Maj, ad D.XXIJun

DISSERTATIO ASTRONOMICA,

CONSTELL ATIONE ARIETIS,_qvam

CONSENSU Ampliss. Fac. Ph. in REG. ACAD. Ups.

prä;side

VIRO CELEBERR1MO,

Mag. ANDREA CELSIO,

Astron. PROFESSORE Reg. et Ord.

AD PUBLICUM EXAMEN DEFERT

andreas tulenius,

WES T Μ AN ΝUS.

In Aud. Gust. Maj, ad D.XXIJun. An. MDCCXL·

SO LITIS A. M· HO RIS·

HOLMI/Ey Impressa Apud JOH. LAUR. HORRN,

reg. antiqv. arch. iip o gä.

$:m. R:^. M:tis

SUMMΉ FIDEI FIRO,

REGIS,

REGNIQVE SVECIffi

SENATOR/,

γτ

SOCiETATIS REGI/E Literari.-e et Scientiarum

Upsaliensis Membro Honorario, ILLUSTRISSIMO EXCELLENT1SSWOQVE

COMITI ac DOMINO,

DN. JA CO B O

CRONSTEDT,

MMCΕ NATIBUS

EXoptatiilimam diuqve efflagitatam mihi^piarqve obfcrvantiae fpecimen ante pc- Jiceat. Audaciam meam, haud immerito, mi-

S:-e. R:e. M:tis

SUMMAL FIDE I FURO,

generalis loqu μ tenentl,

leGIÖNIS rei tormentari/e chiliarcile^,

EXERCI TUS HOC TEMPORE IN TINEANDlA EXCUBANTIS

duci supremo,

nec nom

SOCIETATIS REGI/E Literari/e et Scientiarum upsäliensis membro eionorario,

1LLUSTRISSIM0 GENER OSIS SI ΜOQVE

baroni ac domino,

Dn. c ar o lo

CRONSTEDT,

GRATIOSISSIMIS,

gratulor occafionem, qva animi devotiilimi,

des Veftros, Maecenates Maximi, deponere

ramini, qvod Vos in fummo gloria: culmine poli-

pofitos, & qvorum confiliis curisqve fapien- fpici laetatur patria univerfa, tenuis ego &c comtiscp pagellis interpcllare ^non veréars ve- dixero, feciiie hoc imprimis, piam fubmilTam-

nem, qvibus domos olim, ^cum avitam^, tum

faepius laborantes, erigere ^atq$ fublevare, ^nun-

qvo mihi datum eil memmilfe, memini, nul-

morum Nominum Veftrorum venerabunda

fuaviter infonuit, _easqve adeo pcrflrinxit, ut, atqve etjamnum colam, verbis exprimere non mes, atqveGenerofif&mc Baro, qvem qvidem,

eoram venerari non conceditur, patiamini

ut maxime präeclara/ita Uluftri Veftro patro- itris Nominibus facras eile, gratixqve fummx,

fcintillam in filium, pietate faltem in Vos, non '

huc bene multos, his ve ro robur, ferenitatem

communi bono 6e felicitati optime confule-

tur, feqve inter aiios feliciilimurn prxdicabit

EpcceUentiJJimorum& Genero-

tiffimis & graviffimis, tam prudenter iibi pro-

obfcurus Mufarum cultor, rudibus hiice in-

niam tarnen benignam, confido, largiemini, iL

qve ampliifimorum beneficiorum veneratio-

paternam, inter fortunx iniqvioris proeellas

qvam grave duxiftis. A primo enim tempore,

lum fane praeteriiiTe diem, qvo non Illuftriiii-

concelebratio, auribus, etjam teneris adhuc,

qvanta mde religione Vos femper coluerim,

valeam. Patiamini igitur, Excellentiiiime Co*

dum ad regni fines ^pro patriae falute evigilas,

qvxfo, leviifimas has in Aftronomiae fcientia>

cinio digna, lueubrationes, SplendidiffimisVe-

qva parentum olim fortunas folati fuiftis,

degenerem, derivari. Ahnis Veftris, annos ad*

ac florem addat fupremum Numen: Sic

tur, Familix Generoiiifimx impenfe lxtabun*

fißimorum Nominum Veßrorum

Cukor ac CiienS Devotiffimus Ane&eas Tulenius.

