam a fenfibus ex¬

ternis Ä paten?> Memoriam autemin pofleriori confer-

vadonimagisaccomtnodatå, baud

incomraodé

nonpetncgerau jtarnen cum

magis

minus Ipeciem

varient, per totumcei"ebrum,quod medioerifcerhumidum

& reeeptioni5cconfervationi iktisaccoifiodatüeA,omnes

internes lenfus operari pofle

nondubitamus.

Vif.

Nutnerumfenfuuminternorumpropterauthorum diflroßamiamdiflSeiliinumefldctefminare, Nosfalvo cu-

A i

|us*

Jusqué judicio

qui

fenfus int-criorcJ, finfunt fcilicet

communem> Pbantafiam få rJMemoriam conftituunt, mune- fum& operationumdiverfitats

adduöi,

rum fententiis paucitatem aut pluralitatem aftrucntibus

valereiuilis. VII?,

Et quamvis

fpecieruro confervatrix

Phåntafior

ptuarium Memoria cognitionem,quam feufusdcnotare

videntur,non(ubinferat, quiatarnen visquardarö & facul¬

tas fitanima; fenfitivae phantafiae immcdiatc inferviens,

an numerurnferifuum eandem referre nulii dubitamus.

IX.

A&us& operationesexquibus unacum,obje&ispo-

tentiarum diftin&io infertur cum non fjnt uniusmodi,in j'peciali

fmgulorü fenfuutn conflderatione veniunt

denda?illasproindé hic, ne crambem biscoåam apponere videamur, cöniulto pra-tcrimus, ad Ipecialemeorundem contemplationcm properaiites.

X.

Generalioribus hifce de fenfibus internis prsmis-

fis»fpsciatim ad lingulorum

traidåtionem

inituini facientéfc-å ieofo commutii,

hunc in modumdefmimus: Senfa communiseß(enfa inte*

terioritmaginesiJenJtbus extertoribusobUtas <epprcbendcns sb- uHétßngulorum

fenfuum

fe

commumbu# difcetnens4

XL

Neceflltashujus fenfusut & reliquorum cxprius

di&isfincdifficultatecolhgi poteft. Namcognofccrediver-

iltatem interobjeäa,album fcilicet non efle dulce & fo-

num non effe odoremvei laporcm&c. nonabaliqnofen-

fu externo provenirc

poteft,

verfa objeäa diftinftorumfenluum percipit, ergo nec in-

tcril la div-erfitacfe*.IdétD etiamdecognitionca&osexterio-

ris

ris prcban potcll. Si enira vifus E. g. vifionem fuam

pcrcrperet, fequcretur 72

videre aliquonoodoefle colori^

tum & lucidum,objedtum namqjvifus color&luxeft, fcd

cum hocfitvaldsabfurdum, facilc etiam iliud fuå fponte

coffuit. XII.

Dicitur autem fcnfus communis noncommunita-

tepradicationis, quöd de pluribus fenfibus praedicetur*

Necquöd communealiquodfenfibiie abftrahat a particu-

laribus, fcd quod fit quafi communis terminus, ad quem fenfus exteriores, fpecies objedtorum å fe apprehenfas

transmittunt, Eftenim quafi centrum fenfuum externo¬

rum. Sicut igitur aborbis ambitu omnes lineas fivé radif

incentrum deverguntjta å fenfibusextcrioribusimagines

in fenfuru communem tanquam in fuum centrum con- fiuunt,quideinde fingulas fpecies cognofiiitSc dijudicat.

XIII.

Objcdum hujus ipla fubindicat Definitio, omnes

enim fnedss Sc objedta^externorum fenfuum,pr^fentiata-

meiv>co!oré»puta»fonu,odorc

honorarius

li rcfidens difcernit& dijudicat. Nec tamen,licet diffc-«

rentibus objedtis obnoxius fithic fcnfus , eundem multi¬

plicera eile crcdendum eft, quia

unå cademq,-

fimuUk individuédifparatorumjutcoloris&foni &c* dif¬

ferentialpercipit, haudfécusquam

vifus albi

reSc reSc numero unuseft.

XIV.

