Dissertatio juridica de emtione et venditione; quam ... dirigente ... Dn. Erico Aurivillio ... publicum ad examen ... defert Gabriel Brinck Stockolmiensis ... in auditiorio ædis Gustavianæ majori horis diei 12 Maji antemeridianis an. ær. Chr. M.D.C.C.

J.N.S.S.T.

DISSERTATIO

_JURIDICA,

DE

TIONE

FT

Quam,

adnucnte

DEO,-confentiente

_{Ampliffimo Ordine JCtorum}

inclutcE Svionum Acadcmiae

_Upfalicnfis,

dirigcnte

Reäore

h.t.

,

Dn. ERICO

_AURIVILLIO,

J'

U. Liccntiato,

Juris

_que

_^omani

_Trofeff.

_Ordin.

publicum

ad

examen

eä,

qua par

eft

,

modeftiä

defert

-GABRIEL

©

91

_{3 97}

_£

_Ä

_/

Stockholmienfis,

in auditorio aedis Guftavianae

_majori,

horis diei 12

Maji antemeridianis,

An. aer.

Chr.

M. D. C.

C.

< UPS ALIS,

riR

Ο

»

plurimum

_ßeSlabili

_&

_amplisfimo,

Dn^SUENO

NI

Commiflarioru

m

ad

Thefaurum

_{publicum Regni Svionici,}

.

S

ANCO

vulgö diftutu,

Seniori,

_graviffimo

,

vigilantisfinao

;

Parenti fuo ,

omni» _quae

_{filium decet,}

_{obfcrvantiä,}

dum vita manct,

Paternum

Optime,

illum

α

cunis

amorem

ad

hoc

faVoremque,

usque tewpus

quo me,

amplexws

Tarens

es,

prrtdicaturo

mihi,

Perba plane

deefife,

non

eft,

qpod

ulld

_adficiar

_admiratione.

_Tantos

_{enim in}

_me

_cumulos

be-neficiorum

Tuorum congeßos fentio,

ut

animus

&

cala-Pius hicce eosdem Pel commemorare

_Jaltem

infufficientem

Je

fateri neceffe

habeat

;

cwm

memoria

ipfa

,

conti-7/Ädm

fieriem

emetiri

_conatura,

inflgniter

_tot

_α

Pia

_errare

_aut

Jemet

deficere clamitet\

Taceam jam piBum

& amiBum,

d Te abunde mihi

fubminiflratos

_{> taceam}

hilarcm Tuum

& amabilem in me

reflexum femper pulturn

_^

fumtuum

Jolummodo hic

contentus ero

mentionem

injecijje

_eorum >

quos

ad Vit

am meam

d Pulgi pcdettntim dijcernendam,

«-hetrime

_impendißi.

_{Jccedit & aliud}

_,

_ingrati

_ßlentii

ferrugine

neutiquam

obliterandum,

mihi

non

ita

du-dum

_peregrinas

_terrae

_{adeundi ingenti cupidine}

_flagranti,

XI?

_carisßme

_Tat

_er

_fuperflitem

_haberem

3

Veniam,

Viatica,

_{fumtus lubens porrexeris}

, ut non

minus

extra lares

_Tatrios,

_{intra eosdem,}

_ingenium

_excolendi,

wö-m aliarum

_gentium

_{vifendi, lingpasque}

_exoticas

addi-fcendi

occafionem aliquam

nancifcerer.

Hxc omnia die

noBeque

ad

aures meas

fufurrant

,

religionem

mihi

fu-turam _,

_&

_{V/W«w animi}

_ingrati

_me

_haudquaquam

epa-furum,

ft harte occafionem

e

manibns elab't

ßnerem

, <7«*

qualescunque Tibi

reddendi fuppeditare Vifa eß

♦ iocce videlicet

_tempore

faußo

utinarn

fidere

!

in

-Publicum Tuis

fumhbm

protru— do, Weitere

_{igitnr ferena}

_fronte

_,

_{Genitor dilectisßme}

,,

fruSlus

hofee

ßudiorum

meorum

qualescunque Tibi

facrost

fieri

y

qVos

filius Tum

in

vivis unicus

Tibi

fumma

animii

Veneratione

_ojfert.

_Cumque

_praeter

_cbartaceum

_hoc

_mu—

nufculum

in

_prxfens

nihil

fit

,

quod

Tibi

-Pater

Optime?

confecrem

,

praeter

amorem

reVerentiamque fummam,

obedientiam,

ut

haclenus, ita in

poflerum debitam

·

/«--fuper

nuÜo

non

tempore

fupremum

Kumcn

calidisfimisr

preeibm fatigabo,

ut

Te

Vegetem

femper

& Valentcmi

conferVet,

^ /w# ille

fit dies

,

diutius

Te mihii

invidens α mortalitatis hac

ßatione ad

_atema

gaudia

_per—

Interea

_{Carisfime Pater optime Valeas, &}

poß-hac

_etiam,

_«i

_antehac,

_amorem ,

beneVolentiam

opemque?

T/w/w ?i<w

fubtraheis

Filio

_TuOy

omni

_{obfequio &}

_veneratient

Tibi ad cintres

_tifque

_{obßrtftiJfwo9}

Gabrieli

$3tiHC£·

Eximie &

_Ornatisßme

_T>ne

_,

GABRIEL

BRINCK,

quam ab co usquc tempore ,

amiciflime

iSICK , qvo mihi propius

innotcicere

caepft

ticwta indoles tua, virtutes _{pulcerrirnsc,} & in

his,

juvenem maxime

commendans,

rara

modeftia, ingenium

minime _{vulgare, magna in}

_utiliflimis

_Dilciplinis ,

&

lin-gvis

feiendi

proficiendique

cupido,

aiTidua

in

ftudiis di¬

ligentia, &

hifee adminiculis, Divino

favore

,

etiam

iu-pra jEtatem tuam, parta

eruditio,

femper mihi amabilis

extitifti } eöque iftas tarn eximias dotes tibi cx animo fum _{gratulatus: tarnen hocce tempore, qvo}

_majus

_&

il-luftrius iftorum omnium, ac praefertim eruditionis tuae

in

publicum

edis documentum,eo

impenfius

mc

tibi gratulari

convenit. _{Neque gratulationem modo, fed laudes etiam,} qvas, uti

ab

omnibus

virtutis &

eruditionis

amatoribus,

ita

a me _qvoqve

_{meruifti fingulares,}

_nunc

lubentiflimus

ad-jicerem, nifi probe cognita modeftia tua jam

oftendiflet,

fe _magis

_{dcleäari laudes}

_{promeruifte, qvam}

_iisdem

mul-tis verbis onerari. In

_fpeeimen

_{vero hoc tuum,} juridi-cum, _qvod , non longo tempore elaboratum _, nunc

in

publicum prodit , haud fane immerito ego etiam

laudem

aliquam adderemj nifi hoc mihi primum occurreret pro-verbium, quod vino vendibili non _opt/4

ßt

/ufpertfa

hederd;

& _{praeterea fatis noverim} , fummae modeftiae tuee id

quo-qve grave futurum : qvamobrem aliis

idipfum relinquo

praeftandum.

Unum vero eft, mihi melius certe , qvam

aliis, _{cognitum , quod}

_hic

_{reticere non debco}

, me

cimcn hoc vere diccrc _poflc

_cflfe

_tuum.

