LA SYMBOLO

v '■

i/

* _/,

Divina

_aåfulgtnte

_{Gratia f} EXERCITIUM ACADEM1CUM,

De

SYMBOLO

ATHANASIANO,

EX_{CONSENSU VEN. FACULT. THEOL} IN _{REGIA ACADEMIA UPSALIEN3I,}

PRALSIDE,

D:no

MAC.

_LA

_UR.

BENZELSTIER.NA,

S. Theol, _{PROFESS» Reg.} et _Ord·

Publico Exaimni moileßc _fubmittit,

JOHANNES

_HAMBERG,

V. D.M.

r

Medelpadus,

In Audit. Carol. _{Maj. die VI.}

_Junii,

Anni _MDCCXLIX,

Hor_{is, ante meridim^ felitif.}

·. Site Elte M:tis

MAGN/E FIDEI

_VIRO,

REVERENDISSIMO PATRI ac _DOMINO,

DnoOLAVO

KIORNING,

S S. _{Thcologiae DOCTORI Celeberrimo,}

Dia-cefeos Herncefand. _{SUPERINTENDENTI longe} Gra-viflimo. Ven. Coniiitorii PRAsSIDI _Amplifiimo,

Regii GymnaiiiScholarumqueibidem EPHO-RO _{Adcuratifnmo,}

M^CENATI ΜΑΧΙΜΟ,

j

On fine

faiifto

quo

dam

treniore

ad Ii·

S ~ wina Tua, _{Reverendiflime Pater,}

▼ inculta mea Minerva _{properat. Nou}

änderet jn'tß fpe Gratia Tuae, qua literarum

cul-tores

_amplethris,

_{je erigeret. Fotcit}

mira, qua

feiles, comjtas , ut Tua luce frui

geßiant, qui

Mu/arum caflra

_fequuntur.

In bis ver_{ο, von} fi~-nc maximο _{gaudio, we}

ponere fttßineo. Tuae

film _{inJulgentU döcumentum eß, qmd intr'a am}

et¬

wa Academica vireta _{txipatimdi anfa mihi jäm}

pr&heatur

diu

optata. Accipias nunc, humillime precor, joltto, b. e.

plac'td^ vultu,

_{quas pia mens}

offerre audet, primitias,

'&*

tne, cujus conati-bus res _{angufta dornt hucusque obßitit, Tibi ha·}

beas

_{commendatißimum.}

_{Meum femper erit, ad}

Jummum rerum Moderatoren vota _fandere

calidis-(ima, velit Te, Reverendiifime _{Pater, fartumy}

fofpitem

teäumque diu /ervare, in Eccle/td:

emolu-mentum

_longe

_maximum

, Tuorum gaudium

fua-Vijjimum. dientum, mihi vel minimus

concedatur _{locus, /olatium certijjimum. Manjurus}

r

dum xiixero

Reverendiflimi NOMINIS _TU1*

Cultor & Gliens devotiffimus.

,,λ;" ' VJRO Covfulriffiim _dtqtie Pvudentiffimo,

Dn,

_JOHANN!

_SMARAO,

Juclici Territoriali & PofieiTori officinarum

Ferrea-rum ad Galtftröm laudatifiimo.

Patrono _Optimo.

MIRO Admdum Revevendo ö" Prteclari/Jlmo,f

Dn.

_Mag.

_{ANDREA NENSEN,}

Änimarum, quae in Sunne , Frofion, Hallen, Marby

& Norderon _{Jemtelandorum, Deo colliguntur,} PASTORI Meritifiimo, & vicini Contraäus

PR&POSITO _Graviflimo, Promotori _{Propenfifiimo.}

Spettat£ Fidet VIRO,

Dn. SIM.

DANIEL!

HE

Officinarum Ferrearum ad Gakftrom PofieiTori

per-induftrio, Patrono _Optimo.

Tandem

_{talepromeritum,cumulaftis,}

elucefcit

dies

*

quo

infignia,

_beneficia,

quibus

_publice

me,

_teftari

nihil

licet.TantaenimFavoris mihi prseftitiftis documenta>ut iisdem_{percenlendis,nedum digneprasdicandis, imparein}

me effe, lubens fatear. Omnium efiemingratiffimus, niii

venerabundamente ea agnofcerem.Quibus itaque_potius,

quamVobis, Fatroni Qptimi,

hunc

ingenii mei fetum,

cerifurce _{public« jam fubjeélum»facratum fifierem?}

Ac-cipiatis ergo benigna fronte munufculum hocce levifü-mum,tanquam animi fubmiffitefferam. Sicfpem

ulterio-ris obtinendl Favoris mihiadditis certifiimam. Deus O.

M.Vas,Veflrosqueommgzna. felicitate

ornet!

Sicvovet,

Confult. Admod. Rev. Prcecl. & Spedt. NOMINUM VESTRORUM

culto* butnillimnt

ι Ν.

_J.

§. I.

