IV MONARCHIAM

D. D.

DISSERTATIO

HISTORICA,

MONARCHIAM

IV A RIC A M

-

SISTENS,

QUAM,

EX SUFFRAG. AMPLISS. ORD.

PHIIiÖSOPH.

IN ILLUSTRI AD SALAM SVIONUM

ATHENAO,

PRyfSIDE,

MAG.CAROLO FRED.

GEORGIL

Histor. PROFESS. Reg. et Ord, Facult. Phil. h. t. DECANO.

PRO

GRADU,

PUBuro EXAMINI MODESTE COMMMTIT

CAROLUS GOTTMARCK,

DALEK^AHLUS.

IN AUDIT.

CAROL. MAJ. DIE XII, JUNIIj

ANNI MDCCLXI.

H. AM. C.

U

P S A L 1 E»

Till HERR AUCTORIS!,

Lårdom vinner pris

Och dygden fritt får blomma,

Då gåiler vara vis,

Och råknas bland de frommaj

Då flipper ingen fram,,

Som ej förtjent fin åra>

Då fliåfte Laft bli fkam, u

Sig

fjélf i harm förtåra1.

HERR CANDIDAT, Min Vånlj

Wi nyttje våra tider.

Men tyft, Ho vet hvart hån Sig Verld och Lycka vriderl

Lef trygg i hoppets famn,

Den pant Er Lager blifver,'

Som fåkert gör Ert ^namn

Ä

Och ritt

tili

bittre

gifver.

IJATH. THENSTEDX

yamvis avide fdamus, quid noltram

ante setatem in mundo bontigerif, fsepius conqueri habemus neces-

fum, praeclufam nobis viam^ fal«

tem obfitam difficultatibus, _inqul-

rendl in prifca & a nobis remotis- firaa tempora, tum ob ipfammo«

numentorum ambiguamfidem,tum etjawoB eorundem de£e&um» Accedit _pratterea Hiftö-

tix campus ampliifimus* qui per univerfum, quaqua pa»

tet, orbemfefe diffundif, ut perdifcendis .fingulfs, In qua- libet terrarum parte memoria dignis, vix fufficiat unius

fACMfoßiory? & vivacltas nervqfior. Noftro igitur nosme- tientespede , ar&ius contrahimus vela, & quidem intra patriae oras, iHam tantummodo comffiemorabdiuro _per- tiuneulam _{, quae} Svecise mutationes ^enarrat diverfosque flatus, ieonüdaraturl, inquam nec ullus nos injurlos e-

nunciet, Ii esndem quoque dixerimus denbs nubibus ac

tenebris refertam. Quod tarnen non de ^tota patriae Hi- floria, cumrecentior fua radietluce, fed de antiquiifima

diäufa volumus, cujus fiiric Inde lacun*s nulla _unquam

A _ex«

expleat

induftria, Fa&um

enlm

eft,

per eorum tempo-

rum Jneuriam, ut pauca admodum ⁱⁿ tabulss rélata fue- rint, & fi quae, pro Teculorum iftorum ruditate, ISteris cönfignata, eadem nobis Cubcraxit vel

cafusa

vt! maievo»

forum prurltos & iniquitas,- quod

quidem

fatis nequit de- plorare, maximam

hujus& fcientisc jucunditatem

& ufum pröprius qui

coatuétur & perluftraf. Interea

ta men, li¬

cet deperdita hand düble iuerint plurima veruftiorJs sevi Documenta, !«tamur de paucis adhuc refiduis, ^{quse fedu*}

la virorum magni nominis induftria in lucem ^{protraxlt &}

ab innümeris , quibus laborarunt, mendis repurgavit; ut fi non exaäam & plenam, aüquam tarnen haheamus ma¬

jorum noftrorum

cognitionem. Verum fic fua

in

ferie

intuentes Svediaci faciem Regni, non quidem ad ultima ejus temporai

ubi

primum

excoli ceeperiti devolvi

in a- n|mum induximus» Ted

fubfiftere

in

eju*dem fatis

noftro

cevo propioribus^> alfquantum

contemplaturi Monarchiam

Ivaricam, prour eam e latebris canae antiquitatis erutam»

pofteris fervandam

tradidere Viri de Septeotrionali H-fto-

rra immortaliter promeriti Tornaus, Vilpius, alii,Quo¬

rum inftitifte veftigiiSj nee ph#a?ef]fe aufum, c m ml npn dabitur, conßdimus, conatui jiHfeniU. Quod fi-.v«ro

i[le

minus fucceflerit, tfibuas id> quaefurnus., C. L temporis partim, qua

circumfcribimur, sriguftise» partim noftra-

rum vlrium tenultatii quam diffimuiate eo magis duc,itnus nefas,quoeft certius, eam fe, nobis'vel in vitis, prodere»

§. II.

Stirpes Regfas, Sviomci Regni

fceptra

quse rexere, varlea variis digeri novjrnus« Si vero ut

fieri

adfolerl&

par en, ita difponant^ur, ut

ordlnem ducac Forr/jothe«

riana, hxc quae ab IVARO, de quo dicere inftituirous, quive ab

aliis

Widfarniy ^a Sturlonide

Widfad'tne adpel-

latur,derivat originem^,eas inter tertium fibl utpote

Yng-

lingicam proxinje

exclpiens, vindicabifc locuro. Sunt,

vt -

qul Ivarlcse

familj

Inkia cum

Nob. VIldio, ad

medium

feculi VII. _{quo cum} INGIALLDO extin&osponuntYng- lingos Reges, referant;

defiUTe

^vero iilam credant ver- gente infequenti VIII.

