Hi
g . ß.
v.
D IS S E R T A T IO N E M PH IL O L O G IC A M , jQUA S IS T IT U RFABELLA
H E S I O D E A ,
E P ra N KAI HMEP. v. CC. SQ Q .,ÆSOPIARUM
E X E M P L A R ,
C O N SE N S. A M PLISS. F A C U L T . PH ILO SO PH.PRÆSIDE
VIRO AMPLISSIMO A tC E L E B E R R I M O ,M
ag
. J O H A N N E
J. AM NELL,
Gr æ c. L i t . PROFESS. K e g . e t Or d. PU BLICE PLAClDEque E X C U T IE N D A M P R O P O N IT S t i p e n d i a r i u s U i e l k i a n u s ,S T E P H A N U S I N S U L I N ,
SU D E R M A N N U S. ' IN A U D IT O R . CAROL. M A J. D. XXX APRIL. A N N O MDCCLVII. H. A . M. S.S:Æ R:Æ M:TIS
S V M M Æ
F
I D
R E G I S R E G N I q u ES E N A T O R I,
O R D I N U M R E G I O R U MEQUITI
e tCOMMENDATORI
IL L U ST R ISSIM O , e x c e l l e n t i s s i m oC O M I T I ,
D O M I N OT H U R O N I
G ABR. BIELKE,
MÆCENATI MAXIMO«
S:Æ R:Æ M:TIS
MAXIMÆ FIDEl V1R0,
ECCEESIÆ SVIOGOTHICÆARCHIEPISCOPO,
R E G . A C A D . U P S A L .PROCANCELLARIO
E M IN E N T ISSIM O ,REVERENDISSIMO
■ * 'SS.
T
h e o l.
D O CTO R I,
D O M I N O
H E N R I C O
BENZELIO,
MÆCENATI OPTIMO,
Juda. Quîdem. Sed. Rigidior.
Quam. U t. Servari. Semper. Poflît*
Lex. Eft. H e s i o d i .
Qua. Jubetur. Aliena. Sublevatus. Ope.
Reddtre. Tantumdem. Aut. Si. Potis. S it. Amplius.. In. M e. Sane.
B i e l k i a n o . Nuperrime. Donatum. S t i p e n d i o . Et. Incomparabilis. Munificentiæ. T u æ .
COMES. E x c e l l e n t i s s i m e . Et. T u æ . Singularis. Indulgentiæ,
R e v e r e n d i s s i m e . P A T E R .
Documentum. Exftitit. L onge. Majus. Illuftriusque.
Quam. U t. Referendæ. A . Me. Gratiae.
Ullus. Unquam. Sit. Locus. Id. Vero. Vehementer. Doleo.
N e . Gratiis. Quidem. Agendis. Parem. Efle.
Quantamcunque. Pietatem. Meam.
Omni. Elocutionis. Orbam. D ecore.
Futurus.Igitnr.Quoad.Vixero.Totus.In.Æ re.VESTRO.
M Æ C E N A T E S . M AXIM I. Quod. Unum. Penes. Me. Eft.
Pro. Ingenti. Beneficio. Illo.
Æternam. V o b is . Habeo. Gratiam.
V O Sque.
Rei. Publicae. Civilis. A c. Sacrae.
Splendidiftima. Lumina. Columina. Firmifïïma.
Clcmentiftîmæ. Num inis. O. M . Curæ. Cuftodiæque;
Supplicibus. V otis. Commendo.
I L L U S T R I S S I M A E . E X C E L LE N T I Æ . TU Æ . R E V E R E N D I S S I M A E . D I G NI T A T I . T U Æ .
Devotißimus. Cliens. S t e p h a n u s I n s u l i n .
emendandos D .
M • .
os in te r, qui veritatem non nudam» ut quæ fulgore fuo nimium ali quando per/tringat infirmos m orta lium oculos, fed fabularum Invo lucris tedlam, vel infciis homini bus & invitis , per ludum jocum- que { A ) , prudenter infinuarunt, em inetJESO PU S, in fabulandi ge n e re , ad emendandos mores adcommodato, ingeniofis- fimus artifex (£ )$ cujus fabellas inflar oraculorum fufpe- x it antiquitas, Apollinis Delphici jufiu fcriptas easdem fabulata. Fuit i« gente Phryx. (C ). Samium qui dicunt, rationem habent commorationis in Samo Infula apud Sw & ijjucv« QIsciï/Acvcc, H ER O D O TO L. II» C. *340
A ptlss »
( A ) FeXcioc vocantur id genus fabuLe. Sic ARISTO- PH A N . in avib. & vefp, memorat Ataoo7S8 yeKdicc, i. e.
interprete ‘ HESYCHIO , rèc Ata007:8 fxv§8s* Quippe
Æfopus, PHÆDRO teile in prologo L. ÏIf9
Q u ia, quæ volebat, non audebat dicere I Adfeétus proprios in fabellas transtulit, Calumniamque FICTIS elufit JOCIS.
(B) Æl'opus JU L IA N O Imp. diffus Homerus fabula ru m ; n e. princeps in eo genere poeta : non aliter ac iSo- pbodem Homerum Tragicum nuncupat Polemon apud SUI- DAM , Platonem T U L L IU S facit Homerum Philo- lophorum .
