TT LT

FACTA

DAVIDIS,

SECUNDUM

JUS

NATURA,

_CONTRA

BA£LIUM,

Aliosque,

DISSERTATIONE GRADUALT, Annuenie

_Ampltff.

_Facult.

_Philofi

_in

lllußri Acad.

Upfal.

Sub

PR£SIDIO

CELEB

ERRIMI

VIRI,

MAG.

Μ

A

TT Η

LT

PoéTeos

PROF.

Reg.

&

Ord.

Publice

examinanda

fiflit,

ALUMNUS REGIUS,

MARTINUS

LIDEN,

Ostro-Gothus.

In

Audit.

Guftav.

Maj.

d. V. Junii

Anni

MDCCXXXi.

Horts ante meridient folitü.

S:« Κι/Ε M:TIS

SUMMTE FIDEI

_V1RO,

Dicaßeni

S: R. M: REG

NI

(JUΕ

GOT HlCl

_Supremi

PRjESIDI,

EXQ

ELL

ENL

ISSI Μ

O

ATQUE

ILLVSLR1SS1MO

DOMINO,

Dn.

_germundo

CEDERHIELM,

LIBERO

BARONI

de

_©aln)

_Dn.

de

_Cedersberg,

Charlottebourg,

@abt)iunD/ @6i4bt)

&c.

DOMINO GRATIOSISSIMO.

Llußria hac Davidü

_fatta

_{9 ex}

Jure Natura breviter illufira*

ta , quod

llluftriffimo No·

mini _{TuO) venera'unda} mente _manuque

amplitu-do iUa _{gratta ac}

_{benéficiorum,}

_{qua, ptu~}

res _{jam artnos}

, gratiofe fatis , cHentern

Tuum, beArehaudes

_{dedignatus.Tw^XX\y}

Maecenas t inRegempietatem,

Tua

/»pa*

triam _{plus quam quinquaginta annorum}

merit a, (umma _quidem

_illa

Cedroque

di»

gna, non ego multis commemorabo.

Divi-η am _{prorfus tngenii vim>}

_incredibilem

_in

Literas _favorem, raram _{confummatamque} in illa_fortuna

_eruditionis

_gloriam,

Excel-lentiae Veftrae

_quodammodo

_propria, in-terno mentis _ajfettu

_fttfyicere

_{ac venerarl}

poffum, ore

_calamoque

ex

dlgnitate cele»

brare non _{pojjum. In eo eccupabitur}

fe-lictus _publica

_{excellentiffimarum}

_Vir

tu-tum Tuar um adomnem _pofieritatem

per-ennatura _{fama. Ut Regi clementiffimo} $ PatrU,

_{I!luftriilirria»que}

_{Familiac,pro¬}

bt*

_denique

_{omnibus, diu robuftiffma, qua}

gaudere foles·, optimaque valetudinet

ad

fummam usejue fenettutem, vivai, vigeas·, floreas , e(t

eritque

fumma

_{votorum meo·}

rum.

Excellentiffimi

_{Illuftriffimique}

NOMINIS

TUI

^evotiflimus ctiitorac cliens

Perilhßri

ac

Generoßsßmo

Baroni

&

Domino,

Dn.

erico

g.

CEDERH1ELM.

ADSESSORI

ac

JUDICi

PerSudermanniam

_yfcquiilimo,

MEEGENATI OPTIMO.

TOt,

complurts

PeriUußris

jam

D:neBaro, tamquc

annos,Tua in me

illuftrU

exftarevo*

luiiti _{gratiae ac favoris documcnta, ut>}

_fi

_ea

_iacro

plane involverem filentio, vereor, neingratiflimu*

omniummeriro videår. Digneris itaque, M&cena*,

humillime precor, placidofaventique vultu adipicere chartam hanc, quam in publicum devotae

gratiffi-m-cque mentis indicium , PertUußrt Nomtnt

Tu»

claram facere, _{ipfa mejam jubet pietas. Perge Sc}

in _{pofterum gratioié refpicere me}

_fortunasque

mc-as,_{quas, foTTta}fretus gratia,

humillime

Tibi

_com«

mendo. Eritmeum,dum vixero,prolUuflrijßm& Tut. Tarmitz perenni incolumitate, Vota,ad DEum,

fun«

derecalidiiTima, Sc_{precari, mitiora interfata,in}

_feros

usque annos felix vivas

floreasque,

Penlluftris

ac

Generofiflimi

NOMIN IS

TUI

humtlltmu» eultor

Ό "O O Ό O O O O O O O O O O O O O_{tC o o o O O O O O C O Ö o o d} ♦_{53& cöL} »tfffl

ffitiSHSKZ

I

N.

