■ -
I. Ν. S. S. T.
juri.ns
CONVERSIS,
Eorumque in rem Chriftianam
aut literariam meritis
HISTORIOLA,
Quam,
Conjenticnte Ampltjf. CottegioPhi¬
lofoph.in inclyto VpfalienftLyceo,
Sub MODERAMINE
Vin adm. Rever. Amplisfimicpuc Μ OLAVI CELSII
Grase, Lit. Prof. Ordinarii
ut &in^SorjCP. &Paft.
Adpublicum bonorum examen
modefle defert
JACOBUS-GEORG RATZKI
Geftricius.
InAuditorio Gußav. majort add. 16 Junit
AnniMDCCXIV.
UPSALLE, typis WERNERIANIS.
Admod. Reverendo atquePr<zcla- risfimo Domino,
Mag. JOHANNI R
SCH/EFER,
Gevalienfium Paftori laudatiffirno,
& Praepoiito per Geftriciam digniiiimo,
Evergetje Optimo,
PrudentiffimoConfultilfimoque
D.PETRO FOLCKER,
Gonfuli Gevalienfium integerrimo,
Fautori exoptatiifimo.
Speåat<e integritatk
D. JOHANNI BRUUN,
Senatori atque Mercatori apud Ge-
val. induftrio, ob favoreminme
eximium,plur. obfervando.
D. ANTONIO Civi &Mercatori inter Fautori &ami
Specldttsfimo Confultisßmoquc
Dn. C A R O L O
AROSELL,
PerGeftriciamJudici territoriali sequiflfimo,
Faurori Colendo.
Speflabzlisfidei ac indußrix Viro
D. ANDRE/E Berger,
Ve&igalium Regiorum e re navali
Gevalia?redeuntiumInfpe&ori
adcuratiflimo,
Nutritio perbenigno.
acprudentis Vim,
D.GEORGIO Folcker, -
Civi ac Mercatori civitatis Geva- lienfis dexterrimo,
Fautori propeniiffimo.
martin,
Gevalieniesdiligentiflimo,
co iingulari.
Exiguashasce pagellas obfavo-
remfingularem, nec non plurima
in me cottata beneficia in gratisfi-
mi animi debitime honoris τεχμή·
οιον, cum asfidua atque ofden-
ufima ommgena,feücitatis adpre-
catione, in (fem ulterioris favo¬
rit certisßmam , qua par eß re*
verentia, offert
Adm. Rever.ConfultiilSpedta-
riiT. Nominum Vdtrorum
Cultorofftitoßßlmtu J-G. RATZKI.
Caput Prius.
- De Judaorum eruditionc, ßf ad Chrißtana Sacra converßone
cmAdam ingen ereprAltbans.
§ i.
Udaeos hodiernos ilabbaniftasdidos eorumque patres abavita dodrin»
recefbiTe conftat;
vera nempe illa eademque cum
Chriftiana,&non niii adpellatione
diverfa ,quam tenebrisplusquam Cim-
meriis involverunt Apellae,
Γες ^ι^αα-ζαλίας , ίντϋίλ^ΛΤΛ av§{>ca*
πων. Lcgemenim Oralem byiW ΓΠΙΠ ΓΊ£ ipiis didam , pari pietatis affedu
cum fcripta lege recipiunt. Quid?
certo etiam modo praeferunt. Hinc comparant textumBiblicumcum aqua,
Λ * mifchaam
Mifchnam vino, & Talmud vino con- dito: O) Ajunt iimilem efte Legem \ fali, Mifchnarn piperi, Talmud aro-
matibus. Hincquoque ortablasphema
vox, quie pailimRabbinisin ore: mifili,
jtttende magisad verba(cribarumquamad
verbalegü, Quod ad Karraeos & Säd- ,
dacxosattinet, quamvis craditiones &
myfticas explicationes procul facellere jubeant: tarnen nec Rabbaniiiis melio-
res funt; cum omnes in eo a via &
veritate aberrent : quod non agno-
fcantChriftum mundiSalvatorerrL,·
§ IL Miferam hane Judasorum
Gentemjam olim, ut hoc asvo, in Eu¬
ropa exulem egilTe, comprobat hifto- fx
ria rerufideliffima teftis. Mirari igitur convenit, cur admodum pauci, quod
totus orbis Chriftianus miratur , inL_.
media luce lucem vel viderint, vel videant , & ad facra Chriftianorum
. transeant? Caufashujus rei duminqui-
rimus, has praecipuas invenio con-
ftituo primam in infaufta illorum dili-, gentia (a) jMaJfiffa SofherlmCap. 12. Hal.7.&g.
