• No results found

Dissertatio academica de necessitate rhythmorum in poësi Svecana, quam, consent. ampliss. facult. philosoph. in regia academia Upsaliensi, præside ... Carolo Aurivillio ... pro gradu philosophico publico examini submittit Joh. Melch. Schönstedt, Gevalia-G

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Dissertatio academica de necessitate rhythmorum in poësi Svecana, quam, consent. ampliss. facult. philosoph. in regia academia Upsaliensi, præside ... Carolo Aurivillio ... pro gradu philosophico publico examini submittit Joh. Melch. Schönstedt, Gevalia-G"

Copied!
18
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

S'.

A.

AT.

D ISSER TA TIO A CADEM ICA,

DE

NECESSITATE

R H Y T H M O R U M

I N

POËSI SVECANA,

QUAM, C O N S E N T . A M P LI S S. F A C U L T . P H I L O S O P H . IN REGIA ACADEMIA UPSAL1ENSI,

PRÆSIDE

M

ag

.

C A R O L 0

A U R I V I L L I O ,

Poes. PROP. Reg. e t Ordin.

•S'.

R.

PRO GRADU P H IL O S O P H rC O ,

PUBLICO E X A M IN I SI IB M m I T

JOH. MELCH. SCHÖNSTEDT,

GE VAL IA-GESTR1CI US,

I N A U D I T . C A R O L . M A J . D. XI. M A R T . M D C C L X I .

H. A. M

& > U P S A L I Æ .

(2)

B ådm ånnen i Gefle

Herr ERIC SCHÖNSTEDT,

Oc h

Madame M A R G A R E T A

B R U N D I N ,

M ine Alrakårafte Föråldrar,

TJTzdde Far , m itt L i f, m in Lycka, M or , fo m godt m ig ß ån digt gör

7

O att ja g ?nig kunde tycka Likna E d e r , fo m ja g bör. Orden hr iß a, b aß a m inne A r fo r litet i m itt finne.,

A l l ?nin g ä fv a, evig lydnad,

H jerta f u l l t a f vördnad om] U tan E r har ingen prydnad.

H im m e l, ej m in ôîijkan g lb m f Låt m in glädje Deras blifva,

Som m ig all m in glädje g i f v a f

F r a m h ä r d a r m e d oförän der lig under gifv enh et

M ine Alrakårafte Föråldrars

lydigaftc Son

(3)

-<0

De Pocrnat. cantu, pag. i i

.

and injuria Ifaacus Voflîus, nec

Grammaticos, ait, nec M u ß - COS) nec Pbilofopbos, aut Rbe- tores, f a t is fib i conflare, ubi r b y tb m u m , qui vocabatur o*

lim, perfequuntur, & non dis­

crepantia ta n tu m ) fe d & fœ pe contraria prodere a). In pradenti igitur ne vacil­

let fubjiciendus voci illi fenlus, dicatur m o x , opor­ t e t , notari fim ilitudinem fo n i in fin e vocum , qua terminantur in recentiori Europæa Poefi finguli ver­ iu s, qu amq ue patria lingua r im , rim fiu t,folemus nuncupare. F a t e m u r , fignificationem hancce efle divertam ab ea qua demum cumque , quam frequen- tarint veteres five Græci five L a ti n i, dum rhythm i vocabulo utebantur ; led quia commodius aliud vix

(4)

fuis-fuifîent re pe rtu rî » qui ante nos dudum rem eamdem t e t i g e r u n t , no n ed, quod horum in appellando ve­ rea m ur au&oritatem fequi.

II.

Etenim ignorabant Græci & L a ti n i a r t e m , quae hujusmodi rh yth mis carmina dispertitur, nec vale­ re aliter exempla p o t e r u n t, in Pentametris eorum potifltmum invenienda, quam ut oblatas forte fcri- bentibus variarum vocum confonantias, de indudria non credantur aut ubique devitaffe. Pod turbatum denique Romanum orbem ardlantibus undique hodi« bus,taeculofeptimo proximisqueevalefcere magis ma- gisque vifaed & carminibus injungi rh y th m o ru m conlvetudo, tametd qua in g e n t e , quibus maxi­ m e a u & o r i b u s , quave occafione primum eruperit, fidae quidem vetudatis aliquo monimento nondum definiri licuit. Ad Arabes, tamquam au&ores ulti­ mos, ducit Campanella b) & Huetius c), non fine multa veritatis fpecie. Quemad mo dum enim anti- quifiimo Orienti propri'3 lingua fuæ hoc debet indo­ li, ut vocum fimiliter definentium fecunda abundet copia, fic Arabica diale&us non modo exeuntibus in eosdem fonos commatibus & periodis maximope- re d e l e b a t u r omni in oratione, fed & unica fere ed Orientalium, e qua manare in recentiores Europaeas linguas peregrinae quidpiam novitatis potuifiet.

