/ rK^. /
irnVa mrv ova
DISSERTATIO PHILOEOGICA' De
REGINA
COELl,
(Viam
«ddprobantr AfmphfJ. Ord\ Philofi
In Reg, Acad. UpfaL Sub Moderamine Max.Rever.ac Celeberrimi viri,
Dn. OLAVI
S Theol. Djft. & L L. O Q. Prof.
Reg.& Ord.ur & Paft & Prapp. in H-yje, Public<s bonorum cenjurdt modeße
Juhmittit PETRUS
Smolandus.
In Audfc. Gull:. Maj d. xxiv. Mart.
Anno MDECKXVIL Horis ante wendiern fuTititv
hbsalle , juuns weriveiuan,s.,
Generofo ac Nobilußmo
DOMINO,
Dn. CAROLO j
\FATTRANG,
Regii dicafterii, quod Holmi« eil, t
ADSESSORI j
Gravifiimo,
MJECENATI OPT1MO.
Sldmodum Reverendo ac j
MAG. PETROl
Ecclefiartfm quse in ^örébet*ga/ i
guntur, PASTORI, & adjacentis ] Evergeta & Pro ?
Quidquid. Splendoris.
M^cenas. Et Patroni. Optimi, Juvenilibus. Hifce, Chartis,
Deiit.
Patiamini.
Ut. De. Veßra. Luce. Mutuentur.
Rogo. Obfecroque. Humillime.
Eas.
WBJL1SS: ADMOD. REFER. i
Obicrvantiffimu* Cl PETRUS Si
Admod. Rever. ae Pmclansßmo
VIRO,
I
Mag- PET RO
8 ä SK 91/
"i Utriusque Ecclefias Arbogenfium
ANTISTITI adcuratiffimo, &ad- jacentis Diftri&us PR/EPOS.
Laudatiflimo,
PROMOTORI OPTIMO.
G Prmolarisßmo F1RO,
I LINDSTORPHIO,
/ gemnfjult & ©olberga Deo colli-
s Diftri&us PR/EPOS.vigilantiflima»
ö motori certijfimo.
Vobis. Mascenas. Et. Patron!.
In. Grati. Animi. Pignus.
Ac.
Spem. Favoris. Ulterioris.
Cum. Devota.
Omnigenae. Profperitatis.
Adprecatione.
Submiffe. Offero. Et. Confecro.
* DOMINUM VESTRORUM
cultor
Plttrimum Revér. QarisßmJ
VIRO, j
MAG. ANDREJ
»ö?)&9taR-a3i/
PASTOR! in & 33fa0äf^
meritiflimo vigilantiflimo,
Nutritio Optima*
QUa
MeuteQnalefoles fronte,
nuncoffertmeaintueareqtt*fi
Mufaclonum,Jedgrata Tibi dedieatum,
Vir Reverende\
Qu<eß des annos, Trias almamultoS\
Des feneäutem ßmul ac (ecundes.
Nee diem vit#properet ben'tgmm £
Ciaudere numen/ g P
Plur. Rcvcr. Nom. Tui J
ff
C devottit cnitor ^
PET. StpSSBSUafc d
m ti) G
♦ + f f f ^ * «I« * * * «£
E ^S^Oi <OtO.******#****#v^V^v^v^v^Vs?»«^
ip *W^W^HpV^Vlf <^> *
lu
Mk
ris
A *; a
PROOEMIUM.