_£

$.

I.

Pro&mialis.

ietatis

_heroicas,

Regu

m q ue o mη

i

um_> fortiflimorum

genui-nurn

_quoddam

ex-emplum

Fuiife

Da-yidiem ,

Jiichaji

ex

legitima

uxo* re

_a)

_fiiium,

_{negare certe}

_nequit,

nifi

_qui,

_cum

_{profana cohorte,}

au-Öoritatem

Sacrarum

literarum^,

fcelefto & nefando

_{prorfus aufu,}

A

con-'

<*) Contrarrum fbituere noo verecrtur

novatu-»icntes _{quidam Rabhini nugjvenduli., turpiter}

abu-tentes effato Davidis Pfolm» _{51: 7. vid, Jouraal} des _{fcavans de} 1'ati _{1692. p,465» Horum liugai}

cxordii _{loco apponere voluit ctjaca Batlm*,» i»}

*

_4M

_o

8Φ-convellere

adlaborat.

Tot

enirn

tamque

illuilria

Davidica? pietaris

encomia,

tot

rede fa&orum

elo-gia,

ex ore

ipfius

Dei

pro!ata,o-mnique

exceptione

majora, divina

paflim

nobis

fuppeditant

Oracula

b)y

ut

fi

pauciflima

exceperis,

de

non

fucata

ejus

pietate

vitaeque

in-tegritate

,

omnem

plane

dubitandi

anfam

_pio

_praeripiant

_{le&ori.Mirari}

igitur

convenit,

eoimprudenti^ne

dicå

_{impudentiac,proceiIiiTe,}

_praeter

alios,imprimis

Badium

i")>utnodum

in

_fcirpo

_quaercns,

_tantum

nonfin-gula

Davidis

illuüria

fa&a,

tan»

quam

Legi

Natura?

plane

contra¬

ria,

t)Vide', ut

fcripta

Davidis

taceam

Prophctica*

I, Sam, 13; 14. 2. Sam.2Π 17. cap,23: 2. 1.

Reg*

15: 5. cap·9* 4. syr» 47' 2.

Aftor.

4/,

Z5. qua; omnia in _{compendio exhibet Paulus}

ΘεοχΉν<ΓΟ$)

dicens: Eu£ö>

Attßif

_np

τδ

iIsoO-oi,

kv-ίξβί

κατα

wjp

καξ&αν

fjut,

oV

mtfat

7ruvm r»

5ίλίμαΐΗ

_{(*>*· Aft.13: 22,}

Ο

Diftion, Hiitorique & Cm. Tom, f. Atticle

de Da¬

vid, edition feconde dans fesadditionsδαcoirc&ons feur lc I.Tome,

Θ _{W ϊ}

ria,

tanquam

indecora

,

improba

&

_{injufta traducere,}

_atroque

_livo¬

ris calculo notare ,

gloriofum

fibf

duceret.

Vitio

itaque

mihi

ver-fum iri non

_arbitror,

quod,

dul-ciffimo verae

_pietatis

fimul

_&

ve-ntatis ftudio

_alle&us,

_pauca,

pr«-cipua

tarnen,

Davidis fafta,

fecun-dum

_principia

_Juris

_prudenti«

_Na¬

turalis

_publice

_examinanda

_,

_&

contra

_impie

féntientes

defenden-da mihi iumferim, Tuum inte¬

rim ,

L. B,

candidum

Judicium

eo

magis

expetere

neceflum

habeo,

quo

certius,

ob

anguftiam

tempo¬

ris &

_ingenii,

_nec

_forte

_exfpe&a*

tioni aliorum , nec

deiiderio

meo,

oe feciflé latis ₉

_ipfe

_{& icio &}

doleo,

§·

IL

Momwachia

Davidis cum

Goliath®*

Inter

_praeclara

_atque

_divina^e

magni

Davidis fa&a, elucet,

x\%

fallor»

ceu

ftelia prim«

4 °

i

dinis,

omnis

χ\\

fingularis &

me* morabilis illa _{pugna cum}

_horrendo

Philiftaorum

_gigante

_{Goliatho d\}

quae>

etfi

feliciffimum

na&a

fue-rit exitum , iunc tarnen ,

qui

de_>

juftitia,

&

morali

ejus

adlimatione

haud _parum

_dubitant

_e).

Dubi-tant

_imprimis,

_annon

_{debitam fa·}

lutis curam nimium

_negligendo

_,

vitam

_{praefentifiimo}

_periculo

ex-ponesdo, infignis

falcern

temerl·

tatis

_culpam

_conrraxerit.

