Do- ob-
co-
infi- lmci odo qua (is,
rno, 1111,
niu-
imis
.;
in-
lga-
iqvci,
nori
,
^
.
tui
rum an-
ηum
pre- :ibus
t
in 7axit
iperc
nen-
U0
i?#
: Q^B.F. F. &S.
Do
PACE
ΣΧΕΔΙΟΝ Politicum,
Gunconfénfit & adprobatione Antplifli
Senatus PhiloJ:in Regia Upfal. Acad,
Sab PRA.SIDIO V1RJ oAMPLISSIM1,
Mag. JOHANNIS
®®3l3583l©/
Philof. Mor»& Civil. Prof. Reg. & Otå.
Ate» h. t, Dccatu facult» Spe&abilis Diflertatione GRADUALI Ad publicum Bonorum examen* qud par
efl modefliå, de fert
DANIEL 35. BODING Angetm*
Bibliothi Upfelf Amansenfis.gj
In Auditor. Guß. Miß..id diem i Maji^
peraäü Sacris^ Än. MDCCVIL
UPSALlS
per JOH.Η.WERNER, S.R.M.tfe
&Acai, Upf. Typogr,
Reverendisßmo ht Chrl·
ds matti ii. κ
SS.TheoI. DocftoriLonge Cele-
Blekingiam Dioeceseos Epifco«
Carolina ProCancella«
MiECENATI MAI
tLAmpliJfimis atqut
dn. erico ben-
zelio, Fil
Academ. Upfal. Bibliothecario Adcuratiffimo.
P^tronis & Promo·
OB GRATIAM MULTIPLICIEXPE·
τ '■
wl· flo Patri ac Domino,
Ε STEUCHIO,
le- berrimoj inclutae per Scaniam &c
co- po Eminentiffimo,· Academia?
Ila- no Magnificentiilimo ;
A- XIMO OPTIMO.
■
i
. '■·■■·.' ■v-"·
λ iJU6 Cdeberrimis Oommis
4- MAG. J O A Ν Ν I
STEUCHIO,
In Acad. Carolina ProfeiT.Extraord.
& Bibliothecario Dexterrimo,
o· toribusCertiffimis.
e· rimento probatam/favorem
SUMMUM ET BENIVOLENTIAM SINGULAREM, QUA ME BENIGNE
COMPLECTI DIGNATl SUNT,CUM ΡΙΟ ATQUE CALIDO VOTO PRO |
IPSORUM, PER LONGUMANNO- 1 RUM DECURSUM, VITA ET FELI- CITATE PERPETUA, ET UT IN PO- STERUM HUNC MIHI IMPERTIRI FAVOREM, ATQVE ME MEAQVE
COMMODA SIBI HABERE COM- MENDATA NON GRAVENTUR, I'
PACcM HANC IN DEBITvE PIETA- TIS ET OBSERVANTA CERTISSI- MUM PIGNUS DEVOTISSIMA
MENTE DO DICO DEDICO,
tjANllL SOfiWff,
Β. Ζ.
C lim, Tuumy confiderationem B. L.confpedum Pacis, prodit, quadn para-
turus, ad trutinam fqiidioris fapicntise cxiguas ingenii vires appenderem, plu- '
rimos deprehendi obices, quo minus
defiderio-Tuo fatisfacere poilém. Nam
ut in omnem partem providere fatis,
& abfolutam cujuspiam argumcnti tra-
dationem exhibere, tantum ingenii ex- cellentis laus eft: Ita ego propriae tenu- itatis probe confcius nihil liic, quod
politis ingeniis dignum (it, me pra:- ilare ingenué fateor. Et quos nenfu-
-
git, quibus negotiis non paucos retro
annos fuerim diftrictus, quam remo-,
«
ram ex demandati muncris curå (India
mea fenferint, hos benignos & atquos ccnfores mihi futuros certo confido.
Nec nefciusfum, hancetiam de PACE, materiam, ut ut dulcem & jucundatru,
vel limatiilimi acufniriis Si profundiiTi-
mx eruditionis homini difiicilem fm
turam, ii inadyta ejus penetrare cona- . tus fuerit; Quippe cum hxcSummoru
Virorum fumma gloria merito habea-
tur. Mihi vero, ii exteriora faltiiTL»
delibaverim> vota rata videbunturj
non
non ieeus ac rudes auri argentiquo maflfac, vcl nullo cadato opere fplen-
dcntcs, placcrc & defiderari etiam fo-
lent. Interea ii quos mutuatitia ex cla-
ris Scriptoribus opera offendat, illis rc- pono politifiimi JuftiLipiii verba *): Jtor
Araneorum textus ideo mclior quid ex fe*
fila gignunt\ nec ttofier is vtlior quid ex 4- Hems libamus ut apes, qua? variegatis her-
bis mclla fua debent. Sic ante Lipfium
Lucretius ** de fe: ex inclutoru chArtü%
Hor ifer is ut apes in faitibus omni a libant,
Omni
a nositidem dep afcimuv Aurea ditt A.
Ergo per officiofe rogo velis B. L. ju-
venilia haecce candido vultu fafcipere, inque meliorem partem interpretari:
atque lic fcias, me eiTe in iis, qui lac-
tantur, quotics Tu altiora petere fu- Itineas; modo te non malé habeat*
quod mea cymba littora legi t.
Vale itcrumque Vale.
*) LH, 1, r, I« PtUt. ** LH, HL v. Ä
Divim BonikttU Aura,
§. L
Uamvis hos nonla«*
te at perplurimoS delicatioris palati
viros iibi perfvä-
fum habere fru- ftraneum elTe il- ihm laborem * qui in enodacione vo-
Cabulorum impendi coiifvevit %
quando tarnen ad rnukiplices &
ambiguas notiones definiendas, auf:
äbftrüiioris etymologia? rationenl fagacius indagandam dirigimus $
inftitutum eil ädprime jucundum
& fru&uoiiirn, dumrrtödö iri vulgä-
tiilimis verbis, admöleßiam usque χ legentium* hodi ambitioiius noii qUcerantun Ignoratå enim tiomi-
iium vi figiiificatione & commuhi hfu magna doårinas perturbatio &
Α obfei^
obfcuritas ex homonomia fölet ex-
oriri. Quare, ad clariffimorum in
pal^ftra literaria virorutfi a) moni-
ta, άξχψ της πανδενσεως Ίειναι την των ονομάτων επίσχεψιν, & omnis, quse a ratione fufcipitur de aKqua re,infti-
tutio debet a definitione profieifci,
ut intelligatur quid fit id,de quo di- fputatur: non inutiliter omnino pau- lo prolixius in iprfb diifertationis li¬
mine de nomine Pacis agi poifet,
Fortaifis etiam deberet, nifi necef-
fitas juberet breves ducere lineas, Sufficiat itaque hac occaiione iim- plici defungi commemoratione eo-
rum V quac apud induftrios in expo- nendis vocum originationibus fcrl·
ptores de hac re traduntur.
