• No results found

Clavis in familias plantarum indigenas, quam venia ampliss. fac. philosoph. Ups., praeside Elia Fries ... pro gradu philosophico p. p. Sem Johannes Franzén Sudermanno-Nericius. In audit. Gustav. d. XIV Jun. MDCCCXXXVI. H. a m. s.

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Clavis in familias plantarum indigenas, quam venia ampliss. fac. philosoph. Ups., praeside Elia Fries ... pro gradu philosophico p. p. Sem Johannes Franzén Sudermanno-Nericius. In audit. Gustav. d. XIV Jun. MDCCCXXXVI. H. a m. s."

Copied!
14
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

^ i U v % W&'% '"&* •*

C L A V I S X I

I N F A M I L I A S P L A N T A R U M I N D I G E N A S ,

Q U A M

V E N I A a m p l t.s s. F A C . P H I L O S O P H . U P S . ,

P Ii A E S I D E

E L I A F R I E S

o je c . t>RACT. p n o r . o r d i x. k f.o. e t b o r g s t r.

P R O G R A D U P H I L O S O P H I C O

V . p .

S E M J O H A N N E S F R A N Z É N

Suiii-rmanuo-Nericiu».

TK A U D I T , G U S T A V . I). X I V J U N . M D C C C X X X V I .

H A . M . S .

U P S A L I

E X C U D E B A N T R E G L S A C A D . T Y P O G R A P H Y

J t

(2)

J O II A N N I F R A N Z É IN,

Z A C II A R I A E F R A N Z É N

F. T

C A R O L O H E C K M A N

f.

s a c r « in

v. d.

8 E M J O H V N N f c S r i i i w i w .

(3)

O n» cuique a e v o com m enta; nostri videtur, disciplinas naturae si spectaveris, omnia in formam syslematicam redi­

gendi studium. Quid boni, quid vani huic insit, nos sub saeculi labaro m ilitantes non dijudicabimus. Id vero singulare nobis videtur et characteristicum, vitae ipsius e v o ­ lutiones et fu nctiones, quas Physiologia s. Biologia tradit, in sy slem ata strictissima cogi; objectorum vero ipsorum dis­

positionem , in usum perceptionis hum anae ex co g ita ta m, ab om nibus facile v i n c u l i s , etiam L o g ic e s, solvi. Hac lib erta te, q u a m , suae gratia, naturae dicunt, conspectura o bjectorum , quod system atis finis, non sublevant; ’ li ­ bertas n a tu r a e ’, ut dici s o le t, non ad hoc caput sed ad singularium observationem perlinet. Mallem equidem libertatem naturae in operando ser v a ta m , licentiam et arbitrium system alico rum proscripta.

A n t e omnia systematica pericula duae praecipue no­

tion e s, primo sy ste m a tis, dein ipsius o bjecti, perceptae esse debent. Illud form am tantum , hoc materiem re­

spicit. Haec e x accurata et passiva observatione tan­

tum hauriri potest; system a vero non est quoddam m e­

re em piricum , n e c subjectivo affinitatis sensu tantum conditur *); frustra quaeritur, ubi principia sunt vel disjecta membra v e l tenere nulla. Neglectis differentiis observationis et constructionis habemus empiriam ad principia praecepta emendatam et accomodatam, syslemata

) Ceterum ingenue fatear me haud credere systematis per­

fectionem ex observationum mole vel extensione obje­

ctorum cognitionis pendere; potius ex observationibus paucioribus puris et plenis, et typis rite exceptis.

(4)

e x o b s e r v a t i o n i b u s, disparatis saep e, taulum accumulatis, S u u m cuique.

Praecipuum e st, bene observante IU. W a h le n b e r g io , discernere, quousque naturamgtanlum ducem sequi l ic e a t , quando ars subveniat. Illud in singularibus, ut speciebus limitandis e x c lu siv e , in generibus et familiis i. e.

ribus superioribus limitandis e x m axim a parte heri d e­

bet. Optandum sane esset in reliquis etiam vestigia na­

turae nos sequi posse, sed in his, de plantis lo q u o r , quae, Linnaeo jam teste, undique aifimtatem monstrant affinitas tam m u ltip lex , tam v a r ia , tantum a » u b je ctiio sensu pendens, ut sine ortis-cynosura fa m ilia r u m o do et locus definitus n u m q u a m determ inari possit. b u sp erant, e novis inventis naturae seriem lore illustratam, 1 unites nunc deficientes fore perspicuos* omnis

entia docet, illis tantum seriem magis in tricari, U m U * pro tempore evidentes form is medus o b lit e ia n . & t qui­

dem hoc e vera notione naturae sequitur; haec, ut alio joco exp osu im u s, strictas system aticas sectiones non a g ­

no scit; integra enim e s t, qualem cum excipere i.on va - am us, in nostrum usu m laceramus et iterum dem qualiter- cum que resarcimus.

