COLLDÉN VITA

*7 VITA

Ε Μ Ρ O R A G R I I

EPISCOPI STRENGNENSIS

QUAM

VENIA AMPL. FAC. Ρ ΗIL. UPS.

p. p.

mag. OLAVUS J. COLLDÉN

ad sciiolam triv. ge v ali ens. conregtor vicarius

et

JOH. ERICUS GÅLLSTEDT

uplandus

IN AUDIT. GUSTAVIANO, DIE XIII DEC. MDCCCX.

H. C.

U Ρ S A L I JE,

litteris typographorum academiä

Stenhammar et Palmblad.

stailmåstaren

VÄLBORNE

herr NILS MALIMERFELD T

OCH

DESS FRU

B. MARIA MALL

född OLDENBURG

Eder, Mine Välgörare, helg-as' dessa blad. Ansen detta tillegnande

såsom vördnadens och erkänslans otvungna gärd åt Eder godhet*

Gore Himlen Edra dagar lyckliga I Detta är foremålet for mina

varma önskningar,

JOHAN ER. 6ALLSTEDT.'

VITA

ERICi GABRIEL IS EMPOR AGRII

EPISCOPI STRENGNENSiS.

Infcer ^{ciaros efc de Eccleira} litterisque bene meritos,

quos tuiifc patria noftra, viros, infignem fuo tempore promeritus eft Iocum Epifeopus Sfcrengnenfis Et"icus Ga-

brielis Emporagrhis. Natus fuifc in Paroecia År i un da Ge-

ftriciae anno 1606, ubi Pater ejus Gabriel Erici Empor a·

grins a) Paftoris snunere fungebatur. Juvenis admodurn

et annum XIV tantum ingresfus paternam reliquit do¬

rn υ 111 , et, ut tune tempora erant5 mature Upfaliam

misfus eft, licet dudum in litterarum ftudiis haud parmn

verfatus, et gravitate morum infignis. Ibi, ut mem«

brum Nationis Geftriciae, Civibus Academicis adfcri-

A ρ tus

a) Hic Gabriel Erici Emporagrhis natus erat in paroecia Thors-

Sker Geftricise anno 1565, in ordinem facrum cooptatus 1590; Com-

minifter adhuc in Thorsåker 1593 decreto Concilii Upfalienfis fubferi- pfit; ^a facris ad exercitum proelio Stängebroenfi 1598 interfuit.

Paftor deinde conftitutuS' 1601 in Årfunda, commigravit demum i6is in Fittja et Hjålfta Uplandiae, quod munus ibidem aggresfurus obiit d.

18 Maji 1632. Filius erat Erici Svenonis, qui etiam, Paftor in ThorsS·

ker, decretum Concilii Upfalienfis nomine fuo fignavit. Mortuus eft

1612 reliftis ₄ liberis, tribus fcilicet filiis et una filia, qui quidetn

omnes Emporagrii nomine infigniebantur, ab Emporium torg et ager

Sker, quod nomen folo natali Torgsåker tunc temporis erat. Vide

Praepofiti Er. Alrot Disfert. de Geftricia Ρ. I. pp. 35, 42, et CI. Abw

Hiilphers Beikrifning om Geftrikeland, Herdaminnet, pp. 17-19.

ptus b) d. 13 Febr. i6ig,.alios XfII anivos cöinmöratfotur,

antequam i'u mm os in Philofophia honores ämbire fe dignnm cenferet. Rite demum ^a Facultate Pbilöfophica Upralienii examinatus, Magifterii honore audtus eft d. 8 Marfcii 1632, in Promotorum numero Primus c). Ante-

cedente vero anno ab Äcademise Redtore Magnifico Pr-o-

fesfore Regio ^et Skyttiano, Dbétore Johanne Loccenio, publice et folenniter coliaudatus eft nofter in disferta*

tione fua graduali carmine hoc gratulatorio:

"Ingenii clotes in te admiramur Erice,

"JMon parca Mufse quas tribue e manu.

"Ingenii at dotes mores poliere probati:

"Fecére hinc Muße te Charitesque funm..

?sHinc geminum punétum, dotfti nomenque mereris,,

"Hinc Phoehi, capitis ferta parata tu©.''