A-Iacritas £)ap.Morh.Unterr. v.d.Teut.PoëCp. m ed. 1700. f ) De Orig, fab* Romanenf p. 14. ed. Hag. 1682.

(5)

lacritas c e r t e , quae rhy thmis vario modo invenien­ dis locandisque in carmine imp end itur, multis jam diu faeculis florebat inter Arabes, antequam ullum e. jusdem in Europaea Poëfi certum fatis indicium oc­

currat d ). Quia vero, ubi cœpifîe ufurpari Europaeis Poetis rh ythmi putantur, propius cum Arabibus non­ d u m interceflifte commercium doceat Hiftoria, rema­ nebit d u b i u m , utrum didicerint ab Arabibus, an ea­ d e m , a t q u e h i , e fcaturigine , communi videlicet linguis omnibus confonantium vocum opportunita­ te, derivarinr. Quidni fa&um ar bitremur » utofFe- r ent em fe ultro ejusmodi vocum non illepidam af­ finitatem, fuis aeque in lingvis amplexarentur E u r o ­ paei Poëtæ, atque jam diu, his licet ignoti, Arabes ve r ­ nacula in Poëfi fua amaverant? N im i ru m r u e n t e c u m Romano imperio vegetæ exercitatione eloquentia?, ubi ve rb o ru m magis lufibus, quam rerum cura, fen- fuumq uë pnlcr itudin e, animabantur fcribentium co­ natus , afFefratio pafiim increbuit allidentium fe re­ petito fonorc v o c u m , ut in libris liturgicis faec. V . & VI. in operibus permultis Auguftini, Papæ Leonis, Maximi Taurinenfis, aliorumque ejusdem aevi cer­ nitur e). Proclive hinc iter au&o ribus , q u i d u m carmina (criberent, veterum Graecorum Latinorum- que limatifiima opera partim non legerant, partim,u- bi legifie d ep r e h e n d u n t u r , intellexifle fatis aut imi­ tatione affecuturi non videntur. San&ioris quidem

A $

codi-d) Conf. A. Schultens Monum. vefuft, Arab. pag. 3. fetj.

(6)

56-❖ ) * C #

codicis nobiliora argumenta, rhythmicis verfïbus in lin­ g ua m Th eotiscam primus transtulit fæc. iX.Otfridus, monachus VeifTemburgenfisjedico volumine Evangeli- orum in V. libros dijlincio; primum vero e u m d e m nonfuiffe, qui rhythmicis v erlib usicrîpferit, præter rationes ceteras, quas allegant ßenedidini Parifien- fes in Hiftoria Litteraria Fran co -G al liæ, hæc q uo­ que evincet, quod voluifTe potiiTimum fuis rhythmis Otfridus narratur, ut a profanis canticis ad fubflitu« enda fan&iora evocaret vulgi a n i m o s / ) ; ex quo fèqui v i d e t u r , ut rerum modo novaffe imagines cenfea- t ur , carminis retinuifle eumdem hab itum, qui vul­ gari jam probatus ufu fuerat. Eflo, in linguis Sc y­ thicae, vel, quod idem efl, Gothicae originis, ple­ raque antiquiora fpecimina rh yth m icoru m per E u r o ­ pam verfuum apparere; tum vocibus r i m, rim a ,

quibus utuntur hodie ad rhythm os fignificandos E u ­ ropaeae gentes tantum non omnes, eosdem fuifTe na­ tales; indene mox ferri oportebit ad r h y th m o r u m repetenda initia apud colonias, quae noflro olimefe- ptemtrione Romanæ elegantiæ perniciofam vim in tu­ ler un t? Nequidquam nituntur, hinc Gothici amato­ res nominis, ut honori confulantgentis, non usque eo barbaræ, ac vulgo cred itur, hinc rh y th m o ru m h o f le s , ut tamquam Gothico frigore fteriliores r e­ pudient. N a m quo minus Gothis unice tribuatur tra ­ ditae pr imum rhythmicæ Poëfeos five noxa five glo­ ria , obftare videt ur, quod avitis in fedibus donec maneb ant, a r h yt hm is liberam omnino coluifie ar­

tem, / ) Totn.V* pag. 369.