Symbola

utilitatem»

infignem

in

Ecckfia

habent

Non _{opus efl, ut hac occafione commemch}

rcmus varias vocis Svmboli _{acceptiones apud}

Scriptores, tam Ecclefiafticos, quam profanos,

cum in ea re otium nobis fecerit Praeft. Dn.

PETR. WASTEN1US, in Ditfertadone haut ita

pridem habica de Symholo Apoflolico, ubi etiam o-ftenditur, eam in _primis ob cauflam adornata fti-ifle _{h^cSymboia, ut illis, tanquamSi^nis,}

digno-fcerentur veri Chriftiani a veritads Evangelicae

boftibus.

_Qiiae

_qnum

_ita

_fint,

_non

_mirum

_eft,

quod ab illis-, qui errorem magis, quam

verira-tcm _{amant, aut prsppoftero pacis ftudio}

_funt

dedi-ti, ha?c fidei _Symbola contemnantur; imo ut Scripta falia, libertati confcienhat maximc noxia,

pacem & concordiam Ecclefiafticam perturbanda,

* _{esÄsr )o(}

traducantur. Intcr hos autem _{alii, vel generacim}

omflia _{Symbolarejiciunt, ac (i per illa confcientiie} quoddam

jugum

imponatur; alii vero fpeciatim in hsec vel illa odio feruntur. Ita._{conftat, quanta}

ira adverfus _{anciquiora Symbola exarierint ejus}

temporis hazretici, ita recentiori hoc sevo non pau-ci fuere & _{funt, etjam illorum, qui eandem} ηό-biscum fe _{proficeri quidem ajunt do&rinam, fed}

tamen omnibus, 8c

_{conféquénter}

_{noftrse Ecclefix,}

confeffionibus vim _{inferunt, eoque ipfo aliis}

fu-cum faciunt. In robur _{hujus noitra? ailertionis ,}

haut _{quidem difficile föret, ingcntem numerum}

teftimqniorum adducere ex Scriptis _Spenen,

Lan-gii,

aliorumque,

qui eadem caftra iequuntur; fed cum id nimis _{prolixum föret, hac occafione}

ob-.fervafle _{fufficiat, huctendere illa, qux hac de re}

differit fummus _{Syncretiftarum Patronus C. M.}

PFAFFIUS in _{ejus Academifche Reden über das}

Kirchen-Recht L. I. C. _{14. pag. 256. atque Ju¬}

re Eccleßaßico L. _3. C. _{7. p. 172.}

_feqq.

_{Ibi enim}

omnes confeffiones _{imperfe&ionis arguit, atque}

, cjusmodi cautclas circa easdem obicrvandas

urget,

ut in omnibus fere fidei _{capitibus unicuique}

li-bertas fentiendi _{relinquatur. Finem vero huic}

difcurfui hifce verbis _{imponit: quis nefcit, in} Ii-bris eccießaßicis cd _{ßibitide cxflare} , qu<e d'tficilia

funt perfpetlu, qu<e jejuna funt, qu<e ob prohxttatem

Juam naufeam creant, quce inutilia funt, _qua pneju-dicia

_practica

_{ßabiliuntpotius quamdeßruutit,}

qua

feto ) 0 (

CbnciliAnt·) eä vero fubinde de,fiderar_{i, qtidZ lante omnia}

dia _{dicidebuiffent.} Ad _{tempus quod attinet, quo.}

confeftiones fidei nomine _{Symbolorum venerunt,}

non eadem omnium ea de re eilfententia.

Tri-bus _{primis feculis pro Symbolis dixerunt cort·}

fefjlones, vel exfoßtiones, vel regulas fidei, uti ex

aliis obiervat G._{J. VOSSIUS diß\ 1. de tribusSym¬} bolis _{fng. //, licet hanc fiententiam novitate} ftia-iufpe&am habeat. Idem nomen ante Concilium Nicaenum fnifle _{ignotum, obiérvat J. B.}

CARP-ZOVIUS _{Ifiig. in Lib.EcclefiLutb. Symbolicos/Fem¬}

pöre autem Concilii modo nominati,

confeifio-nes fidei _{appellatas eile Symbola, ex veterum} Scriptorum Ecclefhflicorum teilimoniis conilar.

§. IL

Athanafius,

_{per totum}

_vitse

currj-culum,

omni virtutum _genere

_cumula*

tiflimus fuit

_*),

_inque

_tuenda

_veritate

cce-lefti

_{inprimis adverius}

_Arium

_,

_ejusque

complices,

maxime

conipicuus.

**}

*) Intlituti ratio non _{permittit, omnia illa}

jäm enumerare, qusc circa vitam Athanafii me·

moratu _{digna occurrunt. Adferamus itaque}

bre-viter unam tantum vel alteram circumftantiam ·

reliquas vero qui infpicere defiderat, adeat GU.