_Qui·

cunque autem

varii generis

Du¬

ellorum

_{f) moralitatem}

_rite

_diicer*

nere,

fimulque

_iummam

neceili»

tatem

_aliasque

_{hujus faéfci}

eircum-ftantias accurate

_perpendere

_no·

.vit,

nobiscum

fateri neceiium

o-mnino

habebit,

_optimum

Davi-dem, heic

ne

hilum

_quidem,

quod

legibus

divinis

naturalibus

nom-»

fuit

_conveniens,

_perpetraiie,

_Is

ete-d) i.Sam, 77. e) cfr. Alphonf. Toft. AbuicnC

Com. in i. Sam.17: _f) cfr. Jac.ThomaC de Duel·?

loium Moralitate_{cap.i, Hochtl. Coli.Ρΐίζ}

( "4^? _O $·$*

f

- etenim futurus

populi

Ifraélitici

Princeps

a

DEo

J3m

dudum

deft-gnatus

g),

non

fuae,

ied

Dei

glo¬

ria ,

publicaeque falutis

cupidifli-rnus, non temere,

fed

Deo

duce

„

ejusque

auxilio &

nutu,

absque_>

omni audacice

crimine,

_opus

_pla¬

ne

_heroicum,

_ad

_quod

_ipfa

_{lege_*}

naturs

_{officiique neceilitace}

_obftri»

&us _erat,non

_{minori alacritate}

fus-cepit,

quam

dexteritate

ac

pru-dentia Felix confummavir.

_Opus

fåne innocuum,

non

vituperatio-ne,

ied

excuiatione ,

immo

laude

dignum

:

fpeciale

tarnen ,

& aliis

non _aeque

_imitandum

,

ied

caute

potius

admirandum

b).

A 3

i

llf.

/) ι.Sara, 16lI, h) Non igitur huc applicandä

funt Duella _{prrvata, quaecum Legibusdivinis 5e}

humanis,c _{diametro pugnant, adeoque,}

quamcun-que habueritit vel juftitia:vel utiütatisipeciem,

pk-ne _{damnanda. Mr, L'Efprit de}

la fauifete des

ver-tus _humaines

p. 2, Nee porro ulla ratione ad

Duella _{publica decretor/a f, bellarepraeientatitia}

re-V ferendum hoe Davidis, in quibus utriusque partis

confenfus omnino_{requiritur. cfr, Buddei fpec, Jur} Nat. p.goj,Sebait. Sehmid, Com,in I,Sam, 17; p»

« o

t®*

5.

III.

furor

Oavidts

_fimulatus.

1.

Sam.

XXL 15.

Quid

de

Davide,

juxta

commu-nem

_interpretum

fententiam

_,

fu¬

rorem

fimulante

i), fuaeque

adeo

vita?

confulente,

_{pronunciandum}

fit,

apud

Moraliftas

prie

disquiri-tur*

_Apud

_multos

_utique

male«*

hane ob

cauilam audit

Davides:at

immerito.

_{Quis enim}

_negare

au-det,

ubi

noftra

verfatur

utilitas,

nec

_jus

cujusquam alterius

teditur,

ticite

_aliquando

_{poife iimulari,}

al-terique opinionem

a

noftra

diver-fam innoxie

conciiiari? Jam,

Achi-fum regem,

_hoftem

_Davidis

,

ta-le

_jus

_habuifTe,

_probari

_certe

ne-quit,

O Singularcm heic fovet opinionem

Celeb. Seb.

Schmidius,qui, viphraieosHebrxar,exiftimat

Davi-dem_{pmdentem non infaniifle, fed mirabih}

_Provi¬

dentia, ab,ipfo DEomomentane© morbo aut

per-turbationereveia mente mot um efle. Veneramut

alias auftoritatem fummi bufus Theologi, anvera

hoc in_punfto, rem accu tetigerit,a!iis

judicandum

xelinquimus: falt em, ut a communiori

iéntcntAtC*

l·®*

O

Ml-

7

quit;

ergo,

qüin

Davides,

jam

in

extremo

neceflitatis cafu,

divina

fretus

miiericordia

k),

in

fuam

a-liorumque

falutem,

licite

hoc

me¬

dium

_arripere

_potuerit,

_adferere

nulius

dubito,

juxca

πολυτξύλλητον

illud:

_flultitiam

_ßmulare

loco,

_fumma

eßprudentia, immo»

fapientta,

tefte

D, Brentio

/).

§.

IV.