VI RO

NOBILISSIMO _atqve SPECTATISSIMO, DOMINO

JACOBO TERSMEDEN,

Officinarum Ferrariarum ^ad Larsbo

DOMINO ac D1RECT0RI

SOLLERTISSIMO,

ΡAT RON Ο Μάχιμο et Propensissimo.

/AIgrati/ßmiu^occaßone, publice teflatumomnittm merit^ofacerem,hab^erer,_qvantismß hacmeoblataper

pluresjam atmos,PatroneOptime, cumulatnmvoluifli

bonk. Ne toqvarhmnamtatem infignem, comitatem, can- dorem animiq; aqvitatem, qvibiu mecum omnes qvotidie

Tibiobßringk, qvasqve in Te cuntfi, fajpiciunt& vene- rantur; tantns injuper mihi a Te accejßt beneficiorum

eumulus_, qyantum nonßne fingulari animi commotione

recor-

recoräari qveam. A primo ^enim die, qvomihi intra lee¬

res Tuos honeflijfimos recepto, filiorum Tuorttm carifft-

rnorum & optimorum amico conjortiofrui contigit, tot omnino in me exfliterunt favöris ac benevolentu docu-

menta, qvot temporis momenta ejjluxerunt. Ovantum

liberalitati Tuet debeamy tantum abejf ut dieer^e pojjim,

utρutius id fupra omnem eloqvent'i£ atq; verborum vint pofitum ejje, ingerne fatear. ConfpechnnTuumgratum nunqvamfubii, qvin ajfeflu Tuo Jingulari mihi decla-

rato, adeo animum Tibi devinfiitm reddiderk, ut, qvibus

modk obfervantiam meam huhearem^> anxius nun femel

fnerim. Tu vero, Patrone Exoptatijßme,faailitate qva- dam comiata, mentem pro facultate, conatum pro opere,

fempet plitsqvam benigne interpretatus fuifli. .Me ttaqve

fem, dum memor fum ipfe mei, qvanta mihi in domo

Tua obiigit felicitas, obliturum, jw prxdicare ^un-

qvam intermijfurum. Placido qvoqve, femperfilés, vultu, mmius hoc, datorem referens, /λ levijjimum

adfpic'm, meqve ut fack, Tuo Jemperfavöre digmtm judices. Ut interea, Ä vi_geas atqve florens, ^/# Fami-

li£ NobiH/Jiiride decus &flarnen longe maximum, ^#/;?/-

corum gaudium, meumqve Patrocinium certijfmum^>

fvavkjfnmm, ^·υαta?

Nobiliifimi Nominis TU I

Cultor humfilimus Andreas Tulenius*

VIRO

NOBILJSSIMO ATQVE C0NSULT7SSIM0,

Dm. ERICO ESBERG,

Rei metallicA _per Proline, ^zwt. Nohrberg,

Skin/katteherg &w. Prafeflo & Magijlro SoilertiJJmo, gqvijfimo,

Patrono ut beiiigniiTmio, ita qvovis obiervantis eul-

tu iemper proieqvendo.

Admodum REPERENDO _atqye Pr^clarijßmo VIRÖ

MAG. PETRO LUNDIO,

PASTORI in Lmnarsberg vigilantijjimo, Avuncuk

unjco $ ob Ajfettum in Je plane paternumy filiali obfeqvio [emper cclendo·

PLurima^vorisaveiunt,^documentaeaqve maxima,^{infignia admodum,}Veftra, Patronl^qv#

erit. Qvoa vero Vobis, ^pro tantis Veftris in me

taceum, idqve leviflimum. Sufcipiatis iftud beni-

favori commendatum habeatis, eft qvod humilli-

re ad DEUM mittere, dum mittere valet, nun-

idobilißimorum, Admodum Reverendonim

Cultor

4JND.

VIRO

AD MODUΜ REUERENDO

AMPLISSIMOQUE

MAG. CHR1STIANO JOHANNI

TÖRNING,

Ecclefia Ridderbohnenßs ^PASTORI

& ConßfltriiADSSESSORI

PatpvOnq & Promotori optimo, multisqve ^nominibus

aeiatem aeveneratido.

Admodum REVERENDO atqye Prtclarißimo PIRO,

MAG._{Sacra Regia}SAMUEL! TROILIO,

Majeftatis Conciomtori Ordinar_to, Confißorit Aulici Adfeßon Adcuratißimo, Promotori & Benefa&ori, _qvavis revereiitia

jugiter jiiipiciendo.

