ι. ν. y.
SPECIMEN ACADEMICUM,
DE
CORONA
CIVICA
ROMANORUM,
QUOD,
CONSENSU AMPL. FACULT. PHILOSOPH;
IN REG. ACAD. UPSAUENSI
MAG. PETRO EKER MAN,
Eloou. PROFESS. Reg, et Ordin·.
publico ex amin i modeste commttt1t
CAROL. GOTTH. WEYDLING,
IN A-UDIT. CAROL. MAJ. D. XVIII. OCTOBR.
ANNI MDCCLX.
ii. a. m. s.
U PS A L I JE.
PRAESIDE
viro celeberrimo,
calmariensis.
KONGL. MAJ:TS
Hågftbetrodde Man,
högvJlborne
IU CLAES
EKEBLAD,
SVEA RIKES RÅD,
0FVERSTE MARSKALK,
CANCELLIE - RÅD,
RIDDARE och COMMENDEUR
AF
KONGL: MÅJ:TS ORDER,
NÅDIGE HERRE.
HÖG VÄLBORNE GR EF VE.
Di de gamle Romare fkulle betyga fin årkån-
fla mor den, fom friat en hemfödd Borgares lif,
och ryckt honom nr fiendens armar, hedrades
han med en af EKEBLAD flåtad krans, hvilken högre värderades, ån kronor innefattade i ådla da¬
nar, guld eller filfver; och det år juft det åmne,
fom jag hår fökt till fin vidd af handla. Får jag
derföre Jof, att, vid denna kranfens fammanflå-
tände , bruka blad af Eder Excellences höga Namn, prifar jag mig lyckeJig. Min fvaga pen¬
na förmår ej afikildra de dråpeliga egenikaper, af
hvilka EKEBLADSKA Familien, ifrån ffere iécler tilbaka, lyft i vårt Svea; men kan dock aldrig un¬
derlåta att i min tyfthet vörda Eder Excellences Nåd, hvarmed Eder Excellence omfattar Vitterlek och deis ålikare ; ty Eder Excellence har i il.
ne yngre år, icke allenail med utmårkt beröm
långe viftats vid vår Academie i Upfala, utan ock
federmera, iom Reåor Illuftrisj fort Spiran vid Abo
Lår o-
Lårofåte. Detta alt ger mig fåkerc hopp ; då jag
vågar, for den nåra likhets ikull emellan den
omtalce EKEBLADS krans, och vår ftore EKE-
BLAD , upofira Eder HogGrefveliga Excellence
detta lilla Academifka prof, att rnict fyftemål ej
onådigt anfes.
Eder Excellences höga välgång, fom år iå nå·
ra förknippad med det Allmänna, fkall altid fy-
ilofåtta mig att bonfalla hos Forfynen om deis
beflåndighet; och Eder Excellences mildhet emot
mitt oikyldiga foretagande fullkomnar min önikan,
under det jag framhårdar med djupafta vördnad
EDER EXCELLENCES
under dMdmjakafle tjenare
Carl Gotth. Weydung.
D. D.
S. I.
ermagnam non dico laudem, fed admirationem,fibi peperit femper-
que pariturus eft L. Aonseus Sene¬
caj prsegrande jllud Philofophorum
Latinorum decus, cum in chara-
öere Optimi Principis, fuis colo-
ribus depingendo, inter alia, hsec
in medium protrahit: feliettas eft
multis Jalutem dare, & ad vi tam ab ipfa morte revoca- re, & mereri dementia CIVICAM. Nulluni, pergit,
ornamentum Principis faftigio dignius pnlcriusque% quam illa CORONA OB CIVES SERVA 70S. Non hofltlia
arma detracia vt dis, non xurrus, barbarorum fanguinc cruenti, non part a hello fpolia, Htec divina potentia^
gregatim ac publice feruare.' multos mtem occidere,
indifcr et os % incendii ae ruinte potentia eft. *) Iftaec, fa-
teor ingenue, mihimet leélitanti occafionem non potuere
non fubminiftrare digitum ad ipfum fontem intendendl,
h, e* oculos parker, & animum eo refleåendi, ut de
A CO RCM
# ) s ( &
CORONA CIVICA, pro moduto virium, nonnuOa com- Rientarl adgrederer. Quod dum fecero, TuamB.. L. hy·
manlfatem folitam, in tentamina hocce innocuo, fumme vehementerque mihi expetendam & duxi & duco..
*) TranquiU. Atimt t i6\ ad lin*
§. ii.
Non multus quidem ero in Coronfs generatim de-
fcribendis vel veterum, vel recentiorum j neque initia progreffusque earum, varietatem, pretium , excellentiam,
ufutn denique per totum orbem terrae, fi quid aliud, ma~
gnifice percelebratum, atque adeo multiplicem, vix ut Integris rite explicari poflit voluminibus, quemadmodum
hane 1 par tam pro dignitafe tuentur & ornant Tertuiiia-
nus a), Joa» Meurfius b), Ca-rol.Pafchalius c), ceteri in
re iitteraria viri» eruditionis farna pr^ecelientiifimi, dum ejuscemodi nodum, ut cum Horatio d) toquar, fe vindice di^num judicaverunt: neque Coronas fpeciatiin a Popu- lo, vere Matrortio, Romano, prremii donique inftar, o-
mnium belliflimi tn militia, immenia animi magnitudine,,
pro patriae communis falute, pro aris focisque depugnan-
tibus, non femel iterumque, fed ereberrime, delafas r
quae fuere Triumphalis, Obfidionalis, Muralis , Gallren- Jis feu Vallar is, Naualis e) fufius copiofeque re-
cenfebo. Corona vero Civica vel Civica Corona J) no- men obtinuit a Cive, cum fervatore, tum fervato: ete- nim dabatur illis, qui civem fervafient, in prsefentifiimo·
vitae difcrimine, alioquin periturum, hofte frmul & ad- grefifore ftrenue interfedlo* τϊϊτσν o νόμος τω 7ΤοΚίτψ ύ~
τίεξονΐ7ϊισαντι τον <ck(p$tvov άποϋΐοωγ.εν i. e. hsec ei, qui fer—
vavit civem* de more datur, ut verbis utar Piutarchi q)y
Ita quidem, ut teftimonium exihret publicum civem a
cive in praelio, qua vitam &falutem, efie feruaturo, er¬
go non folum ab aliis iaudandum maximopere , Ted, qua-
vis data occafione, pari irnitandum for t i tu din e y exemplun?