Falfiloquium

coram

Ahimelecbo.

i. Sam,

XXL

Minus

_{quidem expeditum}

exiftf-mat

Hochftedterus

m)

hoc

eile

fa-dum Non ex _{deiperatione initum}

eflé hoc

confi·

lium, fed in _{ipio hoc articulo} rcrum

fiduciam ia

DEumeollocaifeDavidem,patet exEfalmis34.

äc$6,

quoshoc tempore cum

compofuifle

»

communis

eil

Do&orum iéntenria.vid, poliCrit, Cinb. 1, O Com. in i. Sam, 21· Idem quod David,

feeifle

quoque fapientemSolonem

refert Diog. Lacrt,

qui

fActiVåc&cu

_{χξοϊτοίησιΐ}

[Αίνος

ygj

reQctvucw

μςνος tunnvn

ΐις

την

dyoostv

, Ut

loqueretut

publice, quod alias capitaleerat

loqui,

quofa&o,

pec

cafleiSolonem, nemo facile dixerit.

plura

exempla

Vid.in Poli_{Crit, f,p» m«209,}

_m)

_Coli»

Puf.

_Ex,

t

dum , quo

efuriens ad Ahimcle*

chum

_confugiens,

_fe

_regis

_legatum

& arcanis ab eo mandatis

inftru-dum efle

_dixit,

ut eo cirius

_panis

defiderari

_{copiam impetrarer,}

eo-que

innocentiffimum

fefellit

iacer-dotem. Nos autem _{, ex}

_generali

fe.rmocinantium

oßxcio

_?/)

_,

_&

_ex

defedu

_juris

_in

_facerdote,

_colligi?

mus _,

_rede

_potuifTe

_Davidem

&

prudentia? didamine,

Ahimelecho

aliquid

a

fua ibrte

alienum

_perfva«

dere

, ut canto

felicius

voti

com-j^os

evaderet,

_mediisque

a

DEo

fi«

bi

_conceflis,

_vires

_{fuas farne}

_{ac i<}

tmerum _moleftiis

enervatas,

futu«

Vo

_reipublics

_{incremento, reilau*}

rarer.

_Quapropter

efjam

inter_>

fws

dolos

o)

ulud

numerare non du«

bita-*_{} ruf. de Ο. Η. & C, l. τ. c, ΙΟ.}

ξ. 8,& de J. Ν. & G· L. 4. e. i.§. 8· ₀₎ Lubcntes _quident

fatemur> _magnarn laudem eflTe _animi

gravis,

aper-ti & _{capdidi, quique, ubicunque reäe}

fieri poteft«

jperte agit., loquittnquc. Negandum tamen noa

eft, _{darietjam aliquod Falßlcqmu&}

Hettum,

/,tmu-Utt or. em & _{dtfimtilattonem lic}

itam, ijnnio & do*

lum_konum,

bitamus,

quorurn

parailela

exem-pla

,

pirater

Ecclefiaftica,

etjam

ex

divinis literis habentur

_plurimap)m

A ₅

_{§· V.}

&_{aperta animi confiliorumquefignificatioplus}

ma-li allatura & DE i voluntati _{magis repugnatura fit,}

quam fignificatio falfi, & ubi citraalicujusinjuriatn

in noftram _{aliorumqueutilitatem, aliud exterius}

lo-quimur&facimus, aliud animo fentimus. Et huca

ni fällor, pertinetprudcntiaillaferpentm.i_cum

/im-pitcttate lolumbwa conjunfta, quam Chriilianis

fia-ora commendat _{pagina. Matth, ιοίιό, cfr, Grot»} ]. _{f c. i,} ι c, Puf. 1. c. Ritter de Moralitate _pii mcndacii. _{/>) Sic Rebeccapaternam}

benediftio-pem transtulit in Ifacum Gen.27: Jacobus per

ftra-tagema Oeconomicum gregem auxit iuum Gen.30; Öbltetrices confervarunt vitam recens natorum

Exod. 1: Ifraelitae vala aurea 8c _argentea

ademe-runt Exod. 12, Rahab abfcondidit _iervavitque

cvploratores a Joiua millos Jofi 21 iael interfecit

Sifleram_{jud.4: HulaiArachita amicitiam erga}

Ab-falonem non fine voluntate 8c utilitate Davidis

fi-mulavit2._{Sam, 15:8c 16: Salomon ex rr.ulieribus}

de partu_litigantibus veritatem elicuiti.Reg.3,

Joa-bus Davkii reconaliavit Abiälonem 2,Sam, _{24. ut}

alia taceamjcx_{quibus, fiquisfingula figillatim}

ex-cutere, & ad amulfin ordinariarum_{legum lolius}

Philofophiaerigidius examinarcvelir, experietur

ccr-te, fibiin_{quibusdam faltcm nodos tantum non}

im-«xpficabilcs occurfum iri. Elucet quippein

pleris-que illis_fingularis quseiam diipofitio divina,ut,ob

defedum _{plurimarum circumftäntiarum, non temci}

re_{fit ferenda iententia, iecundum externam faciem,}

aut _fimpliciter

I© O

_£$}*

$.