_Ncquc

_cnimi hoc tu, a me multimodis _interpolatum , quod faciunt

quidam, qui, inftar graculi /Efopici ,aliorum plumis

exor-nata _{fpccimina iua in publicum cdunt, produxifti. Mihi}

cnim hoc _{tempore, quo primüm oblata mihi fuit} Dis-fertatio tua , propter onerofum, & multis variisque

nego-tiis _{interpellatum, Re&oris Academici munus, non ita ,}

ut _{volui, otium fuit omnia}

_perfpicere

_{: eoqve pleraque}

tU2, _{jam perfpc&ae, induftriae rcliqvi. Nunc uno}

alte-rove verbo Votum _{fubjicio: velit DEUS Ο. M.} honeftis-fimos conatus tuos _{profperos facere , in}

_{fui nominis}

glo-riam , Patriae commodum , Optimorum

Parentum

gau-dium _{, tuum}

_ipfius

_{debitum honorem}

, &

cmolumen-tum ! Vale.

Dabam UρS Α LI PL ,

die_{j.m,Maj.An.1700.}

ita _vovtt,

qvi tibi optime cupit ,

ERICUS

AURIVILLIÜS.

ErueHtiJpme,

Tolitiflimeque

One

,

GABRIEL, BRING

Κ

,

Amice honoratiifime.

Semper

felici

verum

ecjuidem,

tuarum

ut

fcis

fuccejju;

amicisßme

Jed

Vomine, Utari

_{nunc tarnen}

_impen-

foleo

ßus

Utor

y

illum

me

fruclum

amiciti<te

noßrce confecutum

ejße

^ ut

etiam

publice

qVeam

gaudium

meum

teßari.

Et

η

iß

_ßngularis

tua

prohiberet modeßia, dtcerem hoc

ejße

tem-puiyquo

deberem

animi

tui

pr^eclaras dotes

,

virtutesque

cete¬

rasmultis laudibus extollere. _Amantcerteboniomnes_eam^quct

in Fe

_eßy

_modeßiam

;

laudantfludia, plaufuque

excipiunt

pul-cerrimos hos tuos

_{labores, Scilicet is}

_eß

_felicioris

_ingenii

_Tui

foetta, qui

jam

in

luccm

prodit,

ut

facundiorem

laudum

tua¬

rum _{prAconem ne}

_{ipfe quidem}

_optajßes.

_Non

_enim

_cujusYts

eß

,

emtionis

Venditionisque

naturam

adcurate

rimari;

qV<e

heic

_fint

_{obligationes;}

_qu<epartes

_{Vendentis^quce}

_ementis,

_uter

prior

contraclui

_{fatisfacere debeat}

\ quoe

omnis

pretii menfura

communis &

_{idgenta alia. Cujus}

_generis

_funt

_cetera,

_qu<e

_ad

tamdifßcilem

_{qV*eßioncm pertinenty &}

_α

_{TV, Colitisßme}

_Vomi¬

ne_y

_rite

_{explicata exfpeclamus.}

Gratulor

ergo

Tibiy

&

quidem

ex

_{animoprogrejßa}

in

literis tarnpr<eclaros jgratu'or

quoque ο-mnibus

_Tuis^quibus

magno es

ornamento.

Ve

cetero

precorjvelit

TEUS

_Optimus

_{maximtisqueyOmmbta}

_tuis

_honeßis

_conatibus

porrofaVerel

Sic

_{referes aliquando Virtutibia}

_tuis

_{dtgnapreemia.}

TUI

Cupidiiümus

JuVem

Literii & monbtM _cultisfimö

Dn. GABRIELI

_BRINCK,

De

EMTIONE ET VENDITIONE

Difputaturo»

QUi

Otia

cupit

non

Aonii confcendere culmina

vita; defidiofa terat:

montis,

Sed

iubeat

_juges

_noäesque

_diesque

_labores.

Sic

voluit

_quasri

_cunäa

_labore

_DEUS.

Hinc

do&as

_{fingunt Mufas habitare Poetas}

Montes

frondoio

vertice

_confpicuos.

Qvo

via

difficilis,

mukisque eft

obfita

fpinis

;

Qvamque

labore

gravi

nos

aperire

decet.

Tetamen,

Ο mi

_{BRINCK,captum virtutis}

amore,

Non

hinc dimovit

_grande

_laboris

_{onus ♦}

Quin

_{vigili ftudioTu}

contra

audentior

ires,

Certus,

_qvod

_virtus

non

nifi fumma

petat.

Gratulor

_ingenium

_follers

_tibi

_{ad ardua}

_nato,

Quo

Sophias

penetras

fedulus

ima

adyta

,

Et voveo Themidos tibi

cedant coepta

fecundo

Curiu:ut confccnfo

_palmam

_Helicone

_feras,

Hocce rudi exitätum vem

gratulabundus

mißt

Eximie

_atque

_Tolkisßme

Dne

_Refpondens,

Amice

_integerrime.

Nil

juvat

ambiguo

licitari pignore

merces,

Et

ariivnum

variis

Atpraflatpretio

res

ut

mutetur

:

Quo

posfit

vendi

,

plura Ö

emi.

Elenius

id

,ΒϋΙΝΚΙ

_,facundo

ore,

Qui

lucra expretiis

indubitata

petis.

Tempora

qui

operofa

folitus

-mcenis

Elendere,

lucrofumnunc

opus

refers.

Tuus ex animo

Pereximie

_atque

_{Colitisfune Dne}

Amice&

_{popularishonoratifTime.}

Ε

β hoc

nes

focietas,

ädprime

&

_quo

in

Vita utile &

b<ec melius ßbi conßet,

necejfarium,

_commercia

ut

inter

homi-

quo-vigeant.

Dotefl

enim

&ßepiitsetiam folet

contingtre,

ut

in¬

termultos licetnuüum

_religionis,

_nulluni

_lingua«f

_morum

ex-ißat

commercium

,

ijft

fawew per ac

propter

rerum

commercia

firma

interdum

focietatejungantur. 2Vf-c inter diverfos

modo,

/ed

ιώζτ»

_eundemque

_{populum commercia, /c«}

potius emptio &

Fendttio inßituantur,

neceffe

omnino

eß

j

pree-fertim

cum

quibus

rebus

unus

civium

abundetarundem

alter

Velmaxime

_{indigeat. H<ec}

_quoniam

_{Tua, Ornatisßme Dne,}

dw/?/4

fimul

& erudita

Dißertatio

abunde

pertraclat,

e re

_eß

, ut ego

plura hic quidem adjiciam.

Jd

tantum

addere

_Volo,

_pnetcrire

_non

_poßfum,

_{Tf ßudio}

indu-firiam,

indußrid

Vir

tutem,

virtute

Vero

landern

peperißfe

Tibi

longe

maximam

*etiam

majorem

futuram

fe _VöVeo,

_{honeßisßimis}

_{conatibus Tuis}

_in

_poßerum

_quoque

for-tnna

_{adfpiraVerit}}

_{profeclo adßpirabit. Nam indußriam}

adjuVare ,diligcntiam

remittierare,

Φ

virtutem

honore

affi-cere

folet

ßupremum TSLumen.

Cut

Te

ad

_perennem

incolumitatem _äternumque

_duratwam

_felicitatem

com-mendo!