Transa<5tis ita feliciter Äcadernieis Iaboribns, _pere-

gre proftcifci conftituit. Huic propoiito indulgens, nec

non Reginse Christine dementia et liberalitate ma·

gnopere iublevatus, exoticas A< aden ias in Germania,,

Hbllandia

Anglia ^et Galiia vifita vi t. Rebucem ja 111 in patriam Upfalia iterum excepit, ubi pritnum Academise

Secretarius anno 1633 d) conftitutus eft ^, deinde Adjundtus

FaculCati Philoibpbicae, tum Phyiices Profesfor d. 6 Sepfc. 1637, poftremo Tiieologise, Ptofesibr. ^ec Paftor in

Börje

b) Vide album Nåtionis Géftricise Jok. Einbergs befkrifning om

Up fa l a pp. 183, 205. Joh. Péringfooids Monume nta Ullcr. p. 244 et Airot Disfjert. de Gefrricia P. TI. _{p, 23.}

c) Vide Profesforis Doét. Pet. Svedelii Programms ad Promot.

Magiftr. Upfaliae Τ79Ϊ. datum d. 15 Juni?, ejusd, a.

ά) Cfr. Tidningar utgifVie i Upfula 1773 J'jn· Ν·'° 23 P· J8i. -

Börje d. ^-50 Januar. 1641, et iimul cum Profesfore Mag.

Jfmb'le Nicolai Bringio Infpeftor Bibiiothetae 1644 0·

Ciarus admodum infigni doft ina in Theologicis et Phi- Ioi'ophici.s P o tes for ^- Emporagrius ^, percelebris etiam fui temporis Concionatoi <fuit iacer. Ideo a Serenisfima Re¬

gina Christina anno 1645 d. 9 Aug. S:se R:ae M:ti a Sacris Supremus clementisfime ^vocatus eil. Hoc mu-

nere, quod ilatim capesilvit, omni dein, qua decuit, gravit-ate f) et dignitate defunftus eil. Anno 164g d. 16 Januar, promotus eil Upfaliae Theologiae Doftor, ordine

tet tius. Ex votis unanimis Ecclefiae S:ti Nicolai Hol¬

mieniis, a S:a R:a Mite, d. 20 Decemb. 1649, eonftitu-

tus eil Pailor Primarius et Prsefes Coniiilorii: iimul

tarnen jusfns res factas ad aulam procurare et curam Ecclefiae aulicae, ut antea, gerere. Prsefcer folita et innuniera fere, quibus hoc tempore obrutus erat, offi-

cia, adferri meretur: Emendatio rituum et facrarum

caeremoniarum d. 4 Maji 1651 a Regina illi cormnisfa.

Hoc tarne n op s ob causfas, quae nos fugiunt, ^usque

ad menfein augufli anni 1655 difFerre coaftus eil.

Ad cleinentiam Regis Caroli Gustavi non modo

-A 2 No-

<?) Tam ex defunfti Epifcopi Londini Scanorum Reverendisiimi

Doft. OL 0. Celßi coileftionibus manufcriptis, hiftoriam Bibiiothecse

Academicae TTpf lienfis iiluftraturis, quam ex litteris colleftis Caroli Chrißoph. Gorwell, ^per viginti annos, fcilicet a 1626 ad 1646 haud

inufitatum reperimus, binos profesfores fimul cum Bibliothecario, Bi-

bliotberae Academicae infprftores füisfe.

/) Uti en Predikan ikall han alfvariigen hafva fqrehSllit Drottnin¬

gen, derfore att Hon i Kyrkan och under Pfalmernas fjungande har iåft i Ovidius

Propertius, Cätullus med flere profane Auftorer, en¬

ligt Kongl. Hof-Predikantens och Proftens i Arboga Herr Doft. Aron Wefiéns uppgift uti "Svenfka Kongl. Hof-Clereciets Hiftoria, I Del. i

Afdelning" 651.

!

4

Noftro patuit adifcus, verum etiam Regi familiäres faepe-

nuraero dedit litteras. Cura inftituendi Principis Suc-

cesforis in Religione illi erat demandata ; ut etiam in-

junftum iibi habuit, Regem, in ultimo ejus morbo, ccn*

iblari et fanftisiimis Reiigionis Chriftianae ^doétrinis fuf- fultum reddere. In comitiis, _quae annis 1660, 1664 Holmiae habebantur, grave erat Ordinis Eccleiiaftici membrum, ita ut, nulla res majoris ^momenti g) fine ejus confenfu perabta esfet. Hoc etiam tempore libris

editis et icriptis Epifcopi Doétoris Johannis Matthice

acrius fefe oppofuit h). D. 26 Aug. an. 1664 Empora- grins tandem Epifcopus Strengnenfis conftitutus eft in comitiis Holmienfibus ejusdem anni, et die 28 fequente,

Dominica XII:ma poft Trinit. in Templo Sancfti Nicolai Epifcopale pedum _{recepit ab} Epifcopo Lincopenfi Mag.

