D. D.
DISSERTATIO PHILOSOPHICA
N O
Ti'
ONEINTELLECTUS,
quam ,
AD? RO BANTE AMPL. FACULT. ? MILOS. UPSAL.
PR/ESIDE,
doct. petro
christi f.rnin,
Log. & Metaph. Prof. Reg. & Ord,
PUBLICA CENSURJE COMMITTIT st1pendiar1us regius
JACOBUS JOHANNIS PAULIN,
westrogothus.
In Audit. Gust. d. xxvii. Junii, MDccLXXviir.
horis ante meridiem solitis.
UPSALU, Typis Edmannianis.
FlRO
CELEBERRIMO atque NOBILISSIMO
DOMINO,
MAG
TORBERNO BERGMAN,
Chemite PROF. R. et O. EQUITI Aur. Reg. ORD, De WASA, Acad. Imp. N. C. nec non Reg. Acad.
StOCKHOLMIENSIS, LoNDINENSIS et IJPSA"
liensis Socio
PATRUI HONORE COLENDÖy
SACRUlVr.
§. T.
Non omnes idem de intelkäu fentiunt.
Animo
docetnoftro varias
expericntia: fed incompetere
his difcernendisoperationes, ipfa
&nos
ex-piicandis, non sequals omnes utuntur acumine, ne- que eandem Ingrediuneur viara Philofophi. Ut enim de
msme humana, non easdetn fifci formant nodones, ne- que ad has exprimendas iisdem utuntur vocibus: ita mi-
rum non eft, quod in pfychoiogicis tot fefe obferant o-
pinionum divonia, quibus extrieandis non mediocris in-
duftria ac dexreritas fufficit. Sic inteiiigendi facultatem ipfa rerum fenfibus non ebviarum perceptio, iacis pro- dit: fed inter omnes tarnen non ceque conftat, quous- que hasc vis fefe extendat, quibusque potiflimum a&ibus adquiratur & fefe exferat. Hinc intdlectum interdum
adeo late fumi videmus, ut quamcunque pereipiendi öc cognofcendi facultatem exhauriat: quo figniftcatu totam animi vim in voluntatem & intelleflum difpefcunt an-
tiquiores Philofophi. Interdum flri&iori fignificatione
ab eruditis noflri sevi adoptata, intellc<fcus facultatem no-
tat, res per notas communes diftin&e reprcefentandi, u-
bi non tantuna inter fe difcernuntur res fingulares earum- que qualitates, mutationes & relationes: fed certis etiam
notis coraraunibus inventis, ad varias rediguntur clas- fes, quae fpecierum aut generum nomine veniunt. In-
telle&us quoque nonnunquam ipfam notat cognitionemf percipienai exercitatione adquifitam, quo fenlu vexatio-
nem intelle&um dare dicimus, hoc eft mukafura rerum utilem & vividam fubminiftrare fcientiai». Åiii quara-
A 2 cum-
4 Be Notiofie
cumque fenfionem intelleåu* tribuunt; ut non tanturn
in verp cognofcendo , fed edaro in bono aut rrsalo de- gufhndo verfétur > eamqne ob caufiam imperium qeod-
darn ei deferunt in voluntatem, quas in fola appetendi
& averfandi facultate ab illis collocafur, & per confe-
quens nihil adpetere aut averfari poCefl, nifi quod fen-
fione grata vel ingrata fuerit antea cognitum. Alii au-
tem in vero fan tum rimando , intelle&um verfari tra- dunt: feöironibus grati & ingniti, aut ad volunfäfena paulo kfios fumtam , aut ad guftum animi, qui fingu-
larem iilis facultatem roéntis. confktuere videtur, able- gatis.. Id enim, quod in fe & fua natura immediate eft
bontirn vel malum aninia;, neque infelletlus neque vo- 1untas tale efficit, (ed 'guftu perceptum invenit, äc per fenfionem gratam vel tngra tam » ab inclifFerentihus ob- jectis difceraere incipit atque appeteré. Cum vero figni- ffcatiö vocum ex ufu loquentium & fcribentium unice
pendeaf, nec ullum male prorfus adhibeatur vocabulum3 quando rem aut notionem, audiencibus aut legentibus
fufficienter indicet: fatis patet, fingulas intelligentias ac¬
cention es jam adduäas, nihil per fe continete incom- modi; fed tum dernum baud exiguam in quseftiombus Pfychologicis efficere confufionem, fi non explicatione
dilucida aut ipfa di^lorum ferie , verum earumdem di-
fcrimen fuerit determinatum. Quamvis igitur de intel-
le£lu hominis multas orbis eruditus dudum viderit com-
mentationes, inqtie his nonnullas prorfus egregias, ad-
curatis nempe & crebrioribus obfervationibus nixas; non tamen verendum ed , ne a£tum agere videatur, qui ar¬
gument-o huic arduo & fubtiliori, ab inani difputantium
contentione liberando, fuam ulferius commodare volue- rit operam. Hinc notionem intelle^us brevi difierta-
tione explanandam fumfi, Tuo, B. L. favore innocuis tironum cönatibus nunquam denegando, fuffultus»
§.
