3 / .
r. a
A © H N A r O I
O I A O K A I N O I ,
LEVITER ADUMBRATI
' D I S S E R T A T I O N E E l l l l . O L O G I C A i Qu a m,PONS,
AMPLISS. FA C U LT. PHILOS. UPS A USub PRÆSIDIO
REC TO RIS M A GNIFICI,
"«
Dn.
J O H A N N I S J.
A M N E L L ,
GRÆC. U T . PROFESS. REG. E T ORD,
P R O G R A D U ,
PUBLICÆ VENTILATIONI MODESTE SUBMITTIT Al u m n u s Re g i u s, /
C A R O L U S B O R E N ,
OSTROGOTHUS I N A C R O A T.M A J. CAROL. D. X X IX .M AJI, ANN. MDCCLV. H. A. M. S.PROLOGUS.
i
[Ciendi cupiditatem , natura hom ini infitam, in fe bonam efie & vel maxima dignam laude, nemo facile iverit inficias. Proptej* limites au tem , quibus anima cum fuis fa cultatibus circumfcribitur , a rd o s fatis atque anguftos , immenfamque propter copiam rerum fciendarum , omnium earum notitiam adquirere fibi non pofiet, qui vel tria cum N eitore viveret lecula. Itaque fciendi illa cupiditas fuos intra cancellos cohibeatur, o p o rte t; ita quidem, u t , reJiquisfere omnibus fepofitis, Id potiflimum ftudio fum- jn o nofcere aveamus, quod in hoc vel illo vitæ g e n e re , cui nos addiximus, nobis aliisque plurimum prodefie queat« Si quis ultra fapere v elit, quæ noffe fua nihil in te re ft, cupide perquirens, huic 7ro\v7r^ocyfxoavv/]ç dicam julti feri-
bent judices. Sic, vertenda eft v itio , nimia quæcun- que ac molefte fedula curiofitas in ü s , quæ cognita nos aliosve nihil juvent , nifi quod inani voluptate levem pafcant anim um , & tempus ita fallant, ut nihil agentes
*mimquam fut fædeat otii. Pertinebit huc vel inprimis ettiam novarum rerum , nihil ad nos pertinentium, inetf- pllebilis aviditas i quo qui laborant m orbo, non magis in aiudiendis, quam circumferendis9 aliquando & in fingen- diis rumoribus» iere iunt negotioli. Sic adfinia prope* miodum funt vitia , a quibus raro immunes ot ÇuXokxivoi ,
-haoycTiOHCt, ec$ohe<r%lcc, AotÅi«» qqa* * T H E O PH R A S T O , HroxôV Xccçccktiiçuv ingeniofiflimo au&ore , defcriptas
.viide.
Quamquam autem v.uivouetvlxv inter ita v ^^a s erro r e s non im m erito quis retulerit; fic tam en quibusdam p<opulis familiariorem eam deprehenderunt) qui moribus gen tium adumbrandis dedere operam. Ita , C. J. CÆ - SiARE auétore, de B. G. L. IV. C. V ., veteribus Gal
li s fingulare novarum rerum fuit ftudium : E f t , inquit , Gratte* confvetudtnis, ut & viatores, etiam invitos % cumfißere cogant, & , quod quisque eorum de quaque re amdierit mit cognoverit, quœrant, mercatorer in op~ piidis vulgus circumfiflat s quibus ex regionibus veniant %
qmasque res ibi cognoverint, pronunciare cogant. Sed &
A th e n is ollm regnafie hoc v itiu m , ipfi non diffitentur A thenienfes , uti videbimus infra. Quod fi non etiam fafli e fle n t, ejus rei teftem habemus, omni majorem ex ceptione i LU C A M in Adi. Apoft. Cap. XVII. com.
* 7 , fqq.quem , ß.cum D. breviter interpretaturi locum, ®t cum profanorum Scriptorum tefthnoniis collaturl, Le ctori« Eruditi benevolentiam nobis pollicemur.
A C T . APOST.
Cap. X V I I . Verf. i 7-
thieKeyere a') fxèv hv IIccvAcç ev rîf o v r x y x y v To7s Iisèocioi? kj to7s oeßcfAevcis b ) , ^ ?v rîj olyoçc* c j k x t x t t x -
cuv jfa éçxv 7rços r è s 7ix ç x T v y % x \c r T * s e)»
öjAlEAErETO, To £iocX£ye<ßoci ad denotandas Phi* fofophorum in ter fe difputationes familiariter Græcis act- liibetur ; quemadmodum & ab faitiïètjïect d fxe\facci$ a fcriptoribus ita diftingvuntur, ut E q u id e m orationes -defjgnent & declamationes ad pompam, aut certe ad E- -Ioquentiæ decus, com paratas5 Illœ vero ferm ones, ad
inquirendam veritatem propius pertinentes. Hujusm o
di funt, quae etiamnum e x ila n t> E P IC T E T I, ARRIA- N I & MAXIMI TY R II ùauhi^et*. Neque alio fenfu oc currunt hæ in S. Cod. Gr. v. 2. hujus Cap. & v. p. C. XIX. Quamquam non diffitem ur, ab Ecclefiafticis fcri ptoribus rc SiuXtyecbcti & hccXe£iv de komiliis , ad popu lum habitis , ufurpari.
b ) 2EBÖMEN0IS. Nempe EAtjo-j, fcfr. v.. 4. W Cap.) qui opponuntur heic roie IxSotiois, quorum antece dit mentio. Sic, per rès (rov Qecv) aeßc/Jva?, una cum Judæis, qui jam degebant A thenis, fynagogam ingreffos, intelligimus religiolos homines ac cultui D ivino addidos ex gentibus, quas in univerfum EAyvuv adpeliatione ab Hebræis infignitas , neminem fugit. Talis v»-. c. eH Corne-
hus ille Adt. X. i . dvïiç tvaeftqç ^ (pcß^svos rev Qsov.