(7)

fem , fît admodum credibile. A c de veteribus Cel­ t i s , Ger man is, ceterisque ejusdem (tirpis gentibus n e m e m o r e m u s , in noftris majoribus ante iæc. XII. R. O* inufitatas fuifle r h y th m o r u m veneres, quae re- fidua funt antiquioris aevi carmina fere demcnftrant. In verfibus autem Leoninis, qui dicuntur, in Poetis

Provincialibus Galliae , aliisque huc referendis, adeo nil extricatum nos quidem vidimus, ut ipulto q u am antea incertiores dimittant poeticae, quod ad r h y ­ thmos attinet, vetuflatis exploratores*

5* ni.

Itaque reli&a in medio originis invefHgandae o- p e r a , illud potiflimum agi folet h o d i e , ut, amoeni- tatisne quidpiam atque cultus, an difficilis potius fer- vicutis p lu rim u m inferant rh ythm i Poëricæ eloquen­ tiae, ftatuatur. Ne glexerunt in Italis præfertim & Anglis multi usque eo, ut integra Poemata non rhy- mica ediderint, plaudentibus leftoribus, qui rei in­ telligentes voluerint haberi. E t qu amquam Gallico» r u m P o e t a r u m , quoad nos quidem fcimus, idemau- fus nemo fît, teftas tamen inter querelas compluri­ u m de r h y th m o r u m tyrannide, aperte optarunt Fe- nelonius g ) , & D e l a M o t t i u s h) , exfîftaü denique p o et ic us tantæ auftoritatis H e r o s , ut excutere j ug um refte & pru denter aggrediatur. Ne q ue enim in cen- ium heic v en i u n t , qui omni ex parte metricas Lati­

no ru m

g) apud Racin. Reflex. Tom. V. Oper. p. 112. e d Amfl. 1750. 12.

(8)

n o r u m regulas, quantitatibus Ungularum fyllaba- r u m nixas, invehere conati funt patrias in linguas, q u u m ab his rejici rhythmos omnino oporteat, ut* pote quos damnatos fæpius, quam admiffos a Lati­ n i s , eft manifefh'fïïmum. Illi nunc cauflam agant, qui in receptis vulgo Europæis metris hoc u n u m d e - fiderandum porro arbitrantur, ut duris rh y th m orum veluti e carceribus in liberiora fpatia vindicentur. Stiernhjelmius, quamvis rhythmos haud fane oderit, fuperfedere tamen illis non numquam videtur voluis- fe. Alexandrini funt verfus,fed non rhythmici:

0

flore Fallas, Jovis a tt, afH im lifk W ijsh et;

Then Hôgfles ftarke Hand och Råd i S trijd och Frid :

Then alle konfler flå til tiå n fl, och alle Dygder : Hveni v il thenfidflefinnas til at te e fijn plicht ?

&c.

N e c alio confilio, noftræ Patriæ æque ac Poëfeos aeternum decus, Excellentiffiraus Comes, Regni o- lim Senator, & Upfaiienfis Academiae Cancellarius, Dominus C A R O L U S G Y L L E N B O R G , ubi r h y ­ thmis nil fe cogi fæpius offenderat felicifiimo fucces-

fu,

gemino tamen experimento Anglos , præ reli­ quis fere in Europa gentibus rhy th m orum detre&an- tes confortionem, æmulatus eft. Alterum exhibetur in verfione Anglicæ comœdiæ MDCCXXIIf. fub ti­ tulo: En bättrad will - hje r na och en trogen Wånfkap • alterum in verfione tragœdiæ itidem Anglicæ}cui ti­ tulus Andromache , eodem anno irrpreffæ. H æ c ita orditur:

(9)

Be-Bedrar mig ei m in fy« , /07// lå n g lig fo rg flrrviU st, Ochfmickras éim in hug med en inbillad/kugga ? Å h Jay : hwad? a i t d u, [om u ti en klår geflalt M ig moter, och i alt m in Pylades f å lijk n a r ï &c. N o s qui dem , nam & ipie Vir tancus prohibuit, ne quis cæco obfequioillins fe fententiæ manciparet, uti, in vertendis poëmatibus alia e lingua in vernaculam, faciles concefferimus, non nuilos forte rerum colores, quin & verba auctoris fingula prcffius denfiusque polTe reddi, (1 valere jubeantur r h y t h m i , ita dubita­ m u s, an verfusnon rh yth m ico s, qui legerint omnes, prælaturi fine rhythmicis , quoties par de cetero in utrisque dignitas & robur artis emicuerit. Pos- fe autem hoc accidere, ex iis forte patebit, quae m o x fequentur.

