ernenn cron

mm trara

DilTertatio Hiftorico-Philologica

De

cron r>

ernenn

Ex Num. V.

Quam

Cum confenfu Ampi. Sen. Phil.

/V; Reg. Upf.

Sub PR&SIDIO

A dm. Rever.Celeberrimique VIR1,

D». OLAVI CELSII,

S. S.TheoL Doft. L.L. O. O, Prof. Reg.

& Ord»

P, &P. in^éijk

PRO GRADU,

Public# bonorum d'ucjuifitioni, fubjicit

HENRICUS P. WAR DBERGH,

STOCKHOLM1ENSIS.

bi Aud.Gufi. Maj. 1725. a

HOLMIiE, ex Officins WER.NERIANA.

S:x R:x M:tis

MAXIM® F1DEI VIRO,

Reverendißmo in Cbtiflo

PATRI ac DOMINO

D»MATTH I/E

STEÖCHIO,

S. S. THEOL. DOCTORI

Longe Celeberrimo, Regni Sueci^

ARCHI

EPISCOPO

Eminentiflimo,

Academia? Upfalienfls

PRO

C ANCELLARIO

Magnificentiilimo,

Confiftorii Ecclefiaftici PRiESIDI Graviffimo

PATRONO SUMMO.

S:ee S:ae M:tis

magna: fidéi viro,

Regia: Aula: MARESCHALLO

lllußrtsßmo atque ^,

BARONI,

Dn. petro

LEUHUSEN,

Domino meo Gratiofiffimo.

Summe Rcver. atque Amplisftmo

DOMINO,

Dn. LAURENTIO

MOLIN,

S. S.Theologie DOCTORI

Celeberrimo, S. R. M. å facris fu-

premo, Academ. Upfal. PROFESS*

Primario

PASTORI Civirat. 8c

Dioecef. ARCHI-PR#POS. Vener.

Confift. ASSESSORI Primario, Na-

tionis Stockh, qua? ad Salam literis

operatur, Infpe&ori,

RECTORI h. t. MAGNIFICO*

S:as R:^ M:ti5

CUBICUL Ä II IO

Per- llhtftri atque Generofisfum

BARON I,

Dn. _{CARO L O}

AXELiO LEUHUSEN,

Domino meo Gratiofiffimo,

Uc Ur bis Me'

PASTORIBUS, & Vener.

Maxime Re verendis

Mag. G E OR GIO NORDBERG,

Ad Tempi. Claras 5c Olavi.

Mag. JO HANN I

PO S S I ET H,

Ad Tempi. 9iiDt>ai;e&olm.

MsECENATlBUS, PATRONIS

iEftümäntiffirtiis,

JUlaxime Revet, at<^ Amßisßmt

DOMINO,

D* SVENONI

C Ä MEE N>

•S.S. Theologie DOCTORI

Celeberrimo, PASTORI Stockhoi-

mi.enfiumj Primaria,, Venerandi

Confiftori ürbici ibidem PR/SSI-

DI Graviflimo.

Et :; w ' l 1 ^■

tropolitan<e

Confift. ASSESSORIBUS, Amplifjtmisqtte DOMINIS,

Mag. N I C O L A O

STERN ELL,

Ad Tempi. Jacobi & Johannis-

Mag. JOHANNI

GUTHRIE,

Ad Tempi,

ef PROMOTORIBUS*

Colendiflimis.

UXor ^{Et illa} Hebraa _qmdém Patres _pertimida, £ff Patrom _cala-

ta, cm etiam mjunclum, ut prope- drio quoddamfua probitatis examen

quod ahquamdiuin Alma Dorna Pe-

di locus illt fit concejjus, ^quo vel ve-

acquireret. £rgo vel fuppltcem, vel propenfis qrnfo animis ferenisque

nocenti fartete ^•> ßf ejus

patrocimo, Vefipra benignit ate porr o

fintio, nullo tempore, <vota pro Pe¬

dere intermittam pia, ad eineres

Reveren- Genero-

Aiaxime Reverendor*

NOMINUM

Client Qf Cultor

H. Ward

A. &

Summt

ad fubfellja l^eflra tendit.

mitojd ^y jjdmdore ornatu defiitu-

diem ^cor am doch Upfalenßum Synt*

fubeat. Bcneßcium infigne fuit?

firay Bar ^ones Gener ofijfimi ^{*> mor} an- fies 0* qualemcunque ornatum fibi

gratias agenttim ob beneficia collata,

frontibm nunc fufeipite. ßßßn in-

A A4 AR JE ut dulccfcant ⁵ JJeflrö

efficite. Sic -y qui beneficia illa pr&- I fira jdlute ac felicitate perpetua fun-

füiürus

diffimi, fiffimi,

Amplißimorumcque

VESTRORUM

Devotijfiwus bergfr.

R,

o^novvt/ b)p töud vöto

SaSsD tund

pnN

ivanm pmjn

hy jnpT

öhrwon anm <D

EsrNisn p:n d^-k pn Sro unsn u*

«es-ind :tzriNn ^apm dti^n •oapa nSr "o idn: r—im aViyD IVot ^Sun

.*"™5N msro kS _{pNunn VON} mb"D pwiH nup pN ^ps1? "h nnnw^rfjwv

op1? rvottno -nr Sd vusnd siren ayia

np-wn dind ur nof?nm orn 43 yn pn

nSrao nS ^{^nn} 13 us:n Sy rrrro nroa»

tojq dt ntrnn dn rh _{p:w nnron}

otyonn crw Siddd _2^ p>Syn nan 02

und

*0 nwiflS dwh p rv*w üno Sy "pm ncyi own myye pSnS

SM TD ,Tß: *0 Nnpei WäD p

ni eun nSy-j ?#N nnw -rcao "q -pen"*

nera Sy nasn Tea wn cy ynT n2Xi

ptdto cy pnen SM ww »raw nippen

P]*yän nnn nno:n mwn *w rfen py

NSi* DTnfcen ^enen ^ee nnw nptwr

dtd NSn

m^pj CM nrw cnne

n:pn pS nwn mn S^Ssc tim -pro

vnrsins rrw; etern See ■feen nnn TpMn Sy nS nncjn rrSomn

vi

wn

ene

yr

3yi3 HTM

i

pn ;cM3 -pcy Ten

09 JOH. STRICKER,

ven

DJ

im Pro-

Profphonema Gratulatorium

Ad

Clarijjimum PfjilofophU Candiclatum,

henr1cöm

wardbergh,

i '>

H

Amicum Optimum,

Cum

Alterum fuas emditionis fpecimen

ederet in lucem.

h

s

k

^kTo/ler es & multis fp e Elittus am i ^etts ab annis^

•*-

Digna que amicitia munera nullit de dij

Munera, victnus non qua per t Sardibus amnis

Vilia fed jonris mur/era Caftalii.

Nunc

Tibi fcribo

merentt mdxirhAs

ver

fm)

Nunc bona verb _a, mei munus amoris, habe i Cafialio qua non-adfperftt Pegafks imbre

Nulla Charis tinxit, neElare

Ila. Venus

Qarmma fed fileant trägicis indigna Cothurnis,

Dum

fonat in laudes totus Apollo tuas,

jpje tux praco es farna, licet ejfe recufes,

£)um lo quer is, jamam concinis ipfe tu Am»

■

fju"

Sjuräs Samii, IVBRDBERGE, filentia ludi

Strenuus

Pylio dtfler is eioquio.

Harpocraii medium, monfiras generofior unguern,

Litera v o c

alts

nullaque muta Tibi efl.

Ore PertcLo refonant [ed pulpka \ nec 'ht Ritarn tacitui feen am Rofeius egit, ages.

Te varik Natura inflruxit dotibns unurn,

flguaque noverca ahis

hac Tibi mäter

erat.

Ipfa Tibi teneros Vir tus forrnaverat annost Contulit huc

doda Minerva fuas\

) Scilicet a pueris Delphis nutritw in ipfisi

Tofus Cfl ipfe iutis Phcebus ephebus erat.

Jgnea fic fenrper ^mens doBos a^fit in ignes,

l

ethco _{quos non} Evius imbre rapit.

Hinc _patuere Tibi

Sophiaque receffusi Volvifti aflidua men te manuque librost Qua circumduBi nos circumducimus Orbemi

ExaBo

redeat femper ab orbe labor.