Optimi & Avuncule Cariflime, in me beneficia, fa-

animo grato recondere & celebrare, meum iemper

meritis referre qveam, nihil eft, nifi ^munus char- gne,_mus meqve in pofterum, ut ccepiftis, fummo Veftro

oro qva?foqve» Vota _pro perenni Veftro flo^

qvam intermittet

& Praclarijßmorum Nominum Veßrorum

Humillimus

TU LßHIUS,

Vhrtmvm REVERENDO & Prtckrijfimo VIRO,

Dn. PETRO ARBORELIO,

Eccleiue Kiarboénfis PASTORI rneritiTfimo,

Ρ ΔT R L Indulgentiflimo,

0b benefieia plus qvam faterna cmm filiati ob[erVan-

tia ättrnum profetendo.

DUmTua intenraverim,mebeneficia, Paterverba vocemqveCariilime,praecludit horumcelebrare

multitudo,piodj potius filentio ea involvere jubeor,

qvibus ^mens venerabunda fe exonerare non valer. Tu

cnim es^cui,fecnndum DEum, qvicqvidin me eft virium,

qvamvis exiguum hoc iit, unicedebeo. Tumihi parvulo,

parente mature nimis orbato, in patris locum fucceiifli;

fed non (ucceiTiili folum, verum oc pluribus-affeciiTi bonis,

qvam a parente unqvam exfpedanda fqerunt. Annis pucri-

libus, qvam moletlas circa educationem meam non fufti-

nuifti curas? Qvam largos deinceps, ut in iiteris bonisqve

moribus proficerem, non fuppeditavifii fumtus? Qvid?

qvod adeo femper meam falutem Tibi cordi fuiiTe perfpe-

xerim, ut fupra nihil. Benigne itaqve jam accipe> qvod

Tibi ofFero, exercitium qvalecunqve Academicum, fru-

cium leviflimum & immaturum laboris & impenfarum

Tuarummaximarum$ exfpe&es ^vero olim, per DEI gra- ti_am, maturiores, ut folent arborum cultores, & uberio-

res. De cetero aetatem Tibi ex animo adprecor & iongam

&qvietam, qvoTua paterna bonitate fublevatus, diu ad-

huc laeter; permanfurus ad cinercs

PATRIS CARIS SIMl

Filius obedientiilimufr

JND. TULENIUS.

sss&s®a^3sa^®s?8S!S5SK&®®a'®®3;s®sa^^

K^gä»SSSSlKS®a!3®:®a®a*2£äi®®as3S®2KSWS

φφ» 'ty* *^JiT/^n XiyJ» 'ijjif» *H)J* /^Jn 'φ* "0»**ty* 'ty**ty* 'ty* 'ty* 'ty* 'ty ty*

Candido Leäori.

Ubit oculos ^tuos_y C. L. Arles^, prin-

ceps, nonfuo merito, interfiderafignum,

ί" r^/ö deßimtiiSy omni ^{vero, qvo} deceret,

wtore deflitutiis ; qxem β placido vidta

dignari non gravatus fueris, reltqva codi

figna, métiori, tamen ornatu, qvod jpero, /» conjpe-

äum tuum brevi provocabit„ QvantaJit Aßronomu in

communi vjta atilitas, te nonfugit, Inprimis Chrono- logiam, Geographiam ér navigandi ^artem ab bacfere

totas pendere non negaveris. Ut temporaantiqva omiu

tamws, qvthiu caltores habuitfemper inftgnes, ad tan-

tumfafligium noftrocevo, qvantumv/x ulla alla, divina

h<?c difcipünß adfcendit; ^#///# ftudio hidefejjb ^memo-

riam fui hnmortalem fecerimt ^{inter Gallos,} Auglosy

Germanos, /ta/oj aliosqve perphirhm, qvorum opera egregia, maximis laboribus&fumtibus cum orbe erudi

/o commmiicata, Omnibus Aftrophilis magni qvidem

<eftimantur, ^7/07/ mfi caro nimispretio acqviruntur.