Hackj.adNizachonρ z6$.GerfoninTal- inudp.203. Buxtorf. Lex. Talm; p.i/Ji.
Abb. 26$. SynAgeg. p.pj.
gentia in liberis ftiis inftitnendis, ac contraChriftianamReligiöhem mature armandis: deinde in ingenio eorum ad
carnis delicias nimis prociivij Inma¬
litiaac pernnacia : In faftu denique &
fuperbia: tum etiam porro in iuperfti-
tiofa ac cum negleclu folidorum mage cfficiorum conjunfta rituum & ceri- moniarumobfervatione: Incaeco,quo ferantur in do&ores iuos, ftudio : In ftulta.traditionum veneratione: In m-
fecuta vitia lila induratione. Acce- dunt & ad caufas impedientes Judieo-
rum converfionem , icandala ab ipfis
Cbriftianis miferae genti &j vivendo improbe & abfona multa docendo at- que agendo, objefta, quse praecipué
in eccleiia accidunt Romana.
§. III. Hifcede caufis plurimi funt
inter viros eruditos , qui Judecorum quandam nniverfalem vel faltem inil-
gnem converiionem defperatam rem effe judicant. Certum quidemeft plu-
rimos Judaeosperomnia fere feculaad baptismumcompulfos fides hi-
ftoriis habenda, feculoVIRmo 90000.
fub Gothorum rege Sifebuto ad facra Chriihanorum accelTiiTe. Quid vero
A ζ hac
4
hacde re habendufit, facile intelligiit, qui fciunt quid vis &fidesiit. Ceterum
folent fepe numero facra Chriftianorü ipfimet adpetere Judasi: Sed hxcquae-
„runtplurimi,docente Wiilferob) non
3,tam amoreveritatis, quamvel auri cu-
„pidine, honorumqj majorum vanita-
te, vel ob patrata apud fuos fcelera,
„quorü fuppliciatutius effugere fenon
,,ροίΓε fciunt, quam ii Chriftianos fo
„mentiantur, ficlisque lacrimis flagitia 5,fua deplorent, objefta tuma fuis cri-
„mina fabulas a nobis haberi credunt,
„c fola invidiaortas. Rara igituravis
cftJudaeus vere converfus
§ IV. Nos quidem inpraefenti a-
gimus de Judaeis converiis,non tarnen
dé omnibus (novimusenim plunmos
convcrfos eflfe ) fed tantum de cele- brioribus quibusdam, qui noftris &a-
vorum temporibus vixernnt. Fuere·
autem & in illa gente, qui ingenio &
literis inclaruerunt, quos magno fatis
numeropoiTem ex Bibliothecis Rabbi-
nicis adducere,niii fupervacaneum vi¬
deretur; Juvabittamenaliquos recen- fuifle, eosque & Chiftianorum calcu-
lo do- i) TberifiC'JttdAtc*p.//.
5 lodoftifllmos. Inter quosRabbiAb-
raham Aben Ezra, quifeculo 11, flo-
ruit, numerandus. Hic Kimchio ob
excellentem doftrinam vocatur Do-
&or juftitiae c) Davidi Gantz adpella-
turmagnus&mirabilis fapiens d)Idem
Linguae Arabicae fuit peritiilimus,faepi-
usque ideo in commentariis fuis in
Jobum voces obicuras exArabifmoex- plicat e) Julio Bartoloccio audit: ex¬
cellensPhilofophus, Aftronomus, Me-
dicus, Poéta, Grammaticus, Kabbali-
ila, & Sacrae Scripturae famofus inter-
pres , de cujus eruditione plura legi
poilunt apud allegatum audorem f).
