V ERSIO S V ECANA

(1)

V ERSIO S V ECANA

SELECTORUM EX PAULINIS

EPISTOLIS LOCORUM

AD EXAMEN

REVOCATA

DissertAtione Academica.

Cujus Part.

XX.

Conf. Amplifl. Ordin.

Philof.

In Regia Academia Upfalienß,

Ρ R iE

S

I

D Ε,

Mag. JOHANNE

ELODERO,

Gr/Ec. Litt. Prof. reg. et Ord.

Puhlice Ventilandam Siflit

Petrus Matthias Bång,

Uplandus

In Auditorio Carol. Maj. Die

XXXI. Maji

A. MDCCLXXVII.

Η. Ρ. M. S,

U Ρ S ALIiEj Typis

Edmannianis.

(2)

(3)

KONGL

MAf.TS

TRO-MAN och DIRECTEUR Vid OSTINDISKA COMPAGNIET,

SAMT

RIDDARE af KONGL. VASA ORDEN

HÖGADLB

HERREN

Hem JOHAN ABRAHAM

GRILL,

Hbggunftige Gynnare.

bog och uplyft (jäl, ftn ftorfla glädje finner^,

Nar den af lyckans län, kan göra männfkor godt.

De7i anfttr Jjelf den nit, fom i deß hjerta brinner, fin ßyldighet, _glomfka _är _ett _brott,

Den ingen lon begär, men dock med nöje fer.

At denfom njutit~har\ vet glada gifvarn ära:

Men Nädig Herre ! alt hvad jag förmår frambära År dettaJnilie prof, fom ^nu uppoffras Er.

Håg ädle Herr Dir

e& eure tis

$ch R i dfia rens

Aldrn udmjiiknfte tjenare PETTER MATTH. BÅNG.

(4)

HÖGÅDLA

FRU DIRECTEURSKAN,

Fru ANNA JOHANNA

GRILL,

Håggunftiga Gynnarinria.

^,

Välborna Fru

^Den vördnads nit,

! jag ville

mitt

viia

hjerta bår,

Men ack! Er ynneft ftorre

år

,

Än, ^att jag den kan

värdigt prifE

Alt hvad min Far och Mor ha

fått,

Och hvad jag

åfven fjelf har njutit,

Har af det oma hjertat flutit,

Som ikapadt

blef

att gora

godw

Tillåt "clöck, "anr-jag"lägger neder For Eder hår min Lårofpån, Ej

fåfom ränta for Ert lån

Men blott att fkafta

verket heder.

Jag allmänt

ock förklara får

Den fuck, jag till den

Hogfta fånder

Som all ting har i fina

händer:

Lef fåll och lycklig

många år!!!

Hogådla Fru Dire&eurikans

Aldra odmjulrafte tjcnnrc PETTER MATTH.

BÅNG.

(5)

RU

ANNA CHRISTINA WETTERS^ND,

FÖDD REINBÅTH.

Min Hiildaile Fafter.

en huldhet fkaU jag tackfamt

vörda, éom

_{J mig} _vijat _{flera dr}_.:

Den nit, [om i mitt hjerta

rår,

Får mig fkuU hlifva tyng

fl

a

hårda;

Om den ej finge brifta ut, Får allmänheten ut förklara

Detjag fkaU Er

får hund

en vara

In till min lefnads fiftatflut*

Jag vet,

min lycka Eder fagnar

Min tillväxt uti dygd och vett^>

Den Ldro[pän[ [om

jag

nu

gett,

Med ftårfla fkäl jag

Er tiüdgnar.

Jag

ån/kar Er den [ällhets hogdy

Som dygdens Vänner

nanfln hinna,

Och mig, att

blott den fårmon vinna,

S4tt blh-Er håga

ålders frogd.

Min Huldafte

Fafters>

Ödmjuke lydge tjenare. ^

PETTER

MATTH. BÅNG.

(6)

Huldaite Föräldrar,

betrakta Edra välgevningar och min ßrbindelfe dr får mig ^en ljufJg

hvardags<-fyfia.