heroi-
❖
.) 3 ( #
frerolcum, ne anurius iffe, perterreri neictus, iroquam
langvefceret, arque, ad prseclara quaellbet pre patria &
civ ib us audendum deficeret b), Audit itldem Corona CV-
vi Iis, unde de /£nea, ejusque e Trojan o exitio comitibus
& poileris, ut vätes, quondam cecinit Anchifesi Qui juvenes, quantas oflentant, adfpice, vires 5 Atque umbrata gernnt Cl VI LI tempora QUER.C U i);
& ejusmodi quercu civilt intelligit, fine ulla dubltatlo-
ne , Coronarn Civtcam quemadmodum rede obfervavlt
Servius , ad locum nuperrime citatum k), ab Horatio fa-
dam effe mutationem pro civilt in civicum, dum refert
niotum ex Μ et ello Confule civicum l): eadem vero Gra>
cis dicebatur παλιτκκοε -ςεφανος m). Neque iilendum e-
rit, Coronam» de qua agimus, άπλας, & venufte qui-
dem , Civtcam adpellari, tine adpoiito iubflantivo. Lo¬
cum adduximus Senecee ilat im ab initio; cui adjungimus ejusdem Auctoris: Imperator aliquem torquibus, mur alt
& CIV ICA donat. Quid habet per fe Corona pretiofum?
quid prat ex ta ? quid fafces ? quid tribunal if currus ?
nihil hor um honor efl, fed honoris inßgne «)* Neque ali-
ter Plinius: non veteranorum a Ii qui s t cui decus, muralis,
aut Cl V ICA, adfiflit exercitationtbus nodris o), Acce- dat Martialis in Epigr. ad Domltianum:
Non quercus te fola de cet, non laurea Pbcebi t Fiat & ex hedera Cl VICA noftra tibi p),
rtec non jocus Augufti ad Dolabellam , qui cum dixiffet i Imperator, torque me dona, refpondit: malö te Cl VICA
donare q). Qu« fuit, ni valde fallimur, ratio» cur Co¬
dices Svetonii, ex editione Antverpienfi, expunxerlnt
vocem Corona & tantummodo adhibeant Civica, ubi de
C Jul. Csefare fcribitur, Corona Civica illum donatum effe in expugnatione Mitylenarum r); quam exclufio-
nem Ita damnat improbatque Cafaubonus, ut άσυλλόγιςοε
• αχλ^ισμίς ab ipfo nuncupetur sf lpfum vocabulum
A * &
& ) 4 ( #
gfr flenominationem Corona Civic& poftquam enudeavl*
mus, materlam , unde ple&ebatur , intueamur fas eil,
nempe* Qiiercum. Hinc paffim vocari adfolet querna , contradum pro quercinar qnernear quercia t quercea4&
quercica ι ■ iligna & iliqnea ex, itice t efculea & efculina
ab efculo.* notiffimum namque eil pJures eile quercuum fpeciesrobury ilicem,, ejcidum &c. Speeles iftse recen- Éentur a Poesis s
- -
fonat ifl'a fecuribus TLEX.
~ -
cuneis Cf fiffilc ROBUR
Sc indi tur- - - - t) t
—■
- celja
ESCULUS, aut proavis ab origine cognita QUER"
C ro
Qtiercus,, mquam > eil arbor maxfmi facienda ob ufum,
quem generi mortalium & oliin prseilitit, dum efui infer-
virent ipfius glandes*,, frugibus nondurn inventis>; Jovi
ideo facra , per quam populos aieret^, & etjamnum in Oeconomicis prieftat». De: priori: utiiitatis> genere prae- ciare Övidius t vy
- -
per fe dabat omniatellus:'
Contentique cibis, nullo coqente, creatis Arbuteos fettus viontanaquc fr aga le gebaut.
Et, quée deciderant patuld Jovis arbore, q ländes.
Ihter cauiTas , cur quercicam Coronam, iervato cive; dan¬
dam cenfuerint Romani,, hane refert Piutarchus x): quod hujus arborls, facrce Jövi urbiumque prefidi, copia fit Du-
cibus ,, quod ferarum arborum quercus fir fertiliflima &
urbanarum robuftiiTima j quod ex ea cibus glans, & potus
melitium; quod obfonium praeberet & plerasque feras &
aves, ad capturam ferendo vifcus. Ad rei vero prsefen-
tis illuftrationem fpeélabunt hsee Thsedri y)::
O lim, quas veUent effe in tutela fua r
Divi legerunt arbores. QUERCUS JOVI*
El·
❖ ) 5 C ❖
Et myrtus· Veneri pl'acuity Pbxbo laureav
Ρ i nur Cykeln, populus celja Herculi r
Minerό(G oliva.
Adjice ) quod Corona Civica κ&τ1 εζοχψ nominetur fron-
dea ζ), hinc adpoilteFeftus: Civicam Coronam civis, fa«
lutis fuas: cauiTa,. férvatus i ο praallOj, dabat,„ quae erat ili-
gnea , frondem habens perennem «*): item Civica quer—
Cup ab Glaudiano ß):
Siepe dttces meritis hello tribuere Coronas:
Hmc cingir mumlis bonos; Bum CIVICA QU ERC US
Nexuit. - - Alibi ad Stilieonem y):
Mos erat in vet erum ea Jims , ut' tempora quercw Velar et, valtdis fufo qui viribus bofle ,
Cafurum potuit morti Jubducere CIVRM i
At tibi quae poterit pro tantis CIVICA reddl
Mcenibus ?
Quid,, qqod· exftar in Sillo Ftalico^ locus-memorabilis- de;
Q. Fabio Maximo Cun&atore:■ fy
Sit gloria multify
Et place at, quippe egregium r proflemere^ ferro Hofiem; fat Fabio CIVES'Jeruaffe' triumphi efh
Ad hoec , Inquam , perdeganter commentatur Arnold Drakenborch;, quantse fibi Saudi duxerint Romani, cives feruaiTe3-, noruntqui in hiiloria ejus gentls non piane
funt hofpites, quo etjam titulo ipfi Imperatores» rerum- domini, plurimum iaefati funt, unde frequens In eorum nummis epigraphe:: OB OVIS SERVATOSj adfertque;
ex eodem; hoc-Siliere)"
- »
patiame:' ante' ora manusque' CIV EM deleri no firas?
nee non ex Senecae O&avia ζ):
Extingvere- bo fl em maxima eß virtus' Ditcis·
SERVARE CIVES major eft ΡΑΊΚ1Μ ΡΑΊΚΙί Néque aliter. VaL Maxim», qui, ubF dixerat, per vul-
A ι nerai
# ) 6 C *
nerareip., tempore Sullano, nuflam Iauream,velab Senata datam, vei petitam, oftendit ad quercum pronas manus por-
tig}, ubi ob Oves fervatos, Corona eilet danda i\). Rede Μ.
