D. D.
Difputatio Academica
QKTPNJQ
OBSERVÅTIONES PHiLOLOGICAS,
IN
IL PETR1 1. v. s.
Quam,
Confent. AmplijjFacult. Pbil4
In RegiaAcademia Upfalienß\
PR/E SID E
MAG. JOHANNE
FLÖDE RO,
Grac. Ling. rROF. Reg. & Ord.
Pro Gradu Public# Cénfurae fubmittit
Stipendiarius NefFelianus.
PETRUS
"WÅSSTRÖM,
Merdhtindrenfis.
v. d. m.
In Alidit» Carol.
Maj.
D.XXIX. Maji.
MDCCI.XX.
Huris Ante Meridian Sclitis.
UPSALIjE,
Apuci Joh. Edman, Reg.
Acad.
Typog.s m.tis :er:e MAGN/E F1DEI
equiti de stella polari
splendidissimo,
nec non
gübernatori provinclt uplandict!
adcüratissimo,
PER1LLUSTRI
ATQUE
baron.',
hocce opufculum,
ob multa collatabeneficia,
inlignuni pietacis
SA CR UM.
L N.
J.
§. I.
^TTVti
neminemfuifle antiquiorum conftat» qui
A-^ poflolicam
prioris Epiftoke Petrins
au&oritatemin dubiam revocaverit, ita pofteriorem , ut di- citur, non omnium confenfu pro genuino A- poftoli, cui
id nominis fuit, foetu habitam olim fuifle,
indicat EUSEBIUS a) tT£T%8 fjtev Iv, inquit, Ist/cs-Aj?, fxicc
v\ Ksyofxevvj ocvt8 Trqorefoi,
civoopeKoyvjrcct
- rrjv(pegc/jiévw
uvt8 ctevTtyav 8K
€v$iet$t]Kov fjih hvoct
TrccgeihriCpXfxev• cfxcasJg TloWoiS Xgyi&ipos (pOCVSlGCC /USTOi TOOV CCKXooV
e<T7l8$Ci<Sn
7<ox(pcav. Et alio
loco b ): 7ih%os, inquit, i(p d> ctKofioiAsT-
rui q %^i=S8
Imthvplto, ptocv £7riToÅrjv ofAooÅcyxfjiévrjv
KccrccÅe-Xoniev * h® & H&i
^vre^ocv. 'ApQißcZxXsrcct
yctg. Non pos- fe autem utramqueepiftolam
adeundcm referri
aucto-rem ex ftili, quam etiam
HIERONYMUS fe obfervas-
fe dicit, difcrepantia
conficiunt
nonnulli; in quorum gregeadnumeramus GROTIUM, SCALIGERUM, SAL¬
MASIUM. Sed nec defuerunt, qui in contrarias par¬
tes conceflerint , ATHANASIUM, loquor» GREGO-
RIUM NAZ, EPIPHANIUM,atque recentiorum inter-
pretum
complures. Neque deftituti funt pr«fidiis,quibus
iflam tueantur fententiam. Primo enim dicunt Epifto- lographum
difertiflimis verbis dicerc Cap. I.
v. 18,fe
cum Chrifto fuifle in monte & delapfam coclo vocem
stos hiv o vtos (jlov o dyoc7rt]Tos hs 09
£v$QKq<T06,
fuis auri-A 2 bus
a)
Hiß. Eccl, L. 111.