§• IV.

Barbaris, Id eft nuilius ingenii hominibusdeberj, in extrema verfuum illatos, tinnitus idos, ajunt, qui rh yt hm os damnant. Cu ra dd ri ngim ur , rogant, v i n c u ­ lis, quæ fubiiffet n e m o , fi fuo uti jure potuifTent, qui primi patiebantur? Cur faciendum r h y t h m i s ,u t eumdem penitus in modum fingulos per verius récur­ rente eodem numero, varietas abigatur omnis, jucun- diffîmæ fiSrix gratiae? Atqui certurn fatis nondum efîe odendimus, cuinam olim aevo placere rhythmi occeperint. Gentium, in quibus aut viguit olim Poe- fis, aut viget hodie, fi ineatur n u m e r u s , longe erunt pauciores, quae rhythmos habuiffe infuper, quam quae tuliflemolliter &cxcoIuiffe invenientur. Concedamus, adhibitos initio Uiiffe rudibus a feriptoribus, quid

(10)

de mevi ? quid criminis ? Vllane ars e r i t, etjam in pulcherrimis, quam pr im or um non male habuerit au&orum rufiicitas? Metirine verfus fingularum ad fyllabarum quantitates,ineptum propterea indicaffcnt Graeci & Latini, quod antiquior iitriusque gentis ae­ tas rem verfari viderat cratfius & infelicius? Atque fimilitudo quidem ejusdem ubique fe protrudentis m u rm u r i s, cujus acculantur r h y th m i , haud tanta erit, fi juxta ponantur Graecorum La tinorumque metra, ut damnari mox his nocentiores mereantur. V t pri­ m u m profaicae nu mero orationis diffimilis alius locum habebit, vix evitari poterit, quin recurrere hic, q uam in profa, fentintur apertius, quippe definitus magis, fuisque ar&ius alligatus fedibus; quia vero rh ythmi ea- r umd em litterarum ejusdemquefoni non continuantur tam pe ri nte gru m p o ë m a aliquod,uti fadtuni o l i m led poftbinos quosvis verfus novi & recentes i n t e x u n t u r, nihil inveniet felicius ingenium, quod non variandum seque fe in rhythmis praebeat hodie , atque fuis in metris, multo faepe ligatis ftri&ius, variabant olim Graeci & Latini. Sed tamen r hy th m o r u m quae d e m u m cumque effe pofiît facultas, in verbis modo fita eff, horum meros fonos promit, nil affundit virium , qui­ bus a p ti o r, pulcrior, fortior r e ru m excitetur fen/us; indignum erit fapienti viro, in vocibus cogendis, ae­ quandis, vinciendis longum tempu s confiimere, u t

dicantur, quæ multo dici potuiffent facilius re&ius- que, fi labori ifti peperciffet, & in profa oratione liqui­ dem frequentius repetitae ejusdem foni voces aut lyl- labæ mu lt um trabant jejuni & ridiculi firepitus,mirum

(11)

t r i t & valde peculiare, carmini quidpiam veræ arris & fuavitatis fi conciliaverint. Respondemus: ad eam partem poëricæ eloquentiae referendos rhythmos,quae aur iu m fein favorem infinuabit, quae modulos or a­ tionis ita infimet, ut tangi fele aliter,quam in profa, Je&ores fentiant, & gratæ quadam veluti communio, ne artis capiantur. Itaque, in re rum declaranda indole ac veritate ut proxime verfentur rhythmi,haud pofiu- landu m ; efie autem falfum, quod nihil usquam vir­ tutis, tuo artificio, re rum ipfarum adjungant fenfibus,