Guill.du ChouE Le Conlulmontroit ceux,qui avoient defea-
du & fauvé quelqu'un de leurs citoiens, en lui donnant la Couronne Quernée; & de la vint Jafaqon que quand le Se¬
nat & le peuple de Rome vouloient honorer leurs bons Empereurs, ils faifoient mettre en leur mono'ie d'or, d'argent, & de bronze, la Couronne de Chene, avec tei¬
le infcrlption: S. P- R* OB CiViS SERVATOS. Ce qu'ils firent depuisj, quand par grande adulation ils vou-
loint fiater leurs mechans Einpereurs, qui avoient fait
mourir grand nombre des citoiens Romains: tant furent grandes les méchantes fiateries å Ρ endroit de leurs Em¬
pereurs qui prirent de leurs iujets ce que les bons Con-
fuls Romains donnoient, pour recompenfe, å celui qui
svoit fauvé en la guerre un citoien Romain. Toutes ces
chofes provoquoient non feulement les autres gens d'
armes & foldats au combat, mais encore les autres citoiens
qui avoient demeuré en la clté. Car ceux qui avoient
eu ces beaux prefens, & gagné ces dons, avoint, outre la glolre des gens-de-guerre, pompes avec grands hon-
neurs: & quand Ils étoient de retour en leur patrie, ils attachoient, auxplus apparens lieux de leur cité, les de*
pouilles des ennemas, comme témoignage de leur pro¬
pre vertu 3)·
a) De Corona MiIitis, b) Libr. fingulari de Coronis.
r) T rattat, de Coronis« d) Art, Poe ti c, υ. igt. e) Ρlin·
Hiß. Not. L XVI c. 4, L. XXII c. 3. 4. /. Gellii Noct.
Attic. L V, c. 6. Alex, ab Alex an Av t lom, L L. IV, c, i$.
Rofini Antiq. Roman. L, X. c. 27. Hopf ner Rom, Antiqu.
L· IV. c. /2« f) Cicer. Orat. in Pifonem c. q. Liv, L. X»
c» 46. It* L% XX flI. c. 23. g) I11 Coriol, p. 214, b) Fe~
(lus ρ* 26$· laubinan in Libr* /Entid, L* VI* v. 772. k)
) 7 C #
Pagi hit· l) £* //. Ο/λ L m) DionyfHalle arn. L. X.
e. jj. Nievpoort Ritus Romani p.ji2. n) De Beneficiis L.
1. e. f. o) Panegyric. c. /?. §. f. ρ) L· VIII* $2. q}
Qusntil. Inflit. Örat or· L. VI c. 3. p. 483. r) Sucton, Vit.
Ccef. c. g. s) Commentjn Sveton. loc. tit. t) Virgil. JE"
nciå. L. VI. v. igo. & fqq. it) Sil. Italic. L. X. v. i6f*
v) Metamarpb. L· I. v. toz.fqq. x) Goriolan.p. 214. y)
L III. Fab. t g. ζ) Ρ lin. Hiß. Nat. L. XVI. c. 4.
Pag. 26g. ß)· In Paneg. Olibrii. 7} L III. v. 72. fe q*
i) L VII. υ. 3ß6- & feq. edit. Drakenb. ε) Infr. v. fqg.
ξ) υ. 447. >7) /i» ev g» ßd fin. -9) Cafirametation
de Romains ρ. yu
S- Iii.
Quanta dignitate, & fplendorc quanto, enltuerk Co¬
rona Civica , vel inde colligi poteft, quod de omnlbus
non folum Coronis, immo, quod mireris 1 argenteis, au»
reis & gemmatis, nec non donariis milifaribus a) & mi»
litaribus donis b), precio licet longe eam exfuperantibus*
nulli cederet 9 präster Obfidionalem« Teilern idoneurn
ac fat locupletem adpelio Piinium c}, de Corona Grami-
nea & Obfidionali ka loquentem , quod in majeilate po- pulij terrarum principis prsemiisque glorias, Gemmata 8c Aurea, Vall ares, Murales, RofirataCivica, Irium- phales 1 poil hane fuerint magno intervallo magnaque di£»
ierentia, quodque hane folam dederit Imperator! miles*
Etenim inter Ohfidionalem & Civlcam !d interceffit dis- crlminis, quod haec fit Angularis falutis fignurn, illa au·»
tern univerforum civium fervatorum d), Rationem ad-
iert laudatus Pliniusj quod fi Civica honos* trno aliquo ae vel huinilHmO cive fer va to, prösclarus facerque habetur*
quid tandem exikimarl debet, unius virtute , fervatus
univerfus exerckus ? hinc Civica nonfitis videbatur Cas-
fari Auguilo, nift adjungeretur Obiidlonalis, tanquam honoratior e)i quippe eui Puteolos prsetervehenti nautce
adcll-
& ) 8 (
^adci amafint., p^r illum fe vi vore, per illum navigave,
ihbertate atque fortmis per illum frui f) s fuit , tefte
iSeoeca, g)
- - -
Me, qui meruit pia
Virtute codum, Divus Auguflus
de quo ίμφκτικωε refert Piinius, quod Civicatn a gene·
re b um ano acceperit. gg) Ät, quamquam hsec iunt ve- riffima , nihil tarnen inde laudis deträhitur Corona Civi-
ca.; erat namque propria civibus, non cum milite extra-
neo, auxiliari5ne dum mercenario, communicanda, quip- pé fervaretur civis a cive, non ab extern: videlicet tan-
ta magnitudinis Romance admiratio exfiitit, vel gentis ambitio, ut iftud prasmiurn fibi Γο I i vindicatum referva-
tumque voluerit h), Audiamus Caffiodorum: bac CO*
RONA CIVICA, inquit, non tant um fudores belli c os te*
ßatur, fed Ma una omnia milt tia decora pra fe ferre Jemper vi/d eß i). Hujus cum füffragio concordat illud
Plinii» dum vocatur militum virtutis inßgne xlariß/mum,
ita quidem, utinclamet: O! mores .aternosqui tant a opera honore Jolo donaver.int, Cf cum reliquas Coronas au-
ro commendarent, fa lut em civis in pretio efje noluerint^
tlar a prof effione Jervari bominem rief as efle lucri c au/Ja k);