c. 3.b) L. HL c. 2j*
.% a t Sfa'
w ) 4 v. ^
bus audivifte; id quod convenit inPetrum, ut qui, u-
na cum Jacobo & Johanne, teffcis fuerit rtjs rov x^oZ (AerccjjioQCpooTscos Math. XVII. i. Quo deinde accedit quod
hane dicit ehe devréquv sTr^oÅrjv. c. Ilf. v. i. atque Pau-
lum infuper vocat uyeeTtflrov
d$s\(pov
c, III. v. 15. Quo titulo nemo illum, prasterquam Apoflolus, infigniviflet.Neque nihili faciendum efle dicunt teftimonium Ju¬
das, qui, ubi v. 18» verba hasccc, b b^ocroo %%cvgo bov-
TUt €fsi7F0CMT0Ct, KCCTC6 TUS SXVTtoV £7rtSv/xJuSTTCgcVOfASVCl, ad Apoftolos audtores refert, ad alium, quam quidem Epi- flolographum noftrum, refpicere non potuerit, quum in Apoftolorum fcriptis nusquam illa legantnr alias ni- fi in hujus Epiflolse c. III. v. 3. Quo tarnen loco diffi- mulandum non efl, Judas Epiflolam in eandem, cum
prafenti hacce, conjedtam olim a quibusdam fuifle clas- fem, h. e. in numero habitarn eorum
fcriptorum,quo-
rum dubia efTet audtoritas, quod EUSEBIUS c) tefla-
turt räv dvrtÅs'ycpsvoov, inquit, yvoo^iy.oov &v oy.oos reis 7roÅÅois fl Åeyo/uévfl locKooßa (psgsroct , flefj fl Isdoc, rjre Ué-
r$a
levrégcc
åm^cKfl; Dcnique non parum prasfidii illo-rum fententias, qui Epiftolas hujus yvflo-torflroc tuentur, inde accedere pofle videtur, quod in iplo limine fe au-
£tor vocat 7ib(>o\ , & quidem aVoVoAov quo titulo ceterosejus ordinis viros fuis fcriptis audloritatem conciliaffe conflat. GROTIUS*exiflimat, vero maxime fimile efle, Simonem, Epifcopum Hierofolymitanum, fcripti hujus audtorem fuifle: Cui ne fententias officeret i\ bnyqocCpfl) extrudenda efle dicit vocabula, nervös- & d~
ttosoåos , tanquam de induflxia in textum jillata ab illis, qui Apoftolicara dignitatem Epiflolas dare voluiflent:
Credo, inquit, ita comperturum, fi quis antiquiova, quam
nos habemus, Epiflola hujus Exemplaria invenerit. Quum
vero,
c) L.
Ill
v, 2J.9 )
f( ^
vero, ipfo fatente GROTIO, ifla le&io nullius fe tue-
atur au&öritate Codicis, fed in ejus fit formata cere- bro, non eft, cur deferamus leftionem, quam omnia prasferunt exemplaria: ^i/xsccv Tlh^cs,
HovAos
rjjj "Kr.c^o*Aoff 1y&8 Xf/zou, SIMONPetrus fervus (i. e.
tHiocxovos,
Mi- nifter, ad facras obeundas Keira^ylocs vocatus: quomo- do fe Paulus Rom. I: i. vocat dgAov Itjas vjj kåyjtcv cc- tto^oKovj & in profanorumfcriptis miniftri Regum & Deo-rum facerdotes dicuntur JsA« ßac-iXeoov, & ©exv d)) &
Apoftolus Jefu Cbrifti, rots Igotijjiov tjtliv KccyßGi 7rhiv sv
bfxouoavvq
T8 ®S8 Yfxm r&j aooTtjgos IycrS Xgizx, fcilicet Xc&Ugetv,falutem dicit Ulis, qui aeque, ac nos,pretiofam fortiii Junt fidem, injuflitiam, (id. efl per juflitiam, vel, ut aliis placet, ad juflitiam, quafi indicaretur, fideles una cum Ilde confecutos eile juflitiam Chrifli, ad juflificationem
& falutem) Dei nofiri & falvatoris Jefu Cbrifii. Xxgis
VjMVt Kcfi hpf\VV\ 7SÅ7jBVV^sIy] SV STtiyVCUGSl T8 ©88 xfj,lvjG8 T8
Kugis ijy.av, gratia & pax multiplicetur in vobis in agni-
tione (i.e. per agnitionem vel una eum agnitione, ut, crefcente agnitione & fide, crefcant fimul cetera dona fpiritualia, gratia & pax) Dei & Jefu Domini nofiri.