Jag finner väl,

At jag aldrig kan vinna den formäga, ^att ^framte ^nog värdiga prof af min tackfambet; men jag

är

till min in¬

nerliga glädje och ^upmuntran ofvertygad derom, at mit eget väl, min tilväxt i dygd och visdom dr den enda

belåning,

fom Mina Huldafie Föräldrars oma hjertan eftevlängta.

Medfägnad ^upoffrar jag derfåre ät Eder Mine Hulda- ße Fbräldrar, detta mitt ringa arbete, med upriktig forfä-

kran ^atjag [kall beflita mig at vinna det ändatnäl fom af Eder päfyftas, och med

Fhrfynens

näd fkaü gora min lycka,

och heder. Jag anropar-J-iffens Herre, at Han täcktes vid

långvarigfällbet och

välmåga

uppehålla Mina Huldafie Får- åldrar, fä at jag i mänga år mätte få afiägga

dageliga

profaf den djupa och brinnande vårdnad, med hvilken jag framhärdar ot vara

Mina Huldafie Foråldrars

Ljiligfle

PETTER MATTH, BÅNG.

(7)

η. D.

Philipp. II. v. 30.

Δtå

λευσοίμένος

ro εξ yov ra

rrj "φνχη

Χξίςχ

^tvco

μέχξΐ

άνοίττληξωση

Suvocrs yyyars,

το νμων

tfocgctßg- ύςίξημοο

της ττξός με λεπχξψας.

Parum,

ut

nobis quidem vide¬

tur, adcurate reddita funt hacc

verba

in recepta

verfio-

ne Svecana: ita enim ibi: Ty fbr

Cbrifti

verck

fiuU

var Han dbdenom få när kommen, att Han

fdgo tänktg på

lif*

vet_ipä thet Han fkulle

tjäna mig i edar ftad, Quamvit

λειτβξγεΐν & λΜΐϊαςγία prima

notione ufurpentur ad deii-

gnanda publica rainifleria,

five in civilium curatione

re-

rum five in facris obeundis _occupata fuerint, accidit ta¬

rnen ut & domeftica fignificent

minifteria. Hinc PHA-

VORINUS, in Lexico, exponit λειrvξyεΊv per

åtaxcvelv &

λειτϋξγειν rov otKov, apud

POLLUCEMjeft oeconomi offi^

cio fangt Quum vero

Oeconomi officium fit difpen-

fare ^rem familiarern & fuam cuique portionem tribue-

re, confvevere N. T. Scriptores

adhibere vocabula ifta

ad

fignificandam vel

opum

collationera in fubfidium

e-

genorum,

vel collatse flipis difpenfationem. Sic iv ro~?

(πχ,ξ'ΑΜοΊςλειταξγείν το7ς πτωχοίς

Rom. XV."

27.

idem eil

ac

xctvoovlxv ττο'ησοοι&οίΐ εις τ£ς πτωχχς quod verfu anteceden-

te dicitur, conferre peccuniam ad

fublevandos

pauperes.

Ne-

que

hccKovioc

της

Åttmgyioce

2

Cor, IX:

^12.

aliud defi^nat

quam vel collatam ilipera,

vel colleftae pecunia? difpen¬

fationem. Hare notio optime

convenit in verba Pauli,

quae iub manibus funt.

Philippenfes enim Romarn ad

ifaulum miierantEpaphroditum

ad perferendas

opes,

quas

D ia

(8)

4f Philipp.}11, v. 30.

in Apoftoli ufum contulerant: unde etiann ille ^v. _2?.

vocatur λειταςχός rijs χςε'.ας άυτχ, roiniftér, qui eranitu- lerat collectam ftipera, qua ejus neceffitati iubveniretur.