Cfr. C. II. i i . C. XIII. 4*. ubi rcïs lüocticiS adjunguntur
ci asßoy.(vct TrçcariXvTcr HESYCHIO in te rp re te , 7rcéçoix,oi
îj cc'Ace$ve7s , qui fcilicet excefferant e paganifmo , & ec-
elefiæ Judaicæ fefe adjunxerant. Cfr. T H O M . G O D - W lN I Mo/es A ron, p. m. i j .
c) EN TH; ArOPAi. Plura erant Athenis Fora >
Areopaguitum, Jhppodami um , Pirœeum, Ceramicum,
cetera. Ex his fimpliciter ccycçcc leu Forum dici folebat
<Leramicum illud. Hoc autem etiam intelligi a facro feriptore, fimile elt v e r i, tum quod ibi inprimis conven tus hominum frequentatos fuifle conflet ; (vid. STRABO L. X. p. 447.J tum quod ante illud forusn luerit W
-WaulAîf, in qua iïntkklfeeis fuas inftituifie conflat rès StuT«, *ovç Ç)iKc(rc<pcvç, quorum fit mentio v. fequ. i g .
T H E O PH R A STU S vero etiam in laud. L ibr.utrius- que loci m cm init, &■ rris dycçois & rys sods. Frequens Inprimis fori mentio eft apud no/irum , quæ Athenis vul
go fieri folebant defcribentem. Siftit autem nobis
ATOP AN tamquam publicum locum, ubi frequentes con v eniebant cives, velnegotiofi, vel otiofi ; nempe folitl
èjrehSeïv èis rrjv dyoçdj» ; sis T* dy. Tcsqinccrdv, x. r. A.
C. XX. XXIL rrjs dyoçccs 7üçcs rocs rçotrnkZpcs 7rçoa@si-
Tccv, C. Vf. Adde mentionem ryjs 7i\y$Ôv<jxis ccycçus,
C . XII. Prtecipue vero nobis heic notandum , totum fæpe diem in foro contriviffe nugivendulos homines, quorum fuit res novas aucupari, ac falfos difieminare ru m ores. H inc de X.oyo7iotcis occurrit s^wny** , exprobra
tionis p len u m , C. IX. audoris noltri : üo!m Æè [asçsi tv s
dyoçus cv iïivjfxeçswvm ;
Neque aliter STOA otioforum hominum confabula
tionibus, & vel captandis, vel fpargendis rumoribus infer- vfit. C. III. TH E O PH R . meminit 7TASjtOVOOV rj rçiccxcV"
ree xicyS,çoû7rctn> sv rvj Çou xcc&rtfxèvwy eorurnque In otio fuo
inquirentium , rls hy ßsKn^os, fc. Ix roov itcXitm, Quo m odo h u n c , cujus venatur favorem, ita adloquitur o KcACtfc I. c. H'JOGxl/bCFiS X ^ 'Ç kV r *i e&°f‘ feCUS atque in foro , oitjfjteçsvs&cct revs ÅoyoTiéucvs , teftis eft n o fter C. IX. Quo loco videre eft etiam , quantopere iftis nugis fuis fuerint in te n ti, ut qui, dum fingunt ru mores ac fpargunt, interea non ccenam modo am ittunt, fed & , quod non fteterint vadimonium , gravem fibi m uldam arceffunt (7rccge$Fj7n>fåwctv sçfiy.ou£ aImUs
&(pxri-r.cbn. )
Inter loca eidem hominum generi adamata . etiam
TA FiTASTHflA, qu«quidem Athenis ordinarie fuerunt
vel officina, ubi artifices opuj fuum faciebant, vel ta berna f
bern£*> ubi merces opificum exponebantur venales : Sed
abierunt etiam in Conciliabula, ubi vani famigeratores in cœtum convenerint : Unde T H E O PH R , cit. C. $. 16*
TTolu èçyotçniçl» ov iïirjfteçèvovai $ Et C. VII. dicitur rvjv «y*- çàv Xj rcc èçyxwçtoc avv^eiv rois »Trevfvofi/tévois,
Denique rumorum fabri frequentes adierunt Balneas Publicas, ubi non facile defuit audientium ccetus. Ita ru>v
hoyo7romv, ht rois '■& xXocvslois 7reçtçoc<T8is Trotovfxèvoov, m en
tionem facit TH EO PH R. C. IX. Sed & alia fuere locaA - th e n is, novarum rerum cupidis seque accepta j quae vero adtingere nobis jam non vacat.
(t) KATA riAZAN HMEPAN. Diei prsefcrtim horte
tres ante meridiem proximae huic negotio videntur afb Apoitolo dicatæj quod quidem tempus, nom ine 71 hq&tioys
ccycçccs, feu concur ju s frequentioris, defignarunt veteres. e) nPOS TOTS riAPATTrXANONTAS , cum qui buscunque obviis s uti non male reddit T H E O D . BEZA.
