eli.t SCHEDVIA

g. F. F. g. J.

SPECIMEN HISTORICUM

De

SCHEDVIA

W üiTliRGUTHIA

UKUM,

Antiqua S. Helenas iede,

CUJUS

PARTEM POSTERIOREM,

Confentiente AmpUJf. Facult. Philofoph, in llluflri

ad Salam

Lyc&o,

Sub Pr^esidio

viri /.1MFLISS1MI atque CELEBERRIMI}

mag. eli.t fron din,

Hift. Profess. Reg. & Ordin.

Pro fummis in Philofophia honoribus, Ad

publicum

examen

modefte def

ert

S:£ R:je M:tis Alumnus

Andreas H. Forssenius,

irESTERGOTHUS.

InAuditoi\Guft4Maj.ad diem2o Novembr,

ann. mdccxxxvi.

Horis ante meridiem confvetis.

VPS

ALIAS9 Literis Höjerianis,

S:/E R:^E M:tis

MAGNUS FIDE!

VIRO,

Reverendisfimo

Patri

ac

Domino,

DrPETRO

SCHYLLBEKG,

S. S.

Theologiae DOCTORI longe celeber-

rimot Inclytae Dioecefeos Skarenfis EPISCOPO, Ve- nerandi Confiftorii _PRjESIDI > Regii ibidem

Gymnafii Scholarumque EPHORO Longe Graviiiimo,

MiECENATI

SUMMO.

Ommune id

magnk effe fölet ingenils,

ut GT

obfequii deleElentuv

^{, nec} tam verum

oblata Clientum

fuorum

^{muneva me}

ti

an-

miravi, aufum &

^me

fuijfe pußllum hoc donumy

evga

numevofa

^,

quibm

me

omni

tempove cumu-

tejiatey tacite locutumm»

Non

equidem ignovor

adeo

iniopvm

eovum

afttmatov fumr

^ut

cxifitmem penjavi

^ea

pojfe

⁵

_aliquam

tarnen

avls mei

partem multa

Vobis debeam,

_quamque

fit in

egena

Gf

renda

_gvatta

ruoluntasv §lu&

^cum

pvacipua fit

S:/e R:ae M:tjs

MAGN£ FIDEI

VIRO,

Generofisfimo NobilUfimocL

Domino

_,

DGEORGIO

VINGEFLYCHT,

CUBICULARIO

maxime

inclyto *

M£CENATf

_MAXIMO.

gråtit

plerumque benefici,

una

mercede pietatis

pretio ⁹ _quam

animi candore _atque integritate

^,

tur.

Quod

cum

nofjem^ deßnite, Maecenates,

ex meo natum

ingenio

^,

Vobis ojferre, gratam

laßis beneßcia

^{, mentem ,} qua

fola in

mea

eflpo•

quam

fit

^tmpar

hoc Veftris meritit pr&mium>

^nec

ullo unquam mo

do

^> ne

dum tenui charta,

^com-

levatam

före putaviy ß publice profiterer,

quam

ßerih facultate

^,

diues ßf larga apud

^me

refe- eaujja

^, cur

hune cerebri mei

_proventum

Jacra-

tum

tum

Vobis 'voluerim,

tum

patria urbis amorid- ipjum d

me

quodammodo exigit, qua Vedris

Nominibus GT tutior 6f fplendidior in medium prodibit. Hute tucem apud Vos & prafidwm,

cum

obfiura ipß,

nec

mumta fatis fibt <videatury

quarentt nohte, quafo

^,

indignai i. Denique Ve¬

it^{rum ;w me}

favorem

^■> cujus

adeo baffenus

pro~

dtgt fmftis

^,

reddite perpetuum

^,

atque ita Vo¬

bis

perfvadete

^, wo;/

atium ardentiora

^,

//w-

cera

magis,

^ro

Veßra

perennatura

felicitate,

<2^

Eccleßa Gf publica rei ßos contmetur,

i;o- nuncupaturum.

Reverendid. & GeneroM Nomi

num

VESTRORUM

mitor tllens&

AND. H. FORSSENIUS.

is

Caput Secundum,

De Adjacenti

§. i.

Omarchia Kåkindenfis ,

cujus

prfn*

cipem

urbem,

fpeciminis academici lo-

coantea delineavimus>ambitu fuoquin«

que

ecclefias,

ore gentis Skiöfde, Kyrc- kiofalla, Grefbeck , Foglahs cum Oppidu-

lo Hto _, & Varola ^, ciidtas , compledhi-

tur. Ex recepta jam diu divilione, in fuperiorem &

inferiorem Kåkindiam , ofra och nedra. Kkkind , dis- pefcitur ^, cum bini pagimagiftri rebus hujus ter- ritorii politicis &

osconomicis pradint.

Präster fla-

minias , obferv.nte Nobiliffimo Palmschiöldio ,

42.1 4 portiones viriles ^, Sveth. mantahl, continet.