Interea, dum Epaphroditus in hoc obeundo minifterio occupatus erat, incidit in morbum graviüimum: _atque

huc refpicit Apoftolus, quum dicie, eum proprer opus Chrifti vicinum morti foiffe,nec rationem vif# Cux ba-

buifle Ινα άνα,πληξωσγι κ. τ. λ. Palam ergo eil λειταςχίαν

heic defignare officium iliud caritatis, quod, collatis o-

pibus, Paulo exhibuifient Philippen!©«; adeo ^ut

υύςψχ

rys αυτών λειτ^ςχίασ, iit id, quod reflabat de cnuneri-

bus illorum; quod promifium quidera antea, Ted ^non- dum periolutum ^erat. Sarpe enim antea ie ea ratione beneficos _erga Paulum praebuerant Philippenies, conf, C.

IV: v. 16. & forte prius miffis donis fe addieuros eile tsonnibil promiferant;& cumhane fidero nunc liberarent,

vocat id, quod dabatur, ύςέςημα της Kennfus ^αυτών. F.pa- phroditus ergo hxc munera perferendo ανεττΚήςωσε ^το ^υ-

ςεςημα της λειταςγ'ιας αυτών eis- αυτόν. Svefhice hnnc ien- ium exprefieris boc ferme modo: på thet han fkulte fall-

Vorda tfrtiJbm äiktiu fherfl<rdafectävt kärleks verk tillmig*

Cap. III: v. 3,

(ΗμεΊς χοός εσμεν η πεξίτομηy οϊ ^{πνυματι} Θε ω λατςυοντες,

ν.αυχωμενοι εν Χςι<?ω 31η<τ$, ^t\cp( &χ i ν σας,κ) πεπο&ότες..

Per πεςπομην

inteÜigi't

heic

Apoftolus

την πεςιτομψ re Χςιςχ άχείξοποίητον, quae confifiit εν άττεχόυσει τ£ σώματος

των αμαςτιων CoH. IIί ^II. qua? alias vocatur στεξίτομν) ^ΚΛξ*

Sias εν πνευματι Rom. Π: 29. & opponitur τη πεςιτομη εν

σας*), εν χςάμμαη, ibid. qua Judsi maximé gloriaban-

tur, tamquam eximio privilegio, quo a ceteris gentibus difcriminarentur. Adverius _{id genus} homines difputat

heic Apoflolus ^, atque docet ilios, qui externa circum- cifione ceterisque ritibus tumerent, pro veris Ifraélicis

ha*

(9)

Philipp. II!: v. 3. 47 habendos non eile, fed eos demum, qui fervirent Deo fpiritu &

Chrifto confiderent, eile

vcram

Abrahami

pro- geoiem*

ad

^quam

ipfi faclse promifliones pertinerent.

Quum vero terminus

abilra&us,

πεςιτομν,

uiurpetur

^pro

concreto, πεξΐτετμν\με\οι, ad ieniurn mag's quam

ad

ex-

ternam verborum formam reipicientes Svethice dica-

mus: Vi aretbe rätte omfkorne. Neque hinc difficile eit intelle&u, quid fit πνευματι Θεω λατξευειν.

Ufurpatur

e- nim _πνεύμα eodem ieniu heic ac alias frequenter ad de- fignandam

evangelicam dodtrinam &,

qui

illa nititur

^,

cultum Dei fpiricualem, quatenus opponitur ctiltui car- nalijfive externo & cserimoniali. Hoc ieniu Tibi pailim

in fcriptis Paulinis opponuntur πνεύμα &

γξάμμα,

Rom.

II: _29. ₂ Cor. III: 6; ira ut γςοίμμα öefignet ^legem,pro-

ut grammatico ieniu a Judseis docloribus inteliigebatur

& iervanda proponebatur, πνεύμα vero fit animus le- gislatoris in ferenda lege, hoc elf Chriftus, qui

eft

το

πνεύμα 2 Cor. Iii: 17. ejusque evangelium, cujus μοιχεία

tantum in lege continebanrur. Neque alio fenfu exiiti-

roavero Chriftura Joh. IV: 23. dicere veros Numinis

cultores adoraturos eile iv _{πνευματι} r&j αλητεία. Longis-

fime quidem ^t>ftt-^-Trobis, ut diceremus, nullum in ve¬

te i Teilamento cultum exhibitum fuifie DeofV πνεύμα¬

τα nam etiam eo tempore fuere permulti, qui iub ex- ternis ritibus, feu littera legis, latens πνεύμα fpe&averint

