• No results found

Revelationis divinae progredientis adumbratio biblica dissertatio cujus partem quartam ex speciali sacræ regiæ majestatis gratia et venia max. ven. facult. theol. Upsal. p. p. mag. Andreas Jacobus Broman ... et Johannes Christianus Kull stip. reg. Gothobu

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Revelationis divinae progredientis adumbratio biblica dissertatio cujus partem quartam ex speciali sacræ regiæ majestatis gratia et venia max. ven. facult. theol. Upsal. p. p. mag. Andreas Jacobus Broman ... et Johannes Christianus Kull stip. reg. Gothobu"

Copied!
12
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

I'

' ^

Ό. D.

REVELATIONIS DIVIΝΑΕ

PEOGREEIENTIS

adumbratio biblica

DISSERTATIO

€17JUS HARTEM QUARTAM

EX SPECIAL! SACRM REGIME MAJESTATIS GRATIA

ET

VENIA MAX. YEN. FACULT. THEOL. UP SAL.

ρ. Ρ.

MAG. ANDRE AS JACOBUS BROMAN

TIIEO'L. LICENT. AD LKQIONEM B AH US IAH AM. PASTOÄ

ET

V

70 ΗANNES CHIIISTIANUS KULL· Slip. Reg. Gothobtirgensis

2K AUDIT. GUST« DIE XII DECEMB, MO0CCXXU

Η. Ρ. M. S.

UPS ALU

Excudebant Regiae Acaderaiae Typographi

(2)

KONUNGENS

UOGTBETRODDE MAN GENERAL-LIEUTENANTEN

FÖRSTE CAPITA.IN-LIKUTENA.NTEN

INSPECTEÜ-REN EÖR FÖRSTA C

AVALLERXE~1NSPECT10NEN FÖRSTE ADJUTANTEN HOS HANS MAJIT/

KONUNGEN COMMENDEUREN AF

KONGL., SVÄRDS-ORDENS STORA KORS

RIDDAREN AF KEJSERLIGA RYSKA STo.

ΑΝΝΛ£-ORDENS FÖRSTA. CLASS

HÖGVÄLBORNE GREFVE HERR JL E? i djuρ:Πc ödmjukhet tilivSnidt: ar J. C. KULL.

(3)

KONUNGENS

TRÖMAN BISKOPEN OFVER CÄRLSTADS STIFT

LEDAMOTEN AF KONGL, ΝO.RDSTJERNE-ORDEN

HO G VORDIGS T Ε DOCTORN herr

(MÖJE

SAMT VÄLBORNA BISKOPINNAN fru

jMiJjLXLXJL

MJ

"USHBJLCK

Född LUNDGREN

öejgas.dessa, blad fåforo ett fvsgt bevis ρ31 den

skyldigaile yördnad

och; tacksamhet

aff

J. C. KULL

(4)

KÖNINGENS

TROT JE ΝARE PROFESSORS

LEDAMOTEN AF KÖNGL.

KORBSTJERNE-ORDES

VIDTBEROMDE OCH

H0GVORDIGE

DOGTORN

HERR

JOIV

X7XÄ.

JLXtMQjJXS

SAMT Η0GÄDLA v -r\/r* w "1Γ* *n\/r/7*\»ιΓΦΊι fRüMXÄ JM*

eAJU^L^tUJ

Fodd BERG

erk^nsasit och vordn adsfullt

iillegnadfc

At

(5)

vqiiod Di feipulis fMatth. XXVIIT: i8 prseceperit, ut

omnes omnino gentes ad Reiigioncm

Chniiianem

ample-ctendam.perducerent ?

;Praetermisfis

quoque^argumentis, quae'Religionern

Chri-ilianam, uipors qua? i'ummum eil doeuroentum

(apienriae,

bonitatisetgratiae riivinae,

perfectisfiraamet ultimam quoque

eamdsm probant Dei in rerum

natura revebtionisformam;

ha?c animurn fubit univerfalitatis ratio,

quod nihil jubeat

necesfario ohfervandum, certo

rempori vel uni et alteri

ίο!um populo adeommodatum t).