Pro infignibus^, ut ex adjundlo (i- gilli fchemate deprehenditur, ha*-

bet arborem quernam, cum fecu«

ri &aratro. Quercu, lilvarum in

lis locis

frequentiam

j fecuri,inco-

larum in lignis casdendis ^, atque ad fuos ufus applicandis ^, induftri-

am j aratro denique foli fertilita-

tem indicarunt; tribus enim hifce ruricoias hujus trådbus deftituti, vitam fuam acerbifli-

mam fore lentirent. Ad etymologiam nominis quod

attinet, funt , qui putan t territorium Kakind, åvoca- bulo Svethico kada _, rcfina , denominationem traxifie,

propter copiofam iilam abietis pingvedinem & picem,

f quani

)of ^

quam agreftes concodiam finitimis venalem exponunt.

Obftante vero ultima ejus fyllaba Kind, plurimis nomi-

nibus _, quibus loca Veftergothix hodie infigniuntur,

perquam familiari a) ^, huic iententiae noitrum addere calculum non fuftinemus, _{utpote quas totam} ejus ligni-

ficationem non exhaurit. Alii augurantur fe binas in

uno hoc vocabulo voces inveniffe , & adpellationem e-

jus , ab obfoleto fere verbo Kita, cultro vel allo infiru~

mento cadere _, denotante b) ^, & Kinna, quod vulgi la-

bio idem eil _{, ac} truncum ab omni _parte circumdolare,^coa- luiHe. Nobis vero maxime eorutn arridet opinio, qui

dicunt Kakind 8c Kagind idem nominis eflfe , veteresque

Cogenos in hoc Veftergothiae territorio, haud obfcura ,,fedis fuae veftigia reliquille. De his ita boquitur Jor-

»nandes » Gogeni in Gothorum gente reliquis corpore emi*

„nentiores, quamvis & Dani ex ipforum ftirpe progrejji: Eru-

„los proprtis fedibus expulerunt ^, _{qui inter} omnes Skantzi<e r,nationes , nomenfibi ob nimiam proceritatem ofientantpra*

cijuum c), Nobiliflimus Palmschiöldius ita ulterius

j, a Jornamdis verba explicat; Gotbi , ex Ka*

„k india omnium primo expeditiones ad exteras regiones mo-

„liti funt i nam, Cogeni ^, de quibus Jörnandes loquitur,

„quod reliquis Skantzia cultoribus _corpore efftnt eminentio- y,r< s ^, inhabitabant tractum KGothia Cokindiam vel Cogin-

„diam jam Kakind dictum , cujus frequens in antiguijjimi*

„V'Gothorum leg'bus fit mentio , ac inprimis in earundem

„titulo de"jure regio -f ). Adeoque nullum efi dubium, quin Liper

Ut [{innebareld, [{tnnekttUe, I{innefidrdtngSic

bj Hocverbo cum Anglorum to cnt, cxdere}findere, coincidente, credibile cft ^, ld aptidveteres Gothos m ufu _quoque fuitre. Ameimpetrare nequeo , quin hac occafione plura vocabula pure V-Gothica 111 lingva An¬

glorum reperiri oftendam^, v,g,ciférsvelfifars, foriex, Goth. //JJar, Du(l,

pulvis, Goth, dttjl To dash^, aUidere , Goth. dat{a, To h/de ^, cclare, Goch, ^hetda, Ut alia nunc omittamus.

c) DerebusGothorum_p,na.10.

•m ) o c *s*- ₃₇

vE£r Jörnandis Cogenos intelligendi funt hujus V-Gothi«e tra-

„tlus incoU Cogeni aut Kokeni; nam inter g & k in anti- lyquijfirna Gothorum Scriptura diffierentia ifi nulla i"}"). Co«

)^gaorum quoque meminitStrabo lib. VII.p.zoö, ubi de Getis Zamolxide agitur. Ex V-Gothorum hac terra KUkindia,

^}quaetiamnum nomenfuum antiqvum retinet & Kakindsba- i^rad dicitur ^} Dani olim , [i Jornandi fides fit habenda^

»egrejji J<0*

§. II.

F_^-/

]Rbs Schedvia

^,

in umbilico fere

fita, circumjacenti

rurali ecclefia , no integris pra? "iis conftinte, quaquaverfum ambitur &cingitur. Paftor inträ urbis _po-

mceria habitans, feptem olim templorum civitati adne*

xorum _, curam geftit^j quorum duo jam deftru&a ^, pri-

ftina? folum fabricae rudera quaedam pofteiitati ^mon-

ftrant. Paftoriå latere funt duo Comtniniftri, _quorum

alter in utbe,alter vero ad fanum Swentorpenfe fedem

fuam habet. Hifce jam pramiflis, adnexas Schedvienfi Ecclelia? paroecias ita perluftrare lubet, ut i itio fatfto

å SWentorp ^, folis motum fecuti, per Suntetorpt Forffby^

Hagelberg ^, Kyrckiotorp, Wam & Ry feftinanti pede cur- ramus. Princeps vero inter omnes locus ob amplitu«

dinem merito tribuendus eft ecclelia? & templo Swen*

torpenfi, | milliar. ab urbe polito, Sacra ha?c aedes la- pidea^, turri ornata eft ^, cui duzecampmze includuntur.