N ec deeffe potuerunt A thenis h rtj nbriScvo-tj «ye^cï, -quibuscum loqueretur. Tovs iv rr dyoçoi ivrvy^ccvovrxs
PLU TA R C H U S memorat ; & ‘alias TTccçMTvyxjxvwTcts
kfxxçTuçccs, obvios teftes , fo rte J ortum oblatos. Quos tt«- fXTvyxflvcvrxs Lucas, in argumento non abfimili ARRIA-
N U S L. III. C. I. MTvyyjxvovTas adpeliat, ubi nomine So cratis ita loquitur : Ouï’ olvêPouctt , cv£ ccvnaoo' ccfo.cc £
» \ r> » v < > \ ~ ^
veoo Ky 7rçe<r[ôuT8Çûo , Xj et 7PAûus a ft tm em>y%ofv«VT< 7Tçcgç a - 3 -< w v, Tr e v a cu a t rctvroc oc v i)y 7tviSocvg/jicci. Neque aliter
t cvs êvTvyxccvovTcts pro quihuslibet obviis frequentat pas- fim nolter ille Attm vtcctcs Xctçeticr&ov auétor.
Vers. 1$.
T v tv Jf Tuv E7nxovçf!oüV Xj rav Xtûoïkgov (piXoacQw a )
ovveßeifoov ccvTu b ) ' K) riv e s eXeyov' T i UV SeXot 9
* rTtfÇfJLoKcycs ovros X ty e iv c) \ Oi Je* £$vâv iïcttfxçvlav
icvS i KotTocyyeXevs eivxi d ) ' c n r e v ltjvc iv X j t j j v civcc*
s ' a c i V oivTois briyytXlfao
a) TINES AE TELN ElUKOTPEinN KAI T ilN STO I-
KX1N <£IAOSO<2XQ,N. Hi q u o q u e, dum forum A tticum o b ie re , obvii Paulo fafti videntur. Et tenuere Stoici no« m ea oeno rîjs socis, qualem porticum , foro Cetam ico vi cinam > eos frequentafle, fupra monuimus. Dogmata -horum PhUofophprum copiofe recenfet, alios ut m itta
m u s, D IO G . L A Ë R T IU S Libr. X. & VII.
b) STNEBAAAON ATTJV M etaphora h æ c , a prae- liantibus defumta, ( cfr. Luc. XIV, 3 1 .) quam profani etiam , atque in his POLYBIUS» frequentant, acerbita tem defignat & vehementiam adverfariorum » cum Paulo difputantium. Neque tamen nos fugit , idem illud v er bum aliquando ad amica colloquia referri; v. c. ubi dici tu r A PO LLO N IO E p .X L V . ov/jißcc\ccv rois iv ?oèca Çihois*
C ) TI AN ©EAOI O SIIEPM OAOrOS O T T O S AE-
TEIN; In diverfa abeunt interpretes, in a^e^oKcya n o m ine explanando; quod quidem ignominiae plenum effe, puta in circulatores olim dici folitum , inter omnes con v en it. Quidam G7reçiuoKoycv exponunt tyvKoycv & cckçito-
/A/Sw, qui verborum quart fementem faciens » fine judi cio ac dele&u longos multosque fpargat fermones. Se- minatorem verborum reddu n t, poft A U G U S T IN U M ,
V A TA B LU S & ZEGERUS- Neque ab hac via rece d u n t, qui vxBffjtohoyov interpretantur (pKvccçcv. Q yum e- nim cives in Paulo deprehendifient non rnodo fummam
t dicendi copiam , fed & eam orationis fublimitatem 9 qu»
hominum longiflime excedebat cap tu m , ecrcc
tvK cioot(rt9 ßXccGtpy]navres , G7i£ÇfJte>Àoycv adpellafle exifti-
inantur. H a n c , quam d ix i, interpretationem , SUIDA & HRSYCHIO prœ euntibus, admittit etiam J. C. W O L - - FIUS in Cur. Philol. & C rit. ad h. L C onfentit JO - PRI- ; ÇÆUS, in A nnot.ad N .T qui A. GELLII N* A Lib I.C . XV. & aliorum auftorltate fuffultus, c7ïeçpoÀoycv con vertit per locutulejum, lingvacem> levem & futilem, im-
kportu-•ÄOHNAIOI >
■portunumque b lateratorem , qui nullo rerum pondere In nixus , verbis humidis & lapfantibus difHuit, Etc. N o n jam vacat his examinandis immorari. Id unum m onebi m us, ex duffis pleraque fonare perin d e, ac fi fcriptum effet a7reiçohoyos-, vel certe Acyoanoqos, non <T7reçf*oÀcyos :
quorum pofterius fefe refert non ad t o rovs Aoyovs ansl-
çeiv , fed ad ro rot airiçpocrct Xsysiv, rovrtei , trv&Jyeiv;
qua fi' femini le gum dicas. ‘Itaque v e re o r, ne falfo èrupo* , arque illinc male deduéta fignificatione propria vocabuli, (cum metaphorica heic potius admittenu* fuiffet^ in n ita tur fuperius addu&â interpretatio, licet haec ab ipfo h u jus loci fenfu non plane recedat. Alia ingreffus via C A - SA U BO N US, in Commentar, in T H E O P H R A S T U M p. * ni. 223. perhibet, Athenienfibus abjediffimos quoscunque homines vocatos a-ve^oAcyes- ; im m o, hominum m endi cabula, qui, forum & Digma oberrante«, fi quid e m er cium oneribus, uti fit, excideret, 1 å tegebant, & vitam hoc quæftu fuftentabant : Et inde ab his, ad alios quos- cuaque viliflimæ notae homines, translatam effe adpella-
tionem. Hanc vero metaphoram omnium primum du-
£tam ait DES ID. ERASM US ab aviculis , / 'emina legenti
bus i infupèr conjedans per c7>epfjicKcycv intelligi rabulam y
qui ad quæffum quid dicit. Sic & H U G O G R O T IU S conjtendit, c7rtggcXcy8s proprie aves effe parvas & viles,
non efui aptas, nec ad deledandum , easque folitas in triviis cadentia legere Jemina, vel, quæ jam fata fu n t, depafei. H in c , in q u it, translata fuit adpellatio ad eos, qui aris impofita auferrent ,? ut ait U LPIA N U S ad De-