InteUcäus. 5
§. "•
Notio genuina inteJJeSius obfervationibus adquirenda,
Non earn quidem notio intelle&us rite formanda ne-
cefTitatem habet, ut fine hac nihil intelligi pcffit: fiqui-
dem multi eximia hac dote feliciter admodum utuntur, atque utiliflimam fibi aliisque cogoitionem rerum fspe adquirunf, qoi, de indole mentis interrogati, vel obmute-
Iciirit penitus, vel certe minus adcuratam & diftin&am ejus Cognitionen^, hsfiitanti refponfione produnt. Ocu-
3us non, nifi admoto fpcculo, femetipfum videt: & a-
nimus in actionibus tanfum & paflionibus fuis, vim fu-
arn refiecfendo animadvertit: nec majorem fere in Pfy- chologia quisquam prcdit ignorantiam, quam fi naturara
anims modumque agendi pecuiiarem, fibj plane perfpe-
durn glorietur. Interim tarnen attentior intellettus hu-
mani confideratio, ufum in difciplinis 6c ipfa commonL
vita non fpernendum prseftat, multisque dubiis folven-
dis infervit. Haud aliter atque anatomien & optica
fcientis fuum conflat precium, licet homo adcuratioris
anatomis & optices expers, fuis ninilominus oculis, fi
fsni fuerint, obje>5ta in propiqri diftantia, folisque ra»
diis colluflrats, quantum cornmuniores poftulant neces»
fitates promte percipiat & dilcernat. Ut vero prima o- mnis noftrae cognitionis initia & quafi ftamina, experi-
entise debentur: ita nec alius ad facultatem inrelligendi
rite cognofcendam aditus patet, quam fi ad aåioncs &
mutationes animi intelligentis attendamus, easdemque in pluribus rerum momentis exa minemus & inter fe con- feraraus. Eft enim facultas aptitudo qusdam fubftantise
ad agendum: unde per fe patet, oranera de facultatibus
rei cujusdam qusftionero efie fruftraneam, nifi per ca- fus fingulares exploratum fuerit, quid agat illa p<>tiffi-
roum, vel per fe 6c feparatira, vel in conjun&ione C4i?ö
alits. A 3 §. III..
De Notione
§. III.
Kerumfenßbus obviarum idea primum adquiruntur.
Antequamigitur homo de fuis facultatibus atqueadeo
de inceile&u fuo ullam Tibi formet ideam , neceflum eft,
uc ad res fenfibus obje&as attendat, earumque dsfcrimi-
na obfervet, atque deinde feipfura, haec obtervantem &
comparantem, a rebus perceptis diftingvat. Ut vero in rebus extra fe poßtis, qualitates primum fenfiles & rela-
tiones mutuas, ipfasque, fi qua? funt, a&iones & paffio»
nes percipit; deinde ex eo, quod agere illas aut pati a-
nimadvertit, ad internas qualitates , a&ionibus vel fu¬
leipiendis, vel ab alio agente reeipiendis accommodatas, facile concludit: partes vero rem compofitam conftituen-
tes, tum demum cognolcit, ubi vel refolutionem ipfe in«
üituit, vel in aliis infHtutam & oblcrvatam, ad caium
praelentem ob fimilitudinem , adplicat: ita Inas primum qualitates patent«, cum aliis perceptis collatas, itemque
luas a&iones, & mutationes aliunde ortas perfpicit; de¬
inde vero hacc efficiendi aut reeipiendi vim fibi inefle
colligit, eidemque pro objectorura diverfitate & vario
•gendi modo, diverfa imponit nornina. Sic res viiut
expofitas, mens primum obfervat, easdemque diverfita*
te colorum, figurae, fitus, & quae reliqua funt momenta,
a (e invicem diftinguit; deinde vero eam inter res ob- fervatas & feipfum relationem animadvertit, qu$ ipfa
videndi a&one abfolvitur, & per quam videns, a re.
