Disputatio physica de anima in genere, quam ... ventilationis exercitio committit Christiernus Henrici Alsinius ... respondente Matthia Johannis Bruhn Holm. ... ad diem 21. Oct. anni 1637 ... .

& f . D e o D u c e a tq ; Aufpiec, D I S P U T A T I O E H Ï S I C A D o A N I M A

in Genere,

JVmplifïïmae,in Reg. llbfal. Acad. Facultatis P h ilo

tilationis exercitio c o m m ittit

C H R I S T I E R N U S H E N R I C I

Alfinius S.S. Theol.Studiôfus

M A T T H I A J O H A N N I S ^ U i ^ l t H o l m.

In A u d ito rio Veteri Majori ad diem 21. Oct. Anni 1 6 3 7 . horis confuetis matutinis.

G en. i.v .

-24-Producat terra animam viventem in genere fuo,

jumenta & reptilia & beftias terrae fecundum

Species fuas, faélumq>efti ta.

U B S A L I Æ

Admod. inChrifto Patri R everendo,R eligio­

emi-nentiflim o,

D a . . L A U R E N T I O P A U

-L I N O Gotho S. S. Theologiae &c Phllofophiaee

digniflimo, Acaderaiæ Upfal. procancclla- rio am pii lllmo.

N e C N o M Reverendo tå ëxceâentiffïmo ifiro

M . J O H A N N I M A T T H I Æ Gotho,>

SereniilîmæSuecorumReginæ eledlæ C oncio-

n a tori primario» atq,-ejusdem S. R . M. m axim e c o nfpicu o.

M m U L a c Viris Reverendis tå ClariJJimù

M. S T E P H A N O G A L L E ] M. N I C O L A O H o li. mingio» Ele&ae S uccorum P e g in se& Arcis Stokhol-

menfis concionatoribus vigilantiflimis* d e n i V E

Reverendis i Humani[firnà tå impigerrimis ecclefia- rum Stokhelmenßum m ini f t ris

Civitatis Suburbij Borealis

D . E R IC O Mart. Wendaiio. D. SAMUELI B. Hamarino>J D . N ÎC O L A O A Arnælîo. Ü .T H O M Æ S u e n in g ijclafßs D. ÎO H A N N I Jf Girftadio. D. P e t r o Joh. S m o l :, n tv a liü D - L a u r e n t i o Wertrog, |D. A n d r e m a n a tta lio '

S u b u r b i i ü u f t r a l i s ^ '

H u ic in Chrtflo Patri ( f Patrono Magno, omni obedientist tå ho>- noru cultu œ tcw um projesjuendo; lUi, u t Promotori tå M xcenaitt j u g i anim i obfer'iantid atatèm fujpicitndo; H ü %u t Fautoribu* ßj? benefattoribua propenfiffimü, ftudiofè colendis > Difputationemt hanCi in indubitatam f ui promovendi fpemjtébmijfè tå offtciofè

Difpofïtio Thefîumo.

j Prooemio» / / . Fju4 cognitio fitdifficilu & ut du The f. t .

in quopropo) 2. L um ine Naturae tamen ve* è co^nofcatur. *Th. 2. 3» n itu r quod\3- Locui tra&ationisfiTheologiaThef. 4. / . 6,

f i t partir» in i r T h . , . l y , a„le r h ,r.

V i c u T h t f . t j . , u m v t i

c .l.t.a .f lu A nim a fbeciebua (Arifio.Lz.de A n c,l.t.4.f^luAnimatfiicnc'.**

Keij Nos e s ipfoAraäe Genu*, Erntog«*» explicatur, à T h. 10.ad 26. 'Sfjentia juam\ do DefinitieneX t Üefumititr ah aciu informâdi Th. 2

p er expo] dec/a-! ed% refolvendo ^ D iff.fiecifi-y Sp ecificat (

ßiionernKraVtt ( partes Log ( cam,qua j A nim ai , .y

J K / fubjc8ï\G )ualeTh.}Q > ll,32> 3}.

* Simpliciter talc ; fc.Cnnftitutio Anim ati in ejJeJimp(icitèr,cuju4 pr /For

- 1

T r a ß di­ t i o n e /-pfa ; ubi .corno- I fc itu r \ ■. ratione ' beeiden tium co- fe fuen *!um fu n t e)wi /ffed a Vel

- - ] pria baioysiO, eß V ita Thsf. 33,

mali a fecud. quid ; Gradus tre sT h . 38. ( 0 fi en di t T h 39'

' ’ f SuU t e

l T h . 4 0 .e x G r efje m una An: ]

v *l videl. ad certum i eßi f i ecific u » Th. ) 30.37. N ie not. I D tßinftio A n im Species) v

\

ro Corpse q. informai efie l ialiter à f 2, a ds S. quatenus jeundum \S p c tie r u m Th. 44.. ad48. /Tota in totoi Plant is d “ Jnfeélù

tfi pars in ^ divifibiliter S7. ^ parte in jAnimalibuepcrfc&ü fifip**1* \ indivifa s 8, 60. tatem ej I f 5/4jn to to tf in qualibet parte tot

f c .Homme indtviftbiliièr The^

v 61.62.