nec non C. Taciti, a quo audit fervaii Civis decus i), im-
mo 'Plinii fecundi in Panegyrico: ubi Civica, decus no- mlnatur m). Quid , t}uod inducitur Vologefes in Taci-
to η), legiones fuas & adiens & hortans ad novam glo-
tiam: β ßngulis. inquit, manipularibus pracipua SER¬
VAT I CIVIS Corona imperatoria manu tribueretur, quod illud df quantum decus > ubi par eorum numerus ad/picere-
tur, qui attulißent Jalutem & qui accepi/Jent ? Sic in Germanicum, iato funétum, funt honores varii conge- fti & decreti, nempe ut nomen ejus Saliari carmine ca- neretur, ut fedes curules facerdotum Auguftalium locis, juperque eas quercea corona iiatuerentur &c. o) Nec
t teil-
❖ ) ρ C #
tefieendse funt, vel leges, vel immunitatej, qua* Coro¬
na Civicse, veluti omnium bonorum cuimini ac feiicita-
tis adhaerefcerent: de prioribus conftat fuiffe iilas arétas
& fuperbas e. g. civem fervare & hohem iimui occidere, utque eum locum,, in quo a<ftum iit, eo die, ab hohe cbtineat, ut fervatüs fateatur, cum teftes alias nihil pro«
fint, ut civis fuerit &c. etil , praeeunte Gellio, Tiberius
Caeiar confultus, refcripht, eum quoque Cwica dignum videri, qui locum, in quo pugnatum eilet, non retine-
ret p). Ad pofteriores id fpe £iat, quod Civica donatd
& ludos ineunti femper Senatus adfurgeret, quod feden-
di jus e/Tet in proximo Senatui 5 quod vacatio munerum oinnium ipfi non iolum , fed patri etjam cederet & avo paterno &c. q); undeHopfner : Einer der Coronam Ci¬
vica m erhalten, genofs viel Freiheiten. Er faß auf dem
Herrn Sitz Corcheftra), der gantze Senatus machte ihm ein tief Compliment, und er war mit ferner Familie von allen
Öffentlichen Befchwerden frey. Selhft die Imperator es fchätz¬
ten /ich glücklich, dergleichen erhalten zu bähen, wiewohl ße es nicht verlangten wegen eines erhaltenefi Bürgers , fondern wegen erhaltener Republic r). Reitai Iis, quaete-
tigimus, ut roburac duramentum quafi eonciliemus ex
ipfo Tullio: at id gregarii milites faciunt inviti, ut coro*
nam dent civicam, fe ab aliquo fervatos ejfe fateantur;
non quo turpefit, proteclum in acie, hofiium manibus eru
pi, (nam id accidere nifi forti viro pugnanti cominus
non potefl) fed onus beneficii reformidant, quod permagnum efi a'/ieno debere i dem, quod parenti. Ego, cum c et er i ve-
rabeneficia, etjam minorα, dijfimulent, ne obligati ejfe vi¬
de antur : eo me beneficio obßriblum ejfe ementiar, cui ne
referri quidem gratia pojfe videatur? j) Neque pigrabi-
mur e Poéta Chriftiano dignitatem Coronas Civicas con-
firmare , ubi Märtyrern ? Laurenti^m ArchiLevitam ,
ita celebratum ivlt /) .*
B Sic,
tp ) ιο ( #
Sic yfantte LAURENTI, t mm Nos pctffionem qu&rimiis:
Eft aula nam duplex tibi,
Hie corporis, mentis polo;
lUic enarrabili
AUetlns urbi municeps,
JEtema in arce curia,
Geftas CORONAM CIFICAM.
Digniffimus tandem eil r qui audiatur Polybius , dum de·
Corona Civica acpt, hune quidem in modum. tös ύπεο·
ασ7Τ>σαντΛ5δ· σωσαντας rivas των πολιτών, η συμμάχων,.
C , τε ς^ατηγοσ επισημαίνεται (Ιωξοιε οι τε- χιλιαξχοι tös σωΒέντας, lav μεν εκόντες ποιωσιν* ε; <^ε μη, κςίναντες συν·
avayKoi\öTi , rev σωσαντα ςεφανζν' σεβεται οε tötcv km
'■■«Ρ * Ω' 1 αν < r ·* /« κ~
ολον ror föiov α σώσει?, ως πα τεξατ >{ομ παν τα αει*
τίτω ποιεΊν αυτόν, ως τω χονεΊ i. C: eos, qui vei Cives
vel feruos propugoaverint & fervaverint, ftnperafor do-
nis infignif, & qui fervati fuerunt, folenr ultro; fin mi¬
nus, Tiibuno poit cauiTac Cognitionen! cogente, fervatorem
(uum coronareyatque adeo per omnem vitam is, qui (erva-
tus eft, illum pro parente colit omniaque ei praeilare de¬
bet, quae fiiius patri a). Ad hunc vero locum Polybia-
lium rronet Liplius per vocem συμμαχας & focios iutellu
gi prifccs ilios Latini nominis, qui eum civ bus r qua ju-
rä fere fingula,, dudum erant aequati υ ρ Verbo: ut in?
acle fervafle civem ingens habebatur virtutis bellicae ex-
periraeutum; ita non potuit non inde rarum merifum at-
que rara laus, ceu e fonte perenni, dimanare. Perquam
egregie Seneca x): nefas eil nocere patriae,, ergo Civl·
quoquef nam hi-c pars patria eil«
a) Tacit. AnnaL L· 1% c· 44., ,b) Ibid; IL c. g. c)·
Biß Ναι. L. XXIL c. ?. d) Dionyf Getbofredi Corpus
AuEE L. L· p. 1374- e) Ε c. c. 4· & 6, f) Suetom Vit.
Atiqu/L c. gS· g) OBavta vi 4p p* gg) Biß. Ν. L· XVT%
c. 4.
'b) Cfr. Γaf c bal. de Coronts L. V1L c. g» i) Varia'
Lill
❖ ) ff ( #
L. TL k) Hiß. Nat. L XVI. c. 4. I) Annal L. III. t.
21. It. L. XII. c.31. m) C. 13. n) Annat. L. XV. c. 12.
φ) Ibid. Libr· IL c. 83. p) Noll. Attic. L. V. c. 6. q) Flin. Hiß. Nat* L XVI. c. 4. r) Roma antiqu, ρ. j)
Orot, pro Plane, c. 30. t) Prudent. Perißepb. Hymn. 2.
u) Hiß. L.VL c.37. v) Milit. Rom. L. V. Dialog, ij. κ) De Ira L. II. c 31.
%. IV.
