j£λ F. F. β. s.
DISSERTATIO THEOLOdCA,
DF
PERFECTIONE
PRIMI HOMINIS.
QUAM,
SÜFFRAG. MAX. VENER. FACULT. THEOLOGICA,
IN REGIA ACADEMIΑ UFSALIENSIy^
ET
prjesidf
Dn. Mag. CHR1STOPHORO CLEWBERG.
S. Theologie PROFESSORE Regio et Ord*
PRO CANDIDATURA THEOLOGICA,
PUBLIC/E BONORUM CENSUREE COMMITFIT
STIPENDIAR-IUS banerlamjs,
MAG. LAURENTIUS JOH. PALMBERG,
Fac. Philos. DOCENS et NOTARIUS,
IN AUDITORIO CAROL. MAJORI,DIE XXVIII. FEBR.
ANNI MDCCLXI.
H.A. M
U P S Α L I £,,
S:M\R-.IE'M:TIS
MAXIMA FiDEl ViRO,
Reverendiflimo
PATRi ac DOMINO,
D» SAMUELI TRO ILIO.
S^TheologiaeDOCTORI Longe Celebert imo>,
Rcgni Sviogothici
ÄRCHIEPISCOPO, >
Academis Upfalienfis
PRTJCANCEELARia
EminentiJJinio,
Maxime Venerahdi Confidnrii Eccleiiaftid:
PRiESIDI,
Et hoc tempore,
0RBINIS Sacri, ad comicia publica congregatL, ORATORI Graviffimo,"
MJECENATL ΜΑΧΙΜΟ„
Inter smula focietatis noftrs Literaris ftiidia,
quibus prscelfum· illud, in -quo Eminentianv
TUAM cernui' vencramur? honoris cacumen un-
dique.
dlque eil circumdatum, ore quamlibet infaetin-
do, fuam pietatem devotiilirasque mentis obfe?
quia dum teftari geilit pingvior, qux mihi con-
tigit, Minerva, TIBI, VIR EMINENTISSIMEr hagc vigiliarum particulam , hoc cultus atque.
venerationis fua? qualecumque pignus, meliori de-
ilitüta ,miinere, oblatum cupit ac fubmifle eon- iecratum. Ex tot Maecenatibus, quos Literariae reipublicae noilra indulfit a?tas, vix unum, inimh-
ca mihi, ad hunc usque diem, fortuna monilra- vit, in cujus luetiori fpes mea patrocinio requie-
fcere potuerit. TE igitur, VIR SUMME ve- reque MjECENAS, ut tmelarTTItJMEKT léip[i
cio, cujus nempe iinus Muiis noftris, ad TE dir·
vertentibus, gratioiiffime patet. Loquitur abum
de haut fallax fama illuilres animi TUI dotesr quibus ea Lyceo ηοίΐτο portenditur Felicitas
quam fub aufpicariffimo Tanti YiRI Moderami-
ne, re non minus, quam votis, non poffumus
non percipere. Fommatamiie prsedicabimus A- cademicam rem, dum TUA fovetur cura, TUA au£loritate componitur, TUA munitur juilitia?
Notior nimirum eil admiranda illa virtus , qux TE ad id, quod obtines, failigium, cum plaufu;
mi mb
omnium bonorum evcxit, quam ut minutum quidpiam & exile inde exfpeQare liceat: nil enim,
nifi fublime ac gloriofurn, moliris. Quamdiu per- ftat facra h-aec, quae Upfaliam tuetur, Camenarum
arx 3 TUI numquam concidet memoria, fed in
feris quoque Nepotum ännalibus iila legentur fufpicienturque beneficia, qtiibus non Ecclelram
modo Sviogothicam, verum hanc quoque in pri-
mis Literarum Literatorümque federn , TUO du·
Qu praefidioque felicem, obftringis, ftabilis, am·
plificas. Ero ad cineres
Reverendiilim i Eminentiilimiqiie
HOMINIS TUI
Cultor devotijßmus,
LAURENTIUS JOH. PALMBERG·
S:je R'.ffi M:Tfs
CUBICULARIO,
PER1LLUSTRI & GENEROSISSIMO
BARONI,
d:no johanni
βανε r,
MÄCENATI MAGNO.