Actusejuscircaobjedta quibus ab

aliisdeftingvitur»

ipfiq; tanquam propria officia

tribuuntur,

i. Vim Si facultatemienticndi fenfibus exterioribus cora-

municare, quåfubtra&å,cefiant

fenfitiva:

tnncs utinsomno,ubHnfluxushujus fenfus meatuumob-

Ctrufftoneimpeditur, 2. Exteriofum fenfuum aåus_percx-

•ipjrc. /. Senfibilia propria diftin&orur» fenfuum _compa-

sfdreeo. umqifimjlitudinem & didimilitudinem judicare,

4. Privationespropriorumfcnftbiliuta ^ut filcntium& ^te~

rjebraspercipere>qu£equaaivisfneexternofenfu ^non ju- dicentur, utfincauditu filentium &iine vifu tencbrai, ta¬

rnen idJudicium per communern fenfum abfolvitur. _5.

Excitarephantafiam eiq, fendbiliaofferreßt fubminidrare.

Atq; itaquali interflitium eft externorum & internorum fenfuum ^, Ipeciesq, abexternisreceptas reliqui^ internis

communicat. XV.

Senfui communi fubne&iturphantafia, qua nonmi¬

nus neceilariam eßc ratio ipfa comprobat. Nam gum a-

nimal perfeåum, guinon _lémper vitas oportuna conjun- ftafunt, vitae ncceflariisde(lituitur,eadem adqu^ercndum

exillorum recordatione localitcr movetur. V> G. Homo iubtra&o cibo quando famelcit ^ad cibum quasrendum

incitatur: nonpofletautem» nifi fpecies panis & aliorum ediliumquceaiiquandoguftavitin phantafia haberet con-

fervatas iocitari ac. ad eundem quasrendum localiter moveri. Siccanis famelicus ^exrecordatione ciborum.RBi

convenientium ad venationeminüigatur. Unde Arid,de

Anim. inquit, quod animalia patiuntur Sc operantur _psr

phantafiam. Non itaq; fufficit res prasfentes apprehen-

dere* led etiaro illud quod jam amplius prasfens non eft

diligentiuf

dumincitariqueagw XVI.

Åcgi.pitur autem hie phantafice vox »on proratio- nisdepravatione, licut eam Gal. lib. 3. Inter. accipit, in quiens>afFvCtio quaediciiur phantafia>nihil aliudeft quåm

rationis corruptio. Hinc a rectojudiciodeviivulgö phan-

jta'ftidnomioanUr/ beddi cirur hoc in loco dt thefauro

- fcu

feu vrrtuteanlmali fofmarumprius å fcnfu comunifufce^

pfcarum>cuftode. XVIL

Definitur haecphantafia quod fit fenfu* interiör> rerum

imaginesafenfu cemmuniacceptas difttnHasant djeformat*'i diligentia*examinans>ac diutiu*retinens,

XVIII.

Percipitphantafia fpeciesfenfibiles å fenfu commu-

nl,quia neceflarioinitium capitabiis^quaefubienfu cadunt, snhikpimaginatur, quod^non prius Icnfu extemo percc^

pit. Deindcverö cumquådam libcrtatcexiis imagines for¬

mat, quodamodo componendo & dividendo,utfic phan-

£asmaquodcunq;fit>ex ienfu exteriorc fuam ducat origi-

nem, &aliquaudo fuerit fub fenfu, fi ^non totam, tamcn rationepartium. XIX.

Hincobjeåum non novum,fcd idem quod eftfen¬

fu« communis phantafiam exigere manifefium cft. Hoc

enimmediante, exteriorum fenluum fpecies & imagines

phantafia percipit,perceptasexaminat&memoria?concrc-

dit,indeq; quotiescunq;opuseft,abiente etiamobjefto rc-

petit. ^.

XX.

Sicutifcnfuicommuni ita_quoq;phantafiaefuapro-

pria invcniunturdelegata

oificia,

■veriå fenfucommuni&objeäa quaseiofFeruntur exaäius jjudicare. Atq; ita finis

facultatis antecedentis eft initiuna

fequentis. 2.

Circaabsentiaauxiliomeroorke ci

perari. j. Excitarc

appetitum

ani-

mal. _4. Operari in lömno,veriari

circa phantfsmata,

fenfum

gefaciendo animaL

XXI.

Plura licet phantafias officia eile non perncgemus;

additionem tamen fubnotionumPiccolm. & quorundana

sliorum ftabiiire»veletiam induftria?^> _qu® in animalibus

B ratio*

\

fationis expertibusfepcntuf.prmciplurrr, folam phantafiä

conftituere ^nonaudemus, judicare cnim: objeäa ut con- fentanea yel adverfa & admirabiles operationes efficere,

non foliphantafiä,fedcujusvisetiamfpeciei proprix formas

adfcribendumeffeputamus« Nara vélutin homineratio- cinariiita in brutispropria fuas fpecieiagerenon folumphå-

tafiaM'ediuperiori tacuitati qucephantaßam movet,compe-

ter« probabile XXIf.