Duo tantummodo ritus iblleinnes nj, a Chrillo

inüituti, iimplices et pulchri f

iinguios Ejus eukores vineulo nectunt fr3terno v); adeo uc non fu locus nec

temporis infelix (latus, ubi Religio

Chriili falutiferos fuos exferere

nequeat efFectus et

falu-tem reddere atque fpem cuhoribus

uhicumque terrarum

et condirionum.x).

Nonequidem mirum eil

hunc, quem in univeriurn

intende-ret finem Religio

Chrifliana,

a Judsais ceterisque ea ae«

täte populis male et

perverfe pereeptum fuisfe cum, o-mnium hiftoria doceat temporum, non niii

per adverf»

st

t) Die CIirifHicheReligion fchreibt nichts

vor, was nicht von allen Völkern und unterallenHirnmelsftrichen beobachtet

werden konnte. Sie hat nichts Klimathifches und Lokales

u. Γ. w. Bretschnei· der Libr. cit. Th. i. ρ. ιοί.

ü) Es ift darin die hohe Weisheit Jefu

ganz unverkennlicb, dafs er ausfer zwey fimplen, bedeutungsvollen

Handlungen . - - keine·

bleibenden Cultus - - anordnete.

Marheinkcke Libr. cit« p. 78·

Cfr. Bretschneider 1. c.

») Cfr. Bretschneinder Libr. cit, p, 102.

(6)

/T- =3

*"

å

et pugnas procesfisfe veritatsm coeleftem. Ut fcilicet

iransgresfum a vulgari et communi rerurn confiderarione

ad idealem alnoremque effectu difficiilimum reperimus, iic etiam, hujus aevi homincs, formis et fymbolis dediti externis et fplendidis, quibus libere indulgeret Phanraiia,

non niii moleilo labore veritatis et juftitiae nudam

enu-cleatamque concipere quiverunt notionem, et βασιλειχΐ

ra Qea rationalem et moralem animo complecti finem g). Cum igitur Chriilianismus, jam inde ε primo ortu , oppo-fitum i'efe praebuisfet Judaisnno, totamque ejusdem forma¬ lem exiiilentiam argumentis adgresfus esfet gravisfimis,

e re ipfa fequitur, fieri haud alirer potuisfe, quam ut Ju¬

daismus fefe in vicem oppoiitum conilitueret Chriftianis-moz).Quodautem magis mirandum putamus, quodque magis

demonftrat, quam fegnes iinr enimi mortalium ed Divina capienda, exemplum eil jefu Chriili Difcipulorum , qui,

interiori et farniiiariori Ejus dtfciplι nee admisii, tcfies

fu-erunt factorum illius mirabilium oculati; vix tarnen capere

valuerunt, quantum inrercederet discriminis inrer Religi¬

onen!, Patribus Pub fpe melioris datam, et Religionen!

a DwOimmediate patefactam, fide et juilitia concipiendam

et muniendam. Hinc pluriini Difcipulorum diu anxie

o-pinionibus adhterebant vereribus Judatorum; ilupente

a-nimo Jelum everiionem «nnunciare audiverunr Templi

cultusque antiqui er urbisj Lance periodum pereuntis

Ju-daismi, non nifi periodum esfe posfe pereuntis rerum u»

niverfitatis Tibi perfvadentes. Hinc victoriam Religionis

a Jefu enunciatae, victoriam esfe crediderunt reilituti

Mo-faisrni; regnum coeleile et ideale a Jefu fundandum,

re-gnum ^OfCfr. Joh.'*XVIU: 36» MarheineckeLibr. cit. p· 79 (§. 7·) Re

t 'wette p. 197.

(7)

gnnm

terreftre

et reale fore fimul

aurnmäntes

(Act. I: 6.)