§. II.
VOcabulum tant alii a Veteri verbo pagere, Pacis dedu&um pu^
pro quo nunc pangere in ufu eil:
alii a Pacare, qu,od pax omnia turbu-
■ -
c
lenta
EpiRet. Arißot. Antlyt, Cicer. Lib. L
(ße* Lib,2t de fin, c. /.
ienta in pacatum reftituat Öatum i
! alii a Grseco παϋσαι, quod eft quie-
fcere, Paee namque cum hoftib is fa&a, a laboribus liberamur. Ul- pianus b) Jurisconfultus Pacem de^
rivare videtur a pa&ione, quando
dicit: Pa&um a pa&iöne dicetur,'
inde etiam Pacis noraen appeilatuin
eft Qu^ originatio etiam fuic Sin-:
nii Capitonis , pacis vocem a pa-
Äione conditionum, quibus viéto-
res ignofcere folent vi&is, deducen-
tis, tefte Pomponio Fefto. Qua iri
Etymologia quisqué fuo indul*
geat judicio : Γι noftrum inter-
ponere liceret, vindicaremus or~
tum Pacis non Gr&ci<e fed Latio,1
transeuntes in partes Ulpiani, il qui-
dem pax ut piurimum certis condi-
tionibus & paéHonibus confici &
confirmari fölet. Hinc difplicere
nobis nequit mens magni Joam
Gerh.Voflii,qui a verbo paciö,pacis,
pac^Pacis vocabulum ducifc 5 eft e-
A 2 nim
b) Lflf.i §.i
4
nim una lex XII Tab. qua? hoc ver-
bum habet: qui membrum rupit,
ni cum eo pacit 5 talio efto.
§. III.
PAcem borare diverfa & noüari fui non raro acceptione apud la-
Auftores deprehendimus.:mterdum ponitur pro Dea qua? olim apud Ro¬
manos colebatur, Ut Juvenalis c) teftatur: Ut coliturpax ätcpnefides>
inque ejus honorem aram exftru- Öam fuifle innuit Ovidius d)\
Jpfum nos carmen deducit Pacis ad
.
Aram.
& cum Lacectemonii de diutina_»
contentione deftitiilent, concefTo Athenienfibus imperii maritimi princIpatUjaiTentCornelius Nep. el
eam vidoriam tantee fuifle Atticis
Ixtitix, ut tum primum Arae Paci
publice fint faåx, eique Dea? pul- vinarinftitutum. Quin& eam Co¬
rona redimitam docet Ovidius c.i.
;
:
, *Fron*
0 LtF I- I. ///. d) Lib, /, γοβ, f/ßf
e) In Fit
%Timoth* ς, 2,
Frondibus Afiiacis comptos redimita capillos
Pax ades; & toto jnitis in orbe
mme.
Occaflone icilicet A&iaca* vi&ori^
& ingentis laetitia?,q-uä O&aviusCée-
far ceperat, fufis Antonio & Cleo¬
patra
,apud A£tium Promontorium Epiri. Inierdum pro venia, ut:pa-
ce tuå ,pace hormn dixerim. Pro
favore etiam, ut: in illo Virgilii (f)
Nec jam amplius armis
Sedvotis precibusqttejiwent expofcere
pacem.
Et, jufli (j·) cum conjugibus ac libe-
ris fupplicatum ire pacemque ex¬
pofcere Deum : Inde paullatim,
feu pacepeüm im petra ta. Denotat
etiam animi tranquillitatem: ut (A):
Res animi pacem delibat tempore in illo.
Poetice tribuitur flumlnibüs, ut (/)
ubi pax fluminis rediit, hoc eft,
cum
/) JZn. III. 2Öo. g) Liv. III. j. h) Lucret·.
III. 24. i) Flor. IF. 2)20.
6
cum defmunt obundationes; Ven-
tis k) 6casquoribus /) cum extem-
peilate filent. ut
Hon divümpacefri votis adit, necprecc
qmfit
Ventorum pavidus paces animctsqiie fecuitdas. item
Hoc (ine nec telluspacem> non tqiiora
norimt.
Interdum eft Silentii imperati nota.
Tandem pax dicitur nonnunquam pro inj a&u concludenda* pacis;
nonnunquam pro n) ilatu pacis
confticuteP. Quid vero nobis pra^ci- pué fit, ex fequenti pofitione pate¬
feit,
§. IV.
PAx iliiium eil ordinata armorum 6c perpetua aäionumque ho-
quies, publica conventione, fa$a.
Quid jam circa iingula hujus pofi-
tionis memlya, fitobfervandum al-
tius
|.) tueret. V. p. t». ι%6. I) Sil. Ital. II,
4gj. m) Grott. J.B. Ρ, [III. c. ζο.ξ.βΖ*
& Boeder, ad Tdc. Ann. I: 10. §. f*
*) Pttfend, dg J.N.G. 1, i. §t[g,Å
7 tius forfan repetendum eft. Erit ita-
que pax Orahmta, quandoquidem
ipfa natura adpetit focietatem ordi-
natam. εςι ύ$εν χτως m ενχρηςον,
ms κοίλον άν$ρώποις οος rj τάζις (o). Et ή
μεν ενίαζάζσωζειν άοκεΐ, ή $ε άτοίζίαπολ*
λύς Ϋβγ) άτολώλεκεν p). Unde Augufti-
nus q)' apte fimul & venuftc Pacé do-
mus Se civitatis per ordinata impe-
randi obediendiqueconcordiä civi-
um cohabitantium exprimit. Ean-
dem ob cauflam magnopere lauda-
tus eil Paulo Jovio r) Joannes Ga- leatius, cujus cun&a officia,qua? im- perii adminiftrationem refpicerent,
admirabili ordine conftabant: Nihil
enim in toto humanarum rerum ne¬
gotio, domi & foris ipfo ordine eiTe
praeftantius diiferere folitus erat;
quo uno&ipfa in primisres milita-
ris
o)' Xenoph. Oecon. c. VIII. §. 3. p) Idctn
Lib.III.de Exped.Cyrif c.I. §.2J. q) Lib.
XIX. 13. de Civit. D. r) In Vit. Jow.
GaIcac. p. m. 163.
.' ■ r
8
ris & a£io civilis atque opinis do¬
rne ftic a difciplina veluti certiflima
corapage regerentur. Quemadmo-
dum e contrario res omnes confu*
iione & perturbatione corruere Sc labafcere quotidiana experientia
docet. Dehinc Perpetua, hoc eft in
Jongiilimum temporis fpatium con-.
tinuafca Sc non interrupta, quales
fuerunt omnes illa?, quas Deus s)
fecit. Ideoque S:a S;a i) ejusmodi
tra&atus vocatfcedera falis, innuens
diuturnam eorum confervationem.
