• No results found

Ordinario, nec non REG.Societ

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Ordinario, nec non REG.Societ"

Copied!
40
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

^É f

SH

D. G. A

DISSERTATIO ASTRONOMIGA

, de

CONSTELLATIO

NE TAI Rl,

quam,

consensu amplissim.® facultatis philo-

sophica; in regia academia upsaliensi,

Praside

VI RO CELEBERRIMO,

MAG. ANDREA CELSIO,

Astron. PROFESSORE Reg. & Ordinario,

nec non

REG.Societ. Liter. & Scientiar. Secretario,

PRO GRADU,

PUBLICO EXAMINI MODESTE SLIBMITTIT,

A Ν D R Ε A S TULENIUS,

WESTMANNUS.

in Audit. gustav. my. ,ad. d. Xffjunii mdccxliii.

solitis meridiem horis.

HOLMl/Ey typis Nyströmianis.

(2)

A

M0NSE1GNE UR

le baron,

AXEL

GYLLENSTIERNA,

GOUVERNEUR Des Prövinces De Nylandie

öc tavastehus.

MONSE1GNEUR!

Ardonnez, Vousjupplie, j

je

me de mefotsttre Ρotreenhail-

lußreNom a la tete de ma dif-

fertation. Elle tratte, comme il Vous

plaira de voir, diun amas de predicateurs de la

gloire Drome; cefont lesétoiles nombreufes &

fan.

(3)

fantes, lesquelles, pour mieux étre diftmguées, par

les andens Aßronomes ont été bornéespar ΐ ima-

ξβ dt unJichetifanimal, que le Vaureau. Les in-

ombrables beinfaits, dont iluous a toujoursplüde fauorifer ma A/laifonpaternelle, & en particülier,

le douxfoulagement, dont ellejouit encore,fous Vo-

tregenereufe protection,apresla mortdemon eherPe-

re, de laperte duquel eile a été affligée, il ή y apas

long tems, m? ont obligé, de ne pas laijjerpajjér /'

occafton, d* en marquerpubliquement maprofonde

reconnoijfance. Daignez donc, AiÖ NSEI-

GNEUR, je11er des yeuxfauorallesJur ce petit

ouurage, quef oft Vous offrir, comme un hommage

fincere du plus humble respet, que f ai pour Votre illuftre Ferjonne* Plaife äDieu, de Vous accorder

touteforte de bonheur & de contenteme?Jt, en au·

gmentant Vosforces, & Votrefatitépendant longues

dnnées. Ce Jera le comble de mes plus ardents Jouhaits,pour Votreprofperité, & celle de Votre illu¬

ftrefamille> &je m'eftimerai toujours fort heureux

d étre auec laplusprofonde foumijfion,

MONSEIGNEUR,

Votretres-humble & tres-obdiraiit Serviteur

Andres TutENius»

(4)

Admodum Reverendo atqve Frceclariffimo

V I R O ,

MAG. G USTAVO ELVIO,

Ecclefiae Norrbarkenfis Pastori, & adjacentis

diitri&us Prjeposito meritiilimo, vigilantiflimo,

Ρät ron o Certiffimo,

Nec non

Admodum Reverendo atqve FreeclariJJimo

VIRO,

MAG. MAGNO TROILIO,

Sacr.se Regije Majestatis Concionatori Or- dinario, & Confiftorii Aulici AdfeiTori

Adcuratiffimo,

Benefactori Propenfiifimo,

LEves maximahas pagellas,fibi exhibita favörisgrati animi indiedocumenta3esy ob plurimacum

ardentijfimo perennis profperitatis voto offert,

Admodum Reverendorum & Pr^clarillimorum Nominum Veftrorum,

Culter ObferVAntijfflmHS Andreas Tulenius.

(5)
(6)
(7)

Caput Prius

Mythologicuin. *

§. ι.

Uicherrima ftellarnm feries·, .qvas

Arietem, communcm Signorum Zociia«

calium dudtorem^ leviter antehac a no.

bis delineacum proxime feqviturj indi.

gnum, a fabulofis imaginum ceeleftium

conditoribus', Tauri nomen forcita eft.