Potentias eHin fingulù partibus totafe. ori­ ginalité r Thef. 63•

à quibusyprAcipué Organicis* quavlf rcalitér difiingyat T h .64

,

- r

» » » » h § » i 4 4 4 . 0 * » * « i i .* 4 y * 1 1

4

K > ü f I M s te - x «

© © eeoseîse& ësEeoô^ieeœ ieoeeo© )© ^

D I S P U T A T I O P H y S I C A D o

AnimainGencre

7

O ftrina de A nim a, ficuti p r o p tc r certitti-dincm dpmonïlr and* tå rerum in quibus ver fa ­ tur praflanliam, tå nobili [Jim a tå utilijfima efts

Ita propter rei perplexitatem efi difficiltma\ 8 t ficuti per Experientiam facilim c cognofcitur Q uod fit-Jta per rationem difficili mc cognofcu

t n u r , Q u id Jit.

z. Probare ergo Animam dari fupervacaneu m prorfus v id t- tur ; N am prater Revelationem ex (aera pagina, nebis de prim a anima Origine faBam \etium N atura lum ine ab ipfis operationi­ bus colligere licet, non folum C orpus animatarum operationes exe qui poffe’, Sednecejfitrium eft, efje aliud aliquod principium quod in corpori hujusmodi operationes exerceat.

/ . Addi) quod omnis operatio Jit Accidens quoddam tranfiens in Je ipfo nunquam firm iter fifiens-, Undè relinquitur effi in corj pore aBionum caufant aliquam flabilem & confiante» q u â pra* fente tå v ita tå *Bio perficitur, qudfy decedents, v ita p e n t tå a~ èlio definit; Ubicuncp ergo datur N i ta, Senfus,Mot us progreffus tå *• Ibi necefium efl dar i aliquod principium , quod prim a erit caufit omnium harum operationum vitalium tå hoc dicitur An i m a.

4 . Sicut a. cognitio de Anima,partim lumine Gr a t i æ, par­ tim q u o f L um ine N a tu r * nobis mnotefcit,ita confideratio ejus ad loca compete niia refertur : Jjfuando enim c on fide rat ur in fo ro

divi-D /t lino J u n e comparatur cum divi-D ivin ù M e n tilu f,u t Poflerius* Frior i* Ejfeftu* cum Cauja; Q uando v, in foro N a t ut ali ,tu ne comparatur cur» N a tu r a lt Caufa cumEffeBu.

5. Aliter ergo, feu, fu b alio ctnfidcranai modo> FruBat cam T h e o l o g u s , tå aliter P h ilo fo p h u s .

6. Ille it.inGencre omnem animam in principio, Vtrbo rebus concreatam, v>i benediBionis adMundi tu/ffintm propagari ac con - fe rv a ri. tå c• 2. in f f ecic A n :m*m humanam^ut aternùm v iv a t,

certis modü ac medijs d vitijs purgandam tå c. docet.

7. H ic , quatenus eft Ens naturale:£/«*ffew namj^ erit mt?- ditari F etum tå Partes; A t f Anima eo modofumpta,eft aBu Pars

E ntis naturalis, /'jun&a«.

/ . Atfa in hoc foroyveleft d m ateriaEibcra^velcum ea C on-9. Si LAbcrz,confideratur inCommuni,quoadGradum Intel- leïlivïi,p rcu t retå^atione A corpore fepar ata fuas habet affe B i on es, pa) tim oualijs (fir itibus communes yparttm Vroprias\Efi enim A ni' m a rat.onalis S uprema form arum in Materia exiß entium i E i ( teße Dicnyfio c. 7 de D ivin , nominibus ) u t Summum infimi^at- tingat Infim um fuprem i,tranfire eam oportet,cum e corpore abfce- dit.pro fuo modo,in ß a tu m Sub f i antiarumJeparatarumfijus igitur

conjtdcratio,eo modo fum pta, pertinebit ad eam fcientiam ad quam mentejy è m ateria contagioneprorfut fiber*.

10. .SVConjunßa cu materia, confiderateamFbyficwsreffe- Plivc, tå *d corpus animatum coßata,quatenus eflSubjeBi fu i £v

5

*-Forma gubernans fo v e n s tå informans.