Concedas^conjvetiprecor,veterum Illuitriifimcohlitus, MagnitBAROnon /nifiquoimagnamomof~
ferentiu% tenui dumtαχat adorea &r falfia, ut ajunt3 mo~
la TUO NOMiNI litem > cuiy fi νei Natalmm Spien-
dor, vel virtutis msritorum qttibus ahundas , pute~
tur gloria, exiguum, quäle prcefiens literavium eß mu- nus, nec tantiüum refpondeat. Quantum enim repetat memoria, ultima ad tempora generof& TUAL fi referant Imagines , cum bis , longo abbinc ordine, MajorumK
compatas decora, quee^ hereditärio in TRjure transmijfa ipfie TIBI propria ita reddis■> ut eadem adautia magnis accejßonibus amplificesx infigni in Regem fide, pietate in
Ratri-
fatriam eximU , Φ3 animo dri Mufits earumque cultores lange propenßjßmo, Teßantur Lac TUA ornamentet quam plurimi} teßantur, quotquot TUO vefeuntur pane; teßor
egoj fi quee mihi teßandi poteßas, quem, cognita mea eaujß5 citius quam fiperaremy BANΕBJ ΑΝΜ Munificen-
tiß voluißi ejfie partieipsm ut, re narrata, omnino cre- devem DEUM e machina prßfientem» Nee adeo poßea deßderari paßus es hanc, fsttßo Numine, erga ine ince-
ptam mtmquam fatis celebrandam gratiam, Literis
quippe TUIS , grathßfpme mi$s3 teßatiorem fubinde fa-
Ham. Quam hene igitur de me ntlum foret, fi perfenti- Jcere Beerety bas Theologicas pageüas, TUO fubfidto ein»
eubratas* TIBI, Macenas faventi/fime, non penitus dispft-
cutjfie. Sic incalefcetquotidie mensardor h&cpia nuneupan-
di vota; vivas, GENEROSISSIME D;ne BARO; divino fnb clypeodiutiffime feitχ,&Kferapoß fata3ßrenue militari-
tiutn redimitus corona, fempiterna in ccelis corufces glo¬
ria^ ibique jubilantium immißus eboris perpetuo U in-
eredibili exfultes gaudio. Futurusy donec fipirem3
Pcrilluftris & Generoiiffimi
NOMINIS TUI
, ' 7 !' * ■'..v : / T i \ ' '
"'vi' :'7· _ _ «
Cutter bumißtPtus3
LAUR.ENT, JOH. PALMBERG.
4-
J. I.Ν.
$. i.
§| ominem inprimordiis rerum multo
fuiiTe prafiantiprem, quam prs-
j||j| fentis vits mifella ferat conditio,
haut fallaci eorrje&ura fufpicatur
fanior ratio, & evidentercommon·
ftrat Hiitoria creationis, qus> ab-
foluto ferme fextidui opere^, ubi
demutn condendus eilet Adamus, princeps omnium viventium , fub ichemate mutui allo- jquii a) in foro divino? D1H nwjtt, Gen. I. 26. aélum
hunc exprimit, quemadmodurn fieri aiTolet in rebus gravioris momenri. Nec adeo carent pondere voces ce¬
tera?, coniiiii hujus peculiar/s exfecutionem deciarantes,
WniOID Ί2φ%2» qua?,fuis cum fuffixis conjunftim Pöli¬
tz, inbnuant & conformationem ipfam & χχξχετυπον feu exemplar, ad quorj relative effingeretur creatura εκτυποϊ>.