Ha>c, qvo ceceras fcre ©mnesytum nume.

ro ftcllarum> tum luminis fplendore Iongius non folum ante«

ceilrt? verum & notatu digniera in fe continet plurima, eo

peculiarem -ejvoqve magis meretur coniidcrationern. A Seru

ptoribus diveriisi di-verfis etjam nominibus apellatur. His Por.

tU'tr {Vii Prodrter Europ&i -Agenortusι Candidusι truxj truculentus% firus TdawdS) Best Princeps Armenti^ Cofnigir5 Buhulum Caput,

a a»·

(8)

DE CONSTELLATIONE

&C. i !ÜS Ιο, /nachts, Inachta Juvcnca, Ißt, Chironis β!ia, Oßris-%

Venerts Sirius, &c. audit. Gtaeci Ταυρον vocant, Ebß*i

rabt'S 7#r, Ataur, Altaur, Alror, vel Attavro, Oai Ii lc Yaur-

eau, Icali // Jauroy Ang!i Bult·,, Germani Srnr, Nos.

ΟΧΕΚί.

§. π:

De origine & ratione hujus denorrinationis, non omnes eandem tuentur opinionem,, Afi'rologorum hac in re nugis non

moramur, qvi in- indole- ftellärum; eandem o!im anxie qvsre- bant, ut qva? fuo influxu, homines. fub fe». ut loqvi amabant,

natos, bovinanv qvam proxime imitantes naturam, h. e la- borioios,, tacitumos, ingenio tardhs, amoribus. deditos, & bu-

bulcos producerent(aY Qvi ad Signorum coeleitium o-

riginem referunty vcl ad viculorum, tempore» qvo Sol hoc fidus perluilraret», procreatorurm copiam respexiiTe illos volünt (b),

vel qvod hoc tempore»· terra; arationi apta reddica», tauro«

rum in locis iftis.qvam maxime viguerint: labores (c)· Nenn,

tonus ab expeditione Argonautica antiqyiores confléllätiones tan-

turn non omnes· repetens», hunc noitrumi facit 7'unrum illum aeripedem». ignemqve fpirantem» templi Colchiciv & in eo ail

fervati aurei velleris», a Jaione, tandem, Medeas auxilio, domi-

tum cuftodem. (d)

§;. ut:.

Ad Poetas qvod attinet, dupticem· hi nobis hac de re

pandunt t3bulam, utramqve tamen indigna Jovis iibidioe tur*

picer

(a) Manil, artron. JL. IV. (b; Vid. de Spe&ack de la nat. Tom. IV, p. 299 (c) Biel», de Sphxf, 1. Ϊ1, c. a, (d) Newt, Ghronol,

p. nr. 87.

(9)

T Λ U R I. 3 piter foeténtero, Primam Ovidius ;proiixe .nobis exhibet, clv

jus ha?c qvidem cft fumrna.: Jupiter irnpuro, :>uc demper fole-

bat v arnore in Virginem dorm« puic.hrttudine pr«fl:a-ntem, Eu~

.ropam ,notn:ne , Ageuoris, Phcenicum »Regis ex Meiia Nyrnpha filbm, flagrabat,; qvo autem »nefmdo .fatis-ficret cleiiderio., in~

digna Ueo., tauri iacie dndurus,, hane xum vir.ginibus Tyriis, juxca litot.a maris choreas agentem» -ve!, ,ut -dicunt alii, ad tem- plum JEfcula.pii,juvjenois rniftus .adiit,, formteqve candid« blan-

ditiis capcam}& primo manrbus fe demulcere, rnox cergo in·

iidere -auiam, celeri iuga per jnare in Cretam .abduxic. "Vo.

to autern «potitus., in r,ei memoriam , aina-m ex qvatuor orbis partibus, Vjrgims nomine iniignem fecit} 7auri ve>o irr.aginem

in coelum translatam ileliis .exornavitj qvibus jarn iu!ge-C fplendidiilimis, (e)

§♦ IV.

*Ovi .sEgyptlos afterismorum auöores ^conftituunt., voiunt

hoc iigno denotaii Jo illarn, dnachi fluvii (t)5 ut a Poecis hn-

■A λ gitur·,

(e) Fal)ulam .hanc^, ex vera, 4it fuiit .plerxqvc omnes, fictam biiloria, ejvi

res Crotenfes tr.nlunt, hoc modo .explicant: -Europam videlioet, difti Re- j>is filiam, .cum ffr.te foituna ad lrtus Serapix, civitatis ihter Tyium δ<

Sk!einem -firat, .flo-ritvjs.detrrpeudis deleifata, tum fodalitio deamlHilaret,

vcl a Cretenfibus, tjvi mcrcatum eo venerant, fjiyciofa ejus forma ca-

jtis, raptam.,<& Cretam uavi> cujus prora Tauro caudido, ut näves efic

folent, faiit infignita·, vel a viro Cretcnii., cui nomen 7aurus, a Jove

Cretenfium ne«e, ut virginem auferret, nfiiTo, avedamj rapinamvero hane

ad annrnn mnmli 2fl7> referunr. vid. Cxf. cccl. aftron. Poet. conf,

Herodot, Lib. I.