Sunt qui brutis animantibus»operurn corum, phan-

tafiam, ob admirabiiem vårietatem & infignsra prceemi- nentiam.cxcedentkim>adrniratione duåi,ratibnenjconce-

lf< ndam eflc.arbitrantur: Ve'ruihinitforum _quominusde.

fcendamusfententiam} rationes partim ex S. fcriptura2 partim^exreäåratione haud leves petita dillVadent.

^ XXill.

QuiaL Rationem & intelle&um}quem homini fa- pientia Syrac* c. 17. adignat, brutis animanfibus regius

^altesPfal 32. denegat, inquiens: Nolitefiartficut Squsa$

muliM-iinquibtv^noneft intelleftu4„

xxrv.

Quia 2. imago Dei adquam homo conditus efi, im re&årationejhoc eü ininteile&us & voiuntatis,quibusDeo fumusfimiliores» integritate, principaliter contiftit: fi taq;bruta rationem participent, ad eandem quoq; imagU-

nem creata ejffé oportet;quo quid ablurdius?.

XXV.

Quiai. Si bruta effentrationalia? etiam facultati-

busrationaiibuseflentinflruäa, fublatis enim & tejundis facultatibusdefinit efleratio; SednuIIum brutum faculta- tibus rationis» hocefi:, facultaté excogitandi, judicandi*

difponendi,difcurrendi

gd Nec jratione,

Quia

C

XXVI.

Quia 4* Aåus reflexus rationis individuus comés

befliis,qu£eitcratam cogitationemnorhabent,nec dc fa-

äis> utrumre&éanfecusfeccrint,judicantfcompetcrc^non

poteft. XXVII.

Quia /. Operationes fuas brnta,alias fatis ingenioiaf

ir.orenaturalitér agcntium, uno femper & eodem modo absq; ullorationisautlibertatisveftigiomoliuntur, id quod

in apibus> formicis» avibus> araneis aliisqj animalibus quae rationc objeÉiorum tantum moventurj confpicuum cft.

Atqj tantam dephantafia, fequiturMemoria.

XXVIII.

Inter fenfus interiores referendam qüoq; eile

Memoriam fuperius indicavimus. Kam cum phantafia fpeciesfine cognitione recipere neque3t, plura autemfi-

mul cognofcinon poilunt, merito ej facultatem non co-

gnofcentem quidem, cogoitioni tamen, plures fpecics å phantafia cognitas fimul recipiendo, reiervandoac neces- litate poftulante, denuo depromendo infervientem, fub-

junginius, x XXIX.

Hujusfacultatistantaeft utilitasutpropter eam in¬

ter Deaj. äveteribusnumerata fit. Propterea, inquit pla-

to>invocartdscetpraecipué Memoriam> in quå Deå prae-

cipuaorationis nofrrarmomenta Funt fita- Et Homerus

eam Cor animas nuncupavit. Hasceftpamu & promptu- arium noftrorumftudiorum.

, XXX.

Åcciplturautem Memoriasvocabulum communiter

a Philifophistribusmodis. i. Pro ipfa facultate feu poten- tia quå recordamur. 2. Pro rccordandi a&u. 3. Aliquan*

tulumimpropriépro habitu feu imaginibus,quarum in-

terventu memorandia&usexcercetur. Konha?>fed illa hu- juslocipropria cft acccptio. B z Eft

XXX!*

Eftvero potentia illa recordandinihil aliudquam vis

anioo», _quaererum cognitarum? imaginestanquam depo-

fitumreconditacfervat, ut cas cumopus fuerit exhibeat.

Sub h*c itaq; fignificatione deånitur Memoria quodfit fenfu* internusⁱ quifpecies omnesfenfibiles cognitas-,judtcatas ac

examncttastanquamdepoßtumreconditacfervat uteas cum opw fueritdepromat. XXX IL

Obje&um ejus funt fpecies å reÜquis fcnfjbus pef- ceptas non praefentesj

impoftibiic enim

tofpecies memoria ad confervationem demandari &ab

eådem ad Cognitionen! depromi, fed tantum prjeteritse»

Kam memoria confervatea _qua? funt a phantafia delata»- inquit Seal. Neceftarium igitur eft prateritum eftecujus

memoriaminftituimus. £tslicet ^res ipfa quandoq; prae«

fensf\t>a£tiotarnenqu»commemoratur preeteriit.

xxxni.