fed non illi tarnen coluerunt Deum iv πνευματ; aXtj- Βεΐα. sia enim heic non opponitur mendacio five

falio cultui, ied gratis? evangeliet?, reapfe per Chriftum

exhibita?, _quum haftenus, propofitis imaginibus,

promifla

tantum fuiilet: quomodo Johannes dicit C. I: v. 17. per Chrifltum veniile χάςιν αλfåsiotv, ^quum

id

quod pro-

mifluna antea & legis ritibus adumbratum

fuerat,

prae«

ftitum ab illo eilet. Id ergo indicatura

voluit Chriitus,

brevi fublacam fore illam de loco adorationis inter Ju-

D 2 diEos

(10)

Philipp. Iii: v. 3.

deeos & Samifitanos controverfiam, de _qua mulier Ss-

marit.ma in ifto loco memioit, & ceflaeurum eile cul-

tum Judaicum, quatenus materia & rebus caducis con-

ftai a;, futurumque adeo eile, ut qui verum Deo cui-

tum exhiuere vdient, nullis adhaeremes figuris & um¬

bris, refipierent ad πνεύμα y&f αλη$ειαν ad evangdicam gratiaro re i da exhibitam a Chrifto. Quum ergo , Γι ^, quod noiler Mecaphrvftes fecic, ad verbum reddamus

ξησιν hane, λατξευειν Θεω πνευμαη, tjäna Gud i andanom,

ienfus inde eiici queat, qui non prorius confentiat menti Apoftoli, diceremus potius ^, tjäna Gud efter lagens an-

deligu mening, ii quidem in eondenda verfione fas föret magis ad ienfum, ^quam ad litteram refpicere. Id,quod

valet etiam de verbis fequentibus, πεποι&έναι εν ; ilja enim, ii ad verbum reddantur, fatta troß på köttety vel

non intelliguntur, vel legentium animis, qui ^non fatis perfpe&arn habent indolecn itiii Paulini, idearo infinua-

re facile poiTunt,quae a mente Apoftoli omnino abhor-

ret. Sciücet externas illas praerogativas, quibus Judad

maxime glorhbantur, du&ara puta ex Abrahamo originem, cireu \mailuucm—totamque Levitici eultus adpa-

ratum vocat Paulus non uno in loco cdqy.a. Galatas e-

nim, qui fibi perfvaderi paffi fuerant, fiervandam omni¬

no eile Mofaicam legem, his increpac verbis Gal. Ill: 3.

itrocis ανόητο! εςε* "Εναξζαμενοι ^πν^ευ^ματ^ι ^νυν σαξκ) επιτελείτε,

Ubi _πνεύμα notat evangelium, & σοίξζ externos ritus roo-

faicos, ut perinde fit, ac fi dixiilet: quas vos dementia cepit? efficaci evangelu virtute perdufti effis ad Chri- flianismum, atque hac plana via aliquamdiu progrefli e- ilis

(ενηςξα<Βε

πνευματι), & nunc tarnen adfeifeitis Mo¬

faicam legem, quafi fuppiementum, ut carnaiium obfer-

vatione rituum perfeåiores fiatis (επιτελείτε σαξκΐ), Ifti

ritus vocantur Ehr. IX: 10. δικαιώματα σαξκος, quod non aiiam perle conferre juftitiaen ^potuerunt, nifi externams qua;

(11)

Philipp, IT!, v. if. ⁴⁹

qu$ jus

communionis ccclefise Judaic# gignebat, ita

ut, qui iiiOS obfervabat, in eo defkieraretur

nihil, quod ad

externum Judaismum requireretur. Quare etjam lex,quae prrefcribebat illos ritus, vocatur Ebr. VIIi 16.