Major, duas pendens libras grandioris ponderis, cum X talentis _, Skaris An. 171^.. refufa eft. Sunt przeter-

ca templi hujus utenßlia facra , etjam pretii ^non mini-

F z mi aefti-

•J*) in titulo dejudiciorum fortitione Scpartitione ,non veroin jure regio Kakindiaenomeninvenimus»

ff) Confi VERELU Runographiam Seand. ^p.2g. ptolixe fätisdo-

»onftrantem g Sc k uno eodemquechara&ere _y kaun, olimfenptafuifle,

I<km_{quoque ex}lapide Hillefiö'enfiinHelfingia p,3Ö. probat»

d) Vid,ejusMfcr,inBiblioih, public**

•»* 1 O (

mi aeflimanda. Ut fuggeftum An. 1712. de novo exftru-

&um , & altaris tabulam ^nunc taceamus, non parum balilicam hane exornat epitaphium fplendidiffimum Ge- neroilflf. Viri & Chiliarchae D. Christophori Smilinski de Frökullen , quod An. 172p. in fui fuorumque memo- riam heic ponendum curavit. Duae januae armamenta- rio inftru&ae, aditum ad domus hujus adyta aperiunt.

Multa in hiftoriis pafiim fidem fere fuperantia,

nobis

reliquerunt fcriptores ^, de muris Britannico & Chinen-

fi , quos ut remoram & obicem ^, vicinis raptovivere

confvetis > harum regionum incolae oppofuerint :

Nul-

lus tarnen quantum nobis videre contigit veterum

iii-

ftoricorum, Gothiam _quoque ejusmodi munimentis di-

vifam fuiffe memorat. Dicere nibilominus nos non du- bit_unus, in hac paroecia, haud obfeura muri cujusdam

ruderainveniri & adhuc confpici. Tradunt noftri, ^ma¬

jores quondam å litore Vetteri lacus, usque ad

Veneri

äquas Herculei operis murum duxiffe ; finem ^vero &

fcopum laboris hujus plane ignorant. Certitfimum

eft,

manifefta hujus rei indicia ^, juxta viam regiam Sched-

via Swentorpam ducentem, perlongum fatis terrae fpa-

tium fefe prodere, paflim quoque in lilvis, duriori fo-

lo pondus fuperimpolltum firmante ^, ruinae ejus > lit accepimus, cumulatae jacent. Piget vero mihi ^, pyxi-

de nautica deftituto , non licuiße, per loca Vettero propiora inveritatem avitae hujus traditionis inquirerej

fruftra enim fe torquebit is, qui hivas illas vaftiilimas,

certitudinis explorandae caufla, percurrere voluerit, ni-

fi eas _, haud aliter ac altum mare , (iderite dudore? in- grediatur. Priftinis temporibus

parcecia

Svventorpen-

fis anguftioribus ^, quam hodie^,

circumfcripta

erat

Ii-

mitibus₅ An. autem 1617. vicino templo Suntetorp

de-

reli&o & diruto > parochianifupelledilem

defolatae

ac- dis

•m ) ^o c **»•

dis facram _, cum

duabus campanis

^,

fano cefferunt

S'wentorpeniium,ficque

in

unam cum

illis gregem coa*

luerunt. Quantum vcro aetas

in rebus mutandis valeat,

vcj hinc cognofces ,

quod fola tantumrudera ejus ho*

die fuperhnt.

§. nr.

SEquitur

^{ab urbe}

jam

^diftans.

templum

^{Olim ob}

Forßbycnfe

^atdis

facraejfabricam, dimidio folum

matu-

mill.

re fatis inceptam ^,

Förftbygd dictum eife volunt, poftea

vero, ob cotnmodiorem vocis

pronuntiationem, taiern

fubiilTe mutationem, ^utjam ForjJby

aud-iat. Omiflis aJiis,

quae ore

populari>

pro aetate

ejus coniirmanda circumfe*

runtur,conjedturis,

fufficiar,

ut

apodidäcum antiquitatis

ejus

teftimoriium adferre (eripturam>in calce Borealisin

choroparietis

exaratam,hujusformaeac tenoris: XIII.

i. e. XIH Kalendarum Augulti dedicatum anno njf.

Hinc _eytutivms feftum ^,

in illud

, quo

S. Helena vixit

tempus , atque

ad clavum imperii Sveogothici fedit

Svercherus II, incidifie

colligitur. Ab ultimis retro

annis , templum

oblationibus Deorum confecratum,

Svet. Ojferkyrckia

hoc fuit

j

certiores qucque fa&i Tu¬

rnus _, nonnullos

adhuc, inträ

non

minus

^T

quam extra

ecclefiam bancce habitantes,

munufcula fua ad ejus al*

täria _t

nominibus de induftria fuppreffis

^,

deponere.

Kem^o fere ignorat ,

fponfalia olim celebraturos, in

hoc templo, quam in alio ^,

benedi&ionis facerdotalis

pmticipes

fieri maluiile» Nobis quoque hujus loci in*

colae

perfvadere voluerunt, integrum quoddam nuptia*

le agmen,

aquis fluvii vicum Forjfiy praeterlabentis.,^o-

lirn abforptum

fuifTe

^>

locumque adeo fubmerfionis, in

rei tamfuneftae memoriam,

brndmannahöljen adhuc nun'-

cupari.