CAVEUM _{Hiß. Li}t. _{Serift. Eccl. f- 120. acque L.}

E. DU P1NII

_{Biblittheque des Autheurs Ecclef.}

_T. H _{f> 3ϊ· qui prolixe non minus, quam erudire,} hac de re _{egerunt. Alexandria urbs olim erat.}

maxi-4 )o( Qg$&

maxima, atque, pod Romarn, ccleberrima. In

illa _{Athanadum, Parentibus, virtute confpicuis,} An. R. S. circicer _306. naturn fuifte, Auclor eil

CAVEUS i c. Idem vcro _{tempustiativitads} cer-to non _{pode defioiri, contendit DU PINIUS,}

L· r. Literis a tenera aetate imbutus _Noder,

ma-joribusque

indies

progreffibus

fa&is,

multisque rarse indolis ac virtutis fpeciminibus _editis,

pod-quam prseclarc in aliis officiis obeundis fe geffis* fet, mortuo Alexandro, Epiicopus &

Patriarch»

Alexandrinas Eccledae conftitutus _{ed, in quo au«}

tem fuo munere tanturn _{odium, tantas}

periecu-tiones, tantasque hodium immanitates experiri

neceflum _habuit, ut univerfiis fere orbis in ejus

perniciem

conjuraife videretur.

In prim isautem

cum oppugnabat impia Arianorum colltivies,

cum vitae ejus (fidem & do&rinam adoriri _non

audebat) maculas innrere vellct , infimulando

cum, nunc artis magicie, nunc dupri _illati, &

nefcio quse alia

foediffima

flagitia in eum inge-rere laborabat. Et _quamvis ob crebras, _quibus

petebatur,

hodium iniidias,

in

exilium

icerads

vi-cibus ire _juberetur, attamen toties Eccledse fux reditutus, tanta animi alacritate, tantoquc hono-re _partes

fuas

egit, _ut virus

acerbitatis

frudra e-vomere _{cogerentur inimici ejus} infenfiffimi, _nam

crimina inrentata mafcule diluit, famamque fuam

ftrenue vindicavit. Licet autem ab officio _fepe

remotus, & ab adveriariis quaefitus ac

damna-tusι

fepe

etjam armata militum manu cin&us

9 fiierit, vi&oriam tnmen reportavie,

adeo

ut, non

Epifcopum inermem,

fed

Athletam & heroa

for-tifEmum, dixeris. Tandem vero

hoc prasclarum

Orientis, quin imo totius

Chriftiani orhis lumen

(uti eundem vocat J. L.

RUELIUS

Coric,

llluftr,

T. _{I.p.1219.) laboribus,}

_aerumnis

_atque

_moleftiis

hifce _{fraQus, fuccubuit An. C 371. Epifcopatus} ful _{46. cfr. SOCRATFM Hiih}

_EccleC

_{L. 4.}

_C.

_20. Ad vitam _{ejus quod attinet,}

_licet

_{fummum hunc}

virutri, ab omni labe immunem non praediccmus,

eum tamen maximam virtutis opinionem,

doQri-na & merito, iuperaflé, &

poßumus, & debemus,

contra_{iniquosrerumaeßimatores,}

affirmare. Quem«

admodum vero GODOFREDUS ARNOLDUSin

iiia Kircben-und Ketzer-Hiftorie magno ßudio

ela-borat, ut mali & improbi· videantur, qui optime

de Ecclefia funt meriti _{atque majoribus noßris} ian-&i & _{pii videntur, ita}

_haut

_{mirum , eum}

_omnia

fére, qua? ab Athanafio

fa&a

funt,

in

deteriorem

partem explicare. Sed gratulamur nobis, infidias hafce ARNOLD! fufficienter dete&as efle a

Re-verendiflimo Archi _{Epiicopo D. D.}

_HENRiCO

RENZELIO in Dißertationibus _quibusdam,

Lon-dini Gothorum , habitis, quarum una

fpeciatim

vindicias _Athanaßi contra eundem in fe continet. '

Hißoriam _{Arianifmi, tit ad nos hac} oc-caßone non _{pertinentem, aliis}

defcribendam

relin-quimus, id tantum obfervantes , ex hoc etiam

Hxretica? pravitatis _exemplo

_{abunde conßare}

ί

quam multis, & captiofis

artibus uti

foleant ha?*·

6 _{) ö C}

retici ad _{pervertendum cceledis do&rinse} trami-tem, & intrudenda adukerina fua dogmata. Uli

cnim , iatis edo£H, apertis cum cceledi veritate

contentionibus non tantum non _{praevalefcere}

hae-tefes'y fed magis infuper magisque interdum

pro-di atque apud pios rerum judices paulatim

vilefce-re, ad aliam artem ie recipiunc. _Nempe,

träns-formata in _{pacem contentione, amicitiam}

fimu-lant, ac pra* fe ferunt dudium promovendi hörni,

nes, miro compendio ad pacatum & felicem da ·'

tum, interim autem hoc agunt, ut circumventr

prius fint, quam circtimveniri ie, fentiant. Non pigebit itaque unius alteriusve meminide exempli ex hiitoria Arianorum, _{ex qua condat, antiqutim}

fbifle dolum _{fpiritus tenebrarum, fub plaudbili} praetextu confenfus, iniidias druere Eccledae Or¬

thodoxe Sic enim Eufebius Nicomediends

Epi-icopus, hasrefeos Arianae patronus, tentavit din

vi & contentionibus Orthodoxos _{opprimere. Sed}

eüm _{intclligeret, id non procedere, tandem} au-Öor fuit iedtatoribus _{fuis, ut confenfum}

fimula-rent, & Symbofo

fubicriberent

Nicseno, fed fala.