νόμος

εντο»

Λης σαξκικηϊ· Quin vero illa σαξκος notio

conveniat in

verba Pauli ad Philippenfes, in quibus excutiendrsnunc

verfamur, dubkare nos non finunt verba, quce iequun-

turj dicit enim hoc minus iibi deelTe materiam τ£ πεποι- B.svcci iv σα,ξ-Δ, quod circumcifus eilet oftavo a nativitate

die,originem duceret ab I.raele & ^ex tribu Benjamin, ra-

tione externas legis obiervationis vixiilet

οϊμεμπτος,

atque

adeo nihil in fe defiderareiur eorura, quibus Judseusgio-

riari queat. Quarovis ergo non nos

quidem

interceda-

mus, quominus etiam in Ulis loeis, propria

cbfervata

^no-

tione, σάξζ reddatur kött, quum tarnen

ifti vocabulo

aliam tribuere notionem iveverimus, non videre ego

quidem poilum ^, an quidquam icripturse

dignitati detra-

here & pro verbo Divmo humana interpretamenta ob·

(rudere is dici debeat, qui, quo facilior fit

fcripturae fia-

crse intelligentia, iftis in locis, ubi de Judaeorum

ritibus

& privilegiis fermo eft, ad^nco

reddiderit vel kottßiga

fivcutvåt£ts fot (wu'iw,\·cl utvartes, kottßiga flaügar, ^ut po- poicerit indoles iententise, cui vox Ifta inierta com- paret.

v. 10.

TS yvdvui ccvTov nßj ^την όυν&μιν της

αναβάσεως

οόυτί-

κ, τ, λ. ii, quod vulgo fit, vetba hsc conjungantur cum verficulo proxime ancegreflo, difficile eil explicare fen-

fum & nexum orationis Paulmae. Nobis perivafiflimum eil, continuari heic iententiam, initio comrnatis 8,

in-

choatam, ita ut qute a medio hujus

commatis ad

v. io„

inteFjacent verba parenthefi includi debeant.

Dicit enim

Apoftolus, qure olim pro lücro rnaximoque

cornmodo

reputaverat, Judaismum nempe de, quae

illum comita-

D ₃ hm-

(12)

$0 Philipp. III. v. 3.

bantur, privilegia, eorum ie lubentifTime ja&uram face-

re Sc _pro detrimento habere, <W το ύττεξε^ον τηε γνωσεωε

Χξίςα'Ιησατακυςία. Heicincipit parenrhefis,claudenda infine veriicuii _9. Acque indc continuatur abrupta fentenria ^eo modo,utApoftolus doceat,quae iit illa cognitio, cujus obci-

nend® caulfr ^ceteraomnia flocci hceret:τα γνωναι,inquit,

pro, hsy.ec τα yvMVoct αυτόν την

$υναμιν

^{κ. τ.}λ. omnia reji-

cio propter eminentiam cogmtionis ChriiliJefu, Domioi mei, ut nempe cognoicam eum & virtutem refurre£bonis ejus & communionena perpeflionum ejus, συμμοξφάμενοε

TM ScCVUTM CCVT8 _, SITTMS V.OiTOCVTtί<Τΰϋ ilS Tψ S^CCVOC^OC^IV T^MV νεκξων. Etiam de horum verborum ^nexu cum anreceden-

tibus varie dillentur ab interpretibus; quem ramen haut

före _perceptu difficilem exifbmamus, modo oblervemus, eonivevifleGrxcos icriptores elliptice uiurpare particulam

ετηωε, ubi fummum conatum & niium defignare volunt.