11. Ft g à y fe r u t ari propriant A nim a Naturam tå Effentiam 'ad Phy ficum i» fpesie pertinere, conflat de A nim a Materia-

1

«ib h o c h corpore,at<% tn corpore tali; Nece (Jar Ium proinde erit, cam _{ibi, ubi materia>confiderare,cum d materia tota dependeat.}

iz . Deindè A niraa in G cn crc,exJu a ratione'J natura cfiFor- m a corporis; unde etiam Sjfentiali definitione explicatur ivfkt-é- X “* Qu/hkS oçynviKX, quo fit, ut ad fui cognitione necef ferio Materiam requirat, g u * ver à itafe habent ,inter[peculation

nis Phyficst metas continentur,ficut ÿ Materia ipfa,docente A ri fi. t ' Pbys. c. z. /. 22. Ejusdem ergo Artificis efl materiam tfi fo r­ m am contemplari-, Quandoquidem hac duo mutuo fe r efficiant, u t ex eodem lib. cap .T e x t. 2f+ confiat.

ij. _{Idem etiam in f i t cie verificabitur de A n im a R a tio n a li} propter eandem rationem,quod videlicet Hamo efi corpus naturale, cujus cognitionem Phyficua profitetur,Nulla enim [cientia agit fc i- entificè de homine, declarando ejus naturam, proprietates & a l i ­ énés naturales, prater Phyficam', A t Seientifica tr ablatio non efl fin e cognitione caufarum : Scire enim unumquode^ tuns arbitra­

m ur,dum ejus eaufts novimus-, Ari fi. hb, i. pofi. 7 A i 2-Phys.j. Sic Plato inTh.eeteto\ \sk Itrßfijo ictyStç ctnvjrjç dijtetg-, y ?rita*em non novimus (ine caufa. Caufam ergo mtrinficè hominem confii- tuentem, _{tn p r o p r io g r a d u E jfe fiecifico determ inantem [ire} Phy ficum oportet', E t hac caufa efi Anima rationalis, proinde bp de ipfa ut de Forma hominis,confideratio,ad ipfum pertinebit.

14. _{H ac tamen cum limitatione, u t pradicata qu* de eaprde­} dicantur, non fum antur in tota fua amplitudine, u t tam Animet quam Intelligentes conveniant; fed ad proprium (ß fiecificum gra­ dum anima Rationalis ita reftringantur,ut cum ea reciprocentur j Omnino enim tenetur Phyficus, confiderare n a tu ra ,p ro p rie ta te s & aftio n cs h om inis: At hominis natura nihil aliud efi( d parte rei loque ndo)quam natura Auim a^ß corporis-,Natur a ergoAnimx con- fiderabitur in Phy fica, quoad attributa qui ddi tat ira e a , qua cum

f or ma hominis fpecifica convertuntur.

ex-quirendi, eamçp quatenus eß altera fa r s compoßti}fc n s om nium aH ionum tn corpore animato, ipforutr<% animalium & principi­ um ( f perfeclio, conßder abimus* Id£ ratione Efl'entiæ& A c c i­ d e n tiu m ^ .

16- Eflcntiæ, dum A nim a ejfcntiam (j> quidditatem medi­ tam ur ^explicando ejus Vocem Rcrn ip(am_j.

17. Vocis explicationeß m u lambiguitas tollitur : V ic . enim A n im a nonfum itur hic /. proHalitunquamßgnificationem notatio Graea innuitiNec 2 .pro Animo, Animus enim Concilij, Anim a, y. [Sita efii N ecj. pro Vento,ut apud L ucret.

Aurarumcp leves A nim a, calidi j, vapores.

N tc 4 . pro Ira,ut apud Plautum, Anim am comprime', N e c f . pro Toto anim ato,ut G tn.J. Terra producat animam viventem . Sed 6. Pro Forma fubfiantiali,fiu parte effenttali corporis anim ati po. tiore, cujus beneficio vivit,nutritur,augetur,m ovetur, fenßt tfc .

J8. R em ipfam declaravit A riß . lib. 2. de An*- c. 1 .1. 4. hoc modo: A vayxcuov açjjc %* yfsvfflv èoiav aveu, ùg trdfiuj@»

$ vo ix£ , dvmpet Xdr,y ï%o*]& } y de isarta, ivÿfXiXH*, rjoiiT;it k t f 1 rco- ivÿeXt%6i<t. Neceffe eß igitur Anim à Subßantiam eße, per­ inde atdp Formam corporis naturaUs^Qtentia vitam habentüySub- fla n tia vero perfeHio eß, Talis igitur corporis perfefiio.