Circa initium feculi 13 Mofes Maimo-
nides viguit, vir ftimmo ingenio, ex- cellentique doftrina praeditus,utpau-
cos inter Hebraeos ingenio& doftrina
pares habeat. Etenirn, praeter multi- plicern rerum & difciplinarum icienti-
am , Graecanicam & Arabicam fe&atus philofophandi rationern, variarumct-
iam Linguarum, ut Ebraicae,Arabicae,
Ciialdaicae, Turcicae, & Medicae peri-
A 3 tiffimus
£■) adPfalm. 19 1. d) in Tzem Dav. t)vid.
HottingeriHiß.Eccl.Ν. T. Tont III.eng.
11.feil IV ρ. ζ6ι. fyTom,I.p.ff.
6
titfimus extitit: immo nec Graeca» i- gnarus fuit (g). Hic quamvis dofto¬
rumvirorum judicio interJudaeos pri¬
mus nugari deiiit; tarnen obfervatRi- chardus Simon (b) quod nec Maimo- nides ab omni partea nugis iitimmu-
nis. Verba ejus h«ec funt: R. Mofes ,,Maimonides omnibus deliramentis
„vacuus non efb, licet afleveraverint
„quidam, eum eile inter [udxos uni-
„cumj qui deliria nulla icripferit. Ve-
„rum ed, pauciora apud ipfum ea oc-
„currere, quam apud alios Rabbinos, ,,fed eorum expers non ed, alias ge-
„nuinus juda?us non edet. Conf.Wa-
„genfeilii praefation inSota. Seculo 15·.vixit Rabbi Ifaacus Abarbanel inge¬
nio ac doftrina excellentidimus , ut Maimonidi non aequiparetur modo ,
fed & a nonnullis praeferatur· Vide-
at, cui volupe ed, plura de eo in Bi- bliotaeca Hifpanica Nicol. Antonii Tom. I ρ. όιγ. Ad nodros vero Ju-
dxos Converfos quod attinet, nemo faeile negaverit, quin quidam illorum merito eruditis acccnfeantur. De ce-
teris
g*) "BU'dd.IntroduR. adPhtlofopb. Ebraorii.
h)iffSupplem.adRitumJudaic.
7 teris vero non diffitemur, cum revera
eruditi non fuerint, hand fuo merito
in eruditorumcenfum eflfe relatos. E-
gregia & aurea flint in hane rem ver-
ba ipiius Wagenfeilii /): Solent ple-
»rumque fama ingens, honores exi-
37mii & magna praemia comitari ftu-
j,pidiffimos etiam Judajorum nebulo-
5ines , modo reliquis fuis, quibus o-
,,mnem vitam contaminarunt innu-
,,meris flagiciis ^ unum iliud , ut fo
,7Chrifl;ianos aliquantisper iimulent,
j#adjicere velint : Ulico enim nobis
„Rabbini & Magiftri Ifraelis funt, di-
?,gitomonftrantur, geitantuf in mani-
3,bus,qui apud fuos vix inter ptfn
3,& indoftum vulgus locum tueban-
3,fur, atque habebant imperium iru
33beftias.
Caput Posterius
Jud&os quosdamadCbriftumcon- 'verfosyeorumme cruditionem,
&literanoslaboresconßderans
rccenfens.
: § i. r
jy. dbrah/im Ben £kenanja Jagbel. Hic
LX A4 in
t) Sotapag.Iii,
8
in fene<ftute dogmata Chriftiana., arnplexuseft. Scripferat anteconver- fionem libellum nDb i. e. Cate- chifmum puerorum Hebraeorum per quaeftiones & refponfiones inftitutum,
edit Venet. apudJoh. de Garaing:vo,
nec nonAmftelodami Α. 165%. Ger¬
manice translatum Lipfiae A.o 1694.in
g:voedidit FridericusWilhelmusBock, Judasus converfus, qui in Epiftola de- dicatoria Latine quoq; exftareteftatur.
§11. Mphonftts·) au&or Fortalitii Fi- dei, de quoReuchlinus in libcllo Ger- manico 2luqemSpt>qel infcripto : $?cut frnOt tn Fortalicio Fidei bajf Pör 135·
emDo&or in ber ©φη^ί/ gtt ηαηηί Magifter AJphonfus, ber por ein gdebrter3uö ;ftarm'fenin Hiipanien &c.