fatebitur, quicumque offendere meminerit intrufos præter rerum ha bi tu m , otiofos, inurbanos, re rum notionibus indecoræ quidpiam humilitatis affingentes, tempefiive contra blandiri, ubi rerum qua demum cu m qu e ex parte vultus offendunt & momenta adju­ vant. At hujusmodi fi placuerint minifierio, fi alle­ xerint fiudia legentium, fi voluptatis vel tantillæ ope commoverint ad utilium rerum capiendas formas, non contemnet hu m ani ingenii ifium,in vocibus erjam lufirandis atque ordinandis, conatum fapiens, fed ce­ teros inter, fuoloco, luaque menfura,difiribuet ita,ut frufira nihil, ne tono quidem fermonis vocumque, natura inditum, patefaciat. Solos autem rhythmos haud premit culpa, quod, in verfu dum perhibentur oble&are, profæ orationi pariant vicium. Accidit idem metris Graecis Latinisque. Rationem adeo di- verfi effeffus, quoad nobis quidem judicare datum efi, pulcherrime explicuit Fontenellus: lesR im es, ait, codemque iure metra Græco rum ac Latinorum, font

dans les vers une difficulté, qu' il a fa llu fu r monter

(12)

fi ve c A r t, éjf dans la Profe ce ri eft q ii une negli­ gence qu on n a pas pris la peine d' eviter. Elles plaifent fo u s i une de ces fo r m e s, Z f dêplaifeut fo u s i autre. I l eft donc v r a i, que la fe u le idée de la diffi­ culté domie de i agrément a u x R im e s , qui naturel­ lement ?i en ont au cu n, & qui on aime à voir que /’

A r t tienne le Poète en contrainte. D 'un autre coté,

ce qui par oit un effet de la contrainte de l ' A r t eft dé- fagréable; un vers Jupportable en lu i - m êm e, que la Profe auroit p u recevoir, m ais dont on voit que la principale fonction eft de rim e r, ne manque point de f attirer des railleries. T o u t cela fe?nble ajfés bijarre ;

on aime les Rim es pour leur difficulté, on ri aime point ce que produit la difficulté des Rimes. I l f a u t que l* A r t f e montre ; car f i on ignoroit que la R im e eft affectée, elle ne fe r oit n u l pla ifir, & peut-être ?nême choquer on - elle par fo n uniform ité. I l f a u t que I A r t f e cache ; & dès quon sappercoit de ce qui eft affedtê pour la Rim e, on en eft dégoûté i). Gravis« fima denique accufatio ifïa , qua ar g u un tu r rh y th m i, rerum ipfarum ftruendis fpe£teculis h au d r ar o obefîo impedire, ne debita, nunc proprietas, nunc emphalis, locutionibus obtingat; in cauffia crebro effe, ut no­ tiones aptiffimæ locum tamen in verfu non inveniant; cogere fæpe, ut ponantur, quæ re rum nec indigentia nec ornatus magnopere populaverit, hateque non ar­ tis modo queri ti ro ne s , fed & faflos effe Pcëtas ditis- fimi ingenii maximique n o m i n i . Enimvero difficul­ t a s , quam pepererit Poëcæ (ludium cavendi, ne re­ r u m

(13)

A

I

£ ) 13 ( • #

rtim ideis confliSu ullo adverlentur rh ythm i, p e r (e quidem fpe&ata, aliud non infert, quam poetica (a- craria quibuslibet non patere advenis. C o m m u n e h o c rhythmis eft cum (ubfidiis ceteris, quibus pu 1er i præcipue ratio e x f u r g e t , quæque ineptis attre£fcata ingeniis manibufve non nifi mondra proferunt. H a ­ bendos autem propterea difficilibus in nugis, quibus imme rga nt ur & fere pereant rerum imagines, fi quis ferio & extra jocum contenderit, peregrinum (e p r o ­ det ea in ditione humanitatis, quam cultillimis car­ minibus rhythpiici Poëtæ, recentiori ævo,illudrarunt. Iple dum id agere videtur Boileavius, ut inclemen­ tem r h y r h m o r u m (everitatem onerofiffima accufatio- ne perdringat, docet potius, & fuo exemplo firmat contrarium; q u i n & laii umae leporum quidquid hifce intulit verfibus, ut unico tantum exemplo utamur:

S i j e veu x cï un Galant dépeindre lafigure >

M a plum e pour rimer trouve V Abbé de Pure ;

5

j e penfe exprim er un A u te u r fans défaut,

La raifon dit Virgile y <Z? la rime Q uinaut k

) 9

r hythmis unice acceptum refert. Cui natura non de­ fuerit, neC exercitatio, nec artium pulerrorum cete­ rarum apparatus, nee linguæ illius, qua feribendum, delicatior peritia , huic, non fine cura quidem & li u ia , fed tamen infervient rhythmi ad rerum ipfarum acu­ endos potius di m u lo s, quam ut rebelli pertinacia his seque ac feribenti obfidant. §. V.