Sam. Enander, Rege, Senatu Ordinibusque Regni sftum praefentia fua condecorantibus. Haec comitia finivit etiam Nofter concione facra in textum ΕΓ. _41: 8-14.

Inter dura fata Epifcopi Emporcigrii referre fas eft:

Iilum a. 1647 ^necem i) , a Leétore tunc temporis Gy-

mnafii Holooienfis Chrißophero Bisbechio, in ipfo templo

arcis Rcgise, Reginae intentam cum discrimine vitse evi- tasfe. Incidit Nofter _porro in inimicitias Pracpofici Mag.

Andrece Arvidi, Paftoris in paroecia Öfter _Hanninge, ex

quibus jurgium adeo infame ortum eft, ut anno 1671

R :se R:ae Mrtis _tutelam precari haberet necesfum. Fes- fus denique laboribus, ^tarn ad Academiam _quam in Ec-

cle- g) Vide Sam. Loenboms Hijtorifks. Märkvärdigheter, ² Del, ρρ, 3Τ > 39« 48'

h) De quibus Doftor Wegen 1. ^c. ρ. 531 et fequentibus diffu.

fius agit.

i) Cfr, Linköpings Bibliotheks Handlingar, 2 Del, pp. 92, 93.

5

elefia exantlatis, quod qnidern opHtne teftantur Scripta ejus varia heic inferius ailata, hic dodlus et disfertus vir

d. ₁₄ Martii 1674 diern fupremum obiit, et deinde iii Templo Catbedrali Strengnenii fepultus eil.

Nuptias celebra vit Doft Emporagrius:

simo" cum Sara Simtelia, fiiia Paftoris Mag. Erici Simtelii.

a:do d. <; Nov. 164g cum Elisab. Paulina, filia ArchiEpi- fcopi Upfalienfis Doél. Laurentii Paulini. Ex his dua-

bus uxoribus quatuor procreavit liberos.

Ε primis Nuptiis fuere:

i:mo Catharina Emporagria. Nupta 1653 d. 27 Febr.

Archiatro Reginas Chriftinae Svenoni Broms. Defun-

<fta 1657.

2:do Elisab. Emporagria. Inivit thalamum cum Epi- fcopo Arofienfi Doél. Johanne Brodino ^a 1658 d. 16

Nov. Mortua 1660.

3:tio Gabriel Emporagrius. Natus 1639 d. 11 Maji. Hi-

iloriarum Profesfor Upfaliae, nobilitatus eft d. ig

Aug. 1668 nomine Liljeflycht, et eodem anno nume-

ro nobilium receptus. 168S conilitutus eft judex provincialis per Weftmanniam, DalecarJiam et tra- élum ad Magnum Cupri-Montern. Vitam demum

finiit d. 18 Decemb. 1690. Filiis cbus ^{ ftirps etiam

haec generofa cum illo exftindla eft. An. 1670 d.

27 Julii nuptiis fibi junxit Mariam Bjormklou, filiam Regni Senatoris Matthice Bjorenklou.

Ε

i 6

Ε fecund is:

4:to Johannes Emporagr.ius, qui in tenera: aefcafce aiiimam ipitavic Åj.

3;tio cum JißKß Depehen quse anfea bis fuit nupta , primo

fcilicet Prfjtori in Ecclefia Germannica Hoimienfi Jo-

hanni Gerdessen, et Heinde Mercafori cuidam ibidem

Johanni "Ludvich l). Illa o b i i t an. 1668.

Ex Scriptis Epifcopi Emporagrii enumeranda funfc :

1. Difputatio Pfychologica Λχίί de Anima "Rationali fub Praeiidio Joh. Chesnecopheri. Upf. 1626 in 4:70.

2. Brevis admonitio confoiatoria ad obeundam, pio intrepido et conilanti animo, mortem, quura peftilentiaiis

liioF-

k) Vide von Stjernmans Adeliga 'Matrikel, 1 Del. p. 604, et Ej.

Svecia liluftns (Mfcr. in Bibliothfeca Acad. Upf) Artic. Lilljtflyckt.