Deo in imaginefimiilima β). Sed qula in hominem finΙ¬
Α v tum
u) Alii formulam hane expiicant, ceu exhortatoriam in certo o- pere pefficiendo., quod eodem recidit, modo fuus numero plural i con-
ftet nervus , ad indicandam rei cbgnitntem. /3) Sebaft, Schmidius in
Traft, de lmag. dir, cit» Chrift. Ebei'htWeijmanno in Theoi. Ex. Da¬
gmatica, g. m» 3^lt
ä
Φ ) i ( ❖
tum non quadrant Gnguia, quse Spiriius Dei Mlimitati funt, ηcc Deo fimpllcifiimo competit corpus, metapho-
rics adpeitationss eilt hasc a Mofe generatim tradita con- formitas, γ;ψίως cognofcenda ex accidentibus. ejusdem, jaihira & reftltuiione, quarum fpeclatim meminit Ν. Te- /larnentum γ). Hlnc, quoniam omnes jam υςεςβνται rns
<$) το Rom. Iii. 23« adeo ut cfeperlerit dudurn
ifthtee cekbrata imago, nequicquam quaeritur in refidua
anim^ Spiritual! vi, raiione aut irnmortalitate, ncc in
potentia fentiendi, imaginaiione & memoria, Ted in in- teiledlu & voluntate, pocentiis Deo dignis, & per hoc
humanae naturs-acceflorium , certo gradu elevatis ad quoddam Θείον9 adeo ut nihil aliud eiter, quam perfe-
£tio major, lirnitata tarnen & natura! s 5) fuperiorum fa·
cultatum anirnae, exaéle referemium ipfum Nurnen in at- tributis ejas pofitiris· /am , quemadmodum novimjus Del intelleftum {diftindüffima? ehe tepnefentationis rerurh,
quibus non modo cognofcat feinfum & reliqua , fed &
mota voluntas fe determ'met & agst, ut bona, jufta &
fanda ubique fit; ita vi ihteifeÜflus integri, debuic pri¬
mus homo difiinde fibi reprcefentare Deum & verita¬
fes, nexurn habentes cum peffedidné voiuntatis, qui¬
bus iüa , priori per omnia refpondens fledetetur ad fuam
quserendam falutem in obiequio, legibus divinls praeftando.
Et
y) Vid Joh. Laur. a Mosheim Theol. Dogm. p. m, 427. 3)
Juxtä συναφειών Texttrs reciprocatur ut Synonymum cum fniä«
gine divina.& ex induftione locorum probant B. Wellerus & Schmi- dius verbi TS ν^εξεκΒαι vim, ut innuat omnimodam rsi, c^ute an- tea adfuit, uel non adfuit, abfentiam , ubi cafus ipßus fequens eß
Twmen rei Cfr, Joh. Chr. Wolfiii curje Phil. & C. ad h. 1. f) Non conft'itutive, neque confecutive, fed principative, inhxave, perte&i-
ve & franfitive füit iiriago naturalis, ut Theologi cbfsrvant contra
Semipelagiano3, Scholafticos & Pontificios, qvii ima'ginem fupernatura- te'in faciynt, Via. WcdJikti Theol, Xhef, p. m, 83.
❖ ) 3 (#
Et quandoquidern ex intentione Spiritus San&i in Ora·
culis, heic tantummodo in cenfum venit felicitas Spiri- tualis, reftringitur hoc intelledlus lumen ad affe&ivam ,
ut ita loquar , Dei τξίσυπο^άτα & myfterlorum divino-
rum notitiam ζ), quse jam fupernaturalis eil:, χάρισμα
πνευματικόν dicitur $ Rom. I. IX. & επ'ιγνωσις koct sikovoc
rS κτίσαντος, Coh III. ίο. Quemadmodurn decantata ilia Theologorum juiiitia & Sandtitas infert firmum volunta- tis propohtum, citra ullum defedtum convenienter agen- di legibus Dei naturalibus& poFicivisj qua item potenfia
nos inftrudti per virtutem Spiritus Sandti in converßone,
dicimur renovari ad novumiiominem, τον κατά Qecv κτι-
cΒεντα εν δικαιοσύνη ηομ οσιότητι της άλη&ειας,Eph. IV. 24.»