bus vifis difeernitur: pereepta vero hac aSione, tandem perfpicit, fe facultate videndi efle praditum, de qua ni¬
hil antea cogitare potuerat. Fruftra igitur nonnulii con-
tendunt, animum femetipfum primum & fuas facultates cognofcere, cum ipfa cognofcendi notio, qua? a&um di- feernendi involvit, res antea pereepras requirat, a qui-
bus illa fubftantia pereipiens, de qua jam quaeritur, co-
Intel!c£1tis. 1
gitari poftit diverfa. Multeque minus in £e Sc fuis fa*
cultatibus , futuros a&us eorumque obje&a conterapla-
tur animus, cum ante experientiam propriam , vel all-
enam fimilem, ne ipfas quidem vires agendi percipiat:
& his demum generadm conceffis, nulla tarnen a&io deterrninata, luis tandem motivis eiicienda praevideri poteft. Aliud enirn eft, varias a&iones aut res, aliis an- tea cognitis fimiles, ope imaginationis fingere, Sc aliud iplas nondum fufceptas aut exiftentes determinate cogno- Ccere, qu« fane cognoficendi notio, fibimet ipfa repugnat,.
$. IV.
Attenticne Sf comparaiione cognhto cIarior evadit ,
uberior of dißinüior*
In rebus autera indagandis ita mens nofira proce*
dit, ut primiim easdem perceprione leviori Sc vulgaris adefle, agere aut pari fentiat: deinde majori atsentione
fingula , qucs fenfibus familiaria & confueta ocßuprunt,
momenta confiderat, atque adeo plures diicernendi no¬
tas abfblufas vel relativas adquirit, qua? cogitationem red*
dunt uberiorem Sc clariorem. Qusecunque enim levifer
Sc quafi in transcurfu primura fentimus, non adeo fir»
miter menti quafi imprimuntur & adhserent, led facile
oblivioni cradi, aut cerfe cum aliis confundi fblent; un- de notio gignitur obfcurior , & rei in alio loco aut IIa-
tu agnofcenda? minus fuffeftura. Nimium certe feftinan-
tesv baud raro illa lenfij percepifie fibi videnfur, quae nequaquam organis obverfia fuere, unde in errores fa¬
cile prolabuntur. Ad hos vero vitandos, teropus ad-
hiberi debet & diligentia.. Seniatio enim faepius repeti»
ta , & attentio per partes cor.tinuata, errandi periculum minuit, & notionem efficit clariorem & conftantem
?
qua res ab aliis obie&is affinibus, in diverfo ftatu, tem¬
pore & loco dignofcitur. Neqne yero fubftanti® tan- tumf,
8 De Notiom
tum, feü res fingulares inter fe diftinguuntur; Ted ipfa-
rum quoque partes, qualkates, a£liones, mutationes ac
relationes fingulas, novam attentioni materiam fubmini- flrant, atque in una eademque re , feorfim confiderar»,
& a fe invicem difcerni foient, earumque notiones, u- bi fenfiones non tantum crebrius repetuntur, fed etiam
cum aliis coraparantur, evadunt pleniores & clariores, Atque has quidem repradentadones & comparationes re-
rum fingularium, & qux his infunt, determinationum,
inteüe&um fatis arguunt, fiquidem absque facultate ob- fervandi & in veritatem abftra&am inquirendi, obdneri nequeunt. Quae fi gratas fimul aut ingratas animo ad-
ferunt fenfiones, gufturn ejus pro facultate fumtum o-
ftendunt, & quodes a£tum aut ftatum hoc nomine vo•
camus, eundem conflituunt. Quando homines refle&en«
do, aSiones liberas a neceffariis, liberasque beneficas a malevolis difcernere valent, oriuntur ab a&ionum & in- dinationum liberarum obiervatione, peculiares fenfio¬
nes gratae vel ingratas, quas guffcu morali percipiuntur,
& adionum variam moralitatern indicant. Pari modo
ubicunque in varietate unitas & fimiiitudo qumdarn re-
fle&enti fimul infinuatur, guftus orainis & fyrametrise
feie exlerere incipit.