feculo,

cum vivere quoqtie

defsne-

re£ RAGNARUS vuigo

Loäbvok

didus, cujus tillus, BJORNO ferrei iaterts, növae parens Lodbrochidarum lirofapite habetur. Allt, GenerofifT. ^a Dalin fecutl»

iiancipfam famiiiam inregro feculo récentforem rtatuunt}

ISIius Uiifta ad oclogefimum fere aonuro feculi VIII. fi-

nem vero ad

fexageiimum

fubfequenris retraheotrs. Qu od

IndicafTe tantum hoc loco nobfs fuerlt farts} quibus non licet multé indagine, altius utfque repetenda, In pönen- dis calculls chronologicis verfärb Id vero ut moneamus,

poftulat inftituü ratio, non confundendum effe, quod

fecerunt Hiftoricorumnonnulli, IVARÜM noftrum, cum alio IVARO cognomine Benlöf» RAGNAR! filio, ut- pote qul port illud tempus ducentis circiter armis vixit, ^,

In natales IVARl Widfadmii ut paiicfe kiquiramus,

oportet Natus vero ille ert Pafre HALFDANO Snälle, qui una cum fratre

GllDRÖDIO,

^{genero INGIALLDI}

S. R. focio Imperio Reguius Scanicas ptovincite fuit, Quo

autem tempore natu? fit, ut in tanto annaliurn ßlentio,

certo defmirefvelie, nimis föret temerarium, ita claris ilium örtumpatribu?tutius potefl adfeverari. Nanique a-

viis iiii erat HARALDUS annofus (hin Gamle). WAL-

DARI filios, _nepos ROARJ, qui fräter fult HELGII,

Danorum Regis. Habuere autemhipatrem Regem HALF- DANÜM ILdum, qui jure marrinionü, fua ^cum Conju-

ge, dominium Northumbrise Angiorum obtinuie, quod fequentibus femporibus anfam dedit crebrss ijlis expedi-

tionihus belUcis, ab IVARO ejusque poftexis, in Angli-

am dptrtis. Orlundus fic fuerlt IVARUS, lineam pater-

nam firefpidas, a famiiia Regia Skjoldungica, quac, ge#

nerisauåorem communem cum Ynglingis Svecise Regt*

A z buss

❖ ) 4 ( # ^v

V

% Bus, AfiaticumOpiNUM agnofcens, in Dania _perplujra

fecula floruerat. Ä parte maternä, genus quoque duxifle

creditura vetuftiffirnisⁱⁿ Septentrione Regiis familüs;fer-

tur etenim avia ejus HILDUR a SIGURLAMO, ODU Ni Afiatici filio & HEIDJ, filia Regis GYLFONiS, fuos derfvatum iviffe natales. De prima St juvenil noftri I VÄR£ aetatCy deque ^modo* quo educatus inftkuiusque

fherit,

nihil quod proferamus certi s hahemus«. Valde fane eft credibile _{eum> ut tum} moris erat, pro tempo- irumqueifforuro ^ratione9 artibus militaribus ac bellicisin- ßru&um fuifle, adfvetumque expedifionibus iihs fnariti^

mis? qua? claflibus contra quosvds exteros popuios natio- nesque remotiöres du&is, fufcipiebantur, noftris majb- ribus Vikitiga färder Sc kärnad<\iélae. Id vero.de IVA- ROeo tutiuscrediderfni pofie affirmari, _quo

certföscom

ftat, ilfum ex ftujxismodi expeditioniBqs. maximam nom£~

nis celebritatem peperifle fibi, tantamque hac rationees- fé coofécuturn potenciam, vires tantas? quantasr fbffice-'

sent multo rerrarum traélui in Germania Efthoniaque fi*

BiiubjkdenJis, vef antequäm Septentrionalia Regna acf-

tret, At non diu patre gavifus fuit IVARUS. Svecl®

Rex INGIALLDUS, ut qua? animo volveraf confi!iayde exitirpahdis R gulis(iVique

fubjiciendis

illorumdltionibus,,

Co f3CilluK atque feliciüs exfequi poffet, filhmv fui firnlt- fimarn- rnaÜgniffinnamque ASAM, Regulo Scaniae, GUD- RÖDIQ _nupuim dedkj eo rnaxime fine,: ut ejus auxi!Tor

S anico quocfue terrirorJo _podretur, quod quidern reli¬

gio

Regni corpori adjungere,

po'ß

ene&os fmgularurn prodnpiarum Dominos, fecum conditueraf.> Patrrobfe- cundansÄSA _{, primo} fuum maritum alfexit , at fratrem

-HäLFDäNUM,. patrem 1VARI mterficerer, folus fi<rÄ

e medlo fubiatö imperii focio* prövincise fuge Dominum

ac Gubernator fufnrus* Quo atrocifllmo fratricidiOy Il¬

horn fvafu commißo^ ^non fubilitit iIIa, fed Jpfura quo¬

que

& ) 5 f ❖

que

GTTDRÖDIUM

vita privandum corafT ad;^parrem Ifäf*

GlALLDUM rnox fe recipiens» Ille lastus departa fibi,

tali quamvis

faclnore,

nova Regnl

acceflione

^> ad ^otcu- pandam illam fe

acdngir*

Is erat feculi, fi quod aliud, maxirnebarbari genius,,

es crudelis fiomlnum dementia, ut non lieitum modo»

verum etjam faud<*ndum, 8c pronam ad immorcalem gk>-

riam confequendam ^, viam flernere pütaretur, quod po~

ftea, cum humanitatis, 8cmaxime religionis fenfu noftrü majoresimbuti fuerinf^y fcefus turpifiimum& crimen nun*

quam fatis abominandum merito fuit judicafum* Hoc, fi (feeffent alias vef unicum fupra aliasum exemplum fatisr

fuperque comprobare exiftimaverim. Non enim vitio

vertebatur GCJDRÖDfO»quod, cruenfatis fraterno fang-

vfne manibus, imperium^y quo folus potiretur, rapuerif.

Sed nec defimt aiia Innumera, _quse parricidia & nefcio

quse non facJnora^f a quihus humananatursabhorret, nore folum toferata arque irnpunita fuifle, verum etjam hone-'

fia _, legibus injunéla» immo neeefTaria ^quoque habita- Quae omnia ex dodlrina Afisfipi ODIN1 derivanda fünf,,

fuos »d ufus politicosomnia adtemperantis«.