N a m q u e infigniterprimo conducunt,ut memoria facilius teneantur verfus. Vulgatiffima illud jam diu

B 3

(14)

& ) 1 4 C #

ftabilitum eft experientia. Poterit vero ultima cx ori­ gine artis demonftrari, tum denique fuo eam inftituto facisfacere, fi memoriæ fida dux præfto fuerit. Tolle m e t r u m , quale erat Gr aci s & Latinis, exclude æ- quos mutuis in verfibus fyllabarum numeros; refeca rhythmo s denique, & edic p o r r o , quidfuperfuturum fit in verfu, quo fulciri memoria magis, quam in profa oratione, poffit. A lterum, quo fe commendent venu-

{\x Dominas clientuli, tum afferunt, quu m foni,in v o ­ cibus, fubmonenre fimilitudine, ejusmodi fæpe cogita­ tiones aperiunt, in quas Poëta vix incidiffet, nifi ca­ ptandi rhythmi agitari ftudio oporcuifîet. Non quod re- ftrix illa mox inculcatum velit, quidquid rhythmi ad ­ vexerint, fed quod lætetur , horum adminiculo ejus­ modi haud raro lugger i decora, quæ apprime qua- d rent & inexfpe&atam vim rerum fpeciebus adjungant. Ac fi blandientibus temere non num q u am & cito nimium fe credat Poeta, eorumque adeo facilitati indulgens de feverioris examinis conflantia remittat, Poëtæ imputabit ars, non r h y th m is , quibus mode­ rari e u m , non fervire, du du m jufferit. Exemplis conaremur illuftrare, nifi multo hæc futura debiliora efient teflimoniis, quas ultro dederint quotquot rhy - thmicæ Poëfeos aliqua familiaritate diftinguere otia non illiberale duxerunt. Voflremmn, fed & valentis- fimum, eftmeritum, quod pulfis rhythmis, vix nota­ bile fatis Europæa in Poëfi diferimen aures r e p e rt u r a fint profam inter orationem & poeticam. Optime R acinus : la rime placée à la fin des vers en rend la chute plus marquée, & tient T attention fufpendiie,

(15)

-❖ ) 1 5 C #

jusqiC au retour du, mêmef on / ) . Etfi enim r e ru m

notionibus» in Ügata æque ac ioluta eloquentia, piae- cipua ubique cura tribuenda efl, cultus tamen utri- que etjam indendus, qui gratus auribus obveniat; præfertim quum bis veluti internuntiis utatur animus, antequam moveri fefe aut dedere magnopere digne­ tur. Etfi quoque ffiius ipfe poëticæ orationis fuis fe divitiis evehit fupra modum generis alterius, ita u t petere inde differentiae indicium omnino liceat, tamen q u u m & hoc dubium facere non num qua m aufit flo­ ridior concitatiorque profa, accedat, neceffe eft, dul­ ce, ha r m o n ic u m , canorum qui dpiam, qu od vocu m debeatur ordini & concentui, quodque in carmineau- diatur ita, ut alium fe mox in orbem» proiaicis n u ­ meris diffimilem, fublatos percipiant, qui audiverint. Singularum lyllabarum flata quantitate fiquidem ni­ tebantur Græci & Latini, rhy thm os venari his era t fupervacuum. In linguis aliis, quibus natura & ufus leges tulit alias, fimulac rhythmi abroeati luerint, pe r ­ ibit quoque numerus o m n i s , qui diflet a profaico, nifidiflare quispiam tum exiflimet, q u u m certis linea­ rum ductibus , nunc majoribus, nunc minoribus, fi­ lum fcriptionis difiungatur, qui quidem differentiae character adeo levis efl, ut vix ulla fit futura profa, quæ ifliusmodi fe non patiatur per f egmenta, una aï* terave tranfpofita v oce , dividi.