manu, non _mente\ cfr. EUSEBU Hiß. Ecctef. _/. io+

C. L

_idquc

_{eum in finem, ut ovium peil i bus in·}

duti, _{rapacium agerent partes luporum} , vid·

THEOEETI Hiß. EccLl· l C ig. Porro, cum

Eufebius ille memoratus & _{Theognis Nicamus}

Epifcopus, ambo Ariani, viderent, periculum

fi-bi _{imminere, nec aliter ad officia publica reditum} patere, vel occadonem

reiinqui

ad haerefin fuaro

) ο ( φφ f

propagandam,

quam

ii

conlenfum

cum

Catholicis

fimularent, non dubitarunt, (criptis μετανοίας κοα

παλινωδίας, Nicamam fidem

ampletti.

Sed hoc

φίό ampliores

captabant

occaiiones emergendi,

vi·

rusque

difFundendi

Arianum.

Rerum

enim

de-nuo potiti, Eccleüae

plus damni

dederunt,

&hae-reiin fuam latius _{extruferunt, teile SOCRÄTE,}

Htft. hccl. L. I. C 14, & 2j. it. L. ϊ, C. 2,

SOZOMENO, Hill. Eccl. L. 2. C. 17. & 3^ L. _{3. C. I. Idem fecerunt Urfatius 8c Valens,} iti-dem_{Epiicopi Ariani, tibi animadvertebant> eona·}

tibus fuis _injici remoram, libellis pcenitentiae

pro-latis, formulam Nicacnam ie amplexari,

afiirma-irunt Cfr. SOCRATEM l. f. I. 2. C, /2, & _{24, u·}

bi veroiterum cceperant invalcfcere, grailati func

longe vehementius vi &

traude

in

quosvisCatho-licos, uti ex ejusdem fcriptis conilat. Inprimis

vero notabilis eil hiiloriaConcilii Ariminenfis,fub

Conflantino _{Imperatore, celebrati, in quo}

pluri-ma ejusmodi pravitatis haereticae

fpeciminia

obfer-vantur, qua? videri

pofluntapud SOZOMENUM,

L. e. L. ₄ C _/7. ö _19-

Quamvis

_autem

Draco

in-fernalis, hac ipfa, aliisque rationibus, ut

Eccle«

fiam _{turbaret, omnem moverit lapidem \ tarnen}

fton defuere, qui, _{prodefendenda vera}

_religione

fortiter dimicarunt.

_Quos

_inter

_Alexander,

Epi-fcopus Alexandrinus, hxrefin Arii primus

im-pugnavit. Hunc vero Athanafius flrenue

fequu-tus _{eil, tamque praclare fe geifit, ut non}

imme-rito malleus Arianorum Scriptoribas Ecclefiaflicis

%. B 2 dica·

iE

II ί

S >o( 5S52)

dicatur. Is enim _{plurimis fcriptis, a}

_{fe editis,}

_pe>· riculofa Arii _{dogmata notavit, eademque enodata} dextre refutavit, _{argumentisque demonftravit}

fir-miffiniis, eum fuifle Paganis, Manichaeis aliisque haereticis, pejorem, cfr.RUELlUM L. c.„T. /· p»

118Ϊ, &_feqq. HincTcite

de^mo

_tempore

SOZO-MENLJS: o τών Σασίμων, inquit, _{ο?ος μεν}

επισ-χρπής ο ixeivüßiosχλϊ τξβπος, νόμος δ'cgBcSofyocgiå

ixehü _{δόγματα. Hiß. Eccl. L. ζ. C} 17. Et q 11

an-tö in _{pretio Scripta Athanafii habuerit acutiffimus}

DU _{PlNIUS, fatis indicat 1. c. p. 53.* ubi ineo}

eil _{occupatus, ut oflendat, quaenam inprimis}

fi-dei _{dogmata aSummo hoc viro fuere tradita,qua} occafione inter alia hoc de illo fert _{Judicium: fa}

äoBrine _efi tres _{pure, &} non feulement fes fentimens

(ont tres orthodoxes} mais aufft fes exprefions (ont

tres ju/tes _{& tres exades.} $. III.

Inter

_plurima,

_quae

_edidit,

_{opera ,}

Athanafius,

_etjam

_fidei

_quaedam

_Symbo¬

l-a referuntur.

