D
D IS SE R T A T IO P H IL O L O G IC A ,
e p q t h m a t q n
IN
SACRO C O D IC E
GRÆCO
VIM
ATQUE
USUM
Exhibens
Qu a m,C O N SEN S. AMPLISS. F A C U L T . PHILOSOPH.
IN REG. A C A D E M I A U P S A L . ,PRÆSIDE
V IR O A M P LISSIM O E L C E L E B E R R IM O ,
M
ag
.J O H A N N E J.
AMNELL,
GRÆ C. L I T . PROFESS. REG . E T ORD. F A C . P H IL O S , h r. D E C A N O M A X . SP E C T A B IL I,
PUBLICO P IA M IN I
CAROLUS GUSTAV. BOGMAN,
NEKICIUS, V .D M .
IN A C R O A T . CAROL. M AJ. VI M A R T I I , M DCCLIV.
Huris a n t e m e r i d i a n i s ,
U P S A L IÆ ) Exc. L . M . H Ö J E R , Reg. Açad. T y p .
S
it
R:
e
M:ns
REG NIQUE SV iO G O TH IC l
SU M M Æ FIDEI V IR O
EtSENATORI,
llluftrisfimo
atque
Libero BARONI ac DOMINO,
Dn.
e
r
I
c
o
W ANGEL,
M Æ C E N A T I M A X IM O .
Q
Uando in -publicam prodeunt lucem hn
mearum ad Academ iam lucubratio-
num p rim itiv, p ieta s, qua fe r v e t a -
m m u s , devotisßm a me impellit, u t eas 1IIultris-
fimæ Excellentias. T u x , cujus G ratin mu*
mûcnque dextern f u t mea cunHa, fic etiam ha
rum debeo o rtu m , [aeras ejfe jubeam . lta q u e\
quo
quo femper e s , m iti ac fereno v u ltu accipe me
ditationes bafce pbilologicas 5 qua , licet politiori
deflituantur traSationis ornatu, fic tamen D i *
'vinis fim a v im eloquentia, qua m Janitoribus
p a n d e c tis, illis deliciis Tuis, efi recondita, ali-
qua ex parte declarant : quo nomme Tibi ,
Jbxcellentisfime D o m in e BÂR O , pro fum m a
& Japientia & pietate T ua, gratas f o r e &
acceptas fubmijfe confido. C eterum , pro diutur
n a incolumitate Tua , BARO llluftrisfime,
qua Publiea Rei nihil c a n u s, privatis vero e t
ia m civibus longe plurim is, wque bis m ihi, «-
lumno ©* clienti m axim eJubm iffo, nihil opta
tiu s e j i , itemque pro perenni flore Iliuilrisfimas
Gentis TucE,
ardentis [imas preces fu n d ere
nunquam cejfabo.
JUufhisfimo Excellentisfimoque
N O M I N I T U O
devotis f i m u s
V I R O
Admodum Reverendo at que Præclnrisfimo,
Dn. Mag. D A N I E L I
S T E N I O ,
S. S. Theol* L E C T O R I in Regio G ymnafio Strengne- fenfi, & Ven. Confifiorii Ecclefiaft. ADSESSORI M e-
ritisfim o, Ecclefiæ Afyöenfis P R Æ P O S IT O & P A S T O R I Laudatisfimo,
P A T R O N O L U E R G E T Æ O P TIM O .
T ot t antis que T u i s , V ir A dm od. Reverende &
Præclarislime, in me m eritis, fi putarem in prœ-
Jens , dignam referre me poffe g ra tia m , eflem temerarius omnino i /in autem bodte beueficia T u a prae terirem filent io t fœd<e d%tcçiçicùff , vel ip/o me j u dice , reus peragerer. Quippe orbitatem P a ren tis, m a turo fato prœrepti , jam diu farcit T u u s in me fa v o r vere paternus , quo in dies cumulare me nunquam de dignatus fuijli. Eflo igitur Academicum hoc fchediafma fummee venerationis me<c pignus qualecunque & indi cium t quod u t , ex more T u o , benignis fim us adm ittas, qua par eft, pi<z mentis obfervaniia etiam at que etiam obteflor. Ego vero , quod unum me penes eft , pro T u a T u o r u m que fe lic ita te ac falute , vo ta , dum v ix e r o , repetam religiofijftma.
Admodum Reverendi atqne Præclarisfîmi
N O M IN IS T U I
cultor hum illim us,
P R Æ P A R A T IO .
A P H O R . I.
U m linguis ceteris communem Græ- ca facundia habet figuram, quam vo cant EPHTHSiN, qua quidem profa nis oratoribus æque , ac facris fcri- ptoribus G ræcis, nihil familiarius. II. E çmty]GI£ r, Ylevais, (E^dOTr,fxot rj Uva-fxoc,) rheto
ribus eft fchema, quo fermo ad interrogandum infledli- tu r tu n c , cum reétæ orationi Jocus effet; idque,ut acrior ev a c h t ac ponderofior.
III. T a n tu m abeft, ut IçÛty\<tis quaecunque figurata f it, u t per fe potius exfiltat ccayyifxccriso? , nec fuapte na tu r a fchema fit, fed ufu.
IV. A quœftione nativa & propria, nullo negotio in- tern o fcitur figurata. Illa inftituitur eo fine , ut quis ex alterius refponfo quid refcifcat. IIœc non item : quip pe qua fæpe in re confeffa & manifelta utitur o rator, refponfi nihil ab aliis exfpeétans ; immo vero ipfe libi nonnunquam refpondens. Illa neceflaria eft, liquid edo ceri velimus : H xc autem libera ; utpote qua utimur iis lo cis, ubi refto fermone uti liceret. Illa vulgaris eli &
quotidiana : IL tc a communiore ufu & naturali dicendi m odo recedit; ut quæ adelt iis locis, ubi vulgo, in or dinaria & populari dicendi forma, abefTe folet & poteft, ipfo fenfu re&am orationem ilthic admittente. Ita ,
t e r m orem confuetum , vel interrogando refponcîetur nonnunquam ad i ! , qjucd prior alter percontatus eft..
V. Quod vero uno loco t^orrr^otrty.^ atque o ratio ne inflexa fliip to r aliquis-effert, altero fæpe loco citi a s^jorrjctv rec b q u e oratione entinciatf non variante ipfa loci utriusque lententia , etiam fi f lr u d u r a variat.
VI. Itaque interrogatio figurata retffæ orationi JcwV vcc^eT, nili quod oratione r e d a lit ff-iipciTaure^a. H i n c y fi in re d a m orationem converfa fuerit i n t e r r o g a t i , fen- fus quidem m anet, fed perit fchema; inioio vero lina cum fchemate perit fæpenumero ferm o n k gratia & pon dus. N on enim inanis & otiofa e!t interrogatio figurata, q uin negotiofa potius 5 ut quæ iy.77«£bjV, plenaque ly.Cpoc- vïoeç , Angularem vim & quosdam quali aculeos addit o-
ra tio n i
VIL Eçootyiis.cctcs multiplex effi ufus. Neque folum o rn a t , orationi varietatem adferendo, fed & fenfum ad ju v a t atque intendit, remque ipfani vehementius exagge r a t & efficacius inculcat j languentem infuper excitat au d itorem vel le d o re m ,. varios pro re nata commovendo- adfedijs. ‘Si quid enim aliud, certe id genus Eeurfoets, L O N G I N O 7rtçl vxpsç judice, otyavi rct TrocBrjriyoc. H ic fin is , hic ufus figuræ, io qua deferibenda v e rfa m u r; quæ quidem, moderate & fuo loco adhibita (rrj, nulli lu m inum o r a tio n is , quee vocant R h e to re s , dignitate cedit. N o s vero T u u m , L. Erud. , nobis pollicemur favorem , ubi jam id agimus , ut vim ufumque EgorrripccTuv illuflre- mus exemplis , e Codice Græco N. F. qualicunque opera n o flra conquifitisj quæ quidem in praecipuos ordines fuos, co nveniente r inftituto n o f l r o , d ig e re re , Bono cum D EO ,
conabimur. §• L
(a ) Stoicos inprimis interrogatiunculis nimiopere in- dulßjje, Cicero nos edocet in Trxçocïïofecov prologo. Videli cet , ut per omne dicendi genus, ita & èv rols (çuT^ocet r peccat re kcckc&Acv, Quintii. L. V III. c. III.
§ . I
N
obis heic in cenfum non ventet Interrogatio propria > niii in quantum hæc etiam fcheina q u o d
piam a d m ittit; v. c.