Qva etiä ratione diilinguitur pax ab induciis,qua?in certum tempus fieri
folent; quibusque bellici fufpendun-^
tur aåus tantum, manente ilatm Unde Virgilius u) inducias vocat pacem fequeftram
Bis fems pepigére dies, pacefe- queflra
Ter felvas Teucri miflique impune
Latini
ferravérejugis.
Unde i) Genef. XVII. t) 2. paral. XIII.3. u)
JEnetd, XL ijj.
Unde efl,quod exa&o fpatio indu- ciarum, qua? iras tantisper fufpen- dunt?i & ipatiumdant enfes interim acuendj & lanceas, nova ad bellum
non requiratur indi&io. Jnducia?
vero ill«, qua? ad viginti, quadra- ginta, imo etiam centum annos ex-
tenduntur, ut Livius x) teftatur ,
non incommode forfan per aliquam
,
faltim ipeciem nomine Pacis ve¬
nire poiTunt. Quies, per quam Fa¬
ce m defcripfimus, urfurpatjir qui- dem apud Au&ores interdum pro
vacatione a muneribus, feu de vita, privata Sc extra negotia ac dignita-
tes publicas polita, dicitur, ut Clau- dianus y) docet:
Poftquam parta quies év fummum
naÜa cacumen \
Jam Je cur a petit privatum gloria.
portum.
Dicitpr e.tiam quies, qua quis neu- tri fe applicat parti; ut Cornt Ne-
pos ζ) habet; Attici quies tantopere
. ■
Qe-
x) Lib. F.31. IX*54* VII. 20. y} De Mall.
Theodof. Conful. v. 61. z) Attici Vit. VII.3.
ΙΟ
Csefari fult grata, ut vi&or cum
privatis pecunias per epiftolas im- petraret. Non raro etiam ponitur
pro fomno. Hoc autem loco eil pro cefTarione, låxampnto & otio, quo fetiiu legitur apud Florurn a): Pofl;
primum bellum vixquadriennii re-
quies,ecce alterum bellum. Ad eun-
dum fere modum loquitur Curti-
us /3) ubiTyri expugnationera ab
Alexandro Magno fa&am fic de-·
fcribit: multis ergo caiibiis defun&a,
& poft excidium renata, nunc ta¬
rnen longa pace cun&a refovente-»
fub tutela Romana? manivetudinis
acquiefcit. Per arma & hojhles
a&iones intelligimus omnia gene¬
ra y) inftriimenfcorum, tormento-
rum machinarumque atque ftrata-
gematum, quibus hoftes depellun-
tur & debellantur, urbesque expu- gnantur, five hec palatn iive clam
per infidias & fraudes. Prüde η tes
enim
«) Lih.II.c.å. ß) Lik. lP± 2 f. y) Liv.
xxxiu. 17.
η
enim & catlidi belli duces
,arte, quam vi viéloriam parare, fallere
fme periculo, quam cum pericul'o
decertare utilius rentur. EtParme- niointer Duces peritiffimus artium belli, furto nonpraslio opus eiTe
cenfebat. Eosque optimorum Du-
cum nomine fungi, inquit Vegeti-
us ε), qui non cafu fea arte dimi-
cant, qui non aperto marte proe- lium, in quo eil commune pericu- lum, fed ex occulto, iemper atten-
tant, ut integris fuis, quantos pof-
funfc hoiles interimant vel certe ter*
reant. I3robatiflima certe femper fuerunt callida illa, quibus hölles
circumveniuntur, confilia, quate-
nus tendunt in eundem fcopum cum aperta vi, & fiunt in falutem ipfius
exercitus. Cui enim ζ) aperta vi
nocere licet, quidprohibet quo mi¬
nus per aftutiam & citra noflrum periculmn ei noceatur. εν τω παοα-
Λσ-
l) Curt. IV. 131 4. 0 Lib. III. c. ρ. de
He Milit. ζ ) Pufendorf. J.N.G. IV. Up.
12
λογίσεσΒαι τοΐς πολεμάας, inquitPiu-
tarchus yjU é μόνον Mmiov, άλλοι $ Ρόζα πολλή "λ το μψ ήόονης χερΰΰάνειν
ενεςι. Et quid refert quo modo?
dudurrt iünotuit illud Poeta? &)
Dolus an virtus.quis in hofte requirit.
Hoftem fallere doloque uti absque
perfidia & juxta vulgare proveabi-
um: ubi Leonis pelle niliil profici-
tur vulpinam pelle m uiduere., id
fane uü conducibile ac proficuiim
eil: ita honorifkum cenferi debet,
fer.'tentia eil Kerum Periicarum
feriptons Petri Bizari ή. Porro quiea.JbLiec debet fieri Convention^
publica,.. h.e. quscunque Au ftori tä¬
te publica ad falutem & incolumi-
täte totius reipublica? fpe&anü; qua?
vero ad negotia privata non fohim
hominum privatorum, fed & ipfo-
rum Kegum Sc principum reftrin- gutitur, illaomniaheic excludimus.
.
.
§.v.
POilulare jam videntur Methodi leges
») In Agifeho p, m. 600, 3) Virg. II\ /En.
jpo. t) LtbiL pAg.m.14*
leges, ut opella hsec devolvätur ad divifionem Paeis, cujus fp ed es all«
atque ali« a variis proponuntur_».
Secundum Illuft. Pufendorfium x) dividitur Pax in Communem, qu«
adveriiis quo si i b et homines, perio-
la officia ex mero jure natur« fluen- tia,colitur: quam etiam naturalem poflis appellare. EtPeculiarem feu
ι
adventitiam, qu« expreffis fcederi-
■
bus & certis pr«ftationibus conftat.
H«c iterum eft vel Interna, inter membra ejusdem reipublicae. Qu«
noftro idiomate .vocatur tfjctt aiU manna Sanb^frtbcn & opponitur bello civili. Vel Externa, quam po- puli diverfarum rerumpublicarum
mutuo inter fe colunfc, Noftris
tben al$emene gfnben utom&mbj;
Et opponitur bello externo five hoftili extra vel inträ fines im-
perii adverfus extraneos gerendo,
extra lllos tarnen orto. Et hane pa¬
cis fpeciem in pr«fentiarum pro
I mo-
#) Lib. /, c * i. §. 8.
modulo ingenii metiri animus eft.
Aft cum ha?c ipfa vel civilis vel reli- giofa,veldenique comerciorum &c.
efTe poflit, nos ad primam digitum
pnecipue dirigimus.