19. H inc definitionem quampoffumut fimplictfßmam ita ex* trahim us: \J/v%yf w l\iv^tXfxua,%rÇî>j*\% cûfjLu\<&> <f>v<mc£ oç?et- otz

5

2e, T)efinitiorefolvitur tn G en u jtf Differentiam jO cnus e ß EvÿrXt'%c<*,vox u l m axim efignifiea tiv hitaapudA rtfifßiatißtm a, in cupua genuino fenfu cum cognofcendo, tum exprimendo indefeß- f è [udarunt Philofophi; D icitur çp ‘zcr^oc'jo cv , qui a eft in omnes artus diffkfa, gf ita pars compoptii & JtXoç 1. quia eß P e ff c ö io 2.qui a eß Fin j. p er relationem ad Materia quam ha­ ket 2. per relationem aa O p erationes, quaspoteßproducere.

x i. Continet hxc v o x emphafifua talem v irtute m aB ivatn, qua primo ÿ immediate d Subßantia flua t ac proveniat, quod confiât partim per Definitionem Artflotehcam *i de ùmx ivÿt\i%eicc bac v. Sub flantia eftPerfeBio,veUhac Perfeiïio efi S u fi ant ia,par­ tim per'tjvpov qucd ip fa fit perfeBio,habeat v im perficiendi mate- riam cut inefl,quod n o n nifi Subftantijs p t i m ôcompetit*.

21. E t hac cß cauja cur Tw.Subitatiaiisi/* De f . noslraGra- ca expreffe non fa fta f i t mcntioi quia} ex Diclis prafupponitur» quia item , A B usfim pliciter primus y non poteß effe n ifi Subßantia* lié] S ecundarif vero fu n t ex Primo.

zj. E t quoniam hujus vocis emphafi ling. L a t. perfeB e non - eß exprejptyideo Philofophi fe re omnes,hifce voc. kB usfubflantia- lis, veU ABus prim us, fu e ru n t conte nti^non quod fin t rei omnimo­ de adaquat a fe d quod qualitercunfy rem indigi tent.

24. ln De f . noflra Érÿthé%(ict loce Generis ponit ur y q uia p rx - dicaturin quid de Foïmâ fubftantialibus flecte differentibus.

2y E t eß talis aBus, q u i efl Subßantia in f e, ali am % p er­ ficitfubflantiam , vely u t Seal, ex307.fec.2g. E t ex. 319. fee 2. A -

deo divinares efl Forma,u t cum f i t Subßantia, aliam totam fu i adimpleat Jubflantiam.

26. Diffi Specifica defumitur ab%&u informandi* quate­ nus intrinfeca ratio ne ( u t Ens Incompletu^ n a tu ra defti na ta eft ad com piendu zluxdEnsytfcomprehenditur verb, fequentib. C o r p o ris P h y fic iQ rg a n ic i vitam habentis p o te n ti* ,P e r qua Differentia difeernitur ab omnibus (peciebus fib iproxim è oppofiv, y* quafibi inScala Pradicament ali, ad latua peni,apta nata funt; Jffuippe cum tali intrinfeca informandi ratione de flit u t a, nequa­ quam ejusmodi form atum quale hoc corpus efl refficiunt.

27. Gfl autem hoc corpus Phy ficum» non quodltbetÿnon /.A r ti­ ficia le; nec 2. quodvisNaturaIe»»*w«0« omne corpus naturale

a n i m a t u m efl', fe d illud tantum y quod petentia vitam, [eu pote fla ­

lim ergana tar quam m firu m tn U propria animafusu sFtionet exercere poßit.

2g. Aci'o enirn a^cntis- Arifi. 7. M etaph.contex.13. non pro­ dit afubjsBo fine forma, ncq. â forma fine [ubjeBv, ai to juin fubje- B u m tå ejus form a duo effènt in aBu: fifiuodfi a Biofieri non po­ teft à fuhjeBo fine forma,necp 4 form a finefubje Bo ,multd minus ab infir umentis line opifice fieri poterit.

29. E quibus fequitur aBtonem fieri a quodam ccmpcfito e x materia form a tå inftrumentis\ ita u t totum compofilum dicatur principium , ut q u o d ,cum fit illud quod agit, Forma v. principium u t quo> eu m agat beneficio form a, infirumenta deniepper quod> cum per ipfa operetur.

30. Perficit illud corpus quoi v tfam habet potentia : D icitur res habere aliquid potentia v el pote ft atetcuns nondum habet, quod habere pot eft. v. G. Materia qua nondum de fa B 0 accepit h a n c for- m am,eft in potentia, veleft potens tå *pt* ad idam recipiendam» quando agens accedit, tå pro form a introcLuftione medta applicati fie pullus in ovo pote flate efi, quod poffit ibi gallina calore produci.