1. nAF.ONAJTIK.QT iterata. Ita captiofæ quæflioni Pharifæorum Matth. XXII. 17. F^ê^t y./jircv Kocirccçi d'hxt,
ri y ; apud Marcum XII. 14. lubjungitur & illud erotem a : iïoofjiev^ rj fxr, ÏÏôoyev ; quod licet ad integrum fenfum n o n
re q u ira tu r , apertius tamen declarat infigne difcendi Itu- d iu m , quod præ fe ferebant hi exploratores.
H u c refer prsemiflam alteri interrogationi alteram , eam que generaliorem ; id quod P a U L O inprimis fami liare elf. I. Cor. XI. 22. Ti vy.iv I'm® j htctwha) vyctï $
Ita Rom. VI. f. VIJ. 7. IX 14 erotema : t ! êv f y t y e v $
præ m ittit Apoffcolus infequentibus erotematis aliis : eV;-
yev^ysv r r ocuocçricc ; 0 vcy.os cc/uccçtIoi ; yrj oc^yJot 7iaçd
row © rf j ‘Sic Rom. III. 9 17. C. IV. 10. & VI. iy. r i Év -,
(f'ubaudiatur h i vel y é y a v e, quemadmodum hanc fo rm u lam expreflit integram Paulus 1. Cor. XIV. 15.26.) ccyxq-
r r , ( r c y ? \ 'pro h h c&yccçrricroyev $ Adde A ch XXVI. H. r i ;
cc,77ircv Kçivercci ?tccç vfxiv x.
r.
A ; Neque aliter ipfe C H R I ST US Matth. XI. 7.8 9. T/ ifcqtâere Ssccactâcti ; v.ocKoc-y c v x. r. A. ; r i t’|>fAS e r e «fov; 7rçcÇHjrtjv ; fenfus eit : e x i•
iß i s ne Ipeci a t u n Prophetam ? & c.
2. KATA MIMHTIN exprefla iis locis, ubi oratione
obliqua narrari potuiffet > quid ab altero Iit rogatum Q uippe eft yiyra-iç , cum aliena verba referimus diredla
oratione. Ita hifloriæ Evangelicæ Scriptores , in reru m
ge Rarum narratione conflituti, ubi quid a quo rogatum in d ic a n t, pafTim interferunt direftam quællionem, quam quis adhibuerit; ut hunc adeo coram quali loquentem & in præfentia p erco n tan tem au d irev id eam u r.M atth.il. j . i .
FActyci 7iotçeykcvrC) Xeyovres' ttS h t v 0 re%$eh /dxaiAeh rocy
I «Ja/«* ; Sic C . XL 5 XII. io. M arc.V .p . IX .21. XI. 3. XIV. 14. L uc. Vll. 20. Job. 1. 19. c e n h e iX a v ct I x6a7c i, • toxT Y im cnv ctvTov' Xu rls f; • p ro :
iqcorri-r«cr/v c c vrcv, r;V l'gw, rj r l s er/]' adde verf. 2 i,feqq. C IV« 27. XVI. y. 4?dg;Y èçoùTci g e ' n x v n a y e i s j j)ro 7r£ 07r a y a .
C. XXL 12. öiVL t r c X g a ex erc e ra i c c vrc v Xu r l s et j
3, EPX2THXIX Id A EG N AZ O T X A, quam proponit ali
quis, ipfe mox refponfurus. Q iæ quidem docentis t ft
in terrogatio5 quum naturaliter & pronrie fit dijccntiy f i
ve qui ex refponfione alterius quid edoceri velit M are.
XII. 9. tI XV Ttctijaei ; e X e v a e ra i x^ d n c X h e i fkc. Luc, XII.
17, (eq. r i n o i r ^ a j r x r o 7 . KuSe Aê o x . r. À. C. XVII. 9. fJLïi %ccçtv £%et tS> oxXoo exelvovj è ïïcxcô. C. XX. 15. C XII f l . ooxeire y c r i h ^ v / j v 7ïu ç e y e v c g r y one u t ev rr\ y v j
t y ) , héyca vfxiv. Ubi interrogat C hriftus., & ipfe re/pondet
negando 5 cum locus efie potiiiftet re&æ & fimp lici nega
tioni .* 8 n a ç e y e y o g rjv o xv a i eiçr\vry h r tj y r . quem adm o dum v. 49 redfa adfirmatione dicit 7rZç rçÀ&ev ß u h e i v h s rrjv yrjv’ adde C. XIII. 2. 3. 4. î & 1 8 > fe q. r iv 1 o g o la eqlv v\
ß a a tX e la r x &ex ; Xj rlv t ogoiaaca d v r r y j f ubi firnul ex em
plum e ç a r r ig a r c s n X s o v a r ix d s repetiti ) c g c la h t xcxv.a cr tv d n e a s k. r . Å. G alat. 111. ip. TI XV 0 v eg o s j ad quod il
lico refpondetur : r d v na^aßdreav %açiv n poorer e^r\ß t.Cor.
XI. 22. hr a iv é r a v g d s 5 tv rx rc o X'x tr o u v a . C. XîV. 26. ro- gat Apoftolus : r lx v h i v , diïeXQol ; refponfionis loco fe- qvuntur præcepta : 7r d v r a 7tços cixcècg ry y e v é S a . &c. ad fi nem usque capitis. Rom III «.feq. r i r e 7reçicccv r x I x - iïa lx j V r l s ri dgceX eta r r ,s n e ç ir o g ïjs ; 7rcÀu , xocroc n a v r a i r ç c n c v . item : n S xv r\ x a v ^ c r i s; i^exÀelS'/]' &C.Rom.IV. <0.
IX. 3 2 . A t a r i j c r i x x ex n f c e œ s, « A ’ &c. ubi particula e n, cum antecedentibus connexa , fatis proderet d t n o X o y l a v, etiamfi non intercederet ê ç d r r ig a q n a r e ? adde ». Thefi.
II. 19. 20. Denique & P A U L O differenti nihil antiquius eft follemni formula n e g a n d i, M j y e v o ir o, qua
re is folet ad præcedentem inflantiam , fycoTtifxccTmoos a fe- fe formatam. l ï u c refer Jacob. IV. \ a . 7:010c r\
VfJLOJV j CCTfJ.iS ÇÇl T . A. & I . Jo!l. III. I 2 . KCCÏV
-£ 7 (pOC^S TGV oHeAtöpV 0CVT8' it, YJX'ÇW r i v e s ' £qCÙK^SV OCVTOVj
o r t roc eçycc ocvtu t.cvy^cc r,i, k. t . A. uhi caufTam fratrici
dii tradi p ateret , etiamfi non interfertvm effet illud
i^toTYifjicc' quo I tam en non fupervacaneum & inutile du
cat qu is; lucem enim ac pondus adfert o rationi, aper
tius c o n ,m o n ftra n d o , hanc & non aliam lulceptæ cædis fuifle caufTam. Qm'ppe heic &c. locis, fupra citatis, pléo-
tiafnins erotemotos emphafin hab et, atque excitandæ in-
primis adtentiopi infervitj quamquam & citra interroga tionem plenus & integer effet eorumdem Jocorum fenfus. Cor.fn , quæ de virtute Ple una [ m i, ( qui non folurn eft lingularum vo tu m , fed & membrorum orationis, ) egregie tradit Cl. Mag ER H A L L G R E N in ZKiocyçccÇ'oc tmv 1IAsq-
vcccfjLoiv L» G’r N. F. p. 2, feq.
§. II.
EPilTHM A R E S P O N D E N T I S eft , quo refponde- tur ad aliud e ro te m a , quod vel
1. Pro po fu it alter. J o h .V L t f g . ubi ad interrogatio nem Chrifli : M>/ v/xiis StAere v7:ccysiv ; nomine roov
o c c t e i t x refpondet P.E1R.US: t>ç g s tIvoc «VfAfucc-/ueScc 5 vel quod
2. Quis ipfe Ebi form avit: quod fit inprimis in a r gumentando & docendo j idque multo majore cum vi ac p o n d e re , ac fi recRa o ra tio n e , quo I naturaliter & ordi narie fit, refponfum fuiflet. Luc. XXII. 27. Tls uel& v, 0 ccvocv.elpsvos, rj 0 ottzxcvuv j è'x) c ccvccy.slfusvos j ubi reipon-
li vice ei t erotema a i firm ant i s , d e q u o p o f h cfrC . VL39. Eb. III. 17. r ic r i T rq c c c o y fiiG e v • z y y t o7s ocy.o:e r b a u s t k . t. A. ;
Ädde v. 18, obi quamquam non refpondetur novo erote-
n u t e , una tam en eademque interrogandi forma fimul
refponfionem in v o lv it: T lav dpeae, pr} haeţvae<Bai
h pii rois ÙTîe&YiGcici ; quo loco erotema vim habet ad- ß rm a n d i : fenfus enim eit : u\ycas reis ccve&ytrueriv , &c.