Vidimm hinc vig Hes Te tot eonfumere noBes^

Totque fuis focios noBibus ire dies.

Nunc poß fudatas toties cum laude Palst"

firas

Ecce!

capiti palma de cora venit ^ Delia

properat I.aurus veflire capillosi

Jmbit (fl ipfa tuum Jacra Tiara _caput:

Nam juvat Joniis flc impallefcere chartisi

Pallorem fequitur purpura Lata Juum♦

Sic

Sic juvat & ^tot A i ßudiis impendere no cl er, Lux; etenim doilü noll i b im ampla venit.

Non tenui dicendus eras mihi carmine

fed

vel

Omnia debebam, vel memorcirc nihil \ Omnia

poterant, nam me labor ifie gra¬

varet_,

Temporaque hü fludiis nunc allena vetant\

Sed

debebam nihil, ut negat illa fa•

eultns

Sic negat hoc verde can dör amiciti#:

Ergo aliquid die am t ß non licet omnia, nec nilt'

Eß tarnen hoc Miquid

dicere nolle hiihil.

Judice le noflri pars quxdam implc tur amorü}

Et potes hoc Miquid dicere, & ipfe ^queo, Judtee me nofli pars nulla impletur amoris,

Quodque aliquid dixi ^j diC 0 ! amiccy

Nihil,

Avena licet graeiii, animo ta¬

rnen

candido deprovera-

vit occupatiftimus

GAR: MALMEN.

IfllMil åiéiåiåléiii|g"

é&&%&&&&&&&&&%&$%%&&&%#

«A-Si-S'Y»

CYSCYS '"Y* SY* *~Y» "Y*

"Y1 *Y* '"Y® *"Y® ;Y* fy» 'Y»<Y®

it

Liaalii ratio-

ne

homines ö-

lim, res quäs-

vis, vel laten¬

tes

plane

vel

dubias arribi- guasquc Iclrc laborarunt, tole-

randa nonilunquam , fcepiiis ta¬

rnen

improbanda. MittoS vel

nomine duntåxat eos, qui riutti

i

graviori in re, Fpiritus ftelcio

5

quos confuluere fatidieosj tanto / certe abfurdiores

quanto & ^a«,

pertior cacodsemonis ifte depre- ExempH h hendatur cultus, & öräculä re- apud Cor- bus ut plurimum ipfis ^? quarum nelium Ne*

Potitiam petebant, obfcuriorä, A- pot. vitt

pudHebraeos, Dei péculium\ vel Themift»

äbufus vel grävius aliquid fuit, Cap.

cum per Arcam foederis

per

A fron-

frontale, vel pe&orale Ahronis;

nec non

dolium vini, utRabbini ajunt

in integritatem inquirc

Num. 312 rent Midianiticarum

nec non 17* i8» audtorem furti Achanis. Aliis na- Jfif» 7: 16. tionibus moris eiTe confueverat?

fialiquis coram judice purgare fe

vid. Stiem- poflet minus, adhibere ferrum

boök deju- ignitum,Iaminas candentes, quas

re

Sveo-G. manu contredfaret, pedibus cal-

Vetuß, /. i» caret; cujus quidem réi seremo-

f.S.

ni«, ritus<5c circumftantise pluri' Sdmbprb bus leguntur in Majorum noftro-

Ordal, rum fcriptis. Sic nonnulli verum

a

falfo, certum ab incerto fefe di- fcernerepoffe rati funt, peraquas Vid.Kilian. calidas,per frigidas alii; Per oleum

in Vater, fervens; aleam, cribri <V clavis

Ord,» circumrotationem, tepidum fan«

guinem animalium, & qua? id ge-

It. Di- nusfunt alia, fuperftitionis plena, [futation. &horrendum quid fecum haben-

M. Anagrti tia. Sunt ejusdem indolis duella,

De Orda- quorum exitu, rei veritatem

Iiis. fuamque innocentiam pateface-

rent

digladiantes. Aliquid fpecia-

lius Ii dteendum, antiquiGerma-

ni> i

w

ni, quampiam fufpeélam haben*

tes

magise, in aquas eam immi-

ferunt, num innataret? an mer*

geretur vifuri; id quod ^ex Thum-

mio refert, & im probat Prückne- Thum. in

rus»

Simili prorfus confilio, yel _DeSag.Im-

quo res dubia cognofceretur, Ha'piet. ^p. 74, raldus Gille Euper ^vomeres igni- Prückn, in

tos

inceflit, jure ftirpis Norve- Vind, Bibl,

giae regnum poftulans. Et Poppö ad Num.

Concionätor in praTentia Erici c, f. Tornau

©egctfdü Suecbe 6c Danise Regis p. 450.

manui nudx injecit ehirotecam Stiernböök

ferream igni tam. c.

§. 11.

Verum his omnibus quanto

ortu

nobilior, tanto quoque ob-

fervatu fan&ior, certiorque exitu

fuit frequens olim Judseis modus cxploratoriusperAQUAS AMA-

R.AS. Modus certe, qui non fu- perftitioni debuit originem, non traditioni Ted ipfi Deo, illicitos quosvis congreflus> 6c maritalem zelotypiam prsccauturo. Qui

fumma integritate å legis peritis

Hebrseorum fervatus, mfontibus ßiulieribus debitum honorem

A

pras-

4

prseftitit, reas jufto pudorc afFe*

cit- Cujus quoque exitumi pro rei indole, ^nec duri ingenii ho-

mo contemnere

potuit, nec im"

becillis in dubium trahere» Di- gnusidcirco, qui inter alias res

mcmorabiles coniiderationi _qua- licunque fubjiciatur. Etquidem

virium quantum permifit tenui"

tas •>

hoc _ego inputfentiarum,

B. L. argumentum elaborandum

mihi fumfi

haut fpc> potfe rite

&C-) uti decet, perfédte id fieri5

vel in omnibus ad Tuum defide- rium. Attamen fi majora <k ma*

turiora defideras, adeas rogo ex-

ln DiDO y; cellentiiTimosViros D. fohannem

Uxore

ChriftophorumWagenfeilium&

dulterii fu- M, Andrearn Acoluthum * qui in- comparabili labore, alter ex Tal-

Philoqcm. mudi alter ex Rabbinis longa

De Aquis ferie, malcule hane mäteriam

AmdrisZe. trasarünt. Mihi fat eftiinnoxios lotypu% meos conatus benigne excipi? &

ex tantorum

virorum fcriptis me

profeciiTe. ^'

ITL

f

vcrbis, non immerito Anomalita- Cap, 2. pa*

/mquandamobfervat Acoluthus> ragraph. 1.

Notius enim eft

quam quod no- »0». tra-

fiffimum, Jocum non habere üir ftAttup.fj*

tum

conftru&um nifi concurren-

tibus dyobus fubftantivis, ergo fi & adjedtivum eft heic, & fub-

ftantivum, grads omnino forma

illa regiminis videretur adhibita;

nec

."p fed £ZTD ordinarie fcri-

beretur. Cui ^nec medetur irre-

gularitati, quod vel [ubßantive Lex. Pentv

quidam ^, ut Schindlerus, Malven- col\ ioj$.{|

da, Pifcator, Tremellius, alii, Com. in

hunc locum explicent , velNum.Lat.

ut

Rabbinorum non-& ^Germ,»

nulli, DruGus, Ainsworth. Nam Äcoluth♦

ad illos quod adtinet, vocem "M2 pardgr,;^.

qua maximeurgent, qua:quidemJ%'/>. 49*

seque verti poteft Amartu% atque Druß. j in

Amaritudo _J perinde ac 15E aliteq; adDiff.LO'

quidam voces adje&ive pariter CA

ac

fubftantiveexponi poflunt: hos c- l&p.fä*

convincit ipfa fällax eorum hy-

pothefis, Quafi injc&ae fuerint

hifce Aquis res amarae, unde iplis

liomen

Sc guftus v. g» abfinthium

8cc. _atque adco fub

A3 TC

6 I

to

tZZPlHl

cfTet fubintel»

ligendum. Etenim frufta tanti-

fper clicetur» quidquam heic de»

fiderari

quousque ex facri Co-

dicis filentio

prudentio- ruminter&abbinos obloquio^ta-

lem factam fuilTe injedtionem

V in A* Bibi erui potuerit, Demum per meto- in Cap. nymiam Aqua dicuntur Amara, qua Num, f» gravi acerboqus fupplieio afficieb/int p. ^450. muller em [ont ^em, inquit Prückne-

rus,

Nec adeo infrequens eft enallage hsec Status textui facro;