Cujus tarnen libri Gulielmum Tota-
num au&orem ftatuunt alii, val Bar-
tholomasum de Spina Colonienfem_j Carmelitam. Merdofum librum ad-
peilant Epiftolae obfcurorum virorum,
quernque nemo alleget, nifi fatuus &
ftultus. Editurn eft Fortalitium Fidei Norib. 1449. Lugd. ifijr.
§ III. dlphonfus åe CarthAgenA. Quas-
dam de eo habemus, ubi fermo eft de
ejusparente, PauloBurgenfi. §IV.
9
§ IV. Alphonfus de Zamora^ Hebrai-
f cas lingvas mytleria egregie callens ? publicas interfacegentishominesicho-
las moderatus eil. Initiatus Pontiii-
ciorum facris aFrancifcoXimenioCar- dinali ac Archiepifcopo Toletano , in
AcademiaComplutenfi lingvasHebraeae
Profetior conftitutus, & interalios He-
braearum rerum confultiilimos, ad Bi- bliorum Compluteniium editionerrij
adornandamliberaliilime promiiTis im- peniis & prsmiis invitatus eft: inque
ea laudabilem quindecim fere anno-
rumoperam pofuit, ScripfitEpiftolam
ad Hebraeos urbisRomas, qua manife-
ileeorum perfidiam coarguit, &c. quas recenfent NicolausAntonius in Biblio- theca Hifpanica Tom. I.p. 4f. Imbo-
nat Bibi. p. 4.
§ V. Atvare ζ Garcia, Scriptor Hi- ftorias Johannis II. Caililiae regis. vid.
Paulus de S Maria-
5 VI. Angelus Hierofolymitanus Ere~
mitamontisCarmeli Heb:Graece &La-
tineperitus, plures Judaebs fua prasdi-
catione ad evangelii fideim convertit.
De regno Turcarum ampliando , &
republica Chriftianorum affiigenda__,
m*u1ta
ΙΟ
multa pra*dixit futura, & de his prophe-
tiam edidit in Italia typis vulgatam.
Martyrio tandem in Sicilia coronatur fub Berengario , quod ejus inceitum redarguiifetj AnnoDomini iiio.
5 VII. AntoniusMargaritaWtb'. lin-'
guae Profeilor Academiaé Lipiienfis A:
Chrifti tfji. Libellum edidit Germa-
nice de fide & cerimoniis Judasorum
£)er tjun^e ^uDtfdje0iaube/ famt grunb*
l'c!)t 6cfd>ieiburi0 allerfa^unaenunt) cere¬
monien. (BeDrucfröitrd) MelchiorLot- tlien 531.in R:vo. Item expofitionem
capitis fj. EfajaeeademIingua. Vixin omnibus, quxdejudasis narrat, fidem
invenit ,· in eo majorem quandoque
erga populäres fuos charitatem atque επαίκειαν deiideratJohannes Wiilferus.
(k) Infcitiamipfiobjicit Wagenfeihus:
„(7) S<epe numero, inquit, quidem
„Talmudcrepat, illudtarnen eum ho-
„minem nunquam fuis vidide oculis,
)7Jovem lapidemego jurarem.
φ VIII· Cbrifiidnus GerfonOs>n iiThauf·?}. Scripfit I. Compendiunij
Talmudis: ber Talmud .ürnenib*
fler k)animadv-inTher.Jud.p, 24^. /) Comm.
ad Tr. Sotaρ, hoj. conf.ρ ujj.
I I
fler tnbctiiunb miberNung tnjmej) biidet
t>erfaf?r. Roffarbet)Job. Voigtτόορ ii g:voHelmftadtunbFranckfurt t'*
friet) Tampachen ιόορ in S:vo II. Che-
lekober Thalmudifctytr^ubenfd;a^/ 11:
(£bvtflenl)eit juetrier prob fürgefleüt unb berieuifcbr / Helmftadt 1614. in 8:vo CaputeilTalmudicum, quoad Miich-
nam& Gemaram in Germanicam feli- ciftime redditum : nempe xi.ex hbro Sanhedrin, qui quartus ex ιv. parte
Nifikin, continetque quatuor aphori-
fmosdodrinales, qui ulteriusincerta?
materiasaJudaeis fubdividuntur. Hu- jus Talmud e Germanico in Gallicam
lingvam translatum fuifle a q uodam doélo Helvetio, apud Typographum
autem, cui datum erat imprimendum»
periiile docet Richardus Sim. Lett.