31. Pofi quam vero potentia in aftum produBa efi,

er it,qua potentiam perfecit, im plevit, perfeffloniscp psfjeffionem in d u x it, fe c it^ u t pullus qui ante pote flate effe dicebatur ja m re- ipfa tå perfeBe q fi dicatur, atq. ita iy jt Kirnet efi potent iæ in cor- pore implet io tå complementum.

32. Eftoppracipuus ufus horum verborum q u o d vitam h a b e t p o t e n t i a , contra eos interpretes,qui opinantur,animatum no v effe aliquod corpus,quando aBu non operatur','deo enim adijeitur diBio Fotentia n t intilligamus aBum corporis anim ati,ut operantis jo - ik.m\ fid fimpliciter u t potentis operari.

33. l n ter im tamen Potentia non excludit aBum fed conjun­ g it,ita ut f i maxime aBu v iv a t corpus,aB u exerceat operationes ■ryitales, nutritionem,gene rationem, aceretisnem t å Tamen ai- x itu r habere potentiam vivendi,(quoniam td quod v iv it, etiam

left v iv e r r, A t fa it* potentia pr adU am entalis qua qualitatum di* (jofitione perficitur,pote f t conjungi cum Ju o oBu; fic u t namj; étei­ gne non toüitur calor f f potentia calefaBiva,cum a ltu calefacitii- ta nec de Anima lo iitur potentia exercendi operationes,cum ja m aBu exercet. Hoc tamen addendum,quod potentia cum aBu ccn- ju n B a ,d icitu r potentia aquivoca ( f impropria,propria v* qua aBfi

fr a c edit, ( f quo adveniente,interit.

34. HaBcnue de effentia Anima Q u id fit; nunc ejtu effeti* confequentia» qua ad Effentiam anima Jcquuntur. Omnis i- nim cauja fuis effeBis, (f'form a fu ù operationibus fie prodit.

3/. Sic quoft Anima u t Forma producit effetlum formale, v e l /.S im p liciter talejcilicetFotum efife compofiti,quod ex unione ani­

m a t f corporis organici refultat, cui compofito Anim a vitam trt- t u erat, qua propria anima ittr y tta ff affe Bio eft, f f u t alius Je c un*

dus, A n i m a i t atlu i primo perpetuo comitatur.

3^. V f li . T ale fecundum quid,pzr determinationem materia, ad certam fpeciemtdum corpus vivens in Eße aSlualiJfiecifico con- ftitu it. E diftmBis enim modü, diftinBas anima f f anim atarum fpecies confit tuer e licebit,vivit homo, v iv u n t reliqua animalia f f planta,fe d fingulapeculiari modo.

37. Plantarum v ita in nutritione f f cuij. propria at!ionefio- Juno cenfiflit, non vero fientiunt planta-, Brutorum v ita prater nu­ tr iti on em f f accretionem, fienfium quoq, continet, f f qualibet bru­ torum fpeciesfibipropriam atlionem habet-, Homo denify prater has omnia etiam t nteüigit f f ratiocinatur.

i8. H in t T rès inprim ùfiunt A nim a gradus V egetans,Sen­ tiens f f Intelligens,qui Gr a d u s nomine peculiari inde dicuntur, quia unapoteft contineri in altera, inferior infiuperiori,vegetans in fentiente, utra% vero in rationali.

3ç. Ergo dum Anim al viv e n s f f Homo de fie jn v ic e m f r adi­ tatur,ficut non dtfiparate,fied fu balter nattm ponuntur,in eodem re fe riu n tu r fiubjeBo; ita non habent cantr arietat em , necdifferunt

fpecie, quippe fuperfiuum e fi, Animas pro ratione facultatum m u l­ tiplicare,cum uns A nim a e m i n c n t é r pluribus potentijs in fir u - ifa, omnes v ita gradus dari pofiît, tå anima fuperior is gradits ac nobilior,inferior» ac ignobilioris potentias includat,non je cun ac quaternarius includat ternarium .

40. Jjhsi gradu* anim a, non obfurt ex gradibis* ne c effit at is complexa explicantur, qui T rea fu n t: Ka& mvjoç, xctS-’ c u f y t f k<z$ ’ c \u 7rÇùtlov, quorum prim us pote f t eße fine alijs, at non altj f i ­ ne ipfo: Eadem j; ratione f t eundus pot eft reperiri fine tertio, non autem tertius fine fecundo tå primo.

4 r. Impojfibile enim eft principia fpecierum difparatè pofita• ru m ,animae^ fpecie dtftirMas pofii cotre, non u nitù ac confufit fpecierum ejfintijs, vel etiam fubordinari,cum fem per dieparatè

apponantur,ac invicem ex eodem fubjeclofeje excludant.