De prima in hoe regno fede älteresnres (Matth. XX: 203 Marc. X: 41; Luc. XXII: 24L figna ejusdem initii

expe-tentes (Macih. XX! V: 3) videmus, omnesque mire folli· citos evitare cafus (Matth. XVI: 22J, qui ipem hujus

re-gni potiundi minus eertam efficere po tüisfeηt. Amisfå igitur fiduciå (Luc. XXIV; 2ι), depresfis anim is Magi-ftrurn morre iubiatum refciveruntj refufcitatum deindc

es-fe vix crediderunt (Luc. XXiV: 11, 21, 41; Job. XX. 25); exdincta videbatur ßdes Jeiu habits; defperata res

Chri-ltianismi; anxii e confpecru hominum recesferunt (Joh.

XX: 14J, dubii et incerti, quid amplius facerent aut o·

mitterenr.

Ambigenribus autem et vacillantibus animis pro gra¬ tis fua fempiterna fubvenir Dcus; fpem erexit depres-fsro et priitinam reilituit fiduciam, novis auetam

incita-menris (Acr. il: 1 iqq). Quanti autem esfet momenti umverfalem Chri.ilianismi fpargere genium, teilantur Pro¬ videntia: divinee mirabilia facta, primo ineunte tempore Reiigionis propaganda?. Forte emm non erat fperandum,

ut mens humana, üne admonitione divinitus data, um-quam vel faltim tam cito hancce ideam concipere

potu-isfet, quatecus nihil difficilius, nihil moleftius, quam cru-dele tollere odium, quo veteris sevi populi alter alterum perfequebantut a), Quamquam enim Difcipulus Chrifli

'laScctorotros (Gal. Ii: 7, g), divino admonitus egotpetτι (Act. Χ: ιο fqq.) nihil esfe immundum, quod Deus mun-dum declarasfer» et ipfe, hac ducrus perfvaiione, Ethnicos

in coetum fufeeperat Chriftianorum (Act. X: 47); tarnen

eumdem

λ) Cfr. Bretschneinder Libr.cit. Th. I. p, 113.Not. 6),

(8)

eumdem, paulo pofl:,'videmus^vereri opimoni

a'clhajrefs-rem, animo dubio et anxio, prsefentibus Judaeis, et con·· ivetudinem cum Ethnicis evitare, et alios Chrifti cuirores,

fuo exemplo, ad ύποκξίσιν .perducere (Gal. Ii: 13. fqq).

Si quidem causfam hujus agendi rationis in ipio chara·

ctere Petri haud temeie quacramuSj quippe qui

inconiUn-tiå iimul . vehementiå esigr-infignis;

non ramen rantu.m demus huic animi indoh, ur non aluus efiam, in jpfo

il-lius cogirancli modo, rarionem prsedpuam larere creda¬

mus. Eådem fere capri fuisfe/Videmur lenrenria ce-teri

Oi-icipuli£?). Non pocuerunrquidem non Uerari deg' ana Ethnicis a Üeo concesfa; attamen M-ofaismum cum Chnihanisrro

jungendum cenfuerunr, quatenus vix coniouum i11 is. vi

-debatur (Act. X: 45; XI.1, 2). Ethnicos, verå Dei unius

cognitione dediroros, fidem fuscipere. posfe Chrsitianarn,

niii antea fpem fuscepssfent Judaicana (Gal. V: 1, .2;

Act. XV: i.), et hac ipe dueti veram Dei iummi et

optimi Ejusque promisfionum iibi adquifivisfent

notio-nem. Non tamen ii fumus, qui hane fententiam

ii-lis vitio vertamus, ied excufandos potius cenfemus, qua¬

tenus fuis dueti argumentis» uiwm veram ad

Chriftianis-mum viamJudaismum pandere riibi certo perfuaferant c).

Sed Paulum ecce zelum ipirantem (Act. ΪΧ: 1)

ra-diis divini luminis circumiufum! »Vocem ex nube audi

fonantem! Veritaris coeleftis mirare victoriam! Ultima.vi¬

ce loquitur Jefus fermone humano, novum Apoftolum

ad-pellans bborisque campum adfignans: οτισκευος sxÅoyrj? μ,οι

iHV éros T8 ßxsr.ctaOCi Τύ,ονομχ μ8 ενώπιον&νων (dAct. IX; 15J.

b) Cfr. Eichhorn Biblioth. d. Bibl. Litt. Ρ. V. p. 61 et P. VI. f.

i©34 fqq.

c9) Vid. Eichhorn Libr. «it. Ρ. VI.