§. ii-
E7fiyqettyw
iflam excipit verficulus, quem, pro vi-rium & facultatum ratione, illuflrandum ekgimus. hr hujus primo membro fe offert varietas ledionum: Alii
enim Codices , quod obfervarunt M1LLIUS,BENGE- LIUS, VETSTENIU5*; habent, dos ttcIvtcc f)x}v tys zelots (IvvolfJieoQS
beßoogri/jtsvct)
alii Contra, eos ttccvtccdeSdeYrcu.
In»Interpretes & Metaphraflk, qui alterutram harum le-
£tionum amplexati funt, pafiive expofuerunt to
Sedoofj-
(Sen, hoc ferme fenfu: quandoquidem omnia divina ejus
virtutis dona, qace ad pietatem vitam pertineant,
funt
A 3 no-
d) via
Georg. And. N.
71 p. 4/.9 ) 6 ( 9
vobis donata. Et certe, fi ad ftructuram gramnlaticam fpe£taveris, neutra earum abfona eft. Quod enim ad primam attinet le&ionem, qua? praefert ro
$e$a>§tifjtéva9
poterit illa fe tueri illorum au&oritate fcriptorum, qui
accufativos ufurpant abfolutos, prasfixa particula die, ut
ex hifce eonftat XENOPHONTI^ verbis e) edv rts yc-
vsocc fxvj
&ßgct7rsvri,
råro:Hhirjv
rs sTtiTl&qvi, ct7rödbyj/xo&~{sa-oc 8k sä ocgxew rovrov, fi quis parentes non colat, eum ßcena multat, (Sc. Civitas) & rejeSlum Magißratus obIre
non finit, ds &re civ roi \eqä ivaeßäe B'vo/Asvei vvrsg rtfe
TtcXsas,•/»• /*-t4 rars.•. Bvovros,»' *77 /ac""fi,•»** vel.. quum res/A- • Jacrce•- religio-. .
yvcy.svxc, fratres negliguni, quafi ex Civibus amici fieri
ßojfint
exjratribus non pofint.
Quid ergo obftat, quo minus etiam heic legamus, ak 7id&vfoc - -hs^oog/iy.svc6,
&explicemus, onmia nobis donata fint. Neque al¬
tera leftio, quae offert ro
«Wo'^rjrcct,
abfoni quidquam habetj eft enim reu «s- ufus äinohcyiKoe, fequente verbo finito, adeo Grascis frequens, & nemini non obferva-tus, ut nullis eum nunc exemplis comfirmare e re efte
videatur. Alterutram harum leftionum, fine dubio po- fteriorem, fecutus fit oportet vetus interpres latinus,
reddit enim ad verbum, atque adeo ineptiftime, quo•
modo omnia nobis divince virtutis Juce, ad vitam Q? pieta- tem, donata eß. Melius expreflit LUTHERUS fenfum, qui ex diftis le&ionibus fluitj ita enim ille, nachdem fei•
ne Göttlichen kraßt, vafs zum leben und Göttlichen vandel dienet, uns gefchenkt iß. Hune im itatus fuecus Meta- phraftes
habet.-
Efterthet allehanda afhans Gudoms kraft,bvadJom till lif och Gudaktighet tienar, offHaucht dr.
Iftam
e ) KdoßiYijx. L. II. c-2j. §. ij,
f) Å7t0fAV7]p. L. II. c. 2. §. 3.
cMj "V *7 f
J I V
I(lam ledlionum diferepantiam natam putat
MILLTUS
ex loci obfcuritate: forte enim, quum non perfpexe-
rint quo pertineret ro mutaverunt
illud alii
in $e'å®pvi[jiivc6, atque alii in
beåd^ircct.