( C ) Hinc tyvyiot Åcyoi, Phrygia , û c* Æfopia fa-bulæ.
fAlas , quorum utriusque ferons ( D ) hie n o fte r, ac do- mum , ob liberalioris ingenii elegantiam, pofterioris Il lius exfUtit libertus. Sunt vero e tia m , qui Æfopum ge nere faciant Thracem, cum HERACLIDE P ontico 7it* f/ 7sohiTetav, tit. Xccplw, p. m. 20. Et certe adfines Phry
gibus fuerunt Thraces , puta Afiatici illi, H O M E R O in Iliade laudati & H E R O D O T O L. III« C. quorum dein colonia Ibraciée Europa;« nomen indidit. F lo ru it nofter VI circiter ante Xç&oyovlav feculo ( E ) ; fuppar ae tate Soloni &c. Græciæ fapientibus, itemque C rœ fo R . , cujus fibi gratiam conciliate fertur SUIDÆ in Lex. C fr DIOG. LAERT. in Chilone , L. I. Setf.L X X II. P L U - TA RCH . in Solone, & convivio VII Sap. G ELL. N , A. L. II. C. XXIX. JO . ALB. FABRIC. Biblioth. G r. L .I f . C. IX. PETR. BAYLIUS in Lex. H ifl-C rlt. p. i I7 2 ,fq . JOA CH . CAM ERARIUS in vita Æ fopi, &c.
Æfopi vero fabulas ah oblivione & interitu vindica re mature coeperant colle&ores. Eas ipfas verfibus a fe com
pre-— pre-—
——
i ■
■
■
■
mmmm—
—
■>■■■ ,, ,■■ m
, ■ , ,
— —■m(D ) PHÆDR. in E pii L. IT.
ÆSOPO ingentem ftatuam pofuere A ttic i, SERVUMque collocarunt aeterna in bafi, Patere honoris fcirent ut cun&is viam , Nec generi trib u i, fed v irtuti gloriam.
(TrnXtjv hanc, Athenis Æfopo pofitam, opus fui/Jc Lyfip- pi Sicyonii, infignis llatuarii, prodit A G A TH IÆ in Æfo pum epigramma , Ant hol. Gr. Lib. I V . ) Adde Prolog. Lib.
/ / / , ubi Servitus obnoxia , fAeruvvfjiiKws /. per conjvetam ivcc?kctyrjv terra, abftra&i pro concreto , ipje eft SERVUS /Efopus.
( E ) Davi di Regi qui cvy%çwcv fecere Æfopum, v ix aliunde ad illud adducli f u n t, quam ex qualicunque fimili- tudine nominum AÇaphi & Æfopi. Quippe hunc mythogra- pbutn cum faero vate illo ) perperam commijcent.
comprehenfas refert apud Piat, in Phæd. SOCRATES ; cujus rei meminere etiam PLU TA RCH . > 7IûàÇ TOV
véov 7Toivifjiccroov ccKoveiv
,
K 6<p, B. p. 8.
ed. Lipf. & SU ID AS in Lex. tit. Zatcfocrnc. Plures alios ut fileamus» A PHTHO- N lU S Rhetor At<r<v7réiyç Aoyxs felettiores profa orationeGræca eleganter ex preffit ; & GAPjRIAS, (Babrias feu Babrius>) poeta Graecus, Æfopeai fabulas pluribus libris repetiiffe fertur« Et fuperfunt ejus operis fragmenta. Quae vero vulgata typis circumferuntur hodie, rABPIOT E&wor Ttrqctsixix n juvSm, minima ex parte ipfi debentur; quam in rem cfr J. A. FABRICII Biblioth. G r. L. & C. cit. p. J9 f, fq. Rom anosinter fabulatores præcelluit T . PHÆDRUS T hrax , fellcifiimus ille Æfopi im itator; id- que verfibus fenariis, ut ipfe vocat, feu Iambicis. Sed neque in hoc fcribendl genere infelicius verfati recen- tlorum bene m u lti, partim ÆJopum xmuhti Pbædrumquç, fabellas concinnarunt vel ligata, vel foluta oratione Lati na ; partim Æfopios fxvStts- convertendo, in fuam quisque vernaculam Græci magiltri argutias facetiasque transfu derunt. Verfiones id arguunt It alie £ » Anglic* & Germa nica plures ; Hilpanica item , Hungarica, Belgica, Dani* t a, Suecica : quasque vel principe loco laudafie oportet, Gallic* metaphrafes, & profaicæ, & ligatæ, in quibus e- minet illa JOHANNIS de la FONTAINE , Parlfiis MDCLXXVIII edita ; ubi tamen ipfe Æ fopiis addidit Ia» bellas longe plurimas, vel ex reliquae antiquitatis penu, v e l, magnam partem , ex ingenio fuopte feftiviflimo de- promtas. Gèiïndnieas inter, quas modo laudavimus, & vetuftate fua , & immortali translatoris fama, excellit illa Dr. MART. L U T H E R I, qui, vaftiflima licet feve- riorum curarum mole onuftus, fabulas omnes Æfopias convertendo, amico Phll. Melanchthonis defiderio moni- toque ex affe fatisfacere nen potuerit , Illarum tamen XVI in vernaculam translath, probari fibi inyfrhicum hoc