$. VL

Q-iocirca patria in Poëff noflra rhythmis faveant, qui Poëtæ velint officio non excidere.. Nil t u r b e n t

Itali /J 1. c. pag. 114»

(16)

Itali Anglive,quibus licet placuerint poëmata non rhyyv- th m ica , ob caudas alterutri haud dubie linguae deoo- mef ticas , non tamen placere potuerunt usque eo, u u t r h y th m o r u m dein contemtæ penitus emarcuerint deee- liciæ. In utraque gente longo nihilominus agmine e m * ftiterunt, qui dne rhythmis infuaves fibi vi fi, poeciccei impetum fpirirus eorum veluti cantu fubecuti funttt. Nec, quod veriti non nulli videntur, tanta premet limi* guam noftram vocum fimi liter definentium inopia, uiit odidè eam rhy thm os magis, quam fateantur fororesss, caudemur. Si quis obditerit adhuc vetuftædmplicitatiiîs rigor aut commodarum defe£h;s vo cum , emolliet:, ditabit, perficiet elegantis contentio indnfixiæ & a u t - ftoritas virorum , quibus amplificandæ linguæ hono>*- r em nativæ pulcritudinis fenfus & experientia v i m - dicaverit. Oriri autem rhy thmi poterunt vel in uleii- ma fyllaba vocis acuræ, quorfum referendæ etjammo»- nofyllabicæ, vel in penulrima penacutæ. Primum ge­ n u s : behagfhrdrag,vål fia l&c. m afculinum, alterum:r

(kona krona, fô rb lifv a bedrifva &c. fe m in in u m p r i ­ m i , nifi valde fallimur, dixerunt Galli, imitatores dein na&i vicinos populos. Si commode minus dixifle o- pinetur quispiam, cum auéfore Idea L in g u a Belgica3

qui alterum appellat confirictum , (flaende), alterum

p fo tr à B u m, (fiepende) in), nomen adoptet, quod de­ m u m cumq ue libuerit, rei exprimendæ idoneum. Sunt quidem voces etjam antepenacutæ, in quibus tres omnino confonent fyllabæ, ut varande fa ra n d e, m än- n e m a vännerna &c. fed hujusmodi rhythmos Poëfîs

(17)

)

17

f #

tîo îîrà Ho'ndum p r o b a v i t , n ec fo rte p r o b a v e r i t ia pofternrriT N o b * s Jârâ pauculae r e g u læ fuffecerint in rhythm is Svecani catminis o b f e rv a n d a e , p e n d e n t e s ©mnes a d e c o r o i l l o , cui re p u g n a t quidquid aut r u d e , a u t h i u l c u m , aut c o a f t u m , au t n i m i u m , n u l li u s r e g r a t i s fu e rit. P r i m a efto i r h y th m i n ifi in fin e v e r fu u m nun p onantur. N am fi p o n e r e n ­ t u r in medio e t i a m , f e m e la u t faepius, lufus incidet re feria parum d ig n u s , & i n t o r t u m quidpiam e x f if t e t , q u o d abefle potuiflet ullo fine artis d i s ­ p e n d i o . H a n c f e q u a t u r : r b y th m i fim ile s ejusdem ve fo n i fr e q u e n tiu i n o n r e c u r r a n t. In b r e v i o r i c a r m i n e , nifi neceflaria emphafis aliter j u s - f e r i t , pu lcrum e r it fi n u sq u a m r e p e t a n t u r . In l o n g io r i n o n ni fi p o f t i n - te r p o f itu m plurium r e r f u u m in te r v a l l u m re d ea n t, P o r r o : g ra m m a tic a a -

n a lo g ia nullius v i t i e t u r vo cis 9 u t cum a lia rhythm ice c o n fe n tia t. S o - Icec Tm or um m atrem fe n u m q u a m p ro fefla Poëfis e f t , fed v en u fta tu m ; H u c t a m e n han d r e f e r a n t u r v o c e s , quae d iutino ufu no n ineptae c r a f e o s du plic em v e lu ti form am v i d e n t u r n a f t a e , ut F ader F a r , ta g e r t a r , b l i f -

v e r b lir , &c. Ç u a rta : plus v a le a t p ro n u n tia tio , quam fc r ip tio ,

q u u m a u rib u s magis q u a m oc ulis r h y t h m i delim entur. Hinc probi J g o d t

f å t t , v c r l d f i i i r d, eller g c ille r, & c . g u i n t a n u m e r e t u r ; a ccu ra te p o n d e r a n d u s accentus. Blande fibi n o n r e fp o n d e b u n t r h y t h m i , nifi a c ­ c e n t u s in u t r a q u e v o c e eju s d em p e n itu s fit poteflatis. N o n eft a u te m in v o c i b u s : il v i l l , pu fta l u f t a , lyfte imperf. a ly fa & ly ftt lib e b a t*

v i fa gi f f a &c. U l t im a fit: com pofita d e r iv a tiv a cum p rim itivis f i m-

plicibus n o n apte in rh ytb n iis c o n g r u u n t, nifi fignificacio forte n o v a compofici effe c erit, ut p r o diverfis h a b e r i am bo queant. T a l fö r ta l y

ta g a b e ta g a &c, m e r e n tu r o b e lu m .