Utique enim procerto dixerit nemo, hane vel iliam fuillc AvtographiA-n poflolici fcriptionern. Utrumque quidem, &
h^n^sveo
& öeåooeyrc&i adnotavit MILLiUS ex coUe&ione velefiana:
at (i verum eft, quod VET5TENIUSg) ait, VELESIUM
non Gra:cos contuiifie Codices, led Latinos, atque ho-
r.um variantes ledliones faepe infeiiciter in Grjecum con- vertiile fermonem, facile adfequimur, unde fadtum fit,
utin margine ejus exemplaris appolita legantur,
vcc & 'gyiTccf, non enim hoc magis quam illud infer-
vierit exprimendae verfioni vulgataySonataefl^ &,quod in-
de féquitur, non potefl hinc multum peti praeficiii
ad i"
flarum ledtionum veritatem confirmandam. Hoc dici
etiam pofle videtur de editions COLINtEI, qua: habet
fl nimiruDi PAULI LOLOMESII b.) de ea Judicium fit fänum : dicit enim editionem illam efie conformatam ad verfionem vulgacam; id quod VET-
STENIUS i) eum in modum mirigat, ut dicat Edito¬
rem fecutum fuiiTe illos MSS. Cod. quos verfioni i(li
confonare atque ad hane efle compofiros conftat. Ne-
que vero porro audlorifate Codicis Covellani, fit licet
il-
le, ex judicio MILLII £), inter probaiiores, inducimur
ad repudiandam ledtionem , quam plurima & manu-
fcripta &: typis vulgata éxemplaria pr,<eferunf, mprimis
quum
fenfum
illa fanum gignat, nec ufuifermonis
ad-verletur. Vel mediocriter enim in Gixeca Lingua ver- fati norunt,particulam oos, participio jundtam, exprimere
latinorum quafi^ quippe, ntpGte quum, vel quippe quum:
& quamvis frequentiflime cafus participii refpondeat
an
g i Pro/eg. ad 1] p. f/j, b) Bibi. Sel. i) trv- leg. ad N. T\ p. iqi. k) Proleg. ad N. T. §. 1482.
® )
S fantecedenti cafui nominis, accidit tamen nonnunquam,
ut genitivis ablolutis prafigatur eodem modo ac vocu- la urs, ut in his DIODORI SICULl verbis de Tauro
Carnivoro, /)
dio7is^
sizdroos di tgooyXodvrcct
tbto to smy¬gisv ( rov acc(3ko(pccyov roevgov) kgunzov kglv&tiv, dos div rr(s
(pvcrsoos ocvrdo
dsdoo^yjfjiévris
clAxtjv fxev Xsovros, itt7i8ds rd%os ,goo/urjv ds rdv(?8, i. e. Troglodytce judicant hane (eram effe
omhim validiffimam, utpote quumnaturaylIi dederit Leonis fortitudinem, velocitatem equi robur tauri. Qu i locus
vel idco prxcipue infervit illuftrandis Apoftoli verbis, qnum ro
dedoo^Sui
illic aftive ufurpetur aeque ac heic.Ut vero fenfum Petrini dicti adiequamur, ne divella-
mus hunc verficulum ab antscedenti, pofito inter ut- rumque Hgno majoris diAinclionis, quafi novam hinc fententiam ordiretur ApoAolus, quod nonnullis vifum fuit; led unam ex utraque conficiamusQrationis feriem,
hoc rnodo : %U(*is vfiiv qfij iigvjvri TrXrj&vv&siri ev s7tiyvd>rsi
T8 ®£8 Jigjj I?]P& T8 Kug{8 ijjUOOV' OOS 7TUVTU d/MV Tifc SsiUS dvvciueoos olvr8 tu 7t$ds £oorjv ycfi ivaeßsiuv
dedooflYj/xsvyjs*
Gra¬tia c? pax crefcat in vobis per agnitionem Dei JeJu Chrifti Domini uoftri; quandoquidem, vel quum divina ejus
virtus omnia nobis largita fit, qme ad vitam pietatem fpeSlant,
§, III.