Sic dicit Paulus Rom. XI*. _14. _την ΰιακονΐαν μα

åοξοίζω

ει-

7ϊωε παξα,ζηλωσω μα την σάξκα τοόσω τινάε ε£ αυτών, mi-

niiterium meum honoro, ut fumma ope nitar de popu- laribus meis quadaoa aemulatione permovendis ad fanio-

ra confiliai Eadem ratione "dicit Lucas A&. XXVII.12.

et 7Γλείας εΒεντο βαλην άναχ&ηναι κακεϊθεν, ειπωε δυναιντο κοοτ- αντησαντεε ειε φοΐνικοο; παςαχειμάσαι. Plerique coniulti

decreverunt iolvere etiam illinc omnique labore niti ut ad Phoenica devenirent atque illic hibernarent. Neque

alio modo explicanda funr verba Pauli in hoc loco: floc¬

ci facio omnia, modo Chriftum cognofcam, vim refur- rewtionis Sc communionem paflionum ejus, ειπωε συμμοξ-

φάμενοε τω Βανάτω οουτα καταντήσω κ.r. λ. ita ut de eo ni¬

tar omnibus viribus, ut, quum conformis fim morti ejus, etiam perveniam ad communionem refurre£lionis ejus.

Sa ergo etiam in condenda verfione Svecana ad hunc

commatum horumee nexum adtendatur, evadet Pauli iententia plana Sc perfpicua omnibus: Jag an/er alt for fkada

(13)

Philipp. III. r. 3.

fkaäa i anfeendc till tben

förträffliga

Chrifli Jefu ^, min Herres, kännedom, pä tbet jag nemligen mä känna Honom

och Hans npfiäηdelfeljes kraft

och

delaktigheten uti Han&

lidande, /Vwtf ffräjva

therhän, liknar Honom

uti

Hans död, jag ock mä komma till delaktighet uti upftän¬

deIfen ifrän ^tbe döda.

Ad eminentiilimam

i

Ila

ra

Ghrifli

cognitioncm, cujus

impetrandae cauila omniura fe prifti-

norurn commodorum jaåuram lubentiilime facere dicit Apoftolus, referenda

funt

qua? v. 12. dicuntur:

έχ

orι

Ä

ελαβον - ϋιωκω ^os ^ει ^χ&ΐ καταλάβω, κ, τ. λ. Quafi dicatt

Chrifti Cognition! obtinenrias omnia

inopenfa

volo, at

non ideo ramen dico nie illam pridem adfecutum effe,

ied nitor oranibus viribus ut adiequar ^: τά μεν οπίσω I-

πιλαν^ανο_μένος reis

äs εμπξο<&εν

επεκτε^νάμενος

κατά

σκοπον' ϋιωκω ^κ. τ. λ. Γη quibus verbis eil nietaphora deiumta

a curforibus, qui aliquo usquein

ftadio progrefli

non o-

culös refle&unt, ut metianturfpatiumquod decurfum eil,

fed totos fe protendunt ad anteriora, ut alacri

curfu

con-

tendentes ad metam pervenianf. Ad eundem, inquit,

modum non ego coniidero praeerita, ^ea ^nempe, quae,

donec Judaismo addiclus eratr», magni faciebam,fed ^επεκ·

τείν^μα, T<J?i ϊ'μ<λρ,-extendd me ipfum h. e. praecipiti quaii corpore feror

curfu ad

ea, qua? a

fronte, vel

an-

te me iunt, id eft, ad ulteriores in cognitionc Chrifli progreilus St

propofita

pr&mia,

κατά

σκοπον

ä/ωκω επ)

το

ΒξαβεΊον, fcopurn

verfns dirigo curfnm

meum

ad obti-

nendum brabeum: licet vero hoc modo commodiflime jungi

poflint verba hasc

^{^} non tarnen

intercedimus,

quo*

minus το, κατά σκοπον, jungatur antecedentibus verbis,

quum fenfus inde emergat non diverius:

btεκτείνομαι

rots' εμπξο<Βεν κατά ^σκοπον extendo me

ipfum

ad

anteriora

-

icopum verius,.

y. 15»

(14)

Philipp. III: v*. t$. 16.

v. 15. 16.