Opera Athanafii commode in quatuor

difpe-icimus partes. In quibusdam enim Liblis res

Hi-ftoricas, in aliis dogmata fidei explicat. Alii

eo-rum _{praecepta Moralia tradunt, inque aliis demum}

Sacri Codicis Commentatorem _{agit Vir} Veneran-dus. Lihris iecundae claifis merieo annumeramus

Symbola, de quibus breviter tantum mentcm

no-ftram _{explicabimus. In}

_operihus

_ejus

_{Vol A}

_pag.

) o c p

2^.1egimus

expofitionem

quandam

fidei, in

qua

do-ftrinam de S. S. Irinitate eleganter atque

nervofé

exponit,

quodque

Scriptum

ab

omnibus,

quos

in-ipicere

mihi licuit,

pro

genuino

habetur.

Aliud

vero ejus Symbolum

allegare

iolent

Scriptores,

quod

etjam

Athanaiio

tribuit

RUELIUS L.

c.

T.

I.

■ρ. 1$$.

fimul

contendens,

Liberium

confeffionem

de Ftlio Dei& Spiritu S. ad

eundem

Athanaiium

dedifle, qui non iolum, ex mente

ipfius

,

Ejus

Confeffionem _{approbavit, verum}

etjam Reieripto

Symbolum

fidei

iuas

adjecit.

Inveniri

autern

pos-funt hae _Epiilolae

_feu

_{confeffiones in}

allegatis

ope-rtbus Äthanafü Vol. 1. ρ. 243. Sed

abunde

proba-vit DU PlNlUS L. c.p* jß. utramque

haneEpifto-lam eile _{fuppofititiam,}

_quando

_ea

_de

_re

_fic

loqui-tur: ces Lettres ne Ccnmennent ni a Saint Athanafe> ni ä Lihere. On fatt écrire ce dernier ä S. Atbana(ey

tommetileiloit en dotite de fa Cntholicite> il exige de

hti _{qiiilanathematize Arins &}

Sabellins

_{, a}

fin,

lui

dit-ti, que }e piiijje obeir a.vos commendemens.

La

Lettre

de _{Libere, & la} reponje de Saint Athanaffe [ont

écri-tes tomme des Confeffions de Foi. Elles favorifent f

erreur de Ncflorius. Le ßile de tes deux Lettres

éft

puerile & bas♦ La Lettre

attribuee

a

Liber

e tömme

ti¬

tt _{par un} Donc. His

addimus,

memoratum

RUE-LlUM 7. 2. _{p. 644,} priorem

fuam

fententiam

_mu¬

tade, atque argumentis non

contemnendis

ibi

0-ftendifle, Epiffolas hafce non

convenire

au&ori·

bus, quibus tribuuntur.

Quidam

Patres

iec.V:ti

etjam Athanafii efie voluerunt

confcffionem

de

in¬

tarnatione Det Verbi, _quse in _cperum

eju

_s

Vol.

Il:do

i® _{QX2) ) O ( $*2*}

c. "

ρ. jo repentur. Alii autem, & intcr filos

Epi-icopi in Synodo Conftantinopolitana Anno 533.

congregati, utreticeam Leentium in Libro iuo de

Se&it, hanceorum rejecerunt iententiam. Certe,

fi haec_{ipia Confeifio paulo accuracius}

_infpiciatur,

cjusmodi formulas loquendiibioccurrunc,quaserrq·

ribus _{Eutycbiamrum favent, a quibus tarnen}

maxi-nee alienuserat Athanafius. _{Idem quoquc eft}

ne¬

gotium cum Aehanafii ad 3$vi/mum defide

_Efißela,

in _{qua etjam confeilio quaedam ftdei continetur.}

cfr. O. ö. Athanaßi Vol. f. _{p, 24^. Eft enim hasc}

longe diverfa a Symbolo Nicaeno, a _{quo tarnen}

recetlere Nofter _{religioni fempcr duxit. Au&or}

praterea

Epiftolasadeo

Apoliinarifrao _{deditus eft,}

ut Leentius non dubitaverit _{aflercre, ipfum}

Apol-linarium eandem

_{confcripfiflc.}

_{De illo autem} Symbolo, in

cujus

explicationc inprimis jam ver*

iattir opera noftra, in

fequentibus

agere,

nobisa-nimus eft.

$. IV.