§. V.
Intellettusßrittiori fignificatu fumtus, efl habitus adquifitus.
Qui nihil fenfit & memoria mandavit, pauciffima
& crafliora tantum in rebus lenlui obviis dilcernit. Nul- la obfervatio cum fru&u infiitui poteft, nifi quaedam rei & mutationis oblervandas prasnodo aut anticipata re-
prccfentatio, ex antecedendbus fenfionibus fimilibus me¬
moria; imprelfis, prseluxerit. Tirones & artium ac nego¬
tiorum plane imperid, vix quidquam rednent eorüro, qua?
Intelleftus. 9
qua? prima vice (enfibus objiciuncur. Hinc experientia
Sc fcientia mutuas*fibi faces prtebent, Sc paulatim alter- natimque excolends videncur. Certum vero eft, nemi¬
nem in arte vei Ickntia quidquarci inteiligere, qui res 6c
mutationes ad eampeitinentes, nunquamobfervavit. Con¬
tra quo plura quilibet in An-atorrfia, Botanica, Minera- logia, Geometria, Arithmetica, Mechanica, Optica, A- ftronomia, Chernia & Pfychologia feparatina & attente
(enfibus percipit, quo melius Sc diligentius obfervatio-
nes infequentes cum prtecedencibus comparatj earumque plures reiationes exa&ius anioiadvertit, eo magis crefcit ejus intelligendi habitus, & infelle&us rerum materialium
& immaterialium in eo oritur ac perficitur. Aliud ta¬
rnen ed (entire, ac recordari; aliud fentienda prasyidere
& ad ea confideranda attentionem (bana libere conver- tere. Htec a3iya attencionis adplicatio ad ea (enfibus prasfentia clare percipienda, quac eventura exfpe&arnus &
pradentimus, eft prima intelleclus operatio five obfer-
vatio. ■ Intelleftus enim pro objecto habet ea, quae a (enfibus remota (unt , eosque haud intrarunt. Praterea
incelle<ftus, non tantum fine fenfuum inftrumentis ope¬
ratur, verum etiam in rerum fcrutinio, organa fentien-
di dirigit & adhibet, ideasque, fenfuum frequenti ufu
acceptas, vario modo contemplatur , comparat & ad fin- gularia obje&a poftea occurrentia, propter aliquam a- nimadverfara cum oblervatis fimilitudinem, adplicat. Ne- que in facultate fingendi vel pollibilia imaginandi, in- telle£tus confiftit, fed in rerum tantum & idearum ye- rarum 6c a&ualium confideratione cccupatur. Hiice po-
fitis, Intelle£tura humanum explicare conabimur per ha-
bitum animae, ex antecedentibus fuis aliorumque obfer- vationibus, cum prjcfentibus collaris, diftin&e cogitandi
rerum partes , mutationes & connexiones, quas (enfibus judicantis non Tunt obvias & manifeftae. Sic pcriti ex
B fumo
IO De Notione
fumo intelHgunt ignem , ex verbis cogitationes, ex fi¬
gura externa pifcis, ejus internam indolem, partium ftru-
diuram, vivendi rationem & elemennim, ufum, praspa- rationem & faporerri, cum aliis firoslitudinero & qua2 funt reiiqua. Pari modo diuturna experientia inftrudti,
per aftiones multiplici modo variatas, libere agentem , per rudera? sedificiura deftruäum, per effe&um, caufära,
& per caufam agentem obfervatam, longam faepe efte-
dtuum concåtenatorum (eriem inteiligunt & cogitatione prcefumunt. Paret itaque per abftra^tas confiderationes
oriri vim inteliigendi, & quo plures res abftradle cogi-
tamus» & quo iongius in iltis contemplationibus progre- di valemus, eo major ed; in?elle£Uis exteniio & intentio..