Choif: p.67-
§ IX. Chriflianut GottliebRurchardy
ante converiionem Jmmanuel Lipp-
man : baptifatus A:o 1687 die t Maji, farciendi artem deinde profeffus e!l.
Ejus editaeftconfeilioBebenhuFeGer- manice, cujus parte I. defcribit religi-
onem Judaicam II. fuae converiionis ixiftoriam. III. exlnbet excerpta qu&-
dam e Samuelis Friderici Brcntzii Le- béride. Edit. Oettingac i<588- inS:vo
§ X. Elias Levita natus Eyfchae,
haud procul Norimberga. Fuit illc
Grammaticus eximius, imovaria eru- ditione excellens. Tanta enim ho¬
minis laus eil, ut nemo ingenio pra- dentior, jure peritior , fide , re- ligione , officio diligentior com-
memorari inter Judaeos fui aevi potu- erit. Ex Chriftianis difcipulos liabuit
fummos viros , cardinales , epifcopos
& plurimos doctos. Quod inftitutum
mvidia ilimulatipopuläres ejus acriter
arrodere coeperunt, tantumque non_, hatrefeos ftigma, obfpretam Gemaras legem, quseτοώ t£u prarceptis divinis
itr.buere prohiberevidetur, ei inufTe-
runt, quibus praefat: II. Maf: Ham-
maf: mafcule refpondit- Quod etiam
in Judaisrno conftitutus de Chrifto Sc Chriftianis honorince fenferit, audor eft Paulus Fagius (*) his verbis: reli- gione quidem adhuc Judaeus eft, fed qui vere non iniquus eft in fidem no- itram, nec maligne fentiens de Chri¬
fto unico redemtorc noftro ut pleriq,·
alii
*J fy<e!at. ad Tisbi.
π alii Judaeii Deconverfione autem e-
r jus bzeclegο in Bibiiothecaclailica Ge- orgii Draudii ρ 44p. invenio cum tan¬
dem facium elie Chriftianum aduioni-
tu Pii V.pontificis Romani, addudis
fecum triginta aliis Judaeis ad Bapti-
fmum ; Ted quod fadum Judaei perne- gant. Antequam adChriftianos trans-
iret, muJta ieripdt, quae enumeran-
tur in Cataiog: Bib: Bodlej. ρ iif.
§ XL Emeftus Fridertcus HcJJL·9 , MedicinaeDodor,in detegendis Judze-
orum paradoxis feliciffimus* Scripfit
1:0 Speculum jfudzeorum, ^ubcnfptfjicB
2. FJagellum /udzeorum, ^iubcn QwjifL
§ XII. Felix Pratenßs, natus Prati
inHetruria. Jingvarum Heb. Grzec. &
Lat.Profeifor. m) Pialterium transtu- lit excuf. Venet 1 ny.in 4. Hanc inter- pretationemfecutuseft Bugenltagiusrn
Cömmentarioin Pfalmos Davidis, qua
meliorem, fuo aevo, exftarc in przeF.
negat.
$ XIII.FrätirifctuJuniusKiturix.HuilC
11tImmanuelisTremelliiinVeter.Teft.
verfione Latina, adornanda focium ua
pariter Judsum conftituit BartoJoccius
in
m)ImhonAt. $ugtnl$4ig>commeiitin PfaL
14
in Biblicth. magna Räbbinica n) Bar- toloccium corrigit Carolus JofephuS ι
Imbonatus in Biblioth.Latino Hebrai-
ca p.^44, loquens de Francifco iunio
& Immanuele Tremellio : ambo ht außores, nefcio quo eajufortuito enume*
ratifuere in Biblioth magnaRabb. ( Bar- toloccii) partelV. p. -jz, cum haretici Utitjue,feä non Hebrai extiterint. Idem rurfus p. ?f6. ie correfturus,ait: Fran- eifern Junius , de quo ρ 44 Cum tbi fit fermo de ipfo & Immanuele Tremellio7
delen da (untiila verba: Sed non Hebrad extiterintj fi quidem & revera ambo &
Hebraos & H<ereticos extitiße nuper inve*
ni\ ideoque bene enumerati fuerunt intet Tebraos in Biblioth. magna Rabbinica.