(.() Haue O.biilam eidem Ovidio debenius in Metamorpliof. Lib. I. FuiiFe

autern Inachns creditur Argiyorum Rex, partem Peloponcfi incolciuium^

(10)

4 ρ,Ε C0N3TELLΑ.ΤΙΟΝΕ

gitur, ftliam, aIi is etjam Callirrhoén di&airii a Jöve adamatamp fupcrveniente autem inopinantibus Junoney in vaccam candi-

darn fubito mutatam, Dea?qye roganti muneri traditam, qvK il lam Arqo centoculo cuftodiendam deditr, Cum wro ab hoc durius haberctury Jupiter Mercurio in mandätis dedit, ur Air-

gum illum, fvavi fiftula? fua cantu fopitum, e medio rolleret*

Hoc interemto Ifr, qv-o Junonis furorem evitaret, in fugam fe convertit, primumqve mare, ab- ipfä pofhnodum lonium di¬

ctum , deinde finum Thracium, a tranfitu bovis Bosphoram

nuncupatum» tranavir, & iEgyptum appulity ubi depofita bo-

vina forma»-Epaphum 61ium ad ftumen Nilum enixa eft (g),

Foft partum autem Deam fa&am, fub Jßdir nomine non ίο- lum coluerunt· jEgyptii, qvod ipiis agriculturam, aliaqve vitce

commoda oilendiiTet, fed & fub Bovis forma». utpote agriouL

turte fymboio, inter iidera coJlocarunt: Qvamvis hoc iymbo-

lo alii cohoneilatum velint Ofirim, L Λ/ezorim vel Mizjra.

itn,. Chami filium vel.Jofepbum Patriarck'atn„ ob fervatam in fame ingenti iEgyptum, hoc, ceu divino, honore affe&Um, qvod tarnen nihil;eft niii.levis- nonnullorum conjeäura.

V.

Jupirer Rex Cretcnfmm adr»odum libdinofus: Jutio vero liujus &foror &

conjusscsvalde zelotypa.. Γer Argum cemoculimt intelli^i videtur vir Re- o-iiue.fidflis & peivigjl,, a Mercu:iio h. et. nuncio, vei oratore, vcl'alio miniilro regio,, blaaditiis ve-1 iniidiis circumvenrus &.necatus«.Pocticc qvo-

'

cjve niare tranaiTc &c iti bovenv,convtrfa dicitur Io, qvia n.ivis-,qva ve- öa fuit, πα,ξά&ημομ;erat bos<wndidtis-, tefte Ltitåtio, Ststii interprete spud Cxfiumj, & in faiiis certns K'abitus fuit dies:, qvo Ißdis^ c, Ius

ytavivoilio.C cekbrata.fxiir.*.

,

f §

(q) Hie Epaphus.poftmoduni cum Mémphi, 4^gyptii regis hlia, imperioJfL- gypti ρobtue> ipb'finj diy cekb'rati/iimam", Conjugis nomine infignem,

"ardificävib ' '

(11)

TAUR Γ.

.... §. ν. . .

Ob diverfitatem hane fententiarurrr» dimidiato tantiem eOr.

pore in globis cceleilibus, tam antiqvisj qvam novis, tanqVäm

e,denfa nube prorumpsns piogittrc* Qvare idem Ovidius Libi Faftor:

Uaccafit cm Taurusy non efi cognöftere Uttum; Pars prior apparéty pefteriora latent. >

tlnde Manilio inter Signa ηρίτομΛ, h, ct IrifarUm fefta annu«,

meratur (h)} q/arnvis- a Plinio & Vitruvio integer olim Fuifle

dicatur. In ccelum preeterea venit corpore averfo» qvod Soli qvafi relu&ando»· eundem per fe gtadum paululum filiere ju-

beat (i), unde haud· inconcinne de eoι iignisqye duobus pro»

xime feqventibus, Pceta?