& hl

Nativitate afque \h9 quat RegiamI\rARF dignitärens piraeGreffere, brevirer confidbrads ^, ur.ipfam occafionecre modumque,, quo Rex Sveeise ele&usac declaratus fif, at- tingamus,, or-dinis poftulat ratiov Hane vero ob caufianr

an prsec^entte ^temporärregrediamur pauIiGer necefle efty ftatuip Regni^ac rr.odum iiri<ftirrimdtcaturl Sei-

Reer iub Vnglir--gica peidodo irabonftifutumnovlmus Im- permn» Sviogoth cumT ur non uniImperanti pareret im-

mediate unrverfa Sveda, led utiipenes Yhghngos Reges»

Upfalienfes ^ex Regla fedediélos^y fummum erat Regnum

moderandi arbitrium, ira fmiul fingulis Regnl provfnciis- Cui erant Domini_{, ex}

antlquifilmo

iilo

domeftico Ihtu

o- A $

'{■ '/

rlui>

# ) 6 ( #

rfundl Regulique adpellati.- Feudal! HIos^nexujun&os fu-

Ifle fupremo Regi Upfalienft adparet, cererum habuifTe quemque Worum poteftatem, uti dicltur, territorialem, juraque tam Jegum ferendarum, quam fcederum, pacis bqllique fuis exercuifte in ditionibus. Ad h®c Upfalien- fe Patrimonium, late _per omnes Regn! provJncias diffu-

Tum atque in fuftentafionem Fani ^ae facriftciorum O linia-

norum conceflum defiinatqmque, ^arélo Iltos vlnculo fu¬

premo Regi', qui omnem iftum idololatrici cuitus adpa-

ratum moderabatur, devinciebatj indeque factumut Re- guioram in fucceffione Upfalienfium conftituenda tant®

effent partes. Ifta vero focceflio _{per tot} fecu'a conti- nenti ferie ad Yngüngos propagata , pendulaerat ab _opi- nionej _qua ducebantur omnes, Afarum docftrina imbutf, originis efte divijn® Odinianam _{progeniem. Duplex} ftc Upfalienft Regi fuifte ^videtur imperium, alterum in Up-

lånrfi® provinciatrr, a GYLFONE Aftatico ODINO con-

ceiTam, quamque eadem ille ratione gubernabat, ac Re- guioruro ceteri fuas quique ditlones; alterum in univqr- fum Regnum, cujus fingul® provinci®, a Regtilis, vei pstribus famillarum Jiberis polTeft®, tanquam feuda Up-

faiienfts fedis confiderabantur. Si iftorurn _{temporum ra-} tiones ad noftri se^i modum exigere liceaf, haud imme- rito illufi in Upiandiam dominium directum dlxeris, hoc

-vero eminens tantummodo, ex poteftate territoriaii Re*

guiorurn limitaturn 5 & ftcvero eft fimile obrinuifte for-

mam regiminis Monarcbicam qukferri^, fed Ariftocratice téfhperatam: licet hodie in proclivi baud ftr cfeftnire, nec forfanHum fuerit deftnitum, quousque fe extendersnt

'ju- I

^ra vel

^Hncipis,-

vel Opflmatum. Hapc imperii ratiö-

nein, qu®-,Ait videtur, per univerfsrh illamperiodum vi.

guerat, everteré & in ailam fu® ambition! magis qöngru-

encem commutare fecum conftkuerat

INGIALLDÜS,

Re-

gum Ynglingicorum _ultimusj id maxkne moliens,ut fub-

lata

* ) 7 ( #

lata Regulorum

potefUfe

1 fuam clrcumfaribenfeHem

directum dominium, quod ipfi in Uplandiam erat, In u-

niverfum quoque Regnum & Regulorum ditiones obtine«*

ret. Et

i(ia

_quidein confilia, ftatim ac Imperii habenas eapefieret, non prodidit tanfum, fed & exfecutuseft,tta

tarnen ut fibi fueque ftirpi funeftiflimum fimul exitumac«

celeraret* Quo inltifuto cum fundamenta Ivarice Mo¬

narchie ja&a fint, rem paucis enarrare a noftro propofi-

to non fuerit alienum. Ntmirum moris fuit antiqui in Septentrione, ut in dernortuorum honorem adornarentur

ab hetedibus convivia t que Inde Erffi diel folebant: ea

forte maxime fini, ut hereditärem adirefe&in defunél!

jura quecunque fuccedere publice profkerentur. Tanto

vero magis neceffaria erat iftiusrnodi ceremonia, iüopo- tiilimum tempore, tum feripte nondum haberentur legef*

quanto plures hujus negotii fieri deberent partieipesJ id«

eoque a Rege fupremo hoc minus poterat negligi, quod

ililus intererat ab univerfis civibus agnofei, ipfiqueftan-

qu?m fummofacrorum Antiftiti, ac Judici fimul, Upfa-

lienfe Patrimonium adjudicari. Tum vero (ufeipere vo«

ta fvevit iile, ad quem proxime fpeélabat fuccefiio, de e-

dendo egregio aliquo fortique facinore, quo fui nominls fijmam pofteris commendaret: ^quo fa&o^, poculum, quod ipfi porrigebatur,Bragefull ^a STURJLONIDE adpeilatum,

in facramenti confirmationem _, hauriebat. ING1ALL- DUS, cum poft patrem BRAUTANUNDUM Regale fo*

lium confcenderet, eundem hunc morem infua inaugura-

tlone imitaturus, folenni promifit voti formula, fe qua- cunque id fieri poftet ratione, Regni limites propagatu-

rum. Advocatis ad ifta fofennia Regulis & quotquot e«

rant prefentes id propofitum ^non potuit^nonprobari. Aft ambigui erant fenfus verba: nec angvem In herba la¬

tentem fufpicati funt. Quocf enim illi de fubiugandis ex- teril gentibus & hoc modo prolaundis imperii tereninis

inter-

^ ) t ( ^

inferprefabaiitur ^, id de proferenda fua territorial! _pote- Rate ac fubjecäionstfegionutii, quibos _praserant, intelie-

xlt INGIÅLLDUS* Necmora; mox namque _quae anlmo volverit confiiia, spparuir, Concubia no£h cqnåisque

alto fopore immerfis^ ignem novae domui^ in qua cuba- bant Reguli, plurirnique alii viri illußres, fubjici ^cura-

ivif, qua ineenfa, finguli, fomno obrutl pptuque grayes, vivi combufH funt, Qui vero ad hsec inaugurationis St cnnviviorum folennianon conveneranr,Reguli, alia poft>

oiodum occafione, baud dlffimilifere rationeemtfdio fiint fübiati5 quemadrnoduiii etjaro patrem

1VÅRI

_patruumque

JNGIALLDXarubus, intereiptos fupra innuimus. Ex hac

tot Iliuftrium virGrum eaede cognomen mali ominis, I/j- rada traxit, quod etjam non meiioris utique frugis, fiiiie

ASM eft impofitum»

§. IV.