§.vr.
CEterum auxilio nihil inrerum cum iine Divini natura numinis ob-
tineri queat, omnino necefTe eft, ut
illi quibus Pax grata & chara eft,
Eum, qui rerum omnium condita-
rum primus au&or fuit, Pacis etiam
au&orem D. T.O.M. efle agnofcant,
& ad eum per veram poenitentiam
& morum emendationem fupplices confugiant, quo faciat refidere po- pulos in caula pacis, in tabernaculis
fecuris, & in maniionibus opulen- tiilimis, atque det pacem veram, ut
dormiamus & non fit qui terreat.
Bellum quidem inchoatur ad ejus
arbitrium, qui iftud ccepit 5 non
autem ad ejusdem mox arbitrium
componi poteft, fed in Dei manu
eil, qui illud eo plcrumque, quo
ipfi collibitum fuerit, dirigit; ficut rigidior tempeftas fragilem ratem turbulento mari commiiTam faepii^·
fime ad irifelicem portum, contra
peritiiTimi naucleri induftriam 3c
artem detrudit. Proinde etiam gen- tilis ille Hannibal ad Scipionem, Pa-
cem in deorum manu eile λ) fate¬
tur. \
iVII.
SIcut promovere ver o bellum & pacem gerere arma facere deqj
rebus adReipublfalutem pertinen-
tibus agere ab Ariftotele conjun-
guntur, & inter jura Majeftatis re-
cenfentur; ita nemini, vigore uni
verfalis jurisdi&ionis liifi iummae poteftati, h. e. ei, cujus a&us alte-
rins juri non fubfunt, hoc jus com-
petit, adeoque tam aråe fummse adhceret majeftati, ut ab ea jure &
regulariter neutiquam divelli queat.
Naturalis etiam ordo poftulat, u£
jus hoc non refideat apud privatos,
qui
λ) liv.XXZjt.
ι<5
qui forte in angüftiae reda&i, méttl
tantum pra?fentis difcriminis, fre¬
das & ignominiofas pacis conditio- j
nesinire poiTent: fed tantumapud i
illos folös ^ qui ad Gubernacula Rei- publ. fedentj quibüsq; convenit fa-
lutem publicam & commoda fubdi-
torum fcueri, maneat. A Ducibus itaque belli, & aliis jure majeftatis
carentibus, pax conftitui nequit.
Unde Plato (V) in fua Republica cum irrogatione pcena? capitalis fanxit:
idv τις i&ot πολτοί τίξος τινας εϊρήνψ ύ\
■πόλεμο?, άνευ τ£ κοϊ/8, Såvajog εςίΆ
^ tötöüζημία. ApudRomanos, Fax*
jfine confenfu fenatus &populi fa&a,
vim nullam habuit: utiSalluftius(£)
de pace inter Ducem exercitus Ro^
mani Aülum & Jugurtham Regem
Numidarum fa&a, Senatus, inquit,
ita uti parfuerat, decernit fuo atque
populi injuiTu nullum potuifle freduS fieri* Quin & qui id attentarünt, acri- (y) LH* XII; de Leg, p. m. pjf. (ξ) De Belli »
Jugurth* f.m.pß*
äcritéf reprehenfos & punitoslegi-
mus. Sip Spiirius Poftumius Con-
iiil ob fcedam '& ignominiofam pa- cemcumSamnitibus fub jugü mit·
fus, eulpam fuam éleganti oratione fatetur. Ubi inter alia ita fatur o):
Neque ego inficias eo, Patres con-
fcripti, tam fponfiones quam foe-
dera ian&a efTe apud eos homines, apud quos juxta divinas religiones
fides humana colitur : fed injuiln populi nego quicquam fanciri poiTe, quod populum teneat. Ceterum quod in Republ, Rpmana Senatus π) norinunquam decreverat dé Pace_j»
incotifulta plebe, Sc Belli Duces ipil de. bello Sc pace injuflu Senatus Sc pTebis.ftatue^ant; hoc nonprius ra-
tu fri fuiiTe fciamus, quam Senatus
&pöpuius tacite vel exprefie aiTen-
iiilet. Ut ex illo Taciti f): Donec
réferreritur literae Neronis, an paci
anrtuerét.
; ;;■ ' B §:VIIL
t) Ity, LÅb. IX, Bodin dt^RcpHb. 4«
lS7' t) .
s«8
$ va.
TTErum €nimvero, aflertlonm y hane, Jus pacis faftcienda? fum«
ttio tantlim Imperantl competere, minime ita ftri<åe aceipiendam effe
putemus, quaii nemo nifi Itle itn-
mediate 6c propriå periöna pacem
•facere teneatur: quod nonnulli ab¬
solute Improbant, 6c dicunt Princi¬
pe m debere ab ejusmodi conventi-
bus & collocutiotiibus mutuis abfti- nere, neöb a?mulationem
,quå Prin- cipes plerumque laborant, diffidi-
ura inter eos oriaturs h oftilitas, ve- luti vulnus vnon obdu&å cicatrice, recrudefcat, 6c iic alter alterum in¬
terne cioni dare queat. Qua ratio-
«ie Ph. Comiimis cr) confoltiuseie ait, £ quid negotiorum fuerit, ut id per legatos viros bonos 6c pru- denstes curentReges. Necideo exi- itlmandum
,Pdncipis nomini vel
auäoritati qulcquam decedere, fi
alio- t) L*b HL de Geßk LuJqV, XL Rtgif Gså*
f. 99. & yl*
19 äliorum auxilio 8c minifterio, veiuti
fuis dexteris,utaturj; quos eåauÄo-
ritate eoque ipeciali mandato munit,
ut qua? nomine Principis gerantur, tanquam ab ipfo Principe a&a, rata
& firma habeantur. Eft quippe Rei- publica? adminiftratio adeo varia«·
clifficilis^ & ardua atque tam late«·
diffufa
,ut omnia propriis oculis
cernere, omnibusque exfequendis negotiis par eiTe nequeat. Proin-
de in partes curarum 8c confiliorutti
arceflendi funt Viri boni 8c fidi, qui*
que eaiollertiåac fagacitate pollent,
ut nihil adjungere quis ImperantiS
voluntati de iuo poffit, nec düm con»
tra quid obniti, vél qui SCIÜNT»
VOLUNT 8c AUDENT. Quo ift negotio legimus antiquos fuos mifit*
fe Oratores. Sic τ) Carthaginmfes 8cc+
perculfi, jam tiüllo auftore belli ultra
audito, Oratorés ad pacem petéd-
dam mittunt triginta SeniorunL*
Principes,
B i Vom
t) Lb. XXX. ti.