4 j. Concluditur ergo, quod vegetans tå fentiens tå ratio­ nalis in hom ine, non funi peculiares aut generales quadam form a t å tres off entia, fedfiltern Generales conceptus e x comparatio­ ne tå convenientia viven tiu m orti tå compofiti,qui nullibi fepa- raiim exiftunt.nifiin mente,nonfecsss ac,EnsSubftantiatåCorpus; ideoj, non multiplicant rei efientiam, fed fuperior facultas prafup. ponit inferiorem, inferior tam en poteftejfe fine fuperiore, u t in p ia n ti tå brutis videre licet.

4 3. N ih il tamen officit hos gradus fpecics eße Generum, cum quibus reciprocantur, fic Anim am vegetantem dicimus form am (pecificam corporis animati,qua dat eße corpori animato,adeo ut u- bi corpus animatum, ibi anima vegetans tå viciffim «

4 4 . Sed non fu n t Forma fpecifica difiinMarum fpecierum corpori animatiijfc vegetans quamvis [ut dtflum) fpecifica fo rm a f i t corpori anim ati, non tamen certa fpeciei in corpore anim at01 J it fentiens anima, licet animato formamfpecificam tå efientiam largutur,ita u t ubi anima fenfitiva, ibi animal tå viciffim', non ta ­ m en dat certa animalis fpecieiffive homini five be f t ia,ut nec hujus fp e ciebas j Formam fp e ci fic am, fe d G ener icam tantum. V i

-4 f . D ivers »runt e n tm f s jlr ifl lib. de Cat. c. i. ) ç f non fubal- ternatimpofitorumfpecie diver/a fu n t differentia; Subalternorum vero Generu n ib il re fert eadem effe differentias. D ifferunt nam% f u balterna genera (ffpectes difparata,qmod illa de fe invicem pra- dicari po(funt,Ha verà minime i adeoc^ fo rm a fubalternafådi- fparata, diflintta erunt.

46. Dtfparata,pro Numero differentiarum in fubfeHis, di- ftinBas fpecies animatorum conftituunf, ita ut per fpecificam dif­ ferentiam atftcnemq, propriam, planta non tantum ab animaliy fe d etiam a planta diftingvatur. E t tunc non tantum Tres di f t in- Ha fu n t fpectes fe d pro numero fpecierum Plantarum £5* animali- urnperplurima.qua v i x adhuc ad certum num erum redaHa. Sic pomus 4 pyro $ lupus ab ove afinove <ff c. per difpar alas formas fpeciftcas,obtinent operationes diftinHas,per quas nos â pofteriori tales formas fpecifcas ejfetfin rerum natura dari certo cernimus,

47. J f u * animarum in certa generafpecies£ difparatas ad* miranda diftinHio,cum inaqua,tum in aero ac terra i Deo fa<* Ha eft, preutipfa etiam creationis Hiftoria, Gen. c+ /. v. 20. 21• 22. i f is . iu culer, t er demon firat.

4g. Haèlenun effeôla formalia, qu e animam u t eft Format materiam informans,cor/fequur,tur,et animato triapraftant.l.effo jfM p.icitert2. ejjeperfefltsm. conßituendoiäudin certo effe fpeci• fico, ^perfeH as fa c u lta te p o te n tia s agendi,Nunc cffe&a cau- la i ia , quando anima u t Efficiens,communicatas corpori potentias ad exercitium i f operationes movet', qua anima facultates ç f 0- pe ration es,dicuntur ejus petentia accidental, s , qua c u ff anim a» certa affgnari poffunt, ut Animæ vegetanti, a ltrix a c trix kfg e­ nerativa-, Sentienti,fenßtiva,*ppetitiva locemotiva-, R a t io ­ nali autem,facultas appetitiva qua dicitur voluntas, ( f cognofcim tiva qua dicitur intelleclus.

4 9. anim a n. eft prima caufa omnium,qua fu n t im corporib9 an imatis, eft corporis v iv e n tisïa x m * refpcclu corporis anim ati, >jnis rtjp tflu m ateria,Efficiens refpeflu operationum, H a

-Sô. Marum fy potentiarum eft TçSfjw iïiKT.xovfeu fu bj eß ur r i p r i nu u n iq u ta i n b a fi o n is ft u in fo r m a t.quod ali h die it u t fu b-

jelîu m q u o quia proprietates tft<eprim o fff originaliter fluunt

dimanant ab anima per aftionem immanentem-, 6 t qua ita re-

jultant naturali v i eu jua caufa,etiam recipiuntur in ea tanquam

in fubjeclo.

f l , Interim har u m facultatum fubjeflum Q u o d feu D e n o ­ m inatio nis e ftT o tu m comp ofitum àquo emnes afttones flu u n t,

mediantibus potenti)S.

s 2. Inform ât V. Anima to tu m fu b j f l um quod denominat efl'entialitèr.