Hinc omne s y s f e m a , naturale *) e t i a m ,

inara artificiale srmul sit. System a illud na ura P absolutum (quod mera empiria captant.) mens capere non potest; est quoddam supranatuia e; ) v e m , manibus 1. ingenio humano non prensandam, sum­

m us tantum tenet naturae Auctor. Affinitates

cum mvriadibus stellarum potissimum comparem: tamii ae illarum horum constellationibus respondent, sed quis

spondeat, ea per se esse proxim a, q u a e nostris eti v id e n tu r, quis astra in seriem vicinitatis simplicem o - dinare periclitaretur? U t meam praefiscini dlicam sen t ia m , benevolo studio n aturae ipsius system a 1

*) Naturale est integram plantam, artificiale sensu strictiora singulam tantum partem respiciens.

(5)

condendi et sic coelitus adscendendi, turrim exstruunt Babylonicam,- nec jam desunt moles et linguarum p e r ­

turbatio. * '

. . . . ,1

Quod judicium, ne asperum nimis et injustum v i­

deatur. ita tem perem us, ut sum m am tribuamus laudem studio plantarum affinitatem apparentem, absolutam modo non fingamus, extricandi, familias limitandi e. s. p. — H aec quoque praecipua sunt, haec omnis sy stem a- tis fundam enta, hic est sedulae empiriae cam pus, .cujus vis omnis constructionis longe antepollet. N o n ideo v ero haec spernenda, non (quod praecipue est te­

nendum) cum observatione confundenda, nec, ut saepe fit, empiriae substituenda. Familias vero naturales, puac- ticum usum si r esp ex e r is, sine clave, in qua dira regnat principiorum necessitas, Linnaeus *’campanarn sine p i­

stillo ” dixit. Earum dilaceratio, bene observante R e i - chenbach, sine illo regimine in infinitum perduci potest.

Sed familias c e te r u m , ut genera superiora indeque e x m axim a parte naturae consideratas, ab artis s, systematis , vinculo liberas esse oportet. H inc ordines superiores artis a. fa m iliis naturae distinguimus; sub singulo ordine unam 1. plures com plectim ur familias s. genera. [Me ad haec numerum quondam definitum * extendere v e l ­ l e , et contra diserta mea verba et. contra om nem meam expositionem falso perhibitum vidimus.]

R a t io , c u r familiarum naturalium studium , nucleus licet sc ie n tia e, inter omnes gentes germanicae stirpis et eruditionis tamdiu n e g le c tu m , saepe parvi aestimatum fu er it, quaerenda est in defectu omnis formae objecti- vae. Bene sciunt, form am tantum esse externum quod­

d a m , aucta experientia perpetuo temperandum **; at simul sine hac ut exotericam disciplinam non apte pro­

if De bis infra disputandum est.

** Duo hoc loco notandi errores, alter eorum, qui systema quoddam vel ut absolutum amplectuntur, alter eorum, qui in systematibus v. c. philosophicis nil veri vident, cum continue in evolutione versenter.

(6)

poni p osse, nam ista ”liberta*”, nullis prin cip iis relegata, ad scientiae dissolutionem (pro tem pore magni norminis auctoritas illam tueri potest) aeque certe ducit, aic in rebus politicis ad reipublicae. H inc L in n a e u s, cmjus familiae naturales o m n i jure Scholae gallicae illius tte m - poris pares saltim censeantur, easdem selectis discijpulis privatissime tantum proposuit, praem onens sine tclavi esotericam tantum scientiae partem constituere. H l i n c , postquam studium familiarum naturalium in G erm iania florere coepit, vidim us o m n e s autonomos A u cto res ad for­

m am objectivam variis modis tendere. Perpetuo 'vero scholae gallicae sit honor observatione passiva , a genitibus germanice stirpis saepe aliena, et su m m a diligentia famiilias naturales extricasse et sic nostro sensu praecipua p n a e - stitisse. Familiarum cognitio hoc m odo tantam p e r f e ­

c tio n e m , tantam in practicam vitam nacta est v i m , , ut nemo nostro aevo Botanicus salutandus pleniori eairum cognitione carere possit. A t nisi clavi systematica eas­

dem pro tempore * continere mihi successisse fingerrera, certe non primus in Suecia F lorulam secundum ordlines naturales conscripsissem.

H is obiter, calamo in temporis et verborum a n - gustie titubante, indicatis, ad clavis subjunctae exp llica- tionem transeo. Qua ratione natui a sit observanda, quo ordine in ejus studio et systeraate progrediamur, qiualis sit affinitatis in natura n e x u s , qualis hinc systermalica constructio, quae perfectionem inter plantas indicenit et quae plantae nine perfectissim ae, nempe in Scandia V I , variis aliis locis nostrum et ab antecessoribus vulg o lvece- dens judicium exposuim us — nec hoc lo c o , ne capittula- tim q uidem , repetere licet. M ulta quoque e x hiis ab

* Communis est error, systema quoddam frustaneainum censere, quod uno ictu non omnia singularia, qjuale nullum exsistet, absoluta praestet. Melius sane est, ut contineat ulterioris evolutionis semina; haud leve est, si unam alterainve ideam novam et veram exponieret.