Jacob. IV. i. 7rcBev Tichefxoi ^ fxdypci ; ex ivrsvSev, ix ruv Yjiïovoôv X. r. A j
§. III.
• EPX1THMA A D F I R M A N T I S nobis eft, qued sequî- pollet adfirm ationi, Ternione r e d o fadæ $ idquevel
i . Adnexum libi habens quodpiam ex adverbiis ne-
gn n d i, q u æ , in interrogatione adhibita, fenfum reddunt adfirm atim m jE .quivalendo tZ Nenne v s 1 /!;/«&« Latinorum.
(u ) MH. Jac. III. 14. F.; $Aov 7nxçcv e y jrs ^ iç&eiuv,
- - - fjtrj x x r x x x v y x S s ^ x a r a TTjÇ cchqSelccs • i. e. annon perverte gloriam ini? nonne mentimini? ubi in quibusdam editionibus deeft fignum interrogandi, quod v ero in nupera edit, adpofuit C H R IS T IA N . S C H O E T T - G E N IU S ; idque, fi quid nos vidernus , convenienter om nino fenfui, qui non æque fibi conflare videtur , fi quis \jly\ prohibentis cum imperativis x u r x x x v y u S s »,
\peu£e&e heic conftrudum velit. Adde i . C o r . IX. 10. tj (fubaudi p / , ex præcedenti erotemate repetendum ,) ( b)
Ji
rfjiôis irdvrcoçA
l y e r , vel annon propter nos--omnino dicit?adtende m o d o ,& videbis,optime fic ifia verba cum præ- ced. æque ac fequent. cohærere. Ego vero n o n v id e o ,
quae
( b) Interrogatio he-ic æque a t que aliis picris que locis N . F. non pendet ab *j, cuius officium potius eft, interroga tionem cenne clere cum præcedenti bus. M atth. X X . ty. X X V I .S 3 . Rom. U .q . . I. Cor. IX . C.
>;
/jlovcs i y cl d Bxq- vxß x s ù x i%cfxEv ijrbrluv X. r . A. • ubi v præfens erotemaconjungit cum p rio n .* g.I èx tycy.sv t£<srlxv u^t'ÄCplv yv- \x ixx 7rsçixyetv, els
^
ci Kcit.ci unc^cXoi, - - - 7^
K^Çxc •Videlicet oppofîtionem , quæ intercedit in ter èçoütx- lEis illa s, involvit particula. Sim iliter v. S. I f C. X L 14. X I V .3 6 .C fc . Ita rj conned it duo er otemat a , dijparata quidem , fed eumdem habentia / copum, Luc. X I V . 28 I f 3 r.
quæ neeefïîtas adederit laudatum E ditorem , C H R IS T . S C H O E T T G E N I Ü M , ut heic interrogandi lignum in te x tu facro tolleret p quove jure dixerit in ad no ta t. ad h.
1. p. <582. interrogatio beic locum non habet. Rationem
a d jic it, quæ vero nobis videtur non habere locum : quiay i n q u it, adfirm ative concepta , negative explicanda ejjet. Q u in immo explicabimus hoc erorema adfirm ative; quod
& adfirmative conceptum nos fatemur , etfi /latuimus
e&sj\pw T# jfi , cujus in erotemate ad firm antis idem heic
u fu s , atque cequivalentium particularum & efii » de' quibus mox. Itaque non e re eff, ut> quod didi i tat laud. E d i t o r , interrogatione d e m ta , partie. ? h. /• denotet fa ne -, quo quidem fenfu jungi alias y /xyv particulas, h a u t ignoram us.
(/3 ) O T , O TK , O T X I , quae, cum per fe negandi fint adverbia, in interrogando ad firm ant. M atth. VI. 30. h
Tov yjçrcv - - - c d)t'C£ artos ajj/Cp/evvva/v y 8 fucc/^ov
v/jt£s$ ubi, in comparatione inæquatium , five in argumen tando a minori ad m aj us > adhibetur interro g atio , praeter
neceffitatem quidem, at non fine pondere y (iquidem heic fimul eft exprobratio, diredla adverfum rès oXiycnrfiys, C. VII. 22. 8 roo aco cvcfjiccn TrgceCpiirévaccfjcev &C» ; C. XVIII,
33. XXIV. 2. è ß x h rsrs atdcvrx tccvtoc p quod Marc. X IIL
2. cirra particulam è effertur : ß x h s /s &c. - cum utrobi- que /it erotema ad firm ant is. M arc. XI. 17. è y l y ^ x ^ r x / ,
en; &c.ubi cum exprobratione conjundla eff quæffrioadfir-
m a n tis , pro qua fæpe alias, redla oratio n e, to yky^x-
7tro u , in citandis locis V. T . Adde Joh. VII. 41, èy) y yçu-
(prj ei7sev, cri &c. • Luc.XIII. i f . id. Joh. VIII. 4 8 .0 v.aXoos
Ktycpev rjfAsis , e n Zx/xx^slrys h ov ; ubi 7txBos- quoddam
& vehementiam habet interrogatio figurata. C. XI. 40. 8k
fptov ac/ , ct/ k. r.X. ; ubi fimul exprobratio. I. Cor. IX. 1.
8'k i/fi/ xtso^cXos ; 8K i / f i iXev&eçcs ; 8y ) lyaSv in q x v .x ; i
to eçyov fji8 v/jifJs j Eb.XIL 9. figurata eff interrogatio:
tcX~-8 7j o A a i p A c v &c. ; cum, omifTa partie. *,re(ffa oratio eum-
dem expreffiffet fenfurn. M atth.V . 46, feq. ^ cJ ts Aô>- V«; ro ocvto ncitijr, ('quod redl^oratione effert Lucas V I.
M a tt1!. VI. if. è % i y\ wAriev r>?<r r ç c ( p y - ç ‘ cfr
Luc. XII. 2j. ubi idem dicitur citra è ç o ô r i i M . Matth. VI. 1 6 . 8 % (quod per a p o f t r o p b um oritur ex è % i ) ( r) v y . f i s y c i X -
Acv iïiccC P ëçers x v t m v ; C .X . i g . XIII. 27- 5J , l ‘eq. 8 % 8 rr c ç l e w c rS rt'X T O vc c v i c s j 3? CCVT8 M c iÇ ic c y . ; &c. ubi
fi-IXiul 7r c l S c c r u v r e te,7tX Y\TT0fjieva\> ^ t£v c y .c tv ïïc c À ifc y tv & v ( 1 li
cet , fi contuleris antec. & coni. C. XVIII. 12. XX. 13. 1 f . Luc, VI. 39. 8 % l c c y t y o r e ç o i h s ß o S v v c v 7 r e a 8 v r c e i ; quæ v e r-
ba loco paraü. M atth. XV. 14. citra e ^ A r y jT iv efferuntur.
Luc. X VIL 17. 8% i^ 01 o t e x tK o c â c c ç .'S ri(ro c v ; C. XXIV. 26.
Job. XI- 9- i y } fa d S K CC tlT .V WÇCCt AcI. V. 4 .
VII. 8%i 3? % e lç y 8 ïTïoW ps. T o c v r c c T r c & v r x j 1. Cor X. itf r e 7:c tv}Çiov r r j e é v X o y l o c s - - - t y ) y.ctvcovloc T 8 x i y u r o s r ë X ç i ç ë t e w j & c* quo l ° co ®que, ac reliquis fuperioribus ,
erotcm a vim adfirmationis adauget & intendit ; innui-
turque , in confeffo efie rei veritatem ac certitudinem , quam non facile quis negaturus fit.