SS4, Omnis cn\m Forma qua materiam inform at eify unitur cum ea totum compofitum conftituit, extenditur ad extenfio- nem materUialias veroß anima in certa corpori parte principe re- ftderet, f j reliquum corpus per ejfufaspote flatesgubernaretfeque- retur♦

J 4 , i. Totum corpus non effe animatum fed tantum iüam par­ tem in qua eft anima fubflantia. Facultates autem i f t a,quibus re­ liqua membra gubernarentur, cum ß n t accidentia, loca formet fubftantialis effe non peffunt.

5/. 2. Potentias tflas habere fubjetfum divirfu m d fu a Forma, fe u fro d u c i in alio fubjefio, quam in quo anima eft, quod eft a bfurdum,c um potentia iß aß n t accidentia perfolam emanatio- nem fluentia ab ejfentia animai Confequtns igitur eft, ubi ea pote flates anima fu n t,ib i omnino et u m effe animet eftentiam.

56, Sedhic pr&notandum eft : T o tu m ( quantum ad prêt» fen s in f t i tutum ) fu m i tripliciitrprim o modo dicitury T o tu m in­

tegrale/?# quantirativu m 2» T o t u m eflcntialc quodpartibua E jfen tia fiv e Pkyficisfive lActafkyficis conflat, j , T c t u m p o tc - flativum feu virtute.

57. Hinc flu it Affertio 1. Anim a Plantarum Infeff. u t efiTo" tum primo v el fecundo modo,non eft tota tn qualibet fa r te corporis*

fe d efi tota in lot* t f p a ri in parte. Patel e x i n d e quia cum Ani­ m a -materialis divifibilù, extenfione materia quantitatis diis> tctu r extcnfafit, oportebit fingulas ejus portiones fingulu m ate­ ria partibus reftondere-yStfy ita non erit tota quoad [ubftantiam in qualibet parte corporis. Unde partes d toto avulfaybeaeficio ac p ra • fe n tid anima aliquando adhuc v iv u n t.

S t. Affert. i . Anim a fenfitiva per fe tio ru m animaliumtu t efl totum primo ö* fecundo modo, fim iliter eß tota in toto pars in parte. Pote f t n .tfiä a fu* Jenfu dici materialis: patet e x i . O rig in s quod ex limo terra corporibus concreata efty eiiamnu hodie eum m at. congeneratur, corpori% in tantum im m ergitur u t extra illud fubftftere nequeat.l.O$zxi&\Qrifo\M,dcpcndenter n.agit d materia, nec amplius fefe exten d it,q u im in quantum materia conditionibus

involvatur.

/ f . Media tamen ratione fife habet inter Vegetantem tg Ra- tionalem,ienvenit cum *Ha di f t is modis fe d cum hae,quod in corpore habeafneembrum aliquod prine epsftn quo tanquam in radice inge- nila vernacula refideat,t$ ad reliqua membra tanquam advena

1$ harpes effundatur. Undè membro illo principals lafoym ox emo­ ritur ÿ membra d corpore avulfa fta tim em oriuntur.

éâ% E t quamvis per f i dividua non fs tjta u t pars ejus 2 pa rte fep aretur y Tamen ficu ti radius aerem illuminans, cujus fim i lit er pars d p artefip arari non pote f i , ad extenfionem aeris extenditur %

ejdnq, gratia dicitur dividuus in partes: Ita anima tota, per totum corpus extenfâ) non eft in aliqua parte corporis tota\ dividi tam en norrpotefi propter excellentiam ejus, eum inEjfe tumOperarr, K am circa'inifium fiftio n ù corporis,ftatim recurrit ad totum, ibi% con- ferva tu r beneficio fp tr ituum animalium, quam diu alimentum i do» ntühabuerit.Inparte v. decifafpiritus exhalat ejfufionefangvink,

6 /♦ Affertio 3. Anima intcüeftrva u t eft totüprimo fjffectda me- desefttotann icteçf in qualibet parte tota: RerU n .fp iritu a lii Crea­ tarum, fimilis eft ratio quoad effi in loco indivifibiliier fe d Angel* ita in toto loco tot9 eft)Ut et id in qualibet parte totusfit» E.Anima* 6 J»