”Emendent, qui possunt, desistant qui impares sunt.

(7)

om nibus lam recepta vid im u s, ut interpretem nescire videantur invehentes in unum , numeros constantes * , quod mea forsan c ulpa, licet verba nobis ipsis clara vi­

deantur, haud rite perceperint.

S y sfe m a , quod uno organo tantum nititur, reliqua n egligens, ad dispositionem artificialem necesse ducit. N a­

turale e n im eo ipso nom en suum tuetur, quod omnia

* Ratio simplicissima est manibus facile prensanda. Ex­

perientia purissima clare demonstravit intra pares et af­

fines classes et ordines naturam eandem sequi evolutionis seriem. Quando nunc ex eodem principio, ut intra ean­

dem sectionem in systemate necesse est, subdividuntur, totidem oriuntur evolutionis gradus, et hinc totidem subdivisiones. Nescio an quid magis naturale, magis constans sit. Ex eo, quod quattuor in plantis Homonemeis assumsimu* evolutionis gradus, quos facile salvo nostro principio in plures solvere licet, nulla ratione Labita subdivisionis fundamenta, ab ignorantia 1. levitate primo expositum est me nil aliud moliri, quam omnia quater- natim disponere. Tam ridiculum hoc effatum mibi Vide­

batur , ut refellere opere dignum haud censerem, prae­

cipue cum disertis verbis praemonui. Syst. Orb. Wg.

3 1. ”Alii viri alios et certos laudant numeros funda­

mentales, sed hoc per se perinde est modo simul »imi­

tus affinitatis complexum (evolutionis gradus) explicet.

Cavendum, ne numerum quendam ut cabbalisticum am­

plectamur vel qualitatem occultam ei tribuamus, in su­

perioribus sphaeris ob organa plura (evolutionis gradus) major admittendus, quam in inferioribus e. s. p.” Sed tem­

poris mos est, non a fonte ipso, sed e rivulis spuriis notiones suas haurire, et sic intellexi, credulos revera fin • gere nos quaternarium colere. Qui non intejligunt agi de paribus evolutionis gradibus pariter excipiendis, pigfi nobis videntur ingenii j qui me quaternarium tantum nu>- merum vel alium numerum certum ut universalem co­

lere perhibent, mendaces dicimus,

(8)

respiciat. V e i um qualem e.st, existere pariem , quaie re­

liqua in nuce complecti videatur, quamque idvo, erm bry- ouem d ico, sum m i viri amplectuntur. A tque rem aa pri­

ori considerans hujus vim quis negaret? Ea verro est theoriarum ratio» ut oppositae sententiae pari sucicessn et pari fragilitate defendantur.' Sic ex altera parte haud leviori veritatis specie objiciatur, hanc partem noni esse sim plicem , sed reliquas in potestate sistere, nec «ea in umbra 1 caligine potius esse quaerenda, quae plantta ip ­ sa sunt plenius explicata et declarata. E x utroqm e ho­

rum igitur argumentandi generutn res in ambiguo} ma­

net. Naturam vero ipsam consulentes em bryonis (diffe­

rentias semper obscuras *), saepe fallaces, in afiiinibus varias vidim us, ut minor practicus usus haud bene c o m ­ pensetur majori in dispositionis fundamento c o n lo r r n ila - te. E st vero haec apparens tantum ; ad singularia idem principium pertendere non licet, nec sine saltu ad i e l i ­ qua transscendere. Cardo in eo vertitur, ut orgam orum differentiae essentiales eorumque nexus, e s u c c e s s iv a to­

tius plantae evolutione et mutuo recussu explicatti, in unum combinentur: Hac ratione cum singulo novo) m e - tamorphoseos gradu nova emergunt systematis metmbra.

Metamorphoseos gradus ** eo ordine esserntiales nobis vid entur, quo (ratione exislentiae) p u m a r ii,, quo totius plantae fabricam m axim e mutant. Hac legje o b ­ servata characterum gradatio et facilis videtur et uiefim- to principio niti. In antecedentibus gradibus u t a n t u m essentiales, qui antagonismo plures differentias setquen- tium secum trahunt - Prim i ordinis igitur sunt g e r m i ­ nationis. secundi vegetationis, tertii o id in is floris, <jusi ti et infimi fructus, qui ultima est m e ta m o rp h o s is et hinc in nullam sequentem , excluso se m in e , a fiructus indole ceterum haud p e n d e n te , agens. Fructus epusdem

* Quot et quanti dissensus inter analyticos summos. Multa ad praeceptam theoriam explicanda. Sed Botanicce de­

scriptiva non est scientia theoretica.

** Q u o t me t a m o r p h o s e s plantae sint typicae et qua rathone a v i t a e ve get abil i s idea deriventur, expositum est im Syst, Orb. Veg. i, p. 2 9. 4

(9)

indolis in diversissimis plantis redif, numquam vero ger­

m in atio e. s. p. In prioribus metamorphoseos gradibus differentiae typicae paucae, in sequentibus plurim ae, hinc iliae ad surnmas sectiones, hae ad inferiores q u o ­ que aptissimae. Aliam characterum gradationem natu­

r a le m , quam hanc naturae ipsius evolutionem sequen­

tem , non video.