In altero hujus Commatis membro» diu rrjs itfiyvu-
<rsoos t8 kuXsctuvtos ^pccs diu
do^rjs
yfij ctjsrrjs, alii aliter legerunt ultima verba: nam in editione COLINAil le- gitur, idludo£y
t(fij u^styi, quam le&ionem fuo calculocomorobat BÉNCIELlUS. At vero fi ftare fas fuerit judicio vel COLOMESII vel VETSTEN1I, quorum,ut
2. indicatum eft, ille dicit COLIN^I editione.m es-
fe ad vérfionem latinam conformatam, hic vero ait e- dito-
l) Bilk Roß, L. M. p, nu 168,
) y \ qö^
ditorem fecutum fuifte MSS. Cod,qui ex ifta verfione
fint compofiti, non ejus luftragium magnae
dixeris
efteauftoritatis, fi exemplaria fide digniora refragentur. Ob-
fervavit quidem VET.STENIUS etiam
Cod. Ålexandri-
num eandem leftionem prreferre, fed fimul tamen non difTimulat, non multum fe pretii ftatuere illi Codici, ut quem conftet
innumeris in locis efle
exverfione vulgata
interpolatum. Utcunque aucem
hoc exiftimatum erit,
verum tamen eft, quod ad hunc locum attinet, con-
fentirc diftam verfionem Codici Alexandrino atque edi*
tioni COLINÅEI: ita enim ibi redduntur verba h^c-
ce: per cognitionem ejus qui vocavit nospropria gloria C?
virtute. Quum vero fenfus idem emergat five légamus idiot
dofy,
flvedtd do
fyc,lubentiffime
fuperfedemus o- pera inquirendi in veritatemillius le&ionis,
qua?,ut BE¬ZA ait, in pauciilimis admodum Codicibus eft inven-
ta, &, quam plurium confentiens fuffragium confir-
mavit, eam fequamur.
§ IV.
Sequitur ergo nunc ut perquiramus,quo
fenfu
Deusdicatur kocXw t&s clv&gooTrss
dtcc do
fyc ^ ugerijc. BEZAad horum fenfum verborum inveniendum peculiarem ingreflus viam dicit,
prarpofitionera dicc
idem heic no-tare ac i/s-, &, quod inde fequitur, non efte vocabu- la,
iofys
& uqerric-, ad Deum vocantem, fed ad homi-nes vocandos referenda, atque defignare finem voca.
tionis. Ita ergo reddit verba noftra,per agnitionem il*
lins, qui vocavit nos adgloriam ac virtutem. Cui conci-
nit verßo Anglicana antiquior :
trough
tbe
Knöweledge ofhim tbet bath called us to glory and vivtue. Iftam expli-
cationem hunc ferme in modum confirmatum ivitBE¬
ZA: nusquam, inquit, dicitur Deus nos vocafle fua gloria, fed ad luam gloriam, conf. Rom IX» 23.
XV;
7. i. Cor. 11, 7. i. Theft. II. 12. Et, quod
ad d^rris
B no-
C$2D ^ Tft ( J 10 V cgt?
nomen attinet, nemo efl, quin videat, quanto id me¬
lius conveniat hominibus, quam Deo, ut cui potius
tribuatur dovccfjus ^ v^dros, Itaque, argumentativ por- ro, cum formula loquendi, qua Deus dicitur nos v o-
care gloria & virtute, nova dt, altera autem, qua di¬
citur vocare ad gloriam & juftitiam feu fanåirnoniam,
fit perufitata, redtiffime fecifle videbimur, fi prasp.
did
nfurpatam efl dicamus pro Sc d^srrjv explicemus perc&ytcMTfjiov, quo utitur Apofl. 1. ThefT. IV. 7. At quo ju¬
re dicatur a BFZA, nomen ccgerqs ufurpari de Deo non fatis commode poffe, infra disquirendi occafio dabitur.
Nunc tantum monniQe fliffeceric, praeter omnium fcri-
ptorum ufum
adfingi prarpofieioni did fignificatum,
quem habeat hs. Videtur quidem
fibi aliquid
invenis-fe preefidii , quo iflam tueatur notionem , in verbis
Pauli Rom. VI. 4. r\yéföyj %qi~os sk vexgoov
did
■rrjsr$ 7tctr$os. Heic enim indicari alt
finem
refurreeiio-nis Chrifti, quem non alium ede dicit, nifi gloriam
Pstris, h. e., ut depofita adfumtre carnis infirmitate ,
inträns in gloriam gloriofus Deo vivat in
reternutiö.