Latina

_potius,

_quam

_Graeca

_üngya*

Symbolum illud,

de

quo

nobis

jam

in

Ipecie

fermo

eft, fuit

cxararum»

Adco notum eft hoc _{Symbolum, quod in}

0-feribus Atkanafii

T, 2. p. 31. legi poteft, & lic in;

cohatur: it _{τϊςΒελει}

_{σα§φΛΐ,}

_{χ. τ. λ, ut non fit}

neceflarium illud exicribere. Latina vero _Lingua

primitus illud ipfum efte confcriptum, haud

infe-liciter _{probant Stridores, qui hac de re agunt,}

) o ) && η

ex infigni

illa difcrepantia

_{, quae}

inter

Grx-cas hujus Symboli formulas

intercedit,

_quarura

feχ WOLFFG. GUDLINGIUS exhibet in notis

éid Euftratit Jominidis Zialowfkt delineationem EccL

Orient. _{Grac<e, />.'ög.feqq.}

_Cfr,

_pracerea

_{J. A.}

FA-BRICII Bibi. Gr.L. f- C 2.ρ gip. Qui

etjam hoc

argumentum

fibi

fufficere

exillimavit,

ut extra

o-mnem controverfiam _poneret, illud primitus La·

tine _{fcriptum, & deinde a variis}

_{Graece transfatum}

fuiile, qui, vel cum

Graecis

negarunt, Spiritum

S. a filio procedere, _{ut a}

quibus qusedam

formulsc

profluxere,

vel id

cum

Eccleiia

Orientali

profite-bantur, ut ex aliis iterum formulis conftat. Ob· fervant deinde, hane fcriptionem, nec flifum, nec Gracam _{phraiin^ iapere,}

_fed

_{totam primigeniam}

quandam Latini fermonis contexttrram

prseferre.

Aliegant denique in robur

ejusdem fententix

ver· ba _{Legatorum Pontificis K. qui,A:o 1239. ad}

Grx-cos Latinis conciliandos, mifll, in hunc modum

funt _{loq11 ηti: unde S.}

_{Atbatiefiips,}

_dum

_in

_partihus

Occidentalihns exulabat, in expofitione

fidei,,

quam

Latinis verbis _{reddidit, fic ait} f. V.

Symbolum hoc Athanafio,

ut

au-ftori>

tribui noπ

poteft*

Multi, iique eruditifllm virf,

hoc

Symbolum

ab Athanaiio _{compoiitum^credidere.Sic,}

utantiqui-ores_{reticeam, ex Lutheranis}

_{JOH. MICRACLIUS}

) ° (

plitat,

illmlRoma al· Atbanäfio fcriptum,

tandem po/f

joo antios in Concilio T&letano

ab Ecclefia

receptum ejje.

Syntagm.

Hiß. Eccl.

f.322.

ERLANDUS

DRYSELI-USexnodr_is,eandem fovet fententiam: ibland andra

$, Atbanaßi Skrifterinquit, år bans tros bekennelfe cth

_Symbolum,

_om

_{den Hbgtlofvade Reitze Trefaldighet,}

machta

mårckelig

ochhögt berhmmelig, denbanfuller

up-vi/lei dt'Niceemfka Mötet,menblef intet almettt_giord fhrån 300

åbr

der

efter,

uti Mötet i Toledo i Hifpa·

nien. Hiß. Eccl. Ν. T Cent. IV. p. 14g. Ex

Cal-vinianis _{etjam A. RIVETO,} Critico S. L, 3. C. 4. f. 261.

perfuaium

ert,

illud eile, Arhanarti, Quod

vero haut pauci Romanenfium idem Scriptum _pro

genuino

habeant,

eo

minus miramur,

quo

Iucu-lentiora exftant documenta, eos, fcriptis fpuriis,

fuam propugnare do&rinam, lnterillos vero in-primis

nominandus

ert:,

C BARONlUS

qui in

an-ml. adan. Chr. _340. pluribus _evincere fa_tagit,

A-thanartum, Romarn, ad caurtam adverfus

Eufe-bium _{éjusque fa&ionem dicendam, vocatum, hoc}

Symbolum coram

Julio Pontifice, &

Romano Con¬

cilio,· Lingua Larina,· recitafle. Alios ejusdem

fententias fautores itidem ex Romanenrtbus com-memorat J. G. WALCHIUS _{in Intr. in Li}bros

Eccl. Lutb. Symb. L. l· C. 2. _{p. 147.} Jam _vero

o-mnes fere, etjam cordatiores _ex Romanenrtbus,

in eo conveniunt, opinionem hane falfam eile,

0-mnique fundamento dertitutam. Ut autem haec ipia

clariora

evadant, haut inconfultum duximusi

pr^cipua

argumenta

adveriariorum

,

quibus

illi

•'

$£2? }o( ff

fuam ftabilire conantnr fententiam, brevitér exa-:

minare._{Urgent itaque,}

_quod

exTHEODORETO^

L c. _{L.4. c. 2.} conftat,

Athanaiium

Jovinianolmpe-ratori confeiiionem fidei accuratam, prout

Ille

lol-licitaverat, miiiiie, per quam,

Symbolum hoc

in-telligi aebere ,

contendunc.

Huic

obje&ioni

fe-quenti ratione

occurrit

VOSSIUS /.

c ρ 47.

Dick

ncrnpe,

Athanaiium huic

fax ad Joviniapum

epjfto-lae, praeter Nicaense

Synodi

Confeiiionem,

etjant;

novam quandam

inferuifTe,

adjugulandam

eoriim

hiereiin, qui Deitatem

Spiritus

S.

impugnabant.