moftb. de Corona, ubi Æfchini hoc datur nomen. Lon
gius inde protendi ccepit ad omnes inbonefto qukflu fe fu - /lentantes. Cafaubono, Erasm o, G rotio favet EU STA T H IU S adod1. E. ubi leguntur hæc : Kvçlocs mtqiJLcXcyos
ri <m*(ijj.tvQfxos tiiïoç cçvië Aooßiofxevov rot G7ilçfj.oorot,
§ A rm cî a7Se^(JioAoyüs ikctAav rès mç) tjU7roçtct ^ dyo*
$IAOKA1N0Î. f ÇXt ÔlCCTÇl&CVTUÇ , OJO TC C6VttÀey?5%Xi TOC ÏY. TfcV (ficçriociï ccnc^eovToc d ßioc$v. F.y rèra èe rqv xvrfjv èAocy^ctidb xÀ^cr/v ^ c; if^evci' A&70 a£/c*. kaque, quia vox hæc apud A ttico s ad homines translata, notât eos , qui circa fora verfantur, u t, quæ ex faccis defluunt, colligant, atque inde vivantj nihil impedit, quo minus alia metaphora alii denotentur vani homines y novarum rerum cupidi, ra- buiæ t f nuçnr-ores , qui fora perreptantes, di&a aliorum captant, & quæ ex ore cujusque, velut e facco grana, exciderint, colligunt, ut anin>um fuum iftis non folum pafcant, & habeant, quod fabulentur & garriant, fed & quæftum licet inhoneftum , qutrrant. Satis, opinor, e di&is patet , fafttdiofi Afhenienfiuin crotematos hunc effe fenfum : Quid ifto fermone fuo fibi v u lt, quidve portenti adlaturum fe putat abjectus & vilioris notae ho m o, qui forum quotidie perreptat, fabuletur & gar riat? N em p e, profanis & delkis deorum cultoribus, fa bula eft code ii is veritas, quam quidem in foro traden* Paulus , nugas agere videbatur. '
d> £F-NfIN AAEMON1XÏN AOKEI KATAITE.AEY2 EINAI* Cum quidam Athenienfium, ut modo audivimus, in Paulum, contemtui habitum , jacerent convicia; alii civium mitiores eumdem peregrinorum NomimHr» prae conem efle judicant, & illi quidem curiofi novae rei ob servatores. Hos autem per 'fcpvcc peregrinos n o-vosve de08' intelligere non elt dubium : etiamfi non re pugnabimus , fi quis cum novis diis nova & inaudita fa- era, {^u-i/xovicc Trptyfxctrcc) fimul beic indicari monuerit* Ceteroquin hcic Athenieiïfes ioqvutos ex more commu ni GfOtC® gentis , quæ èxiy.cvw ad pe fia vit quidquid ©ec-
ty\vcs opinionem fihi habeat adjunéhm# v d ex TH EO -
EHR, noltro notifîimum efl. Cfr. Apokqiam Socratis Xenophonteam p. 555. ubi Philofophwm Athenienfes di- ctntur accufaife, d s y & p h y vrcAts y&jjdfa &sèi; y &
£ciy ereçu iïè KAINA AAIMONIA èt<T<p{çct‘ vel >' lit PIAT**
,T ARCHUS Lib. I. de Fort. Alex. S ENA 7Tcc(>et(rezyoi AAI
MONIA. Neque homines illi heicvoluiffe videntur o b
jicere Paulo quid gravioris criminis ; namque A thénien - fes eousque Ç>Ac£evci exftiterunt ac <pthcxccim, ut novam peregrinorum deorum denunciationem avidis auribus ac cepturi videantur, & forlan illic o , fi per leges publicas licuiflet, admiffuri. Et civibus quidem Atticis adeo n o n
jnvifa fuifie ^voc ut ea potius lubentes
co-optarint docet STRABO G eogr. Lib. X. ASifvaZot, in q u it, ooff7reç 7reçi toc cÏAcê (pAoPsvbreç ftocTetåviv, htm Kj
Btëpi THs Beùs' moAoc yccç tmv çeviXMV teçwv ttocçsU^ocvto »
«Vf £ sKu/jiM^BriTuv. Plura veterum teftimonia adfert
RAPHELIÜS in Notis Xenophon t. & CORN. a D A -
MI p. 2J4*
e) OTI TON IHZOTN KAI THN ANAZTAIIN A T- TOIS ETHrrEAIZETO. H oc argumentum e f t, hæc eft
epitom e ac fumma omnium diélorum Pauli, A thenienfes in foro quotidie docentis j quar, cum multa eflent ac dif-
fufa, nervofe in compendium mifit Lucas. Quippe
Evangelii medullam efte Xf/siv fcctvçeo/xhov ^ iyeçSêvraci qui & ipfe, habita ratione hom inum , quibus vitam red diturus fit, vocatur v\ ccvocsatais Xj n &rj , Joh. XL 2 f . revelatum DEI verbum ubivis inculcat. Non eft tamen, quod heic admittamus sv &ci <Wv, ut o In<rsr ^ r\ ccvu-
•fcceis folummodo im portet r^v ccvccçoccrtv t o v Itja-ov , five
Irjatvv sv, vey.çav ccvs^*jkotx* Siquidem etiam de mortuis hom inibus, olim in vitam revocandis » accipi opportu n is m e poterit hic locus (cfr. v . 31. fq.). Denique funC hæc illa &vcc iïcc^ovtu , quæ fecum adferre civibus vifus fuit Paulus. Ceterum an T r jv ANAZTAZIN (quæ , quid
fit, vix fatis initio intehexifle videntur Græci ptgani, m -' primis fi Paulus, perinde atque a Luca fatftum, cum eL
lipfirwv vocem abfolute adhibuit) , pro rîj ©*£
cepe-ceperint Äthenienfes > atque hinc 7r\t\bvvrMœs; SctifAcvlbSv
m em in erin t, res admodum eft incerta. C fr. interim JO H . SELD EN U S de Diis Syris p. $3- &c. F o rte , quod Pau lus non Fiiiuni m odo, fed & Deum Patrem nominafief, ex pluribus perfonis infipientes plura fingunt numina * qvum plurima fibi colere quotidiani moris effet.