Ritum adeo commemorabilem Coronas Civicas dan- di aeeipiendique funt, qui ex Hellade, uti pleraque Ro¬
manorum in (Ii t uta, repetendum eile ducant, ad exem-
plumque provocenc ipiius Socratis Philofophi, de quo lo- quitur Srrabo α), qui, cum in prselio quodam , effufa fuga, terga vertebant Athenienfes , miiitem pedeftrem, Xenophontem Grylii filium, confpicatus ex equo prola- pfum humique jaeentem, liquidem equus longe in campe excurrerat, eum humeris fublatum complura perftadia de- porravit tutum in locum, Civicam Coronam meruit:
quemadmodum inter fercula infjgnis illius pompse, in
qua Ptolemacus Philadelphus opes iuas oftentabat, fuiffe
Coronam e quercu gemmatam refert Athenseus b), fed
quo jure, quave fide, ha*c adftruantur, judicent, per nos Irl quidem licet, intelligentiores: erenim fatis fumus ha-
bituri, fi morem Coronae Civicse apud Romanos ita, ut
fupra niftij, frequentatum perfequi valeamus. Nec re-
fragamur a Juvenali mentionem moveri de Capitolina
queren, in agone Capitolino Poétis, inter fe certantibus, juITu Domitiani, distribuenda cj quemadmodum in Na- tali ejusdem Caefaris Domitiani, folenniter percelebrato
ita canit MartiaUs:
Hie c olat Älbaua lr i tonida ailtus in auro,
Perque manus tamas piurima QUERC US eat d)t Et alibi:
#
J>
ö Et cui merit larpejas lieuit eontingere QUERC US,
as prima anger e fronde emas e). Ab
ψ ) 12 ( #
Äb antlquiffimis Itaque ordiendem erit feraporiftufrqutpi
pe etjamfi rnaneat incertum, quis, omnium primus , u-
fum Goronas Civicse introduxerit, at id ramen ex Statii«
Caseilii quadam Comcedia, Enni'i & Terentii contu&erna·-
Iis /), certo ftatuere licet, tunt ritum hunc decentiiii-
mum e fronde querna, quonlam cibus viélusque querce-
us capi erat folitus, optime de civibus fervatis promeri-
tos perquam folenniter decorandi , haud fuiile infrequen«.
tfiinj unde ejus verba, abGellio cirata, h«c leguntur g)e
Aducbuntur cum ILIGNEA CORONA chlamyde;
Dil voßram fidem. -
Gatalogum fcexere univerforum & fingulorum praemii-
& honoris ergo, Corona Civica refplendentkim ,, non o~
pis eil noftra^, nec inftitoti, praccipuis autem, qui illa
laude nobüitati in Auétoribus reperiuntur , in medium
heic veniant. Primus itaque erit Hoflus Hoßiiius, ab ipio Romulo Corona frondea donatus, In prselio adver»
fus Fidenates b), ubi fortifiime dirnicans cecidit. Hunc Cequitur L. Sicinius five Siccius Dnranis, poil exados
Reges, qui Tribunus Pleb. Civicas Coronas promeruit»
exemplo omaium rariifimo, quatuordecim cognomenque
inuenit ob heroica fa&a Achilles Romemus i)> Excipiune
hunc longo ordine C. Maraus Cariolanus, in confpeilu Di&atoris, militem Romanum, qui piope eum fufus hu-
ini erat, non deferens, fedprotegem, inferememque. fe repellens hoilemque interficiens k); quare, ut loquitur
Plutarchus Γ r ςξοοτψ/οε lv 7ΐξωτοκ εκείνον εςεφάνωσεν (ϊςυοε ςεφάνω u e. Dux illum inter primos corona quercina do-
navit 5, M. Manlius Caprtolims ob defenfum Capitolium
Bon modo Capitolmus diélus, fed quod: triginta fex cica-
trices oilentare potuit adverfo corpore exceptas, fex vel
odlo Coronas Civicas obtinuit, alia dona magnificentifli-
ina ut fileatn, quia fervatos ex hoftibus cives produxity
inter quos C. Serviüum, Magiftrum Equitum, ipfe vul-
nera-
& ) 13 ( $
nerätus hiimerum ac ferrmr ; iic notandum erif iTIurri quadringentis horoinibus fme fctnore expenlas tuliifr»
quorum bona alias venirent & far in maxim» faroe, ob( s- fis civibus a Galils> largiter fubminiilrafle l); L. Papi-
rius Curfor, poit Samnires debellatos, Romarn intravit infigni > iliorum temporum habitus erat» triumpho, tibi, multse Coronae Civicae, Vallares ac Murales funt eonfpeébs m); P. Decius Mus & Pater, ab exercitu
Civica Corona de quercu, eidata, quod cives in hello
Samnitico fervaverat , cohoneilabatur η)ι M, Claudius Marcellus, qui Ko) a anor um qladius v el Graeee ξίφος no-·
rninatur, is fratrem in Sicilia, Oraeiliurn , ab hoflibus circurnventum, protexit fervavitque, hoilibus, qui eum pr eile ränt, occ: fis: hinc ipfi ovrtμεν εη νεω qkßccvoi,
7εςα tsciqu των ^ξατηγων ήσαν i. e." Coronis adhuc juven¬
ilis aliisque pr»miis eit ab Imperatoribus donatus, & fine
dubio heic Corona Civica principem vindicavit locum o)i
P. Cornelius Scipie Äfricanus, Pä tri tum Confuli & a<J
Ticinum contra Hannibalern depugnantir veluti DEus e machina , fucurreba*, graviterque faucium & nimium
diu periGÜtantem v intereefTu fuo, fervavit: hoc pietatis parieer, ac fortitudinis edito fpeeimine, duplici gloria eonfpicuam Cotonam, Imperatore fimul & Patre ex ipfa
morte rapto, accepit Civicam e quercu, his deftinatam defponfarnque, qui cives, ceteroquin in acie emoritur«s8
fervafiCent p). Nec dubium eft» quin ad Trebiam, Ti-
Ginum, Trafimenum & Cannas » cum Pcenis bellantibus:
acervos Coronarum Civicarurn conftruxerint Romaniffit
e. g. M. Sergius Stlus r cujus in vetufti denarii altera
parte Romse galeatae Caput expreiTum fiftitur, cum bis Ilte¬
ns: ROMA EX S. C,; in altera facie, equo procurrentl infidens, finiftra manu caput hoitis prsecifum tenet,curn*
infcriptione Q. M. SERGI SILUS q) s haud aliter tnul-
si Magiftratus , Odiles löquor, Tribunos Plebejos &
B i Qu»-
φ ) ΐ4 C #
Quasftores, fpolia domi fixa qui haberent, aut Civicam
Coronam accepiffent., in Senatum letfti funt a M. Fabio
Buteone Di&atore rj. Sic de C. L&lio heec habet Lu¬
canus : s)
-
fummi tum munera pilt
LJELIÜS emeritique gerens mfignia doni;
SERFA7I Cl JAS referentem pr&mia QUERCUM,
Si licet, exclamat.
Adeft deniq; Sp.Ltgußtnus Centurio, qui in LI νιο iea loquens
inducitur: Js) quater & tricies virtutis cauiTa donatus ab Imperatoribus (um ; fex Civicas Coronas accepi; viginti
duo ftipendia annua in exercltu emerita habeo. Quid
multa? in praelio adverfus Tacfarinatis copias, Ru/us Helvius , gregarius rnilcs, fervati civis decus retulit, Ci¬
vicam Coronam t), quemadmodum idem fervati civis decus meruit u) M. Oßorins ; itidern Oftorius Scapula, qui multa militari fama, ingenti corporis robore armo- rurnque fcientia Civicam Coronam apud Britannos iibi
comparaverat v). Inftabit forfitan quispiam urgendo Q.