G erm in a tio n is principium est semen. In hujus in­

dole d u p le x observatur discrimen omnium m axim e uni­

v e r s a le , S e m in u m nempe ct Sporarum. N ullum sane tantum in omnes sequentes evolutionis gradus exccrcet recussum. Semina intra integumenta cotyledones fovent, hinc plantae e seminibus germinantes dicuntur C O IA ^ - L E D O N E A E ; e sporis nudis germinando in fila elon­

gatis nascuntur N E M E A E , quae duae sectiones, ut regni 1. potius orbis vegetabilis hemisphaerae considerari possunt [Seminis indole hae numquam non facile discernuntur, sed Cotyledones inter Cotyledoneas, fila inter Nem eas su binde obliterantur, ut deficere videantur, tum A c o i y - ledoneae et A nem eae a nobis dicuntur. Cfr. Syst. Orb, V e g . i . p. 5 i . , sed N em eae numquam cotyledones, C o- ty le d o n e a e filum simplicem numquam edunt.]

Sub ve g eta tio n e, praeter differentias a praecedentis germinationis jam pendentes, emergunt novae eadem ra­

tion e in sequentibus recurrentes. E x his alterum sub­

divisionis mernbrum. Cotyledoneae jam per germinatio­

nem enituntur unam 1. duo cotyledones, quae differen­

tiae in herba: trunco e x o g e n e o 1. endogeneo, loliis veno- so -reticulatis 1. simpliciter nervosis subvaginantibus e.

s. p. manifestiores, hinc in Exogeneas (D icotyledoneas) 1. Endogeneas (Monocotyledorieas) subdi visae. N em eae ve l nova prim um metamorphosi peracta vel im m e ­ diate simplici metamorphosi fructum edunt, i. e. germ i­

natio et vegetatio non sunt segregatae; illae /ieternne- m e a e, haec H om onom eae. Haec sunt quattuor regni v e ­ getabilis provinciae. * Q u a e cum his rationibus, ut fa­

brica, non connexa v. c. externa f o r m a , e. s. p., sunt accidenlalia.

* Sequimur Systema Zoolog*cnm Cuveriamim in notionibus provinciae, Classium et Ordinum definiendis.

(10)

Sub tertio metamorpboseos gradu , qui ut vitaie v e ­ getabilis flos saepe duplicatus 1. triplicatus videtur , sed ob anlagonismum partium et coaetaneam evolutiioneni in plures primarios haud est re solvendus, plurimaie o b ­ viam veniunt differentiae utique essentiales, sed /'/«77« an­

tecedent es e germinatione et vegetatione vincit. E a s d e m vero fructus antepollere non theoria tantum clare in di­

c a t, sed experientia ubique demonstrat, quanta e n i m af­

finitas inter Rosaceas Auct., fructu licet m a xim e div^erso?

quanta differentia inter A lism ac ea s, Spiraeas, R am uncu- Jaceas celerasque quoad fructum analogas? E flore igitur tertium subdivisionis sumetur mem brum , Classes offe­

rens. Observandum vero inter Nemeas, integrum hunc ruelamorphoseos gradum a natura ipsa esse negle-ctum , quare major regnare apparet conformitas, d isp o s itio n u l­

la e flore existere p o t e s t , locum vero ejus tenet totius fructificationis ratio ad systema vegetalivum. E x altera parte in summis e x hoc gradu duplicato, im m o tr ip lic a­

t o , altiores series simul admittendae. Hinc paucaie m o ­ do Nernearum. plurimae Dicolyledonearum C la s s e s , licet, re ipsa hae specierum numero N em e is inferiores. — Clas­

ses a nobis pro tempore saltim receptae in F lo ra Sccanica expositae sunt. Pendent e situ epigynol, am phigym o (non perigyni synonym o) el hypogyrio. Hunc infim um esse, epig yn u m su m m um jam et theoretic? et em piric e jprimo obtutu manifestum fingerem, ut etiam corollam m om o p e - talam altiorem esse evolutionis gradum quam p o l y p e t a - la m : hanc nec illam , ab A pelalis, si naturam com sulas, adscendere videbis. Haec plenius exposita in d issertatio­

n e nostra in Scand. VI.: »Quae plantae p e rfe c tissim a e

inscripta. Corollas iriegulares omnes ad ty p u m rtegula- rem reducimus.