( y ) MH OTK, & OT MH. t . Cor. IX. 4, f . pa} èv, eyoysv ï^8gIc&v Çccyelv ^ rnmv ; Rom. X. 18 j feq. /urj 8x, yjxäcxv j jU3j 8% eyvoo la^xfX ; Joh XVIII, 11, 8 yf\ ^ico
t o 7.ÏCTVÇICV j
(iï) OTAE, cujus aliquando in interrogatione idem
ufus, ac fuperiorum particularum. 1. Cor. XI. 14. H fcJg
uvrrj f\ Çvais hiïûaxei vyccs , on *. r. A. j Annon ip fa tiat
ti
ra
(confuetudo, quæ eff altera natura, ) vos docet}
II. Præmiffum habens TIZ interrogativum , quod his ( c ) Videlicet 8% arbitram ur non pi num effe, fed
tc7tcvoT,Y\y r ë i paffum, (jualem patiuntur alia Apoßro- phata. Quod f i 8 % effet in teg ru m , adm itteretur quidquam
alienum ab u/n conflenti ori G r. L ., facile non habentis
•his locis non (impliciter quæ iit, fed figurato erotemate
{ i n f i r m â t y idque
( e t ) U b i r l s , a d v e r b iu m n e g a n d i p o f t fe h a b e n s , u -
n i v e i l a l i t e r a d f i r m a t . A d , V II . y z. T iret riïv 7rçc(pr\Tw è*
êàhufctv & c . ; i. C. i'dlûofcctv 7totvrcts r è s 7rçcg>riTcts, vj .roiv vrçctyrjTuv 'heexov. A p o c . X V . 4» r t s ù yv\ (ß cß rjSr o f , Ku- i e . fis etexsos ( p c ß iß r jlk c . f i v e , q u o d m o x l e q u i t u r ,
7TocvTx r c l fS-vj? tpcßyjBvaiv. 1 H u c r e f e r M a r t h . X I I . 1 1 . T Iff
h o t i oiv§ça/nos , os - - ,è%i y g x r r ^ F i & c . ; h æ c e n i m r e
v e r a e f t h u j u s i o c i c o n f t r u d i o ; & fe n f u s e ft : u n u m q u e m
q u e i t a f a c e r e . SiC LUC. X I V . lS> TtS tjr vyOûV yS'éXùùV
ctü çycv o iK c ^ y -ija x t, è y ) ttç m tcv k x f le e t s vp rjg lô i rrjv $oc7rcc— VYiVJf & V. 3 1 . TtS ’ßoCTiKFVS - - 8 y ) ß n /\€V £T 0il ) Fl T. A.j
Videl. his locis univerfa interrogatio pendet a r i s, non
item ab »%<, quod fua natura (impliciter negat, perinde atque 8 k & y r . .Itaque vertamus oportet : Q u i s a e d i f i c a t u r u s , n o n p r i u s i u p p u t a t i m p e n f a m .? Q u i s r e g u m — - n o n d e l i b e r a t, a n & c . d Quippe necefie eft, ut locis L U -
C Æ citaris r l s i n t e r r o g. referatur ad v e r b u m fequens^
q u o d prohibebit, quisquis 0%), i n t e r r o g a t i v e acc eptum ,
h . 1. con verterit per a m i o n ?
(/3) U bi r l s, nulla fequente particula negativa , in
greditur erotema a d f i r m a n t i s. M atth- XXIII. 17. r/V ju«-
h iv 9 0 y ^ v a e s , ij 0 v o to s , 0 • c c y i c c & v r o v y ç v o c v ; v» 1 9 r f
y e ' i & v 9 r o t ä g c v , r r o £ h ) o i o i e r r ç ic v 9 k. t . ^ Videl. erote- snata hæc , cum gravi exprobratione conjunda , innu unt., e r i yçlÇ ctiv h l y 0 v o t o s, rj 0 y ç v a o s r u v o tu ’ ) i o n t o S i o i c t ç r i ç i c v y e ï & v r S oûoçu , ' r ë f 7IU v m c c v t u .
III. Pi æmiiTum habens a d v e r b i u m I l ß Z , cum p a r t i a t i a n e g a t i v a ju n d u m , cujus -vicem Marc- X- 2 j. fufti-
-net mfeparabile JW* T loos ^ v o y .c X & s 01 r o t y ç v j yo cT cc F y o v x e s t t s r r j v f ic e o iX e lc tv x t Q f 8 f i o f X f v o c v tc c i ; & V. feq 7 tm s
'è v r y c K c v h i v i i r e X S e l v ; i. e. q u a m c e g r e ? q u a m d i f f i c i l e
&c. ? ubi fate m u r, efle quamdam h ( p û v y \ v w five e x c l a m a -
tioneniy fed quae ad i *t er rogationem figuratam proxim e accedat j cujusmodi locus etiam R o m .XI. j j . œs ocve£e-
eevvtit u t u x^lpuTU tS @eS ; &c. N e m p e , G E R H . J O .
VOSSIO judice , Init. Orat. Lib. V. C. 13. Se&. III p. m. 4.18? fe(l* 1 effertur & exclamatio per eçooraoev. II Cor. IU.
g. 7t£ s 8%i pu/Aov tj è'fCCY.oviu T8 77vevp<xroç eçui h
vertim us : Quanto plus ? vel Atmon potius & c. ? quurn c itra interrogationem efferri potuiflet ita, u t v. feqq 9, 1 0 .oroTAoo puAcv 77eçiooevei h So£rj. Rom. VIII. 32 Ooye
T U l i ï l u XX fC p sio U T O , - - 7760S è % l Jtj OVV CCVTto TOC 7TccvTU YifXiv xuçicsTui j ubi 7ïùç in te r ro g a t, è%i n eg a t;
verb u m verbo vertimus ; Quomodo non etia m cum ipfo
tunU a nobis donabit? i e. donabit utique * v e l , non pote r i t non donare.
IV. Præ fe ferens adverb. nOXAKIZ, & I7 0 S H / ,
( pro !v 7ro(Tv peçei n p e r ç a , ) quorum / w ju n g itu r ple rum que comparativo puiïLov. Matth. XXIII.J7. & L u c . XIII.
34. 770OUXIS rjS-eAtJTU £77 lOWUyuyslv i .e . 77ofts.CCY.lÇ , vel
potius $iu77uvtos y\^IAy[ou. Matth. VU. i l . 770000 puJAcv 0 7ïurvjç - - iïoooei &C. > C. X. 25. h rov ciYc<?eo770TY}V BccACc-/SäA iy.ocAeouv, 770000 pocTkcv revs oikiuyuc u u r tj Luc.XII. 24.
28. 770(700 puÂov vpeïs iïtocÇeçeTe toov 77ereiV6ov • Ebr. IX. 14.
ad Philem. v j 6. puAiçu epciy77coM dt puAov aci, &c. ^ quibus
lo c if , in com paratione, atque argumentatione a minori
ad m a ju s, indulgetur erotem ati, ubi & r e d o lermone feribi potuiffet' pufts.cv ß aut certe 77c/&.oo puTkov, quod alias
in pari argumentatione frequentatur: Rom. V. p. io .ij*
17. Eumdem in modum 770000 adhæret & comparativis aliis: E b r.x . 29. 77oaoo yelçovos ufyooSrioeTUt Tipooçlon,' $ i. e. 5ToTkoo yjEÎçovos k. t. A. Sed & 770000 nonnunquam , ab« fente com parativo, adjungitur verbo. Matth. XII. 12.
ou iïiutpèçëi civd’çoonoç 77çoQoctu 5 i. e. m ultum antecellit.
O bi & locum habet comparativa argumentandi ratio, de qua modo di&um.
V. Perfæpe & alias éfurq/uccTiKcZs effertur oratio
fir m a n tis , cum exprobratione plerumque conjunct i; ubi,
licet adfirmationi reélæ locus effe poffet, tamen citra
£çoûtyiU.OC iilud langueret o ra tio , neque fatis foret spe?rcc&ys.
V. c . M i t t h . XX. 15 0 oCp^ocKuos au 7rovïiçcs tew > oti iy<*
ocycc&os iifJ U )
C.
XXVI. 53. rj froxeTs , o t i jc. t.§ IV.
EPX1THMA N E G A N T I S . I. In quo adelt p a rttc u la , *
i. N egativa.
(oc) MH. Matth. IX, 1 5 Marc. II, 19. Luc.XI. 1 i,feq.
M>j Al&ov hTiSwaei j /uti) o c v t) ly f iv o s o(ßiv feriddxTei o c v t m'y fen- fus e f t, non f o r e , ut det pro pane lapidem. &.C. Joh. VII.