Hacqutdemvia ad furnmum abfolutumque imperium graffatus ett

INGIÅLLDUS,

eseforurn _regiones fuae ad-

jidendo didoni, Sc divifas fparfasque haéterius^Regnipor- tiunculas in ^unum regiminis corpus cogendo, Quod ut

eofelidus ipfi fuccederet, uni eidemque legi,quemadmo-

dum Regi uni, lubefFe voluit ^totam Sviogothiam. Ete-

nim fub Regulis,fingulis proyinciis fuae fuerantieges, ma- xime ^ex tnajommSc confvetudinibus Sc iis,qua: femel i- terumque erant praejudicati, conflatae, atque in regioni- bus diverfis difcrepantes. Bis difpenlandispraeerant Legi- ierl, fuis quique Dominls terrkorii fubje&i, Sc fl qui gra- vior obveniret cafus, vetuftiori aliquo exemplo nondum definhus, queeftio ad Uplandke Legiferum decidenda de- ferebatut>v_{quod forte} fupremo tribunali Upfalienfi érit adlcrlbendum» Neverohses maxima nonnunquam, quae inter pcovinciales leges intercedebat, diverfitas provin-

ciarum unioni» _quam fibi propofuerat INGIÅLLDUS ^ef- fielendam, diet impediraento, per Uplandi« Legiferum vigev

& ) 9 (

VIGERUM Spa ut colleda legum capita unum in codf-

cem, redfgetentur juflit. Forte etjarn VIGERI maxime opera uti hac in re

voluic,

ut illius fvafu ^atque audori-

tate a Lcgiferis reiiquarum provinciarum, populi nomi¬

ne _, pro vero Domino atque Imperante agnofeeretur.

Quicqukl

til,

quamvis nihil Intermitteret, quod ad fir-

mandum novum regimen pertineref, & quamvis votum,

quod in folennibus inauguratiorils fecerat, fe perfolvifTe

exifiimaret, non potuit non in odiurn univerforum elvi-

um venire ipfisque eße defpicatuq nec diutinum fuit Im¬

perium ^tanto fcelere acquifitum & cot hominurti] cruen-

tatum iangvine, Lstus liac virium aceeffione INGIALL- DUS, cum fe omni a pericuio fecurum effe putaret, nf- hilque metueret mali, praeter om ne m opinionem, id ac- cidit repente, quod eum non folum Regraum, verum i- pfam quoque vitam reüoquere cogebat.

Alias inter ab OOINQ Abatico latas feges, illa quo¬

que fuit, per

multa

dein

fecula fände fervata,

ut inter-

£edis ^a quopiam patre vel cognatis, filii & propinqui

Id fibi incumbere offieii fcirent religlofe obfervandum, ^ne

mors eorum, vel aliaipfis illata injuria, inulea relinque-

retur. Qui fic vindidam, ^cum

rejiquis

defundorumbo¬

ms hsreditate velut confequebantur, Vigarfi dici fole-

banf. Ex prsfqripto Odinlans legis ad IVA RUM perti-

nebat paterns csdis ultio ab INGIALLDO commifTs, &

ille quidem ab hac

officli

religione dedinare non volult.

Contrado itaque exercitu, fe operi accingens, ia Sca-

niarn regionem hsrediratis jure ad fe devolutam, invadlt primum» mox

copias adverlus IKGIALLDUM ducit,

qul turn una cum

fiiia,

in

loco quodam

in

infula Måleri

SacuVfito, Råninge dido, convivium celebrabat. IVARO

cum putarelur, de more

illius

aevi,

juftilhrna

^armorum

cfie cauffa, populus univerfus ftudio in eum

ferebatur

eo faventiore, quo infeliiorem fibi illum reddiderat IN-

B GIALL-

# ) IO (

GFäLLDUS: fiquldem vlclaverat publlcam'fidem, Re- gulos opprlmendo, qui illa fretiomntgue ^{a rnecu} fecuri, iilius inaugurationi interfuerant. Hinc fa&um, ^ut I VA¬

RI exercitus ingentlbus idenridem fub via audtibus crefce- ret; INGIALLDO, in tanto civium odio, non ad^Tef, qui opem veliet ierre, Prseterea tam celeri itinere iniia- batlVARUS, ut nec fugae eilet, nec arma capiehdi lo¬

cus. Re ifaque f>!eliberata, ftetit fententia, impetum in- gruentis hoitis volunraria morte praevertendum, & IN- GIALLDUS inftrudbs ante opipare epulis, fe, ^{una cur»}

filia fuaque tota domo ftarmnis devorandum obtulit, ut vindidse S^fupplicia abhoite & provocato& infenfiflimo

imminenti furriperetur. Et fic ^cum hoc INGIALLDO defiit fceptra Sviogotbica regere Ynglingiea ftirps, quae per plurium feculorum decurfum fummo potita fuerat

fels in oris tmperio. ING1ALLD1 namque filius OLA¬

VUS, etft faclnorum ^a patre perpetratorum partlcepsnon fueritnihilo tamen minus ob acerbifFimum, in quod

venerat ille civium odium, paterna fucoeffione privatus, S^non ab IVARO, fed ^a populo, in Nericiam prlmum,

deinde in Werrnelandiam pulfu$eft„ ubtbb exeifas den- fiffimas.filvas, & fertllitatem incuitce antea regioni red- ditam, nomen Tratelia invenit, Ynglingorum profapia

per eum ad Norrvagos transeunte ibique propagata. I- VARUS _{vero, quem ut} tyranni expulforem libertatisque vindicem, gementes Sviones profequebantur, unanimi populi confenfu Rex Svecise eledus & declaratus eft.