Jimc mommodo obviam iturus Celeberrimus D-.nws free-

Präfes, in gratiam Hierum, qvi nob'ili hac difiipUna

deledmitur* curia vero rerum fiupeüedili laborantes\

Catahgos & Tabulas pretiofw jummorum virorum ßbi comp arare non pojfunt, d'ißertatiunculis, fingulat ConfteÜationes feorfim etmdo ^{, totum} ccelum, tnprimis Zod'tacimu β DEUS annos concejferit^. dimetiri, publi- ciqve juris facere conßituit. Rem fperans _fore non

pattcis gratam acceptamqve, «w defaturos, qyi 0^.

induflriamfuam in ^re tam pr£clara collocare

non dedignabuntur, Ego ^vero, cit't, jußu Viri Celeber-

initium facere contlgit, primam,

Arietem vocant, hoc modo mihi. pro modulo ingenii, examinandam firniß* _put pramifißs breviur in _genert mnnuüis de Conßellatiombus, #<:/ Hißoriam Arie*

tis pertinent, r* veterum fiabulis <&> monimentis,

qvantum licet, ^eruam, Conßellationem ipfam monenda ßut, parieis exponam, Qvod dum fe~

cero* Tuo favori & benign# mterpretationi me com-

mendatum vok,

Cap. I.

Präliminare.

§. I.

Onftellationes, _qvae Graecis

Scriptoribus Ατηξίσ-μ,οί^{, (τωματα,} ΖωάΐΑ, [Λ,οξφωσ-ειςy %ημ,ατΑ ολν/&7Γχ

&c; Latinis _vero, aftra,fidera, figna & configurationes audi-

unt, nihil aliud flint, qvam ftel-

larum plurium in coelo vicina-

rum Systemata, (a) hominum, brutorum,aliarumve

rerum inanimatarum imaginibus comprehenfa.

Veterum pleriqve, omnia fere fenfibus metientes, ut

de aliis rebus, ira de ccelo, fpeciofas qvidem, falfas ta¬

rnen, & Γι dicere liceat, abfurdas habuerunt opinio-

nes. Ut iomnia nonnullorum de coelis empyreis: aqvis

A fupra-

(a)Keil; Introd. ad veramaftron. _p. 2jf,

1 DE CONSTELLATIONE

" ' ' 1' ''' '· — *

fupracceleftibus; fphcsris opacis & cceruleis, fcrami-

niöus, qvaelucem transmittebant, perforatis, aliasqve

ineptiastaceamus, orbes folidos, pellucidos & chry-

ftaldnos Tibi formarunt plurimos, qvorum uni ftellas,

qvas inerrantes vocabant, clavorurn inftar aureorum, asqvali omnes a nobis intervallo affixerunt, cum ipfo

viginti qvatuor horarum fpatio circumferendas. Ex-

ercitum vero huncv amplum fatis, qvo melius in or- dinemreferrent,in certas veluti centurias atqvecohor-

tesdefcripferunt, ducesqve velhomines, vel animalia,

vel qvaslibet alias res, a qvibus denominarentur, fin-

guiis dederunt. Arriiitadmodum cundlis iilhaec opi-

nio, & _per multa fecula animis non folum vulgi, fed

& ^maximorumAftronomorumfirmiter inhaefit, donec

cometiC, qvos non amplius eile, ut veteresTi¬

bi perfvadebant, recentiorum follertia detexic, chry·

ftaliinoshofceccelos permeando, omnesconjfringerent,

Sc ad nihilum penitus redigerent. Erupit tum ccelum

in fpatiumimrnenfum, invifibile, munaorumqve fere

infinitorum fyftematibus repletnmi & ftella? ruper vi-

cin^e, qvamlongiffime,ut a nobis, ita ab invicera re-

cefierunt* Sphasravero,cujus fuperfkiei corporaappii-

cata cernebantur, imaginaria tantum deprehenia eft,

&nihil niii aér Sc aether tellurem ηoftramundiqvaqve ambiens, in cujuscentro pofiti, qvia dediftantia cor-

i)orum^{lanc omnia}remotorum^referimusJudicium ferre(b). non poiliimus, ad

j. Π.