L.

quod exempfa probant ab Acolu- Thef, Gfi tho 3c Buxtorfio allataj adeo ut lib. _{3. c. 4,} aperte fateatur ipfeKimchius de

hoc loco; GZTHCJ1 "D Aqua Ai

t ab. Rad. mar*, dicitur _pro (—-fHOH O^D, tc!m\6q. in ratione addita; in multit enim lo¬

rad. "O. eis conßruttum pro abfoluto» & pro

confirufio abjolutum ufurpatur. Quia 1

vero tanta

diverfitas eft judicio-

rum

de

indole harum 1%

vocum> igiturnecin ^earumver-

Schindl. fione confentiunt. Dicunt quidam

Ö* Aquas amaritudmum, vel amarieu-

Mab» dinis, quidam _{Aquas amararums} Pifcat.L.c. fubintellige Rerum ^; nonnulli ut

Drufiut l.ct V«r-

4

Verfio Latina vulgata , ciquzE.g. Lyra,

additti

Aquas Am ^ar ißimas , 6c lo flatus,

quidem maledittas ; quomodo Cornelius 4

iidem verbum ver*Lapidetfc.

tunt.

Cum tarnen rede ^moneat

Varenius : A quam , in fontibus ,

non

male ditt am, [cd talem qua im Com. in b.♦

fortat maledittionem, appellari. Pra:

ceteris omnibus, verfionem nos illam ampledtimur ^, qua: Aquas

nxu\CU\>2ilAmaras maledittionem in-

ferentes. Cumque R.avanelIo dici- Bibliotb•

mus

"HN radrcem t 2 p'HlNcn

lafioncm involvere, qua non ver- Part. Il\

bis folum flat , fed ipfa] etiam re« p 15« foh k

Quo ipfo, quantum ad homony- Maledict

miam, toto quoque ha: coelo, ab

aliis differunt Aquis amaris, qua-

rum

apud profanos mentio fit£.^. Curt,

pafiim, in fcripturis autem pra:- /#, 9.

tcrea, apud Mofen in Mara, &£*0^.15:2.

Johannem de aquis, qua: étfucgeu- Apoc, 8:1u,

Jwzv. Item qua fynonymicas

appellitationes , quae varia: funt

tam

inträ» quam extra textum,

praecipua eft, quod tZ3v£"lp au- *7*

diant, ^uq* Santta,

A4 UV,

i IV.

Supraverbo diximus/examen hocceprobatorium} D/T.O. Ma-

ximo

debere; idem ädhuc

Acoluth, adftruimus. Quippe fapientiffi-

caP+ 3* pa- mus ille, 6c fimul juftiffimus?

ragraph. u hac inprimis lege

non tantüm fagt ro o. refrenare mulierum Judaicarum libidinem voluit, fed etiam in-

fontes defendere, reas jufto la*- Conf. tu /. dibrid exponere; congrefiibus il-

Melcbior Ileitis peflulum objicere5 familia-

Leidecker

rumconfufionemcavere» marita- in- De Re }em Zelotypiam

plura (ecum Publ.jiebr mala adtra&uram

&

Hb, 6.

g. quod prareipuum eft, populum

fuum ab omni fpurcitie liberare.

Quamobremnonnifi huic dunta¬

xa

nationi lata eft. Quafrisrcur

maritis cefTit privilegium

non i- Conf,Lexi- tem foeminis ? Relpondeo, vel

ton

TaI- gemina de caufla; quia illar abu-

wiud. Bux- terentur forfan

utpote ad terfii eo/, fufpiciones viris proniores; 6c iis

aoéi. concefTo, auEforitas viri imminutA 1401« videretur^ magisque Uderettir ^con~

Annot♦ injugium per adulterium mulieris Num. f; quam viri, Eftio diccnte* Infi-

p. 122. nuant

nuant

caufTam juftam hujns infti- y 1

tuendse legis verba verfuum XII,

XIII.& XIV. Quk accipit To-

ftatus, quafi licueric marito, in~Comment„

ducere llxorem ad (ubeundunt boc in Num„

examen ,

quomodocunque inetdifiet f. 5, v. 12, ipfi fpiritus Zelotypia. Varenius

exiftimat, jus procejfus fundari in

fa cl o UxortSy rivi30 declinationcy li- Cemment,

ve

craffay _{qua revera} (éfe pollue- ** Num.

rit; five fufietta, qua prcefuppo- Decad. 3.

nitur folum polliita ; nec locum b p* 2%

tamen

habuiffe

nifi in cafu fufpe-

ftißimi adultcrii; five revera id pa- §. 2,

tratum

fuiffet five tarnum prafum-

tum,

Ruinofur» autem illttd Zeloty-

pice maritalis fundamcntum ejfe, ad- ^aP* b P*~

feverat Acoluthus, quod in llxoris ragntpb, 1».

PflOQ feu deelinatione locatur ,• fir- bujus Tra<

wius longe, quod in licentiofa ni- flatus

toi

& liberaliori ejus, cum viris 4- P* H7*

Pienes famliarstatt. Idpm vir do-

&iC multisprobatj pofterioris de- clinationisi vel fufpedas, firmum

in feriptura ^non cerni fundamentum, Quidquid fit, Rabbinis ipfis tefti-

buS

nunquam nififin cafu dubio \lt- IZitgenfeif

tum

babuerunt [Aqua Amara

TP pag* z%

A f ilNJp

[ }

I©

Verf c dp, HN:p vcl fftritu ZelötypU marw

b* 14» tum quam maxime urgente, fm-

mo nec

quidem ante faSam pro- WAge»f. hibitionem fecreti omnis conven*

P* 9* tus, quseperagidebuerat duorum

in praefentia teftium, åc formulis

folemnibus hujus imprimis argu¬

menta NE MIHI CUM N. IM

LO CUM SECRETUM TE RE*

CIPITO. QUID TIBI CUM

N. RJSIO EST, ECQUID S£R-

p. g. MO CIN AT IO ? NE CUM VI-

RO N.MIHI LOQUITOR. Sed

etiam defe&us certi in corpore

pariter ac animo , apud utrum-

que conjugem obfliterunt, quo

minus ad potionem traheretur u- Conf% ^Aco-xor. Quales ex. g. Amentia,me-

lutb, cMp, 3. lancholia, coecitas, furditas, &

paragr. ly, plures, nec non alla* circumftan*

p* Ü9. fe q. tiae å parte Uxoris. Quo tarnen

in negotio, Ii vel abeflet maritus,

vel carceri inclufus, Ii non ad bi*

bitio

adigere, (altem elände*

ftina aliorum virorum converfa*

ione

potuit Ma*

W*g enf. giftratus Urbis, vel dote eam pri*

P» vare mariti vices (uppleturus.

{.V.

Ii

§• v-

At

maritalem interdi&io-

nem

fi fusque deque habuerat llxor, &vel brevifilmo temporis fpatio, cum viro alieno fe(e oc-

eultarat, ^ut9 quanto aßetur Ovum, Rabbitior,

aut

vini fcyphus aqua diluatux aut is a Heg a t

fcyphus bauriatur, ^aut textor ticium verbafFag.

innodare queat quemadmodum p> 12*

accurate

fatis definiunt Rabbini:

non

potuit folum, Ted ^et i am de-

buit maritus

petere pro- batorium» Haut

diftin&io-

ne, fed indifcrete quivis* fine re-

fpe&u conditionis vel flatus;

quod in textu quicün% ^rftbsctit,

innuit. Quid? quisquit non inqutrii

in ingenuitatem llxoris

ae eo usjfe tn- 1*

vcßigat, quottd certus evadat

ü pro

implo bahendus. Et hoc

non in virginem, non in viduam

vel deiponfatas

vel jamjam ducen-

das

fed Uxorem« Namqve _jcoiutfa legitur/ qua voce fteminam

«»

eonjugali ftatu vere viventem b, k _{^ ^ ^} notariyextra controverfiam ponunt Jv-

Maxime univerfalis fuit fu-

fpicio

quse de neminc nt>h h?