■ * " r : V - ' J , f
Vers, ig.
E'Xihccßcfjievoi a) re xurS
rov Açeicv tcccyov b') Yiyayov,
Keyovres' AvvdjxeSct yvZvcci c)
,rls tj Kccivq otun
f »jutro a t AxAsfJtéw iïiiïccxn}
a ) EniAABOMENOI TE ATTOT - - HTArON.
D e fenfu horum verborum non fatis convenit in ter cri ticos. Alii ro €7nAxße<äxi9 æque ac ro xyeiv, heic etiam
loci, ut non ra ro alias, ad externam vim referenda vo lunt ex infenfifïimo profe&am animo# qua Paulum, in** ftar facinorofi hom inis, a lefe jam accufandi, in A reopa gum traxerint cives advcriarii & delatores* Nobis veros, cum J. C H R IST O PH . W O L FIO , nihil horum , vel ex ipfis verbis, vel ex r e i , quemadmodum gefta hic narra tu r, circum ftantils, tuto colligi pofie videtur $ quin fufpicamur potius „ & prope contendimus, Paulum, non ad ipfum illud tribunal , ubi caufTæ graviore« cognofcl folebant ac dijudicari , fed in locum amplum & fpatio- fu m , Areopago vicinum , a civibus curiofis novæque do- «ftrinæ avidis, dedu<ftum efte; atque illic, (ub dio forfan# conftitiffe, ut fic demum , & ab omnibus confpicF, & audiri re&ius pofiet. Nempe verbum u tru m qu e, & e7n-
hd0i<&xt, Scuyetv, fjifaev efle confiât, & d e amica ve!
adprehetifione, vel duEii§ne, seque ac de c o n tra ria , ufur-
pari. Matth. XIV. 3 !■ Chriftus fVeAclßero rènirç& i 1° aquis perituri. Adde Marc. VIII. 23. Luc. IX. 47. & X IV .4 * abi Chriftus iViAatßofjieves iccaurc TGV vfy&MKCV* Etc* Sic
t-12 A 0 H N Ä IO I
amici (anäfiJos fegrofos ad Chriffum riy&yav , Luc. IV.49
Jta Txyccçglryç n s xv&çco7fcv tjfju&o&vfj toy‘vocxcnreb s/s nav* $o%éiov dyxyrïv dicitur G. X, 34. Etc. Quomodo & no-
Uro illo loco H U G O G R Q T iU S ita convertit : manu
leniter pre b enfum duxerunt &c« Porro nihil deprehen dimus in narration« Lucæ , ex quo conflare poffit Paul lu m , ut reum , coram judicibus, caunam fuam agere in Areopagô debuiffe, N.eque eifin a d t fle videntur accta- fa to res y nec Paulus compellat Judices, fed ccvè'ças A&rj-
\uius y v, 22 i riec quidquam a fe criminis fibi objeéîi a>
molitu’r ; née denique fententiæ Iatæ vefligium occurrit« N ec contraria; patrocinatur fententiae vox saSs'is tf. 22. f quod tafrien exiflimât G Ö T T E R . OLEARIUS in Differta de geftis Pauli rn urbe Athcnienf. $. 59. Stare enim dt- ftu ri plerumque folebant. Stabat item Petrus A dl. \i. 14. qvum non ad judzees, fed ad turbam non feous atque h ic congregatam , verba facerer, Ibi vero L u cas, eadem phraft ultra, ait : çedbels d? fIh ç ç s , k. r. A, ita b a t Paulus* auditorum corona cin&uf-, cum gravifliinum in mari dis crimen experiretur, AdL XXVII. t i . te te ÇoiSets 0 Uccu»
fcs , gnrsv. #. r . A. Si quis autem conje&aveFlt, fuiffe
forfan hte in audientibus etiam eo s, qui alias eauffis co - gnofcendi3 adeffe folebant, inopino hominum concurfart- tium ccctu adledos & excitatos, id nos quoque faciles ad
m ittere poflimus. .