Li¬cet yero hoc vere dicatur], dubito tarnen an id indica-
tum hoccc in loco voluerit Apoflolus: nobis utique perfvafum
efl, oo%xv
r&denotare gloriofam
pa¬tris potentiam , Sc preepofitionem
hd
heic,ut aliasfre- quentiflime, habere vim defignandi cauflam,
nequeadeo aliud his verbis doceri, nifi Chriflum cxcitatum
e mortuis efle virtitte vere Divina: quomodo Paulus
alio loco t. Cor. VI. 14. dicit, Deum excitaviffe Domi¬
num noflrum ottü rqs <k>vcifjisoos durs, Donec ergo aliis
evidentionbus argumeotisifla tS
Aid notio confirmetur, quod
tarnen nunquamfuturum efle certi fumus,
nonnos
quidem recedimus
afignificatu,
quemcommunis
confirmat feriptorum confenfus, explicantes ro
did Sofa
d(<erri£j pergloriam virtutem, vel fua gloria vir- i tute
© )
"( HP
tute. Quid vero & «V"i>ad Deum relata, figni- ficent, id reftat uü nunc palam faciamus.
§. V.
Graeci Bibliorum Metaphraftas reddere non nun- quam confueveruntHebrasam vocem "pn per ajer-jv, fic
enim verba Zacharias c. VI. v. 13. IIH trans-
tulerunt, avros Arr^erott dgetrjv, asque ac Habac. ef-
fatum c. II[. v. 3. oW DD3 H1H, kcc^s
é§uv'åe'tj
d^s-rrj dvT&. Ubi manifeflum eft, nomine,"Jin & cc$errj, de- fignari Diviriam potentiam & Majeftatem, in rniracu- Jons efFeclis exlplendefcentem, quemfignificarum etiam
ro -nn habere videtur \J/ CXLV. 5. CXLVIII. 13. alio
licet vocabulo in Graca Metaphrafi reddatur. Quin etiam, accidit ut Hebrasorum nVnn exprimatur nomi- mine a^sroov, ut Efajas XLII. 12. rccs d^erocs dvrov iv
Tttfc vyjctcts dvctyyeÅtscri. C. XLIII.21. Åocovy8, ov 7r£gie7rofl}-
cet'jxY\V ras dqerus y8
hyyelScci.
In quibus etiam locisnon inepte dixerimus citrus defignare potentiam Dei.
Eodem rerme lenfu vindicat PHILO m) fummo Nu-
mini dqsrds' rov ©ä?v, inquit, 8x erftAelylpeis- «AAa vyv8s
ISgOTfflSTTslS SY]KottS ly/JX^CC^SiS Iva [A'/j fJLOVOV Aéyi]S £Vr^O%a)S
«AAa y&f ocörjs ysnr.ocs reis T8 cvros d^erds, Deum nonde- /eres,fedfitcro's hymvos injeribescolwnfiis, ut nonJolum ex-
peditis verbis, fed carminibus Müßeis celebres Dei vir•
tut es, h. e. perlecliones quas divinam ejus conftituunt Majeftatem. Neque ab illis diverfas funt iftas
cebral,
de quibus meminit Petrus 1. Ep, Il£ 9. o7toos ras ugsrccs
ipc&yyeiÄwre T8 ex cxcr8s v/aus xccÅecrocvros ets ro hccvycc-
?ov C&VT8 (püs) ut pradicetis ejusperfeffiones, ( in fpecie potentiam ) qui ex tenebris vos ereptos transtulit inlucem.
Poflem quidem ex profanorum feriptis ingenteno col- ligere meflem exemplorum, in quibus
nfj
dferrjB 2 ufur-
m) de Jomniisfubfinern.
t§££j \ T i ) 1 z \ «as»
ufurpantur
ad defignandam potentiam
,dignifafem &
gloriam,
fed
unumvel alterum fufFecerit. Alexander
e. g. apud
PLUTARCHUM, n) dicitur
segretulifle
<juum Pater
ejus
narrareturaliqua
reportatavi&oria fi-
nes imperii
protulilTe, quafi nulla fibi relinqueretur il-
luftrium perpetrandorum
a&uum materies,
nonenim,
inquit, fe£labatur
fåovrjv åoe ttXStcv
,esAA' d^erviv h&} $o£ocv.