20
Vdatos v) ramis ole<e, veniamque ro-
gantes:
Tum φ) SatusAnchija^ deleåos wählt
ab omni, <
Centum oratores aumfta ad mcenia Regis
Irejubeiyramis velatosPallaäu omnes:
Donaqae ferreviro, pacemque expo- fcere Teueris.
§. IX.
VErura mnibus accjdit, hic, fere controverfiaruffi-, fleut in o-
fiatibus.fieri fölet, ut neutra pars
litigantium improba videri velitLj.
Eftque prasterea bellorum natural
ut pars utraque prsetendat fe juftam
fov.ere cauiTam. Ex quo,non adeo
facilis eil ratio coaciliandas pacis interViäorem & vi&um, cum vi¬
llor. plerumque fit infolens & omnia
iibi pro lübitu concedi velit, Vi&us
vero, nefua bona amittat, potius fioneila morte occumbere ducit_,, quam v) Virgil* /Ensid, XL ιοί. φ) Idem. V1L
IJZ,
ZI
quam fcedas iibi påcis conditiones
Eatiatur oc duntax3t,quod obtrudi. Ideo vel communiomnl·· proptec
um faluti fit confulendum, & itL_,
periculo verfantibus fuccurendnm ; neceife fa?pe eft, ut, five fponte,
five alteruürius, ilve utrorumque ro- gatu precibusque Conciliatores feu
Pacificatores, quos hodieMediatö-
res vocant, viribus & publica pol-
lentes auftoritate fe fe interponänt.
Sunt quippe ψ) ad etmmiendam_»
paci viam vehementer idonei iiho-
mines, qui modeftiå vita? & civili
obfervantiå parti utrique grati pof-
iunt excipere lu&antis adhuc fecum
indignationis impetus, transmitted
re infeila, mitigare iniquiora, ad^
eoque fpecieobiequii paullatim ani-
mis contendentium dominari. Ita
ut dexteritatis fua? vel zephyris fe-
licibusratem flu&uantem per tumi-
dum cequor devehant ad portum;
vel 4·) J.H.\ Boeder Commcnt. in Com. Tacit 4»*
ηλΙ* I» 'ιο* §» V* p· "'t $4$* *
22
vel/fi vento nimium fecundo turgi-
da vråoris vela obfequi nolint, tri- liioris procefke periculo monftrato,
doceant ratem afcopulisminacibus
fervare.
β
5.X.
EXhibifcis bus & Arbitris ad pacem jam utrinque Auåori- eonfti-
tuendam, penitius inquirendum
cenfemus in ejusdem conditiones.
Ögas ut aequiores confequantur,tem- peftive ineunda eft pax. Quod po-
fciffimum fieri judicatur, quando,
ut vefeus proverbium jacet, fubcly-
pco initur. Nulla enim ω) pax de-
eens aut bonis conditionibus fieri
potell niii concludatur firmeturque
fub clypeo. Et hoc eftquodfummus
ianePoliticus J.Qefar ä) fcribit: hoC
unum eiTe tempus de pa,ce agendi,
dum fibi uterque eonfidit^ & pares ambo videntur, feu cum utraque_>
pars armata,neutra vero deviåa Cil.
Ubiautem non nifr inermes de pace
tv afta*
Sdvedr. Symb. Polit. XCVUL
d) Lib. III, 10. de Beü. Civil,
2|
tra&aturi audiimtur, deditlö fcre-«
magis quåm pax vulgo reputacur».
Et ejusmodi pax, poft alterius partis, oppreilionem, eft ut plürimum ca- lamitofa & mifera, aaeoque fe) véK
bello permutari poftet. Itaque cunis utrinque dubio marte aliquamdiii
pugnatum eft, de pace mature co-
gitandum;eft quippefortuna? quaedä
ridicula viciflitudo,& inconftansre--
rum humanarum conditio; & feli-
ces fiepe fucceiTus facile in deterio-
resabeunt. Mars quo$ c) commu¬
nis eft & ßepe vi&um erigit & aifli-»
git vi&orem, ficut Poéta d) canite:
Ευνος svuccliob αώ τ ε 'jfhntjoyfa κόΐ\έϋχ>
H<e fortunse viciilitudlnes ita eru- dierunt Annibalem e) viftoriis alio-- quin clariftimum, ut ratiönem fe-
qui, quam fortunam mallet. Cum-
que reputaret, nusquam minus
quam in bello eventus refpondere,
& maxima cuique fortunse minime
effe- I) Tdcit. Annal. II2L44. e~) Liv. JXVIIL·
//. d.):fåt4d. 2. e) Lip.XXX ja*
2 4 -■
···
Γ , .·.eife credendiim, rie tot ännorum
felicitatem in unius horie darét di- fcrimen, egregie fatetur meliorem tutioremque eife certam paeem quam iperatam Vi&onam.· Accedit
etiam, qü^dam ex bello inftitufcio
artificialis', quando proeiiis inferior cxemplo atque imitatioüe vi&oris,
in belloqnprimis diuturniore, difcifc,
qua ratione rem ? difciplinamque-»
militarem inter fuos aut im perfe¬
ktem aut negledtem inftituere aut reflituere atque perficere poffit,
*mde occaiio refteurändi belli orifcur.
f. XI.
CUm itaque, tur: uti Seneca f) loqui-
Pacem· recluci velie Viäori expedit f
Vido neceße efi.
X,egesque <k c.qnditiqnes g) ab bis
accipi, ab Ulis vero dici, rationi con- ientaneum ; prudenter difpicien-
<dum judicamus, ut ejusmöai cori-
ditio-
f) Her c. Fur. $6$. g) Curt. IV. f? 7. c fr.
:
,_ .. ,, 25
ditionés fint ^quiifi ma?. Nihil enim
veriüs
,quam quod ParsMeliorSe-
natus Romani de Privernatibus di~
xit>h): nullü populü, au t homine de-
nique, in ea conditione, cujus eum
pceniteat, diutius quam neceiTe fit?
manfurum. Sic etiam vir eruditione
& Säpientia? ftudio clarus Epami-
nondas confüluiü t): τψ Ιψ^ψΙνο-
TYjTi τψ δΐ/.αάο iilß&Smi fkc*i åv
άυτψ &αμενψν, IWv ά7ΐά$ώ» γ&ομύ~
vw. Ab €0 itaque quod ju dum Sc
hoiieftum eft, nondifc eden dum;
alioquin defperafio, hon deje&a il¬
la & vilis, fed qua& furorem animis
addit, & rabiem tenaxque propo-
fitum inulté non moriendi, facile
fe armabit, & faspe, quod nequit
virtus, pra?ftabit, fecundum illud
poeta? k):
Una Jalus vztfü, nullctm ffierare fit-
lutem.