V.

Varia

_{apuä Regem}

_Achifum

_fimuht

Davides. i. Sam.

XXVIL

Penfitari _porro

_meretur

_fa&um

Davidis,

quo

honorifico

apud

A*

chifum & Philiftasos

_exceptus

ho-fpitio,

adeo perplexo, ambiguo

at-que

fifto

ufus

eft

fermone,

ut

plus

a

_{(implicitate,}

_quam

_virum

bonum

deceat,

deflexifle nonnullis q)

vide-atur. Ex iis autem , qu^

fuperio-ri

_§.

_di<fta

_funt,

_{paret nos}

_ÜlaiiL«

improbare

non

poife.

Licet enim

hac ratione

_optimi

_{hofpitis fui}

_fir

dem elufiiTe

_videatur,

_merito

_ta¬

rnen cumaliis

dubitamus,

_num

A-chiio

Jmmofuntplerumqueßngularta, commuui judsct»

bandfubjtcienda, quicqutd bete eß fitHum, ii trtbuendum _{eß drvtn& diffoßttont, ut pie loquitus} Mufculus in Com,ad Genef._{p, 6^1. q) Junius»}

Piicatot&_{Belgse,infirmitati fa&umadferibunt.}

Lon-gius progredimr Bselius, qui aperre illud damnata graviliime infuperinDavidem kivehitur,_ρraster

a-lia dicendo; Franchement cette condmteetoft_fort

maurvaiß, ξ$il eßfur, quefiaujourdlhuiunpar*

tteuiterde_{quelque natfance, qutfut,fe cendutfiit»}

comme_{βt Dwvtd, il ne ponrrott pate-viter} , qtto» *clut denna detnomt_{trvt-fcubanorabfet,.}

O

^

II

chifo

_jus

_talia

_fciendi

_fuerit.

Irru-ptio quippe

in

alios,

a

Davide

fa&a,

ipiius

parum

intererat,

adeoque

nihil

obftabat,

quo

minus

Davides

iuam innocentiam

hac

diflimula·

tione reg

ret,&

heic

quoque

fuum

commodum iine

alterius

damno

quaefiturus,

ejusmodi

fermonetru

adhiberer,

cui

_plures

_uno

iignifi-catus inefTe

_poterant

r),

A

Bas-lio

_s)

_pra?terea

_gratis

_Davidi

ex-probratur,

eum

in

bellum

contra

Ifraélitas vocatum , cum

fuis

re¬

vera contra fratres, contra popu*

lum

_DEi,

_veraeque

_religionis

fe&a-tores, pugnare

voluifTe. Quisenim,

fa&o nondum

_probato

,

de

fapien-tiffimo

Davide

_ipfoque

_rege

defi-gnato

r) cfr.Aug.;Calmet,

Di&ionairede

la Biblc

Tom,

Ϊ, p.2^9. i) L, C, Därvid

£$fis brättes

αϊ)an-tar/ers_{fejoigntrent a Γarme}d',

ξ$Je ferotent

kattu c om me des hons contre lettrs freres,β lei

Vbtltßtns foHpfonnettx

neufjent

contraint

t

de

tes _{rentjoyer, Et poftpaucaI}

_{II "vottlott}

_don

_c

ton-tribuerdetonte_faforcea la mclotre

des

fbthfiins

inctrcencis_{fur leurpropresfreresJe}

_{peuple de D/ett,}

Je laijfeauxbonnes

Cafutftes

ajttger,

β

ces

gnato tantum

pr«fumeret faeinus?

Cun&a autem _{, qu«}

_iacer

_habet-,

codex,

eo

collineant:

exfulem

ftu-duifle

_Davidem,

_Regi

_opt.ime

_de

fe

_merito,

_{optirnam conciliare}

o-pinionem

, omnemque

mal« fidei

iufpicionem

amoliri;

neque tarnen

ipfum

in

bellum

contra

fratres

un-quam

confenfurum

,

fed

difpofitio-ni divin«

_t)

_atque

_eventui

_omnia

commendafle.