Uanta fit depra-
vatas mentis hu*
mana? perverfitas, exemplum in po- pulo Judaicoextat
evidenüiflimum^*
Fuit enim illa gensAbraham! pro- genie orta, quam Deus O. M. in_j
peculium proprium ele&am, in-
jjj numeris beneficiis ornavit. Nam quia ipfe hujus gentis fummuses- fet monarcha, leges etiarn tam fa-
eras j quam civiles ei fenciverat*
unde omnia,xqua? Deo inprimis
™ deberentur, colligere poffent* In
A ea
i ° ( W»-
ea gente tabernaculum fuum, un- r de non femel Judaeos allocutus ett, fi
habuit: in bello antefignanus, in e,
toga cuftos ac prote&or, inque.* c\
itinere dux & comes fuit fidiffi» d
mus. Omnia quae ad vitam fuften- g tandam neceflaria erant, eidem.,# q
fubminiftravit uberrime, atque e- S
am tandem in terram promiftam, ri
!a&e melleque fluentem* introdu- v xit. Potuit itaque hxc gens , ac ft
debuicjure meritoque populus Dei t
adpellari. Verum, proh dolor ! C
horum omnium immemores Ju- fe daei, variis peccatis ac fceleribus n
gravifiimis fe obftringendo, non å
modo ad iram Deum commove- n
runt, fed in potterum etiam omni n divino auxilio fe reddidere indi- li gnos. Inter reliqua eorum vitia, u
omnium facile maximum fuit hor- jt
renda illa idololatria, quae inten* lo
Ifraélitas patronos invenerat_j n multos propenfiflimosque. De reliqiiit enim Ifraél Deum fafio-
rem c]
•m ) a ( *
i- remJuum, & recejfit ä Deo falutari
t? fuö. Provocavermit eum in ditt ali-
n enis, & in abominationibus ad ira~
-* amdiam concitarunt: Imtnolaverunt i% d&morins,ér non Deo, diis, i-
L- gnorabant: novi recentesquefuerunt,
quos non coluevunt patres eorum a)*
!• Scillcet omnem cultum ac hono-
I, rem, quem Deo rotius hujus uni-
i- verfi Optimo M. deberent, idolis
c fuis tribuerunt, utpoce Baali, Afta-
:i roth b), Molecho c) 8c reliquis.
! Quod iplum inträ cordis latibula-»
i- fervaffe non fuit illis fatis, quin.
s majorem in Dei, eörumque qui
a å Deo mifli erant, contumeliam,
> malitiam fuam apertocönfiteri öre, ii non erubefcerent. Quod inter re-
- liquos Prcphetas Jeremias exper-
, tus eft, hocce å gente peflima re-
jedus refpon(o : Sermonem quem
j iocutus es ad nos in nomine Domini,
j non audiemusex te: Sedfacientes fa-
e A 2 ciemus
a) Deut.^2:15,16. b) Jud* 2; 11.
9 0 i Reg. 11: 5,7.
4 4M ) o c Hl-
ciemus omne verbim, quod egreditur
de ore noftro, facrificemus rD^D1?
DWl REGINA? COELl d). De
quo Judceorum idolo, divina afFul-
gente gratia, imprsefentiarum age-
re conftirui. Quod dum facio, Tuum, B. L. favorem imploro, ut
hunc qualemcunque Iaborem roe*
um, in meliorem interpreterispar*
tern, innoxiosque conatus folita
humanitate profequaris»
5- 1.
Ut rationem habeamus vocunii quas in titulo exercitii noftri po-
iuimus, ha?c quidem differtatio
ante omniarequirerevidetur. Al;
teram tarnen, qua ccelum denotari
fciunt omnes vel leviterHebraifmo tinéh, flcco pede prasterire licebit.
De priori igitur voce ro^D <\ux'
dam in anteceflum dicenda. Hane deducuntalii aradire inuf."]***? ope•
ratusefit atque opus explicant, de-
ficien'
16y 17.
) 0 ( 9
"f ficiente k. Alii ab graäienäo;
^ alii rurfus å "]b>a regnavit, & per ,e reginam illud exponunt, quam nos fententiam , cea verofimillimam,
e"
& tuciflimam fequimur» Largi-
°' mur equidem illls, qui vocem nrfra
opus, laborcm vel arttficium, noru*
e* vero reginam fignificare, & lite-
!r' ram k elilam, contendunt > rd
lta roaba eam fignificationem in fa-
cris obtinere, ut loca evincunt-*
quam plurima; fed tum, ut con- cordantia? Hebraicae fatis (uperque
1 comprobant, & B. Hulfeman. h. 1.