0 C.fr. Archi-Epifcopi Doft Haqu.· Ssegfl Sverfka Kyrko-ΗίΠο- ria, a Del. _pp. 337338 ; von Stjernman-Bibliotheca'Sviogotbica T. 11.

pp. 645, 646; Epifcopi Doft. And Oiai Rhyzeli Epifcöpofeopia ^, r Del. _pp 228» 229; Nytt Förråd af äldre och Nyare Handlingar i Nordifka Hiilorien , 1 Styck. ρ. τρ; Tidningar ifrån Upfaia 3777, P*

163; Georg Gézeiii Biograph. Lexicon öfver namnkunnige och iårde Svenfke Mån , 1 Del, p. 273, famt H. Doftor iFefténs Hof ^- Clericiets Hiftoria , I Del. τ Afdeln. _pp. 650-659, 667 och 668, Quo nuper cita-

to loco pp. 652-655 inveniontqr: 1) Drottning Christinas bref till Doft Emporagrius om Kyrko-Ordningens cfverfeende, dat. Stockt},

d. 3 Maji 1651. 2) Transfumt af Doft. Emporagrii underdåniga fkrifvelfe till Konung Carl Gustaf, rörande famma fak. 3) Ut¬

drag af ett ytterligare hans -bref i detta åmne, dat. Stockh. d. ₁₇ Nov. T955. — famt 4VTransfumt af ett defs bref, dat. Stpckh. d.

24 Julii 1658» angående Hans Kongl. Höghet Kron-Prinfens Chriften-

doms kunilcap. Prseterea Doft. TFeflén feptem collegit epiftoias origi¬

nales ab Epifcopo Emporagrio fcriptas annis 1655, 56, ⁵⁷ et 58 ad

Regem Caroldm Gustavum.

/

morbus omnibus totius Regni Sveciae civibus Änno a

Nato Salvatore 1629 minabatur. Upialiaeé 1629 in q:to.

3. Difputatio Philöfophica de rerum durat/one in

genere et in fpecie de Tempore Phyfico, fub Praeifdio

et Moderamine Martini OL Stenii, p o Magifterii Philofo- phici gradu, ejmque priviiegiis confequendis. Upf. 163t.

4—15. Disfertationes var. argument, fub Praefidio ejus ventiiatas. Up il ab ^anno 1634 ad 1645 m)>

16. Oratio, in qua Tyrannidem Pontificiam, quae Divum Gustavüm Adolpi-ium Magnuml non fine in- iigni Ecclefiae et Reip. darnno, contra omnium fpem et exfpeftationem de medio fuftulit et martyrio Corona vit,

eft pie deteftatus, ut debitam erga Ejus Majeftatem de-

clararet gratitudinem. UpiV 1636 in Folici.

17. Difpntatio Synodalis (VI) in Sextum Äuguftanse

Confesfionis Articulum de Bonis Renatorum operibus in Synodo Änniverfaria Dioecefis Upialienfis. Refpondent:

jfoh. Andrew Nybe lins, Pafh in Vallentuna, Eric. Erici, Com-

minift. in Skarpiofihid. Nie. Henrici. Kempe, Comminift. in Knutby. Upf. 1644 in 4:toc

18. Mefchodus Theologise, eller ett kort forilag, huru

den Chrifteiige Trones Artikier kunna — fammanbindas

• - ·

och ßiola predikade varda uti Drottning Christinje HåfF- Forlatnbling etc. Tryckt i Stockholm af Petter

von Selow 1647 n).

19°

m) Quarum tituli' referuntur in Catalogo Difputationtim Profesf.

Liden Sett. ^f. pp. i7r. 172.

n). Hsec Epifeopi Emporagrii Methbdus concionandi inter ^raros

in Svecia iibros merito numeratur» non tantum ideo, quod ignota

fuerit Schfßero, von Stjernman, Stricker et IVeflén Ii. cc. quin po-··

8

ig. Oratio Nuptialis, eller Bröllops-Tal, fom ^{- - -}

blefF hållet uti Saalen uppå .Stockholms Slåtfc then ₃ April år 1649. Tå then Hoghborne Furfle och Herre, Η. Christianus Augustus , PfalfczgrefVe vidh Rhein

i Beyern - - - blefF folenniter fammänvigdh medh then Hoghborne Furftinna och Fru, Fru Amalia Piåltz-

grefvinna vidh Rhein i Beyern ^etc. Tryckt i Stockh.

år 1649.