4 1 . /xrj y o tç lv.; rr\s T ocXiXoclots 0 X ç i- c s s ç y s r c ti \ Videl. cum
adfirm arent alii: h t os few 0 Xçtsos" alii contra n e g a r u n t ,
ea indutffi ra tio n e , quod oporteret venire Mefliam non e Galilæa» led oc7to Brj^Xse/x rr,s Iaiïcciocs, 07rn yjv & c tß $ .
vide v feq, Adde v.
48
* p v ris f e tc o v u ç%o v t w v s 7 r f e s v o s vh s civTcv • i. e. pv\<Is)s &c. C. VIII. S 3* p y p e l & v si t h
7:oltçqs v\jxoôv A ß çccccfx} ubi fimui exprobratio, faftidii &
indignationis plena. Add. Jacob. II. 14.
('/B) MHTI. Matth. VII. i d . Mjfn avAsyxciv cctso r^<- /3cA»v <Tvy.cxy Marc. IV. 21. fjiriTi 0 Kvyyos sq y sra i, woe v7io rov policy rsB’tj ; quæ citra èç&Tt\<Tiv efferuntur loco parall.
Matth- V. 15*. & T&WVtV OCVTOV U7TO TCV fXoÏÏlOV. LUC. VI. IQ.
Ti (jvvctrcci TvtpXcs TvtpXcv oiïriysw j ubi s(jtoTY]fxccTikoIs U€m g a tu r , tjje pojje c£cum cæco ducem.
• ( y ) OT. Aff. XIII. 10. P A U L U S ad Elymam ma
gum » gravi cum reprehenfione : O v 7r e t v o y h o csqsC poov t#s
oiiés Kuf&; i . e . non defines, nunquam ce f i s j quippe T*i fxooTiKoos n e g a t, eum pervertere d*fit urum. Addi pos-flt Luc. XVII. 18. è% êvfiè$*i<rocv u7roççé\pMvres èÿvoa èo£ccv
E m T E M A I V M M F .
r f © ff &c. 3 ubl fane in n u itu r, non rediiße rès m i x x x - -
$otç«&iVT06£. Ceterum interrogandi f i g n i i m , exprobratio«
nem manifeflius indicaturum , heic adponunt complures editiones, (intjue Iris P r i t i a n a , Kechenbergiana, & n u p e
ra Ssbœttgeuiana, ) cum om ittant illud edit. Oxonienfts,
Amftelodamenfis , aliæque : certe abefle pofTit; & aptius
aberit fortafTe.
2. Partte. Interrogativa; cujusmodi
( x ) T i r & TI: M atth. V. i j . Ek rhs- (Pe. x rd P CCTi') «-
A i^rjasrxtj qua re (alietur? i. e. nulla re ait a. Marth. V. 46. T/Va jU/cBov s'xeTS i i» e- y.ic&ov. &: v. 47. r / 7t£Pia-aev Ttasirz j nihil egregium prœflatis. C. VI. 2 7. r<V vpav dovxrxi y.. t . A. y i. e. veftrttm. C. VIII. 2 p , r; ^ î v
aol y- Marc. V. 7'. r / ifjco) >L aol; quas èçcorriaeis, fuppleta' t-Aelxfys/, ita accipimus: gJev 7rçxyp x q/uïv ^ o-c; ko/vov ?ÇiV.
&c. Mattlî. XVI. 26. & Marc. VIII. $<5. 37. r / IpeA-pasi xv-'
SflO)7rcv j r / xvrxAk.xy\j.x t y \ s xpvx'es cevrë ; i. e. «/-
h tl ju v a b it: nullum dare poterit redetntionis pr et i wn i
M atth. XXVI. 6 f. rl sti xçelotv t'xofxev [axçtvçûûv 3 i. e. fu.r\-
Y.STI &c. C. XXVII. 4. & Joh. XXI 2.2. rl 7te>cs n/uxs 5 rl ttços aey nih il ad te. I Cor. V. 12. rl /uoi ^ rèa e£oo yçl-
yw ; Joh. VI. p. & v. bH- ttçcs rlvx c&7reÅeuac/ueSx 3 i. e. nem oeßy ad quem abeamus. C. VIII. 46. XII. 58. rls brlarevae k* r. A. 3 idem quod V. præced. èx tnl^svov, fc. et xv&çûo7rôi. Aél. VIII. 3 3. rls,- cbfjyvarxi ; nemo fa tis e-' narrabit. C. XIX. 3 f. rls i^iv xvSçwtios, os è ytvlaxsi &c, ;
i. e. non e f l , qui nefeiat. Sic I. Cor. II. n . rls ci&y Rom . XI. $4, feq. rls eyvx \&v Kvfiit; (puta ocve^s^wrjrovy v. 3 j . ) Rom. VIII. 3 i , feqq. T/V xaS1’ yjxZv 3 rls tyxxA?-'
a^ïÿ rls 0 xxrXKçlmv ; (ubi obfervetur fubjun&a erotema-
tibus ccmoAoylx, five negationis ratio. ) I. Cor. IV. 7;
II. Cor. VI. 14, feqq. rls /xeroxy ^ixxioaovtj xvo/ulcc 3 rls y.oivctivlx (poor) arçcs aylros 3 rls avy.(pœvr}7is Xçiçw 7içcs B?- AlxA 3 ris /xsçis 7îi~l jxerx xtsI^ü 3 rls avyxccrxSeats vxœ.
©eS fjLSTcc fd & K ô c v 5 Ebr. I. 5 & 1$. C.XII. 7* G XIII. 6.
Jacob. II. 14. 16. r i r o c Ç e K c s • Apoc. XIII. 4. XVIII. $8. r i s tf jic ic s r a Syjçico I. Joh. V. 5. r i s i ç t y 0 vtKoov t c v y j —
c-fjLcv , h fxfj 0 Ttes&xw'y h. e. nemo mundi victor , niß qui credit. Negativum facimus erotema, quoniam r i s - 0
idem valet, quod 8<fe)s vae» &c. quia v ero (equitur h y n
& c . , ad firm ati vus evadit fenfus erotematos, Ii hujus mem bra fimul fumferis : y o v o s c 7 rtç evo o v vtx c c , Obfervandum
a u t e m , n o n raro erotematibus ejuscemodi negativis com
p etere limul exprobrandi fenfurn.. v. c. Adi. VII. 27.
t i s <r& xocTkZvja&v x f x p v T o t ) i iïr/.ccçriv ê(p' n y c c s j u b i, non fi
n e exprobratione, contem tus p lena, negatur, Mofen efle idoneum judicem cauffæ controverlce.
(/3) n o i O I adjectivum , quod his locis æquivalet r<2
t is. Luc. VI. 32, feq. 7rdcc vßiv h lv , idem, quod *1. parall. Matth. V. 46 . r l s /utSvs- ; namque & %«$>«•, heio
idem quod yi<Boç, defignat operis premium* Similiter
I'. Pet. II. 20. 7jo7cv k å m s;
( y ) r m z adverb. Matth. VII. 4. Um s fqs7ç r a cciïeÀ*
<p<x> <ra ÿ dicere non potcris * ubi negatio , IqoornyocrixSc fa-
CU , eft êjuTTotStlir, involvitque exprobrationem adverfum
rùs v7roxçiTocs. C. XII. 26. Luc. I. 34. 7iZs eçctt tS tc j i.e. nulla ratione ß c n poteß: etiarrfi fatemur, hoc in erote-
m a te fimul elucere adfeétum Mariæ adtonitæ. C. XL i8*
noos çccbriGëToci ij ßxo-iXt'loc ccvtïs î i. e. nullo modo perfla bit. Matth. XII. 29, 34. 7tiï)£ Sjvu&e ccyctSa, AxÀs7v , 7rcvrj~
çcï cvTtç y C. X X III. 33. 7T&S- ÇvyrjTf d7ro ty\S y.çhsùcç t w yesm tc; Marc. III. 24. Joh. IIP 4 . 12. & V. 44. 47. 7tZs
C XIV. p .
& A a . V I H .
3 j.