Tui officiolsiimus

Cap.

I.

Origo

emtioms

&

vendlt'ionls

d

_{pr'wus intim}

_deduifa.

XJantos

_dolores,

quan-tas

_calamitates,

_&

_{ut uno}

vcr-bo omnia _{compleftar, quanta}

_mala,

Jpluviam imicantibus lacrimis nunquam fatis

deftenda, lapfus milerabilis Protoplaftorum uniyerio _{generi hurnano attulit; cuilibetmor*}

taliumjqui vel primum facrarum

Pande&a-Tum titulum _{evolverir, aut conditionem fuam, lurnine rationis in}

lernet _{ipfum converfo, penitius contemplatus fuerit, luce meridianl} non _{poteft non clarius fieri. Tanta inter mala haud}

poftremolo-lo numerari _{debet, homini unicuique ad}

maturam aetatem

prove-fto fatendum _{eile, a tempore,}

quo lucem hanc primum adfpexit,

per vagientem fuam _{infantiam, gracilem pueritiam & inconllan·}

tem _{adoleicentiam, ie fuftentatum falvum confervatum fuilTe,} unice _{poft Deum T;0:M: aliorum hominum auxilio deberi. Ad}

quod & hoc accedit, quod poftquam ad robuftam aetatem homo _{pervenerit, per totum, quod fupereft,}

avo luo

deilinatum

curriculum, _{usqve dum}

FtJJs

fatis

rigidd

clauduntur lumina motte,

ea, quae ad vitam fuam tarn fuftentandam _quam

confcrvandam

faci-f®

2

w?

faciunt, ni perlre velit, magnis animae curis ipfe iibi·profpiciet,

gravibusque corporis laboribus comparabit, idque proh dolor ! ä lapius fui «quilll-mo punitore injunftum. Ceterum quid corporis

labores _{animaeque curas, ne vinculum, has ambas hominis partes}

tanto artificio Creatoris _{conne&ens, dirumpatur, omnibus Adami}

poileris tarn neceilaria queror? Si vel anima nunquam ceiiantibue

curis ie coquerec, & corpus laboribus continuo fudore madentibus vires fuas _{exhauriret, ad mutuam tarnen,ad quam impenfe}

ferun-tur, inter fe unionem rerinendam haud iufiicefent; Sed ni aliorum

ctiam hominum auxilium hifce curis & laboribus accederet, poft. exiguum temporis mifero tandem modo feparari, certo nihilominus cogerentur. Qyeftu ergo longe adhuc majore dignum plane

vide-tur, hominem animal ülud pretiofilfimum, ad imaginem divinam condituin,atque corpo;e nonminusrobuflo,quamexcellentirationeprae

ditum, folumfuae ipfius indigentiaefuccurrere nec fcirepolTe, nec

va-lere; cum tarnen aliud animalratione omnideftitutum, tametfi

tener-rimü _fit,cum _adoleverit, fineopereliquorumiuifimilium,advitamluä

neceiTaria facile fibi_{adquirere polIe,nonlemelnobis}

mirabundisintue-ri_{liceat; nosqueproptereaomnes, quotqiiotab Adamo origineducimus,}

irrationalibu§ _{brutisque animantibus multö magis miferabilescente·}

ri. Homo _{igitur multts deUnatin eß,qu& ad tor.fervaiionemvüa [u& funt ne~}

ccjfana, quibus tarnen natura funt inftruVa beftta, neque ißa fi'bi, nifi cpe aliorum

hominum, poteft comparare, _(a)

_Huic

manifells rei ilat.im ailenlumnon

praebens fi quis inveniatur, fed unum hominem polle quidem

fi-ne _{ope alterius confervari, imaginari fibi non dubitet;Is} ipfe^ä

con-lortio aliorum hominum remotum, omnibusqve rebus antea

auxi-lio eorum _{adquilitis deititutuip, folitarium lpiritum inter} animan-tia rationis _{cxpertia trahentem aliquem fingat, atqve condicionem}

ejus, qualis hoc in ftatu futura elTet, cogicationibuspercurrat: Tunc

miierrimum fane eundem _{omnium, qvotqvot terra gerit, rerum}

_vi*

ventium, non fine horrore deprehendet, _{atque ut unus} homo fine

aliorum auxilio commode iubfillere _{poilit,impofiibile eile, amba*}

bus omnino manibus concedet. Quoties enim in ejufcemodi llatti

coliocato homini _{graiTantium ferarum rabies ingentem pavoremin#}

cuteret! _{qvoties aut aere iaiviente, aut largum imbrem niveinve} nu-bibus deorium _{praecipitantibus, aut}

Dum

«8

?

ü

Τ)um multd in terris _crepitans

_{falit borrida ζrando9}

cum reliqtia

animantia

minora

latebras

occupando _, ßc majo*

ra pellibus plumisve ä _natura

conccllis

involuta,

_contra inju*

rias _{tempeilatum fe defendere poilent,}

_homini

_{nudo in nullo}

planitiei loco

pedem

figcre

audenti,

nec

praefidium

lilvarum

adverlus duriftimas hujusmodi tempeftates (ufficeret ! quoties

fiti _{fatigatus,aut}

_{praeterfluentem}

_{aquam avidus hauriret, aut}

im-brem litis levandae _{ergo hianti} ore captaret} Quoties fame

con-feftus , cum herbis eandem propuliare nequiret _, reliqua animan¬

tia _{gramine vefcentia felicitlima}

_prsdicaret,

_ßc

_tale

_aliudve

fimi-le ore recufante centatum evomens , in animal aliud converti,

aut itomachum (altem fe cum eo miliare _poffe , omni voto

ex-peteret l quoties etiam membris frigore torpentibus , Creatorem

fuum , quod ceteris animantibus plumas ßc pelles dare voluerrt ,

hominem vero nudum _{produxerit , injuftitiae} accufaret _{! Quid}

multis ? fi tempus perexiguum in hiice miieriis fummo _cum

taedio _exigere

_poifet

, fames tarnen , frigws , aut vorax beltia

mi-ierae huic hominis condicioni cito finem _{imponeret. Haec itaquc}

omnia abunde evincunt, quantum unusquisque homo ad confer-vationem fui , praeter curas ßc Lbores propria , aliorum

homi-num _{ope indigeat.}

φ, 2. Ex ha&enus diftis eres omnino eiTe modos conflat,

qui-bus vitam hominis in ftatu ejus corrupto coniervari & poile Sc de'oete, fimmis cmnium moderatcr voluit , ipfius nimirum ho¬

minis curä ßc labore, quorum prior ad animam ßc poflerior ad

corpus pertinet, ßc (ic ambae partes, hominem ipfum conitiiuentes,

ad unionem interfe retinendam omnino concurrent.' Polt hos duos

tertius etiam accedit modus _{idemque validiiTimus , hoiriuum} vi-delicet auxilium aliorum. _{Hique tres lunt} , ex quibus vita ßc

falus omnilim mortaliumpendet. Horum tarnen trium moderum nullum ad hominis confervationem _{magis eile necetiarium, quam'} ultimo loco nominatum iliud auxilium hominum aliorum ,