Fructus denique differentiae m axim e variant: intra singulam classem summi sunt quidem ponderis, s e d ce­

terum in singula facile classe plantarnm Cotyledon e a r u m

»edeunt v e l , quod i d e m , omnia fructus genera prim aria cum singulo floris typo conjuncta occurrunt. H i n c or­

dines t a n t u m , seu quartum demum subdivisionis m e m ­ b r u m , offerunt fructus. Sed in tanta horum v arietate necesse videtur, eos ad certos reducere typos. N e c hoc neque aliud quoddam u t i l e , elfici credam novo pro singula

(11)

9

paene familia termino. Infimus gradus videtur i) f r u ­ ctus sim p lex s. holocarpus, s. ex ovario u n ic o , centrali (excentricus alios abortivos 1. concretos, indicat) enatu*

non 1. apice dehiscens, placenta centrali! Ulplurim nm u n ilo c u la iis e st, sed a placenta subinde formantur dis- sepiineuta spuria v c in P la n ta g in e , Garyophylleh qm- dusdam e. s. p [Alii ut B art ling omnes valvatos e plu­

ribus connatos quoque censent, nos vero hos etiam p'O sim plicibus ob unicam placentae basin *) censemus, ve>- ticillo foliorum in valvulas mutato enatos; **) Medius est 2) fr u c tu s m u ltip lex s schizocarpus Reichenb. ova- riis pluribus discretis in singulo flore, placenta sublate- rali. Quando surit capsulares, utplurimum folliculares, introrsum dehiscunt. Probe vero notandum in familiis ir u c lu calyce adnafo tecto carpella libera haud primitus apparere posse v. c. in U m b e llife ris, sed matura se­

c e d u n t. (sutura introrsum versa) et a calyce liberata m o x cnier unt discreta v. c. in genere Saxifragae. Ul- f e iio r hujus evolutionis gradus, eadem ratione ac Co- roh a e gamopetalae pleiopetalae (vide Suea I. c ) , est 3) fr u c tu s campos/tus .s. syncarpus, qui reliquas omnes et quidem plurimas fructus species complectitur, quibus plura ovaria iri unum fructum coalita, placentis totidem e x c e n li icis; si findantur, extrorsum dehiscunt. Haec ve­

ro carpelloi um unio per omnes modificationes variat; uni­

one laxiori fructus multilocularis evidenter compositus, arctiori uniloculaiis fit, placentis vero pluribus distinctis v. c. in Viola; summa tantum mono'perraiis (quartus fa­

cile s. idiocarporum gradus) placenta haud centrali, se­

m ine inverso e. s p ab holocarpis facile discernendus.

U ltei ius igiiur hic gradus subdividendus est, cujus indi*- cia subodoro, sed nunc clare exponere non valeo. Ad-

i o t typica ovaria numeramus, quot placentae vel sim­

plices vel ramosae.

Non dubito fore plerosque, qui fingant fructum syncar- poni inediam esse rationem; at quando plura ovaria ad­

sint, ut petala emergunt primo discreta; magis tnagisque concrescendo snrgnut art 1'jructnrn compositum. Me in fru­

ctus clnssificatione Ce]. P^ichenbac/i in multi* secatuiu esse tnaoilesluni puto.

(12)

m is im u s h o c lo e o d u a s * e ctio n e$ , a lte ra m s tig m a te u u ic o , a lt e r a m s t i g - rciatibus p in s m in u s d iscretis. [S tig m a tu m n u m e ru s s ty lo r u m , ja m o b h o r a m fre q u e n te m d e fe c tu m , u tiq u e p ra e fe re n d u s .] C u b i h ae f r u ­ c tu s e t s tig m a tu m d iffe re n tia e in sin g u la fa c ile classe C o ty le d o n e a ra m r e ­ d e a n t p ro rs u s a n a l o g a e , redeunt etiam iidem ordines, q u o d p ro b e te n e n d u m . V id e a s M appam adnex a m , in, qua i. a. indicat f r u ­ ctum syncarpum monostigmaticum, : t . h. synearpum di~oo-stig­

m at icum ; 2 fructum schizocarpum ; 3 fructum holocar- pum . * (In s u m m is vero classibus spurie holocarpus videtur).

H aec s u n t sy st e m atis c o n stru c ti p rim a lin e a m e n ts , C la v i a d n e s a <

s e rie s fa m ilia ru m S c a n ic a r u m illu s tra tu r. U t r u m Iiauc d is p o s itio n e m a r ­ tificialem a n n a tu r a le m d ic e re m a lle s , m ih i p e rin d e e rit. Q u o a d m a ­ te rie m esse n a tu ra le m , q u o a d fo r m a m v a ld e u tiq u e a rtificio sa m fin g e re m . S e d h o c , m e o s e n s u , v e ri sy stern atis g e n iu s . S u is locis fa m ilia e e x o t i ­ cae ta c ile in s e r u n tu r. I n sin g u lo o r d i n e u n a 1. p lu re s fam iliae re c ip itu r-’

t u r , lias e n im u t a ltio ra g e n e ra c o n sid e ra ta s a b a r te , q u a n tu m fieri l i ­ cet , lib e ra s v e lle m . N u m q U a m v id i m a n if e s te et o m n iu m c o n se n su a p e r te affinia a d h a n c e la v em d is p o s ita d iv e lli [e x c e p tio n e s ra ra e su is locis c e te r u m facile in d ic a ri p o s s e n t ] , in re b u s a m b ig u is ip sa fu it c y u o s u ra . S ic v ariis affinitatis e t a n a lo g ia s g ra d ib u s o m n e s fe re a - lip r u m c o n so c ia tio n e s in d ic a n tu r v . c. D e c a n d o lle i Succulentarum, Um­