Unde eo nomine etjam Athanaiium landat GRE¬

GORIUS

NAZIANZENÜS

in

verbis,

a Voßto¥ allatis. Verum enimvero, non opus erat Voffio,

ejusmodi

excogitare

rationes,

cum

in

confeiio

iit,

•pillolashas Joviniani atque

Athanahi,

eile

fuppoii*

titias, cfr. §. 3. Cauilam

fuam

porro

defendere

vo-> luntexinde, quod

Athanailus Romas

hancconfes*

fionem ediderit. Certe, non defunt Romanenii-* bus _peculiares

_rationes,

_cur

_hoc

_{utantur argumen¬} ta, curti inde au&oritatem

illam,

quam

Pontifex

R. iibi vindicat, etjarrr ftabilitam

velint.

Sed iatis

jam ex Scriptoribus

Eccleiiafticis

oftenfum

eil, A

-thanaiium ab Eufebianis, apud Julium Pontifi-cem R. non dedo£trina, led aliasobrationes

accuia-tum _{fuifle, qui etjam, tam}

Pontifici,

_quam

aliis*

adeo _{cognitus erat, ut}

_confeiiionem

_quandam

_ah

illo _{exigere non potuerint.}

_Cfr.

RUELIUM

_/.

r. T. 2._{p. 664. qui} etjam

eadem

occaiione illis

_re-^

fpondet, quando Hilarium

prasiidio fibi eile

β» ) ° (

mant, in defendenda hac eorurn fabula, _Provo-' cant demum alii ad aliam _{traditionen!,}

priori

fimi-km, quae retert, Äthanaiium, A:o 335. Trevi«

tos

relegatum,

_{atque in puteo}

quodam, iive

ci-fterna,

fex

annos, ob hoftium _{iniidias, latitantem,}

Symbolum hoc cudiiie, qua de re etjam

RUFFI-NUS _{loquitur Hiß. Eccl. L, /. C.ig. Sed,}

promo-re, nimis credulus fuit

_Ruffinus;

_{omnia enim}

fa-bulas _{iapiunt. Nam anno 335,}

a Synodo Tyria

damnatur _{Athanaiius, & anno proximo}

a Con*

ftantino Treviros _{mittitur; anno autem}

33g.

A-kxandrinis redditur. Non _{igiturfexennio in} Tre-virenfi cifterna delitefcere _{pocuir, qui biennio}

tan-tum in Galliis exulavit. Vid. _{VOSSIUM 1. c.}

p.37.

iéqq. His addimus, Noftrum Treviris, non ut

exulem, fed ut hofpitem, _{magno honore, fuiile}

exceptum, opera _Conihntini, mrnis &

calu-mniis _{hoitium, fubduQrum. Hifce ita}

expoiitis, ad-feramus _{praecipua illa argumenta, quibus noilra}

probatur aflertio. Si Athanaiii foret hoc

Symbo-}um, certe ipfe ejus _{meminifiet in hifloriatv}

quam in _{epiftolis de fugafua & apologiis altis}

perrexüif»

Vel falcem meminifiet alius _{ejus feculi aut}

proxi-roi _{Scriptor, qua tarnen de re altum}

apud iHos edr

filentium. Nulfam _{prseterea video rationerrr,}

cur

Latini contra _{Orientales illud} non _{allegaverint, ίί}

Athanaiius illud _{(cripfriTet. Illo enim telo felicicer}

tunc contra _{illos, ob fummam Ejus Viri}

aucirorita-tem, dimicafient incontroverfia de _{proce'hone Spiri¬}

tus & a Ffliv. Ut _taceam

f idem

Symbol

um adeο

stccurar V

) o (

aceurate errores Neftorii, Eutycbis atque

Monotbe-lettirum, refellere, ut non fine ratione

dicatur,

Au-Hörern hujus Symboli idem

hifce hasrefibus

op-pofuifie.

Obfervatur

porro ,

illos, qui

Symbo-lum Athanafii effe afieverant, nec de loco, necde tempore, ubi &

quando,

confcriptum fit,

conve-nire, fed difientientcs ab invicem, infigniter, ut

fieri foiet in rebus incertis, halkicinari, uti etjam ex illjs, _{quae antea} in

bac §

alkta

fynt,

liquet.

Addimus, quod illi, quibus

datum fuit, antiquos

ac probate fidei

Codices

Manufcriptos

Operum

A-thanafii, infpicere,

idem ibi defiderari

contendant

Erat de cetero Athanafius natus in urbe

Alexan-drina,cfr.$.2.Adeoqueinter

Patres, qui

GraecaLin¬

goa icripferunt,

refertur,

uti

etjam

reliqua

ejus

Opera tefhntur. Cum vero

Symboium

hoc Lin¬

gua Latina

confcriptum fit, cfr.

§.4.,

non

inte-liciter inde _{quoque colligitur, Eundem}

_hujus

_Sym¬ boli non efie au&orem. ffcecautem argumenta

copfofius explicata reperiuntur

apnd

VÖSSlUiVT

1 c. RUELIUM ). c. T. 2 p. 639:/^. JOS.