X .

S* v.

Eum quidem in Svecise Regum numero nonfomnes reFerunt Hillorici.. Sunt enim, qui iüum Danis folum imperitaiTe, & crudeliflimum fimul fuiile tyrannurn con- tendant. Hos vero exteris medii gevi fcriptoribus plus,

quam par eft,. tribuere, SAxoNisque & iilius lérhuli Jo¬

hannis, Magni comrnenta verioribus isfanxlorum n.o- numen-

$ ^. ) II ( $

numenfls immento anteferre, quos fequlmur, Virl depa¬

triae Hiftorla benemerentiflimi'iverunt demonfiratum.

Id quidem onminonon

efi

negandum,

JVARUM

infer Da-

rüae Reges locum haud infimum

tenuifTe, ecnftat

enim, illum, pofiquam Svsomcum imperium eapeiTerat, Dani-

am quoque fibi luhjeciiTe, & fic bina hsec

finitima

Regna

non. folum conjunxifTe. verum etjam alias regiones exte-

ras. Quam late patuerit iiiius dominatio, omniurn opti«

me ex Sturlonidg difei_{mus, qus} illam ita deDribit: Ivar Widjatbmi lagthi underfig allt Svia valldi: Hann eigno*

diz ec allt Dana väldii oc miklnn lut Saxlands, oc ■allt

Airztur riki, oc binfimmta lut Einylunds. Fatemur ex¬

ade defmire nobis, -Geographige iiiius temporis ig naris,

fieniicere_, quoenam regiones per Säxland & Auztur

riki

intelligantur» Credkur ^a plurimis„ quandam inferiori«

Germanise p3rfem, omnemque Baltici nwis orientalem

oram., hoe eil, "Livoniam,Curiandiam forte & Borufliam denotari, & fic ampliflimum certe dlcendum erit Ivari-

cum Regnum« Sed merito quaeritur, quo jure quove ti-

tu!o ad ImperiumSvecfae pervenerit tVARUS, cum IN- GlALLDUS, cui fucceflit, filiura habuerit OLAVUM,

ad _quem, ex yeteri lege, multorum

feculornm ufu'fir-

(nata, proxime videbatur

fpe&are fuccefiio. Viarmisque

Regna occupare ifiis quidem temporibus mos fuit

perfa*

miliaris, fed ideonon propriusac genu'nus Imperium ob-

tinendi modus. Neque IVARUS ea ration», in fummum

hoc eve&us fuit faftigium. Nam licet 1NGIALLDUM

hoftÜiteradgreffus fit, filium tarnen iiiius non perfecutus ipfe fuit, ^neque expulit. Irnperantibys Yngiingis, Sve-

ci« Regnum fuifTe hsereditarium, ^ex continenti & non interrupta Regum ferie collegerit forfan quisp&m. Sed

fvadent , continuunri ifiuin fuceedendi ordinem»

quo in regimine patrem femper

filius

exceperit, perfva-

Cioni potius communi de divina iiiius habliae origine ,

B 2 quam

# ) ( ❖

quam ulll vel fancicse fucceffiomslegi, vel

ps&o

aufeon~

ventioni eße adferibendum. Poßmodum cum temporis tra&u negligentiores eflent Reges in ordinario facrificlo-

rum cultu, cujus curam aiiis committebant, fi ^{non eva-} nefeere, minui faltern eeepit fenßm, qu® religionis fen- fu nitébatur, maxima erga Upfalienfes Reges veneratio*

Et inde fieri faeiie potuit, ut populüs, qui unannnicon- fenfu{med eino famtycki, dicit Sturlonides) de Regna

deturbaverat OLAVUM, concordibus _quoque fuffragiis

IVARUM probaret, legitimae adeo, ut tum credebatur*

vindi&se tituium prse fe ferentem. Nullo itaque hseredi»

tatis jure, cum Ynglingicam domum cognatione non ad»

tingeret, fed ex iibera popuH voluntate _atque ele&ione,

Svecicafeeptra adeptum fnifle IVARUM tutoftatuipofle

videfur. Deinde &ut adparef, conftifufa demum veHub

IVARO, vel proximisfuccefforibus Reipublica? forma,Re«

gum ele&ioyr publicis decreta legibus, rnethodo in Ulis

praefinita ordinaleprocefiit« ^{fta vero tum} eleddvum fu»

iffe Regnum merito (htueris, ^{ut ex} hseredlfario nonnihi!

eleélioni admifeeretur, & filiorum detnorcui Regis, in}-

pfo eligendi arbitrio, preeeipua haberetur ratio. Piceter-

ea quoque hac (ob Ivarica perlodo folenne Regibus fuic foeiumImperium, noftratlbus

Brbdrafkipt

diélurn, quod etjam fub Ynglingis obfinuifie _novimus, oppofkumque

voo Envaldy quo vocabulo;non qutdem abfolutum nullis- que circumfcriptum legibus monarchicum regimen antk quitus denotabatur^ fed Indieabatur tantum, unum Re»

gem, non admißo Imperii focio^> Regno prseeffe.

$ vt.

Cum vfero circa hasc tempora magnr utique momeri- ti contigerit flatus converfio* ad iHarn ut & modum, quo

Imperium fuerit ordinaturn, pauets fas eß adtendSmös ^a»

ffiimum. Diximus fupra Sveclam, ot* lNJGIA.LLPUMr

fcoa Ulli fubjedam fuifle capitl, fed ^toter muitosjdivd:» n

R;gu«

£ ) »3 (

#

Regulos, qui

fua quamvis gaudentes territoriall poCefl;ateä-

Rege Upfaiimti inferiores eranf, utpote penes quem -e-

minens poteftas, niajeftas furorna

refidebar. Nocafellem

hoc fccuiö iftius Regni fiatus faåarn

fuifie

mutationem

ex rationibus haud dubiis colligere pofiumusj licet annum, quo acciderit,

definire haud fit

inprorntu.