V obfervat, litera k non eliditur. Et quandoquidem in fignificatione
->
operis ro^D cum a in medio, oc-
currat plus quam quadragies, quis
*! fibi perfuadeat in Jeremia folo, ex
51] una eademque voce, quinquies Ii»
[X' teram illam excidilfe? Sed dicat
^?' quispiam, fi per reginam expo-
nendum eflet, fcriptum potius
'
fuifTet , malcat , cum inter o-
' mnia, quas ad regulam illam per-
A 3 tinent,
6 4M J o r Hh'
tmeht, nulluni fit, quod utroque modq ftaturri formet regiminis,
Sed quanta hifce telisvisfit, faci-
le inonftravero. Sitmalcah ablolu-
ta vox, quas in regimine pofita,
formetur per ?^to,quemadmodß exempiis conftat; num inde infer-
re liceat, nullam aliam, praeter hane, formam efTe agnofcendam?
Contrarium certe nos plurima do¬
centexempla: qualia rhmu rbvnti
& D> fQ^öQ» a Ad defe&um,
itaque abfentis cujusdam liter«,
nulla urgente neceflitate, cur de«
bearnus recurrere, non liquet«.,
Nec obftat quod in libris , quos adhuc refiduos reliquitinjuriatern*
porum, forma abfoluta non oc«
currat; quot enim exempla tam in
verbis quam in nominibus dantur,
nbl vel thema ipfum, vel nomen
extra ftaturfi (uffixionis vel con-
ftrufiromsnon ampliusreperiattir?
Nontarnen,(ecundum communem
Philoiogorum confenfum,- opera«»
4M ) o ( S«- 7 jue infeliciter collocatur, (i ad regula-
1iSt rum & analogiam du&um ea qua>
ej. rantur. Sed ut bene in ftatu con-
lu, ftru&o å diciturmyn
a, & niy rOK^D^) cur non, racione
dQ prorfuseadem, å > ffDtÖH rd?D
iX' in regimine ponatur, non video#
£ §• «•
ja] Hinc tarnen natae fuht plures
& diverfae de verborum illoruriL*
^ own ro^D interpretatione fen-
x tentiae, tam Rabbinorum quanu»
\Ql aliorum, quid nempe per Reginam
cceli veniatintelligendum. NamA-
Q3 barbanel de fieüis in genere acce-
pit, cujus verba haec funt Latiné
IC. translata: Putant interpretes rota
in OWn de omnibus ßellis ufurpari,
r cum illa Det opißeium fint, &*Uteram
n' # äeficere in own nÄD h). Sunt
L. éc alii qui per militiam cceli,vel per
? copias ccelefles explicent. Forfterus
l r A 4 i»
f) Exod. 22:7. g) Lev. ty 48.
*
h) adcap, 44. Jet\ fol. 143.
5 ) o ( s-Gl¬
in fuo Iexico i) exiftimat minifte- t rium illud fupernum cceli, quod ■ in haec inferiora exercet, fignifi- ; cari, vocabulum rc^D ab "j^n de« %
ducendo. Et quia (uperftitione quct< i
dam, inquit, Jud<et imbuti putarunt, t
ä Deo aflra ordinata ejje, ut afhoim t 6 laboresgubermrent, fatfum eft, ut t
facrificta mflituerent, qulbusfibipro- ;
/>///0 redderent, fortunarentur a* \
fliones ipforum. Jntelligunt alii, \
indidem deducendo, planeras, feu j
ftelJas errantes, quae tamen deri- <
yatio paucos invenit patronos. i Praeter jam citatos interpretantur quidam cwrr ro^D vel indefinite
per(iellam quandam magnam, ut Va- tablus k) & R. Salomon å radice dedu&o vocabulo, dum ita fcribit: ron reta pp rn b>ru 3313
n3*?D ]wb i. e. ftellam magnam vo-
cabantReginam cwli, ex fignificatme Regina l). Vel definite per lumma-
re illud magnum, folem, quae fen-
, ; \ . ■ tentia
i) pag.196. k) Jer.y. 1)adeund. L
) o ( 9
ie. tentia eft Kimchi m) DMEHfcD ter»
od iDfrD iwdi *f?D w\wd nzbti?