Officium ejus primum ponimus phantasmata five fpecies rerum fub fenfum cadcntiura fervare,easq,neces- litate poftulante depromere. ^2. Benefkio rationis rerai- nifcioblitorurmquajreminifcentiahuncin modumhomini competit. Memorialervataliquid connexuradmaginatioid imaginatur &offertméti,més fuarationeex eo nosdeducit

in reminifceütiam obliti;_perivefoetu*enim rationis in ho-

mine memoria non tantum aeeepta confervat, fed 5s

commifla meditatur&ex quibusdam antea comprehenfis evehiturincognitionem illiusquod non occurrebat, neq*

tarnenpenitüs exciderat. 3. Ut permemoriam reddamur difciplinaecapaces, addifcamus & readdifeamus. 4. Reck

pere habitus qui rationis dicuntur. /. Proximé famulari phantafiieadeöutob^eamphantafiainabientibus verfetur

5cin fomno vires fuas

patefaciat,

XXXIV.

Organonhujus ut& reliquorum fenfuum intemcN

ruro cerebrumfupra conüituimus, pro cujus diverfa com-

plexionc ipfaquoq;

variat

humidiusacmolliuseftfacilé oblivifcuntur, quibus autem

temperaté ficcum,

imagines diutius

vant. Sicco enim juvatur memoria per privationem.

Seal. Exerc.J07. Se&. 28. Propterea quod in humido ce«

rebromulci fpirituscommeantesfefctanquamcirculi ina-

quå fecant. Quod fitetiara

in fiecis cerebris*

bi-

iiofa, propterfpirituum

mobilitatem.

XXXV.

Nec tantum humiditatis& ficcitatis, fed & reliqua-

rumprimarum

qualitatum exfuperantia memoriam labe-

faäat: praeiertim

frigoris» quod

funftia-

nestorpidas

reddit & ipiius

fundamenta quatit»

XXXVI.

Speciatim ^vero (

docentibus

Memoriaß

offieiunt 1. Omnescruditates, _qua;alias univerfo corpori

in^Ommodant. 2. Immodcrata vini potio, quå cerebrum

hume&atur &ita ad memorandum ineptum redditur. f.

Frigiditas

capitis, finoftu

cooperiatur.

Intenfa

liditas. /. Fumoforumciborumcommeftio,ut alliorum»

ceparum, porrorum Scc. 6- Potus

poft commcftionem

quando cibus incepit

concoqui.

Quies fuperflua., 8*

Somnus immcdiatépoftcibum.

XXXVIL ₁

Sed quemadmodum multa

memoriae infefia funt>

ita non pauca eandem partim per

medicamenta partim

absq; medicamentis promovent,

ejusqj vim

intendunt. Inter haecquae

memoriam absq; medicaraen-

tis promovent?

primum?

infignem efficaciam? lo-

B $ cum

cum,jure Tibi vendfcai exercitatlonam qui memoriam frequcntiusexerccnt,

habitumquafi quendara

agerddigentiuscuItus,fru&usproducit

nioria, quantöfclicius excolitur, tanto evadit felicior.

XXXVIII.

Locus deindé & Methodus fucceduntj Nam Sc JocO)nndélocalis dicitur» ficUt etiam legitima methodo»

memoriam juvari experientia teßiseß. Qui enim jußa

utuntor methodo faciliméeorum qua? antecedunt Sc fefa legitimo ordine confequunturpoiiuntrnemimne,

XXXIX.

Acceduntmedicamentavaria» quoruaa beneficio

cerebrum ad jußam temperaturam redueiacab exceßu

humiditafis & liccitatis hberari poteß: Verum lila ferne¬

re quominusadhibeamus, vetat complexionis cercbri Sc qualitatis medicamentorum ignorantia. Cumenim cere- brum in diverfisfubje&is diverfimodé fe habeat nonfine maximo incommodoeadem medicamenta diverfisindiffe¬

renteraccommodanturcerebri complexionibus. Nam fi medicamenta exlkcantia ei qui figeioris eß cerebri exhi-

beantur, cerebri humiditas utiiverfaabfumetur Sc ccrcbru nimiüm exficcabitur: cumhumido _par erk ratio.