AN-TELMUM in de _{Symbolo Athanaf' befl. /. p.f/.fecjq,} &c.

_Quemadmodum

_vero

_Symboium

Apofioli-cum eo infignitur nomine, quia

dpÖrinam

Apo-ftolprum in fe continet; ita eadem veri

fimilicudi-ne dici _{potefl, Symboium}

_hoc

_{ideo appellatum}

iuifie Athanafianum, _quod ex Irbris

ejus ad

or nä-tum eile videatur, & coniequenter fummam fidef

ipfius comprebendat. Cum autem ita

eviftum fit,:

Athanafiuni _hujus

_Symboli

_non

_eile

_audorem,

«Φ ) ο C

nofirum qnoque ef]et, vexatiffimam illam

coti-troverfiam _{de au&ore acque setace hujus} Sym-boli fub incudem vocare. Sed quam, _{ob term·}

poris angufham aliis exarninandam relinquimus,

tantummodo _{allegantes ea, q.iwe hac dé re}

lo-quitur VOSSIUS I."c. p. 55. utrum\ inquic, id

condiderit _Anafiafius, an alius, nihil fat_{is compertt}

hahemus: _{neqiie tam idfcire refert, quam optandum,}

ut fimiliter otmies _{fapiamut in my-lerio boc Sacra}

-Sanctß Trinitatis.

?. VI.

Symbolum hoc

illuftre

atquc

infi-gne

fidei Chriitianae tcftimonium

in

ie

con-tinet,

quippe

quod

_lumma

_quaedam

coele-ftis dottrinx

_myfteria,

_nempe

_de

Trihi-tate

_{Perionarum, de}

_Divina

_{atquc Hu¬} mana Chrifti

Natura,

deque

_Statibus

_&

officiis

_ejus,

_{contra omnes}

_impios

hae-reticos , iuo

ambitu

compledtitur,

Symbola inprimis adornata funt-contra hae-reticos, ut, nempe, illis, tanquam _fignis, digno-icerentur veri _{Chriftiani ab hiice veritatis Evam}

gelicse hofhbus. §. I. In antiquiori autem Ecclefia

haut _{pauci fuere, qui fidei hxc dogmata}

impugna-bant, uti ex certaminibus cum _Neftorianis,

Eu-tychianis, Apollinaris, aliisque, conftat« Ho¬

rum _itaque craffis erroribus

_oppofiiere

_hoc

Sym¬

bolumveteresj &ea

_{quidemratione,}

_{ut nihil jbi}

) o c »7

periatur,

quod Scripturis Divinis

non fit

conien-taneum.

_Quae

etjam

eit caufla,

_cur

illud

_{in Omni¬}

bus fere _Ecclefiis, tam Orientalibus, quam

Öc-cidentalibus , au&oritatem Symboli Oecnmenici

obtinucrit. Dolemus vero, recentiori etjam hoc aevo, quosdam dari, qui errores, huic Symbolo

contrarios;, fovcnt, illudque ideo rejiciunt. Sic

Arminiani,

_Syncretifmo

_{Religionum, uti notum,}

maxime _{dediti, plurimis illud proicindunt} eonvi-ciis. SicSociniani, Divinitatem Chrifti negantes, in _{fcriptis quibusdam, idem impugnarunt; fed} quorum conatibus peculiarem quendam libellum

oppofuit W. SHERLOCK in libro,, cui titulus ♦ Avindkation of tbe doBrine ofthe holy ever

lies-fed Trinity and the Jncartwtion of the Son of

God. _{Cfr. A8a Erud. Lipf. ad}

An. _{ifyi, p. 2 ij.}

THESES.

i.

Do&rina Comitis Zinzcndorffii

_toia,

_Scripturae

_Sacra;

_e

_diametro

porten-

re-pugnat,

& ideo

_quantocius

refellenda

eit &

_exftirpanda

_{> ne pars}

_iincera

tra-hatur.

) o ( Cg£2

H.

Svncretiimo

_religionum

_nihil

_pejus

efle, nihil

_magis

_nociturum»

_arbitramur.

HL

Vera

_religio

_non

_nifi

_una

_eft»

IV.

Omnibus in toto orbe

_{religionibus,}

Evangelico -Lutheranam

palmam

prseri-pere,

tutiflime

adftruitur,

Hazc

enim

Codici Sacroi ut normae

_{perfe&iflimae,}

ainice

_congruit,

_fine

_{qua» nec}

_rite

_qo*

gnolcitur

Deus,

nec

iincere

coiitur.

X

ν'

iy

% _/.

Divina

_Gratia!

ml

_fulgente

EXERCJT1UM ACADEM1CUM,

De

ΑΤΗ

A

EX _CONSENSÜ IN REGIA A C

D:NO

Ä

BENZ

S. Theol, PI Publico Exc

JOHANN

In Audit,

_Caj

Annil Horis, ω

QpCARD

QpCARD