§ XIV. Fridricus Albertus Chrrßianusj
vixitaconveriione fuaultra annosqua- tuordeeim Lipiiae,Studiofos.Academiae
in Rabbinico & Talmudico ftudio ex- ercens. Tandem incellus flagitii reus poenam eivilem formidans ad Juda-
ifmum fceleratus apoftata rediit. Edi- dit I.mo fpiftolamadHebraeos Hebrai-
ce converiam. Lipfiae in 4:to. Cete-
rum cum haEC veriio pudendis feateat erronbus?
n) Part. IV.pag. zpz.
15 erroribus, five conftrudionem& pbra- feologiam, iive res ipfas refpicias,exi-
ftimaverim hunc profelytum in He-
braicis eruditum forte fatis, ut pras- fatione & ahis fpeciminibus judicari pofie videturj atinThcologicis & lin-
gvarum ftudiis minus exercitatum, tarn
deformem & luce publica indignum-.
abortum inlucem edidiflc. II. Jonam llluftratum, iive Hebraice &Chaldaicé,
una cumMafora magna&parva, item
celebernmorum Rabb. SalomonisJar- chii, Aben Ezrae, DavidisKimchii, Ifa-
ciAbarbanelcommentariistextualibus,
& lexico vpcum dificiliorum atquo
abbreviaturarum,Ltpfiae \683? 8'vo.
§ XV· Fridericus Wilhelmus , Lin-
. gux S. LedorRinthelienfis, compofuit
librum : φπΰ l ber brä
.jCci!.3entfulvm btircbfcfn Srubtfcbm Tal-
.mud} quem per omnia Gerfonem ex-
fcripfiiTe notat dodiilimus Henricus
Mühlius ApobTalmud. p.21.
§ XVI. Fridericus Wilhelmus Bock.
Libellum npS Rab.Abrahami Ben
Chenania Jaghel in lingvam Germa¬
nicam transtulit, ediditque una currL»
Hebreco. Lipfiae 1694. 8··νο.
. § XVII.
16
§ XVII. Genfälvut Pilatus Placen-
tinus in Hifpania. Vid. Paulusde San¬
da Maria.
§ XVIII. Hermannut, fcripfit de fua
converiione opusculum , quod ex Bi-
bliotheca Paulina Academia? Lipfienfis
recenfuit , atque una cum Raimundi
Martini Pugione fidei edidit Johan¬
nes Benedidus Carpzovius.
§ XIX Hieronymus de Sdnfta Fides.
Papa? Benedidi XIII medicus, natione Hifpanus , converfus circa ann. Chr.
1412. Hujus habentur contra Judaeos
libri duoj quorum prior religionerrL.
eorum impugnat, alter vero Talmud,
edit. Tiguri 15·f2. in8:vo, Francof.
16o ιj 8-vo. Hunc, qui deinceps edi-
derunt, Hebréeo-maitigem infcripfe-
runt,quem coramdido Pontifice, car- dinalibus, dodoribus & magiftris inu frequentiilimo Chriftianorum & Ju-
dxorum conventu A o 1411 menfo
Auguilo audor publice recitavit, &
tunc quidem, ut in calce libri memo- ratur, ultra quinque millia JudaeorurrL,
ad Chriftum funt converii. ApudBar-
toloccium 0) Rabbinorum habeturCa- talogus,
o) Bibi.Rabb.fArt, III. degrefl,fj.
*■7
ralogus,qui disputation*·cnmHierony-
lnodc S- Fide interfuerant, coraraAn- tipapa Benedicto ΧΙΠ.