fed-fcribendi »genus abunde prodidit : quam <rem ubi fugillare non veretur G O T T F R ID . ARNOLDUS in Ketzer-hift. T . II p. 107 , ipfe arguit, tam longe àbefie fe a b e x q u i- fito prifcæ literaturæ elegantioris & utilioris guftu* qpamt quidem procul a barbarie jam receflerant duum viri refo r matores , L U T H E R U S & M E L A N CH T H O N , q ui„ pro raris cultiflimi ingenii dotihm*optime norant juftutti (latuere pretium (ludiis , & quæ ad pietatem , & quæ acï humanitatem ducunt ; quorum hæc illis prom ovendis profuere femper, certe nunquam obfuerunt. Q uid? q u o J verfæ fint infuper Æfopi fabulæ Græcæ in vuîgarem co - barbarum fermonem non m odo, fed & in Arabicum atque Hebrœum, v. laud. FABRIC. I. c. p. 398 in notis , & p* 40 7 , ubi & reliquarum y.sTcc(p(>oi<Te®\ editiones ad - curate, e x m o re fu o , recenlet. Quia vero inje&a nobis fuit mentio Arabum, monuiffe par eft, olim fuiiTe his etiam fuum quemdam Æfopum » Phryge illo vix inferio rem , puta LO C M A N E M , cui quæ tribuuntur , fabulas ex Arabico idiomate transtulit in Romanum TH O . ËR - PEN IU Sj dein vero etiam harum XVIII Latiali carm ine
Iambico venuftKTime reddidit vir , T A
-NAQV. FABER, in Epiflolar.VarteI y poft epift, LXXXU
p . 206, feq. edit. Salmurienf, v
§■ II. A præcîpuo fabellarum audiore /Efopo, com m uniter Æfopiœ diélæ funt & infcriptæ fabulas, quas, ipfius ad exemplum , uti diximus , alii dein plures confignarunt. Ita confulto PH Æ DRUSin prol.L* V. v. io ,,fu zs fabulas
- Æfopi a s , non Æ fopi, nyninau. . , & (jicLAcv, inquit laud. A phthonius, AirXinEIOS (fuv&cç) Âèyei&cu, toj tov KItûùTïov ccçtçct 1iocv%<ûv cvyyçtx^ou
rès fjLvSxs. Quia • vero Æfopearuffl fabellarum npmëi» fende fer vans polleritas, veteris fiynam
que emöri non fivit, P L A T O N I , Comico poCtæ , data videtur anfa fingendi , revixifle Æfopum. vid. DESID. ERASMI adag. Chii. II Cent. VI p. m. 522. Neque tam en hujus artis fabulandi Âi^rrvV primusve au<Ror Æfo- p us exftitic. Quemadmodum enim ei poftea multi fuere im itatores & m is fuæ ccmuli, fie neque defuit ex remo tio r i antiquitate exemplar, quod ipfe æmularetur. FAR. Q U IN T IL IA N O tefte Inft. or. L. V. C. XI. fabulæ illœ, etiam fi originem non ab Æfopo acceperunt, (nam videtur, in q u it, earum PRIMUS A U C IO R HESIODUS, ) //<?- mine tâ\nen Æ/opi maxime celebranturs Quo loco non Intelllgi Qéoyovlce* Befiodi, licet ea quoque redte dicatur
, fed longe aliud fabulandi genus, (tale puta, quale dein Æ fopium, ) eidem poetæ adtribui , fatis mani- feftum videtur. E t , multo ante Æfopum, antiquioribus Poétis, atque in his HESIODO »eamdem fabulandi ratio nem in tini fuifle monet TH EO N Alex, in progymnafm. p. 22.' Neque eft tam en, ut inter feripta Hefiodi deperdita cenleatur ungulare aliquod fabellarum opus. Satis erit, Afcrse- um Poëtam E P roiS KAI HMEPAIS v. 200, fq. infperfifie e- legantiflimum de Accipitre t f Lujcinia apologum, qui vel unus Æfopo elle potuerit fabulandi exemplar; quare & He~ Jiodidifcipulum fefe merito profefTurus fit Æfopus 9 Cleode- mo judice ap. P L U T A R C H .in Conv. VII Sap. p. ifg . Ne que m irum , fi Æfopus & evolverit & fedatus fit HESIO D U M , quo , juxta HOMERUM , ut antiquius nihil e Grsecis feriptoribus hodie tenemus , ita nihil magis jam tum coluit antiquitas ; cujusque decantatis carminibus præle&isve mirifice obledtari fveverunt Pythagoras, (te- fte in ejus vita PORPHYRIO, ) ipleque Seleucus Nicator, cui mos fuerat eunti cubitum, egycc ii tifjtéçxs capiti fup- ponere. Q uin etiam ipfi quondam Græci 7 atque hos, hac itidem «x parte, imitati dein R om ani, adolefcentu- lis sçyoc ■ Xj vjfAëçocç dederunt L&itandas# Ita CICERO ad
fami-familiar. Eplft. XVIII Lib. V I, pofteaquam d ix ifle t, pere fe Leptam puerum deleftari jam talibus /c r ip tis ,
quale (bus Orator , fubjlcit : Lepta /vaviffimus edifcat H ESIO D U M ; t f babeat in ore :
THZ A’ APETHS IAPnTA. - - qui quidem dimidiatus
eft verfus2g7 E. ii H. isque m ulto tritiffimus. ( Similiter fabularum ÆSOPI leftione nihil olim vulgatius. Facit huc ARISTOPHANIS illud in 0<». OvP A<Wov 'TtmctTyy.cts'
Ne ÆJoputn quidem ver/afli, trivifti ; quod haut dubie fuit proverbiale convicium in hominem infigniter ftupldum
atque omnium rerum rudem. Nempe cenfebatur
cos xj ccvcchQdßvTos , qui non noviflet faltim Æfopi fa bellas , ceu prima do&rinæ elementa, cfr SUID. in Lex« & DES. ERASM. 1. c.) N on autem opus mere Georgicum aut Oeconomicum ede poëma , quod EPrA ( ^ ) infcribitur, quin, latiore ambitu , officia com p le t! boni patrisjam i lias , boni civis , boni v iri ; cum patet aliunde » tum vero etiam p rod e t, quam decerpfi- mus illinc , fcopum habens ufumque ethico-politicum, HESIODEA fabella j cui tam fimiles ÆSOPIÆ funt* quam ovum ovo. En Æfopia ante Æfopum fabula.