Qyin tria figna nordemfignisconjuntia repugnanty Et qvafi fedttio ccelum tengt: aspiee Taurum

Chwibus, &- Gemhtospedibus, teftuditwCancrum- Surgere> qvym reflis ortantur cetera ntembrisi

Nee mirere moras, qvum Sol adverfiaper aftra ÄZflivum t'ardis attmVat'menßbiis annum. (k)

Qvarc etjarn hicc tria Iciiatee άττοςρεφόμενα, h. e* figna con-·

v-eria Scaligero in Manilium dicuntur» Ponitur. qvoqve in ge-~

aua procumbens? 6c

Ovafi depofitis collo fiopitus aratris. (1)

Α $ Hinc

00 Aitconomic. (i) Qvomodo ex mora elliptico telluris , tardiorem Solis per tria haerce-Signa motitm, explicare norint1 noftri «vi Ailroag«.

mij neminem in AftronomiA ^cl tantilUim verfatunvfugerc poteft, (*0 Manil, aftronerrtic« LV JK (l)ibidcrti,·

(12)

6 DE CONSTELLATIONE

Γ' ' '

JHinc Arato πε&τηως; Pcolomieo κυζτίς Manilio nixus dr

curvatnt falut^tur,

, §♦ vi,

Coriftellationem hanc noilram duplex iexornat ;puellarum

cohois, unde puellis dives (m) dicirur. £x bis

Ora m'tcant Tauri feptem radiantia flammis,

Navita q vas Hyadas Grajut ab imbre vocat. (n)

Dicuncur autem ,Hjades Gijecis, Latinis vero fuccuk, vcl

απο 75 väv, plucre, qvod ortu /uo «cosinico pluvias & fuccos

ioducere yideantur terris: vel qvod ri&um Suis imi^ntur (i)j

enim eft fust dä? verojuculam denotac) mnde Gerrtianis non·

nullis, qvum una ceteras magnitudine antecellat» die Sa«jj mit

ihren varkcln apellantur.; vel qvod liceram Grxcorum υ expri-

mere videantur; vel deniqve ab Plyu rriatre, „Oceani iilia, qvs ipfas ;-ex Atlante (o) progenuifle fertur. Nomina illarum hcec

funt; A>mbrofia, -Eudora, Phefile·, Coronis, Polixo, Pbileto i. Ph&oy Jhjxne In coeLirn rutern ob pietatem .translatte fknguntur , qvod-fratremfHyantem, a leooe iiKeremtum> iamentati'onibus tam

ailiduis pioiecuci/uerint,-ut mortem riibirr-ecipiis inde eoncilia-

ίint Qv'idam Liberi S'ive Bacchi nutticejdaeiunc, & cum il*

Je Grcecis ·νης dictus fuerit, indenomen adeptas,aÜoqvinetjam JVymphas üodonidas ,nun.cup?tas* a Jove vero poflmodum5 ne a Junone iplis infelta , vim paterentur, coelo illatas cxifli-

mant.

(m) Manil. Üb. IV. (u) Ovid. Faftorum. L.

(o) Atlas fuit "Rex MauritafitÄ, Artrologijeqjctitiflin«Sj ob eruditwMiem ca-

lum üumeris fuftincre-diihis.· Jo montern excråfum converit« fingitur,

λcrticc fuo cocIum un»it: jumle fabulae locus faftus

(13)

J TAUR I. 7

mant (p), Vim & cfficaciam harum tlcJbrum, in morißus

hominum förmandis, in hunc mcdum defcrib:t Maniiius:*

- - -

Surgunt Hyades, qvo tempore nåtts, Kulla qvies placet3 in nullo fnnt otia frutin;

Sedpopulunr turbamqvepetiint\ rerumqve tumultus.

r -

r Bellaprobant, cur&qye alimenta miniftrant*

immundosqve greges agitant perjordida ruva, Et fidum Laertiad# gemiere Syhoten.

Hos generant Hyades mores - - (q).

§. VII.

Alterunr fororum, his vicinum, in cervice Tauricongio-

mcratum agmen, Plejades voeantur, cuivis, etjam vulgari cce- lorum contemplatori, qvam maxime fåmiliare. ka autem di.

vel U710- τ5; πΚ&ν?, Kavlgare\ qvod· ortu> fuo tempus navi- gationi aptum©lim indiearent?: vela plUralitate: ve! etjam a Ρlejo*

»*, cujus ex Atlant*fili» perhibentur». unde Atlantiades nominatce.