$ XX. Immanuel TremeUitis nations Italus,Ferrarae natus. Primo Luccarru
cum Petro Martyre Vermilio & aliis prcteilantium religioni addidis con-
cefiit. Poftremo relida omnino Italia
in Germaniam venit, & Heidelbergae
tandem fubftitit, Hebr^as literas profi¬
tenjuiTus: nbiSyriacam N.Teflamen-
tiinterpretationern Latinitate donavit,
& novam veteris Foederis ad Hebrai-
ca: veritatis fontes examinatam träns- lationem molitus eil. Tanti laboris fiacium adfcivit Francifcum Junium Bi-
turigem , de quo in antecedentibus
quadam di da. In Tremeljio, magno alioquin viro , boc notarunt eruditi, ipfum aliquando myfteria in litenstex-
tus originalis ftatuere, ubi nulla eo-
rum appareat ratio, & fic fubtilioriL.
nonnunquarn , quam folidiora afferre»
§ XXL Johannes Andreas 5 fcripfit cpiftolam ad fudaeos, qua illos horta-
turad ampledendä fidem Chriftianam
edit. Heb-Lat. & Latinetantum. Parifi
iyyi. in S.vo.
B * § XXII.
ι8
§ XXII, Johannes Ifaaeius Levlta_»
natione Germanus , ProfeiTor Sandas lingvas Colonias. Scripfit L Defenfio-
nem veritatis Hebraicae contra Wil- helmum Lindanum Pontificium edit.
Colonias iffp in g:vo. II. Gramma-
ticam Hebrsam edit.Antverpias ijd4
in 4:to.
§ XXIII. Johannes Kemper, antea_.
Mofes Aaron Cracovieniis. Schwein- furti in Germania abjuratis Synagogas
erroribus Chrifto nomen dedit anno i6p6. In Sveciam veniens Upfalias fta-
tioneminvenit, ubi Hebrasis & Rabbi-
nicis literis inftituendas privatim ju-
ventutiAcademicas indefeilamdatope-
ram. Quosdam fui ingenii foetus pu- blicaeBibliothecas reliquit:videlicet. I, TrarislationéEvangelii Matthasi exSy-
riaca in linguam Hebraicam cumpara-
phrafi. II. üpjrVpQ in quo conatuseft
audoromnia loca ex Soharadducere,
quae videntur Chriftianam confirmare
fidem. III. Excerptorii tradatusV.ex libroSohar in Deuteronomiii, quibus
contenditdemonftrareconvenientiam
ejus libricum Ν. Teftamento. See. IV.
Translatio;Epiitolae adHebrasosex Sy-
riaca
*9 riacain linguam Hebraicarru». Extat
praptereaejusnarratioGermanicedefua
nativitate, educatione, ftudiis & con- verfione edit.Schweinfurti i6p6 4:10.
§ XXIV. JohannesPfefferkornius\jäX*
Piperigranus. Satillenotuseftex cele-
bri controverfia, quaemaximo animo-
rummotu agitataeftcirca afium iy 10.
Num libriJudaeorum, & praecipue Tal¬
mud, flammisefient penitus aoolcndi >
Orta primum eft Iis illa Joannetn
Reuchlinum inter & monachos Colo- nienfes, eorumqueinprimiscoryphae-
umJacobumHochftratumTheol.Prof.
& hapreticap pravitatis per Colonien- fem, Mog: & Trevirenfem provincias Inquifitorem, FavebatMonachis Pfef- ferkornius, quibusperfvaferatimmen-
fa pecunia* fumma emungi pofte Judae-
os, ii promulgato edifto juberet Im¬
perator, ut Judasorum,praeterS. Biblia
libri conquirantur , & tanquam per- niciofi Chriftiana? religionicomburan-
tur univerfi. Sciebat impoftor nun- qiiam id pafluros Jud*os, quin potius
libros quovis pretio efte redemturos.
Hane vero praedam captabant, inter inquiiitores & confilii focios dividen-
B ι dam.'