7ï(jùÇ u v (hlVCti/JïjV'îRom. X. 14, feq. 7tiï>s hriy.uhhcyrcu • 7ras 7 T>ok ecxuGUGi xuqis nvjqvaaovToç ; 7Toj£ Jîè xriqvjr&n I. C o r. X iV. 7. p. L T i m . III. y. Ebr. II. 3. I. Joh. III. 17. IV. 20. vole
r\. oiyx7îïj rë (P)eë yh ei sv cc-jtm j
(^ ) n O T , adverb. locale. I Cor. XII. 17 & io E; cAcv
c K c v t o aôÔfjLcc c C p S o tX fJ ic s, t t S >/ cckoyi y e t c X o v ccK crj, t t S >?
c<r(p(>ï\<Tts\ ( n u s q u a m e x f i ß e r e t a u d i t u s , vel e l f a f t u s y feu n u l l u s o m n i n o e f f e t . ) h Sè r;v r o c 7rccvTcc ev f J i ï X c s , 7Ttf ro coo- p o c y II. Pet. III. 4 . 7t b è ^ tv y e T ï c t y y e W c c r r i s 7r o c ç u c lo c s «ut« ;
i . c. t ê o c f f è , n u s q u a m e f l p r o m t s ( i o. ««//a e / l, tv*«/? e d .
quippe ju ifx v jT iK x s efferuntur heic verba t m v e f x T t o u v .T w, in quibus erotem a ludibrium involvit rerumque divina ru m contemtum .
( e ) no© E N locale. M attb . XV. 33. I l c S e v rjfxïv ev e ç n ^ 1*106 OCÇT01 TOTiSTOl • MarC. VI ll. 4. 7Tc3*V TU TU S $VVY\CeTOci
t i s w è e y j x n d c v o c i ; i. e. TVö/z e f l i n f o t i t u d i n e, t o t p a
-»£/ h a b e a m u s . N o n e ß , u n d e q u i s h o s f a t u r e t h e i c l o c i .
J o h . IV. 11« 7s o ô s v e % e ts r o vdûoç t o Çjuv y i, e. n o n b a b e s > w i d e h a u r i a s a q u a m .
( £ ) ITOTE, adv. t e m p o r i s . M atth. XXV. 5 7 .58-39« Ilcre c e et^ o jx sv 7reivcZ vT oc, ^ ê â ç é ip c c ju e v ; 7i o t s c e e i l o p e r ,
fcevov y 7TOTB c e eA o fjtev c c J b e v ti} &C. i. e. iuY\be7iore et^ cfuev &e.
II. Interdum etiam e^aoTrj^oc , quod nulla ejusmodi
p a r t i c u l a com itatur, n e g a n d i vim habet I. Cor. IX. 11. e i rjfx e ls v jju v toc 7 S v e v jj.X T iy â e c 7tel^ ccjj.ev , f x e y c c, et r ^ e i s v f x w v tcc c o c c i n e i S e ç lc c f u e V y i. e. 8x e«n p è y c c . Rom. II. J. X o y l g y , oc u v f y o o 7 f e, - - - c T t c v h C f e v f y t o k çI[x x t u
Q e u y ubi e r o t e m a n e g a n s fecum habet reprehenfionem ;
& fenfus elf : N o n e f f u g i e s p œ n a m .
4. V.
EPXITHMA D U B I T A N T I S , z u t [ o l l i c i t u m fefe pro
dentis; in quo pallim occurrit
( c t ) TIS F r o n . J o h .X I. 47. Pharifael, quo fe v e rte
r e n t , n efcii, rogabant*. Tl 7r c i u ^ e v y ubi fimul meticulo-
fus arguitur adfe&us. Adde erotema Judaeorum, T tj k o c ç - };oc K c c T c t v v y è v T u v ,KocTotvvyevTuv A& II. } 7. T i 7T o w o p e v , o c v f y e c 'c c iïe
A-;
iCc
vofxevov
Ç ol ; fimiliter Cap. IV. i(5. XXII. 10. X. 4 r i f c t, y.vçte y
ubi Cornelius 0 m k t c v t c cçyv\s fimul fe prodit ep(pcßcv
( ß ) ATA, adverb. A n y num ? Luc. XVIIÎ. 8 < O Cios TH OLvSçOùTCH tXÜdûV , «£Clf SV^(TSt TtJV 7St^(V Itt) tÎ/S- yîfff j 1. ü. fjLcXiç évçrjwi. Neque enlm heic e/t negatio vehem entior,
vel abfolute talisj fed i n n u i tu r , paucos inventum ir i 7r<-ÇfeS' fcj lv.KsY.THS.
{ y ) fI H 2 , Jo h . III. g. IJws dvvœrœt tccvtcc ye-
vfc'cB«; ; quo erotemate Nicodemus fimul admirationem
prodit.
Nulla coinitante interrogandi particula ; quale Nathanaëlis illud erotema Joh. 1. 47- Ex Nct&çsS- SvvcctxI
T f d yccSov stvxt » Etenim heic non tam abfolute n e g a t u r ,
effe poffe, quam d u b itatu r, num quid boni effet e N aza- reth a ; utpote quod Galilææ oppidulum erat obfcurius & abjedtius, quale claros homines progignere ra r o fue- v e rit.
if. VI.
F.mTHMA D E M O N S T R A N T I S . Luc.V I1. 4 4 . BA/-
7TSIS txvtyjv TYjv y vvx7kx i ubi mon/trat C H R I S T U S , in
dice (juafi digito, præfentem feminam, ac fi dixiffet: «K? vel rf yuv/f. Jac. II. 12. ßK snsis, cr/ x. r . Â 5 & m ox V. 14. 0 (JOLTS T o iv v v y OTI sj* SÇyC0V ÏÏtY.OUHTCCl 0 XV^Çûù7T0S ÿ
Videl. exemplo Abrabami p ro la to , r e m , de qua fermo e / t , coram veiuti fpeétandam exhibet A poftolus; ubi & c itra interrogationem ex eodem exemplo fieri potuiffet co nclufio, ad rei veritatem demonftrandam. Rom IV. ;• & X. 8* A *j yçxtpy Ksyst ; ubi com m onftratur indice di g ito locus aliquis e fcriptura V. T . , qui mox adferturj cum citra hujusmodi f^wnjow fæpius alias fiat adlegatio.
$. VII. .
EPX2THMA I N S T A N T I S eft, ubi quis inftantiam fibi form at, cui ftatim o c c u rra tj id quod follemne inpri- mis ac familiare eft P A U L O docenti. Vid. Rom. III. f . * i. VI. t. » j . VII. 7. 13. IX. 1 4 1 p X 18. *9- XI. 1 . 1 1. I. Cor. XV. 15. Galat. III. 11. &c. Cu jusmodi erotemata,
locis citatis., n o n raro præmiflam fibi habent inflandi f o r
mulam : E^ffr av pci. A&\èçe7 ris. T l b içvpiev. A/Koc Àt-
yoo. Aèyoo b ' & fubjundam rejponflontm, eamque fubinde
copiofiflimam. Confr §. I membr. j. dz erotemate ^ quod
proponit q u is , ipfe mox refponfnrus*
§. vin.
EPXiTHMA IN D IG N A N7IS. quale M atth.X X V I
8-Tuv ccyotvotKTÿvroûV ii) è/ufiçi/xûophûûv' Eus ti tj ec7ra>Åeicc ccv-
TV; ( f c . TV fJCVÇÜ TV 7ToKutsKvs ff ßot^vrljJLV ) Citi I cilO
iflbtec profit flo, quove fine} Marc. II. 7. T Pvros v t w s Kot-
Kei ßhacctptifjilcci j Joh. VI. 6o. eroteina roov pciSzirwv roov trto&vHotKt&lvToov ycyyu^Tav* £y,Krjçcs v to s o Key os. r l s
SvvctTcc* civTV uk8£iv$ ubi fenfus negativus : Nemo potefl intdligcre. Adde interrogationes Paulinas A d . X V I.j 7.
& XXIII. j. Quod Ii cui videbuntur eadem hæc exem pla fpedare ad illuffrandum erotema exprobrantis, de q u o infra., nos contra n o n pugnabimus.
§ . IX.
I . EPaTTHMA C O N Q U E R E N T I Saut D 0 L E N 1 1 S .
qualia Matth. VJ. }i. T/ (petyao/xev 9 T/ 7rlu/uev4 T/ 7te^tßot»
KwfjifSu j quæ funt jxeçt/xvvvrcàv its rvjv olvçtov, & fe
cum habent 7ra^ûi- queruli hominis« Marc. IV. 3 g. » fxè~
Af/ ffc/ y aVcÄw/ueS-a j quod citra iqcéryatv effertur
Luc. VIII. 14,- EvriçotTcc, ctnoKKv/jisBx. Adde
querelam Marthce, Luci X - 40. Kt^/f ^-v fxsKet aci, cri
X. r. Â*j Rom. VII. 24. TctKctl7io*çcs iyoi uvbpomos’ tIs f*e
çvatrott &c. ; Matth« XXVil. 4 6 . ©ft- yutf, ©tt .yui?, « a ri
/ut iyy.ocTsKi7t£s ; quæ C H R I S T I querimonia profundifii-
mum arguit dolorem.