fi* m>y
*f?D wnv owa im thj aap
le« wm D^n« i. e« exponunt qui-
ta- dam nzbzb ex rad. iVd> ut fenfus
vty ejusfit, q. d. flella magna in coelo,
us qua quafi regnat Juperrehquasfiellast
ut qua eft fiol. Et Sal. ben Melech n)
'o- rota tgHtf DDH DVtöD W a- Mim pwnw "?ru aaia*? idv? nyn
ii» VDZ'n i. e. explicant quidam illudex
eu fignificatione imperii, ut mem [tt ra-
'i- tticale; q. d. flella magna in ccelo, &
>s. illa eft fil.
ur 5. III,
ite
a- Reli&is his & aliis, cujuscun-
ce que demum fint generis, opihio-
ta bus, eorum fententia videturcom-
modiflima, qui per Reginam cceli
0- Lunam intelligunt» Licet non dif-
ne fitear, foli a?que ac Lunae cultum
a- divinum pr^ftitifTe Judaeos, heic
1- A 5 ta-
ia m) adJer.44: ig. nj ^ L pag.222. col. i, adeund\ L.
,o 4M > o r w*-
tamen Lutiam inprimis refpexifls <
eos , illamque DWH rD/D Tive. i
Degmarn cceli appellafTe, tam ana 1 logia textus, quam aliorum pro ]
bata? fidei virorum teftimonia e <
vincunt. Laudacus Abarbanel,ad , du&isaliorum de ftellis in geners ■
fententiis, 6c inter fe collatis, ta ( le fert judicium: Et ego diu anti \
fevitentiam tibi meam aperui , quoi <
Baal, quem coluerunt, inßar Jolisfu
erit, vocatusque fit quia re
gnet infilios imquitatis, (Job.41:25.)
<& mwtt quam colebant, erat inflai
hund?,,ficque etiam vocabatur Refin
cceli. Quemadmodum JcripturaJolen
cognomine Regis defignat, fic appelk
hunam nomine rS qwh rcte. $
ut fol vocatur quia in refpeät
ad Lunam(itinftar mariti, qui defin Jplendore ac decore, uxori fint com- municet, (teetiamLuna appellaturno¬
mine PTOtf> qttod nomen eß fcemini-
ni generis, quafi illafit jcemina(olis,
& Mitts defiderio teneatur &)% In*
ter
0) ad Jer. I. tit.
4M ; O ( m*" II :ift ter recentiores huic fententia? ad-
^e. ftipulatur, Dietericus/?), qui ar-
na bitratur, nulli melius convenire
TO1 nomen Reginx , quam Lunx,
i e quia quemadmodum fol fit ^73
ad Dominus, ita Luna rfcjD Domina,
ers unde Grxcis ßfaztg & ßzähng di*
ta öa; 5c paulo poft, appellatione_»
r»/i ro7D Lunam indicari vix
'f/en dubitandum cenfet; cui praeteo fu1 Pfeifferum in dubiis vexatis q) alii
n plures accedunt.*
«5-1ü §• IV.
■'m CaufTa impiiffimi hujus cul-
len tus, Diabolo debetur, qui per- 'Uai ferre non potuit, ut homo terrx
B filius, (e, qui origine efTet nobi-
?cli lior, de cceleßi arce deje&o, ad
fot fubii#
m p) in antiq. Bihlp. 6q)p.m.
no' 746. * UtpoteSeld.de Dis Syrisp.