bel lif erarum e t Rubiacearum u t p a re s e v o lu tio n e s in e a d e m s e rie lo n g itu d in a l! , B a rtlin g ii Portulacearuin, P a r onyche arum e t C/ie- nopodiacearum u t in fim a p u n c ta c o n te rm in a a n a lo g a ru m c la ss iu m . M u l­

ta u tiq u e e x p o n s n d a re s ta n t, q u a e te m p o ris an g u sties v e ta t. A t q u a e u n a die c u rr e n te c a la m o s u n t c o n s c r i p t a , ea s a ltim p e r o c to d e c im a n n o s p e rm e d ita ta e t s ic b is s& Ium m o d o h o c su ffic ia t , o b s e rv a tu m a u re u m il­

lu d H o ra tia n u m :

«]\anum prematur in annum.»

* N e m in e m fin g e re m esse ta m r u d e m , u t in te llig e re n o n p o s s i t , m e n u m e iu m te rn a r iu m in te r h as v e l b in a riu m 1. q u a te rn a riu m in te r N em eas n e u tiq u a m u t c a b b a lis tic u m v el s y m b o lic tim q u o d d a m c o le ­ r e ! M a lle m s a n e , u t p lu re s fr u c tu u m classes s e p a re n tu r, q u o f a ­ cto n u m e ru s v . c. q u in a riu s 1. s e n a riu s a p tio r i. e. t o t o rd in e s qu o t fru ctu s evioluliom s g ra d u s s e p a r a n tu r.

(13)

C l a v i s

ia familias plantarum indigenas secundum affinitatem et analogiam.

Plantae germinant vel seminibus cotyledones foventibus zr: C O TY LED O N EA E s. Pha- nerogamae: vel sporis in fila exten sis = NEMEAE s, Cryptogamae. Illae vel D IC O T Y L E D O N E A E , exogen eae, foliis venoso-reticulatis, vel M ONOCOTYLEDONEAE, endogeneae, foliis longitudinaliter

nervosis.

I. D IC O T Y L E D O N E A E

i" perianthio genuino, CO M P L E T A E , toro pro petalis incrassato, staminifero:

Stamina inserta:

A.

Corollae

, I. CQROLLIFLORAE Stirp. Scan. p. 1.

a. epigynae: b, amphigynae:

I. S E M 1 N 1 F L O R A E 1. e. p. 1. II. A N N U T A F L O R A E 1. c. p. 20, a. Synantherae (anth. 5) I. c. 1, a. Campanulaeeae (a n th . 5.) I. c»

(!>. Gesnerieae. anth. 4.) b. Polemon. Convolvulaceae. p. 22 2. Boragineae. (anth. S.) p. 2o.

Labiatae. (anth. 4.) p. 25»

(5. Hydroleaeeae).

Dipsaceae (anth. 4) /. c. p. It», b. Valerianeae. I. c. p. 17.

Rubiaceae. I. c. p. 18.

(Et pentandr. et tetrandr.) Caprifoliaceae. I. c, p. 19.

c. h y p o g y n a e :

III. T T J B lF L O R A E . I. c. p. 52-, 1. a. Solanaceae. (anth. S.) p. o 2.

Personatae (anth. 4.) p. 54.

b. Gentianeae. p. 41.

2. Asclepiadeae, p. 45.

5. Primulaceae. p. 45.

recedentes-. Plumbagineae

B.

Plantagineae. p . 46, Receptacnlo, II. TH ALAM IFLORAE, Stirp. Scan. p. 4 8 .

2.

/ 5

3. epigyna 1. m disco:

IV. D I S C I F L O R - A E 1. c. p. 49.

a. Corneae. I. c.

b. Celastrineae (disco adnato) p. SO.

Malphigiaceae (disco liber.) l. c, a. Araliaeeae (baccatae.) p. 51.

b. Umbelliferae. (fruct. sicci)p. 52.

Lorantbeae l. c. p. 58.

c. hypogyna (nec disco inserta.) VI. C O L U M N I F L O R A E 1. c.

b.

amphigyna.

V. B A S I F L O R A E 1. c. p. 59.

1. a. Berberldeae. /. c 1. a. Cistineae. p. 76.

b. Cruciferae (Calyc. *Lphyll.)p. 60. b. Tiliaceae (Styl. 1.) p. 80.

Papaveraceae(C.2 p h y 11.)p. 68. Hypericineae (Styl. plur.) p. 79.

2. a. Nymphaeaeeae. (ouar.inclus,) 2. a. Gruinales (ovar. concreti) p. 82.

b. Ranunculaceae. (ovar. Uber.) b. Malvaceae (ovar. discr.) p. 81.

3 . Dalsamineae» h c, p. 75» 5. Caryophylleae, p. 84.