$. X.
EPnTHMA R E P R E H E N D E N T IS Se ipfum.
quorfum referas illud Apoftoli Ebr.XI. $2, K«î ri h t K'e*
y® j ubi , pofteaquam fada fuiffet longior exemplorum
i n d u d i o , oratorio more fie abrumpit ferm onem , innuens
ero-e r o tero-e m a t ero-e , fatis multa in rero-em præfero-entero-em ero-efTero-e di(fta,
nec
v e r o opus efTe pluribus exemplis. Ita folere profanos
ora to re s fibi fiientium injungere , nota res
eft
eRhe
toricis.§. XI.
EPHTHMA R E P R E H E N D E N T I S alios, aut E X
P R O B R A N T IS ; in quo locum fæpe habet
(oc) Aliquod ex adverbiis OTK , OTXI, O TA E,
O T A E n O T E , OTriiX Matth. XII. $ j &c. 8% ccveyvcore;
M arci II. i f . èiïhrcre fc v é y v a r e Luc. VI. $. xcïè rërc ccvè-
yvoùTs j Marc. VII. « g. 8 VCSÏTS J cri X. T . A. ; C. VIII. 17. feqq. 87tœ voeTre; èiïè avvlere j ctySciXfièï ëyovres è ß k h e »
re ; œrct ëyavres 8x ccx8ere j jc, 8 y.vy/ucvevere ; x, r. A. Luc,
II. 49. 8x ijJ&re, en à'ii x. r . A ; Ita I. Cor. VI. 2, feqq. &
pafîim alias in hac epiftola frequentatur erotema illud:
Où* U u r e 5 Matth. XVIII. 3$. OuV. eüei Hj aè èÀeijaxi rcv cvviïÿA cv j ubi objurgationem importat erotema ad fir man- tis . Adde M arc. XV. 4. Sic & h i r l i v r e s erotema eft L uc. XXIII. 40. tiàè (poßr, av rcv Gecv 5 & A(ft. V.4. 8%i fxé-
vcv aci e /jie v e j x . T. A.
(ß)
o r r n
vel OTTELZ,Adv.
Marc. VII.iß.
Sra
v/ue7s dxrvverci h e j Joh. XVIII. 21. ëraç cc7rcx^lvvj r d dçyie-
çe7j Galat. III. 3. Nonnunquam & 'éra poft fe Habet p ar-
ti c . negantem : M a tth .XXVI. 40. érooç èx lyvaccreî quum
parall. I. M arc. XIV. 37. omiffum lit Z ru s, falvo manen- te erotemate.
( y ) Aliquod Adverbior. interroqajîdi, IIQ X, nO T ,
RQX n O T E , nOEAKIS. Matth. V II.4 . Luc. VI. 42. n£<r
è g e li'5 7î x s iïvvcca o ci h è y e i v ; Matth. XXII. 12. tio o s e i a r iK ^ e s
fioJf 5 Luc. V III. 2 y. 7T8 hiv tj 7th is v/xcZv -> ubi fimul ne-
g a n tts erotema. Matth. XVII. 17. ea>ç 77o r e eac/jioci f x e !¥ CfXMV $ e'œ ç 7T o r e d v è ^ : / / x i v/u cZ v$ C. XXIII. 37. 7r c v d x i s r \ § è - Ària-oc hU7v v c c y c t y e7v r o c r é x v c c r8 j ubi cum adfirmatione
conjunfta eft exprobratio. Sed & 7tSs fatpe noft fe
bet adv. negandi. M atth. XVI. 1r. TtiSr] & voiire ; M a r c . IV. 40. 7ÏMS 8K S^STE 7tlÇlV y C. VIII. 211. TT<50 S’ 8 awlsTS y
L u c . XII. T.ùûS 8 hoKlfXCC&TS y
( $ ) TIE & T I , item AIA T I, INA TI , EIS T I , T I
OTI. G al. III. I. Paulinum ad csvojfrsr Galatas ero te m a: Tis vfxècs eßccay.ccve v.. r'.'A. • R om .X IV .4 . crû ris I r , 0 vgl-
vcav ro v ccA orçtcv ûikstyjv ; quam forma m t Sù rts et ; e o
dem fenfu alias in hac epiftola freqiuentat P A U L U S j « itemque J ACOBUS, IV. f i . au ris e t, os valvets rov s t e - çov 5 adde Joh. VIII. f 3 . rlvcc creccuTov av 7rctsls ; MultO ali
te m crebrius in objurgatione occuriic neutr- rl adver-
biajcensy idem quod hoi ri. Matth. VI. 2$. ri fxe^tfxvuTe ÿ
C. VII. 3. VIII. 26. ri hetAoi h e . C. XV I. g. C.XX. 6. r i
uiïe hw ccre ciçyol y XXII. i g. r / fxe 7Tsiçcc^eTs ; XXVI. IO .
ri YjÔtc8s 7rocçè%€Te y Luc* II. 48- rl isroiriaocs yfxîv 8Toos f
Luc. VI. 46. T t [us xaÀ e7r e , K ufte, ^ 8 r o t i i r e , â A ty o o , i. e . MocTYjv /us KooXeÏTe, , è 7roi8v r e s à fed
exprabva-îionem heic multo apertiorem reddit ïçoûTv\ats. C. XII. 77.
XVI. l. r l T8T0 CCK800 7reçt a ïs } Galat. II. 14. r i rcc eSvtl
ccvocyxcc&ts teiïoc'tÇetv $ Pro r l legitur ali is locis plenius A toc
rl. M a tth .IX . 11.14. C XV. 2. $. ubi* quum Pharifæi r o -
gaffent Chriftum t A t a r i ci /xocSrjrcct <t8 7rccçu@cciv8ar rrjv
7raçoiïïcatv Twv 7TçeaftvTgçûùv $ Ipfe, retorto in iftos erotem a-
t e , refpondet : A t a r i u\xs7s 7Foc^ocßocivere rrjv /vroAijv r5
(ôs8y hoc rrjv aictçcchatv ufxœv y utrobique autem exprobra»
tio e ft: quamquam non æque iufta ex parte
Pharifæo-• \7- • \r h / "> y/ r\ t 2 /■ ? v v ^
rum . Luc. AiA-23. oiccrt &k soomocs ro ccçyvçicv t-m rrjv rçoc- 7re^ocv y Joh. XII. 5. hocri rèro ro /uuçcv g* htçccSy] ï pro quo citra i^rrjatv M a tth .XXVI 9 & M a r c . X I V .j . hJu-
vccTo T8T0 ro piuçov 7rçccSïjvoct. A<ft. V. 3. Neque aliud fignl-
ficat Ivoc rl. M atth. IX. 4. ivccri iv$ufxe7$ e 7rcvrjçoc k. r. A. ;
A<ft. VII. 26. ivcc r U U e l r r c e r t e s -, Idem quoque im p o r tat Eis ri. M a tth . XIV. 3 t. iis ri èhrocaocs\- addeC. X XV L 8» & c .i D enique irv exprobratione o ccurrit etiamy eodem
f c n f u , Tl c v . M are. IT. 16. Luc. II. 49. r l o r t f & m r / u e j
A él. V. 4. 11 GTt £ & 8 èv TV\ K ccçiïlcc G 8 TO 7T Ç U y/^ 0C T 8 T C y &
m o x v. 9. r e r t a v r e Ç o o v tjB r i v /m v 7 r e iç c ta c a k. t . A. ; quae
quidem e l l i p s e a eft loquendi ratio: plene enim atque in
te g re effertir Joh. XIV. 22. TI TErONEN, OTI p l & e t e a . r . K . \ quire haut fatis r e d e nonnullis vifum eft t o c t / his locis 7r t e c v c c & i v ' etiamfi non imus inficias, alia for
m a efferri )OtuifIe , r / ( pro d/a t i ) i & r e i T e j, r / e & 8 j
tI c v v e ( p œ v r B i] ;
( s) Frequentiffîme vero e tia m , nulla harum parti
cularum aepofita y e x p r o b r a t i o fit è ^ T t i ^ u T i x c i o ^ . v. g.