20
dam. Fuit hic certäminis fons atque haec origo. Impetratur a Monachis
edi&um Maximiliani Imperatoris, de
libris examinandisj ajudaeis vero, ut
res tota quatuor univeriitatibus Co-
lonienii , Mogunt: Erphordienii &
Heidelbergenii , nominatim vero Ja-
cobo Hochftrato, Joanni Reuchlirio aliisque· viris eruditis nonnullis cora- mitteretnr. Reuchlinus ftatim judici-
um fuum exponit Caefari, multis argu- mentis oftendens Judaeoruni Libros
non eife cremandos. Pfefferkormus libellnm Reuchlini nön modo inter- ceptum fupprimi curat, fed fua etiairu opponit icnpta, & hifce alia rurfus
Reuchlinus, quae & calumnioiis libel-
lis variis oppugnata, & eombufla, at¬
que ab univeriitatibus Lovanienii, Er¬
phordienii, Mogunt. & Pariiienii per fummam injuriam damnata funt. Res
interim ad Romanum Pontificem ipiis
etiam provocantibus Monachis eftde-
lata. Invenit Reuchlinus Romae fau-
tores& magnos, nec pauccs. Mona-
cii i tandem invifi redduntur omnibus, praeter epiftolas obfcurorum virorum, jam novis quoque fatyris undecunque impetiti
impetiti & admorff Tandem cum_»
rnorte & immortali gloria Reuchljni fopita efthaec ii. annorumcontrover- fia, nec quidquam vel monachi cum Pfefferkornio lucrati, vel Judseorum
libri ab igne damni iunt perpefH.
Qualis autern fuerit Pfefferkornius,
docent epiflolae obicurorum virorum
„paffim. Legitur ρ 88. ex Judso fa*
,,d:us Chriilianusnon amore iidei, fed
>.propterea, quod Judaei voluerint e-
,,um fuspenderc propter fuas nequiti-
„as, quia dixerint, quod fur & prodi-
s>tor fuerit. Item: omnes dicuntquod
„occuJte eil malus Chriilianus, &non
„manebit in fide. Ergodebetis vide-
„re quid facitis? jam combuiferunt in
„Halbs unumbaptifatum Judaeuncv, qui
„etiamvocatur Jo. Pfefferkorn, & fe-
„citmulta mala. Egotimeo quod ille
„faciet femel talis , tum vos male ila-
„retis. Eum poilremo ad vomitum
rediiffe, & ob atrociffima, quae fub
Chriilianismi velo clam comiferatfla- gftia, diro afreélum fuiffe fupplicio,
fcribit in Biblioth. fua Draudius ρ
ScriptaPfefferkornii ifta habentur. 1:0 Speculum exhortationis judaica*. ad
B 3 Ghriftum
22
Chriftum per Joh. Pfefferkorn £ejp# p
$tg ϊ)ΐΐτφ Cunradum Kacheloven Ao
II. Reuchhno oppoiita funt fe- quentia: JpanD>@ptegei Johannis Pfef- ferKorn, wbernrit> gegen Die ijuwn/ unb
-—' i^ubi'fcfren Talmudifcften ©cOrlffien &c.
III. iSDtunti 3>>f>anfcn *Pfeff rforn über >
tinöroieber Die Dm?ofen3uDen &c. rf-turm übereinen aiten©unber3obonn 9ίαιιφίίη
|urret.aer Der faffd;en Sfuben &c.
§ XXV. Johannes Salomo Pofnanien- fisjdidrus Rabbi Salomo! ante Bapti- fmum, qui ipfi contigit Gedani anno 16s7 d. 2i Januarii. Scripfit I. con- feffionem fuam fermone Chaldaeo, He- braso &Teutonico. II. xxxvn demon- ftrationes, quibus apodifticc evincitur JEfum Chriftum verum & aeternuiTL»
cum Patre & Sp. Sandto DEum efto,
in Vet. Teftamento quoque agnitutn_»
cultumque. Uterque libellus una cum hiftoria converfionis illius feripta a
Johanne Botfacco Theol. Doft. & Ec- cleiiceMarianae apud Gedanenfespafto- v
re, editus eftFrancofurti ΐόόο in 4:to.
§ XXVI. Ifaac, vixit circaannum_»
Chrifti 410. Scripfit de S.S Trinita-
te& incarnatione hbrumnJIDKn,quem
ex
μ