Pangentibus idcirco pacem confi-
derandafunt, ad Lipfii /) monitum,
ut
b) Liv.VIII. zu i) Plutareb. Agifd.fJiu
Vj Virgil. Äincid.II·§5$. I) Lib.V, ty.fj*
26
ut honefla fit ea atque ßmplex. Ho·
nor namque eft rebus omnibus an·
teferendus, ita ut magni Vin illius xecuperaadi caufia nullum detre*
éient pericukim, ne mortem qui·
dem, in eo repefcendo, fugiant. Quod
autem Cicero m) fcribat: Pacem
injuifom utiliorem eiTe quåmjufliP
iirnurn bellum ;id cidandum efle,ufr
fecundü certajs circumftantias Reip.
tim en ti, mon abiönum erit, utpote qui in diileniione illa Civili Ca=faris
& Pompeji defperare videbatur dé
Republica. Ver ita ti verö confor·
jriiora funt, qua? alibi fcripfit: No-
men n)paek didce eft, év ipfa'resfaluta-
risy fedinterpacem & fervitute plurhnu interefl. Tax efi tranquiL· libertas.t fervkus malormn omnlum poftremumy
non modo hello,? fid morte etiam. repel-
Undum* Cui album calculum addit
Polybius 0).: ΕΙξψΥ) μίΐά μεν rS ol- mia ty πξύποντος
?χ,άλλιςόν εςι χτήμα
*>) Ad Attic♦ HL VII* Ep. 141, n) Ih/Hpll*
c* 44, o) Lik. IV. β*
27
*5 λυσιτελέςατον* μετά ob κακίας rj cti-
λείας επονει&ς^πάπων άισχιςον ^ βλα-
1
βεξώτατοΐί. Pax icaque niil honefta
& parti utriqne conveniens fuerit,
claudicabit, & intollerabilis illa, du-
ris conditionum nodis implicata, Principem vel liberum populum in
fedaj & ignominiofas fervitutis ba-
rathrum cum extremo contemtu deturbare videbitur; Qvalis /?) illa pa<ftio erat Mufcovia? ducis, qui ju-
ramento fe obftrinxit, equoTarta-
rorum Crimi e mitra fua avenam
praeftare. Immifericordibus oppref-
fus ejusmodi conditionibus tantis-
per quidem füb onere fervitutis ma¬
net; ceilante vero obtemperandi
neceflitate concupifcifc vindi&am.
Ceterum, iicuti Gubernator q), ubi naufragium timet, ja<ftura, quicquid
fanari poteft redimit: ita etiam par-
tem amittere fatius eftquäm totum;
locum tenere melius quam omnino
exclu- f) Reinh. Ad Lipf. PoL V. §· ?j- $) Curt»
V. p. j.
28
excludi: Qui enim eft exclufus&
omnia amifit, nihil amplius poiTe I
videtur : qui partem retinuit, mu- i
tatis rebus, totum forte recuperä-1
bit. Inhoneftam igitur & iniquam
pacern non folum non accipere, fed
nec dare confultum eile docet Pri- vernatium Legatus , in Senatu Ro¬
mano interrogatusrquaiem ab iis pa¬
cern exfpecftaret, feroci licet, vero
tarnen & libero fuo reiponio: ii bo·
itam dederitis, inquit, Sc fidam &
perpCtuam, ii malam, haud diu-
turnarn. Quemadmodum autem
tum pax Sc honefta eft, quandoae-
öua, i ta tum demum a?qua cenfen-
<ta, quando non pra^cife fortunis
bellantium refpondet, fed juribus qüoque atq.ue meritis. Eaenim hic plane omnia loeum inveniunt quae aDo&oribus r) de Moderamine in- culpatee tutela? in ftatu naturaii; de-
que pacis damnique reparatipne Sc
cautione in futurum traduntur.
XII.
r) Confr. Pufenderf, IL V,
29
§. XII*
D|EhincPacem voliimus plicem> id eil candidam, finceram eiTe fim-
apertam ·& putam , absque omni
fraude & fuco ad decipiendum com-
pofitam. Infidiofa quippe & callida
&fi&a pax,nihil aliud eil quam ido^
lum & inane ilmulationis in ventum >
Spiritu & anima pacis, fide.& iince-
ritiüte deflitutum
,& fub falutiferi
medicaminis fpecie, peililens ve-
nen um. Habent enim mentes b orrn- num profundes recefiits, vel utPoe-
tze f ) eanunt:
Fcecundü infrauäeshommigcnus, & t)
Afiutam vapuie fervai fub' pechre
vutpem y
ita ut u~), dum fe pacem velle fimur
lat-, a<äa nefaria ciefendat; nec all-
ter feie gerat, quam, ut meritö ia ejusmodi ingenia quadret,;illudCi-
ceronis #) dé Fannio Chorea di¬
ctum
*f) Sit\ Ital. Lib. II. 4$$- ή Per f. Sat. V,
tij. u) Vicey. xd Attic. Xt¥* Ep. V*
xj OrAt, pro Rvfc. €. J,
äum: 5° ab mis unguibus usque ad ver*
ticem fummum, ex fraude, fallucm,
mendaäis conftare totus videtur.
Unde longe|facilior eft iui confer-
vatio adverfus profefli hoftis aperta
tel a, quam fi&as amici fraudulenti
blanditias, apertaque y) odiaatque
arma palam depelli poilunc; fraus
& dolus, obfcura, eoque inevitabi-
lia fimt. Qua propter, fiquidem z)
ratio poftulat,ne quid infidioie, ne
quid fimulate, ne quid fallaciter fiat>
Nunqtmm te a) fallant animi fult
rnlpe latentes.
Quin & omnium in animis eile de¬
bet aureum illud & grave Polybii β)
praeceptum: τύς έπϊ πραγμάτων τατ*
τομένχς,χ^ή räv τούτων άδενος μάλ¬
λον φροντίζειν, ωςε μη λανθάνειν τάς προαιρέσεις των ϊιαλυομένων τάς νεγθξαζ%
η συντιθεμένων τάς φιλίας· πότε τοις χαίξοϊς έικοντες, κ) πότε ταϊς φνχαΐς
■ηττωμένοι πούνται τάς συνθηκας" 'ίνα τύς
μεν γ) Tdclt. Hiß. IV. 24. i. χ) C'icer. OfficJlL
c, t γ. a) Hor At. Ms Poet, 4/7. ß)Lib>
III. 12,
μεν εφ&ρας νομΐζοντες, είναι των καΐλων
)
άει φυλάττωνται. τ οϊςέε πιςεύοντεςωςυ-
,
j πηχοΰίςνφίλοις άλφ&οϊς, παν το παξα-
-
πιπτον εξ έτοιμα ποψχγγέλ^ωσιν. Qui
ι \ respublkas regmt follkite obfervandum
] meminer'mtfftquos mimos afferant>qui
»
in grat 'wm, pofitis inimkisits, redeunt9
s mt novam amkitiam meum, m tgno-
.
rent quando temporibus cedentes, qtmn·
) do viäis uTutnis) pack conditiones am·
g pleclantur: ut ab iüu quidem, ceu tem~
:> forum fwrumirifidiatoribusifmperfibi
h taveant: His verofidem habernte &, ut
[nbditk vel umicis verk, quicqitid inci~
-
ι derit^fme cimäathne mperent. Quar ) prudentia Ita exercenda eft, ut ma-
-
neat ob&rvatio prudentis nee fiat
.
fufpici© eavillantis.
