• No results found

Det stora "Goslar-Relikvariet" i Statens Historiska Museum ej från Goslar! : ett brevutdrag

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Det stora "Goslar-Relikvariet" i Statens Historiska Museum ej från Goslar! : ett brevutdrag"

Copied!
3
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

Det stora "Goslar-Relikvariet" i Statens Historiska Museum ej från Goslar! : ett brevutdrag

Braun, Joseph

Fornvännen 1935(30), s. 311-312

http://kulturarvsdata.se/raa/fornvannen/html/1935_311

Ingår i: samla.raa.se

(2)

SMAHUK MEDDELANDEN

ETT BREVUTDRAG

DET STORA »GOSLAR-RELIKVAR1ET» I STATENS HISTORISKA MUSEUM E J FRÄN GOSLAR!

Med anledning av antikvarien C. R. af Ugglas' uppsats:

>Pendangcn till det stora 'Goslar-rolikvarict' i Statens Histo- riska Museum» i denna tidskrift 1934 s. 193 ff., där fört.

utgår ifrån don av Adolf Goldschmidt (i Jahrbuch dor prous- sischen Kunstsammlungon 1919) framställda åsikten, att re- likvariet ifråga ursprungligen tillhört domkyrkan i Goslar, varest han velat återfinna detsamma i ott inventarium av år 1298, har dr. Jos. Braun, S. J. (Miinchen) — den framstående kännaren av äldre tiders liturgiska föremål, särskilt sådana som falla inom guldsmodskonstens områdo — brcvledes till- ställt antikvarien af Ugglas resultatet av sina forskningar rörande ursprunget för Stockholms-musoots relikvarium, forskningar enligt vilka inga skäl förofinnas för Goldschmidts mening- i den mån den avsett att boteckna Goslar som den plats, där relikvariet närmast hört hemma (åtminstone under vid pass do sista sex århundradena förrän dot bortfördes till Sverige 1632); frågan, om var den faktiska ursprungsorten är att söka, måste, enligt dr. Braun, tillsvidare lämnas öppen.

Nedanstående brovutdrag meddelas mod författarens tillstånd.

Und nun dio Ergobnissc meinor Studion betreffs des Stockhol- mer Reliquiars.

1) Ein latcinisch und doutsch vorhandonos Inventar dos Roliquien- schatzes des Domos zu Goslar, dessen Abfassung nach don M. G.,

1

Deutsche Chroniken II 587, spätestens 1286—1288 ertolgte (ebendort 601 und 007), erwähnt weder das Nicolaus- noch das Servatiusrcliquiar. Allerdings hö- ren wir von dem craneum S. Nicolai, das man nach jenom Inventar zu Goslar damals besass. Es befand sich aber in einem scriniura(scrin), cincm Schrein, der auch noch sonstigo Reliquien enthielt.

2) Im Jahre 1294 wurde nach der Goslarer Chronik (ebendort II, 599) ein Haupt des hl. Nicolaus angefertigt. >In dem sulven jare (1294) undo bi der sulven tid alse dor bort Marien wart bowracht (angefertigt) dat hovod sunte Nicolai mit sulvcr unde mit golde undo monnigorlcige eddcl- s t e n t o

Monumenta Germanica.

(3)

8 1 2 S ,11 .i Ii li B M E Ö D E L A N D E N

3) Das Inventar, dem Goldschmidt seine Angaben: Caput s. Nicolai etc, caput s. Sorvatii etc. cntnahm, ist abgedruekt in Georg Bode, Urkun- denbuch der Stadt Goslar II (Halle 1890) 518 ff. Es ontstammt jodoch nicht, wie Goldschmidt irrtiimlicli angenommen hat, aus dem Ende des 13.

Jahrhunderts, was schon dadurch ausgoschlosson ist, dass in ihm Re- liquionraonstranzon (moiistrantiir) aufgefiihrt worden, sondern erst aus der Zeit nach 1523. Das bcweist der in ihm sich findondo Eintrag: Ost- enditur jiars ancipitis do s. Bonnone, quoiid.iin liuius ecclesiai prse- jiosito et delade ecclesia? Misnonsis episcopo, novo translato atque cano- iiisnto, quam jiartem vencrabilo capitulum ecclesise Misnonsis nostrte ecclesiie Iransmisit atque dono dodit. Denn die Neutranstcricrung und Ka- nonisation dos bl. Benno fand erst 1523 statt. Das Caput s. Nicolai und das Caput s. Scrvatii waren zweifellos ebenso Kopfreliquiare, wie das Caput s. Mattbie, inquo niagna jiars capitis ciusdem continotur, wel- ches gleichfalls im Inventar angefiihrt wird. Das Cajmt s. Nicolai ist iden- tisch mit dem hovod sunlo Nicolai von 1294. Das Caput s. Sorvatii muss noch später entstanden sein. Wann es entstand, dariiber fehlt es an einer Angabe.