V. 2 0 0 . Nüv cavov (ZocaiXevv' eçèco, Ççovsuœt x> ccMVole.
ild ' 7t^ocie*7i£V ectj^ovoc 7roix.(\oiïetçov
èv vetpéecct (pèçotv, ovvyjtcat jÅtfJictffnots,
H f t iKsov , yvufu.7rTc7fft 7re7rccç/xévti cifjiÇ)'
Mvçero, o y t7iMçccretoS ttços fxvljov eerne'
V. 2 0 f. Aaw-( A ) Latißime patet ro i'çyov , ç f quodcunque officii operisuf genus importat ; tarnet fi a lia s, convenienter fvb- ftratue materia ac peculiariter, defignat boc vel illud opus, jeu rufticum , /eu militare , fcu denique aliud. cfr H,
V . 2 0 f . âcuucvtrj, r l KsAawcs ; r v « rv « ttc^cv ttpdtotv.* _mTV> t Tî?o fif , V* > i' » ' _ >' \ > tu »~ >7 <r «y €7« 7teç ccyu, ccotoov ecvtrotv,
Aet7TVCY o\'CCM fSthto , 7F0ttf<T0fAC$i , VJfc' /WeSrj<ru. &.Ç ttyCLT CtiMTrfaw 7ft]% , TCCVVGlTtTefCQ CÇVtÇ.
AfyçoiV <T, oi>' jc’ tS’éAct tt^oV KjO«o-(rov«s- ctYTtÇeçlÇetr 2 1 0 . N/fcrçr Tf çéçercu, rrçôs r c c lc ^a v uAyeoc 7Kxcyjn. V . 200. 'Jam vero fah ellam primoribus narrabo, quamvit
prudentibus.
H««c /« modum accipiter adfatus eft lufciniam, /0-«0/ variantem,
quam altiffime in nubibus ferebat, ungvibus com-prenfam.
Illa autem * aduncis undique confixa unqvibus, tnifere
ejulabat, huic ille imperiofe verba fecit :
205. P erdita, quid firepis? tenet jam te multo fortior. Hac ibis, quacunque ego te duxero, etiamfi cantrix
es. ( quamlibet canora.) Epulum que, /J vefim, faciam, *?k/ /£ dimittam. Sic d ixit accipiter, 0«w volans avis expanfis alis.
Amens vero, quisquis advcrfum potentiores conten dere velit;
210. namque vitloria privatur, # r«/« probris da mna (aerumnas) patitur. NTN AE) A defcriptione t£ ? ctiïriçè ysvtss fxe^c7ra>v
tl)&fto7rav, cujus violentiam coarguerat atque impuden
tiam , tranfit Poéta ad fabellam haut difparis argumenti, quam vocat
AINON.) A
7
vc* perinde » ac /uuScr Aoyer, quamcunque orationem, latiori fenfu, notafTe videtur olim, donec invalefceret ftridior fignificatus, quo defignat oTvdr figuratam 01 ationem, eamque obicuriorem, qualis h rois
viypfis rj di'viypoiGt/' itemque fabulofam % qualis in apolo gis Æfopiis ; & eam quidem plerumque ab animantibus
brutis, rebusve mutis & inanimatis, quibus inter fefe a u r cum hominibus inftitutum fermonis commercium variæ- que aftiones adfinguntur, ad emendandos m ortalium mo res traductam. Itaque adpellationem præfenti inflituto adcommodatiflimam nofter adhibet, e regno anim ali, & quidem v o lu c ri, (uam hanc arcefliturus fabulam. M T - ©OZ, (qui poëtis æ que, atque oratoribus G ræ cis, paflim eft fcrmo in g en ere, etiam non fabulofusj v. c. heic ap. HESIOD, v. 2 0 4 , & fupra v. 192, ubi Græca vox diftwn quodvis feu adloquium im portat, ) peculiariter itidem re fertur ad narrationem , adumbrandae veritatis gratia fi- ttam : Fabulam Romani nuncupant j quae tamen & ipfa, a fando didla , originario fignificatu generaliori faepe notat narrationem quamlibet, familiare colloqui umbaut quidquid In omnium verfaturore. Ita lupus in fabula T E R E N T IO Idem , ac P L A U T O lupus in fermone. cfr G . J. VOSSII Etymol. tit. Fabula, p. 201. Similiter ad rem fabularem fefe referunt AOrOZ, AIIOAOrOZ* Logus Æfopeus SE- NECÆ eft in confolat. ad Polyb. C. XXVII, qui dicitur A RISTO TELI Rhetor. L. II C. XX Acyos At<wireioç% Et flCUt inde \oyo7toics, f£u$o7îoioç , fxvScXoyos, fÀV&cyçcttpcç,
{fabulo in gloffi IS ID O R I, fabulator G E L L IO , A P U LEJO fabellator, ) ÆSOPUS paflim , ita HESIODUS m erito nuncupabitur.