Fabio Maximo Cunciatori, Minucio, Magiilro Eqi*. fer-
vato, quamvis parum abeflet, quin fraude Punica & i- pfius quidem Hannibalis, cum ille , tum univerfus interi-
ret exercitus, Coronam Civicam ceffilTe nullam; at in
promtueft» quod refpondeamus: ob beneficium enimac- ceptum, Minucius idem, depofita imperii dignitate, Fa-
bium Fatrem optimum nominavit non folum, fed con- ftanti & experto Duci parentiilimus femper vixit, id quod omniurn confenfu, qui fervati erant, eft fa&itatum *·).
k)LAXip.yqq.. b)L.V. r) Satyr. VI. u.38S. d)L.lV.
epigr. i e) L1F epigr jq. j) Nolt. Lcxic. Antib. p. i$jq.
Funcc. AdoUfc. L. L. p. g/é g) Nod. Attic. L. V. c. 6.
h) Flin. Η, N. L. XVI. c. 4. Aurel. ViFlor. p. SS' 0 Flin* Η, N, L. VII. c» 2$. L. XVI. e. 4. L XXII. c.j.
Valer.
# > I 5 C *
Val er. Μ, L TIL c. 2. //24. Dionyf. Halle, Χ, X c. 4^, G ellt i Nofi, Atiic. L. IT. c. //. A) Ρ lin ar ek Gorhl, pc
214, l) Aar el. V 18, p. yr. Livius L.VI. c. 20. V lin, H.
N. L. VII. c. 2$. L. XVI. c. 4. m) Ltv. L X. c. 46 n) Puη Η. N. L ΧVI c. 4. Aurel. Vitt ρ yy. 0) Piu*
tarcb. Mar cell. p. 2y8, V- 303. p) Val. Μ. L V. c. 4.
jf. 2. Aurel. Vitt. p. 24p. q) Vlin. Η. N. L. VIT. c. 28.
r),Liv. L XXIII c.23. sJBell Crnl. L. L ßj L. XXtlL
c. 44. t) Laar. AmctL L. III. c: 21. U) Annal. L.
XXLI c.31. v) Annal, L. XVI. c. 13. x) Aurel.. Vi8.
ρ. 132* ΡIm. IL M. L. XX II. c. y,
§.V,
Stadium, quod fumus ingrefli, eo citius ut decurra.
mus, ipfos redfeionis Romanse principes Cse'aresque" in theatrum producendos nunc cenfeo. Fatemur, idqoe lu- bentiflimer Coronam Civicam, ut fere reliqu?« ornnes,
cum Plinlo, iaepius citato, Ioqucr, non alias fuiOe», quam beliicas a)> at, eodem praeeunte, fimul contendunus Ci»
vicam Coronam dementia Imperatorum exftinfle inhgne eiariffimuro pofteaquam bellorum civilium fims eflet, &
pjofano merirum cceperit videri civem nom occidiffe.
Agmen heic ducat M. Tulltus Cicero* quii etfi ceciniioliia
C> dant arma toq£; concedat laurea lingvee b) r
& pluris, vel hoc nomine y fecit togatam, quam fagatarn
virtutem 5 tarnen ob excubias, fudores & midie discrimi-
n.?, quse Tua fponte adire non verebatur, dummodo Ca·
tiiinarios furores, flammas ignesque , & convelieret & re«
ftinguert tuti, vä tute duce comiteque Fortuna , ορ'«η*ο·
ne celerlus, convulfit reflinxitque, multiplicern & hunc quidem tuHtpietat s fruöum, ut L. Gellius^ frequemte-
fimo SenatUr ei Civlcam Coronam deberi a Hepublica
Äixerit, utque Qu. Catulus, princeps ordmis & au&or
publh
Φ ) ι6 ( #
public! confilii, Fatrem Patriß eum nominaveritt qöa-
re fubeft utique caufia, cur, honore antea inaudito &
extraordinario eumulatus , gaudio propemodum trium- phet f); quibus germanifiima funt &illud Juvenilis d):
Quid Catilifia tuis natalibus, atque Cetbegi
Inveniet quisquam JubJimius? arma t amen vos Nocturna, flammas äomibus templisque paraßis >
Sed vigt tat Conful vexiliaque veflra toercet
Hie 110ms Ar pinas, ignobilis, c$ modo Koma MuncipaUs Eques galeatum ponit tibique
Prßfidium attonüis, & in omni gente laborat.
Tantum igitur, muros intva , toga contulit Uli
Hominis, tituli, quantum non Leucade, quantum Thejjaliß campis Ocfavius abflulit udo
Cßdibus affiditis gladio, /<?r/ Roma ΡARENTEM
Roma ΡATREM Ρ ATRIAL Ciceronem liber α dixit,
„■& illud Piinianum: fed quid de M. Tullii piaculo tace-
„am? quove maxime excellentem infigni prasdicem ? quo
„potius, quam univer.fi populi illius gentis ampliffimo te-
„ftimonio & tota vita tua Confulatus tantum operibus e-
„le&is. Tuum Catilina fugit ingenium, tu M. Antoni-
,,υη proferipfifti, Salve primus omnium PARENS PA- ,,TRL*E adpeilate» primus in toga triumphurn lingvaque
„lauream metite & facundise Latiarumque literarum pa¬
aren*, atque omnium triumphorum lauream adepte ma¬
jorem , quanto plus eil., ingenii Romani termlnos in Rantum promovififej quam imperii e\ Atque adeo,ne fum-
mis Cieeronis in Romanam remp. & literariam meritis quid deirt, vuigatus exftat,in ejus honorem ac mernoriam,Num-
mus aCaroloPatinOi Notisque adje&us in Svetonii Augu- ilum^hsuci ^feriptione: Μ. T.CICERO, MINERVA/). Ad
Coronam Civicam Q Jul. CicfarisThermus Pra¬
tor
# ) '7 C #
tor ipfum donaverat (§4 2.)? adjunglmus veteres denarios argenteos, in quarum altera parte duo dimicantes com-
parent,quos inter tertius* genu flexo, protegitur, uti N. r.
j}) commonilrat, atque exftare itidem numrnos aureos, in quibusaudit PARENS, PATER PATRICE, OPERA¬
TOR, CONSERVATOR, irnmo SA LYS GENERIS HVMANI EX· S. C. g). Neque pigebit heic adferre
Dienern Caflium, ita in Csfaris laudes, a Romanis quas promeruerat, excurrentemt πατέξα rs άυτον της πar ξ i
$cs hϊωνόμασαν f nyj es ra νομίσματα ενεχάξαζαν. K et) επί
γε Τ8 βήματος dtjo , τον μεν , dos T8s ττολίτας σεσωκότος ,
τον ήε, ως την τίοΚίν εκ πολιοξκίας έζηξημεν8 y μετά των
ςεφάνων των επ) rc7s toibtois νενομισμένων Ιόξυσαντο h. e.