Bin anderes Reliquiar, auf das das Slockbolmer-Heliquiar jiassle, gibt cs unter den 43 im Inventar verzeiclmeten Koliquiure auch nicht Insbesonders gilt das von den monstrantire, dio in ihm aufgefiihrt werden.

4) Aus oinom Vorzoichnis der 1617 noch vorliaiidoiien Reliquiaro (Kunst- denkmäler von Hannover II, 42) ergibt sich, dass dio beiden in Frago stehendon Rcliquiare damals noch im Dom zu Goslar sich befanden. Denn r-s zählton zu ihnon auch das »goldinc Haupt dos hl. Nikolaus» und das silberne Haupt des hl, Sorvatius. Dass sie »Haupt» genannt werden, lässt wiederum keincn Zwoifol. dass es sich bei ihnen um Kojifroliquiaro han- delte, nicht um jiyxid- öder ciboriumartigo Reliquiaro von der Art des Stockholmer und dos ihm verwandten Roliquiars im Halloschon Heil- tumsbuch, das in diesem bozcicbncndcrwoise Knopff ( = Knauf, Kugol) ge- nannt wird, nich heupt (Haupt) odör Hnisthild, wie die in ihm abgebilde- ten Kopf- und Bustcnrcliquiaro. Dio Angabe boi Halm und Borlinor:

Kojifrcliquiar in Kugolform ist nicht zutreffend. Das Reliquiar enthielt fiinf Roliquienpartikel.

Die Annahme Goldschmidt, es stammo das Stockholmer Reliquiar aus dem Dom zu Goslar, lässt sich leidor nach dom Gesagton nicht halton.

Ob sich seine Herkunft uberhaupt wird feststellen lassen? Albrecht von Brandenburg war auch Bischof von Halberstadt und Magdeburg. Ob vielleicht von dort das Reliquiar stammt? Vielleicht dass oinnial neuo Invontaro bekannt werden, dio uns Aufschluss vormittoln. Ausser Zweifel aber steht — und darin haben Sie sehr richtig gosoben — bestånden zwischen dem Stockholmer Reliquiar und dem Reliquiar des Hallcschcn Heiltumsbuches nähere Beziehungen. — — —

Jos. Braun, S. J.

References

Related documents

Fliigeldecken an der Basis etwas schmaler und an der Naht, von der Skutellumspitze zum Nahtwinkel gernessen, fast kiirzer als der Halsschild, glinzend, ziemlich grob,

Att bilder förekomma på båda sidorna af ett kors är ingenting ovanligt, det ser man under föregående tider ganska ofta exempel på, men att på ena sidan finna Kristus korsfäst

Denna sammanställning leder alltså, som jag antytt, till det resul- tatet, att codexbildens original och dess pendang i Stockholm just äro de båda dyrbara kärl med vart

35 Angesichts der vorcrwähnten Belege darf auch ein Grab von Erfurt, das nach der in ihm gefundenen Miinze nicht genauer zu datieren ist (Wer- ner a. Jahrhundert gesetzt werden.. 38

Vilka strategier utifrån Image Repair Theory och Corporate Apologia går att urskilja i Volkswagen Sveriges pressmeddelanden, Facebookinlägg och kommentarer på Facebook under

jungfrun, som var en myra, fick sitta uppe desto längre om aftnarne med Anne Sophies beting, så att den gamla icke märkte hur litet, som blef gjordt. Men Anne Sophie hade

unter den Quellenschriften S.. misch-metrischen Mischung hatte sich früh eine Mythe gebildet: diese Strophen idee wäre einmalig, sogar von Brynolphus selbst erfunden15. Die

Am Anfang dieser Arbeit habe ich mir das Ziel gesetzt, die Besonderheiten der Metaphern im politischen Diskurs und ihre Funktionen zu bestimmen und zu untersuchen, welche Konzepte