Sajtatrices etjam* qvibusdann apellantur, qvod qvemadmodum priores luftu tempus- tererent, fta bx perpetuas in coelo cho-

jreas ducere a Pcetis fingerentur, Septem initio fuifle ferur·

tur, urde Scptißelllum latinis,- Germanis das Siehengeftirny noftris-

qve Siuftiemorna dicuntur, Qvod autem fex tantummodo oeü- lis neftris jam fubjjcianuir5I de eo* Poet» iententiam audite

juvabit:

Plejades ineipiunt humeros relevare pafentos·

4 (dVit- feptem diciy fex tarnen ejje folent:

Seti-,

Hjgin. Poet."altiorr, in conik, Tauri, Mail. Aftron, L,V.

/

(14)

g DE COK'STELLATIONE

Seu, qvod in amplexusfex hint venere Deorum

Νam Marti Aileropen concubuijje ferunt, Neptmw Alcyaaem, j& te,formoja Celano, Majan & Ele&ram, Taygetamqve jfovi.

Septima mortali Merctpe tibi, Sijyphe, nupfit,

Ponitet., & fafli fola pudore lotet.

Sive qvod Éle&ra Trotte fpeftare minär

Noη tulit,ante oculos oppofnkqve nmnmu '(r)

Fingitur namqve.,' Eledlram.poft Troice excidrum, progenie iuaj

qvae a 'Dsrdano filio propaginem duxerat, exftin&a» dolore

permotam , a reliqvis fe removiile, 6c in circulo ar&ico

canftitifTej iblqve longo tempore lamentantem qvafi, capillo

Ipario vifam, cometenqve inde appellatatn (s). Nomina ha«·

rumnotiilimo etjam comprebenduntur jcarmine Ciceronis:

Alcyofie^ Meropeqve, Celano, Taygsteqve,

Eletlra, Steropeqve.}fimul fanclijßma Maja (t)

H/ginus reiert, Orionem matri harum Piejoni vim inicrre ciu pientemj illam cum puellis fugientem feptem annrs fuiile in-

fecutum; Jovem autem ipfarurn mifertum crelo easinruliile, loco

qvo Orion adhuc qvaii 'fugientes, ad occafum perfeqvi vi·

dctur« Qvac Harum agmcrt veluti clauderc cernuntur parvufce

du»> a recentioribus Atlas 6c Plejone vo.canture Mores ho-

mipum ,fub bis natoium taühus verbis iterum depingit Ma-

niliusi

- - - - Νis afpirantibus almam

In litcem eduntur ßacchi Venerisqve feqvAces^

Perm

fajiOvitl. Faft, Iib<IV. (s) Poet. Aiiron. i» conft. Tauei. ,(t.) Com¬

mon. in Arar, Phinom. Ex coucubitu Jovis cum bac Maia, proereatum

jfin^unt ftoctx Mercurium, undc iflis Atlantiades & Atlantisneftosaüdif»

(15)

T A'U R I.

Perqve dapcs, meiifasqve Japer petulantia corda,

Et Jale mordaci dulces qvierentia rifits.

Ulis cura fui cultus frontisqve decor<e Semper erit, &c. (u)

Vtrgitia qvoqve apellantur, qvod vere oriantur; qvamvis pro- rriiicue hoc nomen etjam Hyadibus, Sc iilis, qvae in qvadrilate-

ro cervicis, tribuatur; Item Steropis Stdus, Signatrieia Luminas Brutum ■> ßve Bruthean? Aiaßd gallina; I talis la Gallinella & le Gallineile, Germanisqve die Glucke oder Glückhenne , mit ihren Küchlein, qvia unam lucidiorem reliqvce minores qvafi comu tantur. Arahicc Altories Athoraie vel Altauria: iEgyptiis ζξαςΰον,

qvod fex ileilis conilenti ldinio etjam Feftium Inßitores, qvod menje Novembri

Matutina partim cautos jam frigöra mordent. (x)

§♦ VIII.

Qvi figniiicationes aftensmorum Poericas e fchofis Chri.

ilianorum excerminatas cupiunt, fignificari voiunt hujus afte„

riimi nonaine Taurumι five hovem, qvem Ebrari Adamttm prL

mum facrificajfe teftantur; aut qvem ex lege foederis divini, 1frac.

Uta DEo ohtulerunt, Levit. i: (y). Qvibus autem Coelum He.

raldicum prae Poetico placet,ut ex Ariete agnum vexiliiferum, eccle.

fise, ita ex Plejadibus Tahulam Pythagoricam, mercatorum infigne

conduntiloco Hyadum autemCoronamßnißram aqviU bicipitis-> Im-

perii infignis, collocant, dextra ad geminos relata (z).