inu 245, Voff. de idol, I.2. c.ti, cum qia- ilii) bus conferflflctcet,Cornel dLapki. M
In- Jer.7: 17. item Olympiod. in com. aå
ter Jerenn
i* -IM) o CS«-"
fublimem illam ac a=ternam eve-
heretur gloriam are# dignitatem,
Nihil igitur intermifit opera*, ui
etiam homo, majora iis, qua? ac-
cepifTet, adfeöando, fimiliter fe ilhs -excluderet pra?rogativis, quas
poflideret. Inchoato triftiflimo hoc negotio in protoplaftis, nej fic quidem contentus quievit ma-
lignus ille fpiritus. Quoniam fu¬
turum aliquando vidit, ut homo,
quem paradifo terreftri expulfum gaudebat, in cceleftem, unde ille
irreparabili ceciderat caiu, glori-
ofe recipiatur evehaturque, de in>
imico aeternum triumphaturus. Id
ne fiat, quamdiu homines lucis fruuntur ufura, non celTat ipfe
follicitare omnes, pro fua quem' que indole, ad omne peccati ge¬
nus; imprirnis autem iaborat, ut
creaturam colant pro Deo, non
fine horrenda divini numinis in¬
juria. Nec omnino iucceflu ca-
uitfrausdiabolica in judeeis. Nam
licet
4M ) o ( tVh n
r licet Deus, ne pereat quisquam_»
Ve' hominum, neminem eorum fine m!U antidoto reliquerit , contra hoc
infanae fapientiap virus; fuerunt 3r'É tamen quidam , qui fatana? blan-
ditiis aures prasbendo, å creatore
3aS O. M. defeäione fa&a, qua; ad
110^ ejus pertinerent cognitionem, tra- diderint oblivioni. Unde mente
p3' magis magisque occcecata; fupre-
mum totius univerfi Dominum.*
'0| åutSvlat <p£g ctTrpåpflov non amplius l? cognofcebant; fed in numina fibi
. adfciverunt corpora cceleftia, eo- rumque imperium, non fine reli- '?! gione fufpexerunt maxima. Quze
inter & Lunam reputarunt ftultis-
"j,5e fimi mortalium, in cujus venera-
tionem, eodem inftigante daemo*
w ne etiam Hebraei, maxime fuere
e"
prociives, occafione fumta, cum
ex fplendore & magnitudine luna?,
311 tum neomeniis, vel maxime, do-
n' ipinio & influxu in ha?c inferiora,
a* unde vim iilius divinam collige«
" '
bänt}'
*4 ; o c ^
bant, tanquam qu^ & fuis culto- ^ ribus, ut ipfi fatentur Judad apud ® Jeremiam s) benefacere & negli- 11
•gentes fui poftet ulcifci. F
5- V. 1«
Ob hane fuam vim, quam in n
terras exercet Luna, varia pro di- f]
verfitate obje&orum locorumque, I
fortita eft nomina. * Horum anti* p
quiflimum exiftimatur fuifle Gady t feu fortuna, cujus etiam in facra n
pagina veftigia qu^runt nonnulli, 11
Nempe in illo; Peperit Zilpah an* r
ciUa Le<eipfiJacobo filium, & ait Lea u
•7JQ Hagcid, &* voeavit nomen ejus fi
Gad t). Ubi quidam Hebrasorum f(
fortunarn bonam vel fidus bonum n
intelligunt* Leamque locutam vo- <1 lunt, quafi partui bene ominare- r<
tur; ac fi diceret: *7.3 i. e. V0- e nit Gad, quemadrnodum illud re- R folvunt Rabbini. GrasciS eft njyft
• five
s) Cäp.44:17, ig. * Vid. k Trof. '■
MagnusCelfiuscomp hcclp,ji, t)Gen, *-
50I iL
•m ) o (§■<&*• iy
o: five KAgpo* T?jfe rJP6?s i. e. fortu»
3d iict) five jors fortun£. Quo nomi-
li. ne, numen aliquod fi£titium, quod
partui adeffet, illumque procura-
ret & profperum redderet, intel-
lexiffe, ex gentilitatis confvetudi-
iti neLeam, vere ne an fecus non di-
Ii- fputo, ftatuuntnonpauci. Etcum"
Lunam non tantum cauflam efle"
i. putarintPhyfici, curres generen*"
tur & corrumpantur; led etiam"
a nafcentibus vim quandam impri-"
j# mere, pro cujus diverfitate, va-"
t* riet hommurn temperametitura-.
a unde & eorum mores fint diver-"
s fi, & pro moribus varient etiam"
n fortunie, tefte Voflio«): proinde
a non mirum eft illos, nulli melius
. quam Lunae hoc nomen compete-
- re, exiftimafle. In hac fententia
. eft Vetrius Valens Antiochenus,
.. qui, citante Seldeno x) in antho-
j logiis luis capite 7repl %pévw diatpé-
3 csag
; «) de Idol Gent- l 2, £,43, x) de
; Disfyr. Synt, 1. c. i.