fupe*

rius difta judicio vel medioeriter acri perpendens facile deprehen·

det. Quippe' quod ( ut infantes jam taceam , quos curä fuä ßc

labore fömet alere _{po(Te,tantiun abeit, ut ne curas & labores}

fei-re dici polhnt: ) _{homines etiam ad maturam aetarem prove&os}

}

nudä aliorum hominum _{op« fine omni curä & labore luo, in} vi-vis

©

4 KS

vis fuifTe _{quamdiu alius omnem ad ipfos confervandum lapiderm} moverit, _exempla numera^e licet fexcenta, nec quisquam cui

fiinn-ciputianunegarepotuit: ullüaute hominelolafuäcura&:labore (ine<oo·

mni comerciocum aliishomiuibus diu_{fuperilite eile potuiflc, liquidenm} nullusadhuc _{probavit, ita pollhac etiä homine naturaliratione}

hocmco-dorefte vitä _{fungipoflTe,nullumoftenfurijm foreomninoerit probabiliee.} Huc _{argumentum quoque accedit longe gravillimum, ab ipiio}

etfaco divino_{(b )petitum,qtiod etiamhominiprimümcreato non}

boo-num fueric in lolitudine _vivere, fed _ut alius auxilio hominis _c*>· mnino opus haberet. Si igitur uni homini, ante lapfum feuin flai-tu _{integritaiis ejus , alterum hominem tarn neceiTarium fuiile}

ii-pla divina veritas affirmavit, quo tempore, omnium rerum , quaas

cupiebat , absque iua cura Sc labore, fuperfluam copiam habuit j

quanto magis nemo aflenfum mihi , nunc mutuam hominurm

opem tarn necellariam propugnanti, denegare pollit, ea ipfa De:i

verba _{, in ftatu hominis polt lapium}

, ieu corruptionis ejusderrii,

magis firmo ilare talo, quum homo [rebus cmnibus , quibus

atn-tea abundavit , carere inceperit, itaquidem, ut ad vitam libi ne<«

celTaria non nifi _{magnä cura Sc labore adquirere pollit ^ad qu3Ά}

aliorum hominum auxilium omnino concurrere debet.

$. 3. Haec omnia feneftram nobis aperiunt, propius in cau··

fam _{hujufce rei introfpiciendi, cur optimus Creator unum}

homi·-nem fine confortio alterius conhare non _{pofle voluerit, quem**}

admodum _{reliquorum unumqvodqveanimantium, cum jam ado—}

levit, line ope alius ejusdem fpeciei confervatum iri conceflerit«»

Si _{cculos ergo attentos ad decreta operaque Creatoris fleftimus ,,}

caufam _{hujus rei In aprico nobis futuram, certo mihi perfua—} ium habeo : _{nempe Oplficem hunc lapientilCmum Sc infinite:} providum, ficut omnes alias res creatas bonas condidit, itai

qvoqve hominem omnino bonum producere decrevifle, uti etiam»

faftum . Qvod autem hominem talem produxerit, ut iolitariami

vitam _{agere commode non polTet, nec haurire nobis erit diih·}

ci'e. Omnia propter hominem creata eile, ex Scriptura Sacrat ncvimus, hominem autem propter Deum; videlicet ut is, fei-·

m

r

m

fibi conceiTi _volutans,

_linguanv

_{ftatim propterea ad Creatoris} fui laudem araedicandam 8c caneindam moveret, & aeterna Deuni fuum _{glorii profequeretur. Quoniam autcm unus homo}

_{ad lau}

dem alciffimi _{hujus Numinis celebrandam iuffiicere non potuit,}

nifi _{effient praterea alii homines}

,coram quibus id

palam

faceret,

ideo vel _{pracipuö multiplicationem generis humani lummum} Ar-bitruminlliruiffe videtur, quam non ex nova fubinde creatione,

nec ex uno homine, ied _per duos homines _marem 8c fiminam,

fieri _{voluit·, quos naturalis inditus inflinftus ad fibi fimile} gene-randum _{coniungeret, 8c fimul divinum praeceptum obligaret, ut}

conjunftim genus humanum multiplicarent, atque mundi generis*

que humani opificem 8c propagatorem laude omni celebrarent.

Quid homines autem duo conjuucti ad divinas dicendum lau-des in terra _{iufficerent, cum} ccelum _{ex tot millibus angelorum} ad laudem Demini _{refonet? Quapropter prserer focietarem}

ma-ritalem , aliis etiam modis hominem iociabilem !eu focietatis

appetentem fieri Dens voluit, videlicet ut non modo parentes8c

liberos , confangvinecs 8c affines, verum etiam omnes homines

mutuus ad le invicem amor, 8c taedium ab aliis familiis

fepa-ratorum, ad confortium in ftatu etiam primaevo alJiceret, ut fic

quoque hominescongregando, ecclefiam fibi exinde iuam adlau¬

dem conderet, Tres _{igitur modos in hatu illo primaevo ad} ho-mines fociandos 8c ecclefiam fibi aedificandam, Deum habuiffie

deprehendo, nimirum, primo appetitum naturalem maris 8c

fee-minae ad _{producendam fobolem, mutuum amorem hominum,}

8c folitariae vitae _{taedium, quae caufae homines admutuum con¬} fortium , non ex neceffiitate aliqua compellebant , ied fuaviter

tantum non _{potuerunt non allicere. In ifto igitur ftatu homi¬} nis ante _{bpfum, nihil magis ad fummo bono fruendum} homi-ni _{deelTe poterat, quam confortium fui generis plurium, qu6,}

beneficio natura: fuaead idipfum _{fe invitantis, vitarn hic optimam} ac _{jucundiilimam viveret. Mox genere humano fic magis}

ma-gisque aufto, ex focietatibus hominum eedefia conftituta eil, ut

in ea _{homines congregati, Deum ob}

mundi 8c fui creationem

omniaque bona fibi praeftita laudibus extollerent , adque divi¬

nas laudes _dicendas ac canendas _{plaudentes fe invicem}

excira-jenr, Has ergo

cauias praeeipuas

fuifie , ob quas ficut reliqua

m

6

m

animantia _{multa, folitariam} & infocialem vitam homines aperes

in ilatu eorum perfedionis _& jucunditatis ante lapium,Deononi

placuerat, non male

videmur poiTe

nos

exiftimare,

Nunc ergo)

caulae, quae homines

poft lapiom

ad focietatem adigere coepe—

runt, funt indagandae.

$, 4. Cum primi parentes praecepto unico divino, de fru*»

du arboris vetitae non comedendo, contrarium feciifent, Sc fic:

quoqve contrarium

patrailent

ejus, ad

qvod deftinati

erant; con··

trarium omnis boni, _qvod antea habuerunt, omne malum na·· di _{funt, ut loco perfedionis, jucunditatis & bonorum, quae per:}

tempus illud integritatis brevilBmum Adamus &ejus conjuxper: cepere, poflea ad qvaecunqve agenda imperfedionem,triftitiam&c:

omnia mala cum tot _{myriadibus poflerorum fuorum experiri prohi}

dolor.' _{cogerenturj quae dummeditor occaßonem calamus arripit:} hoc Carmen fundendi:

Ebeu\ _{quam parvum tempta}

_fu'tt

_hocce

_bonorum,

Tarn _qnoque

_longA

_mali

_{fuerunt, funt,}

_atque

_futura.