ζ $. XIII.
ς, ÜRg© ut ha&enus iummus Impe-
ις ü rans follicitus fiierat pro obti-
Ϊ nenda pace ^ita e tiam ei [curx erit, ut
ζ quando jam eft aeeepturus benefi-
v cium hoc divinum reéié de providé
v fefe gerat Ad quem a<äum cum
.
plura concurrant, quam imperata
brevitas producera iimfc,' potiora
tantumbreyiiiime delibaije fufåciat.
Ut jgitur fornior & diuturtlior i.e.
vera fet· ρ ax; inprimis opera dan-
fe effc; ut prasteritarum injuriarum
'ahalita memoria
>conventiones &
fe dera rite & legitime pangantur,
fepojitåque obicuriorum verborum ambiguitate.» clariifimis, explora-
tifiimis & ufitatifiimis pacifcendi
formulis concipiantur, literisque confignata foliemni fubferiptione, afe jurejurando confirmentur, Ne-
gant quidem.nonnulli juramentum
efTe necefiarium
,cum non fit de
eifentia rei; Principum aufeem fi-
dem fimplici affomatione datam fuperare vel ad.minimum aequare juramentum, ut Guntheri Ligu-
rinus habet y):
Uncle jus & reverentia verk
Regis imjje felet, quovis juramtne
Sic etiam Grotius ί) ex jofepho de
Eile-
y) LibMLv.jii* β 13,21.
EfTerys: Παν ro prftsv ύπ αυτών ίσχυ- 35 ξ'ωτεξον opk'd , ro $ε ομνύειν αντοΐς πε^ί- ίςαται, quicquid dtxerint våhdws eft ju¬
re 'furan do :ac fupervacua res ipfis ha-
betprjuraré. Bene quidem, & certe fic efle deberet, intet omnes qui- bus dignitas&exiilimatio cura? eft,
lnaxime autem inter Reges & Prin- cipes. Verum cum tanta? fint ho-
rninum fraudes, tot in mentibus latebra? tantique receifus, ut fidei
violandse occafio ex rebus quibus-
que leviilimis quasratur; neceiia-
rium omnino videtur ut Pax in Se- curitatem pacifcentium jurejuran-
do confirmetur, Ut enim fortius ii- gat, ita fian&ius fervari debet vel folet quod juramento flabilitur. Et hujus tanta vis atque fan&imoiiia
etiam apud Ethnicos habita fult, ut graviffima perjuros manére crede-
retur pcena, qua? ad pofteros quo- que pertingerét; de quo inter alios Sapientiiiime Homerus ε) iic fatur
G i μέ*
t) JlUd' Δ. rjiy
34
i μεν πως αλιον τέλει ορχιον, αιμά τί
Σπονΰαίτρ άκατοι, κ, ϊεξιαϊ ης έπε-
πώμεν '
Ε'ιπερ γαρ άυτίχ 0>λϋμπιος ix
ετέλεσσεν, Ε'κ Τ5 ^ οφε τελεί1 ρνν τε μεγάλη
απ έτισσαν Συν σφησι χεφαληοΊ, γυναιξί τε ν]
τεχέεσαν.
Quibus, ob elegantiam, adponere
non pigebit metricam apud Lipil-
um 4')ti*anslationem:
At non irritum erit jurandum érfce*
dera paäa Sanguine, nec dextra quis er edere
v
fvadebamur:
Nam quamquam Dens band peenas in
tempore fitmit,
At poflfumet: &* hi magno, mi credey
rependent
Ipß atque uxores, & dukia pigmraj,
natu
§.XIII.
ζ) Minie. Pul XIII.
§. XIII.
IAm ritur,ita ut bellum finis belli propterpacem non eil pra?ci- ge-
le conftitutio pacis, Ted & ejusdem
in vigore & ftatu fuo debito ac in-
tento confervatio, Multa autem
cum flint, variaque inftrumenta at-
que rationes pacis confervanda?;
Nulla certe prior validiorque vide¬
tur eå, qua pacfta atque conventa^»
quamprimum perfeÄa? exfecutionl dantur; atque de cetero,ut tabulae
Pacis adcurate Sc optima fide utrin- queferventur, neceffum eft. Obil- dum datio, acceptio antiquis utplu- rimuminufuerac, quemadmodum
hodie fponfiones vicinorum, vulgo
Gvarantia? di&as. Verum,alieniab¬
flauen tia, Juftitiae exfecutio prom- ta in gratiam exterorum conque- rentium, aliaque officia in ftatu na- turali debita, ii qua?, validiftima e-
runt Pacis setern^e vincula. Hinc foedera cum aliis civitatibus; com-
C 2 mer-
3*
lTierciomm libertas, quantufriqui-
dem unquam Talus propriae reipu-
blicae admittit; nec non Legationes;
Oratorumque in aulis exteris per- manfiones; adhaec Nupti^e, quoque
& afånitatis vincula, arrha? veluti facramentaque naturs , inter ma- gnates; quious interdum addi iolet
conditio mul&arum, eximia pror- fus iimt qu^ adPacis perpetuitatem
faciunt: quemadmodum vf) Caro-
ius V. cum Henrico VIII. An gli#
Rege novum fcedus initurus Regis
unicam iiliam, ubi ad aetatem per- veniflet, uxorem Te du&urum-.
fub poena excommunicationis &
mulaae 100000 librarum promiTit.
Nec minorem utilitatem adferunt huic negotio munimenta limitanea
& exercitiorum militarium uTus tempore Pacis, Tine quibus public#
fecuritati vix conTuli poteft; Facile
enim bellum exoriri poteft, quod
quie- 8) Reinhard, in Lipf. Pol JV.c.i4' §-fy· (X
Burnet. Hiß. Reform. Ecclef. Angl.