(9)

Qiism in fermonibus et parsbolis Jefu jamjam

per-fpexißiiis, Univerialismi lclea, a Difcipulis vix fatis

inrel-lecta, cum Particularismo Judaieo ambiguo discriminc

gemulans, in animo Pauli, divino tacti admonitu, clara nunc oritur luee; et iic revelationi Divinae, per tot

discri-mina temporum progrtsfee,. σφξο>.γι3α iropresfam vide¬ mus d). Qui miyam hane Pauli

Apotfoli ad Religioner»

Chriftianam converfionem ex rationibus psychologicis er

vulgaribus narurae efFectibus explicatam voluerunr/), vix

ejusdem, in totius rem Chriftianismi, perfpectam

habue-runt efficaciam, quae immediatam E>ei

curam, fumrro Nu·

mine nec indigrram nec fupervacanesm omnino

reddidirg).

Noh fufficiunt quidem argumenta, quibus illi

probare ßuduerunt, doctrinam h), qua antecesiit Paulus ceteris ApoftoliSp et ingenium i), quo ad perfeaam enitebatur re-rum

rf) Ohne Paulus, den Apofiel der Heiden, wäre das Cbriftenthum

Wahrfcheinli ch ein auf Palaeftina und Syrien eingefchrånkter Par· ticularismus geblieber. Durch feine Bemühungen vornehmlich er¬

hielt es den K<um des(Jniverfalismus, der fich nachher zumStaunen

der ganzen Welt, in grofster Schnelligkeit zu Stamm und Biüthe

[ entwickelte. Augusti Dogmengefchichte. Leipzig jgu. p, lyv

Marheinecre Libr. cit. p. 6%, 69.

/) Vid. Eichhorns Allg. Bibl. cV Bibl. Litt. P. Vi. ρ. 1 fqq,

g) Cfr. Celeberr. odmaxni Libr. cit I. B., a Häft. p. 360 fqq. 1 h) Freylich war es eine Uebertreibung, wenn man dem Paulus eine grosfe Belefenheit in griechifchen Schriften, und überhaupt grie-ehifche Gelehrfamkeit zufchrieb, allein in jüdifcher GelehrLmkeit

war er fehr gut erfahren. W. Münschhr Handbuch der

ChriftH-chen Dogmengefchichte. Marburg 1797. Erft. B. p.86.

\i) Tn dem ganzen Gang feiner Gedankenwird ein Phiiofophi&feei

(10)

rntåmmummåmmtMmmmmmmiΜ

44 =

rum divinarum cognitionem, ideam univerf?i1i9

Religio-nis menti illius fuggercre potuisie, cum ipfe confesius

fit, neminem Apoftolorum ira adbieiisfe ςοι%ειας ΓΪ«rp nec

ullum Pharifaeismo ita fuisfe dedirum (Gal. I. 13; Act. XXII: 3. XXIII: 6). His rite perpenfis, nos equidem a-gnofcimus, argumentum pro verirate et divina origtne ReligionisChrifiiance vix affcrri posfe efiFicacius,quam quod

ex mira hacce Apoltoli etfubita converfione ducitur k). A primo inde die, quo lumen iterum adfpexir, er, apertooculo interno et iimul externo, nova animi mtellexrt

fenfa et novam mundi, per Chnftianismum mutandam

inente praeftgivit faciem, vocationem fecurus eft divinam;

utpote ΆποςοΚος των ε$νων (Rom. XI: 135 Gal. 11:7; I Tim. II;7;ΠTim. 1:11 ); omnes ferepartesimpeiiiRomani permi-gravit/),Judseos adpellanset argumentis movens,GennIesad

cultumτχάγνωςα©en (Act, XVII: 23)invitans·, jura culrorum Chrifti verorum et contra Judaeorum minas et Echnico.rum

periecuriones, ipfe illos antea perfecutus defendens m); et

parvi faciens dignitatem etcommoda Λα τ ο υπεξεχον τηε yvcu-σεως

Vid. quae dortisfime de hac re disfcruit Bretschnbider in Libr. cit. Ρ. 1. 134—148.