Huc referimus etiam monitum THEOGNIDIS o):
M)JT CC^STYjV a>%&
7ro\V7rCtify
iiVOLtMjjr' ocCpwos -
Ubi per fe patet
dgernv
nonfignificare virtutem,
fpeciatimiic dictam,
quumilla maximopere fit feftan-
da & expetenda: atque
ideo
nonpodumus
non acce- dere fententia; MTCH. NEANDRI, diccntis ifto nomi¬ne notari dignitatem,
honorem, decus, fplendorem &
imperium. Quum ergo jam
conflet d^ervjv
accornmo-dari nonnunquam potential
defignandce,
necinvito Pcri-
ptorum ufu de
Deo dici pofle, nihil impedit
quomi¬
nus cam etiam huic loco vindicemus notionem,&ex- plicemus
Mj-xv
t&jdgsrriv gloriam & potentiam, vel fi
mavis per figuram, quas a
Grammaticis
vocatur evhd
$vo{\c,
gloriojampotentiam. Utfenfus verficuli hujus
ta¬lis emergat: quum
divina
ejusvirtus fit nobis omnia
largita, quas
ad vitam & pietatem fpe&ant,
peragni-
tionem ejus, qui nos vocavit
gloriofa £ua & Majefta-
tis indice virtute,h. e. qui gloriofe fuae Majeftatis
fpe-
eimen dedit, vereque divinam exercuit
potentiam in
nobis vocandis. Neque immerito tribuitur vocatioty\
ccqstyi y&j ty\
$o£vj
t8 ©«?♦five enim refpiciatur ad pri-
mordia Chriftianas ecciefiar, quae conftat
illuflria fuille
creberrimis miraculis & peculiari Spiritus Saneli effica-
citate, five pofteriora fpeiiemus tempora,
& ordina¬
riem
n)
Alexanå%
p, m.666. o)
v* 13,3.)
13 ■(
<30*riam viam \ qua in
convertendis hominibus incedere
fuevit Deus, faccamur oportet in hoc
falutari
opere ex-fplendelcere divinam
potentiam & virtutem: in
quamfententiarri loquitur Apoftolus
Fph. I.
18. EwrojJivu^
-fl rj-Q v7r£gßooAAcv
fxéyeSos
rJjs-Hvvoc/usooc
ccvtsiic
q»UMS T8£ 7tl5£VCVTCC£ KCCTCC TY]\ SV£gy8iCCV T8 X(fOCT8£ CCVT8, Ut Jciamus qua fit fitpereminens
illa magnitudo potentia ipßns
in nobis qui credimus pro
efficacitate roboris virinm ipfius,
Ouod fi ergo heec non
difplicuerit explicatio verbo-
rurn Petri, convertas Metaphrafin SVecanam (eftert
bet
allehanda af hans Gudoms Kraft,
hvad fom till lif ock gud-
aktighet tjenar, ojsfkånkt år
, genomhans kund (kap
^fom
ofs hafver kallat genom fin
härlighet och dygd)
inhane
formam:EmedanhansGudomeliga kraft
oßfkänkt hafver alty
fom till lif och Gud
aktighet
tienar, genomhans
kund/kap, fom
cfs kallat hafver
genom fin härliga magt.SOLI DEO GLORIA.
Mön eher Frere
£i les bienfaits donnent des droits fur le
cceurde
tous les kommet,
quel droit
ne vous etes vous pas acquisfur le
mien,&
dequels
termespuis
-je
mefervir
pour vousexprimer la reconnoiffance, dont il
efl pénetre. C
efl
vous, mon eher frere, qui des maplus
tendre enfance
avezchercbé
ä triinfpirer
desfentiments,
quimenent>fi
non ala fortune,
du tnoinsau bonheur dont
jouiffent
les amesvertueufes,
ceftvous, qui m avez
fervi de
perede guide & d1
ami%Permettez v. oi donc de joindre a /' ouvrage , que
vous alles donner au public
&
qui va vous en me¬riter C eflime, le
temoignage
de lareconnoifance
de i attachement avec le
quel je firai
toute ma vieVotre der Frere
E. WÅSSTRÖM.