Ideo Philofophi diilinguere folent phsnomena ac ob- jedla fenfibus manifefla, ab incelligibilibus, quas fula
mente adprehenduntur & cogitancur. Intelledtus ergo
per feparatos & fucceffivos acius, rerumque obfervata-
rum comparationem5 ipiarumque firailitudinem, vel dis-
fimilitudinem j fimilium requalltatem vel inasqualitatem,
diflinoäiiiurn oppofitionem vel nudam difcrepantiamr aut connexionem &: dependentiam inter catifas & effedhis caullarumque vel coordinadonem vel fu&éffionem per-
(picit & inveftigatj. etjamfi plurima in iis perceptionibus,
non per fénlus incurrant, quas tarnen poflea fenfionibus in cafu fioguiari confirmari poffint. Nuilus adeo eft intel-
ledfus humanus, ante perceptiones comparatas & mente
ebffradlas, nec ultra idearum abdradterum campum , ha-
bitus noder intelligendi five didinåe cogitandi extendi-
tur. Unde per attentas fendones & diligentes reftexio-
nrs , memoria apto ordine mandatas, intelledium no- ftrum in regno corporum & (pirituum unice adquiri &.
exerceri, clarum eft»
§. VI|
biteUetfus. il
§. VI.
Ufus adcuratioris intellectus ideas, per exemplet
illußratur.
Nemo exiftimet curiofam tantum efie haue intelie-
&us humani confiderationem, qua?, prakter inanem di- fceptationem ? nihil contineat, nec ullam adferat utilita-
tem. Prseterquam enim quod fobria Sc moderata rerum invifibiliutn & notionum abftraåarum roeditatio, men- tem generatim exacuit atque a confufione & logomachi-
is, adquifita confuetudine paulo adcuratius adtendendi, quodamniodo pra?fervat: vari« quoque in vafto fcienti-
arum campo qureftiones paffim oriuntur, quibus notio
infelle&us rite formata Sc ab ambiguitate liberata, pluri-
mum adfundit lucis. Nam in Pfychologia quaeftio de a- nimabus brutorum, earumque a mente hominis diffe- rentia, quam in fuperioribus, ut dici folent, facultati- bus, noftro animo proprhs, & brutorum generi dene- gatis j coliocari novimus, haud fåne felici opera deci-
ditur, nifi ftriftior illa Sc adcuratior intellevflus notio fue- rit adoptafa. Ut enim cognoficendi facultas, qua? intel«
le£lus lanori dicitur lenfu, bruds, repugnante experien-
tia j abjudicar» nequit: ita intelligentia ftriclior, idearum
comraunium a fenfibus remotarum &c ab(tra3arumeffor- matrix, brutis foliertiflimis , vix ac ne vix quidem tri-
bui poterir, quamdiu clariora illius in earum a^ionibus
haud reperiuntur vefFgia. Sic canis, qui ex nutu St a- liis geftibus voluntatem donoini fui confuetsm s in me- moriam fr bi revocat, ideas hominibus ac domrnis cun- ctis ccmmunes, feparadm haud cogitat, adeoque intel-
leåu illo drivStioris fignificatus cenfetur deftitutus. In Theologia Deo perfeÄiones merito attribuuntur, quae noftris fint conformes, modo nihil in fe contineant h- mitationis & cum ceteris Dei atcributis confiftere pofiint.
Hin&
It De Notione
Hinc cum vis qus in nobis deprehenditur, intelligefidi,
feu res a fe invicem difcernendi, easque comparandi,
nihil quod fummo Creatore fit indignum, involvat,
Deum nobis, uc maxime intelligentem feu fummo gau- dentem inceileftu repr^fentamus; quia ut vjm habet quae- cunqus voiuerit efficiendi & mutandi, ita viribus pollet infinitis, omnes res earumque mutaticmes & relationen
fingulas cognofcendi. Et quaravis nulla ipfi abftracfio
, idearum aut ratiocinatio fit neceftaria, utpote qui Ömni-
bus ubique openbus fuis intime prtefens eil:, atque co-
gnitione intuitiva unico comparandi acl:u cun£h pervi-
det: noftra tarnen artificia, ob infirmitatem a nobis fre- quentanda, non ignorare poteft, cum in bis ipfis, vires
noftras fua manu fuftentet, iuaque cun&as res drcum- pofitas dirigat fapienria; quemadmodum noftros errores
noftramque raiferiam videt ac depellit, ipfe licet omnis
erroris atque defe&us expers. Sic purus quando dici-