nomen Patris Patriae ei compofuerunt, ipfiusque imagine pecuniam fignaveruntj in ipfis roftris duas ei flstuas col- locaruni, Clvica unam, alterain Obiidionali Corona in-
fignem, quaii & cives ab interitu & urbem obfidione liberaflet. b) Idem, qua fenfum, leeitur in Appiano: ?i-
5
ft < V
< ~v ' Oj\ *? Λ \ c
φοονος εκ όςυος rv, ως σωτηξΐ της πατξιόος. ω σΐαλαι T8s υ-
στεςασπίσαντας εγέξαίξον οι τΐεξΐσω$εντες. άνεξξη&η ήε x&f
τιατηξ πατξίοα i. e. Corona querna erat ei, quaii„Terva-
toris patrise, quo genere olim cives honorabant eos, qul falutem eorum protexiiTent. Adpeilatus quoque eil Pater patris. i) Quid, quod obfervat Oliverius ad Valerium
Max. Ii) ante poftes Julii Csfaris ftetifle annofam quer- cum, ex qua rami decerpi folebant, ubi Corona effet
querna diftribuenda a Brabevta.' Rede itaque Moreri:
La Couronne Civique fe donnoit par le General d3 armée
a un Citoien, en tuant fon ennemi, eile etoit de bran- che& de feuilles de chéne l). Sic antea, & quidem §. 3., memoratis de Augufto addendüm erit, meruiffe illum Co-
ronam & Civicam & Laureatam , quod, bellls iriteftinis compofitis, Furore ac rabie vere civica P. R. liberatum vindieaverit} quae fingula maximopere celebrata legimus
C in
# ) i» C #
in eodem Dione II): 0£ όε K ούσας* πολλοί xfif μεν πξότε~
ξα ελαΙ2β χομ yaf τό, τε τ ås όάφνας τΤξο των βοοσ/λείων
CCVT8 πξΟτΙΒε/Βαι], χομ τον ςεφανον τον ό(-υινον υπ ε ξ άυτων άξτά<Βαι, τότε όι, oos xpf οίε) T8S τε πολεμί&ς νικωντι,
res πολίτας σωζοντι , bpij'CplSvf. καλείται Je τοί βασίλεια ψ,χαλάτιον. Αλλά AvyeTcs, dos xgj πλείον τι vj κατά άν-
$ξωπ8£ ων, έπεκλ'ή&η. πάντα yaq τά εντιμότατα χομ τά teqåTUTUiåvyeza πξοσαγοξευέται. ij* 8πεξ χομ σεβαςόν αυτόν
ά, ε/λ?]νίζοντεε πως, ωσπεξ τινά σεπτόν , άπο τίί σεβάζεΒαι, πξοσεΊπον* i» e„ Coefarimulti erant delati honores, nern- pe, ut ante ipfius domum in Palatio lauri ponerentur, ac
fuper eas Coronae quern^e fufpen ierentur, quippe quod
perpetuus hoflium viclor ac civium eiTet fervator; impe-
ratoris autem sedes Palatium nominatur. Auguitus vero,
quafi hominis natura ampiior ipfey cognominatus eil5 Augufla enim ea, quae honore digniffima ac fan&iflima funt, dicuntur, ideoque σέβαςόν Graeci auguilum inter- pretati funtr quafi venerandum dicas. Dignus eil, qui in me¬
dium prodear Hopfner: dem Auguilo würde, ex Senatus decreto, Civica & Laurea Corona nebil dem Titul Pa¬
ter Patrice gefchencket» und die fe Corona Civica (die auch, weil fie aus Eichenlaub geflochten, quernea heisfty
in der Mitte hing y fo würde fie Media genant; daher
Ovid: m)
Poflibus Augußis eadem (Lauras) fidijji?na cußos Ante for es flabis; mediamque tuebere quercum.
Alibi idem Ovid. n):
Augeat imperium noflri Ducis, augeat annos$
Protegat £r Veßras querna Corona forest
Item alibi: 0)
Singula dum miror; video fulgentibiis armis Confpicuos pofles, teStaque digna DEO
Et ffovis beec , dixi, domus eß, quod ut ejfe putaremy
Augurium menti querna Corona dabat-
Cur
❖ ) '9 ( #
Cur tarnen adpoßta velatur jamia lauro, Cingit Auguflas arbor opaca for es?
Cauffa fiiperpofites fcripto tefiata Coronas
Servatos Cives indicat hujus ope$
Adjice fervatis unum, Pater optime3 Civem, Qui procul extremo pulfns in orbe jacet.
Non defunt, fateor, qui negent pernegentque mediana
inter duaslauros, ante Imperatoris fores, plantatam fu-
ifie Qiiercitm, idque ex loco Dionis Caflii nuper allato
conantur probare p). Quicquid eft, adfirmat Piinius q)
Laurum triumphis proprie dicari & gratiflimarn domibus janitricem Gefarum Pontificumque fuiiie , quae fola &
domos exomat, & ante limina excubat; nec non Vai.
M. r), quod poftes Auguftse domus, fempiterna gloria,
trlumphent quercu. Quo fpe&at iilud a Dn. du Choul ff):
Les Couronnes du laurier etoient pendues (Sus le de vant du portal du Palais de Γ Empereur? & pendoit aumilieu la
Couronne Chene Civique, nommeé Querneé. Vid. fig,
Ν.2. & 3. At vero heic audiatur Sueton.» qui de Au·
gufio relert, quod, nein contemtum abiret Corona Ci-
vica , materia utpote viliflima frondibusque conftans, adeoque vix aiTe redimenda , parciftime quidem, iL
lam diftribuerit, quippe quoe, foribus Imperatorum ubi cceperic adpendi, propria eorum habita & pars majefta-
tiseorum: binc dona militaria, aliquanto facilius , pha- leras, & torques, & quicquid auro argentoque eilet confe·
dum, quam Coronas Vallares, Murales & Civicas, quse honore prsecellerent, dabat /). Ex eodem Svetonio ob- iervamus Tibevium Csefarem, praenomen Imperatoris,
cognomenque Patris Patrice & Civicam in veftibulo re-
cufavifie t), itemque Caligulam phalerato equo iniignem-
que quercica Corona &c. pubiicam laetitiam declarafle in
novo, atque inaudito quodam, genere fpe&aculi u); nec non Claudium Csefarem , navalem Coronam faftigio Pa-
C 2 lati-
# ) 20 ( #
latince dornus juxta Civicam fixifTe , trajeéti & quafi do-
miti Oceani infigne v\ Pergimus ad optimum Prlnci-
pem, Nerv am Csefarem, cui, Exuhbus Romarn Redu- ctis, S. P. R. detulit Coronam querceam, eodem fen-
fu , quo prioribus Impp. OB CIVES SERVATOS x), adque Vahrianum Caeiarem, qui, beilo Sarmatico, Tri-
bunum , e Qoadorum manu adolefcentem nobilem libe-
rantem, publice in concione donavit Corona Civica, his
verbis: fufcipe, Probe, pr<zmia pro republica ; fufcipe Co«
ronam Civicam proparente y), adque eundem , dum ad- ioquifur Aurelianum: gratias tibi agit resp» qitod eam Gothorum potefiate liberafii. Ahundamus per te pr<zda,
abundamus gloria & his omnibus, quibus Romana felici-
tas crejcit. Cape igitur tibi pro rebus gejlis tuis Coro¬
nas Givicas duas &c. zA Uitimus tandem adiit Apolli¬
naris Sidonius, ex Panegyrico Majoriani, v, igö.