\

12

haberetur

permifTa. Etcnini

Wag%\%\ f, etiam adverfus cognatas quaicunque

lo

babuit,

itnpubere, tf

»ok

bomine exceptis. Et fl vel de*

prehenfa eflet Uxor in clandefti-

na

eju modi converfatione cum Wagenf fratribus germanis ^, aut fi fräter

p, 644» paterque illius fuerit, t amen porrt

marito jung i probiberctur

ante- quam biberit Aquas amaras, fatt A fit cxploratio, Proinde hoc ceftro

Ex Rah. percitus vir

domum ei conduxit

bo

b Aco*fePar4tam ^> c ibaria adtuttt, nequfy

luthlcdp'i. nifi übe ris prtjentibus, cum ea ver-

paragr. ty

(atUi efl> P* qvid.em primum Ma-

p. 171» giftratuj. loci;, qvem incolebat?

eam

fiftebat etiam invitam Sc relu-

f ,r

ttantcm\ demumconfilii expofita

onf. o- ratjone

ngC non duobus acceptis

*'Adüi corditibys» (qui jjpa irent* Sc in

-4,4

fummpl fynedrio

kicwgictciS in

inferiore judicio inßit ut x, legitimum

redder

teflitnonium) HierofolyntAf W/gJri _{än- jre CCCptum4} Coram fenibus

not,

*7» LXXII. in U^ito\u ^omnes com- parebant 1 ille accufabat ^> hasc

fe defendebat» duo comites re- ferebant partim minis > partim

felan-

ü blandimentis patres agebant, ut

verum

refcirent. Pervicaciter ea

negante, ni) fupererat, nifi ut ab

aquarum effedu de ^re judicare-

tur.

Quid de ea fadum

quse

pollutam fe elfe fateretur, capitis

ne

fupplicio in eam animadver- fum, an fecus, non aeque inter

fe conveniunt HebneorumDodo- Cam.

res.

Aliis

Toftato & Abar- adV+rfe&i banele prius affirmantibus, aliis»

cum

ceteristantumnon omnibus _{Fol. 280.}

Rabbinis, negantibus. Verofi-

millimum eft,

capitit fupplicio JPag.p, 29.

in hujusmodi adulteram fnijfe ani•

tnadverfutn

fed dote tantum mar i-

tali excidiffe nec alii pcena fuiße obno-

xiam. Immo alias

videtur »/k fut

a fuiffe ilie c eb ra

qua mulieri

criminis confeßionem per/vader et, ni (i Com. Verh<, adeßet ß>ei& amor vita

Bonfreriö h, ad Fer-

judice. Denique "HDn facerdos* fum rf.

binos disqviritur. Non abs re Dißert. De

§. VI.

Cap. 6» Qucmadmodum habet Syraci*

{Grat,32.) des; M/} öqJyis £r urpoaceitcä xvqltl

**»©S ita nevacuis manibus? co«

ram

Domino prodiret? injunclura Verf. lf. b. fuit marito. nJ^p~nK

C. rpSy legitur; quod tarnen Uxo*

ris, non maritirefpe&umhabuif' fe, ^ex fufiixo fceminino in

Cmtiene f,T? colIiS' poteft. AChry-

adverfus foftottio ideo per däpov cmtts ver*

Judeos ed♦ ^tur, Scilicet cum ordinarie is,

Hafcbel, cujus gratia ofFerenda ^erant facri-

p, ijj, ^ficiadaret; uxorisjam nomine

id ofFerebat maritus, non fuo, Quandoquidem ü venu hujits furi1

jprj-

fieti finis erat, «/ fupremum Numen

/£/?#■ innocentta mulierts

vindex illius prav i tat is föret

libent

v o

len

adeffe digna ^tus eft, Pultern

hördeaceam fuiffe Oblationem,

Kotatus

quidam Philonis interpres exifti*

Bonfrerio mat: exprefFe jubet fcriptura ad*

in h, loc♦ hibendam eam hordeorum ex fa-

rina & quidem menfura partis de*

€xodn6:tf, cimae Ephae. Quar alias

Vide Menf, audit, åc noftro refpondet can>

BibU in

har

dimidto» in corbe viwi"

pr af nea,

tieA) proferendi, nec oleum in- Tr. fota

fundebatur, nec thus imponeba- p. 12.

tur, irec vinum aut alius aliquis

ornatus

adfuic. Idque citra du. Vid, Chry- bium, Rabbinis rem dijudicanti-^/?4Ow//o-

bus» ut pateret facrificium hoc nes edit,

cum

pudere

dedecore, tcedio5 Hefchelii

triftitia, conjun&um effe, Vel, l„ ^c;

cb turpitudir.em faffi, f tlxorii, ea omnia accidiffe, uti R. Levi ben

Gerfon. Quo nomine quoque,^ft ^ ,g2.

non

allatus efi, inquit Acoluthus

fwO

feu farin<e hordeacea fios tre- Cap,^. ^pa¬

rits)

ter decies cribtlUtus, fcd _{rapr. ;j.}

fiDp, fwe farina communis & impu- igj-,

tior. Non oleum, quippe quodforma

adminiculum \ non thus, ut in ^mot" jndem _pa+

tore, verba funt Grotii. Sal addi ^mgr% ^ omnibus facrificiisccnfueverat vi _{p% 2^}

divini mandatiLevJI.i$- heicnum adfuerit? quia ejus non fit mentio,

dubitari poteil, Afhrmat Tofta- ^Qontm « tus: De Jale autem non faßa fuit ^y j

prohibitio> Addit autem Acolu-c ' *

thus: Sed nihil immtnuet vilitatem 'J_

facrificii, nec majori td in honore po" '

net

fa Iis additio. Atque ita facer-

doti tradita llxor» HTTP col-

locan*

i*

In Wmåx locanda erat) de qup PrUckiicrus\

Ribl.p.4jo,gß a.vjpööiroirz.^iict) adfaciesDomi'

Tom.

fjif ljtCt akte tabemnculum foederis.

Clarius paulo de loco Acoluthus

omnium

fufragio Rabbinorum, por tA Cap^.pdra* Nicanoris eß verfus Orientem fita^lS

gr. 49. ex atrio muiterum in atrium vir or um

p. i4f. duccns. Hane autem exSotaTalm.

Hieröf. rationem allegat: Ubicun*

Talmud.] _que reperi tur Hin"' "\23*7 cor am Do*

Hiertcapmino

jfo int eiligenda eß Ni c anor ii fn.xj.col.i.porta. Aderant interim midieres

atratse, aderant laeru ^mantes, qua;

pulla indutam vefte quafi ad ulti¬

mum

fupplicium comitarentur»

Quamplurimi fexus utnusque Conf Aco<- cotivenisbant fpe&atum; & vel

lut b* cap,^t per mediana plebem violenter

paragr. .4^ eam trahebat lacerdos, item de

p•» 242. locö in locuni circumducebat; ut

Jaffa; confeflionem extorqueret* j

Tandem rem ipfam aggreditun !

& quemadmodum in combnßionc

Ex varit

vacca ruf a

$ prapdratione Aqua fe-

Rabbinis paratienis

tria accipere debuir fa»

Aco

tuth. cerdos, lignum cedrinumt hyffopum cap.],par4'& dibdphumcoceine tim; it a quo que

ragr. fo. bic ad examen mulieris tria ab ipfo:

p. i/o, "

17

adfcifcenda fucruntAqüa $ pulvis, Gf fcriptura in Scheda* E labro

aqua: fumebantur ; pulvis inji-

ciendus

haut

jolo Atrii-s utAbarbane],& alii volunt, _neque

ex

^xrrradices _Altaris? uti Syriacä ftt\ Toßd*

verfio

Ted

parimcnto "2^5 12

tus^ Cotne*

quo ipfum tabernaculum feu _{ten- iius}

tolfcium intelligitur» QuTbus de _ge%Marius, i^i*

omnibus?

proceflii lequentia ad feite liceat

Sota i Sacerdos adtulit phialam fittilemno«

vam, (5 femifextarium _{aqua e} labrof

in

infudit. Sedfe c un dum _R.Ju*

dam fuit aqu<s tantum quartariust

Deinde templum ingrejfus dextrorfum Aptid tV/t*

de _bitum flexi t: ib i foffula erat, unum

genfptyfy longa

latäque $ hkic tabula

marmorca

fuper impoftta fuit, cui inßxus annulus* Ea igitur in altuni

I

ftiblata, exinde

pulverts de- promfit aqtiisque indidit, ^ut confpici poffet in _aquarutn fuperficie. C ut I

efTet fiétile, cur per Aquara

I & pulverem examen inftituere-

1

tur, varic ratiocinantur

multa augurantur Rabbini; cupidos id fciendi, ad eos remittimüs.