b ) EÏI1 TON APE ION H ArO N. k ^n o r.x y o s & Affid* Ttxycs y vel divifim Açetos 7sxyos, Athenis fuit locus qui- dani editus, vel cacumen & vertex collis cujusdam , qui
amplus haut dubie ac fpatiofus fuit; qvum Judices & alii multi illic habitaffe dicantur, tefte H A M M O N D O , in Obfervat. in N. T . ad h. 1. MetcawfjuaZs autem ipfam
* Curiam Athenienfiurri notat, vei 'Tribunal<iriqiKJf de ca* pitaiibus pracfertlm rebus judicabatur. Hoc fuit* quod vocat DEM OSTH. in Ariflocrat, p« 437« r i j v h g lu itfa
ya» Sijcoczfyfov y fJOödque XENOPfL ArTrsjuvnjte. tfL p. 2ô. §Ç d>Ui , adpeilant n fv A^/cw tfayw ßahr,. Öemum ar loci no m ine Se fiât us ipfe diaus eft Açetos 7rctyos'y alias item 11 f£
Açeîx 7! cay a ßshq: Noftro hoc loco , M ar tunn pagnmr
£R ASMUS j Martiam curiam, M artiam vtam , vel
ft~
rum M a rtiw u \ V aT A B L U Sj Martium vicum, C A STA
L IO ^ campum zut collem M artiitfn, VvGLPlUS, alii ali ter co n v ertu n t. Areopagum heic Latialibus Uteris eite- ru n t quoque multi ; & in his G RO T 111
S
. Legi p o te rit, ft p fa c etT M EÜftSlUS T in Iibro fingulari de Afeoùagô. Nos,, rationibus fupra act la t is 3d ci u d i, fufpicanVUr Paulum, non in curiam C tribunal judicumve confeffum,- jam fuiffe p e rd u d u m , (e/1 in adjacentem# quem drxîuvus, eampurtt fpatialiorem , ubi effet conventus hominum m ajor, ubi etiam multi adelte folereat homines eruditi, Senatores, rh e to re s, & alii;; ut monet laurf. GROTIITS.c ) ATNAME0A fHQNAl TIS H KAINH ATTH AI-
AAXH; Quamquam t/m-ktwms di&um non immerito vide bitur illud $wcc,ue$ct yvSvcci (quomodo fcrpe Comici Latini I
Pullum ne ego ex te exfculpere verum ?
T E R E N T ,
PLAÜTÜS
it em iPolum fcire , cujas fis ?
& alias:
- * PoÛum a te exigere argentum ? ) /
$13 tam en, quæ îeqvuntuf, fimul fum ta, produnt vehé-
m entlorem , quo curiofi ferebantur homines , adpetitum audiendæ plenius ac cognofcendæ noVæ illius Theologiæ, quam in foro Paulus docere cœ peraf, quem proinde fic fidfiri V§l!e videntur: Pofjumus ne abs te cognojcere >qu<e
fu.t lua ifla dogmata i avie bxc nobis inaudita ? Vers. 20.
f ivlÇpvrà y d ç nvcc îicCplçeis al) us ra s ocKoiis rfiûv* &K èv yvvvoti ri ccv Sétoi rctvrcc hyçct b}*
-a) HENIZONTA TINA EISMPEIS. Phrafin n o fa -
raus ac fenfum non alienum quorumdam e profanis, E U RIPIDES in Bacchis;
Titf Koyas yccç iiatyiçets xocivès ccel.
Et A RISTO PH A N I dicitur quis Aoyov t7re«r(pfyeivl M A i
X IMO T Y R IO , Diff. 32.er'eçd rivx iïou/xcvict i7rei<r(piçerv*
D IO N I CASSIO : rocivd iïccqjiovtcc dvrsiaÇéçeiv. T d j~evl-
Çcvrcc. pulcre reddit STEPH A NU S per valde m ir a , vel plane nova, & G R O T IU S per non audita. Sic fyvi&vocis v\jfji(pcçctïs ßocaxviffccvrx, dixit Scriptor Lib. II. Mace. IX. 6.
qui mfolenttbus calamitatibus aßecerat, ut habet T R E -
MELLIUS. Svecus interpres : med ohörda plagor pinat.
HESYCHIO MctXn l ev ignore , dPkctyvhos , y.ocivy\,
idem fonant. D ignus, qui heic conferatur, locus e/i E U - SEBII Hift. Ecclefiaft. L. V. paganis hominibus hæc t r i buentis verba: E£>’ rj ( dvocçdeet fc. ) 7re7rci§ores, (01 XfA.
Siccvoi) hk\v\\ Tivcc K) KXivijv staocygaw y piv Sçr\ay.eïotv. Et fi
vero nofter hic locus omnino fefe refert ad rd re £evd
*iïccifxcvicc Xj rriv xotivriv ^ x 'x /jv , de quibus ante; fic tamen
a re d o tramite non recedere videntur h i , qui rois £ev!£a»
Siv fimul heic adjungunt notionem rd>v 7tuçu^oov , & a
priftina eaque communi fententia vulgi abhorrentium dogmatum.
b) BOTAOME0A OTN TNIINAI TI AN ©EAOI TATTA EINAI. Sic peregrinarum novarumque rerum ad miratio fecum habet curiofitatem , five earumdem no- fcendarum ftudium , quod aperte heic profitentur. A ve
m us, inquiunt, fc ir e » quid fibi velint ijlhœc. Huc refer
non alio ferme animo prolatum igoorrjfxcc rôôv r^ufxivaov
re «j ' iïio67ioçïiVT6c)v A d . II. 12. T/ dv SiA01 rürohvxiy
Vers. 2T.