Probabile vi¬

deturmaxftne, eam non unovelut impetu,fed pedetentini lentlsque gradibus

procefiiffe

^, atque ab

INGIaLLDÖ

coeptam, fub iVARO continuatarn

vel ab

eo,

vei fucces-

forum allquo abfolutam efle confummataroque,

Regulis

excifis, utaudivimus, in libertatem

reftituebatur finguia»

rum provinciarum populus, Dominis

fuis territoriaiibus

antea fubjeétus, penes quem tum fuit, ana cum Regu*

Iis, decernendi arbitrium, qua ratione provtöci® flaturo

vellet ordinatum» A prifcisinde temporibus legiferos in pTovinciis

fuifie

conftitutos ante innuimus, quorum erat,

curam agere legum, atque ex iilarum

pr«fcripto

non tan-

tum jus dieere populo, ^verum etjam iilius

titilitari

^ac

fa-

luti omnibus, quibus poflent, modis

profpicere,

Apud populum ipfum magna

eosfuiffe audloritate fic fatis

adpa»

ret$ at refpe&u Regulorum, qui fummam

jurisdidtionero

territorialem fuis in provrncils exercebanty quam arélis

cancellis cireumfcripta fuerit eorum poteftas, inde confi¬

ckur, quod null® ilJqrum

efient

partes circa negotia

ad

univerfi ftatumRegni fpeélantia, atque inOptimatum pu- bHcis forte conventibus^gitata, fed foli fu® quisque in»

fervirent provinctee; una iiH^ relidla obfequii gloria, in

Iis quee Regulis placita & ab Bis fuerant decreta» Ex hac

vero reglniinis mutatione, Caput extollere coeperunt,ma~

jorem nafti

au£oritatenv

Namque populi nomine, in comitiis, nonjam de fu® unius provinci®y fed de publi¬

ca totius Regni falute confilia conferre eum Regibus, &

ut populi tueremur jura, ipfam fiepius Imperantis au&o»

sixaiem juftis iibrare ponderibus illis iicuitj adeo ut, fi a

B _% liti>

❖ ) 14 ( #

titulö dlscefferis, honore ac dfgnitate vlxj |Regulis infe¬

riores fuerint. Inter hos ^veroUplandi®Legifcr eminuif,

•ceteris, utvidefur, paulo fuperior. Ejusceiteiavorem#

quod (upra indicavimusr 4ibi primum conciliare ^conatus eft IXGIALLDUS, iiiius opera ufus in legibus confcri- bendis, quas cx omnium Regoi provinciarum legibus fpe- cialibus contraébe, univerfales forent, Eve omnesRegni

cives obligarent, & ad omnes ejus provlncias fe ^exten«

derenf. Cum enlna ante iilud tempus ejusmodi feges u- niverfales non fuerint, (ed quaelibet provincia proprium habuerit legem ^, qoousque fuis fub Regulls lingul® effent disjunélse, res reite fatis fefe habebat; fi vero unuin in regiminis corpus , capite fub uno ^, unitas fupponas, ex ifta legum difparitate confufio communi civitatis corpori

& fingulis iiiius membrls nocicura, non potuit non oriri.

Ceterum ex his INGIALLDl aufis & tentafa legum con-

venientia, multum quoque Legiferis accefiifie audtorlra- tis, non elt quod dubitemus; &jfta quidemaudtoritas ab

ifiitio minor exillorque, audta tarnen fenfim donec tan¬

dem _, /ub Lodbrochijis & fubfequentibus Regibus, ad furn<

mum», quod confequi fere pofTet, proveda fitfaltigtum.

Utcunque eft, optime coiligi pofiunt hcec ex ipfis legum

codicibusantiquis, in quibus de Legtferorum ^munerehcec inferra reperiuntur verba; Döma til Kunungr; döma til IJpfala

odhå

; quas certe verba baud obfcure indicare vi¬

demur, eos, inde ab hoc tempore, adhfbito ad delibe-

rationem popuio, Regibus futuris Regni imperium adju- dieaEe^fententia legitime & velut pro tribunali lata. Hoc etjam ä YIGERO Spa Uplandiae Legifero, ut monuimus, factum _ene> valde eft probabile, cum3VARUS Rex de- clararetur; qubdquidem confirmandaeeorum dignitati au- ftoritatique haud paruro ioferviU. Illam autem per plu-

ra dein fecuia retinuerunt., eodemque fere in Svecia mu-

nere fungcbaittur acTribuni plebisingenteRomana, Le¬

gte-

# ) '5 C #

giferorum qulsque in (uo territorio res fitesq.ué* omnes

Jégi convenieiuer

diju-ficabat: Iegirm

namque cuftöäia at- que exfecutio iis pr&cipue commifTa ac concredita ^erat,

Si vero exifterenc cafus, ad quqs lex data adpücart non

poterat, penes

illos poteftas

erat novas ferendi ieges, &

fuum ad arbitrtum preefentem controverfiam dirfmehdl,

ita tarnen ut In quibusvis cafibus dubbs» Upiandiae Legi»

ferum prius confulerent ceteri, cui, ut firpra monitum,

qusedam pr® illis data fuit prajrogativa. Hinc etjara In Regia eiedtione, etfi aiiis Legiferisnon denegätumfuerit jus fua

ferendi fuffragia,

ex ejus arbitrio tamert & decre-

to oinnia fere pendebant. Namque Patrimonium Upfalf- enfe, per totum licet fere Regnum efiet difperfum, ad Upiandise tarnen proidnciam* cujusDominus rmmediatus

erat Upfal. Rex, proxime pertinere putabatur, 8c inde forte derivandum, quod ab illius Legifero, Regi com- mltti ac dicari debuerit hocce Patrimonium ^, cum quo»

totius Regni Imperium eratconjundtum. Hane illi, Up- landisque, in hac maximi momenti re, fuifle potéftatem,.