Äffignatio ftellarumincertasconfigurationes a>

tiqviflirna eft, ipiiqve Aftronomia;, qvχ natales fuos_ad

-wuΝΠΙ:■ ' ··.. ·-... ■: - --■ - Ull·1-^— -

(b) videGrareC Inß. Aftron.Cap, III,

A R I Ε T I S. ³ ad ipfum mundi exordium refert, coaeva»diverfis ta¬

rnen nationibus diverfa. Hebraei, vetuftisfimi Aftro-

nomi, iingvae fuec literis AJphabeticiscGelum diftiηxif-

fe. a qvibusdam creduntur. inventam poft diluviurn

aNoachoinSyna columnam lapideam,notischaracte-

ribusqve hieroglyphieis Aftronomiam mirifice deline-

antem, inter antiqvitates Judaicas memorat Jofephus

(c). In libro johi in codice Sacro vetuftiffimo, etjam

tunc temporis ]magines in ufu fuiile, edocemur. Pras

ceteris Aftronomias ftudio olim inclaruiße legimus ,

Orientalium regionum incolas, AiTyrios, Chaidaeos ^,

Babylonios, Aegyptics, Perfas aliofqve; ied qvibus

fignis ab his repraientata fuerit ftellarum feries, nihil

fereconftat. Andqviffima utiqve funt, qvibus hodie

utunturAftronomi, _qvosnam vero primos agnofcant au&ores, non inter omnes convenit. Ad Phoenices Sc

Gracos, ob _operam in iideralis fdentia? ftudio nava-

tam maxirne celebrandos, potius,qvam Chaidaeos, ut placet nonnullis, (d) referenda efle,fabulae vemftiffi.

morum inter ipfos Poétarum, Heiiodi, Homeri, a-

Üorumqve, fatis teftari videntur. Et qvidem Argonau^

tisprarcife, nongentis circiter ante natum Chriftum

annis, du&u fidrnim ^mare traje&uris, imaginum ha»

rum originemtribuendam efTe, exiftimatNevtonus in chronologia (e).Conftitutisnamqve fphserie, inter gra?»

cos primitiva, auéloribus Chirone qvodam Aftro

nomo pra&ico, Sc Mufeo expeditionis Argonauticie Socio, ab his expeditionem totam, cum hiftoriis Gra?,-

corum paulo antiqvioribus, Afterismisdelineatam ef»

Aj ^ fe

(c) Antiqv. J id. L. ^i.Cap,j. (4j lpectade dc ia nat, Tora, IV,

p. xjtf. (ej pag. g4. gf.

4 DE CONSTELLATIONE

fe vult: TheresthegoldenRam,inqvitjheenßgneojthevef-

ßl, w vhich PhrixusfledtoColchis, the />;/// brazen hoofs tamed by Jafon^, and the Tvins Caflor andPollu-x^,

vith Leda Λ/rwtfj/^r^r.enumeratisqveomnibuscon-

dudit; and they all relatet@ the Argonauts andtheircon-

temporaries, andto perjons, one or tvogenerations older,

- The Spherefeems therefore, to have be¬

eilformed by Chiron and Mitfaus, for _{the ufi} of the Ar¬

gonauts érc, Ε gra?cia deve&a eil Aftronomia in Itali-

am perPythagoram, in cujus fchola per mültos annos,

reliqvis Philofophistempus trlcis & nugis totum fere terentibus, maximefloruit. Hinein Aegyptopatronos

na<fta eil Reges Ptolema?os plures, cultores vero pra c.teris confpicuos, Hipparchum & Ptoiema?um; qvo-

rum illeaufus eil primus rem, ita fentientibus ejustem¬

poris Philofophis, etiam Diis improbam, annumerare

pofterisilellas, harumqve hucusqve confuia agmina in

ordinem redigere. Arabes vero, debellata Aegypto,&

Alexandria, Aftronomia? permultos^annos regina,ca- pta, hane qvidem, ut reliqvas difeiplinas,in fuum pa·

trocinium reeeperunt, librosqveqvamplurimos eGra?-

co in proprium fermonem verti curarunt; configura*

tienes ^vero cceleftes, graecis familiäres, barbaris fi- gmentis deformarunt; humanasqve imagines pingere religioni fibi ducentes^ferinas aliaqveridicula monftra

pro illisfubftituerunt(f).Delataiterum eftabhis,inEu-

ropam commerciorum gratia tranfeuntibus, ad occi-

dentalioresejuspopulos',ubiinHifpaniapra?fertimfurn-

mo ipfius ftudio elatiReges acPrincipes, Ptoiemaei<rvv

rafrvρεγίς-ψ, _qvam Almageftum corrupteArabesvo·

carant, {fj Vid. W, Schickaréi. Aftrofc©^ *7. '