B §. Vit

if

$. VII.

Coram populo, coram facer«

dote, omnibus ac fingulis prx*

fentibus publico derifui» publico

ludibrio jam deincepsmulier ex- Sotap.q.6, ponebatur. Si ^qua i^Sota) a/bis

47. induta ^erat veßibus

eam nigris o-

feriebat facerdos» Si auro > monili•

bus

inauribus

annulis ornaretur,

auferebat ifta ab eadem ^ut illam de*

Leid. De R•

paret* Caput aperiebatur

ca*

P, Heb. /.6.7/V/f detondebantur ^, vcftimenta ad

cap, g. pecius uscß dilacerabantur, Ubera Acol.capj, tamen fupra infraque fune faligm

paragr, y j, ei priecingebat, nc nuda prorfus

/>.*71,27*. adftaret veftibus forlan deciden-

tibus. Quantas tunc temporis i*

gnominia: jmulier exponeretur, vel oftendit capitis ejus denuda- tio,cujus qui alioqui in publico au- Aeol, C, £, &or exifteret, quadringentis dntch-

pt X?G, mit mulclaretur. Dicit quoque Paulus» quid maxime deformet

iéC#r.n;io, mulierem, expofiturus: 'OpaAö

n

yuyy) «p/av itt\ ^t>js

A^, Sed inprsefentiarum, cum Judicium eflfec de yiolata pudici-

tia»

*9

tia, mn detebat eam judons habere infignia. Nempe TU NT3 fme

Redid flaret

quia fi fe purgare a Godlv, Mo±

crimine

poffet, oltco th in fe* & Aa*

perpetuum exuenda ejfet ^, omni po- fon, /ib, 6♦

teßate-i qua ante a fub mar it o ga» c, 4»

vifa efl, Porro, cum fuper volas

mulieris facrificium dandum ek fet, quis id peregcrit, maritus

an

facerdos

disquirunt inter fe/;

. ,

Seldenus Sc Wagenleilius; illo ' '

de facerdote id adferente

hoc de marito» Si quod res eft, ^

cendum

fententix de marito

fcriptura ^non patrocinatur ; Sc

prcedicata omnia

qua a&iones,

toto hoc verfu XVI IL ad facer- dotem

lubje&um fuum refe¬

renda, haud quemquam inficias

iturum fperaverim. Ere&us in-

de ftabat facerdos, Aquas often-Rabbotb

debat

illa

conjpettu fol. ttf.

t errore

perfttnderetur, Sc prcemiflo Jalkut fol,

difcurfu, quid Se quare biberet, 107*

ipfam adjurationem proferebat. Gf4, Quam remotive complecHitur

verfus XIX, proprie magis & af¬

firmative

fequentes; omnium

B

vero

vero

terribiliflima funt verba ver- fus XXI. externum utpotefignum effiagitantia. Duplicem heic fa-

£hm fuifle adjurationem, quia bis

apparet vocabulum &

adjurabit, nonnulli Rabbinorum

autumnant; Ted eleganter pror- fus &

iis refpondet Varenius:

om*

jPormula adjurationis

materialiter

tnhum.

ßc ditt 4, incipit quidem verfu 19 at

•Pantg'lO* formaliter demum v. 20. (C quoad ad' jurationem dir arum dcmum verfu 21.

Omnia adprobando

fingulaque

fibi mala verbis ejus imprecando

conclufit mulier gemino TEN

&

Hier.28/6. quali dicere vifa eft : TD TEN rcnn-Ht rnrr op^ rnrp ntur Qua obteflatione quid horribili*

usjquid periculofius ? Unica cur

non

fuftecerit affirmationis for?

mulaj aut quid de ea fa&um»

quje vel nollctj vel non poflec eamproferre? quseri poteft. Va' Apud Aco- rias inter rationes optima illa vi-

luth. _cap.3. detur* quas prcrer juramenti ve- paragr♦ Cl. hementiam & confirmationem

alte-

joo. rum Amen llxorem ceu injontem relpicere» ait, alterum ceu ream,

Si

21

Si nolttit, inquitAbarbattel, refpon-

dere Amen Ameny idem ipfdm ju di" Fol, z go.

cium

quod eam

rnanfit, qua con*

fefTa eft- Addit Acolathus:

fuit potionats. R Alphes ita hoc pag. 303.

diftinguit t fi mntequam deleretur

fcheda, diceret ^nolo libere; aut im- Apud Acol.

mun

da fum -

aqua effundebantur

c. q. pdragrt

ncc

quicquam ii ^t amplius in erat fan- qi. p, 331*

bl i

It, (che da ver

Jub cardinem templi recondebatur, videl, mon*

ftranda ibi advenis

parva feneftra. Si

poft mern- brance deletionem id aflereret,

coegerunt ipfam

'& maxime in- Varios vi*

vit

potionarunt, Forcipe fer- deRabb.ap.

reo os tunc

ei apertumfuifle, di-Acol* ät.

cic R. |uda

bidentem injedtump. 332,333.

faucibus _{ejus5 ne os} recludere pofTet, alii; vel gladio quäi*^la-

tus eft

percuflam

& coa&am

alii.

§. VIII.

Ulteriusi _quce reftabant

a&u-

rus

facerdos, fcriptiori execratio-

num

TBO- in libro, _earumque Vtrfr

deletioni fefe accinxit. Non nifi folum Dei nomen tetragramma-

B 3 ton

22

Antiq.jud, ton tunc eum exaraflc, Fl.Jofe-

lik» _{5. c% to.} phi autoritate indu&us adftruit

p% 95, Lyra; fimul dicensj credendum effe

In b» lo

Jofepho, quid talia facrificia videre potuit, forte vidit. At enim-

vero

fi

explicanda Jofephi

in verba,ut intelligit ea Bonfrerius, förf» zj. praeipuum feil, för««#, /»/m-

beb/tntur-) T)ii

fuiffe, & deno- mipationem efle quafi a potiori,

vix

vix quid em cum vero

ea

conciliari poterunt. Recla-

marent fåne divinae fcripturae, re- clamarent ipfi etiam Hebraei. Et ferf 15. feribet (acerdos maledittiones H/NU

"ISTAS _quas puta, nuper fuper

eam

pronunciaveratj quo quid

clarius efTe poteft? Satis accuratus Bechai eft, cum etiam verborum Fol, 194* numerum ineat* Perba fj. fcripta

ed» Riv» & aquU delet a ejje, cum de Sota in- ßitueretur Judicium

dicendo; id

num

ita fefe babuerit, in medio relinquimus» I tern , num eX"

^«^^fö/.cerptie fint execrationes hx cert»

eap.l.para- quodam ex libro, alias malediftioncs grÅpb, contincnte fceminceque additum

jit» nömen, uti Aben ETra loqui amat,

Tem-

Temporetamen fecundi tcmpli,

juxta Hebraeos Dolores » ex ta¬

bula

defumebantur, quam He¬

lena regina fuis fumtilxu parari^nf Wag%

(f p artet i temp Ii ajfingi jußerit: äntea (3.

unde facerdos? fine omni ornatu, omni elegantia ea deferipferit.