B A X IA E Y X I ) principibus civium , primoribus, opt i* matibus. quomodo reges comicis Latinis funt ditiores quilibet, potentiores, illuflriores. Sic autem & HOME RO fæpius, quod monet E U S T A TH IU S , Boc(TiÀe7ç, alias Item Avct-tns, vocantur excellentes viri ; & HESIODO noftro judices ac maçifIratus> iidemque cives honoratis- fim l, funt Bc6G-iÀ.r,Hç , E. ^ H. v. j8 , fq. (cfr v» 2)y, fq.)
u t qui eflent <Lçotyocyot r vr\7nci, x. r . A. ita hoc ctlvca re prehendere pergit i 'xfitp&Kus eos exhibens» feu violen to s debilium opprefiores, qui potentia viribusquc jus fuum m etiuntur ;& vß^ccsy f» qui ferocius infultantnil taie me rentibus aliis, injuriamque pariter & contumeliam inferunt. EPEI2, ) êçw, dico, præf. tempus $ (unde perf.èl^xa,
eJfirjfxeu, ft^fxèvos, cfr JOH. XV. i f . L U O II. 24.) quod p ro futuro adhibent HESIODUS & HOMERUS frequen ti fvccfaccyrj, quam & admittunt c owpojocvrepèoiy
Kccreçèto, Tïçceçèûù, Tiçoaeçèu, &c. Neque elt, quod èçè» faciamus futurum , Ionica ^«AuV« vocalis circumflex« formandum ab quod fefe referat ad inufitat.pne/ e^u, OPONEOrZI KAI ATTOIZJ Usque Japientibus. & prudentibus quidem illis. vel potius : quamvis Japientibus. nempe partie.ßm plices^ & 7tep eamdem vim læpius ha
bent , quam compof, xcuneç, «/*, licet. Non autem dicit heic p oëta, cujusmodi revera fint viri illi principes, led quales ipfi libi videantur aut certe videri velint aliis. Ex adverfo enim wtxlus, homines puerili fimplicitate, /«//- pientest imprudentes eosdem dixerat fupra v. 40; quibus adeo edocendis admonendisque narraturus fit fabulam , Ipfi quantumvis videri velint fapere , nec facile utilem doctrinam aut corregionem admittant.
flA Ey pro cvtoos , ab ccS? pro , quæ poetis cum
oratoribus communia.
IPHH) 7ö«. pro accipiter. & hoc quidem ex e^yjsTeços , (quod accipitris genus e lt, ) corruptum, G. J.VOSSIO judice in Ltymel. ; aut certe ab accipiundis avibus, rapax cum fit & carnivorus ,aviumque quafi lupus.
lX&vet f*w \oq 0 Kovots 7Tereetvois EcrSviv ccfoyhous', hrei ù iïlxy iflv *7t o c v t o is,
fcil. «W e Kçovluv. E. ii H. v. 275“, fq* Sed neque raro , quamquam leges id vetant , bomo homini
lupus s alienarum opum pecuniarumqut accipitrem
-PL A U T U S adpellat in Perfa , A&. Ill Sc. III v. y. Id
genus hominem aut verius A , violentum at*
que inexorabilem, adumbrat accipiter in fabella Hefiodea. IlPOSF.EinEN AHAONA.) Tfuçcc to cteßeiv, (in pro- fa contracte aiïetv, ) feu a canendo dicitur r\ cctj&ov, cantrix avicula, quam proînde ecoiiïov infra v. 206. vocat accipi te r , epitheto ifto adludens ad erv/uev, idque non fine lar- cafino , faftidioque dotis can en d i, quam nihil ipfi profu turam innuit. Cantans nobile carmen AEDON Latine effertur a SENECA Trag, in Agamemn. v. fitfo; alias pbi~ lomela , itemque lufcinia, PHÆDRO lufcinius; ISIDO- RO Orig. L.XII C. VII, vix fatis r e é le , acredula. Quia vero infomnis haec avicula , propemodum fine intermis- fione cantans , mirifice oble&at audientes, proverbio quodam lufcinia Mufarum,(non fecus ac G r. Mcuouv epic,) dici fvevit homo eruditione dicendique facultate praecel lens, inprimis poera exim ius, cujus carmen dele&abile cum rtj uv]^o\slcc ( aedoni a voce , quam vocat L U CAN. in paneg. ad Pifon. v. 2*7.) comparatur. Nimi rum poetae (0/ uci^o) , E. Xj H. v. 2d.) dicuntur «<W, tariere, ficut oratores Alyetv. Q uare fu n t, quibus Aëdon, in fabella H efiodi, ducatur fymbolum dofti hominis & fa c u n li, injufte opprefii ac contumelia adfedi. Saltim tçvISiov illud icon erit imbecilli hominis ac tenuiori for te , fed probi atqtae innocentis; cui v e ro , quia defunt v ire s , prsefidii nihil adverfus potentioris vim virtus aut ars fua præbet. C erte inftituitur heic comparatio quae dam ccvT&rrnty , faevum inter praedonem , aduncis arma tum unguibus, magnis viribus elatum , neque a fannis fi- bi temperantem ; captamque ab eo mifellam aviculam, imbellem atque infirm am , fvaviffimo cantui fu o , dum lic u it, nunc vano queftui indulgentem.
1IOIKIAOAE1PON’) fic did:,am U7ic ty\c itoiyJXys
Poëticutn defignare vid etu r, non avem verficolo-re
re collo I. variis difliuEto coloribus , fed e collo f. gutture varios edentem fonos, varie modulantem ; per metonym. çaujfœ pro efleclu , qua'J»^' nihil aliud fit, quam (puvy. H oc fenfu reddere poflls Aédona vario gutture.
T ^ I MAA’ EN NEOEEXZI $EPX
2
N) fcil. uvrr.y. alte admodum in nubibus, ( in nubibus altifhmls , lv vltyen potAu û\ptjAo7ï , ) illam ferens. Avolans nimirum accipit e r , in fublime rapit prædam.
ONYXEXEI MEMAPnxiZ.) pofleaquam ungvibu-s eam prehenderat. Sic enim circumloquamur, oportet, prae* teritum participium a El. & h.