^hBnvxioi Jjf TCxvres ci i7r^*i/JtitVTes ßivet a) its èiïev ereçtv
tV K odpuV t h é y e w r t K) d x é e i v K X iv o r e ç o v b ) , )
-, à ) A0HNAJOI AE IIANTEE KAI 01 ErTIAHMOTN-
TEZ 'BENOI. SENECA judice, C. VI. ad Helv. tmlla ci-
vitas e ft, ubi magnam partem peregrine multitudinis non invenias. Id vero vel maximo jure referri poflit ad Athe-
qas y quae non folum portu fuo nobiles ac negotiatione, m ercandum alienigenarum frequentiflimam adrr.iferunt m ultitudinem y fed & praecipuum fuerunt olim omnis 11- t e r a t u r * , humanitatis & elegantiae domicilium, adeoque acceptiflimum exteris bonarum quarumcunque j artium cultoribus hofpitium : Sollemnis denique fedes illuftrium fpe<ffaculorum, advenarum oculos in fe convertentium (cfr. T H E O P H R C. X. 8-J : unde non m irum , ftim - menfa peregrinorum hominum copia huc confluxit» N o te tu r autem ASrivcclw & w Çèvcovi ccrr&so-jf, quam Lucas heic adm ifit, non fecusac folent profani* Sic a TH EÖ - PHR. C. VI. & XXVII. Cl VOl fcj 01 7to\lTOCl, L U C IA N O
item & a T H E N Æ O Lib. V. ctçci xj fcevoi, invicem oppo nuntur. Toü-r £sv*s r è f (7t^t]fjièvrocs ubi conjun&im ef
fert Lucas y itidem ex more indigenarum Graecorum lo quitur. Similiter enim feribunt LU CIA N U S In var. hift. L. III. C. XIV. & THEOPHR. C. IV. ubi garru lus quidam Athenienfis narrat ; »s notice) extd'tipSo-t £évo(. D IO D O R U S SICU LUS in Excerp. vocat | 7T0CÇS- 7nhjf*8vrecs% DICÆ A RCH U S, itidem de Athenis loqvu-
tu s , rès rav 7rot^eir^ixÿvrotc. POLYBIUS p. 1402.
Zhevs woodentfvifjii)<TccvTc6s-. Cum his cfr. Hebr. XI. 13.
ubi £Svot pcj 7Fcc(>e7riûv\ixot junguntur. Sed vero ro hrt&i»
peîv nom ini r£v £evav additum, quid figni fleet, non in
ter omnes convenit. Qvum enim plurimi MoonifxiKooç
fere accipiant faukpforots , aut çerte fiojpites in
urbem adventantes reddant ; adeoque ro ad
«ominorationem advenas , mox abituri referant : quo quidem fenfu apud profanos pariter & Sacros feripto- res frequentari verbum illud, negari vix poteft : vide
AQHNAïO
hujus Tocî feferjjw tes ERASMUM V A T A B L U M ,
PRICÆ UM 4 G R O T IU M item , qui Gnæca ilia v e rtit per peregrinos, qui Athenis ari tempus diverfabantur ; W OLF1ÜM denique & C O RN ELIU M Adami in O b - fervat. Theol. p. *64. quibus adde R A PH EL fU M p . 2J7. Annort, Polybi an. Malunt nihilo fecius alii» n o - ß ro hoc loco r.ès iriiclw&TMc Qvhs , H ESY C H IO
v'fiï fjiFTcr/.ÿç y efle hos 1pfos, quos paflim êv&jidëvTUf alii Græci dicunt ; h, e. peregrinos # qui A thenas ad habitandum com m igraverant, novamque ibi in po fte- rum hxerant fedcm , in civium numerum quodamm o do recep tî, licet his jura civitatis non evaferlnt cu m
Indigenis civibus communia* Q uo fenfu etiam v erb a
citata THEOPHR« C. IV. accipit Petr. Hedelinus in
indice Edit. BENZELIANÆ IJpfal. adjeüo. Idque prae*
eunte fibi HE NR- STEPH A N O in Dicaearchum. Q u o modo & Luccc locum iilum interpretari non dubitant
I AC. G R O N O V tU S, eumque fecuti a lii: a quorum lententia neque nos abhorremus , alteram l ic e t, prius allatam, non aufimus profcribere.
b) EIS O TAEN ETEPON ETKAIPOTN H AETEJN TI KAI AKOYF.IN KAINOTEPON. Apud Sacros & p ro .
fanos au&ores y Gr. Evkcuçv Aêyejv yj tc^kttsiv ^ idem
qtiod Romanis, dicendi opportunitatem adipi/cor, vac at
mihi facere. Sed nôftro hoc loco hs èùh eregcv (Trçoiy- fj.ti fc. vi eçycv) svKuiasv , ad niliil aliud vacabant, v e t,
uti 7Tf<?i<pçctÇet H. STE PHAN LIS : In nulla re alia tem
pus a Je bene collocari exiII im ah ant , quam in dicende,
&c« Quippe p a te t, innuere Lucam , Athenienfes in uni- verfum nulii negotio magis intentos fuiffe ac deditos, quam quidem novis rebus dicendis audiendisque. Ka/rorefev, per enallagen graduum com parationis, Græcæ lingvæ genio ac veterum aucRorum ufui convenientem , induit heie naluram pofttivi KonvcV ita tamen, ut adhibitus hunc in
$IAOKAJNOI.