§. II.
Haec Aridtiori & ßiblico fenfu, genuina eil notio i«
maglnls divinse, follicitius diftingvencte ab altera iliaE>
clehaftica multijugis convenientise & limilitudinis, ut »
sequivocatione fublata, tanto fortius obviam eatur So- cinianis, oontendentibus imaginem non eile amiflam, &
Pontificiis, defenfitantibus ejusdem rudera ad ftabilie«-
dum meritum operum. Faternur generali ifti faventiora
videri loca, Gen. IX. 6 & Jac. III. p. quse etjatn adducit Joh. Mufseus η), pro ipfa animse adhuc fuperftite fpiritua«
lltate & reliquis fubftentialibus hominis; fedtantum abeft,
ut fenius poiterior fimpliciter Fit necefiarius verbis ibi¬
dem intelligendis, ut eadem provocent ad prseteritam in imagine Dei creationem , propter quam fangvis humanus
haud impune erit effundendus, nec homini maledicen-
dum. Et Fi vel maxirne admirteremus latiorem Fignifi-·
catum verborum cfry & ομοιάσεως ©ε£ in didlis allatis, inde nm conficitur, in ipfa hominis fubftantia conititifie
Α 2 ima-
ζ) Vid. Gottlieb. Wernsdorf« Di/T. de Reliq«imag. dir«p.m. 176,
^ In der Au|Girlichen Erklär. der Jenifchcn Theologe®p. m, i£<$t ieqq»
& ) 4 C #
Émaginem Dei, cujus ΐξίπαχ qu.vdam, vi rationaiitatisac'-
huc dum haberemus. Nam, praeterquam qucd Mofes $
nato Setho, Gen. V. i &';» luculentaw inllituit oppo- iitionem imaglnis Dei atque Adaml, vix (ine ctade totaii prioris alioqui fadlam Φ),derivat Paulus Rom. II. 14. 15.
C. I 20. ti Cor. II. 14. iftas κctvccs εννοίας Sc qusecom- que in nobis ψφυτα taαϊ theoretica, quam practica ex
notione φύσε&>£» quse ililo virorum Θεΰπνέυ^ων Gal, ίV.
8. Eph. II. $. jac, III. 7. naturam fnnuit, qua homines
fumus & dißingvimur abrutis animaruibus. Jam, utinemo dixerit eam deperditam, urpote per modum habitus, do-
cente Calovio ;), in notionibus hifce prirnisfe ubique exfe- rentemjitadeperditse Jmsginis partern numquamconftituif.
Unde,in controverfia hac cumPapicolis &Cs'ixtini$,The- ologl etjamnoftri largiuntur pura naturalia,non aliatarnen, quam quae hcdie patiuntur vires nollrte per fe, abilrsdlis fupernaturallbus: nec quidquam cbftabit, quominus ea>
dem potentise, prsecifis aliis quibuslibet perfeétionibus,
Adamo faltim adhoerentes concipiantur, cum nihil fre- quentius, quam unam rem fine alfera sbftraéHve conG*
derare, ubi omnia fimul comprehendi nequeunt. Et hoc fenfu, erunt pura naturalia qutevis efTentialia hominis συ-
ςατικά, ex quibus, fuo velut fonte emanat quidquid adlit
lumlnis in Deo fimplicitercognofcendo, & ieminis boni ad honeftatem feétandam, juxta legis Naturalis di&ata In Spbcera Morali, Civ i!i & Oeconomlca, quo? φύσεως ε¬
πόμενα tanto minus ingredi poiTunt ideam κυξίως traditae imaginis Dei, §. I. vel rudera ejusdem falutari, cum iiia
refpeétu profund fiimae ignoranti«in intelledu, prima ma- li labe
Similem huic σίξός uuglßsiciv locutionem de imagine divi- legimus c. 1. Gen» I. α6, & emphails part. 3, τω V)1D*1 prafi¬
xte, indigitat omnia illa, in quibus Sethus patrem Adamum, ceu ho-
«ninem cumoppofitionead imaginem Dei ami/Tam, exa&a quadam iimilitu- Coflfr,Mercerus ad h.h i) Syanpf.€ontror erf,p.