A RI Ε T I S. f

carant, ex Arabica in fuam transferri curarunt lin- gvam(g); Graeca veronomina& imagines retinere,ne

qva orireturconfulio, neceflarium duxerunt. Poftmo-

dum hierunt ^e Chriftianis non pauci, qvi nimio pieta-

tis zelo, fed fucceiTu parum felici,repnefentationes has

fteilarum ^-ceu impias ^, homine Chriftiano Indi¬

anas proicribendasqve efte, fummoperecontenderunt,

Horum aliis ccelumfteiiatum Chrifliamtm, fed ineprnm nonfolum, & fuperftitionis plenum, ^verum & do&ri-

v\x modo, lingva:qve qvafi Aftronomorum inimicum;

vel conftellationibus in Apoilolorum & fandorum ^i- magines converiis, vei explicationibus rantummodo profanis in iacras mutatis ^, placuk; Heraldkum, in- iignibus ^regnorum&imperiorum condecoratum, aliis;

aliis deniqve figuris geometricis, qvadratis,triangu-

lis & duangulis delineatum: qvodapud Sinasin ufu ef-

fe ex Tabula confteliationum conftat, _qvam in obfer- vatorioBononienfividitCeIeber:Dn:PraTes.Mathematl*-

camhanedimenfionemperfediilimamomnium, eoqve .commendandam nomine, agnofcunt Aftronomi,qvod

ftellas omnes ambitu fuo includat; antiqvas tarnen veter^m imagines potiori retinemusjure, qvod fic fa-

cilius recentiorum obfervationescum antiqvis monu- mentisfineullaconfuiionepoflint comparari; qvodqve

in ftellis difcernendis nullo modo attendaturad imagi-

»um (ignificationes ineptis gentilium fabulis involu- tas, fed ad coeli fpatia figuris iftis comprehenfa»

§. HL

CauiTae, ^cur introduetas fuerint imagines, ab A*

A 2 ßrono-

.

•«se- (g) Keil, pratat, ad Afcon,

""

DE C O NSTEL L A TI O NE

ftronomis nuraerari folent qvatuor: Methodica prima, ftellas, ur diximus, cognofcendi dignofcendiqve faci-

litas. Hiflorica altera, ^qva heroas, Aftronomi« inpri-

mis patronos &fautores,immortalitati confecratosvo- luerunt; qvod fatis perfpexerunt, crelo inferipta diu-

tius manfuraillorum nomina, qvamfiaerivel marmori,

utut duriilimo, corruptioni tarnen obnoxio, incifa, pofteris tradita TuiiTent. Nec raro hac via, faciliorem

ad regum & magnatum limina patuiife adulatoribus

aditum credere licet, _qvam dum ipfos, totas etiarn

nonnunqvam illorumfamilias, inter aftra repofuerunt.

Tertia Phyfica> qva vana fuperftitione non vulgus fo-

lum, fed ipfi qvoqveAftronomi« caltentiifiqii, fingu-

lis ftellis Unguterem, ut in omnia fublunaria, ita in

mores hominum inprimis, attribuerunt vim&ope-

rationem; unde, prout natur« eiTent calidioris vel fri- gidioris, ficcioris vel humidioris, iic homines ad libi-

dinem, iracundiam, lafciyjam aliaqve vitia magis vel

minus provocarent, audacesqve vel timidos, criftes

vel l«tos, iegnes vel alacres redderent, Qvae omnia,

qvam vana fuerint, nemo fan« mentis non videt. Po-

tius amplec tenda eorum videtur fententia, qvi fo-

lis in fingulis zodiaci partibus eificacia peculiari con- ilderata, fingulis loeis frigidioribus vel calidioribus, ejusdem indolts animalia iive figna applicata volunt;

vel, ut indicarent certas cujuslibet tempeftatis annt proprietates,qv« in terris,fole hoc illudve iignum^per- ambu1ante,plerumqveaccidunt, locafuifle fortita. Do-

iftor 01.Rudbeck. Atlant, p. HT. cap. 3. multus eft in

prigineharum im aginum veteribus patri« noftr« in-

colis,_qyosintsvAtlantemLibyjpliummmerat, tribu*

enda

A R I Ε T I S. 7

enda,oftendendoqve exhifceoris adAjfyrios, Aegyptiosy

GracosLatimsqve tranftatasfuijje tantum non omnes ;

ncc non rationibus allegandis, curConßellationibus in

zodiaco anlmaliumpotius, qvam regumheroumvefortif-

fimorum nomina érimagines impofuerint, nimirum, ut

indicarent, qyidjmgulis anmpartibusin re Qeconomi~

ca _, tampublica, ^qvamprivata, in mflrapotißmwn re*

gioneiperagendttmfit (h). Qvartam adduntMathemati-

cam, ilve iimilitudinem, qva? nonnullis imaginibus.