4« ) o (

cupari. Quod ad hodiernam templi faciem attinet, v-

turrim _parvam in tedi medio,duasque januas Auftrum

rerfus habet* Duae quoque campanae ex camp^nili in

coemiterio eredfrpendent. Ante feculum, & quod ex- currit, Skarenfi Schola flammis Danici Martis deleta,

& Schedviae iterum recolleda, templum Forfsbyenfeå parceds derelidum ^, campanam feholafticae juventutis

ufibus ceffifle fertur ₅ biennio autem poft, exfulibus

Mufis Skaras repetentibus, eand miterum huc trans- latam elfe contendunt incoiae Forfsbyenfes. Nec mul-

to tempore interjedo ^> templo hoc ad religiofos ufus

renovato _, agreftes poftliminii jure facrae fupellcdilis

reftitutionem urgebant, fruftra licet, deficientibus ^cer-

tis validisque ad poftulata fui firmanda rationibus &

argumentis. Can enas repetundarum haudquaquam

inlimulamus , certo perfvafi ^, illascommodatum bona fide reftituere paratas ferr.per fuilTe, Ii modo debiti ali- cujus ^vere potuiflent convinci : juxta tarnen non diffi- temur, nos literas Reverendiffimi oiim Epifcopi Ska- renlis, Dom. Andrej Omenii, ad Nobil. fupremi Re¬

git Dicafterii Aflefibrem D. Gtllengrip, datas, vidif-

fe , quae cauflam Forfsbyenlium magis probant, quam

reprehendunt <?). Forfsbyenfem excipit parcecia Ha- gelbergenlis, f mill. Schedvia diflita. Templum ejus lapideum, An. 175c, qua dimidiam_{partem demolitum,}

ex ruinis tarnen fuis nitidius longe & amplius eodem

anno_haud furrexit. Ornamenta & utenlilia facra, pretii vulgaris ^, pofiidet ^, quorum tamen fpecies jam

enumerare non vacat.

Campanile, quod

aliquantu-

lum å templo fejundum eft, binas ante aliquot annos campanas tulit; hac vero ut exiguae fatis, adeoque mi-

.. . nus _^

e) lUvcrcndiir+ bf ni, Epifcopusin parceeiae hujus yieo, <?», na.

ms cit,

-tas j o r ^ 4l

nus fonorae & indicandae celebrationi divinorum officio-

rum infufficiéntes , An. 1733 , in unam> XV talenta

minoris ponderis & X ^marcas pendentem ^, conflatae

funt. Ad quartam nunc annexam, Kyrckietorp ^,

infra

dimidiam milliaris partem ab urbe remotam, progre- dimur. Templum habet, cujus

latera

ex

rudibus

va- ftisque faxis congeftis coagmentata ^, magnam

antiqui-

tatem ejus produnt. Janua Auftrali plagae

oppofita eft,

& in occidentali ccemiterii area,firma mole asdificatum

ftat campanile ^, unicam duntaxat campanam

fuftinens.

Neque facra hasc aedes, ^parva licet , fuis deftituitur

ci-

meliis. Altaris tabula ^tota deaurata eft, folEque imagi-

nem reprasfent.it ^, ut reliqua , fuggeilum puta,

&

ta-

bulatum auditorum fedibus inferviens, ficco, ut ajunt, pede nunc prastereamus. Non ita

dudum betula

^quas-

dam, ad ftillicidium Borealis muri pullulare incipiens,

brevi altas inter lapidum rimas radices fixit,

&

aqua ex tefto decidua fuccum largius prasbente ^, paucorum an-

norutn fp<tio, ramos fuos late diftudit. Surculus

hic,

fiquidem nullus inde finiftrum aliquod omen captare poterat, parcecos

primo i ituitu oblecftavit magis,

quam terruit. Poftea vero factum eft, ut ventis vehementio*

nbus ramos p tulae hujus

arboris aliquando impellenti-

bus _, medium ^, quod hujus rei ctvToxTcq

nobis retule-

runt _, disruptum fuerit

templum.

Ex

iiteris

Nicolai

Skarenfis Epifcopi Cap. I. §. VII.

&

pjg; 11.

allatis,

conftat , hane annexam olim

denominationem fuam

non å p-go Kyrckietorp,

aedi huic vicino, fed ab Henene,

longius hinc pofito ,

duxifte.

Borea

Pelioten verfus,

montern oftendunt incolae

Krikeberg

dieftum, cujus ima

fundamer.ta _{, una cum} circumjacentibus, rudera, ne- fcio quarum

aedium loqvuntur. Terra virgultis obfita,

adhuc tamen veftigia platearum

glarea ftratarum,

nec

non

M- ^ ° (

non angularium Iapidum fervat. Saxorum quoque cu- muli, quaquaverfum heic

congefti, sdificiorum ruinas

indicant. Fert traditio vulgi» Schedviamurberri primi-

tus hoc in loco conditam ^, ad illum déinceps, in quo

nunc lita apparet , transportatam

fuifte. Narrationi

huic forte non contemnends, robur a idunt liters Ni¬

colai Skarenf. Epifc. , qus Kirkiuthorp nomine oppidi expreflfe determinant.