-
- vtciov fcandere currum
Incipies, crinemque J'acrum tibi, more prior um»
NeElet Muralis, Vallar i s, Civica, laitrus.
Nec reticendum erit Nummos recurrere fepius & au- reos, & argenteos seneosque , quercu partim fola 5 par¬
tim quercu cum Iaurea fimul j ornatos cufosque: prio-
rum effigies fiftitur N. 4. & 5. at poileriorum N. 6.; partim
iaurea e coelo miiTa cum Aquüa N. 7. au); partim quercu
cum nota fideris Capricorni, N. 8 eu). Sic in Faftis Magi-
ftratuum & Triumphorum Romanorum, ab Huberte Golt-
zio reiiitutis, Corona Civica invaluit in Nurnismatibus,.
Annis ab V. C, DCCXXVI, DCCXXVfl, DCCXXXf,
DCCXXXV , DCCXXXVII, DCCXL, DCCXLIV , D-CCXLV, DCCXLVi, DCCXLIX, DCCL1II, DCCLVI, DCCLIX, DCCLX, DCCLXV, Nummos Csefarum Ti- berii» Caji, Glau Iii, Galbae, Vitellii, Vefpafiani, filen-
tio prseterrniffurus Coronis Civicis querceisque decoracos,
& infcriptione folenni OB CIVIS SERVATOS *), quem-
admo-
# ) 21 ί #
admodum C. Patinus in Familiis Romanis Numifmata an-
tiqua fuppeditac plurima, Corona quercea & laurea di-
ftinéla, in Familia e. g. JEliay A fint a» Calpurnia> Cas- fia j Galit a, Litinia, Quinctia, at in Petronia & Dür¬
rn ι a Coiona querna fine Iauro. Reftat* ut figuram Co¬
ronas Quernese, fervati gratia Ovis , quaiis in Godefch.
Sfe/wech, Commenfario ad Vegetium **); in Martin.
Schmelze! Commentatione deCoronis tam antiquis,quam
modernis ***) & in Nievpoort ****) & in Hygini Poéti-
co Aftronomieo, pro glandibus, novem itellis inrotundo pofitisi perlucenie *****), expreffa reperitur»
a)Pltn. Η Ν.LXVI.c. 4, l)Offic,LlU.zi. rJJCifc. O-
rat. in Pij onem. i. //. pro $?*/*<? c. 5*7. J) VIIL v.
24£. VII. c. so. f) C.j inNot.edit. Burmanniana p.
174. ß) Svet. Vit. O/. c. 2. edit. Bur mann, g) Gultzii Faßt
Roman, ρ. ι$2,ξ$ 184, Cfr. Notas Carol. Patini in Svetonii
C 3 M a*
# ) 22 ( Jjc
Cdzfarcmp. q 2. r/j. q4. b) L XL1 V.p. 242. i) Bell. Ci v. c.
494* A) L. 1 /. c. jf. 7. /J Ditlionaire Jub, voc. Couronne.
U)L. Lill. p.yoy. m) Metamorph. f I. v<jd. η) Faft. L. L vfq. o) Trift. L. III. Eleg. i.v. tf.fequ. p) Cfr. Not. in O-
vid. Met amorph. L. 1. v. f 62. q) Hiß. Ν. L. Χ V. c. ult. r) L. IL c. 8- ad fin. fj) Pag. s) Vit. Augufl, c. 2j. t) Vit.
Tiber.c.26. u) Vit.Calig.c.q. v) Vit.Claud.c. /7. a:)Ca-
vol. Patini Not. in Svetonii Domitianilm />, 201. y) Flav. Va- pifc.inProboc.y. z) Idemin Aurel, c. 13. au) Sveton. Vit.
Galbae c. /, Ρ lin. Hiß. Ν. L. Χ V. c. 50. éu) Sveton. Vit. Au-
gujl. c. 94. *) Cfr. Rnfjonii Formul. Roman. L.IV p-3)4.
**)Pag. 147. ***) Pag. j 16. ****) Pag. /12. *****) Pag. 422.
§· VI,
Ad Coronarn Civicam ordinarie quae fpeélarent, enu- cleavimus, extra ordinem qussdam nunc ante oculos pro-
pofituri, dummodo fubmonuerimus , quod vox L. Ltcinii Luculli olim fuerit fat laudata inftarque oraculi fufpici- enda, cum diélitabat unum malle fe ex hoflibus fervare Civem Romanum, quam omnia,quse effent hoftium, cape- re) vel ut Grsece exilant verba: ΙλουκΗ/λος §γ\μοχοξων ειπεν,
ων ε νού β&λοίΤ άν εκ, πολεμίων σωσαι Ρωμα7ον, vj πάντα λαβείν τά των πολεμίων α), quemadmodum pro Symbolo geflit illud Antoninus Pius Imperator; melius eß fervare
unum Civem, quam mitte hoßesoccidere. b) Nempe Coronas, gernmis & foliis quercinis, ob Jovem iniignes ad dedu-
cendas thenfas nominat Tertullianus r). Quid , quod ceilit M. Curtio Corona Civica, qui, equo iniidens ma·
xime exornato , In vaftum patentemque terrse fpecum fe¬
ie prascipitavit, qua occafione dona frugesque fuper eum
cbngefferat multitudo virorum ac ieminarum d), fi fides
fit habenda Statio , qui ita cecinit:
Jpfe loci cufios, cujus facrata vorago,
Famofusque latus nomen memorabüe Jervat,
Innu-
\
'# ) ( #
Innumeros ar is fonitus > # v erb ere crudo Ut Jen fit mugire forum, movet horrida fantto
Or a fitu, meritaque cvzpz/f vener abtle quercu e),
Sic haud diftimulandum erit ad föres Imperatorun folam
quercurn non ufurpatam & lauream, fed palman* itidem»
quam ob rem a Lucaho in Paneg. legitur:
Altaque viétrices intexunt limina palmae;
Immo, ne quid defit, fuit, in Corona Civica , eiiva quercui admixta /). At Coronam Civicam PoCtis non folum, ptsemii loco, donatam eiTe ex illo Virgiliano:
- -