teftantur antiquae feges, praefertim Wefko-Gothica, quae ita habét: Swear h. ^e. Uplandi, egho Konong at toka oc

fva vraka. Quod fie priores Svionibus partes prae Gotbis:

déferrentur», id guidefn multis contentionibus & far gra¬

vihus, inter utrosque eorurn Legiferor anfam prsebuifle

cornmemorant fequentiurn temporum annales, fed qvum ad meum i(ta ^res non pertineat propofitum, brevitatis

ftudiofus, eam feiens_praetereo« De cetero apopufo, cu*-

jus erant procuratores, eledtos queque fuiffe Legiferosr

inaxime vero eft fimile. Sofenni illi jurisjurandiformu-

loe in Regum inauguratione ufiratae, de extendendisRegni Ifmitibus,, iam fueceflit alia, de publica pace fervanda, cujus exfecutio cuftodiaque etjam inter ^ea erat: ^, quae tribunorum bdei concredita y ab iis obfervarÜ _procura- rique debebani.,

§. VfL

# ) «6 C #

/ "

$. VII.

Sic fatis populo ejusque libert-atl per' LegiFeros ^cau«

tum videbatur_{5 ut vero} fimul efTent, qui Regis jura, in

Regulorum fuccedentis locum, per fingulas Regni pro- vlncias tutarentur, erat neceffum. Qui itsque Regisno¬

mine illis praseffent, conftituit IVARUS 3-arlos Herjeros-

*que,

hos minoribus, amplioribus iilos territorlis proepo-

nens. Nomina quidem ifta fuperioribus temporibus non

fuifTej ignota, ex certis fat iudictis poteriddemonftrari :

cum Ulis uterenturpartim Regulorum miniftri, partim et- jam

alii

Uber! Regulisqu'e non

fubje&i

familiarum patres, vei quod anguftiores efient ditionum termini, vel quod Regios

titulos

faftidirent. Sed vero fub iVARO non fu-

ere nifi Regii praefe&I, ^qui

itliüs

^vice provinciasüguber-

narent, quamvis nonideo abolitum penitus Regiurn no-

men ftatuamus, utpotequod nonnullisgerere fuic corices-

fum, modo ne Regia fibi arrogarent jura, nee antiqua-

tam Regulorum territorialem poteftatem affe&arent. Hoc

fere sevo, cum in Germania fub Francis Imperaforibus contingeref, non diffimilis noftrse> flatus & regiminis invitatio, exflltere eodem modo Mark-ve! LandGravii,

nec non CentGravii, fk cum illis Jarlies, Herferos cum

faisjquodam modo pofTecomparari, funt qui exiftimenc.

Tentatam _quoque nonnunquam a noftratibus, quemad-

modum ab exteris illis, priftinse independentis au&orita-

tis poteltatisque recuperationem ^, etfi difparl cumfucces- fu, ex annalibus edocemur. Quamvis vero efient Jarfii Herferique# a LegifeFis foliieite didingvendi, in arnplis- fimoNtignitatis gradu conflitutijproximique fecunduinRe¬

ges

habjH,

quamvis quoque lauta ipfisftipendia feudaque

concederentur, ^non ideo tarnen illis, utpote Regii mu- neris ac beneiielis erat integrum, comitiis intereße uni- verfalibus> in quibus publica Regni negotia pertraftaban-

tur*quod quidero jusad foium populum pertinebst» Quod

forfan

❖ > *7 ( &

forfsn ante oportuif' monulfle, hic verbo dicendum, per .

populum non figniücari quöscunque velinfimoe fortis & de plebe hozTiines, led ejusmodiomnino, qul fui efTent arbi-

trii, ideoque

mån

for fiq adpellati^ quive fuse patresiarni- lisejbona pöflidererttf fiindosque proprios, in quibus quod

domlcilia fedesque fixsraot, Odalmän, Bänder vocita- bantur: &5 his quidein _origlnem debet nobiliurn in patria

ordo. Ad hsect^mpora referri fölet didinélio illa3 quse inter nobiles reales, ut dicuntur, &perfonales obfervari

fölet. Hls quorurn perfonis adhserefcebat nobilitas, nec

ad'jpofteros transmittebatur, adnumerandi fuerint tamJar- lii, Herferique, quam auitci Regii, Hirdmen, quos lon¬

go ordine recenfet jusvet.aulicum, ut Stollare, HirdHi-

ori, Steikare, Merkisman, Drotzet, & ipfiquoqueSpe*

hingt, feu Regisconfi liarii, quibus ßngulis, quod modo

de Jarlils innuimus, nulla cafenus permitfebanturin po-

pult conventibus fuffragia; nid quatenus & ipfi proprios fundos ailodiaque tenereat. Ad nobiliurn vero reaiium ordinem tili proecipue pertioebant, quos fub populij ad- pellatione generalitfri defignavimus.

Explicatis hifce ftriftim ^, in quo maxime conftiterit

Ivarica ftatus' ac regiminis converfio, haud difficile erit

judieafu. Nimirum cum praecedente fub periodo, populo

non eflet integrum nifide rebus ad fuam fpeélantibuspro- vinciam cum Regulis agere, his jatn interemtis, iile na- turalifu& libertati eft redditus, fublatoque, quod obtinu-

erat ante, inter cives medlatos atque imrnediatos difcrl-

mine, folum Upfalienfem Regem agnofcens , cum illo publicos celebrare eonvenfusde negotiis, quse tofciosf Re¬

gn! ftatum ac falutem tangebant, & captare confilia & de-

cernerepotult. Cujus quidem rei ^non illuftriusaliud no-

verlrhus exemplum ^{^} quam quod i;exhibet SturlonI-

ees , a.<åa percenfendo comitiorum fub OLAVO Skaut Konung habitorurol, quaclicet ad fequentem Lodbrochida-

C tum

& ) i8 C #

rum 'epocham' pertinere videantur, huic tamen noftras

multunre affundere luminis, haud diffitebitur, qui adten-

tius confideraverif. Ut _quse breviter differuimus, in pju--

ca conferantur, dicendurn, ^exMonarchia, quarnfub Yng- iingis clrcumfcripferar Optimatum auélorifas, faétam efFe fub IVARQ Monarchiam democratice temperatam,

§. VIII.