Ad quintam

nunc

devolvimur

annexam , Wim noftris didam , cujus facra aedes, ad praecipitia montis Billings

occidentem verfus exftruda,

per odavam tantum

milliaris partem.ab urbe feparata

eft. Traditur hane S. Maris virgini olim dicatam, hincque adeo wirfrushem

appellatam fuifte; vulgus

ve-

ro pronuntiationis faciiitati femper

velificans,

hoc pa-»

do nomen ejus amputafte ^, ut hodie Wim, loco Wir-

frushem nuncupetur. Strudura lapidea eft ^, & tum

quadrata, unics campans fuftentatride gaudet. Janua

armamentario inftruda» adventmtes ab Auftrali parte ad interiora admittit , ubi pister fuggeftum, tabula-

tum & fubfellia , nihil obfervatu dignum occurrit. De-

fundos in fepulchreto ejus hoc tempore

hurao

non te- gunt, fed commune cum Schedvienhbus ha¬

bend₅ cippi interim statis jam vitio in terram demerli,

funera heic _quoque

tumulis

fuis

olim

ilL ^ta fuifte ^pro-

bant. Quater tantummodo quetannis in hoc templo,

Schedvis perquam vicino»

miifa celebratur,

§. IV.

PRster fana

_{torpenfe, cujus}

modo

_in

receniita

_{§. II. mentionem}

& deletum _fecimus, illud Sunte-

_duo¬

rum inluper facellorum rudera in ecclefia

rurali often-

duntur. Primum, ilque, ut ex ruinis

conjidmus,

^an- tiquiflimum eft, quod å S. Brigitta nomen

accepit,

cujus

•m

)o'(

$-$*- 41

cujus fundamenta fenium jam folo aequavit /); dudum

quoque nomen ejus memoria? hominum fubduxifTet,ni-

fi indulgentiales liters? Siggonis,Epifc. Skar., An. 14zp

data?, poßeritati iilud vindicaflent g). Alterum å pa- rcecia Ry denominatum ^, per dimidiam fere milliarij

partem , ab urbe dißans, in teßimonium prißini floris

rudera adhuc manifeßa nobis porrigit. Materiam mu¬

ri fui prsßantiorem turri Schedvienlis templi, denovo condenda?, cefliße novimus. linde everfionem ejus vel

circa finem XIV, vel initium XV feculi contigiße non male colligitur.

5. V.

ANtequam

ditiones nonnullas

huic capiti TmigoTnegaJoiug, colophonem imponamus,

loca harcce fpé-

tra-

ftantes ^, B. L. fagacitati fubjiciendas efle duximus. In pratis vico Haffttna attributis ^, terrae quidam trähus, frequentes quercuspafcens,infolita inter noßros

appelf

G latione,

" 11 ■■ - ■ 1 i.. 1^

/) HocS. Brigittas fanum^, nomen quoquedetlit pago adjacenti,o*

lim Kapéllunda difto , quem vulgus euphoniae ^utplurimum indulgens,

nuncY^iepplunda appellat,

g) Untverßs ChrtßißdelibtssprefentesliterasinßeEluris^, Siggo det

gracta Eptfcopus Scarenßs, Jalutemin dominofempiternamt Viumdeo obß-

qutum tmpendere ^{optnamur ,} quoctensejusßdeles ad pietatisoperaexcitd-

mtt<, cuptentesigitur , Ht Capella^tnhonorem beate helenepropefontem qui

Voiaturfonsbeate helene^, ad außrumab opido Spodhive^, capella beate byrg/tte ad aqutlonem propevtllam peplunda ejtudemparochte conßituta^,

ect.gruts honortbus vetteretur> a Chrtflißdeltbtwfrequentetur% Omnibus

•Vetepenttentibus& confeffts^{, qui} capellam beate helenememoratamprima die rcgacionum, capellamvier o beate byrgittevigtIta aßenßonis domtnt&

ipfo die beate byrgtttegractadevoctonisptevtßtavermtt vel adfabrtcam

en^um (euadfuftentaaonem ornamentorumvelluminartum defacuitattbus

fuulegavertntfeu legart procurarintQuoctens premtßa velpremtfforum^a- hqutdpte fecermt^, tonens XL dterum tndulgenctas de omnipotentts det rmfericordia de tnjunäis eis penitenctis mtfertcordtter in d.no relaxamus,

Datum Spodhivesin, dom. MCDXXV, dte beattSevermtEptfcopt, noßrs

, ubjeireto, nobistnofficiovißtacionis c»nßttHtis%

44 •!$•? ) o (

latione, Ulfekeaudit. Incolxvero nominis hujus ratio-

nein derivare volunt., å Rege quodarn, tt^di&o, qui Sveogothiae per multos annos imperium tenens, divi- tiis, virtute acfortitudine omnes ante fe Reges vicerit.