tur intelle&us, qui non nifi diftinåis & a fenfualibus abftraåis gaudet rerum notionibus, fenfu logico, feu
pro fpeciebus aut generibus, aceeptis, Deo hic perpe-
ram adfignatur, cum iple non generis humani coneeptu abftra&o, fed fingulorum hominuro, tum (eorfim tum
conjundim confideratorum, notionem habeat adasqua*
tiffimam. Si autem putum dicimus intelledtum, qui nec fenfibus externis , nec imaginadonis fubfidio indiget, qui
fenfuum lumine, fimulque intelligentiasamplitudine pollet, atque ita ab omni perceptionum limite prorfus eft im-
munis; nihil utique Divinse Majeftati convenientius eft, quam ut Deum puriflima fapientia» luce ornnia, maxima
minima perluftrantem, quemadmodum fas eft, cogite-
mus, iplunsque velut patrem, tum noftrarum curarum
& necelTitatum fcientiflimum, tum propitium maxime &
valentiftirpum, laeto pe&ore agnofcamus. Quairi etiam folet, an & quo fenlu attributa Diyina & myfteria fi-
Inteilefåus* *3
dei Chridian«, humanam intelligentian! fuperent; qua in controverfia rede verfari nemo potent, nifi qui plu-
res intelledus notiones diverfas dignofcere & determi-
nare adcuratius didicerit. Neque enim aciem mentis no- ftrae füblimior illa divinarum perfe&ionum & operatio-
num revelatio ita fugit, ut nullam earum notionem a-
nalogicam nobis formare queamusj fic enim nec Theo«
logia nec revelatio fuo foret nomine digna: Ted plenatn
tarnen, claram & fingulis rerum & relaiionum revelata-
rum mornentis ada?quatam, cantae Majedatis ac fapien-
tidim« gubernarionis cognitionem , linritat« mentis vi¬
res recipere nequeunt, nec earum veritatnm, qua? bo-
num fentiendum aut faciendum, malumque averfandum
ac vitandum proponunt, diftin&a fatis & viva atque a- deo fru&uofa cognitio paratur , nifi ad percepta prudens
exercitatio acceflerit. Non enim in fandta Tbeologia ,
rerum & mutationum fpiritualium cogitationes adcura- t«, facilius '& felicius per nuda verba fine praxi, animis ingenerari poflunt, quam fcienti« Chemie«, Phyfic« ex-
perimentalis & Medicinas pra&ices clara cognitio, abs-
que obférvationibus & experimentorum autopfia, folis
verbis & deferiptionibus communicari cum harum rerum
ignaris poteft.
§. VII.
Qognofcamus intellefåum, ut refåe uü poßlmus*
Ut igitur intelle&um nodrum, pnedantiffirnam il- lam naturae human« dotem, rite cognofcamus, non me- dioen diligentia & ad operationes cjusdem diverfas
attentione opus ed, utpote unica, qnse ad re&e intelli- gendum perducit via. Sed cum ad fapientiam vel ma- xime requiratur, ut res cognicas in veros ufus conver-
tere & noxam vitare prudenter difcamus: pr«cipua h«c noftra etTe debet cura, ut intelligendi babitum rit« ad-
C qui-
*4 De Notione Int eileeins.
quiramus, eoqüe re£kc utamur1, in noftra & aliorum, quibuscum vivimus emolumenta. Fit vero hoc potiffi-
mum fi nec per ignaviam, viribus ingenii nimium diffi-
dimus , & per oblervationes ac reflexiones continuas la¬
borera veri indagandi vitemus; nec per arrogantiam fe¬
rnere nobis, illa quoque eruenda & explicanda propo- nimus , qua: fphaeram noftras obfervationis ac reflexionis cransgrediuntur. Mediam heic tenere viam difficillimum eft, Ted pulchrum afque utiliflimum. Prxterea rebus non modo perle dignis, Ted etiam noftro inflituto & inge-
nio accommodatis , impendi debet inquirendi ftudium,
ut ea praecipue difcere adnitamur, qua? cognitu maxime funt necellaria; his vero poftea utilium quarumvis ve- ritatum inveftigatio, pro viribus & oblata cuique occa- fione adjungatur. Sic enim lapientum augetur numerus3
6c cum privatis fingulorum cornmodis, publica crefcit Felicitas, afque dein fumma Dei
illuftratur gloria»
Nihil cadit fuh inteUeSlum, quod non fuerit prius in fenfu, Jeu vere, feu analogice, feu quod non concipiatur [uh
qualitatefenfibili.
Hülfeman de Auxiliis Gratia. Quceß, V.ta mom, VI, §,7 fiag. 2/7.
*