❖ ) 5 C Φ
Ii labe corruptö , οιχ^ήίψ vocantur mlroi Eph. V. 8,
qua voluntatem, inferunt pienam Λνάμΐαν perfici-
cndi ea, qu® Spiritus Dei furU, Phil. II- 13. II. Cor. III.
5. Herc coacluäunt Libri noftri Symboiici r), ne feintil·
lularn quidem virium Spiritualium maniiiTe reliquam In
hominis natura > qu® ful ipfa impotens graiTatur & rebel- Jionem, circa resdivinas, eUacoSf ita di&as, fecüm inde-
finenter vehit, Rom. VII. 12, 13* J4. Quamobrem ho-
ino & Deus, Adam & Chriftus, caro & Spiritus con- fhnter in Scripturis fibimetipfis opponuntur. Cum igi-
tur materiale non minus irnaglnis , Indulclffima harmo-
nia Cordte & omnium affeétuum cum lege perditum ivit,
quam formalej quod Gerhardus λ) ftatuit aeeeptationem perfön® Deo placentis, inhabitationem Del gratiofam &
fumrnorum bonorum co'mmunionem iargiffimam, non a«
Ii® fuperfunt reliqui®, quam, quibus elegantiflima, ut !-
ta dLam,imaginis Avins ftruétura fuit mcedificata, Intel-
ledlus nempe & voluntas, de quibus ita Seb. Schmidius
μj: Non negamüs intelkBum> voluntatem cet. in bomiae fupereffe$ jed juxtα Striptur£ fiilum ad imaginem Deinon
pertinent, Qua alias rudern wart fclent imaginis Dei, inprimis Lex naturs, ea non pertinent ad imaginem dl·
viη am , cum hsc jolafpirituolia compleBatnr, qus plane amißa eße Apoflolus manifeße docet, 1. Cor. II. 14.
$. III.
Interea tarnen ασυμβολοι & plane expertes non fue-
re facultates Adami naturales nobilioris hujus ccnceiii muneris, ex quo, tamquam confe&aria in ipfa pofTeffio·
ne & ufu imaginis divin® varia refultarunt decora tam
moralis, quam pbyfic® perie&ionis. Illa uti refpe&um
Α ι in vol·
κ) Formula Cöntordiss'> p. ß»r6f6. Äpol, Aug.confeiT» p. m.
ατ8- λ) *-» de Irnag» div, 41» Loc. Tlieol, Confr, Meisnef-ut
Αν&ξωτίΰλoyives DiΓρ. ι, <Pv. 7. Dieteticus in Catecheft. L. de Imagj div, Qu. 3. μ) In Traft, de Imgg. Div, p, mt a38» & 43&
# } 6 ( #
involvlt ad Deani & debitis eicfficiis abfolviiur; fic re- pugnat ejusdem juftitise & fan&icati moraliter bonarn &
huic finl commodam Adamo non conctiEiTe naturam.
Hsec aurenvn aptitudinepromovendi felicioris flatus vo-
luptstes confiftens, hoc evidentius jam elucet, quo pro-
pioraccefTus & frequentiora cum Deo commereia, omnis grati« & deliciarum fonte, fuppetebant. Et culnam bo-
no tam multa vitae extern® commoda, arnceniflimum pu¬
ta paradifi domicilium , Gen. II. g. oprimorum fruftu-
um adparatus, Gen. I. 29. C. II. 9. dominium denique
in ζωοι αλόγα Gen. I. 16 nifi iisdem frueretur primus homo, iumma cum animi αυτα^κε/α & obleftatione? fe- quitur ergo hinc animam ejus noftra fuiiTe prajftantio-
rem, ut potuerit res obvias Sc naturales promtius arri-
pere , arreptas diutius confervare & qusevis vir® hu jus
conducibllia libere & ßne impedimento exfequi. Nam qui tatitam habet facultatem, inquirttesheimius v), ut
potueritfibi ver.itates (pimtuales diflinete repnefentare, is multo magis habet facultarem res naturales fibi reprafen- tandi. Verum ex conceiTa potentia fuboritur qu®ftio,
num item habuerit eruditionem, vel qualis ejus feientia?