i* 4M ) o (*«•
wag dito xtyjpa rrjg rvy/jg ^ Mim
vog, ita fcribit: KÅyjpoi tyjg Tuyrp ti) Tü Mipovog crriuaivxtrrj yjåim req crsXtfvYjr KocrpuxSg yöcp fj ffeXtjvy) tii-
y/j vndpyacoc ndi crduct xäi 7rvsvua
nspiysiog Scrot, fc) v?jv ctitoppoiav si[
7){JLUg TTSpiTTÜtrct, TO OfJLÖLOV ältOTSXft
XUpLCt %<JOt TS XCiS* tfpidg adpiOtTÖU
„Et Salmafius: KÅyjpogruy% Lutiä
„eft locus, utxXtjpogMipiovog eft lo«
,,cus Solis. Unde & locum förfu¬
las Ptolomasus erstojvicotåv upMw
„7T0V adpellat. Sol igitur eft das-
„mon, ut Luna fortuna* Ac pau-
„lo pöft: Tvyyj llmpliciterLuna eft,
„& xÅYjpog Tvyyjg f rtunas f. Lunaé,
„locusy). Nec diftentitJ. G. Vos- fius, vir hiftoria? & antiquitatis o*
mnis tam facras quam profanas fci*
entiflimus.1 Fortuna creditur ejjefp
derum dijpofitio, tumpr&cipue Luna•
rispoteflas. Ac deinde: Fortuna eil
tther&particulatim Luna z). Syris,
item,
y) Diatr. deannis Clim, p, 125.é>
128. zyLoc.cit.
ö ($&• i?
item, ut & Phoenicibus ac Sido-
yYjt) niis diéla efl: Aftarte, HebrasiS
g% Afchtoret, vel. Afchtaroth, quse ti£ Graecis interpretibus eft d^dpry]^
;wa cujus crebra fit mentio in facrte»
^ In primis 1 Reg. XXIII, 19. ubi
tå Salomo andern dicitur sedificafle-»
-ok mwy1? Afchtoret, Sidoniorum Ido-
n2£ lo, ubi LXX habent äeccpTY), atque
]0. alibi a). Alii licet hoc de'nomine
t;U. alia lentiant, in hactarnen deLu-
■m na ceu tutiffima ac veriiimillimä
x. acquiefcimus fententia* Ut enim
IU. nomine Baal f. Baalim folem ve*
»ft( nerati funt Judxi, quemadmodum
lXj in antecedentibus di&um; ita no-
3S. mine Afchtaroth Lunam coluifle,
0, haud dubitandum cenfeo«
t $• vi.
,2a, Eandem fub numine Vetterte, j ^yri quoque,itemqueAfiyrii & Ba-
.|Sj bylonii, divino affecerunt honore,
nl) unde Venus Sjra vel Syriaca eft
B appel-
(i) Jud. 2:13.
i*
^ 4M) o
appellata. Sacra ipfi fo'Iemnla va»
rie faciebant, proque ritUum di-
verfitare aut viriles aut muliebres veftes induebant, quippe numeti malculinum &;j fbeminjtlum pura- batur. Qrod ipfumrefpexifle (uTi¬
nnum L giferum, cum veftimen*
torum commutationem vetaret;
Deut. 22: 5. R. Mofes Ben Mai«
mon apudSeldenum b)\ exiftimat,
„utpote, non quafi fimulatio fexus
?,tam prohiberetur, quam idolo-
5Jrum cultus,& ipfa Veneris& ma*
„fculinae & fcemininas facra. Pen*
Venerem hane nonintelligitur Bel¬
la, quas in confinio foiis eft, il- lumque comitatur, quam nos vul*
go Venerem dicimus; fed qu# in
humorem omnem imperium éxer-
cet, nempe Luna. Hinc Dea, ut Plutarchus indicat, quae humidis
<3t generationi pra?eft; refpondettf AfTyriorum Mylitt<e i, e. Generfr trici, quod å jrfcio hoc eft natié
tm
b) L.c,cap-4, Synt.2»p.m*
) o (
tas, frogentes > genitura, ut arbi-
tratur Voffius r) originem habet,"
es Gra?corum itern Ilethyia?, partus
etI praefidi; Romanorum Junoni Lu-
"a*
cinas, quam parturientes'invoca-
"H* runt: & Generali, h. e. genera-
n" tionis antiftita?, Qu.ae nomina Ho-
t * ratius in carmine hocce ieculari
al- tompleétitur;
af) Rite maturos aperire partits Lenis Ilethyia, tuere matresi Sive tuLucinaprobas vocari$ ,
Seit Genitalis.