Quamobrem cum primi mandati Dei transgrelTores Protoplafti,

contraria boni omnia mala _{promeruiiTenr, ftatim etiam ejus}

Jo-co, quod antea in paradifo jucundam vitam egerant, contrari¬

um _{experti funt, ie extra paradifum acerbam poftea vitam} du-duros. Cum vero priftina hsec jucunditas in omnium _rerum, quas homines cupiebant, abundantia confticerit, ita acerbitatem vitje in omnium earundem rerum defedu mortales deprehende-runt, ut non fine cura, labore & mutuo auxilio, partem faltern earundead vitam confervandam neceiTariarum fibi _comparare pos-fent. Qiioniam _{igitur 6c anima & corpus ad peccatum}

_commis*

fum concurrerant, ambo eriain ad unionem vinculi fui, cujus

folutio homini ob _{transgreüionemejusdidata erat, quamdiu Deo}

placuerit, retinendam concurrerentj ita quidem, ut quoniam a* nima _{prior peccaverat,frud11m arboris vetitae adpetendo, manum,}

ad eundem _{carpendum, ilomachi ingerendi ergo dirigens, ita} etiam _{quamdiu in corporis culfodia, ut vehementer cupit,} reti-ncri _{vult, corpori &}

_{ltomachoprtecipue}

_{migna cura 6c ftuüiö}

confulere debet: Modo vero iuftentationis ab anima invento,

corpori deinde, qvod poil animam peccavit,&manibuspraefertim, magno labore hoc ipium comparare incumbic» Praeterea quoqs

«cum iinue hämo ad peccandum jalterum induxertt,

ita

un«s

e-ttiam homo ad indigentiam alteriius fublevandam

eft obligatus,

ut

«quoniam in peccato

iftoc commlittendo

homines conjun&i

fue-irunt, Tic etiaixi in peccati poena luenda, cujus pars eft

curä

Sc Ilabore fe alere, feparari non poiTunt, led unus confortiuin Sc

.auxilium _{alterius petere omnino habet neceftum,}

§. f. Vidimus jam cur tres hi modi, cura Sc labor pro-;pria aliorumquehominum auxilium, quae haftenus inculcavi, ad coniervationem vitte _{uniuscujusque mortalium, poft lapium}

eo-rundem, tarn necelftarii faili fint. Et quo magis homines muh*

tiplicati funt, eo magis eosdem curis, laboribu», aliorumque fui

fimiliuauxiiio_{opushabuilftedpfa ratiocumomnibushiftoriis Sc} qvo-tidiana _{experientia abunde ncbis diftat. Quod, ä tempore ex#}

pulfionis Adami Sc Hevae ä paradifo, ad noftra tempora, per o·

mnla intermedia _{fecula,viam hilloriis. monftrantibus}, currentes,

verum elfte, facile inveniemus.

0. 6. Parentibus _{igitur primis} a paradifo expulGs , anima

utriusque ftatim curas volvere coepit, quomodo Sc unionem

fu-am cum _corpore, necelftaria ei prolpiciend _, diutiflime retineret,

Sc alterius hominis _{ejusdemque conjugis confortio , quo}

maxi-me _{egebat, per mortem non privarepur. Omnia igitur ad}

con-fervationem _{corporis vertebantur, quod anima falvum feretinere}

non poifte _{deprehendebat,} nid quotidiana alimenta _ei ingereren-tur , illudque ab omnibus externis accidentibus damnoiis

con-fervaretur» _{Ejus itaque loco, quod antea fine cura Sc labore in}

paradiio fru&us quoscunque legere Sc aquam dulcembibere,cor#

pori fuo licuilfe anima novit , jam eidein huc Sc illuc

vagan-dum _{elfte, experta eft} , ut cibum potumque ad (uftentationem

labore _{compararepoflet. Quanto autem melior illorum bominum}

conditio in _{corporibus fuis luftentandis fuerit, quam poltea} orto-rum Sc hoc _{tempore viventium, exinde patet, quod in ea ter¬}

ra, in qua conftituti erant , fruftus Sc herbae fponte nalcentes

cibum, Sc aqua _{ubique occurens potum, duobus hominibus large}

praebere potuit. Poftluftentationem autecorporis fui inventam, a-nima _{quoque deprehendebat, accidentia quaedam}

extra corpus

iuum _{provenirc poifte}

, quae vel ftatim illam ä corpore feparare

a-m

s

lias ab eo diflolvi _{cogeretur , nunc enim poft lapfum}

, fecuis

quam antea fuerac, iunc

MultA, homini qua

funt vitaltai multaque morbos

lncutere, & mortem _qua

_pofluni

_{accelenre. (c)}

Ab ejufcemodi _{igitur accidentibus quomodo corpus fuum}

anii-ma tutari _{polTet , omnes curas adhibere neceiTum habuit. Ho¬}

rum maiorum _{accidentium praecipua hsc funt}

, quod curm

Corpora anre nihil incommodi ex frigore aut seilu paterentur ,

ccntrarium anima _{intellexit, corpus iuum in illis ptaefertim lo>»}

eis, ubi primi homines vivebant, nofturno frigore & diurno aeiltu

muleum _{gravari. Prima igitur cura primorum parentum fuit:,}

ut contra _{frigus corporibus fuis proipicerent, fed & haec curat,}

pofleros eorum valde macerans , ex divina gratia iis ademt.a

efl, eo quod veftes _ex pelle confeftas _{a Deo aeeeperunt, ( d ))} quibus non modo frigus arcere , verum etiam nuditatem fuarm

regere potuerunt. Sic ergo cura & labor primorum parentunm

pro alimentis & veftibus perexigua erant , in refpe&u ad ο· mnes iiberos eorum , quorum hoc quoque tempore vivente?s

pro iis rebus tot curas & labores in mileriarum hac valle

iu-ieipiunt.

Äflui etiam facili negotio primi pelliti parentes ob-viam ire _{potuerunt, fub umbriferis arboribus} per maximum

fo-lis aeflum delitefcendo,quasetiam malis tempeilatibus exortis

ii-ne dubio fubierunt, _ut commodede iis adhiberi pcliint hac

ver-ba Poetae (e)

Et _{fruttees inter condebant}

_fquatidA

_membra,

Verberα venforum vitare

_{imbresque coafti.}

Aliud adhuc accidens extra _{corpus, eique periculofum valde, re··} ftabat, quod ftatim animam ä corpore dilTolvere poiie, Proto-plafti experiebantur, videlicet rabiem ferarum beftiarum. Nam

ejus loco , quod ante laplum omnia animalia homini blandie«

bant &obedientiam _{praeftabant, contrarium faftum erat, ut}

o-mnia hominem _{fugerent , & multa eundem aut}

_laedere

_{, aut} totaliter _{occidere, vel devorare, non modo poilent,verum etiam} data occafione tentarent ·, contra quod malum ut iibi

profpice-rent _{, cura quoque eorundem}

fuit

_{non minima.}

Adverfus

hoc

vero

. (r) Lucretius de rer. tiat. libt 6. p. tu,ij/, (</)

Genef*

c, 3. V, 2h

^vero fibi non aliter confuli poffe _anima deprehendebat>quam

Labore _{corporis fui, &}

_{alterius hominis,}

_{nimirum conjugis}

auxi-llio, faxa ramosque aliudve

fimile

comportando, & cafas hinc

Ifibi tedificando, in quibus non mcdo pro feris tuti effent, ve«

irum etiam conrra sellum, ftigus,_{& malas tempeilates} commo-<dius fub illis _{refugium haberent. Cafis fibi ergo}