Sc'nedulae autem five membran#

inferibebantur, haut certe in li'Comm. in

bro pencs facerdotem ajfervando, (f hunc U p<*-

cui fimiles tune jynagoga cafus in. ragraph. i».

feribendi, uti Vare^ius conjicit; ^p. jy»

namnovam

megillam novo fem-

per hujusmodi a&ui adhibitam ef- fetuno quafi ore judaci teftantur*

Verbi nriD cum particula ^ Her/t 25.

conftru&ionem hoc unic& Ioco

in

facro codice confpicias;

undemodum deletionis fatis con- cludere licet. Patetnempe haud

conjiciendam fuifle [chedam in pocu- Libtt.Thef- f

lum redarguitionis, quomodo ritum Philo!\ c, 2«

ill

defcribit Hottingerus; neq; pt

difeerptam & in aquas projeftam Acoluth*

ejfe

quod placuit Malvendas,^. e.q»

Sed facerdotem madefa&a ma~pamgr*ff»

nu, hoc eft Aquu de-

leviiTe execrationes

parum

B 4 fei!«

Pé

feil« _aquee infundendo fchedulce, quae ad refiduam in vafculo

quam refluxerit, nec in terram tuerit eftufa. jamque omnia

pei feclä _parataque bibitioni. Hic

vero res

fefe offert gemina,non fa- eilis adeo intelleÜu,

fc. prse- eefTerit facrificium, ^{an vero} bi- bitio ? Sc

mandata bibitio Ver- fibus XXIV. XXVI. & XXVII.

repeteretur potatio ? Quan¬

tum quidem adpriusjunanimi o-

mnium Rabbinorum confenfu, bi¬

bitio neutiquam procedat facrift«

qio; fed haußus ille fiebat _{paß obla-}

tionem facrißcii

licet modo

H* bf /. _b rt0 ftrib-Atur

quod non femper feri-

an tur

gefla eodem ordine} quo facta funti inquit Lyra, Hoc autem per

von

infrequentemy maxfine incaßrenß

€ap.Moßt ßylfrf recapitulatbonem diäio- T' 3*9* nisque ßmplicitatem, omni

optime exeufaripefft, dicitAcoluthus, Dc- inöe> hancetiam rationéadducit?

tßS* duplici mandato

16. 27. plus valo-

ris

atque fimplki ^«24. merito ad-

feribu Ceteroquin nervofe, ad-

jnodutn l^atic rem ita explicat

Sé

Varenius. Sed verbet, inquiens, In h. /,^

ibi öccurrunt (Yerlü Xl\V)?*- & _14.

primenda finalitcr. Nittiirum Cui fini parata fit ejusmodi _aquarum confcdlio. Cui quoque confo-

num

quid habet llakhi: Scriptum Vocem

ve ro

hoc

di

it verfu 24, quod 1 • r '1 poftqu am u.xorem fa cer dos fot ar i t

Vt 24*

aqua in ipfarn ingrejjur<e, fm t in

märitudineA. Pofbemo

fuo

uxorem

levavit facerdos, quod facro inditum vafi

oblatione

Zelotypiee huc usque fuftinuerat,

mänum

diam manui ejus fuppo-

fuit? &agitationnm inftituit _quce -dco/.p^i?»

in

confiftebat

dimoveret & ConfDruf rcduccret, elev

et dein de

demit* AdDiffJoca

ter ett smets

qu af formam _reprxfen- Pwt.p*36}*

tando,

Accedens etiam ad altare

f-v®' ^.

exttmum

;iibr-aia?nTata comburen«

Exodjaty.

da, cremavit ibi farinaé tantum,

quantum tribus mediis Inter pol- paon.Lejc*

licem&auricularem comprehen- _dere Colii^i*

quiverat digitis,

§. IX.

Hifce confe&is pateram reci- piebat llxor & bibebat; _ergo (i potfuta ea & raaritali Zelotypia

B ₅ digna,

2É)

digna» effc&um dcdcrunt aqua!

Apud Acol prorfus admirabilem5horrendum.

Cdp.j.$- sa. Haud fåne naturalem »uti Rabbini

f* 360. quidam ineptiunt, neque mora-

€>/». in b.I lem quod arrifit Bonfrerio, fed plane miraculofum per virtutem

divinitus inditam» Concidit fe*

inur

vel computruit, inßatus ven-

ter

& hydropifi correptus eft ex-

traordinaria, juxta ternam com- minationem» verft XXI. XXII &

XXIV» Quod ipfurp pluribus

hifce explicant circumftantiis Ht- Mifchna bneorum Dolores: Continuo vuU cap.^Sota* tus livorem contraheb aty oculi pro-

tuberabant totaque venis replebatur,

Autber Album fi fuit ejus corpus»tetro tdem

Rabboth _aqua nigrore infecerunt» RttbicM' fol. 2jr. dum fubfuha viriditate deturparuntk

col.

Fatorem exhalavit

inftatum eft Apud Acol. collum

defluxit caro & quafi ajfitA

cap. §.76. & in rugas Contracid fuit, fanguinis

p, 5J- 2, proßuvio laboravit

frequenter ofri-

tavit-i fternutationibus ^commota fuk, fingulaque ejus membra eonfracla

dir upt a* Ungues faßi funt deciduu

Étiam verofimile eft» quod tra- dunt Rabbini, corax* facerdotemor-

tuatn

T

27-

tuam

aliquando eotocidijfe adulte*

ram,licetnegetTofl:atus; Addunt iy:

item ingreflas aquas in ipfius vi feeri- 39.

bus in ferpentem transmutatas fuiffe»AcaL C% L*

Usque adeo fseviebant & inträ, 6c

extra

corpus;nullumq; membrum

inta&um relinquebant.T ragicum fpedaculum, 6c horrenda com- mixtionis omnis illicitxultio; de

qua jure meritoque dixeris. NY! Exod.$: 19.

£3THN» Sed his omni-

bus aliud infuper acceffit ma-

lum. noy ztyq ^N^__rirvrn yer[. %7.

Et erit in

in medio _po-

puli fui; vel in formulam execra- tionis. Itautnon

poß fi-

gnum ejusmodi notorium dir is exe*

(rationibusquc totius populi excipe-

retur _,

velat ccelitus notatum

mtpix.xJcLp/xcL (f Sed Com» & L.

jus quoque conceßum fuerit poftertm- antea C.

ti

in execrationibus divinis

feu §, Ii, dtvino judicio probatisy ^per execra-

mentum

devovendi pariter dehnquen-

ü

v el ipfo talis adultera exemplo

tuuc

uominatim allegando

uti ea verba interpretatur Varenius.

Quarnobrem quoque pafllm v©-

ces

2$

ijf Mifchna ces atfdiebantur t Kj leite c am fomf,

capSy Sota. Feß'manier enm educitote ^, ne atrium

R.ihhotb polluat. Mec ouidqUam hoc con«

foU 233» era virus in venire licuit antido-

ton, quo vel annihilari potuerit

vis ejus, vel faitem minui. Equi-

Vide eosa-dtm multa blaterant Synagoga pud Acol. prcefuies, vehementiam fuam in

cap.i.§»~y. muliere non exercituras äquas,

^•355- 3j&' il vel eadem crirnine fefe inquinaffet

maritus

fi poft fußiclones uxorl

fefe junxijfet, (i con ni verit alicujus

* ; ?t.

turphudinis in uxore confcius, vel

quod praecipuum eft, ii inftrufta

tuerit illa meritis bonorum operum}

nci appellant, v, g. notitia & ftu-

dio facrarum literarum. Tum

enim

bibitione continuo non o«

peraturas, fecl vim féralem cohi-

Mifrhyfä ^4. hibitum il i per annum unum, fer capSy Sota. annos duosyvet etiam tres. Noneih

quod certi quid heic ftatuamus;

cum

& ipfi gregis eorum homines

aperte iis in hoc contradixerint*

& alii magni nominis -viri id in

medio relinquant. Neque vero

iimilius eft,quod iidem adducunt,

toemina hac ratione lafcivise fuae

pcenas

l9 pcenas dante, nec penitus Dei jjudicium effugiße adulcerum, iu-

que eurn

ubicunque ille la ^{cor um} Acol.cap fuerit, momento modoque

quo in a- §. Sö.p.^6,

du lt

pr or/us codem

operätas ejje~ It a ut buic quoque intumutrit

venter

Virilit _que computruerint, (d ^c.

§. x.