Inter fe multum digladiantur Theologi, & vetetes ferme
omnes ζ) contendunt, eum fuiiTe πολνίςοξΰί & verfatifli-
mum in Theologia, Jure, Medicina, Mecaphyfica & Ma- thefi , quafi omnes do&rinarum thefauri in animo e^us reconditi effent. At vero hoec ipfa cum ignoratione tem¬
poris primordiale dici potius, quam probari auturnamus, fi vel συμφυών, vel κατ επίκτησιν illa eognitio coniidere*
tur; nam re Ipfa congenitam adualem, tacente Scriptura,
non pereipit ratio, uti eam nec adeo urgent, & adquifi-
tse
v) Theol, Dogm. p, m. 4fl« feqq. Äthan. KircherusOedip.
iRgypt« T, 2. Cap, i, Claff. 2. p. 48· cit, Jo. Fr. Ituddeo Introd. ad Hift. Ph'l« Ebrae, p« m. 4 & f. Confr, Bseiius in Di&ion. Hift. k Crk, V« Adapi#
❖ ) 7C #
t« perexper'eniiam non fuit locus, ob exigultatem tem·
poris. Nec videmus, inier arbores horti, ubi omnia e-
rant integra, cuinam ufui forent noftr» pleraeque disci¬
plin», po.4 peCcatum invent» , & longo tifu stque exer- citatione con,parat» ad levandas hujus vir» calamitates atque serumnas c).
ξ. IV,
NihBominus pro indole iftius »tatis, fuit Adaifius,
ut cum Rabbino ί7) loquar , Vi"fc3 DIH magn» ornnino fapienii® & mfeliedso'.is in rebus naruralibus, quartim
fpeclmen, poiteris fufpiciendum exhibuit , prlrnum in
£νομχ0?σΙ(% animaiium, Gen. Ii. 19,20.qu» non mere fuit
Grammatica , ied & Logica ζ»), exprimens aliqua racione
eorum fonurn, colorem & formam externam , vei pro- prietates internas & itatum , cujus indicio erit non mi¬
nima nomen nxoris Evce »rrfe 0« ΠΓΤΠ Η1ΓΤ Π1Π Gen. Iii. so. ut alia hujus loci Erymologica Ebrsea prreter- vehar , qu» ex natura rei petita dilucide explicarun? viri magni nominis <r). Et quamvis diminuum velint recen-
tiores quidam r) hanc nomenclaturam,, vel potius com-
mutatam in nudam advocationem, didlifsntes Deum ad*
dux iTe beftias, non aliarn ob caufTam, quam ut rideret
Adamus nullam fibi eile adcommodam , qua cum poffet
individua vitae communione συνδνοίζειν; lequitur v. 30*
οφ5·<χλμοφχ)>ρξω£ pro impoiitione nominum vj· ne qnkl
dica-
c) Mosheim. Th„ Dogm. p. m. 4fi» 77) /»ben Esi'a in Cons.