_exitru&is,

qui-bus non tam affabre ac luxoriofe ut hodie, led iimpliciter

ci-itö _{congeftis, nihil majoris curae & labcris ad mortem usque}

fciverunt> quam ut fruftus &; heibas fibi & libcris poftea

ac-♦ceptis in alimentum colligerent. Ο fortunatos vero in hac

mife-iria _{Protoplaftos in rcfpeftu ad omnes fuos pofteros! nam} mul-to _{majore curä, labore & aliorum auxilio ad fe conlervandos}

hi _poftea

_indigebant,

_8c

_adhuc

_{dum indigenr.}

§. 7. Hominibus igitur magis magifque auftis longe plura

mala qvam parentibus, avis aut proavis eorum occurrebant:ej «enim _{lbco, qvod primi parentes veflesa Deo acceperunt}

, illi

multä curä, labore &.mutuo auxiliö has fibi compararent. Et

_facere

_ante

_{viroi lanam}

_{natura coegit^}

Quam

multebre

genus, ηam

longe prxflat in

_arte

Et

_{follertius e(l}

_{multb genus omne viri/et}

i^4gricoU

donec

vitio vettere

feveri\

Ut multebribus iä manibus concedere _vellent,

x^itque

ipfi

potius

durum fujferre laborem:

^ttfue opere

in duro

durarent

membra, mantuqtte

(f)

Deinde etiam _{pluribus hominibue exiflentibus, major, copia}

fru-ftuum Sc herbarum confumebatur, &c pejor _{quotannis interdum} terra _{fiebat, unde major fe alendi ditScultas nata. Tum quo?}

qve ferae beftiae magis augebantur, quae non modo multumfru ^itnum & herbarum _{comedentes, hominibus quae ad vi&um} ne-ceflaria _{effent, minuerunr, verum etiam majores curas} morta-libus _{injecerunt, quomodo fe}

contra talia animantia tutos

con-iervarent, magis firmis cafis exftruendis, & majori numero fe

defendendo.

6. 8. Praeter caufas _{receniitas, quae hominem poft lapfum} ad focietatem _{impellebant, aliae etiam variae cauiae erant ad}

fo-*

c

mίο

_&

cietatem _{impuliivar» Ejus enim loco, qvodante lapfum"tres cau»}

fae, ut in prioribus vidimus, hominem ad focietatem allicerent,

contrarium fa&um eft, ut multae eundem _{poft lapfum ad focie¬}

tatem compellerent. _{Praeter eas igitur neceditates, quae ad}

vt-tam fuftentandam, & _{contra injurias aeris, cceli, folis &} fera-rum fe tucandum, aliorum hominum _{confortium & auxilium}

poftulabant, tres praecipue alias caufae hominem ad focietatem

impellebant, una in refpeftu ad animam, altera adcorpus,Sc ter-tiaadj bonahominis adqvifita. Prima caufa, ob _{quam homines}

_in

flatu _{corruptionis in refpeftu ad animam fuam conforrium alio¬}

rum _petere neceifum habuere, haecfuit. _{Qyoniamob peccatum in}

paradifo commiflum, pcena hominibus diftata erat acterna,

pro-miilio tarnen _{poftea ä Deo fafta eftde femine mulieris}

contritu-ro _caput ferpentis [gj

feu

_{de Media in mundum}

venturo, ut

fide in eum homines aeternam _{pcenam effugerent: ad quam e#}

tiam _{effugiendam quomodo fe gererent, non potuerunt non eiTe}

folliciti. _{Ejus vero loco, qttod antea de Deo 5c cultu ejus} cognitionem perfettam

anima

hominis

habuit,

contrarium per

lapium jam faftum eife calluit, qüod notitiam plane obfcuram

de Deo refte colendo habuit. Ut _{igitur anima cum} corpore

ex _{pcena aeterna evadere} poffet, _{ad Patrum confortium &}

con-lilium _{confugere neceiTum habebant jimiores, ut ab his utpote} cultum Dei melius fcieiitibus, hac de re informarentur. Reli¬

quie igitur iimplieibus congregatis ieniores maxime pii verbum

Dei _{praedicare caeperunt fh) ex quibus Theologi fuam}

dein-de _{originem aeeeperunt. Secunda caufa ad focietatem} quacren-dam _{impuliiva in refpeftu ad} corpus humanuni, praeter fuften* tationem Sc coniervattonem _{jam di&as} , morbus fuit, quibus

varii _{generis corpus in ftatu jam corruptionis erat obnoxium,}

contra _{quam in ftatu integritatis , quo corpora} Protoplaftorum

nullo morbo laborarunt. IJt _{igitur ab ingruentibus morbiscor¬}

pus liberaretur, unus ad alios homines fe conferre

neceifum

ha% bebat eos, qvi vel ex propria experientia herbam certam

ali-udve _{qvidpiam medicinam huic vel illi morbo praebere depre·}

henderant, aut ä parentibus fuis aliisve hoc didicerant; unde

Medici _{originem fuam poftea txaxcrunt, quibus morbos ab}

ho-mi«i

β

II

©

iminibue arcere incumbit» Tertia ccaufa, ob qvampropter

bona iua

ft'ocietatem petere homines cogebaintur,

haec

fuitr

Qvoniam

natu¬

ra humana -per iapiutn depravata _erat Sc mala, _nam Terra malos homines nunc educat> (i)

uit unus homo , qui ad juvandum

alterum

eil faftus,

maxime

iinterdum eum la?dat, & iic homo homini efficiatur lupus.Qvod

iigitur unus magnä curä,

labore

Sc

alius

auxilio

iibi

compara*

"tverat, tertius rurfus aut clam

auferre,aut

vi ä

poiTeiTore

verora¬ rere poruit, uti etiam faepenumero

eil

fa&um,

Laefi

ergo, aut

;ad rem fuam recipiendam _{, aut} hujusmodi mala efugien da _,

•confortium aliorum petere coafti funt, ut adverfus laedentes au·

xilium illorum _{implorarent, Sc ab iisdem contra fures Sc} ra-ptores fe defendere adjuvarentur. Perionas igitur certas

ele-gerunt, qvaevitä, corpus&bona

reliqvorum defenderenr,

& jus

fu-um _{cuiqve tribuerertr} ä

quibus perfonis Magiilratus deinde

ex-orti funt Sc _{Jurisconfulti. sie ergofaftum,ut Britannicus illc}

Martialis _{(k) cecinir,}

Thejolcgis

an.mam

fubjecit

lapfm ^yidami^

Et corpusiJMtd'tcis , & bona

\uridicis.