M a tth .X V .1 6 . XVI. 5. Joh. III. 10. E v e i 0 H iiïc ta x o t c s t8 Ig ç u yA , T ea/Teo 8 y i v o o a x s i s ; Joli. XI. 8- A a . x x m . 3 . 4 . r o v o c w i e ç t a T 8 &s8 ÀoioopUs ; &C*
XII.
EPflTHMA P R O H I B E N T I S . in quo fi qua expro
bratio locum habet, ea certe lenior eft ; cujusmodi in terrogatione figurata Chriffum baptizandum Johannes
C ie n to A v e Matth. III. 14. Adde Marc. V. j j \ T i «r/ a r d e i s r e v ( h iïo ïa x o c /ov j i. e, p r j x t T t a x v A e . & v« $9. r/ B c ç v f t e ï c d e jÙ Y .K ccleT s ; i e. /urj S o ç v /3 e7<&e &C. Luc. XXII. 46. C. XXlV. y. r/ & t € 7t ? t c v Çûovtcc p e r d t m v v s k ç Z v ; n e q u a e r i t e &c.
A d . XXII. 1 6 Ananias ad Paulum : d v w t ! p l f a i s j quod
erotem a eft prohibentis m o ra m , adeoque h o r t a n t i s .
§. Xllf.
EPflTHMA O B S E C R A N T I S quale Judaeorum, a
C hrifto miiaculum aliquod expetentium : Joh. VI. 30. T/
8 v 7rcL Ïis ai a rjfu A cv • k. r. A. Apoc. VI. 10. e w c 7r c T ? , 0 h tn eC T Y JS - - - , 8 kç l v e i s y & j h i ï w . e ï s k. t . A. ; Videl. hunc
in m o d u m , Divinam ultionem anxie expetentes introdu c untur a n i m a e c o n f e r o r u m f i d e i h c p s c y p l v w *
j . XIV.
EPflTHMA M I R A N T I S , in quo paffim occu rru n t
(&; N o m . i n t e r r o g a t i v a TIZ , llOTAriOX, ÜOSOZ.
Marc. IV. 41. Tis « f« «ros- t^i j ( Matth. VIII. 27. IIcr«7rcV !<?<v «tos-5 ) on ci uvt'fxci H&f y\ BxXxaax V7txkxüviv vivra» $ Luc. IV. 5Ö. rls c Acycs ércs j quod erotema prodere x d
Sx/Jißcs , patet ex præcedentibus. Neque aliter lo c o parail. Marc. I 17. r l h i rérc', rls r\ hcx%r\ y nxivrj x v r n i C . VI. 2. rls y\ aoCplx fj iïcSùax civrd • Joh. XVI. 17. r l i^ i
réro , c Klyet Y\fMv j & mox v* 8. réro ri hiv, c Àeyei • q u ip
pe difcipuli mirabantur did a C h rifli, quæ non capiebant :
én ciÏÏx/uev, inquiunt, ri A«Aet' uti plerumque ignorantia
mater e(I a â mirationis. Luc. I. 66. ri açx rc 7rxAlcv r tr o
h ai • A d . II. 12. ri xv SlAci rëro eivxi• quod eft ^irrj/uvo rwv rs êfctsccfjièvoov fi roov dx7rcfévrcov. Matth.VI.23.ro ancres rrcaov ; qua quidem h.Ç>œvr,asi erotematica , ad excitandam
adn'iirationem faciente , clefignatur caliginis im manitas. Sic in exclamatione admirantis occurrit 7rcrx7ris M arc.
XIII. i. 7SCrX7Tcl Å&CI 7:crx7txi ctncocfial.
(/3) Adv. interrogativa ILftS &HO©EN. Matth. XXL 20. ci fj.oddv]rxi idavfxd^cvres inquiunt : nâk T s x ^ x ^ r i x x ffy fX v S r} r\ av/.rjj Joh. III. p* ticcs ïïv vxrxi r x v r x y e v è & x i ;
ubi non obfcurum eft , Nicodemum Savpccaxi , x èx
t yvM. C. VII. t j . Judæi, Chriftunv docentem m i r a t i , rogant : 77xs é r c s y ç x p i u a r a oide , juvj fj.epxd-yjy.Ms • Ad:.
II. 8. & i i - M a tth . XIII. *4. auditores Chrifti IkttA^t-
rcuevci ajunt : I l o ^ r rérco rj ao(pla x v r y j, ^ d i iïvvafneisj
& mox v. f(5. 7TcSev rkroù r x v r x T tu v r x ]
(7 ) H uc refer exem p la, quorum quædam fupra ad duximus, quibusque complura addi poflent , erotematum
tum admiratione quadam co n ju n d o ru m , etiamfi non u-
nicus hic eft aut præcipuus eorumdem ufus. Ita Luc.
IV. 22. A d . II.7.&% ércs htv c viis laojÇ); ite m : év. lié
ardvTss èrol haiv ci ÀxAévres YuKiXaïci’, qua?, cum fint CYO+ tem ata ad firmantium , admirationem fimul in v o lv u n t,
quod utriusque loci circumftantiæ nos edocent. Adde
rçuryi-ict toûv c%Awv ^isotptvoov fenfum itidem admktere v i detur adfirm aîivum , cum aliqua licet obftupentium ani morum fluduatione conjundum .
§. XV.
EP.QTHMA H Y P O T H E T IC U M dici p ö flit, quod iis locis adhibetur , ubi vulgariter & ordinarie ex- preffa particula conditionalis EI r e d a m efficit oratio
nem. Quibus locis, quando fuppreffum elt to adefl
illud genus erotem atos, quod fibi quis inter docendum f o r m a t, ipfe refponfurus. Rom. XIII. 5. ®éAeis fjy (p0-
ß e l& cci j to c c y x S c v ttc/V/. I C o r . VII. 21. 27. Aéiïeacu
7vvoiiY.1 ; fxyj ( r tT ii Avtiv. A*Avcroci j g.r, d y r t i y v v x ly o c . & C .
II Cor. XI. i l . 2 3. Eftçxlcl itat j vc iy x. a7isç/xoc A/Sçc&cifx ti<rt • vdyoo. Hidy.cvci t'uriv j v7ïsç iyd . jac. 111. 13.
TIs aoCfos Kgcf tvnqrifjoov êv vfj.lv • ki^droo y. r. A. C. V.
11. 14- )\0LY.07ïtxhei TIS t'V UfJtlv j 7r^C(JfU%tc9&J. fvB vfjsl rts ÿ
\f,ccJk€T<v. x S s v e l n s ev vfj.lv y 7rçc<7y.c6Àe<ru(&ûo y. r . À»
Q u i b u s locis, m o d o a d p o f u e ris p a r tir , h , p e r ib it i n t e r -
ro g a n d i nota. O b f e r v a m u s a u te m , C H R I S T . S C H O E T T -
G E N I U . V , in laud, e d i t i o n e , 11. cc. I C o r , V II. 2 1. 1 7
& Jac. V. T3. 1 4. fig n a in te rro g a tio n u m , t a m q u a m
p r œ te r n ec rß tta tem pofita » e x p u n x i ffe , & m u ta jje in
com m ata i qui t a m e n c e te r is l o c i s , fupra a d le g a tis , i n
t e r r o g a n d i n o ta s r e ti n u i t . N o s facile quiclem c u m V i r o C lariff. in a d n c t. p. 6 8 » & 6 9 0 a d m ittim u s eA- AmlfV t £ f / , ( u t p le n e ad e o e f f e r a m u s : Ei USeccci, si
AtAu^op;. E l t i s l v v/j.Iv y c c y o 7 r a & e 7, i l t u , ' t v S v g e l . & C .)
n e c v e r o ero tem a , c u m fuo ß<jno, ta m q u a m n ec effa- r iu m h e ic u r g e m u s : fimul v e r o c o n t e n d i m u s , locis re liq u is pari j u r e / l a tu i e a m d e m eiï.erjs/v , ( i n t e g r e e - n i m dici po flit : Ei BsAstr. Ei Eßgotlci iiatv, Ei rts acCpos tv
vuTv. &c.) nec certe interrogationis majorem ifthic eiïe neceffitatem , quam quibus locis laud. E ditor mutatio nem admifit. Et quia pleræque edttinnes aliæ , o m n i bus hifce locis, exprimunt ifarryireus n o ta m , (q u æ ,
licet abefie facile poflit , præfens tamen nil habet o f fendiculi, ) nos huic fcribendi generi inter fi
guratas interrogationes locum de negare noluimus.
T i s à / u y $ 0 %C6(Ty t o c v o fx c c E c v , ; Apocal• X V . 4.