_{Corriprobavit}

et-jam

eventus ,

DEum,

coniihis

ac

votis Davidis faviile _{, & cun&a__,} ita

_direxiffe,

ut _neque

_fides

Achi-io

debita,

_neque

_{Ifraélitarum}

_Talus

aliquo adu

fuerit

violata

u).

$.

VI.

-Ajjumtio fatettitum.

i.

Sam. XXII.

Amplius facra refert hiftoria~>,

plurimos

in

anguftia

conilitutos,

a?re alieno

_{fevericateque}

credico-rum

_ /) cfr. Petr. Marr. in h. 1. qui affirmat,

admo-dum verofimile eife, Davidem hoc inftinftu Do·

mini_{feciiTc, alioquin talia}vix occultari_{poiient. «)}

_cfr,Scb._Schmid,&D,Brent. inh. 1, Gröt,_{1,3, c, i. §>}

-*§>-§ o

S·^-

13

rum

_oppreflos

ad Davidem

exfulem

confluxifTe,

iliosque

in

cuftodiam

corporis

a

Davide

affumtos

,

illum-que eorum

Principe

ro

fa&um.

Quo

fa&o,

_{quicquid ogganniac}

_Baslius

χ), nihil

vituperatione

dignuni_»

commifiile Davidem,tuto

aiferimus.

Intantis enim conftitutus

anguftiis,

non _temere,

(ed

certiifimis

_argu¬

menta,

de

cruento

Saulis

conatu,

certior tadus ,

homines

hos

haud

improbos,

non

ipfe convocavit.»,

fed ultro

_ejus

_{tuleice fe}

committen-tes & _paratos

_admiGt,

_non

_ut

_in

prasjudicium creditorum y)

Afy-ium

#) Ditt. H, &C, Reflexion fur la conduite de

David:ubi moleite fedulus,inter alia, hacde re ita

loquitur: Stle peuple de la Sjrte wvotent

eté

d aus-βgranås fa/feurs desItbelles, qut lesfint

attjour-d'hut lesLur_{ofitens, tisaurotent etrangement}

defi-gurelaglotre de Da'v/d. Leshtflörtens de

Cattlt-rtaQ_{ceuxde C&farfottrntrotent}la b_tendes couleurs a un_{petntrefatjrtepue. Et alibiI La polittcjnetm}

pofaßlence a U Reltgton. j)Hi quippeillicita

fo«-tc ufura bona debitorum dudum ad fe traxcruat, fundi_{praetcrea, fiquos habebaot, creditoribue}

ce-debant. Nee dcfendit Davides eos a creditoribus, npc ad _{flagitia incitat> led luo temporeiuvat, 2»}

s4 ö _l·®*

lum

_pra?beret

_latronibus,

_nott^

pomp^

&

majeftatis

ornandas

gra-tia

_ζ),

_nec

_dire&e

_in

_oppreifionem

Siulis

_a)

_y

_{interitum licet fibi}

in-tendentis >

fed

unice,

in

juftiili·

mam fui

_{corporis defeniionem, &}

ad

_{vim, fi}

_qu&

_inferretur,

mode-fte arcendam.

_Quapropter

_arma·

ta _virorum manu

_{ftipatus licet-r,}

tamen divinorum mandatorum

te-naciilimus,

_nequaquam

_pugnandi

captat

occafiones,

non

urbes

in··

vadit,

nunquam

_Principem

_ipfe-·

aggreffus,

fed media

quaevis

tutio-ra

_fecutus,

_jam

_latebras,

_jam

de-via,

immo

refugium

apud

exteros

qusfivit, adeoque,

cum

Principe

collidi,

non

modo

a mente fua a

-lieniilimum

_{fuiile, ied}

_etjam

_in

o-mnibus ,

totius

Reip., Principis

_>

fuique ipiius

exadriilimam

habuis-ie

omnes fuosad _{pietatem, ad juflitiam, ad}

honefta-tcm ι η_{Itruit, L>£ fät z>) cfr, Tcsmar,in Grot. 1,1»}

c.4, $.7. paret hoc ex eo, quod faepius Sau-lem, hoftcm licetilurr_{quafi poteftari expoiitum,}

ni-hiiominus fanctum Ö< inviolatum _{rehquit, ItSana«}

■f&S

o

MUr

fe

_rätionem,

_iatis

_fuperque

decla-ravit.

5.

VII.

Vinäiüa

_Ufa

_farna,

_{Nabalimtmtata,}

i. Sam.

XXV.