Sz. _{Jÿu eâ a. Anima Rationalisfpir it*fit,pat et tam exOrigina} qua exOperaticnib9.E x ilia ,quia non efi ex lime terra p e u t anima anima his corporiby concreata,fe d fwgulari raticne ADeo inftirata, G en.l,y.6xH iSyquia independentes quasdaa torateria habeantf u t InleUcttio t£ Potitio>quos aflue immaterialesejfle exinde conflat, quod Deo tå Ange lis, quibus nihil in eft materia) conveniant. Adde quod humana cognitio adeo ftt fubtilü, u t ad intimae etiam rerum fpiritualium tå aliarum quidditatef penetret,velpenetrare conte* dati Adeo efl fa g a x ,u t q u a cu n jfu n t reipfa conju»Ha,difcernet,diju dicetcp quidnam ad earum pertineat ejfentiam , aut quid e x ea profluat , quid contingenter inflt tå c. Sic qucqfltnteüeÙtss, ccgno* fleit univerfale univerfaliter, fin e ' loco tå tempore tå c+ Sed hoc non poffet facere n i fi effet inextenfus,quia per fpeciem extenfam non cognofeimus n i f i rem extenfam in beo tå tempore exi f i ente. 63. AJfertio 4. Animafiv e D ir ifibilùfiv e IndirifibUis, ut efi totum tertio modo ,in eft cuilibet parti corpora tE fi n. fo n s tå ori­ go illarum potentiarum , tå flo facultates i f i a anima inhärentesfe ­ cundum O rig in e m fu n t in cm ni bus animati partibus, quam vis non ita fu b je fiiv e in omnibus partibus,ut quarts pars cujusrit facultatis organen ejfe queat. Sic vifiva pote f i ai fecundum Origi­

nemfcilicet anim am ,inefi quidem omnibus animalis partibus, fed non fufeipitur n i f i inproprio organo, tå fle U n tùm tn oculo f i au- te m ja m oculus c u m omnibus fuis membranulis Joumoribus çfre~ nuliståc • fa i r us efjet in pede,etiam pes videret.Relie ergoScal.ex• $°7. f . 17_{. Dubitare rideris, a n fi amer c queas memoriam i (fit in} omnibus corporis partibus, quin dico tibi intellectum effle in pedi­ tusi una ». in nobis anima fu ù omnibus undiq( flipatapot(flatibus, utpolt efflenti ali bus fibv, ü b t v* organafunt, ibi ipfa pole jias a- H um fu u m exercet.

6 4 . E t quam r it etiam Organica proprietates ab anima inflt- parabiles fin t, realiter tamen differunt À caufafua prima, videlicet ab efflentia anima, â quA per foUm emanationem fluunt tå pendent,

quip-quippe q u o i iRa fun t accedenlioyoptitu lines prdpenfiones qu t • dam in prxdicamento qualitatis, decide a ti a v* d fubfiantijs rean

liter difiingvuntur.

t f . Adde quodfubflantia finita nequeat effe immediatum fu.t operationis principium organon j Ergo per certa m edia t f in -fr u m e n ta efficiet operationes vitales ^qua erunt diflinfla ab ani- m a effentiafDifttnïïa inquam %non quidem fubjefloy fed Definitio­ n e & ita realiter.

66: Omnis dentfy potentia in fecunda qualitatis (pecte reponitur cum ipfie anima potentia inter fe diftinflafint> etiam ah anima fecundum effentiam differunto cum hac n .fi idem effcntdpfc in­

terfe idem effent.

67. Cum a. dico, quod anima per certa media ç f Inflrum ento anima effentia difiinfla, efficiat operationes; Non intclligo hac in fru m e n ta effe agentia fe u caufas medias inter animam ç f ope - rationes ejus fe d tantum effe conditiones aptitudines ad operan- dumi operationes n .fu n t ab a flu>non d potentia. Necfc inter omne agens y operationem neceffi efl medium quoddam agens interve­ nir e\a lias n. nec medium illudpofjet eße caufa aflionis fine alio me- dio, at ^ fie fieret proceffus in infinitum. Inform at ergo anima cor- pua fine qualitate intermediafiicet non edat operationes fin e inter­ v e n tu qualitatum.

62. E t quamvis anima per certa media t f in fr u m e n ta agat ab effentia fu a realiter differ entia, efi tamen in fe fu b fia n t ia (im ­ p le x ratione effentia quatenç non ex parlib9 effentialibp coponatur 69. Hinc patet corp9 Anim atu differre d corporib9 m ixtis ina­ nimatis duplici ratione:/. E xtrinfecâ, Anim atum confiqt corpore organico y quod varijs operationib9 exercendis aptum idoneum efi i

Inanim atum v- contra efi homogeneum.

70. 2. I n tr i n fe c â, Animatum confiat anima qua efi interna a- nim ati form ata qua accipit vitam v e l fenfum v e l mot um ; Inani­ m atum verô plane expers efi anima.