Ad fpeciaHorafj defcendere & prsecipuas IVARI ^res geflas contemplari, jam non;ingratus Föret labor. Dolen-

dum vero, plurima

jfeorum,

quse de ils memoriae!jforfan prodita funt, ^{aefatem non} tulifle. Ex pauciflimis, quse ad nos pervenere, id unurn filentio non duxi involven- dum> IVARUM eadem, qua flagrabat decefFor, du<Rum regnandi Iibidine, fundamento, quod jecerat ille, nova

fuperfiruere molimina haud intermififte, Dania eum ifto

tempore non uni Imperantl, fed pluribus fubjedla eflet Regulis» inter quos HELGO & HRAiRECUS fratres fu-

ere, Svecico potitus Imperio, huic etjam Danicum, ex nafcendHorte ad Fe aliquo mododevoluturn, adjungere apud animum ftatuit. Quam rem cum armis afque aper-

to Marte prsepropere nimis adgredi non duceret conful-

tum, fraude ac dolo & Regulorum denique internecione,

tentare decrevit: artes INGfALLDI imitaturus, & in eo

etjam illi fimilis, quod filiam unicam haberet AUDUREM Djupaudgam, quse tarnenab Ingenio ASÄ muitum

ablodit

IUius interprocos nomina profefli funt fratres Dani HEL»

GO & HRAiRECUS, quorumhuic in vitans, ut quse al-

terrfavebat magis, in matrimonium collocat pater, verba

dans HELGON!_r cauflatusque ålieniorem ab Ülo, quita*

menlfibi maxlme placeret, fillse animum. Mox injeda

genero fufpicibneadulterii ab HELGONEcomrmflLquan-

quam ementiti, segrum illius peéhis tot verfat modls, ir-

ritat adeo laceffitque,!ut tandem immani concitus iravio»

tatamque conjugii fanåitatcm ulturus HRAiREC US, fra-

srems

❖ ) »p f $

trem\ !n Inftltuto anirni caufla armorum JudoInerrnera ,

hafta confoderet. Tum _{vero, quas} regerat hadlenusfen-

fa mentis & conUlia IVARUS, apertius prodere, & u'tio-

nem Ci=edis amici, cujus ramen ipfe fuerat au<Ror, obren-

tui fumens, in generum arma movere, eumque ex infi-

diis cum toto exercitu casdere. Haec fuit IVARO adeurt- di imperii Danici via, quod continuo forum occupavir&

cum Svethico conjunxir. Interim filia, fuae fecurirati a

patre ac mariri percuflore timens & de prole, quam ex HR^BRECO fufceperat, foliicitä, in Gardarikiam, Rus- fiam hodie, cum filiolo confugit, hoc velur in afylo a

parris infidifs artibusque luta/uturaj ubi haud ffiöltopoft

RADBARDO Regi fe junglt matrimonio. Sed vero &

Inde cauflam novorum rnotuum poftea qusefivit IVARUS,

ad omnes forfan intentus occafiones infatiabileni dorni- nandi aviditatem explendi, imperiique fines, quousque fieri unquam poflet, proferendi. Scilicet praerexeba£nu¬

ptiasfilise, fe infclo ihvitoque, ^cum RADBARDO con-

ciliatas, re autem vera animo videtur volutaffe, _{qua po-} tlRimum ratiorie in Gardarikiam invaderet, eam quoque fuse fubjecturus prsepotenti jam tum &: patenti latiffime

dominationi, Hsec autemultima illius fult expeditioatque ad interitum fatalis. Copias cogit& inftruéla clatle balti»

cum transmiitit _{mare, eumque} jam in ^eo e/Tet, ut in Ruflicum litus adpelleret, infornnio territus, ^ex quoani-

mus tpli nonnifi mala presfagiebat> de ^eventudefperans^,

ut ferebant ifåius feculi & mores & religio, fe in mare dedit prascipifem aquisque eft fufföcatus. Hunc habuit

e vitajjexitum IVARUS, inter potentifiiaios Septentrio-

nis Monarchas utique referendus, cujus gefta? res pluri-

raa?, fl ex feculi, quo vbiif, labe ceftimandce, niagnarn

ac immortalem lpt1 peperere nominis famam, fi ad ^vert juftique & sequi ratlones exigantur, ab eo, quod ad re¬

darn ducit gloriam immortalitatemque, abfunt quam lon»

C 2 gifii-

% ) 20 ( £

giffime« Hoc vero pofentifiimum imperium adfJIVARI

ex filialpofteros per integrum, & quorl excurrit, fecu-

ium eft propagatum, qui fub foclo regimine iilud indivl-

♦ ium tenuertint,donec polt Lodbrokii mortem difcindere.

tur. iVARO _narnque nonnifi una, uti dlxknus, fult fi-

lia AUDA, qu& bis ^{nupta, ex} HR^ERECO genuit HA- RALDUMy.Hilåetan cognominafum, ex RADBARDO

autem RANDVERUM, quifratres uterini fceptra ab avo materno rety&a fimui rexere. RANDVERI fillus SiGUR- RUS'ilw^, cum HARALDO primum, dein ^cum iliius quoque filio EfSTENG Be/i commune habuit imperium.

Eadem quoque Regni focietas intar EISTENUM Be/i in- tercefRt ^ac RAGNARUM Lodbrok, quitandem poffc focii

fata folus imperium obtinens, gloriam Ivaricae domus fuftinuit, novse ipfe famiiiae Lodbrocfiidarum auäor.

Tum ^vero in partes diductum Regnum ex amplifiima

Ifthac patema hsereditate Svecia cedit

BJÖRNONI/<rr-

rei lateris9 SIGURDC Angviocuio Dania, Anglia IVA¬

RO & HVITSERKO denique, quae ad Gecmani-

cam orientalernque baltici maris ^orampo- fitas erant provinciee.

TANTUM