Ahinaceae. C. C a ly c i, IIL CALYCIFLORAE, Stirp, Scan, p, 9 1 . , adnato to ro

c. hypog yno:

IX. C E N T R I F L O R A E . I. c.

p. 118.

a. epi-psrigyno: b. amphigyno:

VII. F A U C I F L O R A E . L c. p, VIII, T O R I F L O R A E . L c. p.

92. (stipul. o). 99. (stipulatae).

a. Calycanthemae ( Cap sui.) p. 95. I . a. Leguminosae (Legum) l. c.p. 100. 1. a. Ericinae l. c. p. 119.

b. Rhamneae (Drupae) l. c. p. 95. Drupaeeae (Drnpa) I. e. p. 109. b. Empetreae (JDrup.) p. 122.

Ribesiae (Pepo) l. c. b. Poxnaceae (Pomum.) I. c. p. 110. (Aquifoliae.)

Suceulentae. /. c p . 96. 2. Senticosae. I. c. p. 112. Euphorbiaeeae l. c. p. 125.

Portulaeaceae l, c. p. 98. 5. Paronyehieae A c» p. 118. Polygoneae l. c.p. 124. (vaginat).

Cbenopodiae 1, c. p, 150. (evagiri.)

^ f Apetalae IV. INCOMPLETAE, toro haud incrassato 1. staminifero Perianthio

. gamosepah coneenfrato: b, squamaceo-imbricato : XI. J V L I F L O R A E Stirp. Se.

p. 141.

1. a. Fraxineae. L c. p . 142.

X. B R A C T E I F L O R A E St. Sc.

p. 157.

i. a. Vepreculae 1. e.

2.

b. Aristoloclileae (hermapk.) p. 158.

Cucurbitaceae» (diclih.) p. 159»

(Artocarpeae) i

Urticeae L c. p. 140. \ (Balauopboreae)

? Lycopodiaceae p. 222,

b. (Juglandineae)

Amentaceae l. c, p• 143.

Salicineae. I. c. p . 146»

Myriceae(distigmat.) I. c. p . 150.

Coniferae (monostigm.)l. c.p. 151.

Equisetum (astigmat.) p. 155.

c. nullo L a m b i g u o :

XII. N U D I F L O R A E Stirp. Sc, p» 154, 1. a. (Chlorantheae)

b. (Piperaceae)

& (Saurureae)

Callitrichineae. I. c. p. 155.

5, Nayadeae )

Ceratophylleae ) L ’ Chara (Cryptogama) p. 158,

II. M O N O C O T Y L E D O N E A E

A completo biserial!»

a. Stamina epigyna:' XIII. F R U C T I F L O R A E St.

Scan. p. 161.

1, a. Orcbideae L c. p. 162.

}>. Irideae (Iriandr.) I. c. p. 166»

Nareisseae (bexandr.) 1. c. p. 167 2, Hydrocharideae- h c, p. 168. (Valisneria)

P e r i a n t h i o

A f incompleto 1. nullo.

2.

Stamina

h ypogyn a:

XV. S P A D 1 C 1 F L O R A E S t Scan» p. 178, 1. a» Gallaecae l. c. p. 179.

b. Örontiaceae. I, c. p . 180.

Sparganium.

% Potamogetoneae l. c. p. 180.

5. Cyperaceae /. c. p t 184.

'IV f bracieaceo, valvato t

XVI» G L V M 1 F L O R A E p. 193, Gramineae. /. c. p . 194.

Series fructu praepollens, epigyna, Series flore praepollens, centralis, Series vegetatione praepollens,

regressiva, amphigyna. grcssiva, hypogyna.

b. Stam in. a m p h ig y n a : XIV. L I L U I L O R A E St. Sc.

p. 168, 1. a. Liliaceae l. o» p. 169.

b» Melanthaceae l. c. p. 173.

Helonieae.

Aiismaceae h c. p. 174.

»luncaceae l. c. p. 175. Typhci vili* Callac.

(14)

e vegetatione, fructificatione obscuriori, dispositae. Inde oriuntur plures rationes inversae. Sic inferiores su*

perioribus fruetifieatlone antepollent, y. e. Marsileaceae Ophioglosseis, Opiiioglosseae Polypodiaeis; Hepa­

ticae Bryaeeis, Bryaeeae Lycopodieis. Sie etiam Musci Filicibus, Fungi Algis. Inter Lichenosas et Ascomy- cetes infimis perfectissimi asci et sporidia e. s. p. Cum inter Phanerogamas agmen ducunt familiae fructu te­

cto, inter Cryptogam as maxime nudo.

A. IIETERONEMEAE. S tir p . Scan,. p. 2 1 3 .

Fila germinantia iit frondem caulemqne heterogeneum abeunt, hinc fructus secunda (tertia saltim, saepius quarta vel quinta inter Cotyledoneas) metamorphosis. Folia a trunco radiceque unitis discreta. Imperfecte vasculares, evidentius series vegetativa.

Fila germinantia

a. solitaria $ simplicia, in frondem dilatantur. b. plura rumificantia in caulem thallum ve coale­

scunt.

xvii» F I L I C E S, I. c. P» 2 1 4 . XVIII. M U S C I, 1. c. p. 2 2 1 .