XL.

Å&us facultatismemotätivaeduo funt» Memoria få ReminifcentU. Hanc homini propriam,illam cum brutis

communem efle evidentiffima evineunt indicia. Cerca enim ioca,nidosSc latibularepetunt,foboles internofeunt,

vix rationem optimé recorüantur. Equus dimißus ad pra^feperedit. Cum pr'tmum paßt repeturJ prafepia tauri snquitVirg. Eclog.7. Canisoff».aßVetusculinam petitSee»

Quin &'fomniare bruta» Änimalium hißcrise lucuienter

te«

teftantur &canum pefquietem iatratusconnrmänt. Kors;

autem fbmniarent, nifi in fomno occurfantes pra'tcrita-

rum reru fpeciesad memoria-munus habexentaifervatas,,

XLr.

Definiturautem uterq- hicadlus; prior hunc in mo- dUm. Memoria, eßreianteacognit&utcognita eßrepetttacogni-

tio. Pofterior veroita; Reminifcentiaeß progrejjio-.cjua potentia

mentorandi ex aliquo^%altqutbutve memoria comprehenßs% venit

incognitionem eposquodnec memoria occurrebat nec penitwn;e<*

mondexcide/at.- £ g. Si quis pridié libruni in loco aliquo repofuit, cujus loci ei hodie inmentern non venit, & uti- pfumin memoriam reducat, loca ubi pridié fuit, & eos

quibuscumfacutus eft» animo repetat,tandemq; exalicu-

jus memoria occurrat menti locus,tibi librum reliquerat,

diotur lociilliusremioifei, cujusanteafimpliciter recorda-

rinonpotuit;. XLIL

Liquido hinc conftac intcr Memoriam & Remini-i

feentiam aliquam effedifferent!2m,nå licet in eoconveni-

ant, quod utrao, fit präteritorurn, tumetiam quod neq;

meminißeneqVreminifciqueamus ejus rei,qu?e memoria penitus exciderar; DifFerunttarnen i. Quod memoriafit

continua reiiemel apprehefa; abs^r oblivioncconfervatio

Reminifcentia verditerata reiobliteratcerecordatio. Plura

proindeadreminilcentiamquam

memoriam requiri

ni feitum cft. ^- XLIIL

Differunt Quod piurimosmemoria

pr^ecellen-

tes minus valere reminifcentia_procompertohabemus;in-

geniofi enim

animo excidit

tardi

autemfiquiddemerninerint non facilé

poft recordantur»

memoriaitsq,- tardiores»reminifcentiäautem

magis inge*-

mioü

pretpollent. XLIV.

3. Differuntrationefubjetfi,

Memoria enimhoml-

nii

m cumbrutiscommunis efl> foli verohomini convenit re- niinifccntia, fitnamq,* quadam cumcomparatione phan-

sasmatum acquafiquodam difcurfu auc confultatione,cu-

jjusmoci quid in brutis

reperitur. Neq;tamen

pterea

exiftimandura reminifeentiam efle potentiam ani-

nise rationalis, organo quippé indiget, magna enim cum ludla&fatigatione animi

contingit>qui

quam

velidquod cupit recordetur, vei tandem alias ejus

fedetur motus. Hic fi fineorgano perficcreturmotus, in

noftroeiletarbitrio, omittiq; finc fatigatione animi poilet»

Eiaud fecusquam intelle&usoperationes, quas ftatim cum volumusamittere poflumus. Atq; hascdefenfibus im

terioribus dißafufficiant.

Senfustu noftros

altiffimc dirige Chrifle.

Pr&ftantiflimo eximitscj? ingentjdotibus omatiffimo,

Dn_*. CAROLO STEPHANI

Asby-

enö Philofophia? candidatodigniflimo amico&pa¬

triotscolendo _profummo inPbilolbphia gradu conlequendo dodlé difputanti;

FElix

quem nunquam

piguit perferre labores»

Huncultro lempermagni comitantur honores,

CAROLE tevelutigloria fponte manet, Svaviterex doätiscumprofersthemata fcriptis»

Ingenij dodi

fplendida

Scilicet hinc fiet,titulos aliquando capeflas -%/ ;

Exiöaios»do&isprsmia digna viriSe

Honorisfå debitiofficijgratialubens

3 A MÖBL (Bwhb Lincop.