20. Bröllops-Tal, då Konung Carl Gustaf vigdes

med Drottning Hedvig Eleonora på Stockholms Slåtfc d. ₂₄ Oél. 1654. Tryckt i Stockh. 1655. Hane etiam ora-

tionem t eticuerunt: Schefferus, v. Stjernman efc Stricker 11. cc»

21. Orationum Holmiae habitaruin Triga.

I. Oratio foiennis et votiva, diéta Regi Sveciae Carolo Gu-

Stavo et ejus Regi3e Conjngi Hedevigi Eleonora,

in Gymnaiio Holmenfi ^an. 1654 d. 22 Novemb. oj.

II. Oratio grata, pro reddita pace.

III. Dedicatio Confiftorii Stockholmenfis, diéla in confes- fu Epifcoporum Regni, Sacri Urbis Miniflerii, Con- iulum et Senatorum, aliorumque doélorum virorum die

24 Oötobris Anno 1651.

22. Program vid Theologiae Le&orns i Stockholms Gymnaf. och Paftorns i Riddarholmen, Mag. Andr.TolL ftadii Begrafning; dat. Stockh. d. ₁₄ Aug. _1659.

23 — 50 tius quoniam inter ^pauca reperiatur feripta, ^quse ab anno 1625 ad 1647 ex officina Rusfici Typographi Ρ et. von Selorv edita funt. Vide Hill. O. Alnander Artis Typographien (Upf. 1722, in 8:0.) Svecia pp. : 31 Praef. ^, 39. Fab. Torner, Refp, £f0h.

o) Cfr, Biblioth, Hift. SvioGoth. Carol, Guß» Warmholtz.

9

23 — $ο· XXVIII Conciones funebres a Noftro habitae

et editae ab ^an. 1643 ad an. 1671; ^quae quidem ^ornnes in

Bibliotheca Homilet. Joh. Chrißopk, Stricker enumeranfcur.

Ρ. I. _{pp. 39-41} pj.

51. Bekånnelfe om Konung Carl Gustafs , glor-

vyrdigft i åuiinnelfe, fahl, hådanfård ifrån denna veride-

ne. 1660.

52. Pofifciones et Antipofitiones de Difeiplina Eccle-

iiaftica. Holmise 1661.

53. Confiftorii Sfcockholmenfis ju fl ^a efc extorta De-

fenfio Antipofitionum de Difeiplina Ecclefiaftica, Holmias

d. 29 Nov. 1660 inb filentio, quod volebat fperabatque

före perpetuum, editarum, contra revendisfimi viri ac

Domini, Dn. Johannis Matthice, S. S. Theologiae Dotfto-

ris Celeberrrimi et Epifeopi Strengneufis gravisfimi Po-

iitiones auétius et emaculatius editas Strengneiiae i66r.

Holmiae 1662. anonymus q).

54. Likpredikan öfver Anna Daniels Dotter Fromme,

KyrkoHerdens i Tjula och Sundby Erici Olai Huftru.

166?. Heie allata eft quoniam deßderatur in fcriptis Schefferi, v. Stjernmän, Stricker et Weßen 11. cc.

55. Catechefens enfaldige Förklaring, effcer Bookftaf-

wen, medh underfogade Böner. Tryckt i Strengnås

5669, 19 ark. Hic liber prohibitus eft praefertim ob ex-

B plica-

p) Viginti harum in duas partes divifae fub hoc titulo in publi¬

cum divulgatse funt: Erici Gabrielis Emporagrii |Decas Concionum

exfequialium, thet år: en Flåck äff io Lijkpredikningat uppå åtfkillige

tijder håldne ofwer förnämblige Dodha. —»Decas altera , thet är then

andra Flåck af 10 Lijkpredikningar &c. Tryckt i Stockh. 1653, 1660.

g) Vide von Stjernnman Centur, II;da Anonymorum p. 35,

10

plicationem prsecepti "Hund dr thå lhet, /om X Decalogi, Lagen förbjuder nbi qnasftio Jkola illa begäras oceurrit: ?'*

Refpondetnr: ''Ens näfias huftro, Oxa etc. thet är hans loos-

"oren, eller rörlige egendom, ehwad _nampn han hafwer, ajf

"hwilken hufirun är thet fornämßa ßycketf Haec vero defi- nitio uxoris graviter admodum ofFendebat Reginam vi·, daam Hedevigam Eleonoram. _{Exllant etiam alias}

res in hoc libro valde iingulares: ^e. _{g. H. 5 pagina Ver¬}

la; — Η. 6. — et Η. g ρ. verfa r).