m odum r oniparativus ïytydaeMs .quidquam & elegantiae videatur involvere , quod non æque præ fe ferret vUlga- r i m ore fervatus pofitivus. Exempla jam cumulare non vacat. Satis iit Unum, idque præfènti argumento proxi m um » ex P L A T O N E , ubi venufta occurrit èçdrriats*
T / XUlVOTSÇOV, ÛO EûüKÇXTeSy
H o c illud eft de Athenienfium Kutvo/jtuvlu teffimOr nium L U C Æ , quod is, ad illa, quæ proxime anteceden tibus verficulis narraverat, refpiciens, hiftoriac rerum a P aulo Athenis geftarum , ds h 7raçev$èaet, interferitj fe
rie m adorum Pauli mox continuaturus. Innuit adeo»
n o n prseter morem luum Athenienfes novitatem Paulini
v,v\gvyfxocToe avidis auribus aucupatos: u tq u io m a e s o -
tnnium maxime novis rebus vacabant, eo, fine audiendis, u t m ox eas aliis enarrent: quae quidem gemina folet effe voluptas r u v dScXeayfiv f. garrulorum hom inum , quibus,
n i fubinde aufcultent ipfi, facile deforet novarum rerum m ateries, obtundendis aliorum auribus fuffe&ura; neque fatis effet rumorum , quos dein fpargerent in vulgus ac diffeminarent. Graphice & aliis S:æ S;æ locis depinguntur Id 'g e n u s hom ines, Mvj&cfAevct rrjv dxcrjv , II. T im . IV. g.
ov fuovov oiqyo), dfc.d fij Ç)Kvuçct fij 7>eç!eçyci » 1. Tim . V. I g.
èçyu&pevoi, dft>,d Tre^te^yuÇpfjLeyot 11. Theff. III. i r.
O t i o f i p u ta n u g o n e s , fed in o t i o o c c u p a ti a d m o d u m & n e g o t i o f i , q u i , d u m cu rio fe a tq u e i n a n i t e r d i c u n t m u lta a u d i u n t , m u lta a g e n d o nihil agunt. S e d , u t r e v e r t a m u r ad A t h e n i e n f e s , de ilia c iv iu m f u o r u m le v ita te ip fu m audiam us D EM O S T H E N E M ; qui r e f p o n d e n s ad . e p itt. P h il i p p i c a m , i n q u i t , (èiçrjverui yd% r
dArj-7rowTes èvScciïi K&frrjftëïïoc ) ixtjkwTss de) Xj
•^yiQt^o/jifvoi, Xj 7tvv&otvofxsvot xocrd rrjv d y o ç d v , h rt Xèye •
r u t veciûreçcv. Et Philippica IV. r o c tr c v ygovav o-TraJa^rr?, ce ov âv KU&ri<&e d-téevres v]v Trçca& yysÀÿïj r t vedregov. If. P h ilip p ica 1. cives d ic u n tu r 7ieç\ïi9vres 'wjvâccvsi&oit n u rd
t>î'v otyoçcLvi K zyercti n x x iv c v; Similes q u e r e l æ in O l y n - th ia c is II & III. I d e m o m n i n o A th e n ie n f ib u s e x p r o b r a t T H E O P H R A S T U S , q u a n d o C. IX. c K o ycm o ù s, f a m i
gerator f. rumorum fa b e r, i n t r o d u c i t u r igooTtjo-ccs, xcSev
c v ; Ti Àeyt'is ; t% tiS 7rsç) rS^'e h velv xxivcv j /.07 h é y e r x i r i KccivoTeçcv > a x t j x c x s ; z. t . À, Qiise v e r o fpargit h i c h o m o i n v u l g u s , 9r« y / tcTs- tv t»? tsqXfi 7rçcadçKfA0üV,
eadem n a r r a t a m i c o , f ile n tiu m pa&us : in q u it, «uro a? fjicvcv fiiïèvxi. I . e . A t q u e h o c ap u d T H E O P H R A S T U M p u lcre d ic itu r , r è s xxscvtxs èvoc^eîv xxiv&v Xcyoovj
i. e. alios rerum novarum epulis excipere lautius t f fa
ti(ire } & alias x x t x7sovf7v tus xxuovtxs , ti, xttcxvxif/v , obtundere & enecare. Sane t r i t u m A t h e n i s ac fo llem n e l u i t sçcl)TY\}Jix illu d : X l y s r x l n xxivcv (xetivoregov, vewre- çov) ; Et elliptice : Mr' t i xx tv ô v \ q u o d & a d f e r t P L U - T A R C H U S 7reç) n o h v x ç u y fxo rvv fis C XI. p. 5 1 9 . ubi d e fe r ibi r toCs 7roXv7rçxyfAovxs , c) u s sccXov t i T t ç x y p x xçy
\pv%çcv ÎL xTPxyopiïvrrov (ßevycvTes tviv ccyforxixv, fis tc ß rj- ju x Xj Tvjv x y o ç x v ^ tus X t ^ h a s co&uvTai. A t c e r t e ,
q u e m a d n o d u m de his fa pienter ju d ic a t l a u d . T H E O P H R » ,
57« VV T k A x 17Î 0i)ÇCV CiVTUV l ~ l TO i 7T lT r fs V ( A X ' O W fîJflO
mijerum &* infelix eorum eft [ludium
/. occupatio. ©, A»
E M E N D A N D A .
P. 5. I. 2f lege ciriueçevstv. P. 9. I. I.p ro Hio lege A«. P. 1 3 .1. i.leg e quamque. P. f j-l. 20. pro LU C IA N , lege ÆLlAN. Ceteris levioribus fphalmatis, quæ in præfen- ti Typothetarum feftinatione caveri non fatis potuerunt; præfertim Accentibus Grsecis fignisque interpungentibus fede fua m o tis, aut inter fe male com mutatis, parata efto venia T u a , L. B.