1
. med. , quo Latini carent ;nifi quando fuppetit interpreti verb, deponens: v.c. fi heic v ertero : ungvibus eam complexus, circumplexus. Eli autem ro poc^retv, unde ptpugnee , poètis frequens vi ce rx ovAocp/3ccvetvt
H A’ EAEON - - - MTPETO.) pro iAeetvaç e/uyfer«, fubaudias iïuKçvai, diffluebat lacrumis, plorabat, f quomo do & pCçe&cu HOM ERO in IA. & oJuca-. eft flere, cum proprie Iit fluere.) i. e. dolebat, & , quae potuit avis, /0- Elus fu i figna edebat, fonos puta querulos. Iraque heic peTwupixoos fignum accipi poffit pro re fignata, fletus pro lu& u; & infuper, translatione fada ab homine lacrumas iu n dente, aliud lignum pro alio. Siftitur avis e'Aecv pv- poplytj, quiritans nu je t abi liter C eum In modum, qui mi- fericordiam facile m oveat; fed tantum abeft, ut fortem ejus miferetur immitis atque ceVa&ir accipiter , ut deri dens potius conviciisque profeindens infelicem , injuriae cumulum addat.
TNAMllTOIEI ITEITAPMENH AM$’ ONTXESXI.) y.ocTu rpw iv » pro ctpÇ>i7re7rocçph>j, (rnt(>i7tr7tuçp!i)iYi<i ) un dique transfixa incurvis ungvibus f. inflexis. Gaptæ hunc in modum & fauciatæ non defuit materia doloris ac que- rimoniæ.
THNA’ O r’ EIUKPATEttZ ÜPOE MTGON EEIIIE.)
Praefa-Præfatur initio : £ld 7^jj| x^aalemn ccrj&va' quia veTO nonnulla interjecit tum de violentia accipitris, tum de ■liferia lufciniæ , jam prima ifta repetit, tranfiturus ad infolentiftimam accipitris , lufciniam acHoquentis, o ra tionem j quam Poëta vocat pv$ov v. fupra ad v. 200. riA ecvoc^et autem , juxta verb um 7rç<xjet7rèîv, cognatae figni-
ficationis adcufativus > ( pvScvy) qui pofEt abefte , & re vera abeft loco fuperiore, v. 20 r. Nimirum familiaria Graecis funt fwScv /xvSSi&cu, b tc s t m w , atque id genus alia. Adfatus eam dicitur fotmçoctIoûs' (po’t. pro sttmçcctSSs eadem forma , qua fyxçcctZs'’) ut qui in potefiate habeat A éd o n a
,
feu imper i oje,
dure y Juperbe,AAIMONIH.) 0 1 mi fer a r infelix. Solita compella
tio , fi quem alienæ calamitatis m iferetj fed quam heic adhibet immifericors accipiter, illudens mifellæ & æ ra- mnam exprobrans. A ai/xoves, (genii, lares, ) n dya&o), ff 7rcv7]çcï y putabantur a fuperftitiofa antiquitate fingufis
hominum au&ores eflFe ac conciliatores fortunx , vel fe- cundx,. vel adverbe. H inc, per metonym. cmijjx pro- eßcÜUy i Scdfxcav pro rv tv%v\ fæpius accipitur} & m o rta les, pro diverfa forte', dicuntur ivÏÏcupcvss, iïucrïïuifxoves, quorum hi etiam abfolute Joe/jUcW/ H O M ERO aliisque, non fecus ac iïcufxovla tvx*\ Græcis eft miferanda fori.
TI AEÀAKÂS}.) hoc eft J*oè r l , us rl , tiçgs tI Atf- y.us} quamobrem, quem infinem Jomisy firepis ? perfe<fto med. , quæ Græcis frequens eft uaA ccyr, præfentis vi cem tenente. Senfus eft: fruflra quereris, quiritas ina niter. Et (equitur clirtcÅcylx'
EXEI NT SE 1IOAAON APEIX2N.) habet y tenet, poffidet jam te multo fortior y longe potentior. fU bi parti- cu ce N T ,q u æ ftepe cvfU7rÀrf^ûo/xartKij e ft, originarium tri buimus fenfum rë NTN , unde per apocopen oritur. Et
tsoAcv ciç&m, adverbiale ente neutro adj. in prof a minus
tfitato T idem , quod ttcAu d^eioov, ttpA® ccjoelw & hæc quidem,
quidem , u t videtur , pro k x t c c ttoAu fxlços,
H' 7tcAw péçei tj /uérfà. ) Agetcvx ( ccTto rîs Açeoç , a Mar- te feu belle ; unde & ccçert), proprie m ilitans virtus:) quan d o ipfe fe prædicat , fimul imbelli cçv&lw fuam objicit m- firm itatem ; filere eam jubens, atque ultro cedere valen- tio ri , cujus vim evadere nulla arte poffit. E t hoc peri- tu ræ foret folatii vice.
t el a’ E i r y Hi r a n E r n nEP A m .) t*R?
(fub-audi cteT) datiVj, adverbiafcens. hac (via), cujus fequi« tu r cor relatum r\7te%. Vertimus : Hac vadis (feu admifta
potius huXutyij præf, pro fu tu ro , vadesr ) quacunque ego te ducere velim. vel : huc ibis, quo te cunque tpfe duxero. U b i redundans ante perfonam verbi pron. iyco pondus ha b e t & auéloritatem ; atque infuper ro uy«v notare poffit violentiam quamdam, non fecus afque alias profanis ferr- ptoribus & facris Idem v a le t, quod compoj. aVaywv, id e ft, HESYCHfO in terp rete, hs Sccvcctw eAxetv, trahere quem f. rapere ad fupplicum mortis.