& figuris conftituendis occafionem prasbuerit; q vas

tarnen paucas admodum, plerasqve vero minusaptas.

effe, qvivis primo intuitu facile deprehendit.

§. IV.

Hipparchus, qvi globos cceleftes, licetante illum

a plurimis idipfum tentatum fuerit, ftellis (ignisqve

decentiordine ac poiltu adornafle, ^a qvibusdam exi-

ilimatnr(i), catalogum qvadraginta & o&o conftella-

tionum nobis reliqvit, Unde vero Plinii tempore ad

numerum iupra feptuagenarten excreverint, ^non Ii- qvet,nifia nautis träns mare profe&is addit# fuifienfc

aiia*, Hippareho inconfpicu#; vel ^a Plinio qvasdam

Conftellationum partes pro integris habitas. Poft Pto-

lemxum, qvi Hipparchum in omnibus fecutus fuit,

in numero fignorum determinando variaruntpleriqve,

& ab invicem vel minuendo, integris interdum omif-

fis, five ex pluribus unum conflituentes ^; vel ^augen- do, ^uno in plura diftributo, Γιveetiam novis additis,

di»

(h) Vid. le fpe&acle de la ^nature Tom. 4. p.298. ubi verba exftanti le*

noms, qveportent Jes douze aftcrifrns dugrandcercleannuel, avoieue

eté tirés de_ce,qvi arrive deplus important dans leciel, ou fur later»

re, amefure,qvelefoleil fe place fous chaeun d' eux, (i) Cxf. ia

ίο Aftron. Poet.p. 2, ~ ^. '

8 DE CONSTELLATIONE

difcesferunt. Ordinis adhucmeliorisgratia,totam fph®.

ram coeleftem, in tres partes majorts & primarias dis- pefcuerunt.MediamJ^iafcoVfubintel!:κΰκλον. circulumA- fiimalem: λοζον κΰκλον, obliqvum circtdum: ψ.λίοιο κ/λευ- 9-ov,felis femitam: αγΆϊλ/χατοπόιον: ζωγξΆ<φοι>^{etc. gr®ci;}

zodiacum, figniferum, folis circulum ^etc. latini dixe-

runt (k). Hane cceli regionem, lat® fafei® haud dis-

parem, cujus limites Planet® cmnes ^, minus alii,

alii magis obliqva incedentes via, nunqvam exce-

dunt, in duas partes ®qvales Ecliptica fecat; qva-

rumcuilibet latitudinem novem graduum adfignarunt.

Zodiacus itaqve afterismis duodeeim _{infignis, in}

totidem partes aeqvales divifus eft, qv® L· δέκατημοξΐχ vocantur, nomenqve tenent afignis,qvietunc tempo¬

ris continere obfervabantur. Compendii in feribendo gratia,chara&eribus certisfignantur, ab ipforum figu-

ra petitis, distichoqve comprehenduntur notiffimo:

V tt Π *3 Π IT?

Sunt Aries, Taurus, Gemini, Cancer, Leo, Virgo,

^ m. ρ ^ ^

Libraqve, Scorpius,Arcitenens, Caper, Amphora,

K

PiRes.

Ad partem extra zodiacum Borealem, numera·

bantur olim Signa viginti Sc tria; hodie additis Heve- lianis, trigintaqvatuor: Urfa Minor Sc Major, Draco, Cepheus, Canes Venatici, Bootes, Corona Borealis, Hercules, Lyra C vultur cadens, Cygtius, Lacerta, Cafliopea, Camelopardus, Perfeus, Anaromeda, Tri- angulum Majus Sc minus, Mufca, Auriga, Pegafus, Eqvuleus, Delphin, Vulpecula, Anfer,Sagitta, Aqvila,

(k) Gsef, cod. Aftr.Poec,p. 4.