Dubia

heic

_imprimis

_(iftituE-.

quasftio:

An

Davides

,

farna

v

indi

*

élam

_fumturus,

_fecundum

_Jus

_Natura

_^

rede

_{fecerit* Nos,}

_{ialva aliorum-.}

fententia, iterum

contra

Baslium

b\

qui

hac de

cauiia

omnium

gravis·

fime in Davidem

_invehitur,

affir-mando

_refpondere

_non

_dubitamus.

Quum

enim

quemvis

ad

depeilen-dam a fe

injuriam

_,

_imrao

ad

ju-ilam famse vindiäam

c)

natura

o-rnnino V) Dift,H» 3cC.I. C, parlonsdehunne fot; tteß-il_{fasmconteßable, tjtteDa-vtd alloitfaire une «*«}

ilion tres-crtmmellefIIna-vent nul drottfar le hten

de Nabal, nr artcun ttirepeurle puntr defen

tn-trviltte See. 3cc. c) Vindi&abeic nobis non figni-ficat inordinatam iratae carnis a&ionem,quam im»

paticntia excitare poteft , fed juitam laefi

hominis

indignationens, quamzclus jultitise

format,

3cpro»

fkiiciturex amore _legisnaturalis,_qua:mandata Del

reipicit, juftos iibi proponit fincs, nullamque

ad»

mifcet faevitiamj Verbo ; qua: eft Ordwata,

Cfr«

mnino

_obliget:

_Nabalis

_{autem_»,}

pr^ter

ingratiiTimam

mentem,ran¬

ta _quoque,

_hac

_in

_parte,

_affe&ata

erat

_improbitas

_{, tanta}

_malitia-,,

ut non modo non debitum futuri

Regis honorem

Davidi detraxerit,

fed

_tantumHeroa,

_adfalutemju*

daica=

_gentis

_naturn,

_infinitis

_in-»

fe &

_{patriam meritis}

_confpicuum,

immediate a DEo per

_un&ionem

Samuelis fucceiTorem

_regni

_defi-t

gnatum, pro

infideli nuliiusque-»

frugis fervotraduceret:

tot

pr^ter-ea

_tantisque

_{conviciis Davidem.»}

profcindens

, non

potuit

_non

divi,-nitus in

_{ipfum collatam}

_dignitatem

ac

_majeftatem

_lodere.

_Quis

_ne¬

gabit,

Nabalem

eo

commiMe

cri¬

men morte

_expiandum,

_rrraxrrne,

quum

hoc

divina etjam vindi&a-»

mox com

_proba

_verit?

_Num

_iic

ge-nerofus

_Davide?

_{, in}

_{Statu Natu¬}

rali

conftitutus

_d),

_hane

_infamiam

gratis

O Davidem hic non privatis in Statu Civili

de-gentibus annumcrandum cifc, iätis cvincit ejus vi¬

tan-•I§■£ O

$&·

17

Ί

gratis

tolerare tenebarur ?Num

ad

omittendam

_potius

_quam

exercen-dam famae vindi&am

_jure

_natura?

obligatus

videbitur?

Annon

omnem

juftam hujus fa&i indignationemu

juftitiasque

zelum longe feponens,

tum

_{ipfe in}

_DEum,

_fuae

_falutis

po-litica?

ftatorem,

_juftitiamque

_ipiam

injurius

eiTec

faåus?

Nonne

fic

fa-cillime in omnium fuorum odium

contemtumque,capitalesfutur<£do·

minationis

_peftes,

_incurrere

potu-iflet ? Et Γι inter fuos _perpetua

for-titudinis laude

_vigere

_voluiffer,

_vi*

tanda

_utique

_ipft

_erat,

_omnis

ni-mia? lenitatis

_fpecies

_{, qme}

irreve-rentiam

_gignere,

_faepeque

_refpub.

evertere

_poteft

_e\

B

_§.VIIL

quam legitimo magiftratu in vindicandis illatis in»

juriis_exipe&andum eratauxilium cfr.Gröt,I i.e.r· Plane diveria eil ratioeorum, _{qui inftatu civiii de·}

gunt, quibus copia de publicisfamae coniervandas

prasfidiisproipiciendi eftreli&a, nemini quippe ho» tum _{privaram famas vindi&am concedendam eflec} i" _{etjam noslubentesfatemur, e)ObCEo uisquetan·} tum heic nosDavidem defendere* _quatenus cju*

"Vindiftanocentem _{petebat periönam> &confequcne} «ratneceiTariasdefcHfionis,juftasque ieveritatis,ar»

i8 ο

§.

vin.

ι

i

Cruäelitatem Davidi

_imputatam

_ml·

tigat.

2.

Sam.

XII.