KAI AOI AON EOTZAN.) Analogia ftru&uræ exigit,, o t fcrlberetur in tsafu reEfo : Kaî ocoidos iScx, rtjoe etç, Jjtreç X. r . A. Sed', quod G r. poetis non eft infrequens > m utatur forma , ratione habita intervenientium vocula ru m ZE A m , u n ie pendet h . I. regimen infequentis ad* cufativi. De panic, r&j , pro kuItts^ vide fupra ad v. 200. Itaque c o n v e r t : Sis Itcet cantatrix, vel: tu, quam- Vfs canora, ib?s, quo duxero. (ÄcJeV, ingen.femin. heic o ccu rren s, adicff.ve poffit accipi : quod & movetur per' gradus; ita CALLIM ACHO laudantur oçv&es xoâLrx* rei.) Senfus autem d id i probrofus : exlibibt enrm , qu» pollet lufcinia , facultatem canendi, ceu vanam atque in** utilem, quæque a dura captivitate ipfam haut vindicer.
AF.inNON A’ , AI KJ E
0
EAX2
, IdOlHZOMAI, HE MEOHSLI V A/, fi, Dor. pro h , (ita T H E O C R IT . cc* PV) p ro -iV p ), uifiy) conjungitur h eic, ut ap.HOMERvpaflim, cum kf vel kfv partie, poëtica , quæ fæpe fie v a cat. Et $St7ivov n o w rj Ttcièi&cu^ quo utuntur etiam XE
NOPHON, LUCIAN. & c ., pro <5«7rv«v, (. ,u ti effert T H U CYDIDES , åeiTrvcTroi&c&öu, cccnam fibl parare, epulari.)
(alias nonnunquam pro rZ $&7ivl£etv, excipere alios epulo.)
U tpote raptori $&7rvcv, (jieravv/xixZi;, i. e. rçcÇrj, cibus,
efca, foret devoranda avis ; quomodo pi j ces, qui funt efu i, vocat N O N N U S. Hominum cum fit proprie, ad accipitrem transfert HESIODUS ro Sêinvcv, ut H O MERUS ad equos , IA. B. è'eÎ7tyov loqvutus* Itaque
locum noffrum exponimus : Utcunque ( utrumcunque ) libet, vel dapem faciam t e , (te comedam,) vel ex ungvi- bus te dimittam. A c fi plenius effet feriptum : fj temcv ce 7roir,aofjLUi ,Krj ce /jieSvcu , puta en rZv oVu%av. (p ro n autem poët« frequentant vè, vre, Jkfv , haut fecus ac profalci vrot, pofteriori parte compofiti vacante.) Sic arrogans ille d iftitat, pendere ex fuopte arbitrio lu- fciniae vitam & necem , cujus utriusque jus fibi fuæ vires trib u a n t; & oportere adeo captivam non ægre fe rre , (i jure fuo utatur ipfe, retinens eam pro lu b itu , miffam- ve faciens : at non facile dimlffurus , & fic abiturus «<£»- m es, ut qui <piho^et7tYos effet.
EOATO — JPRE.) Sollemnis apud G r. poëtas claufula orationum. Romano itidem m ore : dixit. D i xerat accipiter. Hatfenus ille. £lc pro Zra vel <£<Jf. Itaque epilogus plane congruit cum prologo : SlJe nçocU m
V. 2 0 1 .
XlKTnETHS, TANTSinTEPOS OPNI£.) EtuSerx poëtica. £lY.v7tsTvs 'i h. e. Zy.èxs neronevcs, ocius volam,
citra tropum re fe rtu r ad perniciflimam volucrem ; quoi vero , audaci m etaphora , ad celerem eqvum transfert H O M ER., IA.
0
. HKTIIETHS autem , f ., quem vocat HOM ER. IA. N, Zxv7rreçoç ' i f t , (Æ SCH Y LO TrrFfvy«-y.vs & iccyjjTsre(jcs, aliis retyyisbr^s, fiv e , quod idem eft,
ojgCxrr-egv7nrepoc,) qui non minus, quam dsfçs (aquilaj 0<h<r<r. r ,
dici lnfuper queat tym h m s, altivolans; (v. fupr. v. lo i .) n o n admodum difcrepat ab c o , quod fequitur, TANT«* EinTEPOX, rocwmrk^jf HOMERO IA. T. i. e. r.cc 77TFç<x rccvvvocs , Poëtis idem quod «crdvtcs roc ittsçcc rj •xerdcots , protendens a la s, - expandens , explicans. Sed v e ro a itrvuca, (7tbtcc^m , TreTccwvu), — u/^/, ) pandoy exten do , defcendunt tt?rccofxoa, ?rtWofxcci , rslroc^ui, & fa t t t c * « , p ro 7T£rcca>, eadem fyncope, qua tA«« pro rccKccu, ) IW*////,
'bsTcc/uotr quæ quidem alitibus propria , refpondent ra/ volare, quod fit expanfis patulisque alis. Et ala Gr. 7t t £ - ^ov, (co n trad e quafi 7rereçov, ) fj 7rréçv% , idem etymon
agnofeit. Poterunt vero etiam paterniores ala f. latiores referri ad potentiam pariter & faftum praedonis adumbran dum. Twv Trereivwv denique generictim nomen eft ftrid iu s dein & tucv Ifcyjv ad gallinaceum genus referri cceptum ab his, qui de avibus fcripferunt. vid. etiam VAR RO d e R .R . L .III C. V & IX.