A R I Ε TI S. t

- - - , ' I ■ImilI ■ ■■ ri -III II·Γ·-T·,Γ n

Antinous, ScutumSubieskianum,Serpentarius, Serpens,

MönsM<enalus, Coma Berenices, Leo minor, Z.j/7/λ·.

Ad plagam meridionalem ante Halleyum exfta-

bant viginti novem; hodie vero triginta & qvatuor, noftros tamen oculus pleraqve latentia: Cetus, Erida-

nus, Lepus,Orion, Canis Major & Minor, Momce-

rotes, Argo Νavis, Hydra, tlrani<e Sextans, Crater, Corvus, Centaurus^, Lupus^, Ära, Corona Auftralis,

Pifcis Auftrfnus, Phoenix, Grus, Indus, Pavo, Apus, Triangulum Auilrale ^, Crux, Mufca ^, Chamäleon,

Oyercus Carolina, Pifcis volans, Toucan, Hydrus, Xi- phias (1),

Cap. II, Mythologicum.

C §. I-

Oignorum Zodiaci, communi Aftronomorum

fuffragio,agmen ducit Aries, deqvo impraefentiarum

breviter acturi, leviffima haec de Afterismis in _genere prasmittere, haud inconiultum duximus. Ut autem [o-

co,qveminterfidera tenetprincipem,itanominibus,qvi-

busaScriptoribusiNigidio,Arato, Hygino, Manilio, Fe-

ftoAvieno, Cicerone, C. Germanico,Ovidio,aliisqve,

variis & auguftiffimis infignitur,merito fuperbit. Prin- ceps Zodiaci, Du&or exercitusZodiaci, Dux gregis ^,

& qvidem opulentaegregis; immo, Princeps fignorum coeleilium,Cornigeraftrorum Dudlor^^ö-o^AAö?, (pro qvobarbare aliis chryfovelliis>) Aurea Ovis,& Auratus, paflim falutatur, Vocatur etiamJanitor anni;alias Phri-

B xeura

(1)Carminibus comprehenfos afterismosqvi defiderat,adeät GeftrimiUrarts Lib._{II. ρ} 221. Cxf. Coel: Aftr. P.p. 20.alioscjve. Zodiacalcs ciegatttiH

fimis vcrlibus complexus ed Manil; L. II. Αγρονομ;

Autato princepsAri« etc.

10 DE CONSTELLATIONE

xeum Pecus,Phrixi ve&or, Laniger, Vervex, /Eqvi- no&ialis, Arcanus, Vernus,Helles portitoretc. Arieti-

num item Caputaliis;Jupiter Ammon, Jupiter Liby-

cus, Deus Libycus^, Ammon Libycus. Epitheta qvo- qve fortitus eft varia, partim bona, partim maligna:

hinc Celer Aries, Nobilis ^, Efficax.*ro^«öj/ βξοντα&ς*αι οζώδες^, αφν,ημεξίκον, πξθσ-ταστον, ολιγοχξΰνιζον, ηγεμ,οη-

χον,τετξάττχν,χεξσ-ΑΜ') h. e. fignum tonitruofum &.gran-

dinofum,m-afculum, diurnum, ordinans, exiguitem¬

poris, rationale, qvadrupes, terrenηm; item lascivus,

impudicus,inconftansvocatur;&nelcioqvasmulta. Sin¬

gulisfideribuspeculiaria fua numina, & Deos qvafi tu-

telares olim conftituebant Poétas; unde, qvia Lanigerum Pallas, Taurum Cythehahieri

credita fuit, hic Minervasfidus Virgilio dici exi-

flimatur (m); licet aliis etiamfignum.Martium audiat (n). Graecis alias dicitur *.$(&, Ebrasis nbo; Arabibus

Elhameli Batavis JjDatttttiel; Gall. Belker Angl, Kam, Germ, iPtbfcen nobis tpäfcüt.*

$. IL

/

Si cauilas Arietis examinare volu-

mus, Mathematicam omnino nullam, qvin potiusma-

ximam difbmilitudinem invenimus, DePhyßca autem multa nugati funt Aftrologi; naturam fcilicet harum

ftellarum iascivam, impudicam & inconflantem fecif-

ie, ut hujus animalis, ejusdem indolis, figura cir-

cum fcriptas fuerint. Alii eapropter , quod calor

tempore, quo fol hanc cceli regionem perJuftrat, fu-

isqve

fm)Aene/tf; XI, v, (n) Veifch;Ruzn. N, p, ij.