Hunc tandem, fati legibus poft diuturnum regnum im- pletis, argenteae capfulae

traditum,

in hocloco, inter

amcenas naturs ludentis delicias humo tedum, inque amantifiimi denique Principis memoriam ^, quercetum

circumjacens, manibusUlfonis facratum, lllfekeappel¬

latum fuiffe perhibent b). Neque tamen ex antiquo

more gentis ftelam quandam^, feu lapidem fepulchra- lem, bautafteiner ^, in fepulti^vtjfioo-vvov heic eredum vi-<

dimus. Vulgus fepulturae locurq adhuc monftrans, ^ne¬

minem, Cyri inftar , monumentum Semiramidis vio- lantis, ad feralemejus habitum avaras manus extendiffe

contendit /)♦ Ultimo monendum eft, ^{me locis his} per-

veftigatis nuper ^, in rudera munimenti vetufti Ymfings- borg appellati, & Boream verfus å pago Ry in monte

Willing fiti, incidifife k). Noftri, Ymlingum quendam

nomen

bj Annales veterum omni ftudio perfemtati, neminemejus nomi¬

nis imperii Sveogothici clavo afiidentem invenimus ; Si igitur narrationi huic fides aliqua tribuendaerit, necetfum elt dicamus^, {bios Veftcrgothos

memoratojamUlfoniobiequiafnapraeflitifte, Attamen nefic quidem ^vel Regulum quendam, Fjlk^k°nlr > vel tributarium, S^atte^ongr, fupremo Regi UplälienG, ptodkgngxadpellato , obnoxium ftatuimus j habuit enim olim Veftergothia Reges fuos, imperarc^{, non} fervire fvetos, id quod gemina illa GothoriciSc Rolfonis Regum exempla^, neminem dubitarc fi-

nunt,

/'} Cum Odinum rogis acbitftis initium Sc legem dedifte conftet»

fulpicamur yitam Ulfonis vel Odinitempora antiapalfe, vel inträChriftia- nilmi epocham incidilTe} nam VSK^OtCUVT^ aeram , brunacid, intes

duashumationisaetates cum Verelio mediam fuifte putamus,

O Ab hocdiverfaplaneeft arx Tmfeborg inveterum annalibus ^do-

tiftima, cujus rudera inparceciaV-Gothorum Fredsberg occurrentia , abil- iuftrilf.Com, DAHLBERG in Svec. Ant, ScHod,delineatayides , quaeta¬

men male ecclcfia? adjaccntiFägredTz&fcxmx,

)o c Hl-

nomcn ei dediffe, & primum

fuifie contendunt, qui

^o- peri huic manum admoverit ^:

de hujus

autem

officio &

natalibus _, in tam alto fcriptorum

filentio» certi nihil

definire fuftinemus. Interim, murorum

ruinis

magnam antiquitatem arguentibus ^,

locum forte habebit haec

conjetfiura 5 Ymfingum hunc

Vikingis annumerandum

efie, & hoc caftrum,quod in loco natura

munitiflimo,

ad fuum fuorumque praefidium

exftruxerat, Vikingaböle

conftituifie. Quo pofito ^, facili ^, ut

videtur, negotio

folvi poflunt Ryenfium de

gigantibus fabulae,

quae ra-

rius omnino fecundum literam intelligendae

funt„

Caput Tertium,

De San fla Helena

HOrrendos

^furam relinquentium

efie Pontificiorum,

^,

plurimaque verbi divini cceleftis cyfio-

do&rinze capita ^, ad

quaeftum & Papalis Curiae

ftabilimentumfubdole

componentium

errores,

dudum non illi folum ^, qui fpuria eorum

dogmata

ca- ftigarunt,

fed etjam

ex

ipforum grege faniores nonpati-

ci intellexerunt. Utnihil jam de

purgatorio igne,

pe-

regrinationibus ad cadaverofa mortuorum ftabula reli-

giofis, &

Romani aerarii hämo, indulgentialibus lite-«

ris _, dicamus ^, quid

abfurdius eft

^, quam

hominem, in-

ter peccata lapfusque

innumeros vitam quotidie agen-

tem,

poft

mortem ,

divina veritate invita

,

in crelo

patronum

&

aeterno

falutis advocatumconftituere? Fac,

nonnuilos, inter pia

religiofaque fidei &virtutum ex-

G i ercitia,

4«. -tM )ef

***—**"''II "

I

ercitia , mundi hujus vanitate reli&a , totam artatem

contrivifte; non tarnen inde fequitur ^, eos poft

fata

adorandos efte, licet vel millies exVaticano colleSan-

<fti & Martyres > declamarentur, & campanae S. Petri

frågor

^, crelum illis referantis, aures totius Chriftia-

ni orbis perfonaret. Hiftoria paftim teftatur eccle- fiaftica, ^{veteres eos} duntaxatMartyrum & Sandorum

titulo ornafte , qui Chriftum _ejusque dodrinam mor- dicus defendentes, non nifi fangvine fuo pietatis zeliqj

fummi meruere opinionem. Infequens vero a;tas ^, in

cceleftibus honoribus largiendis munificentior, longe plurimos,vel morbo, vel _quacunque demum violenta

morte exftindos _, & Chriftianam tantum fidem ample-

xantes, Divis etjam adnumerarijuftit. Hos inter,uta-

lios nunc taceamus, S. Helena, ^natione Veftergotha, eminet, _{quam annales &} hagiologica, quaefuperfunt, fragmenta. Helenam Schedvifenfem^ S. Helenam de Skedlvit

uiduam,_Unde nee non Helenam de Hesgocia p afilm adpellant.

liquet, noftram hanc, plane diverfam eile ab al¬

tera illa, Conftantini Imperatoris matre, ccelitibuset- jam poft obitum adfcripta, maleque adeo has ambasin-

ter fe confundi.