"'Οσοι αν τέλειοι τατο φξονχμεν κ. τ. λ. Quam Apofto-

lus ν. 12. dicat ie non eile τετελειωμένον, atque heic fe

ad numerum των τελείων adfcribat, non fatis aptum vi-

detur Svecum vocabulam fullkomliga quo nofter utitur Metaphraftes, ad menfem Apoftcli remque ipiam expri-

mendam: τελείας enim & heic & alias paifim vocare vi¬

detur illos,qui non erant in Chriftianismo _wpm; conf.

Eph. IV: 13. 14. non infantum initar flu&uantes & rudes,

fed animo confirmato & corroborato in Evsngelica fide:

Svethice vocari poflunt fladgade. Quotquot, inquit, cor.

roboraei fumus in Chriftianismo τατο φςονωμεν. Quibus quidem verbis reipicit ad ea, qute in antecedemibus de

ie dixit: dixit autetn omnia ie prseterita coramoda fua

pro reje&aneis habere, unice

icdari

cognkionem Chrifti

& juflitiam fidei contentoque curfu

ad

metam tendere:

hoc, inquit, fenciamus, eo cogitatione & defiderio fera-

mur. Licet vero ad eam quis perveniflet τελειότατοι, ^ut palmaria reltgionis Chriftianae capita animo comprehcnfa

nrmiter teneret, accidere tarnen potuit, ut in aliis rebus,

qux indifFet^nfcsa-vocaiidaleni, non nihil hasfitaret di- verfumque fentiret, quales funt ill®, quas a Paulo tan- guntur Rom. XIV. ied quum ifta opinionum diverfitas

non convellat fundamentum fidei, tolcrandam eiTe dik¬

tat Apoftolus eodem loco, donec & ifta, majori paula-

tim accedente firmitate, pereat. Huc fpeftant etiam verba, quae in noftro hoc loco fequuntur: Kx) ti τι ετέξως

φςονεΊτε, fi qua in re, qua; minoris fit roomenti, aliter fentiatis, τατο ό ®εοε ύμϊν οίττοκοολν-ψει, etiam hoc νο-

bis Dcus revelabif, vel potius,ad ejus agnitionem vos Deus perducet: confvevimus enim cum verbo, revelare,

&Sveco,uppenbara, conjungere notionem immediatae ma-

nifeftationis, quali ad hoc, de quo heic agifur, cogno- Icenduna _opus _non fuifle yidetur. Svethice ergo potius, quam

(15)

Philipp, ΠΙ. ν. 15. 16.

quam quod nofler habet, dicnmus: Och ^om J än uti något voren af olika tanke, ßaü Gud väl låta eder komma tili kimdßap tbercm, Πλβ, dicit porro, hs 0 εφδάσαμεν,

κ τ. λ. Q_j£e verba obicuritatis non nihil habere vielen- tor, atque ideo varie toriérunc interpierum ingenia. No-

bis hare videfur fimpliciiiima verba ordinandi*& expli-

candi ratio: Πλί/V ^{τω αυτω} ςΜ'χ/ϊν Kccvcvt-, ro αυτό _{φρονείν} fö, L· ημάς, hs ^o εφΰοίσούμεν, ceterum oportet nos iilaipia in-

cedere regula atque id ipfurn fentire, ad quod pri-

dena pervenimus, quo jana progreili fumus, _nernpe _co- gnitione Divinarum veritatum. Svethice hoc ferme mo¬

do hunc fenfum exprefTeris: Imedlertid bore vi vandra

fort efter tbet farnrna rättefnore ocb bafva tbet fatnma i ä- tanka, bv ar tiü vi redan hannit, vel, fom vi redan baß

ve erkänt.

C. IV: v. io.

y.%cépv]v Je ^εν Κυρ'ω μεγάλως ort rfri ^7ίοτε ^{άνεΒάλετε}

ro V7.τεξ έμ$ φρονεϊν. Svecus interpres hare verba it& reddit:

jag är βorliga frågdad i Herranom, att J även äter kom¬

ne tber ttd, att J hafven omforg om mig. Qu<2 quideiil lEfifAphrafis ihniuoi^at parum felicieer vim expriroit ve:bi, dvußoi,Λλ«ν. Ανα&ά?χλειν proprie eil revirefcere,

stque uiurpatur heic meeaphorice ad deiignandsm be¬

nehmentiarn Philippenfium, .quse ex benevolo illorum a-

nitno, velut höres & foiia ex arboribus, pullulaveraf.