ι quietem & tranqüillitatem publi-
cam perturbat. Qvare de manibus
licet arma infefla deponantur ; non
tarnen eadem pacata nunc & mitia
ex oculis omnino dimittenda funtr,
aut eorum tra&atio in defuetudi-
nem abitura. Idcirco florens ille in
re militari Epaminondas &) Mene-
clidi prudenter refpondebat: Quipa-
ce diutina volunt frui, hello exercitali ejje dehent. Eundem in modum fua-
dentem audiamus Ciceronem ι): Si
face frui volwnus: bellum gerendum efl*
Si bellum omittimus,pace nunquamfrue-
I mur. Pacis tempore ii vires non.
exerceantur & animi bellicis arti- bus non inftruantur, elanguefcunt
8c eflbeminantur, atqueita <egre re*·
deunt, forte etiam fero ; quandoin-
vaiionis periculum omnes , jam- jampavore confterhatos, eoadigit,
ut, magis de fuga fervandisque ut- cunque forcunis, quam de animoia
defenflone folliciti, fugiant. Qui
vero
ü) Com. Nej). Egamin. V. 4» i) Philipp.V 11.6
58
vero belli artibus inclaruére, non folum finitimis, fed etiam remotio- ribus terrorem incutere pofTunt.
Unde etiam Veteres Grasci χ) in me¬
dia pace, dediti erant exercitatio-
nibus bellicis,ne deiides animos de repente turbata pax deprehenderet.
Optimo igiüur jure Veilibulum ar-
mamentarii Veneti prasdicatfelicem
eam civitatem, qua pack tempore de hel¬
lo cogitat.Nemo quippe inquit FL.Ve- getius λ) hello lacejjere aut inferre In¬
juriant ei regno velpopulo, quem hic &
nunc expeditum & promtum ad re/t- flendum vindicandumque cognofeit.
Hinc neceiTaria eil belli meditatio etiam in pace, &Princeps acRes- publica fine bello quidem, nunquam
vero line armis eiTe debet, ii pacem obtinere velit.
§. XIV.
DE rkérfyllabkjionfor cetero cum Pax μ) mulär non fit um in angu- lite-
ftiis
k) Cfr Platon. VIH de Legib.p.Szp. κ)De re
Milit*V.c%i. djBotcler.in Tdcit.AnriJ.io, §*ρ
ßiis includatur , non in promiffmium
aßeveratione contineatur, non compre-
hendatur dextris, ubi defuerit jides.
Hoc enim eil religioiifiimum juris
naturalis prseceptum, & quod uni-
verfa? humance vite decus, modum atque rationem temperat: Quilibet
fidem datam fervet; v)
Quaßne non telluspacemnon <equor&
norunt.
Et quid tandem in formularum fub-
tilitate, in juramentorum fanSlitate
tutum ac firmum eile poteil, nifi ex
animis evellantur prava? opiniones, quibus fidei Sc juilitke ianélitas per improbas cavillationes corrumpi-
tur? Viro igitur Principi, cui tarn
Salus publica iimul Sc fua, quam gloria cara eil, ommino etiam cara
fitfides Sc generofa (inceritas. Nuüa,
inquit Cicero £)yes vehemeritius rem- pub lic am c ont in et, quam, JanäiJJmum o)
hoc humant petiork bonmn, jides, ni-
hilque ad confervandum humane
focie- v) Sil Jtal IL 4 8f. ξ ) oßc. IL 24. o) Senec^
Eptß. XXCVIIL
4°
-focietatis nexum firmius eft, quam
fidem femel datam fan&e cuftodire
atque fervare: nihil itidem ad tur-
bandum genus humanuni, & ad e- vertenda immutabilia naturs juila pronius eil, quam Γιfidesfemelini-
tä violetur. Certe, iiprivato turpe fit, quanto turpius Principi fidem
fallere? Ut enim magna eft reipu- blica? dignitas, magnaque maje-
fias : ita & fidem &gravitatem ma- ximam ei ineiTe decet. Quantaque dignitate Princeps reliquos fuper- eminet, tanto etiam candore & fin- ceritate prascellat linguamque,men-
tis nunciam, faciat veracem; ad mo- liitum Euripidis π):
-
^
- - - yfäq
άψενοές Imi tctfn γεννχίοιςςόμοί.&qua
ξ) - - ^αλον TL γλωσσ οτω πίςις τοίξΎΐΧ Fide quippe honos farna <Sc gloria adqniritur; perfidiå vero macula dedecoris fempifcerna omnibus,qui
eam
it) Herdelid. 8ρ o. Att. IV. ξ) Iphigen. in.-»
TAUrti Att. IV loöq.
>
,
4*
eam frangunt, tnaxime verb (i Re¬
ges funt, inuritur. Idcirco Franci-
icus Rex GalL in celebri Procerurn
c on ve neu excl a m a v i t: Etiamfi fides
toto orbe ex führet, tarnen Regibt/s te- nendam ejfe, qui ea fola & nullo meta
cogi adftringique pojjént. Nor, cum
alioslex dpppcena coercet, Principes jo-
lus puäor aut fides. Cole igitur,inonet Lipfius σ), O Princeps venerabile
hoc fidei mimen, qii£ dextefam fuam, ceriijfmnm humanee falutis pignus , o-
ftentat, junge 'Fuam, //7 non die am bo¬
ms
jfed magnus ér felix ej je exoptas.
§. XVI.
COnfiderantibus fimul ac belli, & näturam utriusque pacis ra- tiones inter fe conferentibus, coro- nidis loco, patebittanta eiTe .com- moda Pacis?quanta incoramoda bel¬
li; quippe τ)
Si £terna femper odia mortales gerant, Nec sceptus anquam csdat ex animis
,
furor,
Sed r) Monit. /V. XTiT. / 4. Sencc.
Her
c.jFur. 362,
Λ42
Sed arma felix teneat, infelix paret;
Nil relinquent bella, /iwz vaftis ager
Squallebit arvis, fubdita tedis face
Altus fepultas obruet gentes cinis.
Quis igirur malorum ifthoc omni·
um maximum non exfecrabitur?
Quis e contrario non defiderabit
& exofculabicur cumulum hunc o-
innium, qua? in vita mortali expe- tenda funt, bonorum» Pacem? hu- jus quidem vel nomen dulce eil; res
vero ipfa cum jucunda tum faluta-
ns v). Etquemadmodumamor ejus
mortalibus iniitus eft; ita etiam ni- hilJDeo gratius, nihil fan$ius, nihil
item magis neceiTariü eiTe videtur,
quam ut inter omnes omnium or- dinum homines vigeat φ)
Ρ ax
joptima verum,
jQutts homini novijfe datum efl X),
Τικ]ει γά,οΊε $νοί]οϊσιν είξψη μεγάλα, ΠλχτννΚ] μελιγλώσσων αοιδών
Item
v)Cicer. Philipp. XIII. φ.Sil. ΙϊλΙ. XI Β-
Ρ
un.ν. jßj.. χ) Bxcckides Pkilemo»
*p' Stobzum Tit. LX.
Item
_