B Cap.

(u) Lib,V, (x) Lib,XVIII. c. I <{. Qvia hoc mcnfe medi nofte in me-

fidiano confpicitur hoc fidus. (y) Caef. Coel. aftr, Poc't, in Tauio.

(z) WcigeJ^ defciipt» Glob, Herald, pac.26*

(16)

DE CONSTELLA.TIONE

Cap. II. Aflronomicum,

C,cmßellationem ipfam examinans.

§. i.

REIi&ispropiusPoetarum figmentis, adaccedimus, qvae ad iJiamconiiellationemilluftrandam noftramfaciunt,

paucis expoiituri. Uc illuilri pra» ceteris plerisqve Zo«

diaci fignis gaudet loco, ex qvo per maximam anni partem confpici poteft, ita flellis qvoqve iuperbit fplendidioribus, per ampium iliud, qvod comprehendit coeli fpatium, qvaqvaver-

fum difperfis; inqve Gemincrum locum continuo fuccedens, qvotannis altius atqve alrius pedetentim in ccelum afifurgere

deprehenditur. Inventio ejus in Zodiaco eo fäcilior eft, qvo

a ceteris forma magis diilinctis non folum abundat ftellarum globis, verum fignis etjam continetur aliis infignioribost a

dextra enim Geminos refpicit·> a finifira Arietem Zodiaci princi-

pem proxime feqvitur, ad boream Anrigam, Capellas fidere

darum, cornibus fufiinet, & meridiem verius Orionemy omnium

in ccelo fplendidiilimum fignum, comitem habet» Ob ingen-

tem autem luminis fplendorem multis elogiis in fcriptis vete-

rum condecoratus legitur; fic dicitur

- - » · - Trux ignea Taurus

Cormtafronte gerens, & lucidus igne minacu (a)

Et a Fefto Avieno defcribitur hoc modo;

Flexo jacet illic crure, minaces

In terras figens ocalos; tum ceterafigna

Tlam-

Oy Germanic. Arat. Pha2iiomv

(17)

Τ Αυ RI. II

Flammarum fim'ilem pmcul hiter Julera frontem

Oftentare valent; gem'tno Jic cornua dudu Erigit ιetberii rigor ignis & ignis utrinqve;

Sic camuris ardet protraüibus; band tibi fignis Perqvirenda aliis pecoris fröns <zqva refurget

Oceano: - - - - -

Sic media creber pecori frontem asperat ignis,

Sic Hyades Tauri toto procul ore corujcant (b)

§ Il

Ab Hygino non ultra 2f ftellae huic conflellationi adfigna-

bantur, a Ptolernceo autem cum informibus undecim, qvas Bayerns qvatuor, Hevelins oculorum acumine aliis prscellens ,

ieptem auxit, Inventisautem in iniigne Ailronomiae em olumen,

tum telefcopiis, grande huic noftrse acceilic (leilarum, qvamvis exiguarum» incrementum, Talium Flamftedins accurate determi-

natas 90» Maraldus veroii}, a fe confpedas, <Sc in manufcripto9

licet non omnes qva loca determinatas , adnotatas tarnenj He-

veliano catalogo addiderunt, £x his Flamftedianas omnes, Αία.

raldinas vero, qvotqvot ab eo longitudinibus defignatce extant,

ad annum 1740 completum dedudas «Sc fupputatas, omiifis, ob prolixitatem nimiam, Ptolemai, Brahei nec non Hevelii ca- talogis, ut erroribus magis obnoxiis, infra exhibemus, An-

guftia temporis circumicriptis, aliisqve caiibus diftradis & im.

peditis 9 non ultra viginti, prioribus interiperias minutiores,

obfervare licuit, qvse etjam fchemati diiTettationi prasfixo in-

iertx confpiciuntur,

B 2 §. Hl,

(bj in Ärat» phccnom.

(18)

DE CONSTELLATIONE

§. I«.