Quanto funeftior autem cata-

ftrophe& exitus mulieri, adulte-

rii

fuit, tanto é contra lpstior jucundiorq; innocenti exttitit;&;

difparem effedtumin fubje&odiB-

fimili ediderunt aquce hee proba-

toria% Pura & infons

tantum

å pcenalibera fuit, ab ipfa bibuwFol, *go,

rum

aquarum nox

liberum

uti A"

l,

barbanel; fed diyinam etiam bo- nitatem perfenfit ac liberos _pro-

creavit, Verbatextus VIT rv~\Wverfu agt

&feminabitur _feminei quidemCa- jetanus

citante Bonfrerio, expli-

cat: Adb

cbi

it

Cd

rimo¬

nio fruetur • ceterum juxta alias verfiones, de conceptione

de prole vel liberis hunc adum in-

lecuturis,

intelligenda funt, Unde LXX, Interpretes aétive

rem

rem

exponuiat, w

g'xw/j.ai Sc emittet fernen. Addunt JZAgenJ. ^ebrtei : Si antebac cum magnA p* fpt* difficultate pepererat^ nunc dolor it

expert fort um edebat \ fi foemellas an¬

tebac proereaverat, mafeulos deindc pariebat: fi pufdlos ^atrosque enixa

erat

liberos

jam magnos albosque

enitebatur. St prins nonnift biennio

pjtgl 595. pariebat, jam anrfuatim prolem edi-

dit) tä loco unius, quem pridem, fvet us

nunC enitebatur gern ellos,

Promittit hujusmodi uxori Baal

Hatturim

filium eximium olim Theologum futurum Sc ita argu- Apud Acol, mentatur : fjttia vocabulo femina-

cap* j.^.84» bitur

anneÜuntur verba verf. ig,

p> jli* H*c eß rHT\ Lex ZelotypU, innui-

tur-t

hoc ipfoy quod ß feemina pura fuerit

ipßus filios jufios & divin*

capéi. §.14, ?*S'S eußodes futuros. Aben Efra

pt adfirmat eile, qui exponant de Na'

firao

quod illa uxor

ß a (celere

purA fuerit ^, filium ßt enixura > qui

Naßrxus futurtis ßt. Ab inftituto Antiq.Jud. examine mature Sc feliciter»eam

/. 3* e. io* parituram adfeverat Jofephus.

f. 9J. Sunt quiRabbinis inluper afhngät, _quaß

Tr 3'

( qvafi doceant, mülierem huju>

,j. modi infontem Sc _puram inven-

j tam, parteuram deinde? ^etiamli I vel ß er ila antea fuHfet, vel impotens

.

maritus,

_opponatur hoc beneß-

cium

innoccntis, (upp lici o rea. Quod D* Våren.

segerrime fert Toftatus» cum fe- *n h.l, _par quatur mulierem Hebrseam

jux- ragrapb,i$,<

tahunc fenlum, absque viiili o-

pcragravidam fa&amfuifie* Nul- lo

inquit, tempore fatcbor} ne c ali- j quis chriflianus concedere debet,

i

quod ahqua pr&ter Mattam fine je¬

mine conceperit, Nulla enim Hebrxa _{Com. in hd,} mullercula domina noftr# in boc

£>uaß4j2.

;₁

far anda cfl

quia multum repugnat

digaitati Meßi<e, quod ali au is ei

qualis in nativitate fuerit-» Ve

rum

fruftra fe fatigat Toftatu$>,Inverfi$.

una cumBon<rerio Lyrani au&o- Vulg, K ritate deceptus ,* cum umbris

pugnat,cenCentc Acolutho, hoßestß Cap.q.%t%q.t

bibi fingit, contra quos gerat armay p. $69»

muros

adßruit, quos ipfe defiruat, Etenim

recolo, verba funt

Burgenfis, legiffe in voluminibus

Uebraorttm quod mulier innoxia ab Vide Acel, y bujwmodi Ztlotypia vir tute illius

l,

i _i»*

ni

I II

tf

t]:

%%

quaconcipcrefabsque virilt fcmine,

Nec

ad hoc concedendum liter

cogitt Sat magnum prretevea be-

nencium 6c infignis pnerogativa

tunc

temporis foecunditas. £)um antiquitus nullum majus bonum

gut ab at ur, ut loquar cum eodem Quaft, $!♦ ToftatO

in foemina

quam quoå

nom,Träff, effet in pro le face un da. Ex hocenim

feemin£ fe felices aftitnabnnt, quo A.

plurimos pepertjfent. Sic ßnim dixit Lia

quando babuit quatuor ßhos fuos

(d duo t de ancilla fua, quod ipfa ^{erat ex} hoc be a t a. Et _quam Eeta

peperiffe filium; inpri-

mis

divini jam effet fignum

favoris Sc maritalis amoris teiiera certifiima? Quibus quoqueadda-

tur, pagos 6c compita circum

eam

deprcedicatam effe, obfeurius

for fan

ejus farna &

rei geftse eventu clarius reddi-

tum, Sc divinam benediftionem,

in

domeftica» parker ac aliis omnibus, circumeirca eam fli*

pake,

fl. XI.

11

§. XI.

Coronidis loco

qusrat quis förfan? _{quando ceflarit hic aqua-}

rum

exploratorius ufüs, vel de- (ierint Judtei ritibus hifce lege prtefcriptis

in integritatem mu-

lierum fuarum inquirere. £t fa- cilisfäteor, videri pofTet refpon-

lio

eutidem qui templi fecundi

terminum ejus finde> _cum-que

i

tavillis ejus ⁱⁿ fümum abiiiTe.

Quippe ^unde poftea pulverem defumerent

_unde

aquas po-

,

tum illum conftituturas ? Ta-videSeldeni

\ men alias rationes afterunt A-Ux.Hebr*.

t pellae,

illum ob quias perhibeant, partim antiquatum ri

p. 295«

nimirum crefcentemindies, tem¬

pore ante excidium Hierofoly-

t

proximo; adulterorum

Dru^ -n numerum, partim llxorum

rundem proterviam, quasquippe ₆

certo

jam conftaret effe moechas;

ut

_tione. opus 11011 eflet ulteriori inquifi-

Adeo

hoc mira^culum tum

deßcrit, quaftdo totus populin im pura VoL fe CQinquinare cceperit libidine, uti _{coL 4.}

C prse

34

prasceteris cläre Abarbaneh Q^o

etiam referri poteft ad ^meutern

<Sc hypothefin. Judarorum

quod

a

tempore Hofe* Prophetce ■> cejfa.

Acol. cap.\s verit meritum patrum? Abraham!,

famgr 88. Ifaci dy Jacobi. Si enim diebus

p* 383. ejus? Ipiriruale maxime adulte*

rium carpentis

invalidum id

fuit meritum ad largiendum a-

quis hifce vim fuam» uti ex Ho-

lex IV: _14. concludere volunt?

}Aaimoni- multo magis tempore infequen-

des in ti. Hodienum Zelotypia labo-

Hilchoth rantibus Judaeis» non aliud pra>

Sota c.

v. ftantius remedium iibello repu- HaU

dii. Sed manßm jam de Tabula.

Mow fjya.

©I

2l( fhilofophias Candidaten

®ere HENRICH W4RDBERGH,

5Dö (xw i Upfala mci) bevbm difputerade, 0m bet 23ittm Watmt.

$6rfta SOBarcfet/ forn JgwtCandidaten _(ftantfer*

ParnafTens lårta ^olcf/ ett fdrbigt ©Irtsbrttf (Idft

£)d) bareé SBatiffram/ f»m 55rufet nårntafi går/

3 betta antra / fom f;an tet nu gtfma (ander.

Sfian mentc

forjl fecf noifamt ter

bSra /

^>o met? om icfe bet mår Söxålar'

tor/

®om<5tocft)olmé@la8bruf met fitt matn nytta gör.

Stt flof Minervf forn lar uti) tetf lof mål fora.

Sod) annatSSSatn fram 4)erc Candidaten gifmer/

Set af ©uté »rcteS I;af fin forfta åter bar/

Od) fom (mar enta tår ter af förbannat mar/

Sn falffer.£>u$tro oef förbannat ter af bltfmer.

SOten bunt mil tet |tg met fmaga ©lafet para?

Sn altfor fiaref Liqueur ju ©lafet f&ntcrflår/

Socb tror man/ at man kli på alt en reta får/

<£å at tet

tor emot tet autra fmara.

%\) förfia profmef af Sr fnålla boFflbgt mtfar/

i

£mat tråplig flor en pit Naturen bar lagt an

få Flena ©lafet / fom tod) bafitqt bråefaé fan.

Oeb met alt fåtant 3 SRaturcnS *£>Srre prifar.

3a/ tetta antra prof/ bmaré åmne til år ffurtt/

3lf mår ©utj bci'gcSof/ mil giltigt mittne ge.