Neque vero dubium ett, quin ienfu a&i-vo heic ^occur-

rat, atq^e nötet, revirefcere, vel, refiorefeerefacio, quo modo ufurpatur a LXX interpr. Ezecb. VII: _24. dvubåλ-

λω ζυλον ζν\ρόν, facio, ut reßorefeat arbor arid?» & Sirach.

Ϊ: 18· ςέφανος σοφίας φόβος _κυρία, eivabάλλων ειρόνην, timor Domini eftc oronafapientia, quafacit utpax reflorefcat. Ν iil

ergo metaphorarn illam, quae in Graeco Latinoque fer-

mone infolens non eil, in noftra lingua haut ^arqne ^fa¬

che tolerari pofle cxiftima veris, dicas: tbet }ägnar mig

Ε böge-

(16)

54 Philipp IV. ν. ι α

bhgeligen att J nu

hajven låtit edar omtanka fhr mig, vel

omforg om mig åter

grånfka.

Sed ^non hoc,

inquit

porro,

v. ii. dico καθ' υςεςησιν quod penuria laborem: εμκΒον γάς ^. iv ois ειμι,

άυτάξχηο

είναι,

JSvecus habet: jag bafver

lärt ibland tbem jag omgår,

låta

mig noja: quaii το, eis,

föret mafculini generis. Non quidem ^negamus $ησιν i-

ilaro, iv o7s, hunc fenfum adroittere atque exponi pofle,

inter quos: at hoc tarnen in

loco multo commodior fit

fenfus, fi addatur iubftantivum, χξημοο, iv ois χςημχσιν ει¬

μί ccvTotgAYis ειμι, Svetice:

jag bafver lärt

att vara

7iogd

med ^tbe ömyndigheter, vel, vilkor, uti

bvilkajag är.

Nam

tticc rc67retvü<&c6i, oiåoc n&j ττεξίσσευειν. Nofler

metaphraftes

habet: jag kan låg vara jag kan

ock bhg

vara.

Quum

vero rovnstvc), utARISTOTELES ait, generatim fint qui

fiint Iv lv<5Wa ευτυχημάτων, ^εσχυος ^, πλύτχ·, φίλων Stque το

τχττεινχ&αι in hoc loco opponatur τω πεξίσσευειν , quod

baud fatis apte refertur ad eminentiam dignitatis, malue-

ro ego quidem

reilringere

notionem tS

τχπεινχ&χι ^ad

Illam humilitatis ipeeieno, quae ex facultatum penuriaori-

tur, atque adeo Svethice dicere, jag bafver lårt ^att tåla

armod ocb bafva ofvetfwdf~iv~:nxvT) K&j iv ποίοι μεμυημχι

κ.τ. λ. Ad priuSjTJwn, refert nofter interpres

fubftandvura

τόπω , & ad pofterius, πχσι, iubftantivum, χςημχσι, ita

enim transfert verba hxc: Alleflods och i all ting drjag (kickelig. Neque nos

quidem illam improbamus verfio-

nem: (ed tamen quum, ubi hasc ^{ξηο-is, εν}

πχντί,

occurrit

alias, refpiciatur ad το χξημχ ut Epb. V: 24. 2 Cor. VI:

4. VII: ^11. Atquc

illa ellipfin fupplendi ratio

^non

in-

commodum in hoc loco ienfum gignat, poilumus etiam

heic explicare verba haec, quafi fcriptum

eftet: Iv

πχντί

χξημοίτι K&f iv πχσιν

χν^ξάποιο

μεμυημχι χ. τ. λ.

jag

ar

in·

åfvadattfkicka mig vid

alla

t

illfållen ocb ibland alla månni-

[kor, att vara

mätt ocb hungra,

att

bajva

nog

ocb lida brift.

O O O