Gen. a, ξ) Dannhawer. Hodofophu, phten. 3. p. 431, σ) Βο·
chai'C. in Hietozoico part. f. T.ibr. 9. p. C6. feqq. f) Herm. voti der Ha^dc in Epift. ad Paul, Mart. Nolcesium fuper. Gen. α. Conftv
recens opus 3ibl. Angl, edit. a Tellero, p. m, 42, v) H^p utcum- que al s vocandi fenfu fimpüciter oecurrat» heic cum adpodto ΠίΟ$
«ecefiario denotabit compellandi a&um, da eis nomin ibus. vid Stockii Ciavis L. S. in voce fcj-jp uti & Frort. diftribytive expl-candum refei'tur commode ad beftias, quas objeaum Tunt nuneupationi-s hujus«-
& ) t ( &
dicamusrTe Infinit. v. tp.quod ßeruntül locopoH'
tumfine iuffixo, acgre divellitur a iuo finko ad aliud fubje&um crationis, quam Deum, qui copgregationein
hane foilemnem procuravit, ut in publico cstu, per no- minationem hane» Adami dominium promulgaret, & be- ftioe, acceptis nominibus per fingulas fuas fpecies, Con¬
corde quaii homagium prasftarent, Non refrsgamur ra¬
men, quin, confpe&o quoiibet pari beftiarurn terrae & a·
vium , fic per naturam comparato, ut fe muitiplicarenf,
ex intentions divina inde fuccreverit Adamo fenfus foii- tudinis & deiiderium fui generis, cum decretum de focia
Adamo paranda immediate heicfubjungiiur. Sic remde-
cidit Rambachius φ): Ob gleich dieies der Scopur Dei Pri¬
mariusbey die/er adäuetione animaluim war, dafs Adam dabey ein experimentumSapientia. concreat<z ablegen [ölte,
fo hatte es doch per accidens auch diefen effccl, dafs das verlangen nach einer Gehulfui, mit welcher er Jocialiter
leben kbnte, bey ihm entzündet und vermehret wurde,weil
erJabet wie Gott alle Thiere paarweije gefchaffen. Daher
denn auch Gott darauf zum zweck fchritte,und ihm ei"
ne Gehülfin erschuf. Alterum vero editae ab Adamo ρε- ritiee documentum confpickurin compellatione Evas, qua
mox excitus fomno novam & recens condiram eam non
modo agnovitprograta fui thalami conforte, fed &
viraglnem cognominavit , iatisgnarus originis, erKD-*p iwrnnp* Gen. Ii. 23. licet fenfum eorum, qu& conti- gerantin Adami corpore, dum formabatur Eva, priever- teritaltus,a Deo immiffus, fopor %). Et quantumviscon¬
tra nitantur aiii ψ), referentes hunc Adami thaiafiiurn nuptialem, vwsd 1V2) VfyO Οϊϋ, fimul cum μονογαμΐοο ejus
■ ■. " . .... II . -
(Ρ) Jo, Jacob, Rambach. Coli, Η. E, Part, I, p. m. f}. %)
Bajeri Analyfis 111. fc. didt p. m, 124, ψ) Geovg. Chriftoph. Dach-
felii Bibi, Ebr, Accent, ρ, m, pp, iqö» confr, opus reccns Angl,
e.dic, Tellero, p. m, 44«
& ) 9 ( 2jc
■ejus kabilifa v. 24.S^exemplaris inftar habenda pöftefita*
ti, adcertum genus revelationis, uti Petrus ftafirn novit duumvlros, Mofen & Eiiam, quos in vita oculis non u-
iurparat, Matth, XVII, 4. nihilo feeius hlnc evinckur, (ijuod volumus, nimirum Λdami fcientiam habitualem arn- omnnio fuike proventus iisque praeildiis munitam, ut
poket, re ita ferente, vei ex fuo proprio, vel mutuato penu, per ελλοίμψ/ν divinam depromere quidquid ex ufu
vitse pr&ferids forer,
§. V.