Non parum decoris huic fideri concüiat adfpe&u jucuti-

da Hyadttm, intra qvinqve fere graduum fpatium, in anguli

formam, literam latinorum V exa&e exprimentis, concinno

ordine difpofita feries; qvas, qvia ob mukitudinem arfte in-

ter ie connexarum fteliarum, in fchemate totam conflellatio-

nem exhibente, commode fatis exprimi non potuerunt, qvo melius diftingvantur, pecuüari typo dignas omnino judicavi-

mus. Hte veterum aüis feptem, aliis qvinqve numeratce, ho»

die oculis armatis ultra viginti confpiciuntur, qvarum noven- decim tantum, qva longitudines 6c latitudines determinatae, 6c

in typo eleganter delineataj, in TranfattiombasAnglieanis pro an*

no 1718» deprehenduntur«. Inter has eminet lucidiflima i ila^

Afironomis maxime familiaris, primi honoris (c) Hella, a fplen»

dore Graecis λαμπα^ίας didta7 qvod lampadis inftar 6c faculte fulgeat, Ptolcmteo autem ύττοχιρρ'^, fubrufa^ Arabibus Aldeba*

ran·) qvod fiellam dominatricem fignificabit; item Atin Eltaur,

ocu-

(c) Primas magnitudinis ftellx If numerantur, qvx his verficulis con- tinentur:

Prima luce Canis Major prafaloet in außro,

Mox Humerus dexter: Pes laevus Orionis: inde Eft Ocuius Tauri:ßtpraqvs Corufca Capelle,

Hinc Lyra, Ar&urus, Cor Scorpii, Arifta Puellte,

h. é. fpica virginis,

Antelt Cor Hydrte; Sic Cor 6c Cauda Leonis;

Afl infra Fomahant Ittcet Canopusj Acarnar.

In magnitudine & diftantia Harum ftellarum, xqve ac reliqvarum, determi-

nanda, multum operx miihumqve temporisconfumferuntveteres. Sed te-

lefeopiorum ufus docuit, fruftra hac in re laboratumomni tempore fuifTe.

(19)
(20)
(21)

T A URL

oculus Tauri^qvia in finiftro oculo coüocata; Schickardo Oebheny vel Addebtris^ Latinis Succnlarum Incida, 6t Taliltciam^

qvod ortus ejus in Χί Calendarum Maji, diem Palilus, h«

feriis Paftortim, in honorem Palis Deas 5 pro pecoris partu}

Roma: habicis, celebrem incideret,

§♦ IV.

De hac ßella notatu dignillimum obfervat in Transaüloni,

bus Philofiphicis Cl. Hallejus, qvod motu in latitudinem ceteris

contrario ferri deprehendatur. Collatis enim catalogis vete-

rum cum recentioribus, animadverit ftellarum reliqvarum hu- jus Afterismi latitudines, a temporibus Timochardis, Hipparchi

6c Ptolemasi, boreales audlas, auftrales vero minutas fuifle (d).

Htec fola, außrali gaudens latitudine, huic motui relu&ata qvaii, integra circiter viginti minuta auiirum verius retro- cefhiTe videtur, Locum autem revera mutafTe, ex ejusdem

Aio J05 Athenis a Luna obiervata occultatione, conciudit;

qvippe qvam, ex inßituto calculo, minime contingere potuiiTe

ofiendit, fi eandem, qvam hoc tempore, tum habuiflet latitu¬

dinem. De cauiTa hujus mutationis mentem fuam itidem ape·

rit, exiftimatqve ftelias motu qvodam proprio gaudere, ied

nonnifi in illuflrioribus, utpote terra? magis propinqvis, notabitf,

cum idem qvoqve de Sirio 6c Aröuro valere obiervaverit, (e)

B ? §. V.

(d) Hinc haud invalidum fentent/ae ipforum aeccdir rebus·., qvi Eclipficam

ad /Eqvatoreni magis magisqve continuo accedere coutcndunt, cum non

alitinde explicari pciixt hacc latidudinum yariatiq, qvam ex rmnaticne ob- liqvitatis celipticae. Voliirit, itaqve obh'qvitatan hane/ λ tempöribets Hij'parchi, 23 niinutis fuiile minutam,

(0 Vid. the Philof. transaft,

(22)

DE CON STE LL ATI O NE

§ V.

Oculos fpe&atoris perfpicillo inftru&os, mirum , qvantum

pafcat exiguus , 6c vix ultra gradas unius fpatium in coe'o compledtens Plejadum globus, in qvo piures jam contemplari

licet ftellas, qvam in tota olim Tauri Conftellatione numera- bantur* GaliUns enim, qvi primus iiias oculis armatis luftravit,

praeter fex, nudis patentes, ultra qvadraginta alias bis adjacen-

tes, intra anguftiftimos adeo cancellos occlufas, non fine ad-

miratione conipexit, qvarum trigirita tantum 6c fex in fche-

inate exhibuit, (i), /int. Maria Schyrlms de Rhtita, Capucinus, fupra fidem lynceus, ut Jovi & Saturno·integras circumfufas le.