A $PnN A’ OX K’ E0EAOI nPOX KPEISXONAX
ANTKDEPIZEIN.d htyçûov feil« h ) , (py vbv/tyei (pçévccç,) tnfipiens eft & i m p r u d e n s quicunque velit ccvrtipFpl&v, ( ccyrlov (plçetv toevrev $ ccvTitpéçetv y ccvrtocfetv , ccvrië&cu, ) 7r(>cç nçtijcrovocs, ire is xçeîr<T8(ri, quod regimen etiam a verbo illo adm ittitur; vide HES, Qecyov. v . 60g.) i.e. ob viam fe r re fe , tamquam certaturus » obfiftere, fefe oppo• nere potentioribus ; ad bos æquiparare f e , eum his fe ex- aquare. Nempe & prapofitio, quacum componitur ver- bum, & redundanter accedens altera orços, fignlficat con tra , àdverfus ; (v. c. /jiccyt&ctt 7tgos rwoc -i} TroÀejuiïv) nifi quis malit leniorem aquandi feu comparandi vim heic recipere. Kft/owuv autem f. xçelrrœv, quod, cum idem valeat, ac Kç&Tccioreçoç, vulgo «W rS xçoerns deducunt, aptius referri pnfïît ad grad. pofitiv. K çew , quem fervant poétse, v. c. HOMERUS : hyu^ l^xv , & IA. A
Evçvy.çelwv Ayeùfuè/uvooy. i. c. potens, late regnans, vel, u t reddunt a lii, r e x , magnus imperator Agamemnon. E t parum refert , five fit origine fua Kfelw, Kçtlovacc, ex obfoleto verbo, participium nominajcens, adjeïïive Tu mendum* five, ut aliis placet, Jubflantivum : namque & hoc gradus admittere p o te rit} quemadmodum ex /
3
«o-;AeuV formantur ßccatAevrcços , ßxatAevrocToc , HOM ERO pashm. Senfus denique hujus yvxfxys > quam fabeilæ fubne- it poëta , nemini non elucet. A d m o net, ut quisque declinet potentium vim ;
- - »jV ou J« r7t(>oaocyetv ) etKovrcc Se (fitvyeiV
u t cum Pythagoreo Poëta loquam ur, %çw. far. v. 60. i. e* provocare haut oportet, /etf fugere non repugnan tem, cedentem Secus qui fecerit > hunc ducit x(pçovx9 atque judicii fui reddit rationem feqv. v e rfu , cujus ini
tio zTkenrei particula cctTioÅcyiKYi’
NIKHZ TE ZTEPETAI, riPOZ T* AIZXE
2
IN AATEA IIAZXEL) Pauculis verbis comple&itur omne incom m o dorum genus. Primum dicit , quid boni am ittat ; d e in , quid mati fufferat, qui cum valentioribus contendit.' Optatam am ittit palmam, vi & oria orbatur j (vlrrjs çêçc-rctt• in profa ufitatius.) patitur autem xAyex
Trçèe ai<ryj7t, damna fimul cum probris, f. , p rê te r dede cus , aerumnas, moerorem cientes. Q uippe, per meto* nym. eflfe&ui pro caufla , calamitatem fignificat xXyos' alias triflitia , dolor. E t ro xi%oc , quocum awoowpatws jungere amat HOMER. cV«dW vj Axßrjv, contumeliam no tat & ignominiam. Has ille dabit imprudentiae fuæ pœnas ;
& triftior eventus erit xÇçcvoc maglfter. Supra narrave r a t, quibus & calamitatibus & opprobriis adfe&a fit ab accipitre infons lufcinia : fed vero utraque mala quodam modo com m erebitur, fiquis cum fuperiori contendere velit* Hoc docet fabula. Iraque poftremum hoc diffi- chen , quod , narratae fubjundtum fabali«, fenfum ejus
ufum-ufumque pra&icum , ad moderandas hominum a&iones fpe&antem , patefacit, confiituit t o EI11MT0ION, quod
vocant R hetores, (eu adfabulationewi cujus vice fun g itu r fæpe alias t o 7!çcpvSiov, quod , narranda præmis-
fum fabellæ , quid ad vitæ communis ufum moresque formandos conferat illa, prsefari folet. Ceterum, vel me non m onente, nullo negotio deprehendet eruditu« L e fto r, genuinum hunc effe ac nativum, quem admift- m us , III poftremor. verfuum ordinem ; quem , in A
1
SCR. exemplaribus, haut dubie per librariorumcçocjucc , & hinc in editis turbatum, reftituere non du-
bitamus , monentibus ARISTARCHI ad illud
obelis, ac præeunte Voffiano cod. MScr., quem probat J . GRÆVIUSj ipfaque demum rei natura exigente. In vulgatis nimirum editionibus difiichon hoc ultimum f. Epimythioti , fermonl accipitris proxime adjun&um, præponitur verfui noftro 208. fir styccr &c. quo quia claufa fignificatur oratio accipitris , loquenti ad h uc illi tribuitur itidem fententia illa , ufum moralem e fabella eruens ; atque fic tort/xv^iov ipfius poétæ efle definit. Nos vero HESIODO noflro bn/xvâ&jom re- <Rius multo & convenientius deferri arbitramur illud ad leétorem fabellae fuæ monitum. At , fi forent ift- hæc accipitris verba , quid ni pergeret is direila ora tione , f. in fecunda perfona, uti coeperat, adfari lufci- n ia m , tjv yr^oaei^oov introducitur idem a poëta v. 201 & 204» Denique non efi famelici prædonis, com mendare prudentiam , qua fua vis eludatur. Nempe malit ifte vincere imprudentes, de alieno dedecore ac difpendio parum follicltus, modo Ipfe in qucefiu com- pendioque verfetur, & modo fuæ £pdæ fiat fatis.
Sed vero gradum fi fiamus, oportet, quibus non licet coplofiori fcriptione meliusve lucubrata cernulari hos,
qui ab re pariter atque ingenio funt inftrudiore*. E t enim hofce qui avet æquiparare , inferior qvum fit,
videri quodammodo poflit, quod vetat fabella,
nPOZ KPEI2ZONAZ ANTKÊEPIZEIN.