Sic,' comparata mente Adami^ ut fupra okendimus,
nullum eft diibium, quin aliqua etiarn excelluerit praeitan-
tia ipfum corpus, dignos exferendo aétus extcrnos,&In
Omnibus refpondentes operationibus animse, ita ut, ubi
illa quidpiam Cpirkualisvel naturalis objetki agendurn de- liberarit, mox effeétui datum'fit per Organacorporis,cum debito honekatis decore. Nulla enim aderat labes, nulla molekia, Ted mutuus partium confenius in idern propo- fitum, unde, fic procedentibus cun&is feliciter & ex vo- to, non potuerenon fenfumirabiliter äffici & fentire tru- étus dulciilimos axiomatum divinorum, fparfos quafi per
fingula membra , "haud aliter ac domus belle exkruéta,
coruscantelumine,totacolluftratur &exfplendefcit. Quod
tamen non ita intélligendurn volumus, ac fi dispertifa
eket imago divlna , vel transfufa aliqua ejus portio ad
corpus, in eodemfimul αμέσωςconkitutive, snhsefrve
& realiterconfiderefj fed,quiaambae partes hominis eken·
tiales, aritiffimo riexu conjunéhe, perInfluxum fe invicem attingunt & mutuos participant aélus, In uno eodemque fuppoiito, fieri aliter non potuit, quam ut corpus, per fe Integrum & fine vitio, excommunione hac reciprocaat- traheret quldpltm αυχημάτων fpiritualium & naturali-
um animae, & fic attolleretur fupra fortem nobis com- oiunem, vi unionis analogice portando aliquid firniiitudi-
B nis
φ ) ro ( #
Iiis Cum Deo, cujus proprio &: unica anttrsa erat fed'es»
Et hoc modo, nifi omnia nos Munt·', cvitabuntur plu-
rima opinionutn monßra> qus* iuibarunt Ecclefam a>),
de corporeAdarui confimLHter procedente ab manu divi-
na» refpeitu fplendoris , glorjofe ftaiora?, & nefcio cu- jusna-m potlfllnium formae. Nam uti nemo dixitrr.steriam cogitantem, ideo quod ratiocmetur homo 8t agat,vi prin¬
cipii intern!,largientis corpori rnotum Sc animantls horni-
nem totum$ lic imaginem Dei adjudicare ncn licet cor¬
pori, nifi κατ άκολα&Ιανr quatenus illud fimui cum ani-
ma,conftitutum inftatu hominisperfeétf, ab anima iddem
mutuavit aliquas ejus perfediones, l'roinde adcuratius,in
hoc pundo, loqui nobis videntur Theologi, qui easdem
vocant confecutivas 8t minus principales a), quam qui fecundario refidere Imaginem Dei enunclant in corpore
β), quoniam illud &υτέξαε femper importat aliquid con-
ftitutivS, a quo abhorremus in hoc loco, κατά πό$α fe- quentes άνΒεντίαν Textus, quiaperte diilingvit homineni
ab Smagine divina: non dicit; faciamus homiaem ima¬
ginem noßram , fed In imagine noßra. Communl-
ter adpeliare moris eß, pro vindicando corpori feeun-
darias imaginis divina:partes, Mofaicam defcriptionem,
Gen. I. 27. ubi de toto prsedicatur homine imago; fed
qusnam conclufionis ratio? Totus homo eß fubjedum
denominationis imaginis, ergo etjam immediatoe inhsefio-
nis. Qui vel iantlilum verfavit oracula divina, facileim·
bibit morem eorum confvetum elTerendi de toto homine, quod alterutri ejus parti folum competat. Adpofite in
rem noftram Wernsdorfius y): De toto,\nqu\xr Abraha- mofiäes pr<edicatury Gen. XV*16. ergonefidei pars etjam
in Co) Glyea» in Jo. Iamii Deliciis eraditor. T. I.Ep. p,ιρφ.
eit. Mosheimio,in Theo],Dopn,p, m» 427. feqq. a) Kollazii Exam.
Th.Thet,p,m. 47*. Confr,Wernsdorf. de Reliq. imag,di*. ß) Laur,
Reinhardiis inTh. Dogra.p./n, 13». a]ii, y) Diflert, de Reliq» imag,.
dir. p, m, igo.