§. II.

HElena

_natum

Gothica

_duodecimi^,

ab initio

_floruit, & dodoribus

feculi poft Chriftum

illius ac- vi Papifticis ^, pietate, jejuniis & largitionibus in tan¬

tumfe commendabat, uteam cenferent dignam,quam Divorum catalogo infcriptam ^, regni Svecias Patronis

adderent. Nobis vero, in natales ejus jam inquifituris,

nodus ftatim, Gordio, ob altum prioris temporis

fi-

lentium _, folutu difficilior, occurrit ₅ nonnullis ad- firmantibus, S. Helenam > Gutormo , inclyto illo,

fub Erico IX» & Carolo VII Svecise Regibus ⁹

Sveo-

num

) O ( 1^4- ₄₇

numGothorumque Principe , ufam fuiffe patre^hquos

ta men ingentis Trugctxgovicrpx reos facit Messenius di-

cendo : nonnulii minus retle Helenam filiam Guthormi

ducis fiatuunt^ non confiderantes^, quod Helena eo mortuafit

tempore , quo Guthormus primum vivere icepijfiet. Verum efi quidern Guthormo filiam nomine Helettamfuifje, fed quamul-

to poßtempore nupfiffet Esberno Snare^ Danorum primario b), Genealogicum hunc errorem , alio quoque loco per-

ftringens, Helena mortem Guthormi natalitiapracefiijfie di-

cit c). Ceterum hac ejus aflertione , juxta veterum annales & accuratiorem Chronologie trutinam exami-

nata, apparebit Messenii crifin hac in parte, non fatis

firmo ftare talo; natn fecundum Nobil. £)rnhielmium, fub Erico Rege ( nonum f u fandum intelligit) magni no-

minis floruit duxGutormusdCollatojamprimoEriciRegis imperii tempore, an: ujj, cum 1140, S.Helenae fe¬

cundum Messenii calculum fatali e), intervallum illud

XV annorum, fatis probat Helenas caedem, Gutormi

nati'vitatem ^non antevertifle3 nifi forte ducalem ^{ea x-}

tate celfitudinem _{,una cum} fangvine, haereditario quafi jure, in filium ^, XV annos natum , derivatam fuiflfe

ftatuamus. Non tarnen negandum elf,quin Messenius, praegnantibus addudus cauflis ^{, ex} limatiori temporis prifci Chronologia hauftis, rede hunc fcriptorum la- pfum caftigaverit; Alexandri enim III, Romani Ponti-

ficis ad Gutorrnum literae, produnt, ^eum an,

uÖ4vi-

xilfe _, & fvafu Papae, fub aufpiciis Caroli VII. Regis, Fennos, poft cladem fub Erico IX _acceptam recalci-

trantes _, Chrifto pariter ac Regi nova obfeqvia

pollice-

ri rf) Vid, Vaftovii^Vit. Aquil, p. 70, NobiliflT,jf)rnh, Hift, Eccl. IV,7,

t, aec non Wolfii ^Encomicon Daniae p. 5Z4.

b) Scönd, llluft. Cenfurae nota 523

c) Analcft Üb. 11. pag. ico. d) Hift« Eccl. IV., 4, 6.

e) Scond. llluft, Tona, IX* pag, 35. f)

;Örnh,H,E.lV»

5°»^ ^

48 •W ) o

ri coegiffe/). Finge jam, S. Helenam ejus temporis

Gtitormo natalium originem debere,;& neceflummox entlargiri, ^eum nonagefimum, vel ad minimum o-*

(ftuagefimum tunc astatis fuae annum egiffe. At quis fibi perfvadebit, principem decrepitum, communis folum

imbecillitatis expertem, nec beilorum difcrimina, nec itinerum difficultates, abcaftris fequendis deterrerepo-

tuifie. Quapropter vel ab alio, ejusdem ^cum Gutor-

mo nominis, Ted _tempore priori, fata eft Diva nofira,

veldicendutn eil, nefcioquem Odinum, Gutormo,baud

aliter ac olim Starkatero, vitam & longam & vegetam

ex fingulari quadam gratia impertiifte. Cum itaque no- ftrarum non fit virium, Stemmatographorum fibiinvi-

cem contradicentium calculos, hoc in negotio, rite expedire, ne conje&uras venando, nubem, ^ut dicitur,

pro Junone amplecftamur, id tantum pro veroaffirma-

re audemus, Helenam nobilibus, inter V-Gothos, &

fi*Messf.nio fides habenda fit _, in ecckfia Schedvienfi,

ortam elfe parentibusg).