56. Taalmans och Brndewignings ^Book, hwarutin-

nan warder för minnetz fkull allenaft affi ijtad hwär.t och

ett taal och Oration fom åhre i åffanhrte beggie tillfållen håldne i fornåmblige Bröllops högtider i Kyrkian eiler

på Brudehufen _{1650 -1669. Mfcr. in} Bibliotheca Re¬

gime Academiae Upf.

57. Förklaring ofver de emot Bilköp Emporagrii Ca-

teches inkomna påminneifer 1669. Mfcr. s).

58. Commentarii in'Libros Paralipomenon 3 Evange-

lii Daminicaiia et Feftivalia. Mfcr. t).

r) C fr. Hift:. Librorum prohibitorum in Sveda Spec. ^r. Praef.

Sam. _Sammendrag ä?. Λ Inan _{af Svea} dir, Refp. _Rikes Ρ et. _Hiftoria, Kindahl, Upf. 1764. Sv. Lagerbrings

4 Del. ^{2 Afdeln.} _{p. 124, et} Hift. Librorum Catecheticorum in Svecia, Pars Iii. Praef. Georg. Fr.

Fant, s) Refp. gfac. Vride Repertorium Brakenberg, Benzelianum Upf. 1795. Profesf. Lidén. p. 38» 39·

i) Cfr. Schefferi Svec. Lit. pp. 147-150 ; v. Stjemmans Bibliotb.

Sviog. T. II. _pp. 646-651; Stricker Homilet. Bibi. 1 Del. _pp. 39 Ü.;

Doft. Weftén Hof-Clericiets Hift. 1 Del. 1 Afdeln. _pp. 660-667 ^ ^a' talog. Librorum Bibliothecae Academiae Upfalienfis p. 264.

T h e*

T h e Γ e s.

I.

Aloralitatis ftudium ejus putamus ponderis, ut id folum cuique

iti civitate verum et justuin confiituat pretium et honorem.

Mireris igitur tot gentis iucerefcentis däri individuorum clasies, quibus omnis deficit inilitutio ^, ubi moraJia fapiant principia, et

publica edendo fpeciffiina, aliis teilentnr lufficientem iibi esfe

de juribus et oificiis notitiam, fundamentum _{utpote, quo} ipfa

miiitur publica fides.

II.

In iitteris Jflc didbis eruditis tradendis, bene, quorum in- terefl, videant, ^ne Tironi, Grammaticalia nimium volvendo*

ipfe genius linguas, et fublimior ifiius _pereat gufius, III.

Qui vulgarem illam fufceperunt litern, utrum Grxcx Iitteras edifcendas a Novi Teflamenti fiudio commode inciperentur nec ne, diverfiim fecuti vtderitur, cuique bene obvium, principium;

il vero, ipfius rei difficultate ne laborent animi juveniles, ca·

vendum , in aperto credimus rem, quum prasterea Novi Foede¬

ris audbores a nativo vocabulorum uiu haud raro longius rece-

dentes, vocibus illius, ab eo apud Profanos, plane diverfuni

tribuunt fignificatum.

nr.

Qui in annalibus ni I _präster nudam rerum eventuumque narrationem deilderant, Hifloriam inter artes potius quam fcientias

liberales retulisfe videntur, Praginaticum, quem, ne mortua ilt littera, refpiciat quisque nefcienres finem.

V.

Hifiorica ideo juvenibus inllnuando, non tantum ad multi-

tudinem} quas memoria mandantur, ^{rerum, verum} etiam, ne

juflo

juilo reprehendaris, ad earutn causfas et effedus continuamque feriem, attendere fas eil.

VI.

Ut Soi naturse ab Oriente in occidenfem curfum _{fuum per-} agere videtur, ita lumen cuiturse generis foumani et litteraruin

eadem via propagatum fuit. Qux antiquiori asvo eodem collu-

ilratas fuerunt regiones, onuies imperii Turcici barbarie i mm er fe jam conipiciuntur,

VII.

Si ufum pyxidis nauncsc ante Seeulum XIV" ignoraverint

veteres, non video, _qua ratione in Infulas Fortunatas, Islaij-

diam et Groniandiam navigare potuerint.

VIII.

Spiritus nationalis cum Carolo XII in Svecia exilindus

eil. Fadiones et partium odia fub forma regiminis? quae poil

illum obtinuit, illum fuifocarunt.