(Monoeotyledoneae cryptogamae s. Mononemae, sub- (Bieotyledoneae cryptogamae s. Dlnemeae, subexo- endogeneae. Vegetatione, foliis Muscis perfectior; geneae. Serie contigua repetunt Nudifloras: Brya- fmetificatio inferior). ceae Mrtiopsin, Hepaticae L a c in, Biccia Lemnani.

{Cycadeae). {Equisetum, Chara — Dicotyledon).

I. Capsulae gyratae in frondis superficie aggregatae: 1. Capsulae in aliis foliorum sessiles nudae: Lycopo-

Polypodiaceae, 1. c. p. 215. diaceae, 1. c. 222.

2 ... ... semibivalves io spicis discretis pedunculat: 2. . . . . . seta pedunculati, calyptra et operculo elau- Ophioglosseae, 1. c. p. 21®. sae: Bryaeeae, 1. c. p. 223.

5. . . . in receptae, ad basin foliorum *. Mars ilea- 5» . . . . . valvatae, exoperculatae : Hepaticae. 1. c.

ceae, p. 219. Amphibiae. p. 240. Amphibiae.

*. Blasfospora: Isoetis. Aquatica. *. Blastospora Biccia. Aquatica.

B. H O M O N E M E A E , S tirp . Scan. p . 2 5 3 .

Fila germinantia cum systemate vegetativo homogeneo (absque ullis partibus discretis) si- milaria, Fructus prima metamorphosis. Mere cellulares.

Gonidia

a. praesentia. Color vegetabilis. b. nulla. Color metallicus.

XIX» A L G A E, I. c. XX, F U N G I, 1, c. p. 3 3 7 .

a Ilis radix, caulis, folia in unum.» Linn. »Neque folia, neqne ullae eis analogae partes virides.»

Vegativae. Bay. Fructificativae.

1. Exogeneae, stratis thalli discretis: Lichenes. 1. c. ! . Exothalamii, sporidiis secedentibus: Hymenomyce- Aiireae. tes 1. c. p. 537. Centrifugae.

2, Ueterogeisae, stratis thalli confusis. Amphibiae: 2. Heterotbalamii, primo nucleiferi. Centripetae:

a) autoaomae, exocarpae: Byssaceae 1. c. p. 201. a) nucleo in discum expanso, sporidiis elastice re-

; ' ______ __________ __ je c tis; JDiscomycetes 1. c. p. 541.

dementares, anocarpae: JJyssaceae spuriae I. c. p. 1») nucleo incluso, cum sporidiis diffluente: J-yrc-

296. nomycetes 1. c. p. 544.

5, Endogeneae , angiocarpae: Fucaceae 1. c. p. 299. 3. Endospori, angiocarpi: Gasteromycetes 1. c. p. 349.

Marinae.

4. Homogeneae, subfilamentosae, gonidiis ipsis multipli- 4, Homospori, sporidiis conidiis similibus e [filisdiscre- eatae s. Blastosporae: Jjluaceae 1. c. p. 518. Aquaticae. tes enati s. Blastospori: Hyphomycetes 1. c. p. 555.

A p p e n d i x : Fructificatione nulla, thalli in granu- Appendix: Vegetatione propria nulla, e goni-

la (cymbellas Ag.) 1. frustula divisione multipli- diis I. chloropbyllo matris enati: Coniomyceles catae s JDiatomaccae I. c. p. 551. (Phytozoa, 1. c. p. . (Entophytae. Exanthemata.) crystallina.)

(Series vegetativa, progressiva.) (Series fructu praepollens, regressiva.)

References

Related documents

26. scleropus Pers- pileo coriaceo-membranaceo itifuiindi- buliformi; margine cren u lato , stipite solido b rev i du ­ rissim o, lamellis decurrentibus basi furcatis

rosis 111 maritimis. Folia nunc subtus glabra, nunc al- bo-tomentosa. squamis involucri ovati adpressis, fo­. liis

In n em oribus frequens... ANTHRIS CUS vu lg a tis Pers. HERACLEUM Sjahondylium L.. corollis radiantibus albis. In pratis ubique .-semper am plum , crassicaule,

In cultis Scaniae totius passim. foliis ovatis trilobatis.j 7QO, C. erectum, foliis rhombeo-ovatis dentatis,.. summis

I 11 aquosis ubique; folia, internodiis breviora, vulgo lanceolata, sed occurrunt etiam ovata, cordata et iu ripis glareosis lacuum v. sessilibus digitatis, ln

Kjellinge, Foglesång, Roslätt innumerisque l&lt;o»cis uscjuie.. Cliri- stianstad etc. ad Arup usque. caule tereti basi declinata radicante. caule tereti

In arenosis siccis Scaniae orientalis ubique ab Ârup et Bäekaskog ad Cimbritshamn , (Ros. radice stolonifera, foliis lanceol... In paludibus profundissimis i)

Locis siccis frequens, foliis vulgo subtus argenteis,, sed variat foliis utrinque niveo-tomentosis et viresccenti- nudiusculis.. caulibus circa rosulam centralem