^ Deam hane aliis etiarn fiib titulisj
pro virtute diveria, Romanos efTé N d' veneratos invenimus. Cum nimi- ü'' rum vis ejus llluminätrix in confi-
in deratiönem venitpr^cipue, voca-
*r' batnr Diana, qua? eadem eftac A-
rabum Halilatb, quod lunam na-
dis (centern hgnificat, Sc nodlilucam $
'M iinde LatinisLucina, ScJudasorüm
^1 Lilith > quod utrumqué ab unö
w fonte nW?> quod nox eft, manat*
B h. äuåo-
c) Lib. 2. c. 22. de Moh
i© ) O (
au<ftore Seldeno d) Juno quoque nunucpata eft, cum Ipe&aretun,
vis ejus calefa&rix , & generatrix,
Prout vijfua frugifera, frumentum
producit, Cererem apellant, ut&
matrem deorum; fedtum1mixtum eft numen , lunam comprehen-
dens ac terram. Quod indicat lo¬
cus ille Ovidii e)
^Ante Deum matrem cornu tibicen adunco
Cum camt, exigua quisftipis <era neget?
Seimus ab tmperio fieri nil tctle
DIAN/E.
JJndetarnenvivatvaticinatorhabeU Plura hac de re fi cupis,adeas lau-
datos au&ores Seldenum & Vos- fium t).
§. VII.
Incunabula hujus cultus, qui»
bus adlcribenda fint temporibus,
Jocis & au&oribus, parum ton- ftat,
d) L.c. c. 2. é) de Ponto L.i.El&
/) Loc.cit.
'•m ) o c i?
flat, cum fcriptorum in hoc nego¬
tio fententias fintdiverfiflimae. O*
mittimus eos, qui originem ultra
diluvium extehdere fataguntj.
Quanquam non infieiemur, homi-
nes etiam tunc temporis idolola¬
tria? veneno fuifle infeétos, quodi
ex di&oMofaico haut obicure col-
ligitur: ^Adfpiciens Deus terram,
& ecce corrupta erat; quia corru- perat omnis caro viam fitam Juper
terram g), h, e. Secundum Calo-
vium b) feedis libidinibus , non tan-
tum, fecl alns etiam peccatis ér im- primis idololatria; tarnen cum iftius
aevi idololatriaqualis fuerit, obfcu-
rum maxime fit, ad illos, qui de gentibus poft diluvium vetuftifli- mis,aliquid memoria? prodiderunt,
nos convertimus. Quos inter vi¬
deas alios initia malorum iftorum
iEgyptiis cribuentes, alios ad As- fyrjos illa refererentes, alios rur- fus ad Chaldceos & Babylonios.
B 5 Cas-
g) Gm*6:12. b) Bibi,lüuß.inb,l
ii 4$g ) o f £$•
Cseterum ad filicrs Noachi fi re-
grediamur , occurit minimus na¬
tu Cham, ejusque profapia, eo nomine haut imroerito fuipe<Aa_».
Derifor enim is fult, &, ut tra- dunt, artis magicasadmodum ftu^
diqfus. Un de , pace tarnen fecus fentientium, eorum nobis verifi-
inillima videtur fententia, qui na- tales idolomanias adicribunt Chal- dasis, (ive Aflyri is, quoniatn Afly-
ria in confinio erat Chaldceae, u-
bi Chami pofteros quosdam con- fedifle % (acra teftatur pagina i) ibique, ut; & in circumjacentibus
terris, diutius habitafle, gravifli-
morum evincitur hiftoriccrum te- flimpniis. Quo tempore hörni-
num accrefcentemultitudine, ido-
ipiarriam ccepifle exerceri, 6c prae-
cipue lunse cultum, cum corpo-
rum cccleftium maxirno traheren-
tur Audio mortaies, extra, dubita*
tionis aleam eft. Binc Paufanias, qitancé Sel deno k). Primi post
■ \ : ;- i „ v ' fp
i) Gen♦ lo. k), L c.