Hi vero. _{qui animirum, bonorum Sc corporam*ante diluvium}

, euram agebant, maximam partem patres erant familiarum, nec

ut hodierni Theo!_{cgi contra tot innumerabiles haereticos exor*} tos _pugnare

_neeeifum

_{habebant; nec Judicibus tunc tot} faci-nora Sc _{jurgia ex depravato genere humano magts magisque}

crefcentia_{punireopis erat,quidqvejurisininauditiscafibus diftare,}

aut tot _{corpora Juris, tot mille leges Sc tot iCtorum}

infini-ta _{ferefcriptaevolverejnec Medicisad medicinamtarn variis mor#}

bis ex _{intemperantia aliisqve caufis poilea ortis}

invenien-dam fe cruciare necefle erat* fed cum familiis fuis in tranqvilli-tate aevum fuum Patres _{exigebant. Kec civitates multas ex fa¬}

miliis his conflatas fuiife credibile eil: cum hifloria etiam Mo#

faica, ex quä fola afta antediluviana petenda funt, unius tantum. urbis a Kaino exüruftas mentionem _{faciat, (1)}

_usqv^

_dum

to-tum _{genus humanum, exceptis Noacho Sc}

ieptem

_aliis

homini-bus (i)

_Juvenilis

_fät.

_{v. 70.}

_(1^)

_ovenus

_Hb,

_3.

_ej>i&r,

_45,

mi2

m

bus, per diluvium interemtum eil, Hi ergo ab arca, in qva

fervati fuerant,_{egresfi, terram ab hominibus vacuam occuparunr,}

Sc fic novus _{qvafi mundus ab illis exortus eil, qvi*eandem ta¬} rnen cum antediluvianis _{naturam, peccato obnoxiam, easdemq;} poenas peccati, ac Parentum, qvi ante diluvium vixerunt, meren-tem, retinucrunr* Ad novos hos homines confiaerandos me er* go confero; & cum Theologis animae5& Mediciscorporis curam

relinqvam, fuperell bona hominis mihi, ICtorü partesjam afturo, confideranda_reflare,qvae unionemanimae& corporis retinent, feu

vitam hominis fuftentant Sc _{confervant: Qvomodo baeCjinqvam,}

bona non modo ad neceilitatem, verum etiam utilitatem Sc

ju-cunditatem indies _jr.fto modo augeri poffint, Sc fic homo ad

fe-licitatem in hac mortalitate fummam, modo _Theologi malam

conlcientiam, Sc Medici malam valetudinem avertere iludeant, re&e _{qveat pervenire.}

§. p. Filiis ergo Noachi in terram expofitis vitae fuae fu-ftentatio Sc confervatio ftatim curae elie _{caepit, qvod}

unusqvis-qve, praeter magnum

laborem

proprium, non fine aliorum

ho-minum auxilio fieri _{poffe, deprehendebat. Hominibus igituc}

magis magisqve auilis,

nonnulli fe

congregaverunt, qvi

focie-tatem _{iniverunt, Sc} reliqvis valedicentes _{per terram ab} homini¬

bus vacuam huc illucque profefti funt, doneclocum_aliqvem non-dum ab _{aliquibus occupatum invenefe, ubi commodiftim£ vi¬}

tam tranfigere _{ie poffe exiftimaverunt, qvem ftatim etiam}

oc-cupando, luum fecerunr, Qvod enim ante nullius eil, id natu-rali ratione _{occupanti conceditur. (m/ Qvaecunqve igitur}

lo-ca _{per occupationem}homines illi fociati fibi fubj'ecere, _{in iisdem}

qvoqve fedes fuas fine mora fixerunt, calas mutuä ope fibi

exilruendo, qvibus contra malas ternpeftates Sc feras fe

de-fenderenr« _{Junfti deinde curä Sc labore} terram, a Deo, ut

Theologi loquuntur, benediftam, colere caeperunt, ut de

No-acho uvas plantante _{facra pagina find} teilatur. _{Tum etiam}

frutlus & J^erbas carpere, vitae fuftentandae ergo, Sc ob ean* dem caufam animalibus efui _{aptis infidias ftruere, Sc pifces}

a · _{qvacunqve captare tentarunt.} Veftes _{tarn ex} pellibus

a-nimalium,qvam lana Sc pilis pecorum, fibi compararunt, Et

fic

«χ?

m

fic una familia in fimplicitate feorfim _ab aliis vitam fuam

tranfigebat.

φ» io. Quoniam autem ob inditam mortalibus

cupidita-tem ad _{generandum Tibi fimile, in unaqvaqve familia}

_homines

infigniter augebantur, non potuit unus locus ad multos homines alendos _{fufficerei Liberi ergo ubi ad macuram aetatem}

pervene-runt, e parentum familia excedence«, alia faepius non longe di-itantia loca occuparunt, qvae maxime fruöifera &

fibi

common

da eife arbitrati lunt. Mox terram _occupatam eodem modo,

qvem in parentum familia didicerant, colere caeperunt,

alios

praeterea fe fuftentandi & confervandi modos adhibentes,

qui-bus _{qvoqve novos pedetentim inventos addiderunt,}

§. 11» Hoc igitur modo, breve intra _tempus

poft

diluvi-um,paffim genus humanum per mundum

difperium

eft, unä

fa-milil ab altera _{ieparatä fimpliciter vivente. Verum enim vero}

poft lapfum varias caufas hominesad focietatemimpuilivas iupra

vidimus, qvae non modo plüres homines in una

familia

con-jungunt, verum etiam eosdem ab una familia ad alteram

com-peilere valent. Has inter cauias gravitiima eit indigentia leu

impolCbilitas aut difficultas ie iine aliorum auxilio coniervandij

Voluit enim natura auäor nos _{fingulos & infirmos eß('y & tnultarwn}

re-Tum ad vitam refte ducendam _{egentes, quo magis ad focietatem colendam} raperemur. (ο} Indigentia vero , ex qva una (ocietas

ad

alte»

ram depellitur , haec eft, quod in _unaqvaqve parte terra?

ieu

o-mni loco non omnes res hominibus neceilaria? inveniuntur, led

hic locus illä re _{abundat, alius vero aliä, ut cujus} rei penuria

hic deprehenditur, ejusdem rei copia alibi rurius

inveniatur,

&

contra; voluit enim lummus moderator,ut non

omnis_{feret omni λ teüus £ρ]}

quemadmodum his qvoqve verbis docet Poeta

(q)

teilte eadem _{parit omnia, vtttbus}

_tüti

Conventt» haec _{olct$\ hdc bene farra}

_virent,

Carmina etiam Homeri illius Latialis _{(r) eleganter hoc}

_ipfum

exprimentia adponere placet:

D Nec

CoJGrotms in _{Ttolegom.ad lib. del. Β.&Ρ. £/>3 Vigilius}

_ΣcL<t*v.

_39,

Cq~) opidmlthudtw,m,y. _{757. (0 Virgil,}

_Hb,2,

_Gtorgii, ν. _109.

m

u

»

Nec νer ο terrae _{ferre cmnes omniλ}

po[f#nt\

Tluminibus _ialices*

_{crajßsque paludibus}

_alnt

Nifctmtur-, fterites faxofts rnontibus ornix

Littora

_mytetis

_Utijßma.

_denique

_apertos

Bacchus amat collesi

_{^Squilonem

(jr fr/gcrd'

_tax/. Alibi etiaro idem _{(i) habet}

Et

_quid

_quxque

_ferat

_regio^

_{& quid}

_quaque

_recufet.