2U3 ci bcHer gl&mt Sr ©US t Ortet fe/

Til bmilcfeng egen tieujt 3 * tpftbet fmtirtf.

SEår gota ©US fom alt fer lånta tii fin åbra vpan ffiåncfe fSr Sr tnn en Iiupiq SRetffaré fafff/

eom 3 Sr t lycfoé ©la$ pg fpriter uti; met f rafft, 9jf bittert Staten må olycfatt flelf fig nåra.

R.W,SÖ3t«33l8-

Sil

rhilofophise Candidåten

$>6tf.«cre HENRICH WA R D B E R G

$)u &an mcb bcrom <ui Dra ßtSn*

gen i tlpfala difpu terade,

,>€( öförtanft i bag månt' Mercur flelf

$ mig möta/

@om Pindum reb förbi cd; babe vdtt brat

om/

Sbocbropfe mebfåörbfamf bab mtg/flpnba/

fom Slf fe Apollo flelf mcb jma Mu ler fota /

Jpui'.ban mcb gt;Üenb wogn oeb glimmanb' praeft fratnförer

$ü Sala VDi^bötné bpgb/ at bcbra ber en @i>n/

511 bemban fdvaft bar voib berget Hclicon, ÉngrunbldrbCandidat, fom namndfWard-

.

berg föret*.

3 iu benfammadr/fom rc>d( drtvdrb Denf>ct>cr/

51t fdban bdrlig flat beprpber @;ber bag/

^

$djfl 3 ^nieb flitigbet tblanb beg tvacfra (ag/

Sörmdrfrogf t£ber aU' beg flögber od;beg feber;

3 pa Helicon _mang' trötta fta'f arbetat/

Ocf> til Pavnafli bögb fiSft forna mcb flor flit/

?0?dngtfmettcbabutflåttfördn3 bunnitbit/

mången natt tuebtvafanbe framletat-

£>ef

©et må et trnbraé på; fp bett fbm fanfer fTctra fXdtf gob ocb mogen frucff ttppå Parnaffen

bär/

#an Manb påHelicon ocb blanb på Pindus

dr/

Cm b^n ^meb beber (fal få £agerfremien bara.

0å bör #err Wardberg glort oeb (tg Thalige tunga

görmebelft tbogbef blanb Mufer wdrcfltg öTfft/

3 PallasSchoIa ocf en voacfer larbom todrfff;

$p böreö frögberop blanb larba/ gamla/unga-

©egber trefalt fdö ocb mer dn IpSlig (fatta/

0om$?d(iarflpcfet £r t frattittMfav betta bag/

2lf bet berömma bögt beböfroer tcfe jag;

$dlft af(Srt (dtba^Bard; ld: b^ar en f uha fatta.

$roöb dbclt tpcfe 3/ ^)err Wardberg, monbe b of«/

#ur' bpgben £ber gör btanb fotfet mpcf ef far/

^put' på ParnalTen ben arbetat meb befroar/

Sftufvucbterbdmtarup/ foni öfroermåtfan Ipfa*

$p ffola Mu ferne (om (Sber båait fara

£>cbbem3dlf!at bögt fom(Sber egen fropp/

S9?eb fdgnab lpffta(Sr på Pindi bögjfa topp/

öcbför^r möba fnarten£agerfran$ fördra!!!

SZMment (emttat 2lf

CARL REFTELIUS,

Clarifjimo PhilofophU Candidato

DOMINO

HE NR. WARDBERGH,

Populari & amico integerrimo. f~

VOsy quotquotPindi, Muße,

_tenetis, jugafa-

Pangite praclaro dulcijßmd carmiw

WARDBERGH; _g

Namque is fertilibus veflris fudavit iti §

hor tis,

Atque ibiy quantumvis fueriht interfita 0

fpinis,

Lilia pulcra tamen legit, felegit £r ipfe,

(7/ mereat laudem. mereat pr xconta doda, gc Ergo

quid memorat? quamvis vide ^an-

tur amara-j

Dulcia Junto tamen, nec funt nifi dulcia Sit

amara:

Dulce ejus reddimt

_{nunquttm no-}

amarum,

fuerit Mußsfemp ^er dulcijßmus ipfe^

Feftinanti calamo fcripfit

Joh. L. Springer.

> 6fg(big ^dgttab /

Sta

-J

Jpcrr Candidaten

HENR. WARDBERGH

©itt ant>ra£dröom&s]3rof mcb aQa^ nö/c

^ iUpfala framwi/flc.

m

in _S®* I fcwab för (iufltgf ttpft gru Fama ofjanförer/

~ta ©omfdger/ aten^ödnmil occr ttvifa fram

©t toacfert Sdrbomö^rof / fom qrotcfa ftnnett

.

vércv /

r»

$il gifma lifleW uf ett fåöant ^drhqt fram,

<a>

görlåt/ #err CANDIDAT, _tl>et jag få te (ligt frågar/

4?mab tancfa (Sbcr bref / nar 3 bcgtjnfe förfl:

:ia Slrbeta på tbetSBdrcF/ fom 3 nu dnbtlig magar/

gör £drba bara fram/ meb flit odf) fniöc (lör(l *

jo-

S09 n>et/ 3 (drer mig f>dr på til fmar |lra#

gifma/

re $b*f ttittcvtWatn bar förbinbrafgDer fart;

'

'i 0$ mil förtbenjlul o ef om 25ittt& XVatttet

r

(Irifma/

©om lifmdbl drutaf enbelt ålfliöig art.

ty

Qty gittert XVattt bdr bemdrcfer fåban blaw ning/

$b«n arga qminnor pcf t förra roerlbeti ftj/

ffld

tbe affifcligbet fiånbpgbengiorbemdnning/

Od; på olofligt fatt tilftabbe frieri).

S£å ntåfte tberaö 9QWn för ^rcften fåbant Haga/

Saft blott migtancfa tibt tbtrttl orfafen roar; £

(fulle anta alt t rattan orbning laga/

©om

örbet fttt tpet féreffrifmit bar.

2öar qroinnan utban flulb/ fa mar tpcr tngen

fapra/

Sta mar bon fafer til/få blef tben fabran por:

#on funbe intet ftg på något fatt förfmara/

#on grufligt praftat) blef för fttt begångna j.

boor.

t^bep maga froulna ppp/ tbep fdnber platt för#

föllo;

$bet bittra SBatneté frafft förtdrbe få tf;ep ftf/

$lt fött ocb ben tbe et ftlfammanS mebra böUot

$on ficf en fafltg lön för ett ftygt tibförbrif.

©i fåbant ocb (lift mebr£)err CANDIDATEN ffrtfwer

3> fit lofmdrba 28drcf/ fom ocf få mpcfef giör/ 4

Sltf Pallas innan fort en fagerfran^ b*>ptortt>er/

£>cj#err CANDiDAT, på ^tvtta rotngar för*

joh*

Johansson, '

Vlro

Ju veni

Clarisßmo Philojbpbi<z Candidato

Dn. HEN RICO PAULI

•

WARDBERGH

Populari ac amico fmcere dile&o.

HEU?

Quam durum Quod ad hoaores ducit

Iter.

Quam fentibus impedita

Vig Virtutis

Quantus in Aonio monte Labor Labor Quam vcre Herculeus

Culmen Afcendere Parnalfi Ibi Tarnen

Cupidam

Caftalio Amne

Levare fitim

Et licet & juvat

t

lllic Bona

Ah! bong Tandem Caula Triumphal Triumphum perennis fequitur gloria.

Tu Modo

Ma£tc Te Virtute A

Gloria Nam Viam Multo Licet Clivo Arduam

Planam Tibi Facilioremque Clariilime Domine CANfDIDATE

Jam Aperuifti,

Tibi Ergo

Alu-

Alumno Apollinis

Athlet# Strenuo Militi Mularum

IndefefTo

Amici, Commilitones 6c Populäres

Omnes Animo Sincero

Acclamant

FELICITER ! FELICITER!

Acclamo Et Ego FELICITER.!

Gratulor Infuper Tibi Amice Honoratiflime

Labores _Studiorum

Integritate Animi Morum Concinnitate

Egregie Temperatos Ergo Et

MeiTem Gratam 6c Labore Dignam Reportabis

Quum Frontem _{Brevi, Ut} Opinor*

.

Serta Laurea Tibi Cinget Apollo.

ADOLPH, JOE GRUNDEL*