Clementiam

Davidis,

toties

in-»

facris a

DEo

laudatam

non

poffune

non

fufpe&am

reddere,

vel

forte-»

cumBadio

f

_{) turpem}

immanis

cru-delitatis maculam

Davidi

afperge-re ,

quotquot

juxta

fententiam, in

verfionibus

_g)

_vulgo

_receptam

_,

faélum

hoc

_dijudicare

_adamant-#.

In

horum

_igirur

_placitis

, quum-» >

parum

pnefidii

habere

videatuc.»

innocentia

Dav:dis,

_{feponere ifta}

tantisper

,

&

fa&um

,

fecundum

fententiam

Celeb. Dantzii

_b),

qux \

mira

curate omnia _{exigentis, mhilque temere} indulgert-tis,& fieopus luthtiae, /) 1. c, 7, Veut.onmer»

quecette mantere de faire laguerre ne

foit

bla¬

mablef Les Tures & les Tartares w' ont-tls fat un _{fen plus W}humant

te'

_{Sec. g)} Verfion» _{7°» '}

Int. _{Vulg. Luth. Svec. Pagn, Vatabli» Call. Jun.} Trem. Schmid. Cler, _{Belg. Ital, Angl. Gall,}»

etil

in vethis_{quandoque diicrepent, quoad} remtamen

omnes tradunt l _{populum de~utElumfer}rit & *rt~

_|

kulis_{ferreis ae fiturtbtts fubjeclum, tmmo tnfor.·}

wacem latertttam _projeftum & _tantiseruetaftbus _*

o ₁₉

rnirä

_fimplicirate

_atque

probabili-tate Hermeneutica fefe nobis com·

mendac,

examinare

malumus.

Is

etenim,

au&oribus

ΛΊρ

de throno

Θεοπνευςύ&ς motis

,

literam

autem

fcriptam

3Y0,

Cricicis

vocatam ,

defendens, argumentis

& teftimo

niis minime

_{conternnendis,}

_e

tex-tu

_Ebraso,

_fenfum

_infra

_citatum

_i)

pronum

&

longe

miriorem

eruere

voluit.

_{Huic, ii fubfcribere}

ve-limus, exfpirabic illico

omnis,

de

crudelitate Davidis perperam

forte

con-Ammonitas divi&os_{mitigata crudelitate, ubiplana}

textus_{Originalis verba 2.Sam.i2ijI.omnino}

iratransi ferendajudicat: Etpopulnm, qm tn ea erat, ex/re

eetgtt, pofutt ad ferram&tn fern fodtnas,atque

ad_{fcalpraferreaypoflquamtranßre fectßet eos una}

tum_{Regefuo, λItque ttafecit amntbmCttjttatibus}

fliorumAmmon, k) 1.c.ienfus hic erit: David populum vi&um &e patriaabduftumpoßtitadfer¬

ramfc, trahendam, _{profecandis lignis(ea prascipue}

aetate>_{qua machinaertiolendariaij quas hodieid}

prae-ftant commodius, 110ηdum erant _{inventae,) ξ$ in}

ferri fodinai, adfodiendum, parandumque ferrum,

atqueadfcalpraferrea(fecandorum lapidum:)pofl¬

quamtranßrefectffeteos una cum Regefuoadiiovas

jedes, in exilium, Cfr._{Jofeph, Antiq, 1,} c«2, p* hChion,21; 2,3.4, /4, 15,

ιο

_-Φ5

_Ο

_2φ·

concepta

fufpicio,

immo

patebito*

mnino , nec

quicquam

admifiiie-»

hac

occaiione,

quod,

vel

juri

geni

tium,

vei

moribus

ea a?tate rece*

ptis,

föret

contrarium

k)»

Qu«

enim

_crudelitas,

_aut

_iniquitas,

_fi,

leviora civibus

_imponens,

_jure-»

belli

_captos,

_ad

_{rnetalla, aliaque}

o-pera

fervilia

&

necefiaria

peragen»

da

_damnaifet,

_quorum

_exempla

fe-re innumera in facris &

_profanis

paflirn

obvia.

§.

IX.

Fmem

imponit.

Qu«

jam

reftant

faöa

Davidis,

eadem methodo contra Baslium

di

t

judicata

&

prelo

parata,

deficien-te

_Typographo,

_relinquere

cogi-mur. Filum

_igitur

heic

abrumpi-mus,

opell«

huic, perfolutis

Deo

_gratiis

_,

_felicem

impofituri

FINEM*

k) Gröt. J.B. & P. 1. 3.c. 14. ξ.2. Arift.

ci©

®.«p. 1.1,c, 6, Cyr. apud Xenoph«1.7.p.m. 198·