Hic _{festes, tliic veniunt felicius nva:}

c/irborei_factus

_ahbi,

_atque

_{tnfußa vireßunt}

Gramina. Et _{paucis interjeftis}

Continuo his

_leges,

_aternaque

_{faedera certis}

lmpofuit natura locis. _£/]

Qvod autem in omnibus locis non omnia inveniaritur,

manife-flurn eft, Deum comrnercia inter ho mines hoc modo fundare

voluilTe; unde & poft _{lapium mortales indigentiä compulii} ρer

comrnercia occaiionem _{acceperunt non modo ad amicitiaminterfe}

conciliandam, verum etiam falutem fuam aeternamquaerendatru Per comrnercia enim mandata divina & _{religio Chriftiana per} totum orbem _{divulgantur, & inftar inftrumentorum funt} , per

qvae Deus peccatis eorumqve poenis immerioa homines rurlus

allevat, ad eccleham fibi ex _{genere humano qvamvis}

deprava-tio _{aedificandam, fuam ad gloriam, hominumque propriam}

falu.-tem. Commerciis _{igitur ex egellate}

_{ejusmodi propria exortis}

omnes f'erme homines ialurem fuam debent, qveis nos quoqvc Suiones _{gratias agnofcamus, qvod}

_{Chriftianilroi}

_&

_falvificae

re-ligionis participes fafti fimus, iicut adhuc quotannis Deo laus Evangelii lux per comrnercia Anglorum

praefertim

&

Hollan·

dorum ad maxime _{dillita loca propagatur.}

φ. iz. Dum ergo conditionem hominum in diftis

peculiari-bus familiis _{poft diluvium viventium oculis fubjicimus, tum}

eosdem _{hoc quoqve notaiTe vrdebimus, non eandemferre omnta}

tellurem, & aut ejusdem rei, cujus inopiam apud fe

experieban-tur, in paternis unde digretli funt, aliisve

famiiiis

copiam

eife

lecordati _{funt, aut in aliis familiis ubi adhuc non fuerant., ita}

I)-

ίϋ

qtioque comparatnm

efle,

haurire

illis

non erat

dificile.

Cum

igitur res eas, qvas natura

illis

neceffarias diftabat, vaide

cupe*

*emr, qvarum tamen exiguam aut

nullam

copiam

ipii

habebant,

fed alibi abunde inveniri certi erant, ideo curas vertebant, qvco

modo ejusmodi res poiTeflioni iuae fubjicerent, vi autem alienas res invadere aut clam auferre non licitum efle, ex di&amine

ipflus fibi congeniti

luminis naturalis habebant.

Amice igitur

cum rerum harum, _quas cupiebanc, pofTeifbribus agendum efle

e re duxernnt, ut p3rtem rerum earundem illis fuperfluam flbi

vero neceflariam darent; Hoc vero non alio modo fe impe··

traturos fore iciverunt,_qvamutillis _partem aliarum _e fuis _rerum

fibi non neceiTariam illis vero proficuam redderent. _Hinc igi¬

tur occafionem na&i funt, res queis abundabant, iecum fumen* di, ad alias vicinas familias iter dirigente?; quo dum venere,

illis hanc fuam rem fefe dare velle dixerunt, fi _{rem quam}

a-pud ilios iuperfluam inventam cupiebant, reciperent. Quoniam

ergo plerumque evenit, ut quod

alteri fupereft

alteri defit (t)

ita etiam _{qvia in amborum utilitatem faepisfime talis datioper*}

tinebat, ideoqve non potuerunt non homines diverfarum

fami-liarum de tali datione convenire. Orta _{igitur eft ccnventio} feu contrarius do ut _{des,qvem poflea ICti ccntra&um} permuta-tionis _{appellare caeperunt, licet adcurate loquendo fecundum}

jus Romanum nonnulla inter iflos contrarius differentia

ob-fervetur. Qui quidem contrarius non omnium antiqviflimus eft,

ut multi & _{magni nominis JCti ajunt, led eorum duntaxat} contraÄuum _per quos res unius ad alterum jure tranifertur.

Hoc _{igitur legitime adqvirendi modo}

_(u)

_{per permutationem}

intredufto, res fibi quascunque neceflarias per longum tempus

Patres _{polldiluvianos in familiis viventes comparafle certumeft:} & fic ex _{indigentia hominum ortuscontrariushic permutationi»}

multum commodi lisdem attulit , Ϋ&ξ ut inqvir Philofo·

phus(w) η μιταβλητικη πάντων

άξίαυ^η

το

(ίΟμ

πρώτον e< ϋ κα¬

τ* φντιν

,

72

τ α ττλίΐω τα

& \>άτ\ω

τ ικανών t%uv·

τχς_{άν}ξω7ΓΧςιΝζο ΑΪ\ο modo indigentix}

_fuae

_oeenrrere

homines

_po¬ tuerunt (*) pr' ff* de conir· erM.(«) c* i. 3orD.

£

£.

(**>)

Affftottlei Poliru^

fS

16

g»

ttierunt, quam a vicinis res, qneis egebant, _permutando, uno

"vicino alteri _{hoc modo opem ferente, ut enim luna pracipue>no.}

ret _{inferiora, non quod effieacior, quia propiotj «4 multum habet mo·}

tnenti ad res _{conficiendas victnitas♦ fχ] Quod}

igitur ad vicinos

transmeare _homines eo _tempore coafti funt, _{eö minus nobis}

du-bitationis.dari _poteft, cum hodie etiam illos, _qui iure &

pro-cul coetu _{aliorumdegunt, apud}

magnas focietates hominum, ea,

qvae ad viftum & amiftum pertinent, iaepiu· quaerere

neces-ium _{habere, experientia abunde nos doceat quotidiana.}

§. 13 Nondum vero longum _{tempue ä diluvio effluxerat,}

cum aut ex _{iupra recenfitis caulis impulfivis, aut cafu plures fa}

miliae _{copulatae funt, quae familiarum conjunftio Politicis}

Civitas dicitur. In _{ejufcemodi familiarum conjundtionecum} una

familia non minus ac unus homo _{injuriam facile alteri}

111-ferre _{poiTet, ideo aut unum aut plures eligere neceflum habebant,}

quibus ie fubjicerent, & de fe bonisque fuisquantum fas eiTet,

difponendi facultatem concederent, quae perfonae Magiftracus nomine _{infigniebantur, atque fimul etiam Judices & JCti}

e-rant. His vero _{Judicibus feu perionis} Magihratum gerentibus,

praeterquam quod cives fuos omnes defenderent, & jus

cul-que fuum tribuerent, etiam incumbebat, civitati omni modo

confulere, commoda quaecunquae ejus indagando &

promoven-do, incommoda vero omnia propuliando atque e medio tol¬

lende, modo civis unusquisque ie fuftentandi operam daret,& fic commodum civitatis membrum exilieret.

§. 14» Non diu vero civitates aliquae extiterant, ante-quam grande incommodum cum permutationibus conjunftum

efle & _{Magiftratus & cives deprehenderunt, cum unicus ta¬} rnen modus ad res neceflarias iibi ab aliis _{poifeiToribus}

ad-quirendas permutatio effet. Prius erat, quod cum plures quo*

tidie res _{permutarentur , non modo ad neeeiiitatem 8c}

utiiita-tem _{fpeftantia, verum etiam quae ad jueunditatem humana}

in-duitria _{pedetentim invenerat; ideo faepiflime accidere potuit, u*}

num talem rem nec _{habuiiTe, nec quoniam ipfe ea}

indige-bat,permutare voluilTe, qualem alter cupiebat. Si enim ex: gd iutor equum ä poffeffore ejus per contraftuni permutationis

ad

ic