/) Vid. Celeberr. Ödmanni Libr. cit. Γ. B. 1 HJft. p. r fqq.

wi)Cfr. Marheineckb Libr. cit p-97C§ 4·)· Diefer

ausferordentli-che Mann ift vorzüglich als derSchopferdes Apoftolifchen Chriften-thums zu betrachten, und die dogmatifche Form,in die er decGeift

3efu fafste and die dem Streben nach Wahrheit so mächtigen

Vorfchab, hingegen, dem lebendigen Glauben und Gefühl keinen

Eintrag that, wardasficherfte Mittel der Einführung des

Chriften-thums in die Welt und der Erhaltung desfelben. De Wette

(11)

(reoοε- τχ Χςιςα Ίησχ ^Philip. III: 8N vincula perpesfus eft et

labores, et fidem denium a Cbrißo datam, moite, iicut er Ipfe, coniignavit, gloriofä. n)

Hereditatem reliquirChr'iftianis finctam et perennem.

Scripta, qujs nomine lilius lnfignia, per rerrarum orbem

fpirgunrur et leguntur, universalem o) Dei grstiam annun-nant. Monumenta aeterna divini coniilii de falute mundi per fpcula manent, 'Ialaiols μεν σκανόαλον, Έλλησι όε μο^ια

(I Cor. ϊ: 23;; red veris Chriffr cultoribus, omni

fapien-riå humana potiora, gloriam Dei et gratiam ad finem prac-dicant dierum.

Loetenrur cceli et exfultet terra (Ef. XI IX: 13)! Lux

divina toturn illuminat orbem, και τα i&vr, των σχζωμενων sv τωφωτι αυτής7τεςιπατγ\78σι και01 βασιλείς της yy]s φεξ8σιτψ

$ο£αν και τψ τιμψ αυτών εις άυτψ (''Αρ. XXi: 24J; ότι τα

ττξωτα azvjh&ov —« Ίό& καινα παντα (Αρ. XX: 6JI

«) Cfr. Celeberr. Ödmanni Libr. cit. et Part» clt. p. gr» 0) Der Hmptpunct, wohin die tnehrften feiner (Pauli) Breifeabzwac¬

ken, ift, dafs Gott nicht blofs Gott der Juden fondern auch der Beiden fey, dafs der Chrift frey fey

von den drü· kenden Fesfeln der Mofaifchen Gefetze, dafs aber diefe Fieiheitnubt eine

Auflo-fung der tnoralifchen Gebote mit ficti führe — W. Münscher.

Libr, cit. I. Th, p. §7.

(12)

References

Related documents

As an example, for scenario A, the maximum base-to-ambient thermal resistance of the heatsink made of inhomogeneous Stenal Rheo1 alloy was for some hot spot distributions 1.7%

87« Hsec vero de Esfenis fententia omni fagacitatis nifu apud Stand in: Gefchickte der Sittenlehre ffefu 1 Th.

gando arguinentis uti ex Hiftoria dogmatum collectis, quam pluritnum Theologi, optime etiam dialectici, re- ferre, nobis concedatur, oportet x), Si vero veterum inver.ta, quibus

The NICE guidelines recommend cognitive behavioural therapy (CBT) for body dysmorphic disorder but most affected people do not have access to this treatment Internet based CBT is

Utöver sambanden ovan pekar resultatet av denna studie på att det inte finns något som stärker att sambandet mellan hög grad av samarbete och kommunikation (H7) samt

Det justerade prisfallet för OMXS30 var statistiskt insignifikant medan Small Cap uppvisade ett relativt kursfall på 69,3% vilket innebär att ex-dagseffekten var större för de

The Parallel Random Access Machine (PRAM) model was proposed by Fortune and Wyllie 34] as a simple extension of the Random Access Machine (RAM) model used in the design and analysis

In order to evaluate sorting of tasks in the offspring groups of the delayed task’s group for the rescaling heuristic, we compared for each combination of machine size, task set