§. Ill

H Elena

mis fcriptoribus ignoto,

ar.nos nubiles fine labeattingens,

in matrimonium data eft.

viro, pri-

Recentiores, nullo fundamento nixi, eam Ingoni III Svedas Regi conjugali toro jungentes, contendun.t,e-

um _, fecundas cum Helena Schedvienfi nuptias ^con- traxilTe, prima uxore Mer Svenonis Idololotiiyue foro-

re, velmortua, vel ob perfidiam fratris repudi ta. AIii hujus fententias roborandas caufia, adponunt, Ingonem

regno poft triennale exilium recuperato,Idolomano-

rum impietatis officinam, delubrum nimirum llpfalien- fe>

g) Vid,Legend.S.Hel. liiftus capitis, Väft. Vit, Aq,p,7c»nec

tion ojfficia i'atronorumReg-m Svec. Sk conf, Meß,Analcct»^p.100«

•m ) o c 49

fe, fvafureligiofiflimaeconjugis S.Helensincendifie hfl Juvatveroaudire Reverendifi^ Epif.Dod.Er. Benzelium*

deliquium hiftoricorum iftorum merito notantem : Re-

centiores_, inquit ^, nonnulli fanllarum feriei infcriptamHe-

lenam bancceV^-Gotbicam,cum cognomineIngonis regisuxore

commifcent, quod fåne nemo veterum , mibi bucusque vifus, prodidit. Ericus Olavi Lib. III. initio auttorem anonymum a

me editum, more fuo transfcribendo, boc folum dicit7 adAn- 1164 canonizata efl S. Helena ab Alexandro c. JobanniMa-

^#0, Mcffenio Vaftovioque nofirati illudnunquam in mentem venit, alioquin leclores monuijfent, profettim Mejfenius, qui

non modo in fua fententia confirrnanda, fed & contrafentien*

tium refelienda refutandaque affduus & accuratus efl. Quo

tarnen marito uxor vidua fuerit⁷ quo genero ufa , nondum refcire licet i). Cum etjam nobis ultra veterum fe-

pta profilire nefas fit, ^non poflumus non iis accedere, qui S. Helenam matrimonii fcedere, cum Ingone nun¬

quam copulatam fuifie perhibent, certo perfvafi, pri-

mos ejus Biographos ^, tbalamos tam fplendidos ac fublimes filentio non

prseteriiffe

^, cum probe fcirent,

fanftae fuas, municipi coelefti ^tunc redditae, majeftatem

& reverentiam hoc fado majorem conciliari. Odorari

facillimum eft , quid potiffimum recentiores hofce fcri-

ptores, HeJenam cum Ingone connubio jungentes,de- ceperit 5 nam ut hiftorias Hervoriante au&or indicat, Ingonem in judicio Upfalienfi extorrem fadiumj Ve- ftergothi per triennium, munimento Axevaldei in ^prae-

fidium relido, exceperunt k). Hinc conjecerunt, In¬

gonem i) Nob. Oernhiel. H,E« IV« 7,1,ScReverendifT.Archiep, Speg, Hill,

lfd. p. 10 ScII.

In notisad Väft, Vit,Acj/p.jjö Sel 57, Conf. Nobil# Peringfch.

Mon Upl.p. 129.

K) Enn petr raty Inga Kjng bur^t, och for han i Vefira-Cautland

p,183 &Co«f,Nob,PenngCätteiahl ^p,37.

€ Jo f ^

gonem in pra?di(fta arce , uno circiter lapide ab Sched-

via fita, babltantem ^, partim anirno cxfilii taediadevan-

di _, partim ftudia gentis ejusmodi affinitate fibi conci-

liandi , uxorem duxilTe Helenam Schedvienfem,religio-

nis Zelo tum temporis maxime inclytam. Sufpicionem

auxit annalium audoritas> prodentium, S. Helenam &

Ingonis fecundam conjugem cognomines fuiffe. Licet

vero mariti ejus nomen pofterorum excideritmemoria,

eum tarnen non infimae fortis virum fuifte, partim fum-

tus perquam liberales ac magni, quos in templis ^{ex no¬}

vo erigendis S. Helena poft; mortem ejuscollocaverat, partim quoque religiofum illuditer, Hierofolymam ab

ea fufceptum

oQ&ahpoCpavegcés

comprobant.

IV.

DIvam

Schedvieniis

noftram

antiftitam

Hierofolyma reducem

egifte tradit Reverendift. b.

^, monafterii

,,rn. Arcbiep. Spegel, cujus ha:c funt verbat 1 Skiöfde

,,war ett Klåfter, ther Hertig Gutorms dotter war förfta

„AbbatilTa, ochårthen farnma,fom kallas Helena Sched- ,,vienhs/). Verum neque inträ urbis pomceria, neque in locis circumjacentibus, ccenobii hujus rudera, fum-

mo licet ftudio quadita ^, invenire licuit. Cum itaque

vetera non folum _monumenta, fed & traditiones vulgi, quibus aliquid non raro dandum eft , aedem hane

reli-

giofam plane ignorent, deverborum nuper addudlo-

rum certitudine merito dubitandum elfe putamus. Cre-

dibile prsterea eft, Monachos, aftiduos illos monafticas

vita: przecones, laudem in S. Helenam hinc redundatu- ram,inLegendis ejus fiientio haudquaquam prartermis- fifte _, quod tarnen ubique fatftum deprehendimus. O-

mnes quippe eam å mariti obitu, ut Messenius loqui-

tur, eleemofynü , jejunio^, haß>italitati, orati&nibw & aliis

CanUitatis fe du lo vacajfe operibus. SedgenerJiiiam ajjidue

ver&e-

ij Vid,Hift. *jus Ecd,p. 296.