§. VII.

V a l d e quidem t e n u i a , n ec d ig n a f o r t e , quæ m e m o r e n t u r , haeccs

f i c e t e r a , de r h y t h m i s , c u lt i o r ib u s fa cile e Poëtis noftri æv i u b e r i u s a l d i f c e n d a , multi ju r ji c a r e r in t . Sed fi quis tali fibi judicio u ltra m o d u m p l a u f e r i t , n o n t am Poëfi n laedet , q u a m artes in u niverf um fingulas, q u a r u m o m n iu m ita co m p a rata r a t i o eft , ut quo propius fuum quaeque in faftigium c o n f u r g a n t , eo etia m pecu liaria magis nec alibi utilia p o i l u - l e n t a d m i n i c u l a , re g u b sq u e adeo t e n e a n t u r . quas fpeftatas e l o n g i n q u o ,

a u t o t i u s e x t r a c rm p a g em o p e r i s , ad fe nihil p e r ti n e r e , quin & ig n o r a n d a s r e f t e c e n f e a n t , qui fuo tum ta n tu m m o d o

(18)

Cinri/Time Aii&or,

Frater u t Unice, ita Dile&iflunc.

m s impetrare non potui, quin pium m e u m &rr gratilfimum erga T e animi affeftum publiccss teltiticarer,fimulque palam facerem, q u a n t u m Tibiii debeam. Arclilîimo nos ambo ju n ft o s & frate rnita ­ tis & aeterni amoris ac hdelitatis vinculo a p e r te indi— catti, q u u m m e, bonis mo ribus & li ter is , utiii p u e r u l u m d e c e t . domi p r im u m erudivifti. Deirru j u v e n e m Upfaliæ c o m m o r a n t e m , confiliis & opi ­ b us plus q ua m fraternis inttgniter fublevatti. Quimi

8

z cot tantaque Tu a in me e x ftite r u n t m erita & be;- neticia, ut plura a fratre cxfpc&ari omnino n e q u e ­ ant. Pro hifce liquidem, p ræ ter vell e, q u o d r e ­ p e n d a m nihil habeo, lincere p r ec o r, d i g n e t u r S u m ­ m u m N u m e n honettis T u i s conatibus eos a d d e r e ? fucceflus, quibus Parentes noftri Cariffimi, tu m co ­ gnati amici, & ego p ar ite r, u n a t e c u m , impenfe? laetemur.

Fratris Mei

Amantiffimus E R IC U S ER . S C H Ö N S T E D T «

References

Related documents

nosperducendi,ratione tarnen cogni- peI tionis iliius, qua in altera vita Deum a.. A

The consumption of fruit and berries was significantly lower in men than in women, in agree- ment with a previous national food intake survey [ 26 ], which may explain why this

Med hjälp av analysmetoderna undersöks det vilket samband de oberoende variablerna; Nettokostnad näringslivsfrämjande åtgärder (X1) och Befolkningsutveckling (X2), har med de

The familiar song is perceived and remembered best and television advertising is best served by a familiar song because it carries different associations and meanings which the

Efter mycket funderande och genom egen erfarenhet har vi kommit fram till att vi som lärare behöver många olika pedagogiska verktyg för att kunna skapa lärandemiljöer som

uppmärksam på om det förekom vapen, och såg till att avlägsna dessa. Utöver de vapen patienterna kunde bära på sig kunde även sjukhusutrustning betraktas som potentiella

Att skapa låtsaskompisar som ett sällskap menar Hoff (2005a, s. 152) vara den vanligaste och viktigaste funktionen för barn som skapar låtsaskompisar. I Alfons blir det tydligt

Studien syftar till att avgöra effekten av att operera bort polyper på barn med DS jämfört med barn utan DS som behandling för nasala och mellanöresymtom.. Artikelförfattarna