giones detexit, ita Taurum 200, Pejades vero pluribus qvam looftellis coagmentatas, videre fibi vifus fuit (g)» Hodieinter

jo 6c 60 numerantur, coqve ordine, qvo in figura adpofita fi-

ftuntur, in coelo dispofitaj, in Attis vero Academia ScientU-

mm Parißna (h) delineatte cernuntur*

§♦ VI*

Ut exiguum autem hoc fidus fit, mu'ltarum 6c magnarum

tarnen rerum, in re ceconomica, index antiqvis fuit, atqveet- jamnum eft* Praterqvam enim qvod navibus portu educen-

dis tempus idoneum fignificaret, calendarii etjam viccm circa

fementem, aqve ac mefiem inftituendam, optime fuftinuiiTe le- gimus, tefte Hefiodo:

Plejadibus, Atlante natis, orient'tbus

Incipe mejjem: arationem vero oecidentibus.

QV£

(f, Galil, nunc· fider. p. ig. (g) In epift» ad Erycium Putcan.

(h) Pro amiis 16^3 Sc 170$.

(23)

TA U RI.

Qv£ qvidem nocles <£r dies qvadraginta

Qccultantur: &c. (i)

Beiiodi enim tempore circa medium Maji e lumine folis e- mergebatit, qvod erat tempus mefiis in Graecia. Noftris

vero rufticis ut notifiimum, ita horologii inftar infervit, ut qvi ex ejusdera infpeäione, qvalibet anni tempeftatc, hiemc pnefertim, tempora iua no&urna optime diilingvere norint»

§. VII.

Dignitatem utriusqve hujus afterifmi, Hyadum Plejadumqve%

non parum augeret iterata ejusdem in Sacris Literis, Jobi prse-

fertim antiqviifimo codice, commemoratio, nifi interpretum,

de vocum, per Plejadas Hyadasqve exponi folitarum, leniu genuino diilenfus, honorem hunc dubium iilis reddere videre*

tur. Qya? enim Job» IX: o XXXVIIi:ρ. Efai: XIII:[O4.& Arnos:

f extant verba ja™ per Hyadas & Plejadast jam per Orionem & Artturum , interdum per Cynofuram Geminosqve, vel ab iisdem vel a divetfis vertuntur. (k) Alii

per nottumum circitorem & ßdus torpidum, alii aliter interpre«

tantur (!)♦ Qvod ii vero daretur, ex harum miranda indole

& nexu, homines, leviori tunc temporis ftderum cognitione

imbutos, ad iapientiam & potentiam Conditoris fufpiciendam,

excitare voluiile Spiritum San&um, qvanto magis decebit nos,

qvibus in interiora hujus difciplinae adyta penetrare, operum- qve Divinorum immeniam particulam propioribus qvaii oculis luftra-

(i) )V Lib. 2. (k; Riccio). Almag. nov. Lib. VI. Cap. 4. p.406.

(Ij Alb, Schaltens. commeat. in libr. Job. Conf, Wenil. Hift. A- ftron. p, 24^

References

Related documents

Likväl måste småningom den fransyska markisinnan ge vika för den svenska philosophen; det vill säga, hon lemnade platsen (1er en sådan grofhuggare slog omkring

Existing cluster- ing algorithms that construct clusters where a node always is directly connected to the clusterhead normally have a time complexity of O(1).. The Max-Min

Alexander, ait b) quidem Magnus fuit9 fed adverfus molles ^Afiaticos. Ubi Alexandri fcilicet fortitudinem ele- vat, quod res ei fuerit cum Afiati- cis, qui nempe nullo negotio

cilior tamen hujus eft afcenfus, fe quam vicini montis S. Catharina, m quo tertia fere parte eft

vitam, videlicet qvia nomen eius Inminis, qvod diutiilimc duraffetieflent amplexi. Cer-. I té non minori reprehenfione

Torrfåror nedom dammar till regleringsverksamhet varierar i hur mycket vatten som faktiskt rinner i dem och för att få en representativ bild av torrfåror har de grovt delats in i

I alla dessa beskrivs anisogami (även om begreppet anisogami inte nämns i alla böckerna) vara en förklaring till att hanar parar sig med flera honor, och att... honor får

Resultatet visade att en erfarenhet sjuksköterskan hade inom palliativ vård var att främja livskvalitet genom att ha en god relation till patienten.. Färdigheter hos sjuksköterskan